Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 159
Gizarte burgesa eta Nazio-Estatua finkatuz joan ahala, publikotasuna estatutik
gizarte zibilera iragan zen, arlo pribatuko arazoak interes orokorreko bihurtu ziren
eta. Aurreko momentua definitzeko etena estatua eta Elizaren artekoa izan zen;
oraingoa, aldiz, politika eta ekonomiaren artekoa da. Banaketa hori erabakigarria
izan zen gizarte zibilaren gorpuzterako, ezen berau pertsona pribatuen interesen
elkarketa bilakatu zen, eta estatuari kontrajarri zitzaion. XVII eta XVIII. mendeetan
zehar, horrela, interes publikoa behetik zetorren ahotsa zen eta gobernu
autokratikoen asmoei eginiko desafioan oinarritzen zen. Bestela esanda, interes
publikoa estatuaren interesaren aurka ipini zen. Ordutik aurrera, gauzatuz joan da
egun indarrean dagoen uste normatiboa, zeinaren arabera arlo publiko autonomo
bat baitago, gizarte zibilari dagokiona eta zuzenbidezko estatuaren testuinguruan
kokatu behar dena.
Hurrengo aldiaren oinarrizko diferentzia estatuaren interbentzionismoari zor
izan zitzaion. Estatuaren zeregin nagusia ez zen soilik ordena mantentzea; bestelako
funtzioak ere ezagutzen zitzaizkion, merkatu eta lan arloetan sakonki eskuhartzea,
adibidez. XIX. mendearen azken laurdenetik aurrera jazo zen prozesu hori, eta
derrigorrezko soldadutzak eta eskolatzeak markatu zuten interbentzionismo haren
hasiera.
Ohikoa izaten da gizarte zibila eta estatuaren mugen arteko motelketaren
hasiera (publiko eta pribatuaren artekoa, alegia) zuzenbidezko estatu liberaletik
zuzenbidezko gizarte estaturako iragapenean jartzea. Pribatuaren publifikazioa,
publikoaren pribatizazioa, estatuaren gizarterapena edota gizartearen estatalizazioa
bezalako kontzeptuek adierazten dute, batetik, estatuaren interbentzionismoa
ordura arte pribatu ziren eremuetan; eta, bestetik, eremu estataletan jatorri pribatua
duten erakundeen partaidetza.