26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Nazionalismoa <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> 109<br />

homogeneo dela, alegia, beretsua dela herrialde guzti<strong>eta</strong>n, oinarri-oinarrian funtzio<br />

berberak jokatzen ditu <strong>eta</strong>. Baina teorilari horiek, hain justu, frantziar estatuaren<br />

<strong>hezkuntza</strong> sistemaren ezaugarriak orokortu <strong>eta</strong> unibertsaldu egiten dituzte, bere<br />

aburuz. Kulturari ematen dioten garrantziaren eskutik, frantziar <strong>hezkuntza</strong> sistema<br />

normaltzat jotzen dutenez gero, beste <strong>hezkuntza</strong> sistema batzuekin erkaturik<br />

jardupidean, hornidura ekonomiko<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong> abarreko<strong>eta</strong>n islatzen dituen diferentziak<br />

gutxiesten dituzte (Archer 1983). Beharbada gabezia hau<strong>eta</strong>ko batzuk <strong>hezkuntza</strong><br />

sistemaren genesiaren azterk<strong>eta</strong>ren bitartez konpon zitezkeen, baina hutsune hori<br />

nabari-nabaria da idazlan hau<strong>eta</strong>n.<br />

Weberren ildo teorikoari gertuago jarraitzen zaio R. Collins. Berarentzat,<br />

<strong>hezkuntza</strong>k gehienbat transmititzen duena ez da funtzio ekonomiko espezializatuei<br />

dagokien ezagutza teknikoa, baizik <strong>eta</strong>, bereziki, hitz egiteko <strong>eta</strong> janzteko moduak,<br />

estatus talde ezberdinei dagozkien era <strong>eta</strong> gustu estetikoak. Horrekin, <strong>hezkuntza</strong>k<br />

talde horien nortasuna definitzen laguntzen du, bertakoak <strong>eta</strong> kanpokoak bereiziz.<br />

Hezkuntzaren funtzio kultural hori, hala ere, ez dago lanaren mundutik urruti,<br />

zeren <strong>eta</strong> lanpostuen banak<strong>eta</strong>, batez ere goi mailako elite<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong> negozioen<br />

munduan, kultura estilo jakin batzuen araberako selekzioan baitatza. Eskolak, oro<br />

har, estatus talde boteretsuek sorrarazi ohi dituzte, beren seme-alaben <strong>hezkuntza</strong><br />

esklusiboa helarazteko edota beren kultura baloreekiko begirunea inposatzeko<br />

asmoz (Collins 1986: 134-137).<br />

Estatu Batu<strong>eta</strong>ko <strong>hezkuntza</strong> sistemaren sortzapen <strong>eta</strong> garapena marko teoriko<br />

horr<strong>eta</strong>n kokatzen ditu. Aro kolonialetik XIX. mendera bitarte sortu ziren oinarrizko<br />

eskola publiko <strong>eta</strong> doakoak, goi <strong>eta</strong> goi-ertain klaseen ekimenaren eskutik. XIX.<br />

mendeko <strong>hezkuntza</strong>ren hedapena deszentralizazio politikoaren gehi orduko Eliza<br />

diferenteen arteko lehiaren ondorio bezala ulertu behar da, <strong>eta</strong> jatorri hori dute<br />

hainbat unibertsitate-ikastetetxek zein eskola katoliko <strong>eta</strong> protestantek. Baina XIX.<br />

mendetik aurrera sortzen den <strong>hezkuntza</strong> sistema <strong>publikoa</strong>, batez ere, WASP (zuri,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!