Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

122 Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen publifikazioa
Horixe da idazlan honen zehar sarritan aipatu dugun A. Greenen
planteamenduaren ardatz nagusia. Haren ustez, hezkuntza sistema publikoen
garapena estatuaren eraikuntza prozesuarekiko harremanetan bakarrik uler daiteke.
Prozesu horrek ez du soilki islatzen gobernu aparatu administratibo eta politikoaren
finkapena -arlo publikoa osatzen duena-, baizik eta, halaber, estatuaren boterea
legitimatzen duten ideologia eta uste kolektiboen osaketa ere, eta berauekin batera
datozen naziotasuna eta nazio izaera (1990: 76 eta hur.). Horrela, XIX. mendean
sortutako hezkuntza publikoa aurretiko irakaskuntza formen partikularismo estua
gainditzeko taxutu zen, batik bat, eta funtzio argia eduki zuen: orduko klase
nagusien araberako nazio interesaren zerbitzutan aritzea, eta eraketa sozial berriaren
funtsezko zutabe bilakatu zen, orduan. Horrelako hezkuntza estatuaren ardura izan
behar zen derrigor, eta azken batez, estatuaren instituzioa. Zehazkiago esanda,
"The nineteenth-century education system came to assume a primary responsibility for
the moral, cultural and political development of the nation. It became the secular
church. It was variously called upon to assimilate inmigrant cultures, to promote
established religious doctrines, to spread the standard form of the appointed national
language, to forge a national identity and a national culture, to generalize new habits of
routine and rational calculation, to encourage patriotic values, to inculcate moral
disciplines, and, above all, to indoctrinate in the political and economic creeds of the
dominant classes. It helped construct the very subjectivities of citizenship, justifying the
ways of the state to the people and the duties of the people to the state. " (Green 1990:
80)
R. A. Andersonek, ildo beretik, adierazten du hezkuntza mota berri hori Nazio-
Estatuaren sorreraren fazeta bat izan zela, apur bat beherago aztertuko dugun beste
faktore bat gehituz, hots, gainerako estatuen arteko harremanetan funtsezko tresna
izana:
"The central organization of education was only one facet of the rise of the nation state,
for which it became increasingly a means to promote political socialization, national
conciousness, and social discipline: to satisfy or divert mass movements for political and