Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 151
eta nazionalista bereiztea, baina maila teorikoan erraz samar bana daitezkeen
prozesu bi horiek elkarturik ager dakizkiguke zenbait testuingurutan. Ñabardura
batzuk egin behar zaizkio, horrenbestez, delako bereizketari.
Lehenik eta behin, sozializazio biak ezin daitezke prozesu independentetzat jo,
edozein sozializazio politikok beharrezko baitu sozializazio nazionalista. Hau da,
sozializazio nazionalista ez dagokio bakarrik estatuaren legitimitatea koloka jartzen
duen nazionalismoari, estatuak bultzatutako sozializazio politikoak ere baitakar
berarekin sozializazio nazionalista mota bat. Horren harira, gogoratu behar da
hezkuntza modernoa hezkuntza zibiko eta nazionalaren baturaren emaitza dela (ik.
Tamir 1993). Horrela, Hernándezen arabera, derrigorrezko osagai emozionala
helarazteko sozializazio nazionalistak duen bitarteko nagusia familia izaten da, eta
sozializazio politikoaren eremua bestelako instituzioen -adibidez, eskolaren-
ardurapean gelditu izaten da. Frankismoaren garaiaz ari da ikerlari hau, noiz
estaturik gabeko nazionalismoak familiaren eta esparru pribatuaren babesa bilatu
behar izan baitzuen. Alabaina, dudaezina da garai hartan eskolak, espainiar
nazioaren sinbologiarekiko atxikimendu afektiboaren bitartez, sozializazio
nazionalistari gogoz eutsi ziola, G. Cámarak (1984), adibidez, azaltzen digunez, eta
hurrengo atalean ikusiko dugun bezala. Bestenaz ere, eskolak sozializazio
nazionalista helarazten duelako ideia hau zabalgarria dateke beste testuinguru sozial
batzuetara; eta honelaxe ulertu behar da, gure ustez, R. E. Dowsonek eta J. A.
Hughesek esandakoa, alegia, Estatu Batuetako lehen mailako eskoletan burutzen
den sozializazio politikoak, funtsean, osagai afektiboa duela eta ez duela elementu
arrazionalik garatzen, komunitate politikoarekiko atxikimendua baita ardatza
(Dowson/Hughes 1975: 230 eta hur.).
Bigarrenik, zalantzagarri deritzogu sozializazio politikorako ahaleginak
estatuari baino ez eransteari, ezen, adibidez, estaturik gabeko nazionalismoak
autonomia maila adierazgarririk erdietsi baldin badu, eraketa politiko autonomiko