Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 157
den bezala, gizarte modernoetan estatuak edozein hezkuntza ekimen bermatu behar
du eta, hartarako, laguntza eta kontrol publikoak ezarri behar ditu. Lehenik eta
behin, beraz, zehaztu beharra dago zer den eta zer ez den -edo hobe esanda, zeri
deituko diogun- hezkuntza publiko, berori argituz bakarrik azal baitaiteke estaturik
gabeko nazionalismoaren hezkuntza estrategia.
Hezkuntza publikoaz hausnartzerakoan, derrigorrezkoa iruditu zaigu
publikotasun kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea eta, ondoren, kontzeptu
horren aurrean eta hezkuntza arlora erantsirik, ikuspegi ideologikoek egiten duten
irakurketaz gogoeta egitea.
2.4.2. Publikotasuna: estatua eta gizarte zibila
N. Bobbiok adierazitakoari jarraiki, publiko/pribatu bereizketa mendebaldar
pentsakera zeharkatzen duten dikotomia nagusietako bat da. Zeharo kontrajarritako
mundu bi bezala atzematen dira; batak bestea ez den guztia barnehartzen du, eta
ezin da ezer egon ez batean eta ez bestean ez dagoenik. Publiko/pribatu dikotomian,
gainera, beste dikotomia batzuek ere egiten dute topo elkar. Hartara, arlo publikoa
aginte publikoak ezarritako eta denek bete beharreko legeak arautzen du; arlo
pribatuaren arauketaren funtsa, ostera, elkarrekikotasuna da, hots, hitzarmenaren
bidez arautzen dira harremanak. Bigarren dikotomia justizia mota da. Arlo
publikoan justizia banakakorra erabiltzen da; hau da, irizpide jakin batzuen arabera,
bakoitzari merezi duena ematen zaio. Arlo pribatuan, aitzitik, justizia konmutakorra
da: trukaketa justoak bermatu gura dira. Ikusten denez, arlo publikoan botere
publikoa da nagusi, eta horregatik esaten da ezberdintasunak ezaugarritzen duela;
eta arlo pribatua berdintasunean -gutxienez formalki- oinarritutako harremanetan
sustatua dago. Eremu publikoari dagozkio, horrela, estatua eta arlo politikoa
bezalako errealitateak; eta, eremu pribatuari, arlo ekonomikoa eta gizarte zibila.