26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

130 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

zirenean industri produkzio mailan- ez zen batu ordura arteko <strong>hezkuntza</strong> sistema<br />

bikoitza, hots, Elizarena <strong>eta</strong> estatuarena. Eta 1944ra arte ez zen sortu Hezkuntza<br />

Ministerioa. Ordurako, nabaria zen Britainia Handiaren nagusitasun posizioaren<br />

galera estatuarteko sisteman <strong>eta</strong> EEBBen gailentzea (Ramirez/Boli 1987: 9).<br />

Estatu Batuei dagokienez, A. Greenen iritziz, bertako <strong>hezkuntza</strong> sistemak<br />

zeregin garrantzitsua bete zuen estatubatuar nazioaren eraikuntzan, Europan<br />

bezalaxe, hain justu; <strong>eta</strong> horrexegatik jaso zuen <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>k hasierako<br />

bultzada indartsu hura. Gobernu zentralaren eskuharmena txikia izan zen arren, <strong>eta</strong><br />

estraineko oinarrizko eskolak ekimen pribatuaren emaitza zirela jakinik ere, estatuak<br />

partaidetza eragingarria eduki zuen, eduki ere, nahiz <strong>eta</strong>, Europako herrialdeekin<br />

erkaturik, ezaugarri ezberdinak jaso. Diferentzia nabariena, duda barik,<br />

<strong>hezkuntza</strong>ren zentralizazio maila baxua izan zen (Green 1990: 171-175).<br />

Meyer, Tyack, Nagel <strong>eta</strong> Gordon ikerlariek, aldiz, gizarteko kideak sortuz delako<br />

ereduaren harira, ukatu egiten dute EEBB<strong>eta</strong>ko masa <strong>hezkuntza</strong>ren sorreran<br />

estatuari egotzitako rola. Euren esan<strong>eta</strong>n, XIX. mendean zehar izugarri makala zen<br />

estatuaren kontrola; <strong>eta</strong> eskolatzeak, ordea, heltze tasa handiak jaso zituen. 1870ean,<br />

esate baterako, amerikar estatu<strong>eta</strong>tik %6ak baino ez zuen derrigorrezko<br />

<strong>hezkuntza</strong>rik, baina eskolatzea oso hedatua zegoen. Horrez gain, eskolatze tasak <strong>eta</strong><br />

burokratizazioa -hau da, kontrolaren gehipena <strong>eta</strong> lotura organizatiboen<br />

zurruntasuna- ez zeuden harreman zuzenean (1979: 595-598). Prozesuaren funtsa,<br />

berriz ere, nazio-eraikuntzarekin batera datozen uste politiko, erlijioso <strong>eta</strong><br />

ekonomikoekin ipini behar da harreman<strong>eta</strong>n 27 , non nekazal sektoreek (the American<br />

farmer) berebiziko papera jokatu baitzuten. 28 Beraz, ondorioztatzen dute:<br />

27 Estatu Batu<strong>eta</strong>ko XIX. mendeko <strong>hezkuntza</strong>z teorizatu zuten pentsalarien (Jefferson liberala, Rush<br />

kontserbadorea <strong>eta</strong> Webster federalista) ardura nazionalistari <strong>eta</strong>, aldi berean, erlijiosoari <strong>eta</strong> erak<strong>eta</strong><br />

ekonomiko kapitalistaren aldekoei buruz, ikus Tyack 1966.<br />

28 Kontuan hartu behar da Estatu Batu<strong>eta</strong>ko eskolatzearen aldeko estreinako ekimenak Ipar <strong>eta</strong><br />

Mendebaldeko nekazal ekonomiako estatu<strong>eta</strong>n jarri zirela abian (Meyer / Tyack / Nagel/ Gordon

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!