26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

192 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

unibertsitatea izan, oinarrizko eskola baizik, <strong>eta</strong> horren eraldak<strong>eta</strong>ri ekin nahi izan<br />

zion kontrolatzen zituen instituzio publikoek ematen zioten botereaz baliaturik.<br />

XX. mendearen hasieran, nazionalismo katalana anbibalentzia sakonean zegoen<br />

murgildua. Batetik, Kataluniarentzako autogobernua bilatzen zuen <strong>eta</strong>, bestetik,<br />

Espainia katalanizatu gura zuen, alegia, estatua modernizatu <strong>eta</strong> eragin katalanaren<br />

pean jarri (Keating 1996: 147). Zentzu horr<strong>eta</strong>n, lorpen garrantzitsuak izan ziren<br />

1906an aprobaturiko aduana zerga sistema <strong>eta</strong>, 1914an, Principateko lau diputazioak<br />

batzen zituen Mancomunitat delakoaren ezarpena. Mancomunitaten bitartez, Lligak<br />

bere politika kulturala burutu zuen, Noucentisme mugimendu kulturalaren eskutik.<br />

Eugeni d'Ors, Pompeu Fabra <strong>eta</strong> Enric Prat de la Riba aipa daitezke partaideen<br />

artean, <strong>eta</strong> azkena aitzindaririk inportanteen<strong>eta</strong>ko bat ere izan zen. Prat de la Ribak,<br />

nazonalitateen irizpideari eutsiz, estatu katalana erreibindikatu zuen, Espainiako<br />

beste nazionalitateekin federatua. Naziotasunaren funtsa hizkuntzan jarri zuen, <strong>eta</strong><br />

nazio lurraldean Valentzia, Balear Uharteak <strong>eta</strong> Roselló sartuz, Katalunia Handia<br />

osatzen zutela baieztu zuen. Nazio kontzeptu naturalistatik abiaturik ere, oso<br />

praktika posibilista garatu zuen Mancomunitateko presidente izan zen bitartean<br />

(Colomer 1986: 16-17). Mancomunitaten ezarpenarekin nolabaiteko autogobernua<br />

gauzatu zen neurrian, zenbait instituzioren sorrera ahalbidetu zen, baina, batez ere,<br />

erak<strong>eta</strong> berriak gizartearen birnazionalizazioa ahalbidetu zuen, garraio, <strong>hezkuntza</strong><br />

<strong>eta</strong> komunikabideen hobekuntzaren bitartez, baita hizkuntza katalanaren batasun<br />

prozesuan funtsezkoa izango zen Institut d'Estudis Catalans delakoaren sorrerarekin<br />

ere (Silver 1988: 44-45). Mancomunitaten eskutik, katalanezko irakaskuntza bultzatu<br />

zen <strong>eta</strong>, berriro ere, ardura nagusia oinarrizko eskolara bideratu zen. Hezkuntza<br />

egitura sendoa sortu zen arren, ezin esan liteke <strong>hezkuntza</strong> sistema katalanik egon<br />

zenik, eskumenak nahiko murritzak ziren <strong>eta</strong>; baina bai aurretik egon zitezkeen<br />

ingurune nazionalistaren <strong>hezkuntza</strong> ekimen minoritarioak ere eragin <strong>publikoa</strong>ren<br />

pean jarri zirela (Masabeu 1987: 136). Hortaz, nazionalismo katalanak, ikuspuntu

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!