Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

146 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
eta mundu hedapena jaso ditu, eta nazio-estatu modernoetan hezkuntzak eransketa
politiko maila handia daukala esan daiteke. Hezkuntzaren eransketa politikoa
estatuaren arauketaren eta kontrolaren graduaren arabera neur daiteke; adibidez,
hezkuntza ministerioen sorreran, estatu mailan taxututako curriculumen ezarpenean
eta irakasleen zertifikazio estatalean (Ramirez/Rubinson 1979: 72). 42 Mendebaldeko
herrialdeen artean diferentziak egonda ere, dudaezineko antzekotasunak aurki
daitezke, hala nola, masa hezkuntzaren helburuaren onarpen ideologikoan,
derrigorrezko eskolatze legeetan eta baliabideen hornidura instituzionalean, nondik
hezkuntza nazio ministerioak eta abarrekoak sortu baitira (Ramirez/Boli 1987).
Era hartara, hezkuntza sistema modernoen garapena Nazio-Estatuaren
hedapenari lotu behar zaio. Gorago esan bezala, egitura politiko horretan funtsezko
osagaia izan zen herritartasuna, norbanakoari identitate sozial berria eman baitzion.
Politikoki kontrolatutako hezkuntza sistemak eskolatuen gaitasuna egiaztatzen du
gizarte arlo kolektiboetan parte har dezan eta, are gehiago, botere nahikoa dauka
norbanakoa herritar bihurrarazteko; hots, Nazio-Estatuari lotzeko nazio identitate
indartsu baten bidez, horrenbeste non
"...in all countries, educational curriculum and organization tend to emphasize the
transmission of a national culture, the construction and glorification of the national
history, and the teaching of the national symbols and the national language. Education,
then, is an institutional agency for creating national uniformities among the
heterogeneous status and class groupings in society." (Ramirez/Rubinson 1979: 79)
Estatuak baliabide ugari ditu, eduki ere, biztanleriaren leialtasuna eragiteko,
baina horien artean eragingarrienetakoa, diosku W. Connorrek, hezkuntza
publikoaren eta bertan helarazten den historiaren edukiaren kontrola izaten da
(1994: 208). Horren harira diosku Y. Tamirrek hezkuntza sistema modernoen
42 Egileok nazio mailan taxututako curriculum eta zertifikazio nazionalez egiten dute berba, alegia,
Nazio-Estatuari dagozkionez. Guk, aldiz, estatu izenlaguna hobetsi dugu, aurreko erabilera nahasgarri
suerta daiteke eta.