Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 107
bakarrik burutzen du hezkuntza sistemak. Ikasle horiek eskolara ekartzen dituzten
ohiturak, jarrerak, ezagutza eta oro har, klase ethosa deritzona, erabakigarri izango
dira euren ibilbide eskolarrean. Horrela, eliteen selekzioan funtsezko dira kapital
kulturala eta klase ethosa, zeintzuek eliteek hezkuntza sistemarekiko garatzen
dituzten estrategiak baldintzatzen baitituzte (Bourdieu/Passeron 1973: 30 eta hur).
Eskolaren zeregina ez da agortzen elite horien selekzioan eta birprodukzioan.
Hezkuntza sistemak betetzen duen batasun kognitiboaren funtzioa ere aipa daiteke,
sakon-sakonean kultura nagusiaren legitimazioa dakarrena:
"... los esquemas que organizan el pensamiento de una época sólo pueden ser
comprendidos plenamente por referencia al sistema escolar, único capaz de consagrarlos
y constituírlos, por el ejercicio, como hábitos de pensamiento comunes a toda una
generación." (Bourdieu 1983: 24)
Beraz, hezkuntza sistemaren jardunaren gakoa biolentzia kulturalaren
erabileran datza. Horrek esan gura du edozein kultura akademiko arbitrario dela,
bere balioa talde nagusien kultura izatetik baitator. Ez dago, ondorioz, kultura
unibertsalik edota abstrakturik:
"Acceder a la cultura es siempre acceder a una cultura, la de una clase y la de una
nación." (Ibid.: 36)
Kultura hori gizarte osoari inposatzen zaio balore objektibo bezala, eta sistema
eskolarrak biolentziara jotzen du forma kultural antagonikoen jarkieraren aurka.
Alta, biolentzia hori sinbolikoa dela dioskue aipatu egileok, ezen ez du inoiz
adierazten ezarpenean oinarritua dagoela; aitzitik, eduki edo esanahi jakin batzuk
legitimotzat agertaraztea lortzen dute. Hortaz, edozein gizartetako egintza
pedagogikoa objektiboki biolentzia sinbolikoak bermatzen du, kultura arbitrario
batean oinarritzen delako, kultura horrek euskarri bezala klase edo talde nagusien
interesak baititu (Bourdieu/Passeron 1981: 44 eta hur.).