Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 131
"... it was not a narrow elite or powerful state that erected schools across the country
but rather hundreds of thousands of people who shared a common ideology of nationbuilding.”
(Meyer/ Tyack/ Nagel/ Gordon 1979: 601)
Dudaezina da, baiezten da, Estatu Batuetako hezkuntza sistemaren bilakaera
historikoa lotuago egon dela naziotasunari estatuaren eraketari baino. Hala ere,
aipagarria da estatuaren partaidetza indartsuago bat hasi zela somatzen Gerra
Zibilaren ostean, Hegoaldea nazio politikan integratzeko bitarteko bezala
(Ramirez/Boli 1987: 11, 6. oharra). Eta, bestenaz ere, ideologikoki, Estatu Hezkuntza
Sistema gainerako herrialdeetan bezalaxe garatu da, nahiz eta eraketa mailan
giltzadura nasaiagoa izan (Ramirez/Meyer 1987: 11).
Eredu horretan, masa eskolatzea arin eta sakonki hedatu zen, baina prozesuak
ez zuen eragin handirik eduki derrigorrezko hezkuntzarako arau instituzional eta
zentralizatuen ezarpenean (Boli/Ramirez/Meyer 1985: 161).
Hortaz, mundu mailako potentzia nagusiak izan zirelarik, Britainia Handiak
eta Estatu Batuek ahalmena eduki zuten eredu orokorrak ezartzen zituen loturetatik
askeago ibiltzeko eta ibilbide diferenteak taxutzeko, zeren Mendebaldeko munduan
nagusitu den eredua ez da aipaturiko hau izan, ondoren ikusiko duguna baino.
Horrela, bigarren horretatik urrutien egon diren herrialde horiei buruz zera baiezten
dute Ramirezek eta Bolik: bateko, Britania Handiaren kasuan, I. Mundu Gerraren
ostean, estatuak babesturiko hezkuntza eredura hurbiltzen hasi zela; eta, besteko,
EEBBen kasuan, litekeena dela mundu aitzindaritza koloka jartzen zaion neurrian,
prozesu bera gertatzea (1987: 15). Esan bezala, Mendebaldeko herrialde gehienetan
bestelakoa izan da orokortu den ibilbidea.
1979: 592).