Ikasle helduen ikas- estiloak eta ikas- estrategiak euskararen ...
Ikasle helduen ikas- estiloak eta ikas- estrategiak euskararen ...
Ikasle helduen ikas- estiloak eta ikas- estrategiak euskararen ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
hori<strong>eta</strong>n %69k <strong>eta</strong> %74k kide guztiak edo ia guztiak euskaldunak dituelako. Ahulezi<br />
nabarmena da hizkuntz komunitateko kide askoren arteko trinkotasunik eza.<br />
103<br />
Euskararen kasuan, EAEko datuen arabera, 1993tik 1999ra bitartean, <strong>euskararen</strong><br />
erabilerak gora egin du 3 puntuz anai-arreba euskaldunen artean, <strong>eta</strong> 8 puntuz lagun zein<br />
<strong>ikas</strong>kideekin. Beraz, egoera hori<strong>eta</strong>n, harreman sareak bilakaera baikorrak eskaini du.<br />
3. Gizartearen egitura<br />
3.1. Hizkuntza erakundetua edo instituzionalizatua<br />
Harreman sare<strong>eta</strong>n, agenteak Fishman-en (1979) gizarte egoer<strong>eta</strong>n kokatzen dira,<br />
alegia, gizartearen maila mikroan. Eta egile horren kontzeptuak erabiliz, gizarte egitura<br />
gizarte esparru<strong>eta</strong>n kokatzen dira, gizarte maila makroan, hain zuzen; <strong>eta</strong> gizarte<br />
esparru hauen baitan gizarte egoerak garatzen dira. Gizarte egiturako esparru hori<strong>eta</strong>n<br />
dauden erakunde mota guztiak (pribatuak zein publikoak,; ofizialak edo herritarrak;<br />
ekonomikoak <strong>eta</strong> kulturalak...) egoeraren sorleku dira, <strong>eta</strong> erakunde horiek euskarari<br />
eskaintzen dioten estatusaren arabera lagundu edo oztopatuko dute hizkuntza horren<br />
erabilera.<br />
Euskal Herrian gogoratu beharra dago hego Euskal Herrian Konstituzioak gaztelania<br />
jakitera behartzen gaituen bitartean, euskarak EAEn <strong>eta</strong> Nafarroako Foru Erkidegoan<br />
koofizialtasun mugatua du. Iparraldean duela gutxi arte, frantsesa jo izan da hizkuntza<br />
bakartzat. Beraz, euskarak ez du erdarak duen onarpen ofizialik, <strong>eta</strong> bakoitzak duen<br />
estatus juridiko-politiko horien arabera euskara erdararen menpe gelditzen da. Hortaz,<br />
estatus juridiko-politikoa oztopo bihurtzen da <strong>euskararen</strong> normalkuntzarako. Hala ere<br />
gizartean maila makro hon<strong>eta</strong>n, badira esparru ugari eragin izugarri izan dezaketenak,<br />
hala nola, erlijikoa, komunikabideak, aisialdia, lana, <strong>eta</strong>b.<br />
Martínez de Luna-ren (2001) ondorioz, eremu bateko edozein erakundek euskara<br />
kontuan hartzen ez duen bitartean, hizkuntza horrek erakundearen baitan izan dezakeen<br />
erabilerak (egoerak) hiru ezaugarri izango ditu:<br />
a) Estatus mugatua, ez-normaldua.<br />
b) Euskara hiztunen boluntarismoan oinarrituko da<br />
c) Euskara toleratua izan arrean, gaitzetsia izango da erakundearentzat oztopo<br />
bihurtzen bada.<br />
3.2. Hizkuntzaren erakundetze-maila <strong>eta</strong> gizarte irudia<br />
Martínez de Luna <strong>eta</strong> lankideen arabera, hizkuntza egoeraren pertzepzioan aldeak daude<br />
lurraldez lurralde. Aditu hauek neska-mutilen pertzepzioak jaso dituzte <strong>eta</strong> ondorio<br />
hon<strong>eta</strong>ra ailegatu dira: “Neska-mutilek bigarren mailak hizkuntzatzat jotzen dute<br />
euskara. Eta ez da, ez, oro har hizkuntza horrekiko atxikimendurik ez dutelako, ezta<br />
beraiek <strong>euskararen</strong>tzat egora hori nahiko luketelako ere; euren euskararekiko interesa<br />
<strong>eta</strong> aldeko jarreraren gainetik, nerabeek beraien inguru sozialetik jasotzen dutena<br />
besterik ez dute islatzen” (Martínez de Luna, 2001: 61. or).<br />
Erakundetze-maila <strong>eta</strong> horri darion irudia alde batera utzita, gizartean dagoen gazte<br />
euskaldunaren irudia hiru multzotan bereizten ditu Hernández-ek (Martínez de Luna,
Change language