26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Nazionalismoa <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> 191<br />

katolikoekin harreman estu<strong>eta</strong>n jartzen dutenen iritziaren kontra. Katalanaren<br />

defentsan, <strong>eta</strong> oro har, Kataluniaren idiosinkrasia aldarrikatuz, foruzale<strong>eta</strong>tik<br />

anarkist<strong>eta</strong>ra doazen mugimendu asko aritu dira XIX. <strong>eta</strong> XX. mende<strong>eta</strong>n zehar<br />

(Termes 1984: 117 <strong>eta</strong> hur.). Agian fenomeno horr<strong>eta</strong>n datza katalanismoa <strong>eta</strong><br />

nazionalismo katalanaren artean sarritan egiten den parekotasunaren gakoa, teorilari<br />

askok elkarren ordezkagarri erabiltzen baitituzte kontzeptu biok. Baina, gerora ere<br />

ikusiko dugun legez, gauza bat da idiosinkrasia katalanaren aldarrikapenari eustea,<br />

<strong>eta</strong> beste bat, ordea, nazio katalanak politikoki bere kabuz eratzeko eskubidea duela<br />

defendatzea, azken hau <strong>nazionalismoa</strong>ri baino ez dagokio <strong>eta</strong>. Edozelan ere, 1880an<br />

Centre Català delakoa sortu zen Almirallen eskutik, <strong>eta</strong> handik Lliga de Catalunya<br />

sortu zen, 1892an, Manresako Oinarriak izeneko manifestua azalaraziko zuena.<br />

Bertan, hizkuntza katalanaren ofizialtasuna <strong>eta</strong> Kataluniarentzako autogobernua<br />

exijitzen ziren, baina espainiar estatuaren barruan.<br />

Hastapen<strong>eta</strong>ko nazionalismo katalanak berezitasun historikoak <strong>eta</strong> ahaidego<br />

komuntasuna azpimarratzen bazituen ere, hizkuntza betidanik izan da aldarrikapen<br />

nazionalisten funtsezko elementua. Eta ondo oharturik zeuden XIX. mendeko<br />

nazionalistak <strong>hezkuntza</strong> sistema katalanizatzea baitezpadakoa zela katalanaren<br />

salbaziorako, 1898an jadanik, Associació Protectora de l'Ensenyança Catalana agertu<br />

baitzen, izenak berak dioenez, katalanezko irakaskuntza bultzatzeko helburua<br />

zuena. Nazionalismo katalanaren ardura eskola publikora bideratu zen nagusiki, <strong>eta</strong><br />

haren interesen araberako nazio egokipena bilatu zuen. Estatu zentralistaren<br />

<strong>hezkuntza</strong> politikaren kritikatik abiaturik, <strong>hezkuntza</strong> sistema <strong>publikoa</strong>ren<br />

katalanizazioarekin batera, berrikuntza pedagogikoaren beharra aldarrikatu zuen,<br />

oinarrizko eskolan batik bat. J. Monésen arabera, osagai bi horiek bateratsu garatu<br />

dira Kataluniako <strong>hezkuntza</strong>ren historian (1977: 151). XIX. mende amaierako<br />

<strong>nazionalismoa</strong>k erabateko fedea adierazi zuen <strong>hezkuntza</strong>k nazio berpizkunde<br />

lanean zuen ahalmenean, gobernu zentralaren endekatze prozesuaren aurrean<br />

(González Agápito 1992: 151-153). Haren <strong>hezkuntza</strong> jardunaren eremua ez zen

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!