Jakintza-arloa: Kazetaritza Bi begiratu euskarazko kazetari hizkerari ...
Jakintza-arloa: Kazetaritza Bi begiratu euskarazko kazetari hizkerari ...
Jakintza-arloa: Kazetaritza Bi begiratu euskarazko kazetari hizkerari ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Jakintza</strong>-<strong>arloa</strong>: <strong>Kazetaritza</strong><br />
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong><br />
<strong>hizkerari</strong>: gaiari egindako<br />
gain<strong>begiratu</strong>a eta <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzaren tradizioko lau<br />
kazetatan hitz eta esamoldeen<br />
hustuketa kualitatiboa<br />
Egilea: JON SARASUA MARITXALAR<br />
Urtea: 1996<br />
Zuzendaria: IÑAKI ZABALETA URKIOLA<br />
Unibertsitatea: UPV-EHU<br />
ISBN: 978-84-8438-312-3
Hitzaurrea<br />
Beste ahalegin asko bezala, amets-bulkada batetik abiatu zen ikerketa hau<br />
egiteko asmoa. Euskara biziberritzeko ametsaren adarretako bat <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tza garatzea da. Eta <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza garatzeak <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong> hizkera sortu, doitu eta aberastu beharra du desafio.<br />
Hizkuntzaren enbor eta hostoen maitale izanik, hazkurea sortzen zidaten<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeran ikusitako ezintasun, ahalegin, akats, indefinizio<br />
eta arazoek. Zer oinarri jarri <strong>kazetari</strong> hizkera egokiago baterako? Horixe nuen<br />
urte haietako kezka. Eta nire diziplina hizkuntzalaritza ez izan arren, nire orduko<br />
gainerako kezka intelektualak apur batean alboan utzi, eta gai horri heldu nion.<br />
Bakoitzari berea, Eusko Jaurlaritzak horretarako bekan eman zidalako egin<br />
ahal izan nuen ikerketa, eta bukatu ere erakundeari (eta zerga ordaintzaileei)<br />
zor niolako bukatu nuen, bestela ez bainuen doktore izateko asmorik sentitu.<br />
Sorkuntza artistikoan eta herrigintzaren zurrunbilo txikietan pasa nituen<br />
gaztaroko urteetan, tarteak hartzen nituen ikerketa burutzeko ere, dirulaguntzaren<br />
konpromiso horrek bultzatuta.<br />
Hala esanda iduri luke lana tamainan egin nuela, baina ez, uste dut badela<br />
txingurri-lana orri hauen atzean. Epaimahairako puntako hizkuntzalariak<br />
ekartzea izan zen gure hautua, eta haietako batek ni kritikatzeko gogo berezia<br />
izango zuela abisatu zidan Andoni Egañak. Nire ustekaberako, hark “tesi bat ez<br />
baizik bi” egin nituela esan zuenean ohartu nintzen baietz, lana behintzat<br />
bazela ikerketa horretan.<br />
<strong>Bi</strong> alde baditu tesiak, oso desberdinak, aparte joan zitezkeenak. Lehenbizikoak,<br />
<strong>kazetari</strong> hizkerei buruzko teoriaren argitan, eta euskararen baldintzamendu<br />
linguistiko eta soziolinguistikoetan kokatuz, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
problematikari eta norabideari buruzko azterlana egiten du, eta jarraibide<br />
batzuk markatzen ditu. <strong>Bi</strong>garrenak, euskal <strong>kazetari</strong>tzaren tradizio zaharrean<br />
esapideen hustuketa eta sailkatze-lana egiten du, baliabide estilistikoak<br />
aberasteko asmoz.<br />
Tesia bukatu eta berehala erabat utzi nuen gaia, eta geroztik ez dut ukitu, beste<br />
arretagune eta lantegi batzuetan jardun dut. Unibertsitate-jardunean ere, gizarte<br />
gaietan murgildu naiz, tesiaren gaitik urrun. Zeharka eta hedabideen hartzaile<br />
bezala baizik ez dut jarraitu, beraz, <strong>kazetari</strong> hizkeraren gaia. Euskarazko<br />
<strong>kazetari</strong> hizkerak izan du bilakaerarik hamabost urte hauetan, eta zenbait<br />
arlotan aurrera egin dela esan liteke. Tesiak sistematizazio eta ganora gehiago<br />
botatzen zuen faltan euskal hedabideen hizkuntza politiketan, eta horrek bere<br />
hartan dirau kasu gehienetan. Egiten ari direna baino askoz gehiago egin liteke.<br />
Baina hainbat arloren estandarizazioan, kalitatearen zainketa minimo batean<br />
eta beste alor batzuetan nolabaiteko pausoak eman dira. Ikerketan ez<br />
hainbeste. Inor gutxik heldu dio gaiari geroztik, arnas luzeko ikerketaren aldetik<br />
behintzat.
Atzera <strong>begiratu</strong>ta, ez dut atxikimendu handirik doktore-tituluaz (aspaldi honetan<br />
tituluzaleak ironiaz begiratzeko arrazoiak ditut nire inguruan), ez eta egindako<br />
tesiaz ere. Hala, uste nuen lana berriro irakurtzean, gainditutzat eta interes<br />
gutxiko moduan ikusiko nuela. Gerta zitekeen, baina ez zait gertatu. Uste dut<br />
ikerketan esandakoek badutela gaurkotasuna, eta merezi duela interesa<br />
dutenen eskura jartzea. Ez zait iruditu gaindituta dagoenik, eta ez dakit seinale<br />
ona den hori hamabost urteren ondoren. Kazetari hizkerak funtzio garrantzitsua<br />
betetzen du euskara bezalako hizkuntza minorizatu baten garabidean, beste<br />
hizkera askoren isurleku, leiho eta eramale bihurtzen baita, estandar zabalago<br />
baten eraikitzaile. Horrek, euskaren kasuan, askotariko orekak egitea eskatzen<br />
du. Eta oreka horiek kudeatzeko on litzateke gaiari buruzko ikuspegi osotu<br />
xamarra erabiltzea horretan ari direnek.<br />
Horretarako ekarpena izan nahi zuen, eta du oraindik ere arlo batzuetan,<br />
<strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> egindako <strong>begiratu</strong> orokorrak, lehen liburukian emandako<br />
ikerketak.<br />
<strong>Bi</strong>garren <strong>begiratu</strong>ak, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioan egindako esapideen<br />
hustuketa eta sailkatze-lanak, <strong>kazetari</strong>en baliabideak aberasteko eta iraganeko<br />
fluxuaren jakintza gehixeagorekin kokatzeko asmoz egina da. Beharbada<br />
laburtuago jarri beharko litzateke eskura, lanean ari direnentzat edo<br />
irakasleentzat baliagarri izatekotan. Hor daude, dena dela, nahi dutenen<br />
eskura, bi mila fitxa inguru.<br />
Jarritako hondar aletxoa geldi xamar egon ote den sentipena daukat, besteak<br />
beste nik bere hartan utzi nuelako, ez argitarapen eta ez jarraipen. Hondar<br />
aletxo hau baliatuz edo baliatu gabe, izango ahal du gaiak aurrerabiderik,<br />
beronen atzean dagoen ametsak amets baitirau.<br />
Jon Sarasua<br />
2010
BI BEGIRATU<br />
EUSKARAZKO KAZETARI<br />
HIZKERARI<br />
Zuzendaria: Iñaki Zabaleta Urkiola<br />
<strong>Kazetaritza</strong> I Departamentua<br />
Euskal Herriko Unibertsitatea<br />
Egilea: Jon Sarasua Maritxalar
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> :,<br />
Gaiari egindako gain<strong>begiratu</strong>a eta <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzaren tradizioko lau kazetatan hitz eta<br />
esamoldeen hustuketa kualitatiboa .<br />
Doktore-tesia<br />
Egilea : Jon Sarasua Maritxalar<br />
Zuzendaria : Iñaki Zabaleta Urkiola<br />
1996
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 2<br />
Atalak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3<br />
I. Aurkezpena<br />
0 .1 . Sarrera<br />
0 .2 Ikerizalderak<br />
0 .3 Metodologia<br />
0 .3 .1 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren gaiari egindako hurbilketa<br />
Adituei egindako galdetegia<br />
0 .3 .2 . Euskal <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioko lau kazetatan lexikoaren eta<br />
esamoldeen hustuketa<br />
II . Kazetari hizkeraren ezaugarri eta arazoak :<br />
zenbait oinarri<br />
1 . Hedabideetako hizkuntzaren garrantziaz<br />
1 .1 . Sarri aipatua, gutxi zehaztua<br />
1 .2 . Hizkuntzen egoerak<br />
1 .3 . Garrantzia ñabartu beharra<br />
1 .4 . Eraginaz<br />
1 .5 . Indar bateratzailea<br />
1 .6 . Aldatzaile bizia<br />
1 .7 . Eragina eta kaltea<br />
1 .8 . Desafio izaera<br />
2 . Kazetari hizkera kokatuz<br />
2 .1 . Zertaz ari garen<br />
2 .2 . Hizkuntzaren mailak bereiztearen garrantzia<br />
2 .3 . Hizkera berezia?<br />
2 .4 . Berezitasun berezia<br />
2 .5 . <strong>Bi</strong> faktoreren gurutzalekua<br />
3 . Kazetari hizkeraren ezaugarriak<br />
3 .1 . Komunikazio ekintza berezia<br />
3 .1 .1 . Hartzailea eta igorlea<br />
3 .1 .2 . Kanalaren kondizionamenduak<br />
3 .1 .3 . Hizkeren gurutzalekua<br />
3 .2 . Kazetari hizkeraren barruko bereizketak<br />
3 .2 .1 . Hiru kanalak<br />
3 .2 .2 . Generoak<br />
3 .3 . Ezaugarriak<br />
3 .3 .1 . Literaturatik urrunduz<br />
3 .3 .2 . Kazetari hizkeraren ezaugarri idealak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 4<br />
3 .3 .3 . Barthes-en zero gradua<br />
3 .3 .4 . Ezaugarrietatik berezitasunetara<br />
3 .3 .5 Hartzailearen arreta erakartzeko baliabideak<br />
3 .4 . Ezaugarri idealen inguruan<br />
3 .4 .1 . Zuzentasuna<br />
3 .4 .2 . Argitasuna<br />
3 .4 .3 . Argitasunaren bideak<br />
3 .4 .4 . Argitasuna : hizkuntza arrunta lantzea<br />
3 .4 .5 . Searl eta Bourland-en ikerketa<br />
3 .4 .6 . Argitasuna eta espresibotasuna<br />
3 .4 .7 . Konbinaketa<br />
4 . Kazetari hizkeraren arazo eta arriskuak<br />
4 .1 . Hizkuntza berezia sortzeko joera<br />
4 .1 .1 . Hizkuntza arruntetik urruntzea<br />
4 .1 .2 . Kanpoko eragina eta barruko joera<br />
4 .1 .3 . Bereizteko gurari ezkutua<br />
4 .1 .4 . Berezitasunerako faktore berezkoak<br />
4 .2 . Iturrien eraginak<br />
4 .2 .1 . Politikariak eta hizkuntza<br />
4 .2 .2 . Politikarietatik kazetetara<br />
4 .3 . Gazteleran planteatzen diren arazoak<br />
4 .3 .1 . Estilo informatiboaren bitxitasuna<br />
4 .3 .2 . Eufemismoa<br />
4 .3 .3 . Nominalizazioa<br />
4 .3 .4 . Baliabide objetibatzaileak<br />
4 .4 Itzulpenarenak<br />
4 .5 Kazetari hizkeraren norabideari buruz<br />
4 .5 .1 . Hirugarren bidearen tesia<br />
4 .5 .2 . Hiru komunikazioak<br />
4 .5 .3 . Norabide aldaketa<br />
4 .5 .4 . Kazetari hizkeraren ibilbidea<br />
III . Euskarazko <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> egindako<br />
gain<strong>begiratu</strong>a<br />
5.Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune soziolinguistikoa<br />
5 .1 . Alfabetatze maila<br />
5 .1 .1 . Alfabetatzearen kuantifikazioa<br />
5 .1 .2 . Kontzeptu labainkorra<br />
5 .1 .3 . Alfabetatzearen kalitatea<br />
5 .1 .4 . Euskararen gaitasun-agirien pista
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5<br />
5 .1 .5 . Irakurle gaituen kopuruaren estimazio zaila<br />
5 .2 . Hizkuntza egokitzearen inguruko eztabaida<br />
5 .2 .1 . Lizarralderen ikuspegia<br />
5 .2 .2 . Hiztunen egoerari egokitzea<br />
5 .3 . Euskalkien dispertsioa<br />
5 .3 .1 . Aniztasun handia<br />
5 .3 .2 . Ulermenerako eta hizkera eraikitzeko faktore<br />
5 .4. Hizkuntzaren mailak<br />
5 .5 . Egokitzearen inguruko galderak<br />
6.Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune linguistikoa<br />
6 .1 . Zalantza eremuak<br />
6 .1 .1 . Zalantzak sortzen du kezka<br />
6 .1 .2 . Zalantza-eremu zabalak<br />
6 .1 .3 . <strong>Bi</strong>tartekoen argudioa<br />
6 .2 . Erdarek lexikoan duten eragina<br />
6 .2 .1 . Hizkuntza arrotzen eraginaz<br />
6 .2 .2 .<br />
6 .2 .3 .<br />
6 .2 .4 .<br />
Sentsibilitate ezberdinak<br />
Lexikoaren arazoa<br />
Sarasolaren oharra<br />
6 .3 . Terminoen tokia<br />
6 .3 .1 . Terminoak eta <strong>kazetari</strong>tza<br />
6 .3 .2 . Terminoen gizarteratze maila<br />
6 .4 . Estandarrerako deia<br />
6 .4 .1 . Hizkuntza batzeko prozesuak<br />
6 .4 .2 . Batua eta hizkera estandartuak<br />
6 .5 . Fonetika eta azentua, adibide<br />
6 .5 .1 . Noraezetik gomendioetara<br />
6 .5 .2 . Erabakien zain<br />
6 .5 .3 . Kazetariak, tartean<br />
6 .6 . Kataluniarren adibidea<br />
6 .6 .1 . Camps i Giralt-en ponentzia<br />
7 .Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren barne-ingurunea<br />
7 .1 . Euskarazko hedabideen tokia<br />
7 .1 .1 . Aurretiko batzuk<br />
7 .1 .2 . Hegoaldeko bilakaera<br />
7 .1 .3 . Egungo bolumena
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6<br />
7 .2 . Itzulpenaren bolumena<br />
7 .2 .1 . Bolumena eta kalitatea<br />
7 .2 .2 . Bolumenarena ñabartuz : Euskaldunon Egunkariaren ikerketa<br />
7 .3 . Kazetaria<br />
7 .3 .1 . Kazetaria, giltzarri<br />
7 .3 .2 . Kritikak eta kexuak<br />
7 .3 .3 . Lan-baldintzen eragina?<br />
7 .3 .4 . Beste aje batzuk<br />
7 .3 .5 . Bereizkuntza-sindromea<br />
7 .4 . Hizkuntz kalitatearen politika hedabideetan<br />
7 .4 .1 Hedabideen politika eta zeregin indibiduala<br />
7 .5 . <strong>Kazetaritza</strong>ren beste inguruaz<br />
7 .5 .1 Unibertsitatearen egokitze falta<br />
8 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren orekak<br />
8 .1 . Ingurunetik abiatuta<br />
8 .2 . Arau kultu amankomuna eta bitartekaritza<br />
8 .3 . Integraziorako gaitasuna<br />
8 .3 .1 . Zailtasun erantsiak<br />
8 .4 . Lexiko aukerak<br />
8 .4 .1 . Erlatibotasun geografikoa<br />
8 .4 .2 . Gomendio argigarri batzuk<br />
8 .5 . Titulargintza : azterketa baten aipamena<br />
8 .6 . Ezaugarri idealak kokatuz<br />
8 .6 .1 . Txukuntasuna<br />
8 .6 .2 . Argitasuna<br />
8 .6 .3 . Argitasunerako irizpide orokorrak<br />
8 .6 .4 . Hizkera arrunta eta ahozkotasuna<br />
8 .7 . Ahozkotasunera jotzeko deia<br />
8 .7 .1 . Pello Esnalen gogoeta : ahozkotasuna gidari<br />
8 .7 .2 . Ahozkotasuna, beharretik galderetara<br />
8 .8 . Lantzetik dator espresibotasuna<br />
8 .8 .1 . Baliabide lagungarriak<br />
8 .8 .2 . Jariokeriaren kontrako aholkuak<br />
8 .9 . Arazoetan barrena<br />
8 .9 .1 . Hizkuntza bereziaren arazoa<br />
8 .9 .2 . Itzulpena da iturria<br />
8 .9 .3 . Itzulpenaren galbahe aukera<br />
8 .9 .4 . Itzulpen prozedurak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
8 .9 .5 . Itzulpena, kezka iturri<br />
8 .9 .6 .Jaso eta berregin<br />
8 .9 .7 . Luzerarenak<br />
8 .9 .8 . Arazoak ere itzultzen dira?<br />
8 .9 .9 . Pasiboa<br />
8 .9 .10 . Nominalizazio berria<br />
8 .10 . Komunikazioa eta eraikuntza<br />
8 .10 .1 . Didaktismoa tentsioan<br />
8 .11 . Laburbidea, bidezidor propioa<br />
8 .12 Herrietako hedabideen hizkeraz<br />
8 .12 .1 . Perretxiko urteak<br />
8 .12 .2 . Hizkerarako eskena berria : ahozkora hurbiltzeko aukera<br />
8 .12 .3 . Esperientzia bat : 'Aretxabaletarako Idazkera Liburutxoa'<br />
9 . Hizkuntza egokirako bidelagunak : estilo-liburuak eta zerbait<br />
lehiago<br />
9 .1 . Estilo liburuak<br />
9 .1 .1 . Estilo-liburuen hizkuntz helburuak<br />
9 .1 .2 . Egitura ezberdinak<br />
9 .2 . Euskara eta estilo-liburuak<br />
9 .2 .1 . Lehortetik lehen esperientzietara<br />
9 .3 . Euskaldunon Egunkariaren 'Estilo Liburua'<br />
9 .3 .1 . Filosofia<br />
9 .3 .2 . Edukia<br />
9 .3 .3 . <strong>Bi</strong>lduma eta zerbait gehiago<br />
9 .4 . 'Idazkera-liburua'<br />
9 .4 .1 . Filosofia<br />
9 .4 .2 . Edukia<br />
9 .4 .3 . Norabide batean egindako ahalegina<br />
9 .5 . 'Euskarazko albistegietarako esku-liburua'<br />
9 .5.1. Edukia<br />
9 .5 .2 . Orientabide soila<br />
9 .6 . Inguruko argitalpenak<br />
9 .6 .1 . 'Idazkera argiaren bidetik'<br />
9 .6 .2 . 'Hizkuntza zuzen erabiltzeko arau eta proposamen-bilduma'<br />
9 .7 . Hutsuneak<br />
9 .7 .1 . Gida-liburuetatik urrunago<br />
9 .7 .2 . EFE agentziaren Departamentua<br />
9 .7 .3 Corporació Catalana de Ràdio y Televisió<br />
9 .7 .4 Euskarazko hedabideen atzerapena<br />
7
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8<br />
10 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruko adituen iritziak<br />
10 .1 . Galdetegiaren helburua<br />
10 .2 . Hautatutako adituen lagina<br />
10 .3 Galdetegia<br />
. Galdetegi orokorra<br />
. Gai bereziak<br />
10 .4 . Emaitzak<br />
Galdera orokorrak, banaka<br />
Batzuei egindako galdera bereziak<br />
IV . Euskal <strong>kazetari</strong>tza historikoko lau kazetetan<br />
hitz eta esamoldeen hustuketa kualitatiboa<br />
1 . Hustuketarako planteamentua<br />
1 .1 . Tradizioan arakatuz<br />
1 .2 . <strong>Kazetaritza</strong>ko hitz eta esamoldeak<br />
1 .3 . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioaz<br />
1 .4 . Hizkera-moduak tradizioan<br />
1 .5 . Gure aukera : lau agerkari<br />
2 . Metodologia<br />
2 .1 . Aztertu ditugun argitalpenak<br />
2 .2 . Iturriak<br />
2 .3 . Lagina<br />
2 .4 . Aztertutako atalak<br />
2 .5 . Analisi unitatea<br />
2 .6 . Azterketa pilotua kategoriak eta lan prozedurak finkatzeko<br />
2 .7 . Finkatutako kategoria sistema<br />
2 .8 . Kodifikazio fitxa<br />
3 . Hustuketaren emaitzak (bigarren liburukian)<br />
3 .1 . Fitxak kategoriaka eta alfabetikoki ordenaturik<br />
3 .2 . <strong>Bi</strong>ldutakoen zerrenda alfabetikoa<br />
3 .3 . Gai berezietako terminologia eta esamoldeak<br />
3 .3 .1 . Kirola<br />
3 .3 .2 . Gerra<br />
3 .3 .3 . Politika instituzionala<br />
3 .3 .2 . Gertakarien atalekoak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9<br />
V. Ondorioak<br />
VI . <strong>Bi</strong>bliografia<br />
Aurkibidea
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0<br />
I . Aurkezpena
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
0 .1 . Sarrera<br />
Hizkuntza baten estatusa normaltzeko bidean leku berezia bete dezakete<br />
hedabideek. Halaber, hizkuntza horren korpusa osatzeko bidean ere bere<br />
lekua du <strong>kazetari</strong>tzak . Hedabideetan hizkuntza eraginkor eta estandarizatua<br />
sortzea garrantzizkoa da normaltze bidean dagoen euskararentzat .<br />
Une honetan sekula baino ugariago eta hazkuntza prozesuan dago <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tza . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkera finkatzerakoan, ordea, arazo eta,<br />
batez ere, gabezia bereziak nabari dira . Euskararen egoera soziolinguistikoari<br />
<strong>begiratu</strong>z, hizkuntzaren ezagupen arazoekin egiten dugu topo, adibidez . Egoera<br />
linguistikoari <strong>begiratu</strong>z, euskararen zalantza eremuekin, estandarraren<br />
berritasunarekin eta terminologien finkapen eskasarekin . <strong>Kazetaritza</strong>ri<br />
<strong>begiratu</strong>z, kanpoko hizkuntzetako kalkoaren arazoarekin eta <strong>euskarazko</strong><br />
baliabideen eta tradizioaren ezagutza murritzarekin .<br />
<strong>Bi</strong> burukoa da tesi hau . <strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong>k osatzen dute . Lehena, gain<strong>begiratu</strong>a,<br />
bigarrena arlo jakin batenganako <strong>begiratu</strong> zehatzagoa .<br />
- Lehen <strong>begiratu</strong>arekin, gain<strong>begiratu</strong>arekin, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
gaira lehen hurbilketa egin nahi izan dugu . Lehenik gazteleraz eta beste<br />
hizkuntza batzuetan sortutako teoria arakatu, gero gai honetaz euskaraz idatzi<br />
diren gogoeta solteak bildu, sistematizatu, eta ondoren guztiarekin geure<br />
gogoeta lerroa tajutu dugu .<br />
- <strong>Bi</strong>garren <strong>begiratu</strong>a, euskara batua finkatu baino lehenagoko <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzaren tradizioan erabilitako hizkuntz baliabide batzuen ikerketa da,<br />
ikerketa selektibo-mugatua . Euskarazko prentsaren tradizioa gorpuzten duten<br />
eta bideak jorratu dituzten lau kazeta esanguratsu hautatu ditugu . Horiek<br />
erabili dituzten baliabide lexikoak eta esamolde periodistikoak bildu ditugu,<br />
fitxak eta zerrendak osatuz .<br />
<strong>Bi</strong> helburu osagarri ditu beraz gure lan honek :<br />
a) Euskarazko <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> gain<strong>begiratu</strong>a egin : kamarari zoom-out eginez<br />
bezala, diagnostiko orokor-antzeko bat osatu .<br />
Abiapuntu honetatik hasi gara : <strong>kazetari</strong>tza komunikazio ekintza da . Eta<br />
komunikazio horretako elementu baten gorabeherak ulertzeko, lehenik beste<br />
elementu eta inguruneak aztertu behar dira . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
ingurune soziolinguistiko eta linguistikoengatik, hainbat arazo eta berezitasun<br />
ditu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak. Arazo horien gainean gabezia bat somatzen<br />
da: gai honen inguruan daukagun ikerketa, lan eta gogoeta urria . Urritasun<br />
hori bildu eta gorputz bat osatu nahi izan dugu .<br />
<strong>Bi</strong> iturri nagusi aztertuko ditugu horretarako :<br />
. Kazetari hizkeraren arazoaren inguruan batez ere gazteleraz, eta baita beste<br />
hizkuntzetan ere, sortutako bibliografia eta gogoetak .<br />
1 1
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2<br />
. Euskarazko <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> buruz bildutako artikulu, ponentzia, jardunaldi<br />
eta gainerako ekarpenak .<br />
<strong>Bi</strong> iturri horiek elkartuz, eta gure ingurune soziolinguistiko nahiz linguistikotik<br />
abiatutako gogoeta lerro baten bueltan, gure <strong>kazetari</strong> hizkeraren arazoen<br />
ausnarrerako gaitegi bat osatu dugu .<br />
b) Tradizioaren laginetan hizkuntz baliabide batzuen hustuketa .<br />
"Hizkuntza kontutan ezer seriorik egin nahi bada tradizioaren gainean<br />
eraiki behar da . Hizkuntzaren tradizioa puntu askotan jasoa dago,<br />
lexikoan, joskeran, esamoldeetan eta jardunaren isurian erabiltzen<br />
diren lotura giltza eta itzulietan. Egiari aitor eginez esan beharra dago<br />
euskararen tradizioa nahiko erdipurdika ezagutzen dugula" .<br />
Joxe Lizarralderen (1985 :31) hitz horien mamiari jarraiki, hustuketa bidezko<br />
lanak <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraren arlo konkretu batzuk aberastea du<br />
helburutzat . Aberastea edo, behintzat, erreferentziak biltzea . Lexikoan eta<br />
esamoldeetan <strong>euskarazko</strong> prentsaren historian erabili diren hizkuntz baliabide<br />
batzuk bildu eta sailkatu ditugu, tradizioaren erreferentziarik gabe erdinoraezean<br />
dagoen <strong>kazetari</strong>tzari zerbait ekar diezaiokeelakoan .<br />
Aukeratutako lau argitalpenetan informazio-ikuspegitik erabilitako hitz eta<br />
esamoldeak bildu eta sailkaturik eskaintzea da lan honen helburua . Hustuketa<br />
selektibo honetarako irizpidea bereziki <strong>kazetari</strong>tzako testuetarako baliagarriak<br />
izan diren hizkuntz baliabideak jasotzea da .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
0 .2 Ikergalderak<br />
a) Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren gaiari egindako lehen hurbilketara galdera<br />
honetatik abiatu gara :<br />
- Zein dira egungo <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> somatzen zaizkion arazo,<br />
gabezia, aukera eta norabide nagusiak?<br />
b) Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioko lau kazetatako hustuketa selektibora<br />
honako galderokin abiatu gara :<br />
- Zein da lau kazeta hauek eduki periodistikoak azaltzeko erabili duten<br />
lexikoa?<br />
- Zein dira lau kazeta hauek testu periodistikoetarako erabilitako esamoldeak?<br />
- Ba al dago lexiko edo esamolde bereziki aberatsak sortu dituen gai edo<br />
alorrik lau kazeta hauetan?<br />
1 3
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 4<br />
0.3 Metodologia<br />
0 .3 .1 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren gaiari egindako hurbilketa<br />
Tesiaren zati hau osatzeko ondorengo pausook planteatu ditugu :<br />
1 . Kazetari hizkeraren inguruan egindako gaztelerazko bibliografia<br />
erreferentzia modura hartu eta beste hizkuntzetako lanekin osatu . Gorputz<br />
hori guztia erreferentziatzat hartuz euskaraz gai honetaz idatzitako artikulu,<br />
ponentzia, jardunaldi eta gainerako materialeak inguratu eta aztertu .<br />
2 . <strong>Bi</strong> iturri-multzo nagusiotatik hartuz <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> buruzko<br />
gogoeta lerroa osatu .<br />
3 . Adituei egindako galderak . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruan<br />
egindako ekarpenak osatzeko asmoz, gai honetaz zeresana dutela iruditu<br />
zaigun bederatzi pertsonari galdeketa egin (ikus zehatzago III . zatiko 10 .<br />
atalean) .<br />
0 .3 .2 . Euskal <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioko lau kazeten lexiko eta<br />
esamoldeen azterketa<br />
Bere testuinguruan hobeto uler dadin, hustuketarako planteamentuari<br />
zuzendutako atalaren ondoren azalduko dugu zati honetako metodologia,<br />
azpiatal hauetan banatuta (ikus IV . zatiko 2 . atala) :<br />
1 . Aztertu ditugun argitalpenak : Eskualduna, Argia, Eguna eta Herria .<br />
2 . Iturriak<br />
3 . Lagina<br />
4 . Aztertutako atalak<br />
5 . Analisi unitatea<br />
6 . Azterketa pilotua : kategorien eta lan-prozeduren finkapena<br />
7 . Finkatutako kategoria sistema<br />
8 . Kodifikazio fitxa
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5<br />
II . Kazetari hizkeraren ezaugarri eta arazoak :<br />
zenbait oinarri
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 6<br />
1 . Hedabideetako hizkuntzaren garrantziaz<br />
1 .1 . Sarri aipatua, gutxi zehaztua<br />
1 .2 . Hizkuntzen egoerak<br />
1 .3 . Garrantzia ñabartu beharra<br />
1 .4. Eraginaz<br />
1 .5 . Indar bateratzailea<br />
1 .6 .<br />
Aldatzaile bizia<br />
1 .7 . Eragina eta kaltea<br />
1 .8 . Desafio izaera
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
1 . Hedabideetako hizkuntzaren garrantziaz<br />
1 .1 . Sarri aipatua, gutxi zehaztua<br />
Hedabideetako hizkuntz jardunak hizkuntzaren beste mailetan duen eragina<br />
sarri aipatutako eta aldi berean gutxi zehaztutako kontua da . Hedabideen<br />
mailara iritsi diren hizkuntza guztietan kezka iturri bihurtzen da erabilera<br />
honek duen garrantzia . Halaber euskararen kasuan ere, gure hizkuntzak bizi<br />
duen kinka berezian .<br />
Martínez Albertos irakaslearen aipu bat erabiliko dugu gaia abiarazteko :<br />
"Es ya un lugar común que los medios de comunicación de masas,<br />
tanto los escritos como los audiovisuales, son hoy los canales<br />
ordinarios para el conocimiento y la difusión de los modos expresivos<br />
habituales entre los hablantes de una comunidad lingüística . Los<br />
periódicos son hoy, juntamente con los otros medios de masas<br />
llegados posteriormente, los vehículos cotidianos para la enseñanza de<br />
nuestro idioma . Y esta realidad está por encima de cualquier debate<br />
teórico acerca de los efectos socialmente peligrosos que los<br />
comunicólogos ven o dejan de ver en los medios de comunicación<br />
colectiva" (Martínez Albertos, 1989 :47) .<br />
Azken urteotan gai honek sortzen duen ardura gora datorrela dirudi .<br />
Egunkarietako eta gainerako hedabideetako hizkuntzaren garrantziaren<br />
aipamenak egiten dituzte hizkuntzalariek, hizkuntzaren disfuntzio batzuk<br />
aztertzen dituzten soziologoek, komunikologoek eta azkenik, nola ez,<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren inguruko profesional eta irakasleek . Martínez Albertos berak<br />
aitortzen du, une honetan Espainiako goren mailako filosofo eta akademikoak<br />
hedabideetako hizkuntza ikertzen ari direla ; ez bakarrik kritikatzeko, baizik<br />
eta, batez ere, berau aztertuz hizkuntzak eman ditzakeen pausoak ulertzeko<br />
(Martínez Albertos, 1989 :35) . Jakina, <strong>kazetari</strong>ei zuzendutako orientabide eta<br />
errieta zorrotzak ere hor daude, hizkuntzaren erabilera honek duen<br />
garrantziak eraginda .<br />
Gaiari garrantzi handia emateaz gain, aztertu, zaindu eta eragin beharreko<br />
alorra ikusten dute batzuek hedabideetako hizkuntzan . Lázaro Carreter<br />
Gazteleraren Akademikoaren ustez, gobernuek eta politikoek hizkuntza<br />
zaintzea lehentasunezko helburutzat hartu beharko lukete (aip . Hernando,<br />
1990 :41) .<br />
1 .2 . Hizkuntzen egoerak<br />
Gai honek ez du ikuspegi eta dimentsio berdina hartzen normaldutako<br />
hizkuntza batean eta normaltze-galera bidean dagoen hizkuntza minorizatu<br />
batean . Euskararen kasuan, azken urteotan, hedabideetako euskararen<br />
1 7
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8<br />
aspektu kuantitatiboan jarri da ahalegina. Erdarazko hedabideetan euskal<br />
espazioak lortzean, hedabide euskaldunak sortzean, handitzean eta hedatzean<br />
kokatu da arreta . Hedabideetako hizkuntzaren aspektu kualitatiboa, ordea,<br />
bigarren mailako ardura izan da, aurrerago ikusiko dugun bezala . Euskararen<br />
kasuan, alde batetik, aipatzen den guztietan aparteko garrantzia ematen zaio<br />
hizkuntzaren alde kualitatibo honi, baina beste aldetik, praktikan bitarteko<br />
gutxi izan dira gai hau garatzeko .<br />
Hedabideetako hizkuntzaz bereziki kezkatuta dauden irakasle, ikerlari eta<br />
akademikoek zera azpimarratzen dute hizkuntza guztietan : hedabideetako<br />
erabilera funtsezkoa dela hizkuntzaren finkapenean eta baita beronen<br />
degradazioan ere . Finkapena eta degradazioa. <strong>Bi</strong>ak baitaezpadako hitzak<br />
euskararen egoeran dagoen hizkuntza baten kasuan . Gai hau kezka iturri<br />
duten hizkuntza handiek, azentuan, ebakeran, alor berezietako terminologian,<br />
dialektoen arteko orekan eta beste hainbat mailatako estandarizaziotan oinarri<br />
sendoak jarriak dituzte . Euskarak ez. Eta honetan hedabideen zeregina<br />
garrantzizkoa da . Erantzukizuna eta zailtasunak garrantziari erantsita doaz .<br />
1 .3 . Garrantzia ñabartu beharra<br />
Gai honi ematen zaion garrantziaz ari garen sarrera honetan, esan genezake,<br />
hedabideen eragin sozial eta politikoei buruzko eztabaidarekin gertatzen<br />
denaren antzerako zerbait gerta dakiokeela hedabideetako hizkuntzaren<br />
gaiari . Hedabideen eragin sozialaren garrantzi izugarria (maila politikoan,<br />
elektoralean, kulturalean, iritzian) azpimarratzeko joeraren aldamenean, berau<br />
ñabartu eta maila batean ukatu egin duten beste iker-korronte batzuk sortu<br />
dira .<br />
Gaur egun, esan liteke denek aitortzen diotela eragin politiko-sozial<br />
garrantzizkoa, baina garrantzi hori erabatekotasunera eraman barik,<br />
zehaztean, ñabartzean, mugatzean eta azaltzean datzala ikerlarien zeregina .<br />
Hizkuntzaren gaiak askoz arreta eta ikerlan gutxiago merezi izan du orain<br />
artean . Alor honetan ere, hirugarren pauso honetara iritsi beharra somatzen<br />
da, eraginaren indefiniziotik aurrerago abiatuta.<br />
1 .4 . Eraginaz<br />
Aspalditik somatzen dira prentsak hizkuntzan izan dezakeen eraginagatiko<br />
arrenkurak . Aspalditik, prentsaren historia laburra kontuan hartzen badugu<br />
behintzat . Gazteleraren kasuan, Azorín idazleak, bere garaiko prentsaren<br />
hastapenak ikusita, iragarri zuen XIX . gizaldian hizkuntzaren bilakaera<br />
osatuko zuten bi elementuak <strong>kazetari</strong>tza eta parlamentua izango zirela .<br />
Aurreragoko atal batean aztertuko ditugu bi elementu hauek elkarrekin<br />
dituzten lotura batzuk .<br />
Hainbat akademiko eta aztertzaileren iritziz, gaur egun masa-hedabideak dira<br />
hizkuntzaren maisu nagusiak, onerako eta txarrerako . Bernardino M . Hernando
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 9<br />
ikerlariaren iritziz, kultura garrantzizkoagoa da herri moderno baten<br />
jarraipena ziurtatzeko edozein armada baino . Eta hizkuntza ezegonkor baten<br />
gainean ezin da kultura eraiki (Hernando, 1990 :24) . Hizkuntzari egonkortasun<br />
hori ematearen ardura nagusietakoa masa-hedabideek daukate . Handik eta<br />
hemendik, eragin handia aitortzen zaio hedebideetako hizkuntzari . Goazen<br />
eragin hori zertan zehazten den ikustera, gainetik bada ere .<br />
1 .5 . Indar bateratzailea<br />
Fernando Lázaro Carreter irakasleak eragin bateratzailea azpimarratzen dio<br />
hedabideetako hizkuntzari . Hizkuntzaren batasunerako hedabideen hizkuntz<br />
jokabide egokiak pisu handia du bere iritziz (Lázaro, 1990:112) .<br />
Masa hedabideei, hizkuntzaren gaitik at ere, hau da, maila ideologiko, kultural<br />
eta sozialean ere, batasunerako eta are uniformizaziorako eragina ere aitortu<br />
izan zaie. Zenbait pentsalarik aintzinako gizarteetan mitoek betetzen zuten<br />
paper integratzailea ikusi diete masa hedabideei gaur egungo gizartean . Garai<br />
batean mitologiak bildutako "armonizazio teknikek" hedabideetan aurkitu<br />
dute gaur beren tokia . Egunkaria, telebista eta irratia, errealitatearen<br />
interpretazio periodiko bat baino gehiago dira ; errealitatearen eraikuntza dira,<br />
eraikuntza bateratua .<br />
Ikuspegi hau asko ñabartzekoa bada ere, hizkuntzaren gaian behintzat inor<br />
gutxik ukatzen die hedabideei futzio bateratzailea . Funtzio honen garrantzia<br />
bereziki azpimarratzen da batasun-arazoak dituzten hizkuntzen kasuan .<br />
Kapitulu honetan gure errefentzia nagusia izango den gazteleraren kasuan ere<br />
hala gertatzen da . Espainiako eta Hego Amerika nahiz Ertamerikako herrien<br />
hizkuntz berezitasunen gainetik gaztelera bakar bati eusteko orduan<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren zeregina garrantzizko ikusten dute . EFE agentziaren ahalegina<br />
da horren lekuko garbienetakoa' .<br />
Hizkuntzaren batasuna, entitate bakarraren izaera, hiztun guztien baitan<br />
dagoen hizkuntza idealean datza neurri batean . Ideal honen arabera, hiztunek<br />
ezagutu eta aitortu egiten dute beren ustez hizkuntza hori era egokian<br />
darabilena, dikzioa, lexikoa, gramatika eta beste zenbait kualitateren arabera .<br />
Hizkera pertsonalak, herri-auzo hizkerak eta hizkera dialektalak daude, baina<br />
ez hizkuntza bakar bat . Batasun hori gero arauek eta estandarizazioak<br />
zedarritzen dute . Batasuna mantentzeko ahaleginean, gaur eguneko gizarte<br />
industrialduetan bi zutabe nagusi dira kontuan eduki eta batasunaren ildoan<br />
landu beharrekoak: hedabideak eta hezkuntza sistema . Arau estandarra<br />
markatu behar dute bi sistema horiek, hizkuntza ideal hori mantendu eta gure<br />
espresabidera aplikatzeko .<br />
1 EFE Agentziako estilo-liburuak argi uzten du kontua bere esparruan,<br />
adieraziz, hizkuntzaren batasuna gaztelera mintzatzen duen komunitate<br />
osoan babestu beharreko ondasuna dela . Eta aitortzen du, bide horretan,<br />
gaur egun prentsak, irratiak eta telebistak duten hizkuntz eragina<br />
hezkuntza sistemak duena baino handiagoa dela . Eragin bateratzaile hau<br />
izugarri azpimarratzen dute gazteleraz kezkatzen diren akademikoek eta<br />
bereziki EFE agentziak gai honi buruz egiten duen lanaren inguruan<br />
dabiltzanek .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
1 .6 . Aldatzaile bizia<br />
Hizkuntz komunitatearen hizkera berez bizia baldin bada, hedabideena<br />
biziagoa gerta daiteke, kanpotikako eta barrutikako forma berrien eramale<br />
baitira prentsa, irratia eta telebista .<br />
Lázaro Carreter-en ustez hizkuntzen historialariek aldaketa linguistikoak<br />
ulertzeko orain arte onartutako kategoriak aldatzen ari den fenomeno baten<br />
agerpena aitortu beharko dute : irratia eta telebista, ikusentzuteko hedabideak .<br />
Bere ustez, <strong>kazetari</strong>tzaren hizkuntz eragina askoz handiagoa da irratiaren eta<br />
telebistaren kasuan prentsa idatzian baino . Hedabide hauen sorrerak<br />
aldaketak ekarri ditu hizkuntzetara (Lázaro, 1989 :45) .<br />
Irrati transistoreak lehenik eta ikusentzutekoek gero, elementu berriak sartu<br />
dituzte kontu honetan . Hizkuntza mailako berrikuntzak eta modak, egokiak eta<br />
desegokiak, hartzaile masiboaren gainera erortzen dira, ez jadanik tantakatantaka,<br />
zaparradan baizik . Lázaro Carreter-en hitzetan, irrati entzungailuak<br />
hizkuntzentzat energia nuklearrak bezalako eragin onuragarria edo kaltegarria<br />
izan dezake . Gaitasun izugarria dauka, hizkuntza bizitu eta indartzeko, eta<br />
halaber suntsitzeko ere (Lázaro, 1989 :46) . Prentsa idatziaren eragina, zentzu<br />
honetan, ikusentzutekoena baino txikiagoa dela dirudi, bere masibotasuna<br />
hainbesterainokoa ez delako, besteak beste . Hedabide berrien sorrerak<br />
zerikusi handia izan du kontu honetan . Ikusentzuteko00ei leku berezia aitortu<br />
behar zaie 2 .<br />
Nolanahi ere, prentsa idatziaren hedatzea ere ez da ahaztekoa eta besteak<br />
baino hedabide egonkorragoa da gainera. Kontuan hartzekoa da, halaber,<br />
prentsa idatziko hizkuntz aukerek ikusentzutekoen aukeretan duten eragina .<br />
1 .7 . Eragina eta kaltea<br />
"Hoy la prensa, la radio y la televisión ejercen una influencia<br />
idiomática superior a la del sistema docente . Sin exageración puede<br />
afirmarse que el destino que aguarda al español -o cualquier otro<br />
idioma- está en sus manos . He aquí un motivo más, e importantísimo,<br />
para que el estilo de los despachos sea aceptable por todos, no<br />
vulnere los usos comunes, no acoja particularidades locales o de<br />
sectores, no difunda neologismos innecesarios o rasgos que obedecen<br />
a una moda pasajera, al estilo de unos pocos . A esta contención que,<br />
2 Bernardino M . Hernandok dioen moduan : " El 'poderío inmenso de<br />
seducción y de contagio' que el poeta Gerardo Diego atribuía a los medios de<br />
comunicación social en el uso del idioma adquiere rango excepcional en los<br />
casos de la radio y la televisión por motivos obvios : su mayor difusión y más<br />
'tenaz' presencia masiva . Da casi vértigo comparar el número de lectores<br />
españoles de Prensa escrita con el de oyentes o veedores de la Prensa<br />
hablada y televisual" (Hernando, 1990 :31) .<br />
2 0
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
por un lado, protege la aceptabilidad de los despachos y su posible<br />
homogeneidad y que, por otro, contribuye a la unidad de la norma<br />
estándar culta en todos los ámbitos de idioma, es a lo que llamamos<br />
neutralización de estilo" (EFE,1985 :16-17) .<br />
EFE agentziaren estilo-liburuaren zati honetan, liburuak duen filosofia osoan<br />
bezala, baitaezpadako eragina aitortzen zaio hedabideen hizkuntza erabilerari .<br />
Jakina, eragin hau bitarikoa izan daiteke, Bernardino M . Hernandok dioen<br />
bezala, bai hizkuntza zaintzeko eta bai berau kaltetu eta desitxuratzeko<br />
(Hernando, 1990 :41) .<br />
Egia esan, bitarikotasun honetan gehien azpimarratu dena bigarren aldea izan<br />
da, kaltea . Ardura honek intentsitate ezberdinak hartu ditu herrialde<br />
ezberdinetan. Frantzia da gai honetaz ardura handienetakoa erakusten duen<br />
herria . 1987an Frantziako Errepublikako Gobernuak eta Lehendakaritzak<br />
"Hizkuntzarako Komisaritza" antolatu zuen hedabideetako hizkuntza akatsak<br />
zaindu, kontrolatu eta behar izanez gero zigortzeko . Espainian ere badira<br />
ahotsak hizkuntzaren gaian botere publikoari eskuhartzea eskatzen diotenak .<br />
Kazetariek hizkuntzarentzako dakartzaten balizko arriskuen kontua oso<br />
zabaldua dago beste hizkuntzetan ere . Estatu Batuetakoek, adibidez, hitz bat<br />
asmatu dute -journalese- herritarren mintzaira estandarrarentzako hizkuntza<br />
periodistikoak duen eragin suntsitzailea modu ironikoan izendatzeko .<br />
Frantsesaren eta ingelesaren kasuak bi mutur izan litezke zentzu honetan .<br />
Herrialde anglosaxoietan hizkuntzaren arauekiko dagoen permisibitate edo<br />
malgutasuna askoz handiagoa da Frantzian dagoena baino . Frantzian,<br />
hizkuntzaren inguruko kezka eta arauketak <strong>kazetari</strong>engan eragin eta pisu<br />
sozial handia jartzen du . Kazetarien gaineko presio hau asko aldatzen da<br />
herrialde batetik bestera, eta Frantzia jarri ohi da erantzunkizun zorrotzeneko<br />
muturrean adibide moduan (Martínez Albertos, 1989 :37) . Malgutasunaren<br />
muturrean, aldiz, <strong>kazetari</strong> anglosaxoiak egongo lirateke . Jakina, batzuek beren<br />
hizkuntza nagusi dute arlo gehienetan, eta besteek horien eraginaren<br />
arriskuetatik babestu nahi dute beren hizkuntzaren zuzentasuna . Edonola ere,<br />
Rafael Lapesak dio azken aldian Europa eta Ameriketako herrialde guztietan<br />
ikusten dela hizkuntzaren kaskartzearen aurreko ezinegona (Lapesa, 1990 :19) .<br />
Euskararen kasuan ere ardura hau presente dago. Normaltze bidean dagoen<br />
gure hizkuntzaren erronkan <strong>kazetari</strong>tzaren garrantziaren aipamenak beti<br />
agertzen dira, hortik aurrera gutxi zehazten bada ere . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzari<br />
buruz 1990ean egin ziren jardunaldien sarreran Mari Karmen Garmendiak<br />
esan zuen bezala :<br />
"<strong>Bi</strong>stan da gaurkotzeko eta eguneratzeko gai den neurrian egingo<br />
duela aurrera euskarak . Kazetagintza da euskararen normalkuntza<br />
bermarazi dezakeen iturrietako bat . Iturria kutsatzea baino ez genuke<br />
behar, hainbat eta hainbat ahalegin alperrik galtzeko" (1991 :12) .<br />
Hedabideetako hizkuntzaren garrantziaz eta eraginaz egindako aipuei bukaera<br />
emateko, zera aitortu behar da : hedabideen hizkuntz jokaerak hizkuntzaren<br />
gainean duen eragina orokorrean hartzen duen ikerketa-emaitza garbirik ez<br />
dago. Hedabideen bidez zabaldutako zenbait esamolde, akats eta<br />
2 1
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 2 2<br />
barbarismoren zabalkundeari buruzko ikerketak dira seriotasunez aztertutako<br />
alor bakarra . Hala ere, hedabideetako hizkuntzaren garrantzia aho guztietan<br />
agertzen da aipagai .<br />
1 .8 Desafio izaera<br />
"XXI. mendeko euskara komunikabideek finlkatuko dute", adierazi zuen argi<br />
Miren Azkarate euskaltzainak 1994an (Azkarate, 1994) . Antton Aranburu<br />
Euskadi Irratiko Hizkuntz Arduradunak ere bi ideia nagusi azpimarratzen ditu<br />
euskal <strong>kazetari</strong>tza aztertzen hasita: batetik, euskal hedabideen esku dagoela<br />
hizkuntzaren etorkizuna, hau da, <strong>euskarazko</strong> irrati, telebista, egunkari eta<br />
gainerakoetan entzun eta idazten den euskara hori nagusituko dela biharko<br />
euskal hiztunetan ; bestetik, oraindik ez dugula <strong>kazetari</strong> hizkera propiorik,<br />
ereduzkorik, inguruko hizkuntza normalizatuetan duten bezala (Aranburu,<br />
1994 :30) .<br />
Hedabideetik hedatzen den hizkuntzaren eragin aldatzaile bizia, eragin<br />
kaltegarriaren arriskua eta funtzio bateratzaileak aipatu ditugu goiko ataletan .<br />
Hizkuntza normaltzea desafio moduan hartuta daukan gizartean,<br />
hedabideetako hizkuntza ere desafio bihurtzen da, eta bere eragin onuragarri<br />
nahiz kaltegarria, garrantzi berezikoa . Besterik da gero horri ze erantzun<br />
ematen zaion eta zenbaterainoko gaitasunarekin aurre egiten zaion .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 2 3<br />
2 . Kazetari hizkera kokatuz<br />
2 .1 . Zertaz ari garen<br />
2 .2 . Hizkuntzaren mailak bereiztearen garrantzia<br />
2 .3 . Hizkera berezia?<br />
2 .4 . Berezitasun berezia<br />
2 .5 . <strong>Bi</strong> faktoreren gurutzalekua
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 2 4<br />
2 . Kazetari hizkera kokatuz<br />
2 .1 . Zertaz ari garen<br />
Orain arte, apropos, 'hedabideetako hizkuntz erabileraz' mintzatu gara . Ez<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraz . Izan ere, <strong>kazetari</strong> hizkeraz mintzatzen hastean askoz gehiago<br />
zehaztea tokatzen baita . Gaiaren korapiloari irteera emateko, hasieratik bi<br />
gauza bereiztu ditugu :<br />
- Hedabideetako hizkuntz erabilera . Hemen sartzen dira hedabideek beren<br />
jarduera osoan erabiltzen dituzten hizkuntz ereduak .<br />
- Propioki <strong>kazetari</strong> hizkera deituko duguna, estilo informatiboan garatzen den<br />
hizkera .<br />
Hedabideek eduki eta genero oso ezberdinak hedatzen dituzte gaur egun :<br />
informazioa, fikzioa, entretenimendua . . . Hor hainbat hizkera eta aldaera<br />
sartzen dira . Ez dira gauza bera albistegi bateko hizkera, filme batekoa,<br />
pastelaren errezetakoa eta egunkariaren gehigarriko ipuinekoa . Horiek guztiak<br />
biltzen dituen zakuari deitu diogu hedabideetako hizkuntz erabilera .<br />
<strong>Kazetaritza</strong> informatiboa zati bat baizik ez da hedabideen eskaintza zabalean .<br />
Irrati eta telebistan 'informazio zerbitzuek' zati konkretu bat betetzen dute .<br />
Prentsa idatzian ere, denetik agertzen da gaur egun . Hobeto esanda, betidanik<br />
agertu izan da denetik . Informazio hutsari dagokion tartea ondo bereiztuta<br />
egoten da prentsan ere . Informazioa deituko diogun atalean ere, bereiztea<br />
komeni da zenbait mailaren artean, baina bereizketa horiek aurrerago egingo<br />
ditugu. Orain garbi utzi nahi duguna da, <strong>kazetari</strong>tza informatiboan erabiltzen<br />
den <strong>hizkerari</strong> deituko diogula <strong>kazetari</strong> hizkera. Eta hau garbi bereiztu behar da<br />
orokorrean hedabideen hizkuntz erabileraz ari garenean esan nahi dugunetik3 .<br />
Jakina, bata bestearen baitan dago .<br />
Kazetari hizkeraz mintzatzen hastean, lehenik, ea <strong>kazetari</strong> hizkeraz hitzegin<br />
daitekeen galdetu behar diogu gure buruari . Ea posibe den hizkuntzaren<br />
erabilera honen ezaugarriak nabarmenki bereiztu eta <strong>kazetari</strong> hizkera zer den<br />
ideia garbia edukitzea. Bernardino M. Hernandok esango du hedabideek ez<br />
dutela hizkuntza moldatu bakarrik egiten, hizkuntza mota guztiekin jokatzen<br />
dutela (Hernando, 1990 :82) . Egia da, aurrerago zehaztuko dugun bezala,<br />
hizkera mota askoren kabi dela hedabideetako hizkuntza . Baita <strong>kazetari</strong><br />
hizkera bera ere, lehen definitu dugun eremuan .<br />
3 Alde batetik Bernandino M . Hernandok "lenguaje periodístico<br />
general" deitzen dionari, hau da, hedabideetan orokorrean erabiltzen den<br />
hizkuntzari guk ez diogu <strong>kazetari</strong> hizkera deituko . Hedabideetako hizkuntz<br />
erabileraz mintzatuko gara kasu horretan . Autore berak "lenguaje<br />
periodístico informativo" deitzen dionari deituko diogu guk <strong>kazetari</strong><br />
hizkera (1990 :54) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 2 5<br />
Baina, bilgune izateaz gain, baditu estilo bat osatzen duten ezaugarri propioak<br />
ere 4 .<br />
René Pucheau <strong>kazetari</strong> hizkera -zehazkiago esanda, idatzizko <strong>kazetari</strong> hizkera<br />
frantsesa- definitzen saiatzen denean, egiten duen lehenbiziko gauza zer ez<br />
den esatea da: "Ni le français parlé, ni le français distingué, ni le langage<br />
familier, ni le français Parisien" (aip . Hernando, 1990 :76) .<br />
Zerbait esaten du horrek . Baditu <strong>kazetari</strong> hizkerak ezaugarri propio bereizgarri<br />
batzuk . Baina ezaugarriak zehazteko lana aurreragoko atal berezi baterako<br />
utziko dugu . Oraingoz, hasierako bereizketa garbi uztea bakarrik komeni zaigu .<br />
2 .2 . Hizkuntzaren mailak bereiztearen garrantzia<br />
"Hizkuntza batentzat eremu bat berreskuratzeak, hizkuntza honetan<br />
eremu horren berezko hizkera sortzea dakar" (Camps i Giralt, 1991) .<br />
O . Capms i Giralt Catalunya Radioko Hizkuntz Aholkularitza Saileko buruak<br />
Euskal Kazetarien jardunaldietan esandako hitzak dira horiek . Hizkuntza<br />
kataluniarrak egindako bidearen erakusgarri ditugu .<br />
"Komunikabideetarako hizkera aproposa bilatzean, hizkuntza berean<br />
erabilera ezberdinak daudela ikusten dugu (eta onartzen!) eta ez<br />
bakarrik dialektoaren arabera, baita une edota funtzioaren arabera"<br />
(Camps i Giralt, 1991 :58) .<br />
Erabilera ezberdinen ideia hau aurkituz joateari garrantzi berezia ematen<br />
diote hedabide kataluniarretan hizkuntzaren alorraz kezkatu direnek . Ideia<br />
hori onartu eta aplikatzeak korapilo asko askatu dizkie kataluniarrei<br />
katalanarentzat gauza askotan berria zen hedabideetako hizkera moldatzeko<br />
bidean .<br />
<strong>Bi</strong>de horretan dago euskara ere . Hizkera berezi baten ideiara garamatza honek<br />
guzti honek . Kontzeptu arriskutsua da ordea . Saia gaitezen apur bat arakatzen .<br />
Beste jakintza alor batzuetako ikerlariek (linguistika, psikologia, estatistika,<br />
soziologia . . .) hizkuntza periodistikoa aztertu izan dute, hizkera berezi bat<br />
aztertzen ari zirelako kontzientzian . 1911rako R .C Elridge-k testu<br />
periodistikoetan zentratu zituen bere estatistika lexikalaren ikerketak, Estatu<br />
4 Inaki Zabaletak dio : "Ez da ahantzi behar hizkuntza oso ongi<br />
menderatzea baldintza sine qua non bada ere, hori ez dela aski ;<br />
kazetagintzarako, hizkuntzak bere kode eta erabilera propioak dituela . Are<br />
gehiago, komunikabide inprimatu eta ikusentzutekoen artean ere badira<br />
ezberdintasunak . Eta ezberdintasun hauek irakastea derrigorrezko lana da<br />
fakultatean" (Zabaleta, 1991 :84) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 2 6<br />
Batuetan 5 . Ipar Ameriketako psikologo, soziologo eta hizkuntzalari zenbaitek<br />
testu periodistikoak ikertzeko tradizio oso bat sortu dute, <strong>kazetari</strong> hizkerak<br />
hizkuntzaren barnean bereiztasun bat osatzen duela aitortuz . Baina zertan<br />
datza bereiztasun hori?<br />
2 .3 . Hizkera berezia?<br />
Hizkera berezien kontzeptua asko erabili da aspaldian . Saussure-ren aurretik<br />
ere kontzeptu hau somatzen den arren, berak eman zion aurrerabidea :<br />
"Zibilizazio maila aurreratu batek zenbait hizkera bereziren garapena dakar<br />
(hizkera juridikoa, terminologia zientifikoa, etab .)" .<br />
Núñez Ladevéze-k hizkera berezia eta jerga bereizten ditu, lehenbizikoak<br />
eduki bereziak adierazteko terminologia berezia erabiltzen duelako eta<br />
bigarrenak eduki berezirik adierazten ez duelako . Zehaztapen hauetatik oso<br />
urrun joan barik, hizkera berezien inguruan esandakoak asko dira . Gai honetaz<br />
sailkapen bat baino gehiago egin da . Klasikoetako bat da Beccaria-ren hizkera<br />
berezien zerrenda, hainbat denboran erreferentzia izan dena . Zerrenda<br />
honetan, beste bat gehiago bezala sartzen du <strong>kazetari</strong> hizkera (aip . Hernando,<br />
1990 :72) .<br />
1 . Arte eta lanbideen terminologia eta enpresa-industriako hizkera modernoa .<br />
2 . Burokrazia eta administrazioko hizkera .<br />
3 . H=Ekonomia eta finantzetako hizkera .<br />
5 Berau izan zen gai hau modu honetan aztertu zuen lehena, Six<br />
Thousand Common English Words ikerlanarekin (1911, Clement Pres,<br />
Buffalo) .<br />
6 Cours de Linguistique générale (París,1916) lanarekin jarri zituen<br />
Ferdinand de Saussure-k bereizketa hauen lehen oinarriak .<br />
7 Hizkera bereziaren kontzeptua sakontzen du Núñez Ladevéze-k, beste<br />
kontzeptu batzuetatik bereiztuz . Bere ustez hizkera berezia eta jerga bereiz<br />
daitezke . Honela jar daiteke bien arteko aldea : hizkera bereziak<br />
terminologia berezi propioak behar eta erabiltzen ditu ohiz hizkera<br />
arruntak izendatzen ez dituen funtzio eta gauzak izendatzeko . Nekazarien<br />
hizkera berezia litzateke zentzu honetan . Baita hainbat zeregin sozialetan<br />
erabilitakoa ere, adibidez linotipista zaharrena edo industria editorialean<br />
nahiz inprentetan erabiltzen dena . Arrantzaleek, ehiztariek, eta orobat<br />
lanbide bakoitzak bere lexikoa behar du . Ehiztarien hizkera, beraz, talde<br />
itxi baten hizkera litzateke, eta beronen erabileraz demostratzen da taldeko<br />
partaidetza . Termino deituko die hizkera berezi bateko lexiko propioko<br />
hitzei . Terminoa definizio praktiko bati lotutako izaera izendatzailea duen<br />
hitza da . Definizio hauek arauketa kontestualak dira eta ez hitz arrunten<br />
erabilera desbideratu edo sozialki aldatuak . Hizkera bereziaren lexikoa,<br />
beraz, hizkuntza amankomunari gehitzen zaio, nolabait berau osatu egiten<br />
du .<br />
Jergetako lexikoak, aldiz, ez ditu erabilera arautuko terminoak hartzen,<br />
baizik eta hizkuntza amankomuneko hitzen desbideraketak dira, ohiko<br />
erabileratik aldentzen diren esanahiak hartuz . Horrela ohikotik bereizten<br />
den egituraketa mota bat hartzen dute, baina ez arautua . Bereizketa<br />
nabarmena egiten du beraz jergaren eta hizkera berezien artean Núñez<br />
Ladevéze-k (1991a :139) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
4. Hizkera politikoa .<br />
5 . Kazetari hizkera .<br />
6 . Publizitateko hizkera .<br />
7 . Kirol hizkera .<br />
8 . Telebistako hizkera .<br />
9 . Zinemako hizkera .<br />
10 . T Medikuntza eta farmaziako terminologia .<br />
11 . Hizkera zientifiko-teknikoa .<br />
12 . Psikoanalisi hizkera .<br />
13 . Literatur kritikako hizkera .<br />
14 . Lanbideetako beste hizkerak (jergak) .<br />
15 . "<strong>Bi</strong>zitza iluneko" jergak .<br />
16 . Jerga militarra .<br />
17 . Ikasleen jergak .<br />
18 . Snob giroetako hizkerak .<br />
Egia esan zalantza asko eta kritikarako helduleku asko ematen ditu zerrenda<br />
horrek. Zenbait lanbide globalizatu, besteak harrigarriro nabarmendu eta<br />
zenbait gauza nahasten dituela dirudi . Baina guri axola diguna <strong>kazetari</strong><br />
hizkerarena da. Alde batetik, gaur egun, Beccariak bere zerrendan jarritako<br />
zenbait hizkerak (ekonomiakoa, politikakoa, kiroletakoa) <strong>kazetari</strong> hizkera<br />
bustitzen dute, eta gainera hauetako zenbait (kiroletakoa adibidez) apenas<br />
bereiz daitekeen, <strong>kazetari</strong>tzaren baitan ez bada . Kazetari hizkera ez da beste<br />
bat gehiago . Hizkera berezi deitzen badiegu diferentzia diastratiko eta<br />
diafasikoei, <strong>kazetari</strong> hizkera ez da hizkera berezi bat .<br />
Generotik espeziera pasatzen garen bezala, eta espezieak generoaren azpian<br />
elkartzen diren bezala, balizko hizkera arrunt edo amankomun baten<br />
barianteak lirateke hizkera bereziak, elkarren artean bereizten direnak .<br />
Balizko diogu, hizkera amankomuna bera bere ezaugarrien arabera definitzen<br />
oso zaila delako, edo beharbada, ezinezkoa . Honen guzti honen harian, <strong>kazetari</strong><br />
hizkerak esparru zabalegia du hizkera berezitzat hartua izateko . Bere baitan,<br />
eduki bereziak izendatzen dituzten hizkera berezi multzo bat hartzen du .<br />
Hizkuntza amankomunak hizkera bereziekin betetzen duen funtzio bera egiten<br />
du, beharbada, <strong>kazetari</strong> hizkerak bere baitan sartzen diren hainbat eduki<br />
linguistikorekin .<br />
Beharbada argiagoa litzateke, hizkera bereziei buruz mintzatu beharrean<br />
hizkera sektorialei buruz mintzatuko bagina . Gauza bera esateko, baina<br />
'hizkera berezi' kontzeptuaren nahasbidea saihestuz . Hizkera sektorialak<br />
hizkuntza historiko baten alorrak dira, izendatzen dituen objetuen eta sujeto<br />
izendatzaileen berezitasunen eraginez bereizita gelditzen direnak, argoten edo<br />
hizkera zientifiko-teknikoen berezitasunak hartuz . Hizkera sektorial hauek<br />
(ziklismoa, ekonomia, arrauna . ..) isladatzen dira <strong>kazetari</strong> hizkeran . Baina ez du<br />
balio <strong>kazetari</strong> hizkera bera hizkera sektoriala dela esateak .<br />
Kazetari hizkerak ezaugarri berezi batzuk hartzen ditu, batetik hainbat hizkera<br />
sektorialen kabi bihurtzen delako eta bestetik komunikazio baldintza berezi<br />
batzuk betetzen dituelako .<br />
2 7
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 2 8<br />
2 .4 . Berezitasun berezia<br />
Gorago hizkera berezien edo sektorialen artean sartzeari uko egin badiogu ere,<br />
zentzu batean bada, bai, berezia <strong>kazetari</strong> hizkera . Hernandok poliki dio :<br />
"Esta lengua compleja, rica y bruja, nido de lenguas, plaza universal<br />
de encuentro, retrato fiel de toda ebullición lingüística, bien merece<br />
ser llamada especial como ninguna otra y bien merece una atención<br />
que no siempre ha tenido" (1990 :77) .<br />
Zentzu batean, hizkuntza amankomunari lotutako ezaugarriak ditu . José<br />
Fernández Beaumont-ek adierazten duen moduan, komunitate baten mintzaira<br />
bizia bada, are gehiago hedabideen hizkuntza (hala behar luke behintzat),<br />
atzerritik eta berrikuntzetatik datozen esamoldeen eramale baitira . Bere ustez,<br />
<strong>kazetari</strong> hizkerak beti arau ireki eta progresiboa izan behar du, berez<br />
aldakorra den hizkuntz komunitatetik uneoro isurtzen diren esapide eta<br />
hizketamoduak bere baitan moldatzeko (Fernández, 1987 :215) .<br />
2 .5 . <strong>Bi</strong> faktoreren gurutzalekua<br />
Interesgarria da Martinet-ek (1971) hizkuntzaren aldaketari buruz duen<br />
ikuspegiaren argitan ikustea <strong>kazetari</strong> hizkeraren gaia . Autore honen ustez<br />
hizkuntza nola aldatzen den ulertzeko bi faktore antinomiko hartu behar dira<br />
kontuan. Alde batetik komunikatzeko beharra, eta honek dakartzan hitz eta<br />
egitura konplexuen biderkatzea . Beste aldetik, ahalegin minimoaren<br />
printzipioa, alegia, zerbait esateko energia mental eta fisikorik gutxienerantz<br />
jotzeko gizakiak duen berezko joera. Hizkuntzaren egitura oreka desegonkorra<br />
litzateke bi joera hauen artean : batetik gauzak zehatzagotzera eta<br />
ugariagotzera garamatzana, eta bestetik gauzak arruntagotzera garamatzana .<br />
Honek hizkuntzaren ikuspegi interesgarria ematen digu <strong>kazetari</strong> hizkera<br />
kokatzeko eta ingurune zabal batean ikusteko . Hizkuntzaren konplexutasun<br />
handiagoa garapen baten ondorioa da : funtzio sozial guztiak adierazten eta<br />
bere baitan hartzen dituen tresna amankomuna den aldetik, hizkuntza funtzio<br />
berezietan garatzen da, intelektualki eta ezagutza aldetik konplexuagoak eta<br />
sakonagoak diren funtzioetan, gizartearen eta ezagutzaren konplexutasuna ere<br />
handitzen den neurrian . Baina, aldi berean, ezin dugu ahaztu hizkuntza<br />
amankomunaz ari garela . Eta tresna hau (hizkuntza) amankomunetik<br />
espezializatzen eta sakontzen badoa zeregin intelektual eta kultural bereziak<br />
betetzeko, aldi berean, espezializazio eta kondentsazio horretatik berriz ere<br />
hizkuntzaren amankomuntasunera itzultzen da . Edo itzuli behar luke . Itzultze<br />
horretan bereziki eraginkorrak dira hedabideak, bereziki eraginkorra <strong>kazetari</strong><br />
hizkera . Gatazkan dauden hizkuntzaren bi joera horietako bitartekari izan<br />
behar du <strong>kazetari</strong> hizkerak .<br />
Autore batzuek, Núñez Ladevéze-k adibidez, dimentsio politiko-soziala ere<br />
ematen diote <strong>kazetari</strong>tzaren funtzioari . Gizarte demokratikoa ez litzateke
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
posible hedabideek hizkuntzaren baitan (eta, esan gabe doa, edukietan)<br />
tarteko lana egingo ez balute (Núñez, 1991a :128) .<br />
Ikuspegi honetatik, <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> ematen zaion funtzioa berebizikoa da .<br />
Berebizikoa hizkuntza garatu baten orekarako . Berebizikoagoa, agian, garatze<br />
bidean dagoen hizkuntzarentzako . Kazetari hizkera aztertzeak garrantzia du<br />
zentzu honetan . Eta azterketa honek interes gramatikaletik edo akatsen<br />
salaketatik askoz urrunago joan behar du . Hernandok dioen bezala, <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren gaineko ikerketen ildoa ezin da oinarritu <strong>kazetari</strong>ei egiten zaizkien<br />
errietetan (askotan mingarri bezain alperrikakoak), baizik eta hizkuntza<br />
mintzatuaren erregistro guztiak modu bizian jasotzen dituen hizkera berezi<br />
baten azterketa serio eta etengabean (1990 :39) .<br />
2 9
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 0<br />
3 . Kazetari hizkeraren ezaugarriak<br />
3 .1 . Komunikazio ekintza berezia<br />
3 .1 .1 . Hartzailea eta igorlea<br />
3 .1 .2 . Kanalaren kondizionamenduak<br />
3 .1 .3 . Hizkeren gurutzalekua<br />
3 .2 . Kazetari hizkeraren barruko bereizketak<br />
3 .2 .1 . Hiru kanalak<br />
3 .2 .2 . Generoak<br />
3 .3 . Ezaugarriak<br />
3 .3 .1 . Literaturatik urrunduz<br />
3 .3 .2 . Kazetari hizkeraren ezaugarri idealak<br />
3 .3 .3 . Barthes-en zero gradua<br />
3 .3 .4 . Ezaugarrietatik berezitasunetara<br />
3 .3 .5 . Hartzailearen arreta erakartzeko baliabideak<br />
3 .4 . Ezaugarri idealen inguruan<br />
3 .4 .1 . Zuzentasuna<br />
3 .4 .2 . Argitasuna<br />
3 .4 .3 . Argitasunaren bideak<br />
3 .4 .4 . Argitasuna : hizkuntza arrunta lantzea<br />
3 .4 .5 . Searl eta Bourland-en ikerketa<br />
3 .4 .6 . Argitasuna eta adierazkortasuna<br />
3 .4 .7 . Konbinaketa
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 1<br />
3 . Kazetari hizkeraren ezaugarriak<br />
3 .1 . Komunikazio ekintza berezia<br />
Komunikazioaren elementu klasikoak beti gogoan edukitzea garrantzizkoa da<br />
hizkuntzaren erregistro edo maila bat aztertzera goazenean .<br />
kanala<br />
Igorlea > hartzailea<br />
mezua<br />
kodea<br />
zarata berrelikadura testuingurua<br />
<strong>Kazetaritza</strong> informatiboa komunikazio-ekintza berezia da : berrelikadura<br />
ahalmena oso mugatua delako, hartzailea oso zabala eta anonimoa delako,<br />
kanalaren baldintzek mezua eta kodea baldintzatzen dutelako eta abar .<br />
Sistema denetan bezala, elementu batek besteetan eragina dauka . Beraz,<br />
baldintza berezi hauengatik, hizkuntza (kodea) ere moldatu egiten da, eta<br />
ezaugarri berezi batzuk hartzen ditu . <strong>Bi</strong> nagusi aipatzearren :<br />
- Bapateko ulermen ahalik eta handiena duen jarduna egin behar da,<br />
anbiguotasunak ezabatuz . Beraz, argia, zehatza, laburra .<br />
- Hizkera estandar solaseko kultua da <strong>kazetari</strong> hizkeraren erregistroa .<br />
Nolabait esateko, hartzailearen mailara eta beharretara egokitzen da kodea<br />
ere, informazio ekintza guztietan bezala . Lehenik, igorlea da kodearen<br />
erabilera moldatzen duena . Eta kanalak ere (soinuagatik, irudien<br />
laguntzagatik, titularrak egin beharragatik, artikulua laburtu beharragatik . . .)<br />
baldintzatzen du kodea . Azkenik, mezuaren izaerak (gaiaren teknikotasunak<br />
adibidez) eragin zuzena du kodean . Beraz, ez dezakegu hizkuntza baldintza<br />
horietatik abstraitu, bere funtzioa galduko bailuke . Paragrafo honetan<br />
esandakoek elementalak eta nabarmenak dirudite, baina gure hizkuntzaren<br />
kasuan sarritan sakrifikatzen dira beste gauza batzuen izenean, aurrerago<br />
ikusiko dugunez .<br />
3 .1 .1 . Hartzailea eta igorlea<br />
Hartzaileei dagokienean, hizkuntzarentzako duten ezaugarririk<br />
determinatzaileena hetereogenotasuna da . Gaur egungo masa-hedabideek<br />
harrapatzen duten hartzailea hizkuntza maila eta joera oso ezberdineko<br />
jendea da .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 2<br />
Igorlearen (<strong>kazetari</strong>aren) irudiari eta arazoei buruz aurreragoko ataletan<br />
sakonduko badugu ere, beronen lehen ezaugarrietako bat da lanaren izaera<br />
kolektiboa . <strong>Kazetaritza</strong> informatiboari dagozkion testuak zuzenketak eta<br />
doiketak izaten ditu hainbat eskutan eta azkenean erantzukizun anitzen<br />
emaitza da . Ezin, beraz, beste hainbat testu mota bezain pertsonala izan<br />
igorlearen aldetik . Gaur egungo teknologia eta lan egiteko moduarekin zerbait<br />
jeitsi da lan horren kolektibotasuna, eta baliteke testu bat, hasi eta buka,<br />
pertsona bakar batek ukitzea (teletiporik erabili gabe, inork gain<strong>begiratu</strong>rik<br />
egin gabe . . .) . Hala ere, testuak ez ditu galtzen testu kolektiboaren ezaugarriak,<br />
kolektiboak egina eta zuzendua izateko modukoa izan behar duelako .<br />
3 .1 .2 . Kanalaren kondizionamenduak<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ren kanal-euskarriak ere eragiten du <strong>kazetari</strong> hizkeraren izaeran .<br />
Kazetari hizkuntza hizkuntza mistoa dela esaten da . <strong>Kazetaritza</strong> idatziaren<br />
kodea, adibidez, hiru koderen batuketa da : hizkuntz kode arrunta dei<br />
genezakeena (hitzak), ikonikoa (argazkiak, marrak, kolorea . . .) eta beste bat,<br />
erdi-ikonikoa, titularren tamainak, argazki-oinek eta horrelako elementuek<br />
osatzen dutena, hots, testuaren aurkezpen grafiko eta espaziala . Zenbait<br />
ikerlariren terminologiaren arabera, serie ikusgarri linguistikoa, serie<br />
ikusgarri ez-linguistikoa eta serie ikusgarri paralinguistikoa izango lirateke .<br />
<strong>Kazetaritza</strong> idatzian bereiz ditzakegun kodeak bi, hiru edo lau diren<br />
erabakitzen sartu barik, guri atal honetan interesatzen zaiguna zera ikustea<br />
da, hizkuntz kodea beste kode batzuekin nahasian doala, eta ezinbestean<br />
hauek eragin egiten diotela . <strong>Kazetaritza</strong> idatziaren adibidea hartu badugu ere,<br />
ikusentzutekoetan ere beste kode batzuk zeharkatzen zaizkio hizkuntz<br />
kodeari : irudiak, soinuak . .. Hau da, <strong>kazetari</strong> hizkuntza ez da agortzen hitzetan .<br />
Hitzen eskenatokia eta honen lagungarri grafiko, ikusteko edo soinuzkoak ere<br />
oso kontuan hartu beharrekoak dira bere berezitasuna ulertzeko .<br />
3 .1 .3 . Hizkeren gurutzalekua<br />
<strong>Kazetaritza</strong>k hedatu behar dituen mezu eta edukiek beste aspektu bat dakarte<br />
eurekin : terminologia anitzak erabili beharra . Nazioartean, zientzian, gizarte<br />
mailan, medikuntzan, politikan, kirolean, industrian eta beste mila arlotan<br />
sortzen diren albisteak hedatu behar ditu <strong>kazetari</strong>tzak. Horretarako,<br />
ezinbestean, albiste horiek dakarten terminologiarekin jokatu behar du .<br />
Terminologia horrekin jokatu eta aldi berean entzulego anitz eta zabalari<br />
ulergarri gerta dakion saiatu .<br />
Kazetari hizkerak terminologia eta hizkera sektorial horiekin guztiekin egin<br />
behar du lan . Bera ez da hizkera berezi edo sektorial bat, euren eskaparate<br />
zabala baizik . Horrek, jakina, biziki eragiten dio <strong>kazetari</strong> hizkeraren izaerari .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 3<br />
Hizkera sektorial eta funtzional asko bere baitan bildu beharra funtsezko<br />
zeregina du <strong>kazetari</strong> hizkerak. Horrela formulatzen du Núñez Ladevéze-k :<br />
"Efectivamente, el periodista es un intermediario no sólo entre la<br />
fuente o el origen de la información y el destinatario, sino también<br />
entre diversas prácticas lingüísticas, concretamente, entre quienes<br />
producen información y quienes la reciben ( . . .) la habilidad expresiva<br />
propia de la norma culta se especifica por su capacidad para integrar<br />
en el lenguaje común los contenidos expresados en prácticas<br />
funcionales" (1991 a:131) .<br />
3 .2 . Kazetari hizkeraren barruko bereizketak<br />
Lan honen 2 .1 . atalean <strong>kazetari</strong> hizkera zeri deituko diogun zehazten saiatu<br />
gara . Bereizketa nagusi bat egin dugu lehenik horretarako . Hedabideetako<br />
hizkuntz erabilera deitu diogu hedabideetan orokorrean erabiltzen den<br />
hizkuntzari, bereizketarik egin gabe : informazioa, fikzioa, lehiaketak, zinea,<br />
elkarrizketak, etab .. Kontzeptu orokor hau baliagarria zaigu hedabideetako<br />
hizkuntzaren eraginaz, estandarizazio minimoaz eta horrelako gai zabalez ari<br />
garenean .<br />
Kazetari hizkera, berriz, gauza zehatzago bati deitu diogu : hedabide horietan<br />
gaurraren informazioa emateko tarteetan erabiltzen den hizkuntza-modu<br />
bereziari . Gertakizunen kontakizun objetiboa egin nahian egindako datutransmisioan<br />
erabiltzen den espresio-moldeari . Hau da, telebistako eta irratiko<br />
albistegiak eta egunkarietako albisteak interesatzen zaizkigu <strong>kazetari</strong> hizkeraz<br />
ari garenean, baina ez telefilmeak, gaberdiko irratsaioak eta egunkariko<br />
literatur orriak . Aitzitik, hedabideetako hizkuntzak jendearen azentuan<br />
daukan eraginaz ari garenean, seirak sartzen dira barnean .<br />
Lehen bereizketa hori egin ondoren, ordea, <strong>kazetari</strong> hizkera horren baitan ere<br />
hainbat bereizketa egin beharra dago . Lehenbiziko esaldi batean esateko, gai<strong>arloa</strong>ren<br />
arabera, hedabide motaren arabera eta informazioaren generoaren<br />
arabera aldatzen da <strong>kazetari</strong> hizkera .<br />
3 .2 .1 . Hiru kanalak<br />
Kazetari hizkeraren baitan egin dezakegun lehen bereizketa nabarmena,<br />
hedabide motaren edo kanalaren araberakoa da . 3 .1 . atalean esan dugu<br />
<strong>kazetari</strong> hizkerak hainbat kondizionamendu dituela eta horietako bat<br />
kanalarena dela. Hizkuntzaren nolakotasunean eragiten du irudiak lagungarri<br />
izateak, titularrak egin beharrak, sarrerak egiteak, informazioaren luzera<br />
mugatu beharrak eta kanalaren izaerak jartzen dituen beste hainbat<br />
baldintzak . Eta, jakina, kondizionamendu hauek aldatu egiten dira hedabide<br />
motaren arabera . Halaber, telebistak, irratiak eta prentsak duten hartzaile<br />
motak eta egonkortasun ezberdinak ere eragiten dute albistea kodifikatzeko<br />
moduan.
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 4<br />
Hala, adibidez, irratiaren kanala tenporala eta atzeraezina izateak, zentzumen<br />
bakarreko arreta jarraia eskatzen du . Ez dago atzera itzultzerik . Irratiaren<br />
jarduna sekuentziala da . Hala da telebistarena ere . Baina telebistak beste era<br />
bateko arreta eskatzen du, bi zentzumenen bidez ikuslea barruan hartzen<br />
duena eta ez irratiak bezain askea . Ondorioz, mezuaren zenbait elementu<br />
errepikapetzea ez da hain beharrezkoa . Irratiaren jardunean, erreiterazioa<br />
garrantzizkoagoa da egitura narratiboan beste bi medioetan baino . Entonazioak<br />
leku berezia hartzen du esaldia ulertzen laguntzeko . Eta aspektu fonetikoari<br />
dagokionez, ikusentzutekoetan ortofonia ere kontuan hartu beharrekoa da,<br />
idatzizkoan ortografia bezalaxe .<br />
Jatorrizko hizkera periodistikoa eta besteen bidea markatzen duena prentsa<br />
idatzikoa dela azpimarratu izan da . 1986an egin zen Gazteleraren Akademien<br />
Kongresuan zera esan zen :<br />
"Resulta particularmente importante el análisis de la lengua en los<br />
periódicos y revistas, porque se trata de un registro que goza de<br />
mayor permanencia que los que corresponden a otros medios de<br />
comunicación" (aip . Hernando, 1990 :43) .<br />
Martínez Albertosentzat ere :<br />
"El lenguaje periodístico por antonomasia es el lenguaje periodístico<br />
de la prensa escrita, mientras que el estilo periodístico, sin más<br />
matizaciones, responde al estilo informativo . . ." (1989 :54) .<br />
Kanalen ezaugarriek ñabardura garrantzizkoak sartzen badituzte ere, hiru<br />
medioetako <strong>kazetari</strong> hizkerek ezaugarri amakomun garrantzitsuak dituzte .<br />
Aurreko kapituluetan aipatu ditugun ezaugarri nagusiak eta ondorengo<br />
kapituluetan xehetuko ditugunak, hirurek osatzen duten enbor nagusiari<br />
dagozkio .<br />
Núñez Ladevéze-ren ustez (1991 a :45) <strong>kazetari</strong> hizkera da mezu periodistikoak<br />
ekoizteko erabiltzen den hizkera oro, horretarako erabiltzen den bitarteko edo<br />
kanala edozein dela ere : prentsa idatzia, irratia nahiz telebista . Beraz, prentsa<br />
idatziko <strong>kazetari</strong> hizkera bat dago, irratiko <strong>kazetari</strong> hizkera bat, eta telebistako<br />
<strong>kazetari</strong> hizkera bat . Prentsa idatziko <strong>kazetari</strong> hizkera hartzen du gidaritzat<br />
eta eredutzat aipatu dugun egileak . Gainerakoak -irratikoa eta telebistakoamuinean<br />
prentsa idatziko <strong>kazetari</strong> hizkeraren antzekotzat har daitezke,<br />
tartean ezaugarri bereziak sartzen badira ere .<br />
3 .2 .2 . Generoak<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ren barruko genero eta azpigeneroak apur bat aldatu egiten dira<br />
herri bakoitzeko tradizioaren arabera, baina ñabarduren gainetik, albistearen<br />
tratamentu linguistikoan bi modu nagusi bereizten dira gaur egungo<br />
<strong>kazetari</strong>tzan : kontakizuna eta iruzkina ( story eta comment, ingelesez, relato<br />
eta comentario gazteleraz) .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 5<br />
Generoen gai hau sakonki ukituko ez badugu ere, komeni da aipatzea gaur<br />
egun malgutasun handiz hartu behar den gaia dela . Generoen arteko<br />
hibridazioa oso elementu garrantzitsua da, eta ez gaitezke konpartimentu<br />
garbiez mintza .<br />
Gaztelerazko autore batzuek bereizketa hirukoitza egiten dute prentsan<br />
erabiltzen diren genero multzoak aztertzerakoan : estilo informatiboa, iritzizkoa<br />
eta literarioa edo arina . Dovifat-ek ere modu hirukoitz honetan banatzen ditu<br />
prentsa barruko generoak . Hala ere, albistearen tratamentu narratibotik<br />
kanpo gelditzen diren zati arin eta literarioak albora utziz (eta hedabideetako<br />
hizkuntza deitu dugun multzoan sartuz), <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> dagozkion testuak<br />
bi genero-multzo nagusitan banatzea egokiagoa iruditu zaigu, beti ere<br />
hibridazioaren fenomenoa gogoan izanez .<br />
Informazio-kontakizunaren eta iruzkinaren artekoak hartuko ditugu beraz .<br />
Kontakizunaren multzoan sartzen ditugun testuak dira <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
ezaugarriak modurik estu eta erabatekoenean betetzen dituztenak . Iruzkina<br />
<strong>kazetari</strong>tza informatiboaren barruan sartzen dugu, baina, albistean<br />
oinarriturik ere, hizkuntza aldetik malguagoa izateko aukera ematen du .<br />
<strong>Kazetaritza</strong> informatiboa prentsa idatzian sortu eta ondoren irrati-telebistetara<br />
zabaldutako estiloa da. Narrazioaren eta deskripzioaren errekurtso<br />
erretorikoak erabiltzen ditu nagusiki kontakizunak sortzeko . <strong>Bi</strong> kontakizun<br />
mota bereiz daitezke : albiste edo informazioa eta erreportaia informatiboa .<br />
Iruzkinean azpigeneroak ugari eta herrien arabera aldakorrak dira,<br />
erreportaia interpretatiboa eta kronika nagusi izanik . Honetan ere, errekurtso<br />
erretoriko nagusiak kontakizunean erabilitakoen antzerakoak dira . Iritzizko<br />
zutabe askeetan, aldiz, argumentazioa du errekurtso erretoriko nagusia, baina<br />
hauek guri <strong>kazetari</strong> hizkeraren ikuspegitik gehien interesatzen zaigun<br />
<strong>kazetari</strong>tza informatibotik aparte utziko ditugu . Ari gara, beraz, zehazten<br />
<strong>kazetari</strong>tza informatiboko hizkeraz ari garenean ze genero eta azpi-generoz ari<br />
garen .<br />
3 .3 . Ezaugarriak<br />
3 .3 .1 . Literariotik urrunduz<br />
3 .1 . atalean aipatu ditugu <strong>kazetari</strong>tzaren komunikazio mota bereziak bere<br />
hizkuntzan eragiteko dituen kondizionamenduak : hartzaileak askotarikoak<br />
izatea, igorlearen kolektibotasuna, kanalaren eragina eta mezuari datxekion<br />
terminologia anitza .<br />
Hauetatik nabarmenduz, prentsa anglosaxoian erabiltzen duten esaldia<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren oinarrizko arautzat hartuko dugu : "Keep readers in mind"<br />
(Izan irakurleak beti gogoan) . Ikuspegi honetatik abiatzen dira <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren ezaugarri batzuk . Aztertzaileek berehala egiten duten lehen
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
bereizketa, testu periodistikoen eta testu literarioen artekoa da . Zaila da<br />
benetako <strong>kazetari</strong> testu bat literariotzat edo poetikotzat jotzea. Kazetari<br />
hizkeraren bereizgarri nagusi bat zera da : hartzailearen ahalik eta ulermenik<br />
handiena eta berehalakoa lehenbaitlehen lortzea .<br />
Kazetari hizkeraren ezaugarriak apurka apurka sortuz joan dira, <strong>kazetari</strong><br />
funtzioa literaturatik urruntzen joan ahala . Dovifat-ek bide horretan hiru<br />
maila aipatzen ditu, modalitate estilistiko moduan, literaturara gehien<br />
hurbiltzen denetik hasi eta estilo infomatiboraino 8 .<br />
Argi dago <strong>kazetari</strong> hizkeraren ezaugarri bereizleak zuzenean estilo<br />
informatibotik datozela . Kazetarien lehenbiziko belaunaldien ikasketa<br />
kolektiboak, naturaltasun, argitasun eta konzisioaren bila, urteen joanean<br />
espresio modu berezia eman zuen emaitza bezala . Ondoren, <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
indar hedakorraren ondorioz, bertako arau espresiboak albistearen zabaltze<br />
hutsetik irteten diren beste esparru periodistikoetara zabaldu ziren :<br />
editorialak, idazle folletinistak etab . Baina estilo periodistiko nagusia estilo<br />
informatiboa da .<br />
<strong>Bi</strong>de honetan <strong>kazetari</strong> hizkeraren lehen ezaugarri batzuk zehatz ditzakegu :<br />
- Hizkera ez-literarioa : Efikazia eta espresio-ekonomia lortzea bilatzen du .<br />
- Sektore kultuen hurbileko solas hizkera : aho hizkerara hurbitzen da . Idazten<br />
ari dena bezala ez, baizik eta hizketan ari dena bezala idaztea .<br />
B.M. Hernandok (1991 :840) ederki laburbiltzen du zentzu honetan <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren izaera :<br />
"El periódico es espejo léxico y sintáctico del habla común, del habla<br />
viva y en constante cambio, además de ser producto de la creatividad<br />
individual del periodista, que, cuando es buen conocedor del idioma,<br />
puntualiza, matiza o apuntala el habla popular . Es capaz de crear<br />
idioma al hilo de su fidelidad al lenguaje común y entendible por<br />
todos" .<br />
Hala ere ez da ahaztu behar prentsa idatziaren kode linguistiko nagusia testu<br />
idatzietako hizkuntza dela, kultua, zuzena eta une batean hizkuntzak dituen<br />
arauak betetetzen dituena .<br />
8 Emil Dovifat-ek idazlearen helburua aipatzen du hiru modalitate<br />
estilistiko bereizteko <strong>kazetari</strong> hizkeraren barnean :<br />
- Estilo informatiboarekin irakurleak helburu objetiboz informatzea<br />
bilatzen da .<br />
- Iritzi eskarizko estiloarekin orientabideak ematea bilatzen da, mezuan<br />
subjetiboki isladatutako intentzionalitate neurri batekin .<br />
- Estilo erraz edo "folletinista" delakoarekin periodistikoak<br />
(informatzea, iruzkina) ez diren helburuak lortu nahi dira, dibulgazioa,<br />
sorketa literarioa, entretenimendua . . .<br />
9 Kode linguistiko honen barruan, <strong>kazetari</strong> hizkeran bi elementu<br />
garrantzitsu ikusten ditu Martínez Albertos-ek (1983 :91) :<br />
3 6
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 7<br />
3 .3 .2 . Kazetari hizkeraren ezaugarri idealak<br />
Batean eta bestean, lan teorikoetan eta estilo-liburuetan errepikatzen diren<br />
aholkuen arabera hauek lirateke <strong>kazetari</strong> hizkeraren bereizgarri idealak :<br />
1 .- Zuzentasuna . Hizkuntzaren arauak zehazki beteko dituena, eta aldi berean<br />
sektore kultuetako aho-hizkerara hurbilduko den idazkera ez-literarioa .<br />
2 .-Laburtasuna, trinkotasuna . Berehalako ulermen ahalik eta handienari<br />
begira, testuaren eta esaldiaren luzera beharrezko den hedadurara soilik<br />
mugatzen dituena .<br />
3 . Argitasuna . Dovifat irakaslearentzat argitasuna esaldi laburretik sortzen da .<br />
Fraser Bond-entzat, bestalde, esalditik kendu egin behar da bere zentzuari<br />
buruz pentsatzera gelditzea eskatzen duen elementu oro, irakurketa azkarra<br />
eragozten duen oro, eta horrela lortzen da argitasuna . Bata nahiz bestearentzat<br />
argitasuna lortzeko ekintzazko aditzak erabili behar dira, aditzak forma<br />
aktiboan, ahal dela forma pasiboetatik ihes eginez . Dovifat-en ustez beti aditza<br />
da hizkuntzaren jarioari hegoak jartzen dizkiona . Hau oinarrizko irizpidetzat<br />
hartzen bada ere, gaur ahaztu egin da sarritan . Sustantibatzeko joerak edozein<br />
hizkuntzaren bizitasuna moteldu egiten du .<br />
Argitasuna lortzeko, beraz, hiru puntu nagusi dira han eta hemen aipatzen<br />
direnak : esaldi laburra, aditzean oinarritutako egitura sintaktikoa eta aditzen<br />
forma aktiboa .<br />
Goiko hiru ezaugarri idealei begira, hortik desbideratzeko joerak gainditu<br />
behar ditu <strong>kazetari</strong>ak uneoro . Lázaro Carreter-en iritzian hiru tentazio dabiltza<br />
<strong>kazetari</strong>aren inguruan (1990:197) .<br />
• Estiloa literaturtzeko tentazioa, <strong>kazetari</strong>aren nabarmentzeko joerari jarraiki .<br />
• Estilo "administratiboa" erabiltzea, hau da, administrazioak eta politikoek<br />
erabiltzen dutena .<br />
• Arrunkerietara jotzea, horrela irakurlearengana errezago hurbilduko dela<br />
pentsatuz .<br />
Lázaro-k "tres vecindades invasoras" deitzen dien hiru estilo hauen erdian<br />
mugitu behar du <strong>kazetari</strong> hizkerak, beren deiaren tentazioari amor eman gabe .<br />
a) Jerga espezialduak (zientifikoak, politikoak, juridikoak,<br />
profesionalak, etab .), zenbait talderen erabileran aurkitzen direnak .<br />
b) Sintagma estilistikoak : Hitz bat baino gehiagok osatutako esanahisekuentziak,<br />
baina aldi berean perpausa bat baino unitate txikiagoak<br />
osatzen dituztenak . Sintagma hauek klase soziala, jarrera artistikoa edo<br />
figura erretorikoak azaltzen dituzte .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3 8<br />
3 .3 .3 . Barthes-en zero gradua<br />
Gonzalo Martín Vivaldi-k "Géneros periodísticos" liburuan (1987) <strong>kazetari</strong>aren<br />
estilo egokiak eskatzen dituen kualitateak gehiago xehetzen ditu : argitasuna,<br />
konzisioa, zehaztasuna, xumetasuna, dentsitate-laburtasuna, naturaltasuna,<br />
originaltasuna, eta kolorea-sonoritatea-xehetasuna-erakarpena-erritmoa .<br />
Honelako ñabardura asko jar badakizkioke ere, "argitasuna, zuzentasuna eta<br />
trinkotasuna" dira <strong>kazetari</strong> hizkera ororen ezaugarri tipikoak eta, erantsitako<br />
ñabardurak gorabehera, guztiek aipatzen dituztenak .<br />
Roland Barthes-ek egiten duen formulazioa nahiko originala da zentzu<br />
honetan. Zero graduko idazkera definitu eta proposatzen du Barthes-ek,<br />
<strong>kazetari</strong> hizkera ere beronen barruan sartuz :<br />
"Créer une écriture blanche, libérée de toute servitude vers un<br />
langage determiné . Une comparaison prise de la linguistique nous<br />
servira peut-etre a expliquer cette nouveauté : certains linguistes<br />
établissent entre les deux termes d'une polarité (singulier/pluriel,<br />
prétérit/présent) un tróisième terme, terme neutre ou terme zéro :<br />
ainsi entre les modes subjonctifs et impératifs, ils considerènt<br />
l'indicatif comme une forme amodale . A peu de chose prés, l'écriture<br />
de grade zéro est au fond une écriture indicative ou si vous voulez<br />
amodale : on pourrait dire avec raison que c'est une écriture de<br />
journaliste, si justement le journalisme ne développait pas en général,<br />
des formes optatives on impératives (c'est a dire, pathétiques) ( . . .) On<br />
ne peut dire, pour autant, que c'est une écriture impassible mais<br />
plutot une écriture innocente" (Barthes, 1957 :56-57) .<br />
3 .3 .4 . Ezaugarrietatik berezitasunetara<br />
Aipatu ditugun kondizionamendu eta ezaugarrietatik abiatuz, hizkuntza<br />
bakoitzean bere joerak eta berezitasunak hartu ditu <strong>kazetari</strong> hizkerak .<br />
Berezitasun hauek batzuetan onartuak dira eta beste batzuetan ekidin<br />
beharreko joera kaltegarri bezala ikusten dituzte hainbat autorek . Adibide<br />
gisan, Núñez Ladevéze-k "Manual para periodismo" lanean gazteleraren<br />
kasurako aipatzen dituen joerak dakartzagu (1991a) :<br />
- Nominalizaziorako joera . Aditz falta, sintagma nominalen garapena, aditza<br />
gehi osagai nominalaren perifrasia, juntagailu konjuntiboen eskasia, loturarako<br />
erabilitako adberbioen eta osagai prepositiboen ugaritasuna .<br />
- Lexikalizaziorako joera . Hainbat esaldi lexikalizaturik agertzen da, gero eta<br />
gehiago .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
- Esaldiaren luzapen linealerako joera . Honekin loturik, juntagailu<br />
subordinatzaileen eskasia agertzen da eta preposizio bidezko lotura ugari,<br />
adberbioak erantsirik . Adberbioak preposizioaren funtzioa hartzen du.<br />
- Tonu enfatikoa . Karga semantiko gehiegi duten hitzak erabiltzeko joera,<br />
formarik errezenak eta arruntenak baztertuz .<br />
- Subjetibotasuna ezkutatzea bilatzen duten joerarekin batera, juizioen forma<br />
inpertsonal baina aldi berean nabarmena .'°<br />
Autorearen ustez, nominalizazioa <strong>kazetari</strong> hizkeraren garapenean bereziki<br />
aztertu beharreko fenomenoa da gazteleraren kasuan, eta baita beste<br />
hizkuntza askoren kasuan ere . Nominalizatzeak, aurreko atalean aipatzen<br />
genuen trinkotasunerako bide izateaz gain, objetibo itxura ematen dio<br />
esaldiari eta testuari .<br />
Lehen aipatu dugun bezala, trinkotasuna eta distantzia inpertsonala lortzeko<br />
jotzen da egitura nominalera . Egitura nominalak abantaila batzuk ditu aditzean<br />
oinarritutako egituraren gainean : esaldiei estilo urduri eta zimela ematen die,<br />
esaldiaren laburtasunaren ondorioz ; kontzeptuen eta azalperaren<br />
eskematizazio maila garaia lortzen du eta edukiari izaera (edo itxura) objetibo<br />
eta inpertsonala ematen dio .<br />
Hala ere, forma nominalaren eta aditzean oinarritutako esaldi laburraren<br />
arteko burruka ez dago ahazterik . Kazetariak abilezia baldin badu, luzera hobe<br />
jotzen du aditz aktiboan oinarritutako esaldiak egiteak, muin nominala duen<br />
esaldiak baino ñabardura-aberastasun handiagoa duelako . Dovifat-en ustez,<br />
iduri du <strong>kazetari</strong>a beldur dela hizkuntzaren jarioan bidean zerbait galtzeko,<br />
eta horregatik sustantiboan finkatzen duela . Informazioan, kondentsazio<br />
linguistiko hau erabiltzea inon baino okerragoa da, izan ere, sustantiboak<br />
bideko enborrek bezala oztopatzen dute hizkuntzaren jarioa . Aditzek, aldiz,<br />
batez ere forma aktiboan, jario hori aurrerantza bultzatzen dute, bere iritziz . 11<br />
10 <strong>Kazetaritza</strong>ko testuetan agertzen diren beste elementu bereziak<br />
makulu estilistikoak dira . Gehienetan, tartea adierazteko, enuntziatzaile<br />
gisan edo baieztapen konprometiturik ez egiteko erabiltzen dira ("Creemos<br />
saber", "no sería errado suponer", "se habla de la posibilidad de que") .<br />
1 1 Joera hauen harian <strong>kazetari</strong> idazkuntzarako gomendio batzuk<br />
ematen ditu Martínez Albertos irakasleak bere "Curso general de redacción<br />
periodística" liburuan (1983) :<br />
a .- Aditzak, ahal den guztietan, forma aktiboan . Gerundio okerrak<br />
bereziki zaindu .<br />
b .- Hitz poetikoak ekidin . Hitz teknikoen erabilieran kontutan eduki<br />
berriegiak badira ulermena gutxitzen dela .<br />
c .- Zalantza kasuan esaldi nominala erabili adjetibo kalifikatiboaren<br />
lekuan .<br />
3 9
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 40<br />
3 .3 .5 . Hartzailearen arreta erakartzeko baliabideak<br />
Hiru ezaugarri idealekin batera aipatu ez badugu ere, hartzaileen erakarpena<br />
bilatzea da <strong>kazetari</strong> hizkeraren izaera moldatzen duen beste ezaugarri bat .<br />
Testuaren lehenbiziko lerroetatik, titularretatik eta orokorrean testuaren<br />
idazkeratik hartzailearen arreta erakarri beharra dauka <strong>kazetari</strong>ak . Eta<br />
hizkuntz baliabideak horretara jartzen ditu .<br />
Titularrak arlo berezia dira <strong>kazetari</strong> hizkeran . Eraketa linguistiko berezia<br />
eskatzen dute . Crowell-ek (aip . Zabaleta, 1987 :106) bost funtziotan<br />
laburbiltzen ditu titularren zereginak :<br />
- Arreta erakarri<br />
- Albisteak mailakatu<br />
- Albistea saldu<br />
- Egiteak kontatu, informatu<br />
- Orrialdea jantzi<br />
Honek eraketa linguistiko berezia ematen dio titulargintzari . Gehiegi sakondu<br />
barik, eta titulargintzako aukera eta barianteak benetan ugari direla argi utziz,<br />
orokorrean beste testuekiko ezberdintasun nagusi batzuk aipa daitezke :<br />
- Hizkuntzaren kondentsazio sintaktikorantz jotzea .<br />
- Telegrama estiloa, unitate linguistikoak janez .<br />
- Aditz forma bereziak, potentzialaren eta orainaldiko formen nagusitasuna .<br />
Arreta erakarri behar horren ildotik, hainbat irudi erretoriko erabiltzen da<br />
<strong>kazetari</strong>tzan, titularretan bereziki . Irudi erretorikoen erabilerak bizitasuna eta<br />
kolorea ematen dio titularrari, bai eta testuaren barruko esaldi berezi batzuei<br />
ere. Adibide moduan :<br />
alegoria : "'Athletic-ek kupelak hustu zizkien errioxarrei" .<br />
aliterazioa . "Marokoko joko betikoa"<br />
enfasia. "Donostia konkistatu zuten Sanpedrotarrek"<br />
hiperbolea : "Krisi ekonomikoak hustu egin du Neguri"<br />
ironia : "Irlandesen abegi ona 'jasan' zuen Ardantza lehendakariak"<br />
hitz jokoa . "Jokin, bertso soro zabala" (Jokin Sorozabal)<br />
Bai titularretan eta bai testuan ere sarritan erabiltzen den beste baliabide bat<br />
mintzagaiari ez dagozkion beste arloteako lexikoa erabiltzea da . Ekonomiari<br />
buruz mintzatzeko, kiroletako edo gerrako hitzak erabiltzea, adibidez .<br />
Hizkuntzaren jolas ahalmenaren erakusgarri eta bizitasun seinale da hau .<br />
Metaforak eta honen inguruko irudi erretorikoek (sinekdokea, metonimia)<br />
garrantzi berezia dute <strong>kazetari</strong> hizkeran . Gauzak era erakargarri batean esan<br />
nahiagatik eta hau era labur batean egin beharragatik, askotan erabiltzen ditu<br />
<strong>kazetari</strong>ak horrelako baliabideak :
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
"Parisek argi berdea deportazio berriei"<br />
Frantziako Gobernua esateko Paris erabiltzea bezalako sinekdokea mezua<br />
laburrago eta irakurterrazago egiteko sartzea adibide arrunta da, eta<br />
irakurleari ere biziki arrunta egiten zaiona .<br />
B .M. Hernandoren ustez (1990 :173), metaforen erabilera gehiegizkoak <strong>kazetari</strong><br />
hizkera literatur hizkuntzara gehiegi hurbiltzeko arriskua du, baina bestalde<br />
egia da 'ukitu metaforiko' batzuek mezu informatiboaren transmisioaren<br />
eraginkortasuna hobe dezaketela .<br />
3 .4 . Ezaugarri idealen inguruan<br />
3 .4 .1 . Zuzentasuna<br />
Hizkuntzaren arau estandarrarekiko atxekimendua da <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
lehenbiziko fideltasuna . 3 .3 .2 . azpiatalean aipatu ditugun <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
hiru tentazioetatik, hizkuntza arruntera hurbitzearenak erasaten du sarritan<br />
zuzentasuna . Kazetariak bere jarduna herrikoiagoa egin nahian garaiko<br />
arruntkerietara jotzeko tentazioa izan dezake .<br />
Joera arriskutsuetarako bide izan daiteke arruntasunaren eta<br />
herrikoitasunaren bila joatea . Zenbait planteamentu pragmatikoren ustez,<br />
araurik onena komunikazio zuzenarena da . Publikoarekiko kontaktua eta<br />
gertutasuna litzateke estiloan asmatzeko formula egokiena edo, beharbada,<br />
bakarra . Baina arrakasta popularraren zentzua ez da hain sinplea . Beste<br />
dimentsio batzuk ere kontuan izan behar dira, aurrerago ikusiko dugunez .<br />
Ezagutza maila ere kontuan hartu, zaindu eta bultzatu beharrekoa da, eta<br />
arrakasta bat ezagutza faltaren gainean eraikita dagoenean, arrakasta horren<br />
prezioa zalantzazkoa izan daiteke, lorpen iragankorra izateaz gainera .<br />
Aspektu honek euskararen kasuan arreta berezia merezi du, aurreragoko<br />
kapituluetan ikusiko dugunez . Hizkuntz egoera minorizatu, zatitu eta aspektu<br />
askotan (lexikoan, terminologietan . . .) erdaldundua duen hartzailego batengana<br />
iristeko bide erraza izan daiteke aspektu askotan hizkera erraz eta<br />
kalkatuetara lerratzea . Baina hizkuntzaren duintasuna eta hainbat eratako<br />
orekak ere kontuan hartu beharrekoak dira .<br />
Núñez Ladevéze-k dio arau kultua estiloarentzako irizpide ona dela . Arau<br />
horrek superbibentzia eta iraupena esan nahi duelako, besteak beste . Landuak<br />
eta kultuak denboraren demokrazian irauten du . Estilo inkultu eta<br />
arruntegiak, aldiz, arrakasta ikusgarri baina iragankorrak lortzen ditu,<br />
espazioaren demokrazian bakarrik balio dutenak, ez denborarenean<br />
(1991a:345) .<br />
Hizkuntz zuzentasunaren irizpidearen bidez ulergarritasunean eta<br />
argitasunean irabazten du testuak . Estilo zail eta ulertezinaren arrazoia<br />
4 1
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 4 2<br />
askotan zera izaten da, <strong>kazetari</strong>ak hizkuntzaren barneko egitura ez<br />
errespetatzea eta gramatika arauak desegoki erabiltzea. Baina ez da hori<br />
zuzentasuna bultzatzeko arrazoi bakarra . Izan ere, egia da batzuetan<br />
zuzentasunari itzuri eginez, esaldia espresiboagoa edo herriarenganako<br />
hurbilagoa izan daitekeela . Baina ezer baino lehen zuzentasunari zor zaio<br />
<strong>kazetari</strong> hizkera, momentuko arrakastatxoari baino urrunago <strong>begiratu</strong>z .<br />
Zuzentasunak ez du, bestetik, zurruntasuna eta espresibitaterik eza esan nahi .<br />
Hori azpimarratzen du Núñez Ladevéze-k:<br />
"Puede creerse que la contraposición entre uso culto y uso vulgar es<br />
correlativa a la oposición entre lengua culta y lengua popular . Si nos<br />
atenemos a los ejemplos de lo que socialmente se consideran buenos<br />
escritores y estudiamos el uso que hacen de la lengua, podemos<br />
advertir que no sólo no rechazan la lengua popular sino que la utilizan<br />
muy expresivamente . La diferencia entre el uso culto y el vulgar es<br />
una diferencia en el grado de conciencia de la lengua" (199la :348) .<br />
Hizkuntzaren ezagutze mailan dago gakoa, beste behin . Kaleko hizkuntzaren<br />
erabilera kultua egitea hizkuntz gaitasunaren eta ezagupenaren gorabeheran<br />
dagol 2 .<br />
Zuzentasuna, beraz, lehenbiziko fideltasun, baina jeloskorkeriazko arazo<br />
handirik gabe . Larritasun ezberdina hartzen du gai honek hizkuntza<br />
ezberdinetan . Euskaldunon Egunkaria-ren Estilo Liburuak aitortzen duenez :<br />
"Txukuntasuna izan daiteke gaur egun euskaren arazorik latzena . Zehatzago<br />
esanda, txukuntasun eza . Euskara traketsa entzun eta irakurtzen da, baliapidez<br />
urria, adierazkortasunik gabea, erdarakadaz betea" (Egunkaria, 1992 :2) .<br />
Aurrerago arakatuko dugu apur bat euskararen kasuan .<br />
3 .4 .2 Argitasuna<br />
<strong>Kazetaritza</strong>rako esku-liburu gehienek testuko hizkuntzari buruzko esaldi bat<br />
dakarte : "Ez bakarrik ulertua izan dadila, baizik eta ezin dadila ez ulertua izan"<br />
(ez dadila ez ulertua izaten ahal) .<br />
12 Bernardino M . Hernando-k dio :<br />
"Todo esto (la corrección) no conduce a un constreñimiento lingüístico<br />
negador de cualquier valor creativo . No da, como podría temerse, un<br />
resultado de lengua anodina, doblemente estandarizada, a no ser que el<br />
operador semántico tenga un escaso y torpe conocimiento del idioma ( . . .) El<br />
redactor periodístico dispone dentro de la más estricta legalidad de la<br />
autonomía/limitación del lenguaje, de los elementos suficientes para<br />
verbalizar los hechos con la garantía de re-crearlos, en paralelismo con la<br />
vivacidad de los mismos . Ello exige, más allá de las dotes de observación,<br />
dominio del idioma, que no se improvisa ni se suple con alardes<br />
supuestamente literarios" (1991 :840) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 4 3<br />
Aurreko atalean aipatu dugu zuzentasunak argitasunarekin daukan lotura .<br />
Arauari atxekitzea argitasunaren ezinbesteko ezaugarria da . <strong>Kazetaritza</strong>ko<br />
testuaren lehenbizko betebeharra . Ez da, ordea, horrekin nahikoa . Argitasuna<br />
zuzentasuna baino urrunago doa . Adibidez hartzaileari bitxi eta ulertezin<br />
egingo zaizkion hitz eta moldeak, zuzenak izan arren ere, oztopo ditu<br />
<strong>kazetari</strong>tzako testuak .<br />
Argitasunaren garrantziak <strong>kazetari</strong>tzako testuen esparrua gainditzen du .<br />
Hizkuntz erabileraren hastapenetako bat da argitasuna . Elkarrizketan erabili<br />
beharreko ahalegina gutxitzean oinarritzen da komunikazio egokia .<br />
Argitasuna, ordea, ez da bere horretan absolutua den zerbait, mezuaren<br />
konplexutasunaren arabera doitu beharreko aldagaia baizik . Mezuaren<br />
konplexutasunaren eta argitasunaren arteko tirabira eta elkargunea inon<br />
baino berebizikoagoak dira <strong>kazetari</strong>tzan, hain zuzen ere bere funtzioari<br />
atxekita baitaude .<br />
Karl Popper filosofo eta zientifikoak dio argitasunak berez duela balioa, eta ez<br />
litzatekeela inoiz behar baino zehatzagoa izan behar gauzak adierazterakoan,<br />
honek argitasunaren kaltetan joka dezakeelako (aip . Hernando, l99O) . Hau da,<br />
zehaztasunaren eta argitasunaren arteko borrokan, argitasunaren alde jokatu<br />
behar da, bere baitan balio bat delako . Zehaztasuna, aldiz, erlatiboa da . Ez<br />
genuke egoerak eskatzen duena baino zehatzagoak izan behar, Karl Popper-en<br />
iritziz . Argitasunak, aldiz, ahalegin intelektual handiagoa eskatzen du . Popperen<br />
iritziok jardun filosofiko eta zientifikotik ateratako testuen gainekoak<br />
badira ere, aplikagarriak dira <strong>kazetari</strong>tzako testuetan ere .<br />
3 .4 .3 . Argitasunaren bideak<br />
Mezuaren konplexutasuna gorabehera argitasuna lortzea <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
zeregin zailenetakoa dugu . Hizkuntza bakoitzak bere bideak ditu<br />
argitasunerako, eta <strong>kazetari</strong> bakoitzak bere hizkuntz konpetentzia guztia jarri<br />
behar du horretan . Argitasuna lorpetzea arau orokorretan baino gehiago datza<br />
<strong>kazetari</strong>aren senean eta esaldi bakoitza egokitzen jakitean . Hala ere, bai<br />
<strong>kazetari</strong>tza anglosaxoian eta bai latinoan hiru aholku nagusiok ematen dira<br />
argitasunerako :<br />
- Esaldi laburrerantz jo .<br />
- Aditza nagusi duen egitura sintaktikoa .<br />
- Aditza forma aktiboan erabili .<br />
Lehen puntuari dagokionean, Estatu Batuetan nahiko garatuta daude<br />
irakurgarritasuna neurtzeko teknika enpirikoak . Iñaki Zabaletak ikerketa<br />
hauei egindako gain<strong>begiratu</strong>a aipatuz (1987 :72), orokorrean esan daiteke hitz<br />
laburrak eta esaldi eta perpausa laburrak erabiltzea dela ikerketa hauetatik<br />
ateratzen den aholku nagusia .<br />
3 .3 .2 . azpiatalean aurreratu dugun bezala esaldiaren zentzuaz pentsatzen<br />
geldiarazten gaituzten elementu guztiak kentzera jo behar da . Dovifat-en ustez<br />
aditza da hizkuntzari hegoak ematen dizkiona eta hau sarritan ahaztu egiten
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
da. Sustantibatu edo nominalizatzeko joerak hizkuntzaren isuria geldiarazten<br />
du bere iritziz .<br />
Hemen badago kontraesana 3 .3 .4 . azpiatalean azaldutako joerarekin .<br />
Laburtasun-trinkotasunak lortzeko baliabide bezala nominalizazioak duen<br />
garrantzia aipatzen da bertan . Trinkotasuna muin nominalaren inguruan<br />
eraikitako esaldi laburraren bidez lortzen da . Kontraesana horrela planteatzen<br />
dela dirudi : trinkotasuna lortzeko baliabide egokia da nominalizazioa eta<br />
argitasuna lortzeko, aldiz, aditzean oinarritutako esaldia .<br />
Horrek badu, ordea, ñabartzekorik . Nominalizazioarekin lortzen dena, askotan<br />
esaldia laburtzeaz aparte, esaldiari itxura objetibo eta inpertsonala ematea da .<br />
Joera objetibatzaile hau, gero sakonkiago aztertuko dugunez, gehiago da<br />
<strong>kazetari</strong>aren estrategia desbideratu bat benetako beharra baino . Dovifat-en<br />
ustez, <strong>kazetari</strong>ak gaitasun eta abildaderik badu, aditza bere forma aktiboan<br />
erabiltzeak azkenean esaldiaren trinkotasunaren alde jokatzen du,<br />
nominalizazioan oinarritutakoak baino ñabardura aberastasun handiagoa<br />
baitu. Bai Dovifat-ek, bai Martínez Albertos-ek, bai gaztelerazko estiloliburuek<br />
eta bai Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuak nominalizazioaren<br />
gainetik aditzean oinarritutako esaldia hobesten dute .<br />
Argitasunak hartzailearen ahalegina gutxitzea esan nahi du, baina ez<br />
igorlearen ahaleginaren gutxitzea . Zuzentasunetik abiatuta, hartzailearen<br />
ahalegina gutxitu eta ulermena erraztuko duen mezua moldatzeak lana<br />
eskatzen du . Núñez Ladevéze-k dioen bezala, ez dago argitasunik argitzeko<br />
ahaleginik gabe . Argia izatea ez da samurra eta espontaneoa . Samurra iluna<br />
izatea da .<br />
3 .4 .4 . Argitasuna : hizkuntza arrunta lantzea<br />
Garrantzizkoa da <strong>kazetari</strong>tzako argitasunaren gaia ondo kokatuta uztea . Alde<br />
batetik mezuaren konplexutasuna dago : gaiaren teknikotasuna, terminologia,<br />
kontzeptuak . Hizkuntzaren arau kultuaren zuzentasuna gorde beharra<br />
bestetik. <strong>Bi</strong> hauek kontuan hartuz, igorlearen gaitasuna honetan datza :<br />
mezuaren mamia arau amankomunean azaltzean . Gaiaren espezializazioa<br />
hartzailego zabal batentzako hizkuntzan integratzen jakitea da <strong>kazetari</strong>aren<br />
desafioa . Argitasunaren desafioa .<br />
Hara zer dioen Herri Ardularitzaren Euskal Erakundeak ateratako eskuliburuak<br />
gai honetaz :<br />
"Zehaztasuna argitasunaren laguntzailea da, baina, hala izanda ere,<br />
administrazioan idazten dugunok tematu egiten gara ilun idazten,<br />
zehaztasunaren izenean. Alferreko latinismo ilunak erabiltzen ditugu<br />
beharrezkoak bailiran ; zehaztu nahiaren zehaztu nahian esaldi luze<br />
eta errepikakorrak erabiltzen ditugu dena korapilatuz eta nahastuz ;<br />
batere azaldu gabe hitz teknikoak barra-barra botatzen ditugu<br />
ezagunak direlakoan, eta antzeko beste akats asko egiten ditugu<br />
zehatza izan nahiaren atxakiatan" (IVAP, 1994 :9) .<br />
4 4
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong><strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 4 5<br />
Administrazioko euskaraz ari da, bistan denez . Administrazioko hizkeraz<br />
kezkatzen direnak ere argitasunaren ahaleginean hasi badira, zer gutxiago<br />
egin behar luke <strong>kazetari</strong>tzakoak?<br />
Zentzu honetan, interesgarria da Hjelmslev-ek hizkuntza arruntaz dioena .<br />
Beste hizkuntza guztiak itzul ditzakeen hizkuntza da beretzat hizkuntza<br />
arrunta . Adibidez, ajedrez jokoa hizkuntza arruntean formula daiteke, baina ez<br />
alderantziz . Beti ere Hjelmslev-en arabera, hizkuntza arrunta besteetatik<br />
bereizten duena zera da, ez dagoela eraikia helburu partikularrei begira,<br />
baizik eta helburu guztiei aplika dakiekeela . Hizkuntza arruntean, behar bada<br />
itzulinguruen eta ahaleginaren bidez, edozer formula daiteke, bere<br />
ikuspegiaren arabera (Hjelmslev, 1968) .<br />
Kazetari hizkerak antzerako papera jokatu behar du . <strong>Bi</strong>tartekaritza egin behar<br />
du hainbat hizkuntza funtzionalen eta hizkuntza arruntaren artean. Ez daiteke<br />
ordea erabat identifika hizkuntza arruntarekin . Ezagutzen espezializazioak<br />
sortutako hizkuntz moldeak era egoki eta argian azaltzeko, erregistro arruntari<br />
beste gradu bat erantsi behar zaio . Gradu hori da hain zuzen ere bitartekari<br />
izaera hori ematen diona : hizkuntzaren praktika landua .<br />
Horrela definituko dugu beraz hizkuntzaren erregistro landua : arauaren<br />
zuzentasuna gordez hizkuntza arruntean beste hizkuntzen edukiak integratzen<br />
dituena . Horrek gaitasuna eskatzen du, eta gaitasunak, lantzea .<br />
3 .4 .5 . Searl eta Bourland-en ikerketa<br />
Kazetari hizkerak argitasunarekin duen lotura ikusteko argigarria da Searl eta<br />
Bourland ikerlari estatubatuarrek egindako ikerketa (Searl-Bourland, 1970) .<br />
Ikerketa honetan, Estatu Batuetako 8 idazle kontsagratu hartu zituzten .<br />
Horietako 4 beren idazle lanaz gainera <strong>kazetari</strong> ere izandakoak, <strong>kazetari</strong><br />
esperientzia luzea izandakoak . Beste 4 <strong>kazetari</strong> esperientziarik gabeak . Zentzu<br />
diakronikoan egoki hautatutako idazleak dira, tarte zabala hartuz .<br />
Kazetari-esperientzia zabalekoak :<br />
1880-1990 artean idazle : Stephen Crane<br />
1900-1920 : Theodore Dreiser<br />
1920-1940 : Ernest Hemingway<br />
1940-1960 : John Hersey<br />
Kazetari-esperientziarik gabeak :<br />
1980-1900 : Henry James<br />
1900-1920 : Edith Wharton<br />
1920-1940 : Thomas Wolfe<br />
1940-1960 : Truman Capote
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Zortzi idazle hauen nobeletako laginak hartuz, zortzi test ezberdin egin<br />
zizkieten, beren estiloa aztertzeko . Kazetari esperientzia zabalak idazlearen<br />
estiloan eraginik ba ote duen ikertzea zen helburua .<br />
Emaitza nabarmen batzuk azpimarratuko ditugu :<br />
- 100 hitzez zenbat esaldi erabilitzen dituzten neurtuta, nobelagile '<strong>kazetari</strong>ek'<br />
'ez <strong>kazetari</strong>ek' baino bi aldiz esaldi gehiago darabiltzate . Hau da, 100 hitzetan<br />
askoz esaldi gehiago, esaldi laburragoak .<br />
- Era berean, esaldi bakoitzeko zenbat hitz erabiltzen dituzten neurtuz,<br />
nobelagile 'ez-<strong>kazetari</strong>en' batazbestekoa 29,8koa da, eta nobelagile<br />
'<strong>kazetari</strong>ena' 13,9koa . Erdia inguru, beraz .<br />
- Nobelagile '<strong>kazetari</strong>ek' nobelagile 'ez-<strong>kazetari</strong>ek' baino aditz aktibo askoz<br />
gehiago erabiltzen dute . Aditz pasibo bakoitzeko erabiltzen duten aditz<br />
aktiboen ratioan alde nabarmena dago : '<strong>kazetari</strong>etan' 71/1 eta 'ez<strong>kazetari</strong>etan'<br />
6,5/1 .<br />
- Nobelagile '<strong>kazetari</strong>ek' nobelagile 'ez-<strong>kazetari</strong>ek' baino joera handiagoa dute<br />
hitz konkretuak erabiltzeko, hitz abstraktuen gainetik . Testuinguruan hitz<br />
abstraktuen gaineko hitz aktiboen ratioan ere alde nabermena dago :<br />
'<strong>kazetari</strong>etan' 29/1 eta 'ez-<strong>kazetari</strong>etan' 3,75/1 .<br />
Emaitza hauetatik, eta oro har egindako 8 testetatik egileek ateratzen duten<br />
ondorioa argia da :<br />
"It does seem possible to say, however, that elements of compressed<br />
syntax, clear and active word choice, and concrete objective detail<br />
noticeable in the writing of Crane, Dreiser, Hemingway and Hersey<br />
are directly related to their common journalistic backgraund with its<br />
emphasis on the elimination of semantic noise" (1970 :509) .<br />
Zarata semantikoa ezabatzera jotzen du, beraz, <strong>kazetari</strong>tzaren estiloak . Egileek,<br />
idazle '<strong>kazetari</strong>en' estiloaren argitasuna eta indarra azpimarratzen dituzte eta<br />
horiek ezaugarri hauetan gauzatzen dira :<br />
- Sintaxi trinkotua . Esaldi laburragoak .<br />
- Hitz argi eta aditz aktiboen aukera .<br />
- Kontzeptu abstraktuak argitzeko hitz konkretuen aukera .<br />
Azken hau azaltzeko, ezin aipatu gabe utzi egileen beste aipu interesgarri hau :<br />
"The journalist is trained to choose the most specific an readily<br />
identifiable word (dachshund for dog, scalpel for knife, etc .) . While<br />
the non-journalists tend to describe abstract concepts with other<br />
abstract concepts, the journalists are trained to portray abstract ideas<br />
with concrete terms . This tests seems to provide the best<br />
corroboration of the thesis that journalists are trained to choose the<br />
most clear word, the one least likely to produce semantic noise in the<br />
perceiver" (1970 :509) .<br />
46
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 4 7<br />
3 .4.6 . Argitasuna eta adierazkortasuna<br />
Bestalde, zuzentasunaz eta argitasunaz esandakoek pentsaraz dezakete irizpide<br />
horiei jarraitu beharrak hautapenerako aukera gutxi uzten duela . Ez da guztiz<br />
hala . Espresibitateak badu bere lekua erregistro funtzionalak integratu behar<br />
dituen hizkuntza landu horretan ere . Horrela definitzen du Núñez Ladevéze-k<br />
espresibitatea :<br />
"Expresividad estilística . Entendemos que es una función relacionada<br />
con la capacidad del hablante o escritor para elegir entre las distintas<br />
formas lingüísticas (principalmente léxicas y retórico-literarias o<br />
poéticas) las eficaces para suscitar o evocar determinadas<br />
representaciones intelectuales o emocionales en el interlocutor o<br />
destinatario, sin detrimento de la claridad' (1991a:154) .<br />
Estatu Batuetako prentsako estilo-ikerketetan "sormen" kontzeptua erabiltzen<br />
dute, eta berau indize estatistiko batzuen bidez neurtzen saiatzen dira . Iñaki<br />
Zabaletak dioenez (1987 :77), nolanahi ere, kontzeptuaren balio osoa neurtu<br />
ordez, lanerako definizio bat baizik ez dute neurtzen . Nagusiki, hitz edo<br />
perpausen maiztasuna, perpauseko letrak, silabak eta funtzio hitzak, lexiko<br />
dibertsitatea eta puntuazioa . Dena dela, aipagarria da kontzeptu hau<br />
estatistikoki kontuan hartu nahi izana .<br />
Adierazkortasunak ezberdintasuna bilatzen du, berritasuna, bere<br />
konbinaketetan . Eta hau ere ez da <strong>kazetari</strong>tzatik baztertu beharrekoa . Txukun<br />
eta argi idazteak esparru zabala uzten du elementuen konbinaketak eta irudi<br />
egokiak sortzeko . B.M. Hernandok beste pista bat ematen digu :<br />
"La heterogeneidad de los lectores obliga a un esfuerzo de adaptación<br />
permanente . El carácter coloquial/culto que los estudios de<br />
periodismo asignan a sus textos está relacionado también con las<br />
expectativas del destinatario, la intención de llegar a los lectores .<br />
Estos reclaman, con justicia, no sólo una cierta calidad en los textos,<br />
sino una viveza que sea reflejo de la lengua viva en constante<br />
transformación" (1991 :836) .<br />
3 .3 .5 azpiatalean aipatutako ezaugarriek, hartzailegoaren arreta erakartzeak<br />
eta gauzak modu erakargarri batean esateak, gaitasun espresiboa eta are<br />
imaginazioa ere eskatzen dituzte . Ez du beraz espresibotasunak<br />
argitasunarekin topo egin beharrik halabeharrez . Gehiago esan liteke : askotan<br />
argitasuna eta zuzentasuna lortzeko orijinaltasun espresiboa beharrezkoa da .<br />
3 .4 .7 . Konbinaketa<br />
Zuzentasuna, argitasuna eta zehaztasuna aipatu ditugun honetan, <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren ezaugarri idealen mamira hurbilduz joan gara . Behin eta berriz
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 4 8<br />
atera den ideia orekarena da . Elkarrekin lotuta daude hiru ezaugarriok .<br />
Zuzentasuna argitasunaren baldintza da ia beti, baina ez du halabeharrez<br />
lehenak bigarrena ekartzen . Argitasunaren izenean ere ez daiteke zuzentasuna<br />
sakrifika . Zehaztasunak zuzentasuna eskatzen du, ez ordea argitasuna derrigor .<br />
Argitasunaren eta zehaztasunaren artean oreka puntua bilatzea da, beharbada,<br />
berebizikoena . Gakoa . Oreka horrek espresio ahalmenaren erabilpen landua<br />
eskatzen du .<br />
Nolanahi ere, hor gelditzen da bi ezaugarri garrantzitsuenen orekaren galdera .<br />
Zer da lehenbizi bilatu behar dena? Zehaztasuna, ahalik eta argien? Ala<br />
argitasuna, ahalik eta zehatzen? Indarra argitasunean jartzen dela dirudi,<br />
beharbada horretan hutsegiteko tentazioa garaiotan presenteago dagoelako .<br />
Baina galdera hau, bere egoeraren arabera hizkuntza bakoitzak, hedabide<br />
bakoitzak, <strong>kazetari</strong> bakoitzak, testu bakoitzak erantzun beharreko galdera da .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 49<br />
4 . Kazetari hizkeraren arazo eta arriskuak<br />
4 .1 . Hizkuntza berezia sortzeko joera<br />
4 .1 .1 . Hizkuntza arruntetik urruntzea<br />
4 .1 .2 . Kanpoko eragina eta barruko joera<br />
4 .1 .3 . Bereizteko gurari ezkutua<br />
4 .1 .4 . Berezitasunerako faktore berezkoak<br />
4 .2 . Iturrien eraginak<br />
4 .2 .1 . Politikariak eta hizkuntza<br />
4 .2 .2 . Politikarietatik kazetetara<br />
4 .3 . Gazteleran planteatzen diren arazoak<br />
4 .3 .1 . Estilo informatiboaren bitxitasuna<br />
4 .3 .2 . Eufemismoa<br />
4 .3 .3 . Nominalizazioa<br />
4 .3 .4 . Baliabide objetibatzaileak<br />
4 .4 Itzulpenarenak<br />
4 .5 Kazetari hizkeraren norabideari buruz<br />
4 .5 .1 . Hirugarren bidearen tesia<br />
4 .5 .2 . Hiru komunikazioak<br />
4 .5 .3 . Norabide aldaketa<br />
4 .5 .4 . Kazetari hizkeraren ibilbidea
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 0<br />
4 . Kazetari hizkeraren arazo eta arriskuak<br />
4 .1 Hizkuntza berezia sortzeko joera<br />
Kazetari hizkera bereziki problematikoa den hizkera dela dirudi, bere<br />
inguruan sortzen diren ardura eta kexuengatik . Gai honetaz idazten duten<br />
ikerlariek asko azpimarratzen dute alderdi hau . Eta, zer esanik ez, ikerketaz<br />
kanpo gai honetaz idazten edo mintzatzen denean, ia beti tonu problematikoan<br />
idazten da . Hizkuntza orokorraren gainean duen eragin eta garrantziak<br />
dakarkio izaera hau .<br />
Kazetari hizkeraren aztertzaileengan arrenkura sortzen duen arazoetariko bat<br />
<strong>kazetari</strong>ek hizkera profesional-berezi baterantz jotzeko agertzen duten joera<br />
da. Joera honek zalantzan jartzen du ulerterraza, argia eta zehatza izatean<br />
datzan <strong>kazetari</strong> hizkeraren bereizgarri hirukoitz hori, eta bere funtzioan<br />
bertan ere arazoak planteatzen ditu .<br />
4 .1 .1 . Hizkuntza arruntetik urruntzea<br />
Lázaro Carreter da gai honetan, eta bereziki bere arazoetan gehien sakondu<br />
duenetakoa, gaztelerari bagagozkio . Lázaro Carreter-en tesi<br />
interesgarrienetako bat zera da, <strong>kazetari</strong> hizkerak hizkera berezi baten<br />
ezaugarriak hartzeko joerak dituela . Hala dio bere ponentzia baten sarreran :<br />
"Planteo en esta ponencia que tengo el honor de presentarles la<br />
posibilidad de que el lenguaje del periodismo se esté convirtiendo en<br />
una lengua especial, es decir, en un islote en el seno de la lengua<br />
general al cual caracterizan rasgos no compartidos por la comunidad<br />
hablante, y que son sólo distintivos de un grupo, en este caso el de los<br />
periodistas, quienes lo adoptan como marcas direrenciales de su<br />
oficio . Y sugiero que, con ello, los medios de comunicación oral y<br />
escrita alzan barreras más o menos altas ante el lector u oyente,<br />
porque se le obliga a compartir esa lengua profesional, que muchos<br />
emplean, consciente o inconscientemente, convencidos de que eso<br />
deben hacer, en su calidad de informadores" (Lázaro, 1990 :25) .<br />
Hau hobeto ulertzeko, hizkuntza bereziak modu zehatz batean hartu behar<br />
dira . Ildo honetan hizkuntza bereziak hizkuntza orokorraren baitan isla edo<br />
uharte modukoak dira, arlo horretako iniziatuek erabiltzeko, 2 .2 . atalean<br />
aipatu dugunez . Bereizgarri linguistikoak, batez ere lexiko mailakoak, dituzte,<br />
talde horretakoek bakarrik (medikuek, zorroztaileek, arrantzaleek) erabiltzen<br />
dituztenak .<br />
Behin baino gehiagotan jaurti die Espainiako akademialariak salaketa<br />
hedabideei . Edozein modutan mintza eta idatz daitekeela dioen ustea zabaldua
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 1<br />
dago bere ustez, eta erabilera bat edo beste berdin dela aldarrikatuz hizkuntza<br />
amankomuna adulteratzea leporatzen die prentsa eta irrati-telebisteil 3 .<br />
Arazo hau ez da gazteleran bakarrik eta modu berezian planteatzen .<br />
<strong>Kazetaritza</strong> garatua duten hizkuntza hedatu guztietan agertzen da, gutxiago<br />
edo gehiago, <strong>kazetari</strong>en aurkako arrenkura hau . Carreter-en mezua argia da :<br />
<strong>kazetari</strong>tza informatiboak ororen gainetik ekidin behar du ahozko eta<br />
idatzizko estandar amankomunetik aparteko hizkuntza berezi bat sortzea .<br />
4 .1 .2 . Kanpoko eragina eta barruko joera<br />
3 .2 .3 . azpiatalean aipatu dugu <strong>kazetari</strong>tzari hiru arrisku ikusten zaizkiola :<br />
hizkuntza literarioaren tentazioa, hizkera administratiboaren tentazioa eta<br />
arrunkeriara jo dezakeen ahozko hizkeraren tentazioa . Baina kanpoko eragin<br />
hauek baztertu gabe, <strong>kazetari</strong>aren izaeran bertan datza neurri handi batean,<br />
<strong>kazetari</strong> hizkerak duen joera problematikoa . Elementu hori gero eta gehiago<br />
agertzen da gai honetaz kezkatzen direnen lanetan .<br />
<strong>Bi</strong> joera ikusten dira <strong>kazetari</strong> hizkeran, zentzu honetan . Batetik, hizkuntzan<br />
itsasten diren efektu mimetikoak, ingelesaren eta hizkuntza nagusien eragin<br />
nabarmenaren aurrean, eta hizkera tekniko, zientifiko eta berezien eragin<br />
zabalaren aurrean (hauek ere gehienean ingelesaren eraginaren pean datoz) .<br />
Honela, <strong>kazetari</strong>a oso ondo prestatuta eta mentalizatuta egon ezean, esamolde<br />
bitxi eta esaldi zailak sortzen dira, atzerriko lexikoa barneratzen da, norbere<br />
lexikoa alperrik galtzen eta hizkuntzaren ahalbideak murrizten .<br />
Bestetik, aurreko paragrafoan aipatu ditugun efektu hauek batzutan<br />
<strong>kazetari</strong>aren pentsamoldearen baitan itsasten dira . Hau da, <strong>kazetari</strong>aren<br />
erretorika propioaren interesetarako erabiltzen dira . Sarritan <strong>kazetari</strong>a bera<br />
ere ez da ohartzen, baina estilo inpertsonal, objetibo, teknizista baten bila doa,<br />
eta horretarako goian aipatutako kalko eta desbideraketak erabiltzen ditu .<br />
Joera beraren bi aurpegi hauek biziki argigarriak dira <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
joerak aztertzerakoan . Kanpoko eragina eta <strong>kazetari</strong>aren jarrera uztartu egiten<br />
dira askotan . Testu periodistikoetan sortzen diren desbideraketak ez dira<br />
bakarrik informatzaileak oharkabean kanpotik jasotzen dituen eraginak .<br />
Garrantzi berezia dute erredaktoreek irakurlegoan zenbait efektu lortzeko<br />
apropos erabiltzen dituzten irizpideek . Motibazio estilistikoak dira,<br />
13 Kazetari hizkeraren degradazioaren arrazoietako bat <strong>kazetari</strong>engan<br />
jartzen du Lázaro Carreter-ek :<br />
"( . .) Profesionales que, en dura competencia mutua, pugnan por<br />
singularizarse y atraer la atención sobre sí . Suelen ser gentes azancanadas,<br />
inquietas, sin tiempo para perfeccionar la herramienta de que viven, la<br />
palabra . Les obsesiona, por otra parte, ser más modernos que el común cuyo<br />
aplauso demandan y deben mostrarse superiores . El efecto de tal mezcla -<br />
ignorancia, alarde, superficialidad- recae sobre el lenguaje : ocurrencias,<br />
dislates, barbarismos, que en segida se copian unos a otros y a los que micro<br />
y pluma prestan formidable apoyo" (Lázaro,1990 :31) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 2<br />
erretorikoak neurri batean . Eta motibazio horiekin lotuta daude anglizismoak<br />
eta hizkuntza berezitu, burokratiko eta teknikoen baliabideak sartzea .<br />
Eta, hemen dator mamia, horiek guztiak "inpartzialtasun informatiboa"<br />
ulertzeko modu berezi batekin lotuta daude nolabait . Ondorengo ataletan<br />
sakonduko dugu honetan gehixeago .<br />
4 .1 .3 . Bereizteko gurari ezkutua<br />
Kazetariak beste hiztun edo idaztunetatik bereizteko daukan gurari ezkutua da<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren arazo nagusietakoa .<br />
Lázaro Carreter-ek "prurito de distinción" deitzen dio pasarte batean . Adibide<br />
bezala jartzen du susmoa adierazteko gaztelerazko <strong>kazetari</strong>tzan gero eta<br />
gehiago erabiltzen den galizismoa : "El Real Madrid habría intentado fichar a<br />
Koeman" . Carreter-en ustez, susmo hori adierazteko mila era daude gazteleran,<br />
eta kalean erabiltzen ez den bakarra frantsesezko baldintza da :<br />
"( . . .) pero el condicional francés coopera al ideal de lengua esotérica<br />
con que muchos redactores aspiran a alejarse del hispanohablante<br />
mortal. Un rasgo gramatical más, especialmente llamativo, que<br />
contribuye a aislar el idioma noticioso de la prensa, debido al prurito<br />
de distinción que muchos manifiestan ( . . .)" (1990 :35) .<br />
Ironia finez sartutako "lengua esotérica" eta "hispanohablante mortal" hitzak<br />
oso esanguratsuak dira darabilgun gaian. Kazetariek hizkuntza erabiltzerakoan<br />
dituzten zenbait joera beren burua bereizteko guraritik sortzen dira .<br />
4 .1 .4 . Berezitasunerako faktore berezkoak<br />
Kazetari hizkeran hizkuntzaren erabilera berezia egitera -batzuetan<br />
halabeharrez, bestetan patologikoki- bultzatzen duten elementu batzuren<br />
inguruan gabiltza atal hauetan zehar . <strong>Bi</strong> multzo nagusitan bana litezke<br />
<strong>kazetari</strong>tzan hizkuntza bereiztua erabiltzera bultzatzen duten faktoreak :<br />
- Igorlearen nahikundea (estilo borondatea) .<br />
- Hizkera berezi batzuen imitazioa eta eragina .<br />
Aipatu beharrekoak dira, hala ere, kazetagintzari halabeharrez dagozkion<br />
faktoreak ere. Hau da, denak ez dira desbideraketak . Badaude kazetagintzaren<br />
izaerari atxekita dauden faktoreak ere, eta horietan sakonduko ez badugu ere,<br />
aipatuta uztea komeni da . Horien artean daude hartzailearen arreta<br />
erakartzeko premia eta espazio periodistikoaren ekonomia edo administrazioa .<br />
Azal dezagun hobeto : hartzailego zabal baten arreta beste hedabide batzuekiko<br />
lehian erakarri beharrak, hizkuntza era berezi, argi eta labur batean<br />
erabiltzera bultzatzen du <strong>kazetari</strong>a (titularrak, e .a .) . Beste aldetik, espazio<br />
periodistikoa antolatzeko moduak, batzuetan esan nahi dena eginahala
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 3<br />
laburtzea eta beste batzuetan luzatzea edo "betetzea" eskatzen du . Askotan<br />
irudi erretoriko batek, erredundantziak edo ordena aldaketak bakarrik<br />
konpon dezake arazoa .<br />
Horien inguruan hainbat irudi literario-erretoriko sortzen da <strong>kazetari</strong>tzan .<br />
Elipsia da, zalantzarik gabe, erabilienetako bat . Baita metonimia eta<br />
sinekdokea ere. Adibidez :<br />
"Zazpi handiak" = Munduko zazpi herrialde garatuenetako gobernuburuak .<br />
"Ospitalak lanean hasi dira" = Ospitaletako mediku eta langileak .<br />
Zalantzarik gabe, titularretako sintaxiak eta elementuen antolaketa bereziak<br />
ere goian aipatutako <strong>kazetari</strong>tzaren barrutikako faktoreei erantzuten diete .<br />
4 .2 Iturrien eraginak<br />
Kazetari hizkera literarioaren, administratiboaren eta arruntaren artean<br />
dagoela dioen esaldi klasikora berriro itzuliz, esan dezagun bigarrena dela une<br />
honetan arrenkurarik gehien sortzen duena . Hizkuntza administratiboa, alegia .<br />
Ez zentzu estuan hizkuntza administratiboa, baizik eta orokorrean hizkuntza<br />
berezi guztiak . Ororen gainetik hizkuntza politiko-burokratikoa jarriko genuke<br />
guk .<br />
Informazioaren profesionala bitartekaritzat jo dezagun . Alde batetik hizkera<br />
funtzional askoren eta bestetik hizkuntza amankomunaren arteko bitartekari .<br />
Aldi berean, noski, hizkera funtzional berezi hori darabilten iturrien eta<br />
gizartearen arteko bitartekari . Pentsa liteke, ordea, <strong>kazetari</strong>ak dependentzia<br />
handiagoa ez ote duen erakusten lehenbizikoekiko, bigarrenekiko baino. Hau<br />
da, ez ote zaion gehiago lotzen iturrien <strong>hizkerari</strong>, bere publikoaren <strong>hizkerari</strong><br />
baino . Edo iturrien behar komunikatiboei, publikoaren behar komunikatiboei<br />
baino . Gainera, 'iturrien behar komunikatiboak' diogunean beharbada 'iturrien<br />
behar inkomunikatiboez' ere mintzatu beharko genuke .<br />
Kazetarien ahoan edo luman dabiltzan bitxikeria lexiko asko beren iturrietatik<br />
datoz zalantzarik gabe . Politikariak, administrazioak eta teknokratak dira<br />
neologismoak eta eufemismoak martxan jartzen dituztenak, hainbat<br />
helbururekin : arreta erakartzetik hasi eta zerbait ezkutatzeraino .<br />
4 .2 .1 . Politikariak eta hizkuntza<br />
<strong>Kazetaritza</strong>k isladatzen eta neurri handi batean bereganatzen duen <strong>hizkerari</strong>k<br />
baldin bada, hau politikariena da . Politikariek hizkuntzaz egiten duten<br />
erabilera piska bat arakatzen saiatu behar dugu .<br />
"Cuando el lider pronuncia la palabra democracia o la palabra pueblo,<br />
el aire se llena de nobles resonancias : todo el mundo sabe qué<br />
democracia y qué pueblo son los mencionados . El lider no habla por
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 4<br />
hablar. Está buscando partidarios . Quiere que sus palabras entren<br />
bien en nuestro meollo, porque sabe que, si las repetimos, formamos<br />
ya parte de su equipo y colaboramos a su victoria . Por eso intenta<br />
poner en todo cuanto dice un poco de emoción, de sabiduría o de<br />
habilidad . Llega un momento, entonces, en que ya ni importa el<br />
sentido verdadero de los vocablos, sino su efecto acústico, su<br />
capacidad de producir impactos psicológicos sobre los oyentes, su<br />
energía para suscitar rayos polémicos y su sutileza para arbitrar<br />
disculpas" (Mellizo, 1990 :136) .<br />
Felipe Mellizoren aipu honek politikarien hizkuntz jokaeraren ezaugarri<br />
batzuk ematen dizkigu . Izan ere, hizkuntzaren botere nagusiak bi hauek izan<br />
litezke :<br />
- Gizakien pentsamentu eta errepresentazioen eramale eta baldintzatzile<br />
izaera.<br />
- Gizakiak dominatzeko tresna izaera .<br />
Demagogia politikoan leku berezia du hitzen mozorrotzeak . Politikariak,<br />
mintzagaietan berez ez duen ziurtasuna agertu nahi izaten du<br />
mintzatzerakoan . Ziurtasun itxura hori emateko beharrezkoa du ohiko<br />
hizkuntza bortxatzea, eta honek lexikoaren degradazioa dakar erabiliaren<br />
erabiliz . Eta hizkuntza perifrastiko eta aldatu hori hedabideetara pasatzen da .<br />
Politikariek hizkuntza darabiltenean, hizkuntza guztiek duten funtzio<br />
apelatiboaren erabilera puztu egiten dute . Eugenio de Bustos irakasleak<br />
aztertu izan du politikarien lexikoa : zer da lexiko politikoa bereizten duena,<br />
adibidez, hizkera teknikoetatik? Azken hauek funtzio errepresentatiboa<br />
(denotazioa) dute nagusi, eta lexiko politikoak, aldiz, funtzio apelatiboa, eta<br />
beraz, estereotipoa (Bustos, 1982 :39) .<br />
Funtzio apelatiboa estereotipoen sorrera eta erabilerarekin lotuta dago .<br />
Estereotipoak, Walter Lippmann-en arabera, ondorengo ezaugarriok ditu<br />
(1922) :<br />
1 . Ideia sinplea da, ñabardurarik gabea .<br />
2 . Egiazkoa baino gehiago faltsua da .<br />
3 . '<strong>Bi</strong>garren eskutik' hartua da eta ez errepresentatzen duen errealitatetik<br />
zuzenean .<br />
4 . Aldatzen zaila da.<br />
Hizkuntza politikoak ohiko neurriz kanpora erabiltzen du funtzio apelatiboa,<br />
eta honek estereotipoen erabilerara darama . Bestalde hau normala ere bada,<br />
politikaren funtzioa kontuan hartzen bada . Estereotipo bidez zabaltzen diren<br />
balioak dira ideologien euskarri handienetakoak . Ideologia bat zabaltzea,<br />
neurri handi batean beroni egokitutako estereotipo positiboak sortzea eta<br />
hedatzea da. Hori hitzen moldaketaren bidez egiten da .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 5<br />
Hitzen moldaketa. Manuel García Pelayok dioen bezala, hitzak errealitatearen<br />
esparru bat dominatzen du . Eta, beraz, hitzaren jabe denak esparru horren<br />
gaineko dominioa irabazten du (aip . Lázaro, 1990:137) .<br />
4 .2 .2 . Politikarietatik kazetetara<br />
Ikusi dugun bezala, politikaren behar bereziek sortutako joera linguistikoak<br />
<strong>kazetari</strong>tzan isladatuta ikusten ditugu 14 .<br />
Ramón Nietok teknokrata eta politikarien hizkera funtzionalari ondorengo<br />
ezaugarriak ikusten dizkio (1983 :87-88) :<br />
- Hizkuntz traslazioa : Hitz bat arazo bati egokitzean, sarritan arreta arazotik<br />
hitzera aldatzen da .<br />
- Adjetibo disuasiboa : Zenbait adjetibok funtzio disuasiboa dute, beren<br />
indarrak zalantza estaltzen dute, nahiz eta konpondu ez .<br />
- Desbideraketak : Hitz asko aldaketa linguistikoen merkatuan sartzen da eta<br />
mota guztietako hitz eratorri berriak sortzen dira .<br />
- Tropismoak : Hizkuntza politikoaren beste ezaugarri bat da hitzak eremu<br />
batetik bestera aldatzea, hau da, hitzaren berezko esanahia aldatzea . Askotan<br />
fisika, kimika eta horrelako zientzia nahiz tekniketatik hartzen dira terminoak .<br />
- Anfibiologiak : Kontzeptuak beren baitan ekibokoak edo definizio zailekoak<br />
direnean lortzen da benetako anbiguotasuna . Azkenean inork ez du galdetzen<br />
benetan zer esan nahi duten halako esamoldeek .<br />
- Sekuentzien kateaketa : Esaldiaren eraikuntza nagusiari sekuentzia eta<br />
azpisekuentziak atzetik eranstean, oharkabean bere esanahian aldaketa<br />
funtsezkoak egiten zaizkio .<br />
- Esoterismoa : Enigmarako joera, ohiko hizkuntzatik kanpoko esamolde<br />
ulergaitzen bidez .<br />
- Eufemismoa : Prezio igoerari 'reajustea' deitzeko joera .<br />
14 Honetaz, interesgarria da Bernardino M . Hernandok dioena :<br />
"El poder (político, en este caso) ejerce tal fascinación que cuando se<br />
ostenta (y, a veces, se detenta) procura uno reforzarlo rodeándose de toda su<br />
"estructura simbólica" y cuando no se tiene, se intenta, al menos, hacerse<br />
con su 'aura ", el lenguaje . Ese lenguaje tan semán ticamen te in -significan te<br />
como políticamente significativo . La misma razón de que cierto lenguaje<br />
esotérico, farragoso y plagado de tics encubridores en los que el político se<br />
refugia y aún se repatinga guste tanto a quienes ejercen el poder, es la que<br />
podría explicar que guste igualmente a ciertos informadores (además de que<br />
la 'información' es también un 'poder')" (1990 :160) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 6<br />
Baliabide hauek <strong>kazetari</strong>tzak zenbateraino bereganatzen dituen ikustea da<br />
kontua . Hor dago gakoa . Kezkagarriena ez da <strong>kazetari</strong>ak hizkera politikoadministratiboak<br />
apropos imitatzea, protagonisten hizkera-modua hobeto<br />
adierazteko . Okerrena da imitazioa askoz sotilagoa dela, oharkabea .<br />
Denborarekin, <strong>kazetari</strong>a bihurtzen da hizkera-modu horren euskarririk<br />
indartsuena eta erabiltzailerik ohikoena .<br />
Horrela, hizkera politiko-administratiboaren mordoiloak <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
sorkuntzan itsasten dira . Eta hizkera politiko-burokratikoak askotan<br />
nahikunde ilunak baditu (hizkuntz dominaziozkoak, eufemistikoak,<br />
baztertzaileak, tronpatzaileak), galdetzekoa da zenbateraino <strong>kazetari</strong> hizkera<br />
mota batek ez ote dituen ezaugarri berdinak betetzen .<br />
Lehen esan dugu <strong>kazetari</strong>a nolabait bitartekari dela . Baina hizkuntza<br />
politikoaren joeren aurrean, bitartekari aktibo beharrean bitartekari pasibo<br />
bihurtzen bada, ez da irakurlearen alde jartzen, iturrien alde baizik . Kazetariak<br />
ez du galbahetik pasatzen iturrietatik datorkion hizkera eta, era honetan,<br />
berea ere ez den hizkuntza ezohiko baten eramale bihurtzen da .<br />
Núñez Ladevéze-k jakiturian ikusten du gakoa . Bere ustez, idazle onak beti<br />
espresatu izan dira tradizio herrikoiaren bidez, hizkuntzaren erabilera<br />
arruntaren mugak haziz, eta kanpoko elementuak, terminologia zientifikoak<br />
eta gainerakoak, norbere hizkuntza amankomunean isuriz . Ezjakina aldiz<br />
(hizkuntza aldetik) bere terminologia edo jergara makurtzen da . Eta hizkuntzezjakinok<br />
giro eta maila sozial guztietan daude, ez arruntenetan bakarrik<br />
(199la :348) .<br />
Kazetariak hizkera politiko-burokratikora makurtzea horixe izango litzateke,<br />
hizkuntzaren ahalbideak erabilera terminologiko murriztaile batera mugatzea .<br />
Baina jakituria arazoaz gain bada besterik ere . Bada soziolinguistikan lege bat<br />
zera dioena: "Goi mailako pertsonen mintzatzeko era imitatzen dute<br />
gainerakoek" . Beharbada hemen kokatu beharko genuke <strong>kazetari</strong>ek<br />
politikarien hizkera erabiltzeko duten joera . Hernandok zera galdetzen du<br />
adibide gisan : prentsa espainiarreko informazio eta iruzkin politikoetan<br />
zenbateraino hazi da "lógica" eta "obvio/obviamente" hitzen erabilera, hitzok<br />
hain gustoko dituen Felipe González gobernuburu denetik? Azterketa sakonik<br />
egin barik badago ere, berak dio 1982ko eta 1985eko prentsaren artean<br />
nabaritzen dela aldea . Azterketa xeheagoek beharbada era honetako eraginei<br />
buruzko ezusteko bat baino gehiago emango ligukete (1990 :162 ) . Mimetismoa<br />
gizakiaren joera nagusietakoa izan15 .<br />
15 Mimetismoa aipatzen du Núñez Ladevéze-k ere :<br />
"El problema en el periodismo reside principalmente, en el mimetismo<br />
que padecen muchos periodistas, por un afán intelectual mal digerido, de]<br />
estilo empleado en el lenguaje académico, especialmente el sociológico y el<br />
de las ciencias administrativas jurídicas y políticas . Con frecuencia los<br />
científicos y especialistas se exceden y utilizan más tecnicismos de los<br />
necesarios o encuentran dificultades para eludir los manierísmos de la<br />
retórica académica . Como productores de información influyen<br />
directamente en los periodistas que son incapaces de resistir a su<br />
servidumbre de mediadores" (1991a :153) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 7<br />
Azpiatal honetan politikarien irudia enblematiko gisan hartu badugu ere,<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren hizkuntz erabilera aipatu dugun zentzuan makurtzen duten<br />
iturriak ez dira politikarietara mugatzen . Honetan, zabalago hartuz eta azierto<br />
handiz, Núñez Ladevéze-k "bozeramailearen jerga" deitu dio <strong>kazetari</strong>ek<br />
askotan kopiatzen duten hizkuntza-modu horri (1991a :455) . Hedabideetako<br />
zati informatiboek beren arreta jartzen dieten jardunetako informaziobultzatzaileek<br />
osatzen dute 'bozeramalearen' irudia : politikariek, adituek,<br />
enpresari, administrari eta elkarte sozialen ordezkariek . Oro har aktibitate<br />
publikoaren bozeramaleak dira informazioaren sortzaile-bultzatzaileak, eta<br />
baita askotan informazio horrek dakarren hizkuntzaren sortzailebultzatzaileak<br />
ere .<br />
Atal honekin bukatzeko, esan behar da pretentsiorik objetiboena duen<br />
hedabideari ere nahitaezkoa egiten zaiola neurri batean politikariek<br />
hizkuntzari ematen dioten enfasia isladatzea, gertatzen dena azaldu nahi<br />
badute . Baina bereizketa honetan egon daiteke : zenbateraino hizkera hori<br />
bereganatzen den ala zenbateraino isladatu soilik egiten den .<br />
4 .3 . Gazteleran planteatzen diren arazoak<br />
Gazteleraren kasuan <strong>kazetari</strong> hizkeraren arazo eta desbideraketa nagusiak<br />
adibidetan landu dituzte zenbait autorek. Interesgarria da adibide hauek<br />
ikustea, euskararentzako zenbait arriskuren ispilu izan daitezkeelako kasu<br />
askotan .<br />
4 .3 .1 . Estilo informatiboaren bitxitasuna<br />
Núñez Ladevéze-k horrela laburbiltzen ditu estilo informatiboan gaur egun<br />
ikusten dituen desbideraketak:<br />
"Los rasgos inmediatamente perceptibles permiten distiguir la<br />
impersonal expresividad propia del "estilo informativo" actual . Se<br />
observa ese ritmo oracional tan característico de la construcción<br />
lineal . Una extraña sensación de ampulosidad cuyo origen, en un<br />
primer momento, es difícil precisar, la presencia de algunos términos<br />
exóticos que contribuyen a incrementar un tono pretencioso y<br />
altisonante, el distanciamiento del narrador a través de la<br />
impersonalización del estilo, el énfasis asertivo, casi dogmático, con<br />
que se da cuenta de los hechos" (1991b :109) .<br />
Goazen orain joera horiek xeheago ikustera . Hauek dira, autore batek edo<br />
bestek aipatzen dituztenak :<br />
- Nominalizaziorako joera . Aditz gabezia, sintagma nominalak garatzea .<br />
- Lexikalizaziorako joera .<br />
- Esaldiaren luzatze lineala .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 8<br />
- Tonu enfatikoa . Karga semantiko bitxidun hitzen erabilera .<br />
- Formulazio luzeenera jotzeko joera .<br />
- Hizkuntza indartsuagoetatik literalki itzultzeko joera . 1 6<br />
16 Adibideak ikustea argigarria izan liteke . Han eta hemen ikusitako<br />
zuzenketa eta adibideak era honetan bildu ditugu :<br />
• Itzulpen literalak . Batez ere ingelesetik edo frantsesetik .<br />
Jugar un papel =desempeñar .<br />
enfrentar una situación =afrontar<br />
detentar un ministerio (detentar, berez, norberari ez dagokion zerbait<br />
eskubiderik gabe edukitzea da)<br />
• Formulazio luzeenerako joera .<br />
causalidad = causa<br />
dar comienzo =comenzar<br />
hacer entrega =entregar<br />
tomar el acuerdo =acordar<br />
darse a la fuga =fugarse<br />
• Goikoekin batera, herriaren mintzairatik urruntzen diren<br />
esamoldeak .<br />
hacer acto de presencia<br />
poner en evidencia<br />
por la vía de =mediante<br />
a través de la radio =por<br />
en aras al ingreso en la CEE =para<br />
en la tarde de hoy =esta tarde<br />
previamen te = antes<br />
seguidamente = después<br />
• Zenbait espresioren lexikalizazioa .<br />
áreas no ejecutivas<br />
política de pactos<br />
valoraciones negativas<br />
movimientos de contestación<br />
• Enfatikoki erabilitako esamoldeak, arruntago jar daitezkeenak .<br />
movimiento a favor de colocarlo en áreas no ejecutivas = planes de<br />
destituir<br />
renunciar a todos sus cargos confederales =dimitir, retirarse<br />
sectores con gran responsabilidad =dirigentes<br />
• Hitz entzunberrien erabilera .<br />
economicidad<br />
parámetros<br />
con ten ci oso<br />
• Nolanahi sortutako hitzak .<br />
n ucl eizar<br />
colisionar
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5 9<br />
Laburbilduz, bi joera nabarmentzen dira gaztelerazko <strong>kazetari</strong> hizkeran :<br />
nominalizazioa eta enfatizazioa .<br />
Honekin guzti honekin lotzen da 4 .1 .3 . atalean aipatutu dugun moduan<br />
<strong>kazetari</strong>ek besteengandik bereizteko duten joera . Iduri du, bereizketa argi<br />
gera dadin, kazetagintzan zenbait hitzek ezinbestean azaldu behar dutela, eta<br />
horien baliokide diren ohiko hitzak arruntegiak direla <strong>kazetari</strong>ak idatz ditzan .<br />
Horrela, <strong>kazetari</strong> batek bere etxean "hasteari" "empezar" edo "comenzar"<br />
esaten badio, bere lanera joan eta ezingo du "iniciar" edo "inicio" besterik<br />
idatzi . Zentzugabea da bizilagunari esatea :<br />
Finalizas ya de hacer la comida?<br />
Baina, lanean, beti esan beharko du :<br />
Finalizó en la tarde de ayer la prisión del ex senador .<br />
Hizkuntza indartsuagoen eraginak gorabehera, <strong>kazetari</strong>tasuna azpimarratzeko<br />
hizkuntza berezia egiteko joeran datza gorago aipatu ditugun adibide gehienen<br />
iturri nagusietako bat .<br />
4 .3 .2 . Eufemismoa<br />
Nominalizaziotik eta hizkuntzaren enfatizaziotik apur bat kanpora gelditzen<br />
den beste joera bat eufemismoarena dugu . Hau, <strong>kazetari</strong>aren bereizteko<br />
joeratik baino gehiago iturriaren estaltzeko joeratik dator .<br />
Eufemismoak kabi gozoa egiten du politikarien hizkeran . Ez da, noski, euren<br />
ezaugarria bakarrik . Hizkuntza arruntean ere betidaniko lekua izan du<br />
eufemismoak eta sustrai psikosozial ezagunak ditu . Beraz normala litzateke<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeran ere hau isladatzea . Baina kontua da politikarien munduko<br />
eufemismoak leku handiagoa daukala <strong>kazetari</strong>en artean . Eta hau larria da,<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren funtzio komunikatzaileak argitasuna eskatzen bait du<br />
ororen gainetik.<br />
Eufemismoak, politikoak batez ere, anbiguitate kalkulatua erabiltzen du,<br />
politikariari komeni zaion bezala konpromezurik gabe konprometitzeko . Hau<br />
<strong>kazetari</strong>arengan isladatzen da . Honela agertzen da eufemismoa <strong>kazetari</strong>tzan<br />
Bernardino M . Hernando-ren sailkapen baten arabera (1990 :179) :<br />
- Hizkuntza "amortiguatua" (itsusia dena neutro bezala mozorrotuz) .<br />
- Erredundantzia gisan (datu gutxirako hitz asko) .<br />
- Azalekokeria (esamolde 'deskonprometituak') . Esaldi edo esamolde hauen<br />
ezaugarria da, apenas dutela esanahirik . Zehazgabetasun bilatua dute .<br />
acomodami en to
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 60<br />
4 .3 .3 . Nominalizazioa<br />
Nominalizazioa da gazteleran planteatzen den beste joera . Núñez Ladevéze-k<br />
nominalizatzeko joeraren osagarri erretorikoa aztertu du :<br />
"Lo primero que se observa es el ambiente de inexpresividad, de<br />
distanciamiento del sujeto narrador, de ocultamiento de la<br />
personalidad del que escribe, tan característico, por otra parte, del<br />
estilo nominal . Esto no debe sorprender . El dinamismo del relato<br />
depende de la acción verbal, mientras que el carácter objetual y<br />
abstracto de los nombres provoca una impresión más estática y<br />
menos personal . Por ello resulta hasta cierto punto natural que el<br />
estilo nominal se adapte con cierta facilidad al lenguaje informativo, y<br />
si se trata de usarlo con fines retóricos, que el procedimiento consista<br />
en esconder la valoración o el punto de vista del sujeto tras la<br />
densidad objetual, es decir, objetivadora, de los núcleos<br />
nominalizados" (1991b :118) .<br />
Autore honen ustez, nominalizazioz kargatuta dagoen testu bera aditzean<br />
oinarritutako esaldietara itzuliz gero, bere karga erretorikoa asko jeisten da .<br />
Nolanahi ere, nominalizazioaren gaia zabalagoa da . Kazetariaren erretorikari<br />
mesede egiteaz gain, galdetzekoa da zenbateraino ez ote den hizkuntzaren<br />
beraren eboluzio bat, gazteleraren kasuan . Zentzu honetan, Hermann Jacobi-k,<br />
hizkuntza sanskritoaren estilo nominala aztertzerakoan ondorengo tesia<br />
darabil: hizkuntzak zahartzen direnean esamolde nominalak garatzeko joera<br />
dutela, batez ere denbora luzez pentsamentu zientifikorako erabili badira .<br />
Esan behar da, gai hau momentuz utzi baino lehen, nominalizatzeak hizkuntza<br />
abstraktuago bihurtzen duela alde batetik, baina bestetik ekintzaren<br />
kontakizuna moteldu egiten duela eta hau <strong>kazetari</strong>tzaren izaerarako<br />
arriskutsua dela. Eta atal honetan gaztelera ispilu moduan hartu dugunez,<br />
gaztelerarekin ari bagara ere, aipatu beharra dago beste hizkuntza askotan<br />
ikusten dela nominalizaziorako joera. Aurrerago ikusiko dugun moduan,<br />
ingelesezko <strong>kazetari</strong> hizkeran ere estilo nominalerako joera dago eta honek<br />
kezka sortzen du Estatu Batuetako ikerlariengan ere . Horren lekuko da Lloid R .<br />
Bostian-en ikerlana (1983), aurrerago aipatuko duguna .<br />
4 .3 .4 . Baliabide 'objetibatzaileak'<br />
Objetibotasunaren ideia beti itzulinguruka dabil <strong>kazetari</strong>tzaren inguruan .<br />
Objetibotasuna zenbateraino den posible, zenbateraino den mitoa,<br />
zenbateraino den desiragarria eta zenbateraino den aitzakia eztabaida sakona<br />
da. Objetibotasuna posible izan edo falazia hutsa izan, kontua da <strong>kazetari</strong>ek<br />
objetibotasunaren jantzia lan-tresna gisan erabiltzen dutela . Kritika eta<br />
erasoetatik babesteko estrategia moduan objetibotasun profesionalaren<br />
irudiaren babesa garrantzitsua da gaur egungo <strong>kazetari</strong>tzarentzat . Honetan,
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6 1<br />
jakina, hizkerak zeregin handia dauka . Guri ideia horrek hizkeran dituen<br />
eraginak aztertzea interesatzen zaigu .<br />
Objetibotasunaren ideiak <strong>kazetari</strong>arengan zenbait joera sortzen ditu,<br />
hizkuntzan ere eragiten dutenak . Objetibotasuna idazteko edo hizkuntza<br />
erabiltzeko estilo batekin identifikatzen du <strong>kazetari</strong>ak . Irakurlego edo<br />
hartzailegoan zenbait efekto psikologiko lortzeko (objetibotasun ustea, batez<br />
ere), <strong>kazetari</strong>ak arreta berezia jartzen du bere lanari itxura objetiboa ematen<br />
dioten baliabide estilistikoak sartzeko .<br />
Informatzaileek, apropos edo ustekabean (ustekabean gehiago, beharbada),<br />
teknika espresiboa eta informatzeko era egokia gauza beretsua direla<br />
pentsatzeko joera dute . Estilo inpertsonal-informatiboa nahikoa bailitzan<br />
informazio egiazkoa emateko . Horrela, gure herri gatazkatsu honetan<br />
neutralak ia inoiz ez diren informazioak hizkuntz-egitura 'objetiboarekin'<br />
agertzen dira . <strong>Bi</strong> funtzio bederen baditu horrek : batetik hartzailegoan eragin<br />
nahi den sinesgarritasun efektua, eta bestetik <strong>kazetari</strong>ak berak ere bere burua<br />
sinesgarriagotzat ikustea .<br />
Núñez Ladevéze-k landu du alor hau nahiko sakon :<br />
"En la máquina del informador "objetivante", el lenguaje no es más<br />
que un instrumento de su pasión "objetivadora" . Todo signo literario<br />
queda subordinado a la intención de obtener un efecto "objetivados" .<br />
Y esto explica en parte esa preferencia de la prosa informativa por la<br />
"simplificación flexional" que "favorece el desarrollo progresivo de<br />
esquemas sintácticos más o menos fijos", y en general, la propensión a<br />
la "construcción lineal" en los llamados leads informativos . Estas<br />
formas se adaptan con facilidad a los intereses de una "retórica de la<br />
objetividad" que, por lo demás, se sirve de, o genera, otros<br />
mecanismos más eficaces, pero en los que suele transparentarse el<br />
mimetismo de recursos semánticos o sintácticos propios del inglés"<br />
(1991b :104) .<br />
Objetibotasunaren erretorika honetan, besteak beste, lekua dute beraz<br />
ingelesarenak diren baliabide estilistikoek . Honez gainera, askotan,<br />
<strong>kazetari</strong>aren jardunari itxura exotikoa ematen dioten atzerriko formak ere<br />
erabiltzen dira . Honek iradokitzen digu, goragoko ataletan aipatutako hizkera<br />
berezia egiteko <strong>kazetari</strong>en joera horrekin ere lotuta dagoela erretorika<br />
objetibatzailea . Hari mehe ikustezin batek lotuta agertzen dira objetibotasun<br />
itxura, exotikotasuna eta <strong>kazetari</strong>tasuna azpimarratzeko joera .<br />
Objetibotasunaren erretorikak dakarren uste okerraren aurka idazten du<br />
autore berak . Modalitate estilistiko jakin bat hizkuntzaren erabilera jakin<br />
baterako egokiagoa izan badaiteke ere, ez da hori estu-estu hartu behar 17 .<br />
17 Ez dago inongo legerik estilo bat funtzio bati lotzen diona . Aipa<br />
liteke "estilo filosofikoa", filosofoen artean ohikoa delako eta filosofiaren<br />
funtzio metalinguistikoei ongien moldatzen zaiela dirudielako . Baina estilo<br />
filosofikoa erabil liteke, ez bakarrik filosofia txarra egiteko, baizik eta
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6 2<br />
Estilo informatiboaren ezaugarriak aurreko ataletan xehetu ditugu, baina<br />
interesgarria da ikuspegi honen argitan zenbait gauza berrikustea . Jerga<br />
politikoak sortutako eufemismoak, abstrakzio eta lexikalizazioak, eta<br />
lexikoaren erabilera metaforikoak hizkuntzari halako seriotasun eta<br />
zehaztasun itxura ematen diote . Berez askotan guztiz kontrakoa gertatzen den<br />
arren . Horrela, denborarekin, irakurleak lotu edo asoziatu egiten ditu<br />
idatzeko-mintzatzeko modu hori objetibotasun eta neutraltasunarekin . 4 .2 .1 .<br />
atalean 'politikariak eta hizkuntzari' buruz esandakoaren bidetik gabiltza .<br />
Baliabide erretoriko horien helburua intentzioa mozorrotzea da . Adibidez,<br />
<strong>kazetari</strong>ak, egiten ari den albisterako behar adina informazio ez badauka,<br />
askotan gabezia hori mozorrotzera joko du gai horretako terminologia<br />
bereziaren bidez .<br />
Gainera mozorrotze horrek askotan akatsa dakar gurdian . Eta gehiago ulermen<br />
mailan arazoak planteatzen dituen gurea bezalako hizkuntza batean .<br />
Nahikunde objetibatzaile-mozorrotzaile horrek, energia alferrik galtzeaz gain,<br />
hizkera horren elementurik oztopagarrienak hartzen ditu sarritan . Blommfield<br />
hizkuntzalariak dio sasizientziak hizkuntza zientifikoaren alderdirik zailenak<br />
imitatzen dituela eta ez probetxugarrienak . Beharbada <strong>kazetari</strong>ei ere beste<br />
hainbeste gertatzen zaie askotan .<br />
4 .4 . Itzulpenarenak<br />
Kazetari hizkeran planteatzen den beste arazo nagusietako bat dugu<br />
itzulpenarena . Gauza jakina da prestigio mailaketan gorago dagoen hizkuntzak<br />
behekoan eragiten duela, era guztietako hizkuntz baliabideak harraraziz eta<br />
bere propioak galeraziz . Gaztelera hizkuntza finkatua eta munduan<br />
zabalduenetakoa izanik ere, ingelesaren eraginaren kexutik ez da erraz<br />
libratzen .<br />
Akademikoen iritziz <strong>kazetari</strong>ak dira, gainera, eragin honen sarrarazle<br />
nagusiak . Hizkuntza tekniko eta zientifikoetan eragina nabaria bada ere,<br />
<strong>kazetari</strong>ak dira eraginok eta beste larriago batzuk gizarteratzen dituztenak .<br />
Lexikotik hasita, morfologia eta sintaxiraino zabaltzen da ingelesaren eragin<br />
hau . Era berean frantsesetikako eraginak ere salatzen dituzte gaztelerazko<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren txukuntasunaz arduratzen direnek .<br />
filosofiarekin zerikusirik ez duen mordoiloa egin eta zenbaiten aurrean<br />
filosofia egiten ari zaren itxura emateko .<br />
Eta alderantziz, filosofia egin daiteke Austin-ek "ivresse des grandes<br />
profondeurs" deitzen zuenetik ihes eginez, eta filosofia ona egin . Filosofia<br />
egin daiteke estilo poetikoarekin, Nietzsche-k egin zuen moduan, eta poesia<br />
ona estilo filosofikoarekin, Holderlin-ek egin zuen moduan . Era berean,<br />
"estilo objetiboa" edo "estilo informatiboa" aipa daiteke, informatzeko<br />
estilorik erabiliena eta komenigarriena denez, baina horrek ez du esan<br />
nahi hori erabiliz objetiboki informatzen denik . Ez eta informatzen denik<br />
ere (Núñez,1991b :107) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6 3<br />
Hizkuntza handiagoen eraginaren kontu hau, zenbait kasutan lotuta dago<br />
aurreko ataletan aipatu ditugun objetibotasun itxura eta <strong>kazetari</strong>aren<br />
bereizteko joera horrekin . Hizkera 'exotikoagoa' eta 'garaiagoa' lortzeko bidea<br />
da atzerriko hitza, besteak beste . Iturriarekiko mimetismoa ere aipatu behar<br />
da hemen . Gaur eguneko <strong>kazetari</strong>tzaren iturri asko ingelesez datoz 1 8 .<br />
Rafael Conte-k mailua iltzera darama ondorengo arrenkura honetan :<br />
"¡La infinidad de falsos compañeros de viaje que se filtran en las<br />
traducciones por informadores que conocen tan deficientemente la<br />
lengua extranjera como la propia!" (1988 :24) .<br />
Hor dago kontua . Hizkuntzaren, batez ere norberarenaren, ezagutza mailan .<br />
Pertsona jantziak hizkuntza amankomunera itzultzen du, baina pertsona<br />
jantzigabeak ezin du bere hizkuntza txiroan itzuli beste hizkuntzan hain bitxia,<br />
hain arraroa, hain puztua iruditzen zaion hori . Hori hizkuntzarentzat galga da .<br />
Beste hizkuntzan adierazitakoaren ñabardura norbere hizkuntzan adierazteko<br />
gaitasuna da garrantzitsuena . Noiz itzuli, noiz aldatu, noiz kopiatu, oreka<br />
horren egokitasuna hizkuntzen menperatze mailak ematen du zalantzarik<br />
gabe, eta hor dago arazoaren mamia .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren arazoak xeheago beranduago aztertuko baditugu<br />
ere, atal honetan merezi du itzulpenaren arazoa apur bat ukitzeak .<br />
Gazteleragatik esandako guztia handituta ageri zaigu euskararen kasuan .<br />
Hizkuntza finkatu bat izanik gaztelerak eraginen aurrean babestu beharra<br />
badauka, zer esanik ez euskarak . Gaztelera eta frantsesarekiko egoera<br />
minorizatuan aurkitzen den euskarak, mimetismoaren bidez bere baliabide<br />
asko galdu eta itxuraldatzeko arrisku bizia dauka . Oreka askoz zailagoa da, eta<br />
zenbait eraginen ezinbestekotasuna onartuta ere, beti egon behar du euskarak<br />
joera horri eusteko tentsioan .<br />
Ezaugarri propioetan pobretzearekin batera, badauka gainera beste arrisku<br />
bat itzulpenaren gaiak euskararen kasuan . Iparraldean eta hegoaldean<br />
hizkuntza nagusi bana dagoenez, frantsesaren eta gazteleraren eraginak<br />
nolabait zatitu egiten dute euskara . Ibon Sarasolak lexikoaren gaia ukitzean<br />
aipatzen duen bezala (ikus 6 .2 .4 . atala), hedabideetan (batez ere hegoaldetik<br />
sortutako prentsa, irrati eta telebistan) gaztelerarekiko mimetismo itsuan<br />
jokatzeak, besteak beste, hizkuntzaren naziotasunaren zentzua galtzea dakar .<br />
1 8 Gogor kexatzen da Núñez Ladevéze iturriarekiko mimetismo<br />
linguistikoz jokatzen dutenen aurka :<br />
"Son los que traducen sin sonrojo plant por "planta", domestic por<br />
"doméstico", romance por "romance", intelligence por "inteligencia" . De<br />
esta manera ignorante nos han crecido "plantas atómicas", han surgido<br />
"servicios de inteligencia", "billetes domésticos" o "romances de famosos" . A<br />
eso le llaman cambio progresista y creativo frente al acamecisimo<br />
estereotipado" (1991a :346) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 64<br />
4 .5 . Kazetari hizkeraren norabideari buruz<br />
4 .5 .1 . Hirugarren bidearen tesia<br />
Kazetari hizkeran sortzen diren arazoei buruz ikuspegi bat baino gehiago sortu<br />
da azken urteotan. Hauen artean berezia da Martínez Albertosek planteatzen<br />
duen ikuspegia (1989) . Arreta apur bat jarri behar diogu beroni, orokorrean<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren une historikoa kokatzeko .<br />
<strong>Kazetaritza</strong> gero eta "komunikazio inperfektoagoa" izango da, ikuspegi honen<br />
arabera . Inperfekzio honi esker iraun ahal izango du <strong>kazetari</strong>tzak,<br />
desagertzeko daukan arriskua gaindituz .<br />
Ikuspuntu honen abiapuntua zera da : hiru komunikazio eredu daudela une<br />
honetan indarrean. Komunikazio literarioa, komunikazio periodistikoa eta<br />
datuen komunikazioa . <strong>Kazetaritza</strong>, sortu zenetik, komunikazio literariotik ihes<br />
egin eta bere izaera propioa lortu nahian ibili da . Hori izan da <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
eta <strong>kazetari</strong> hizkeraren borroka nagusia . Orain, ordea, bilakaera historiko eta<br />
teknologikoagatik, <strong>kazetari</strong>tzak berriz ere hizkuntza askeago eta poetikoagora<br />
nolabait hurbiltzea beharko luke .<br />
4 .5 .2 . Hiru komunikazioak<br />
Komunikazio literarioaren ezaugarrietako bat da ia beti igorlearen jokaera<br />
linguistikoan erregistro aldaketa dagoela . Nobela luze batean nahiz poema<br />
labur batean, hizkuntz sistema berezi bat datza, anormaltasunez edo<br />
berezitasunez eraikia . Hau da, idazleak hiztun moduan erabiltzen dituen bere<br />
ohiko erregistroak aldatu ditu eta ikuspuntu berria hartu . Ikuspuntu berri<br />
horretan hizkuntz baliabideak beste sistema batean leudeke, balioa aldatu<br />
dukete, printzipio estruktural nagusietako batek erakusten duenaren arabera .<br />
Komunikazio periodistikoak aldiz ez du ahozko ohiko komunikaziotik oso<br />
aparteko ezaugarriak dituen jarduerarik lortu behar . Erregistroarekin jolastea<br />
ez dagokio . Kazetari hizkeraren ezaugarri nagusietakoa horixe da hain zuzen<br />
ere, hartzailearen aldetik berehalako ulermen maximoa lortzea . Estilo<br />
informatiboaren helburua hartzailearen arreta erakarri, mantendu eta ideak<br />
ahalik eta garbien pasatzea da . Martínez Albertosen kontzeptuak erabiliz,<br />
hizkuntza literarioa 'teleorema estetiko poetikoa' litzateke eta hizkuntza<br />
periodistikoa aldiz 'teleorema estetiko noetikoa' . Gogoratu <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
jarri dizkiogun ezaugarri nagusiak :<br />
- Egokitasuna . Ahozko hizkera kultuaren hurbileko hizkuntza ez literala .<br />
- Argitasuna .<br />
- Hartzailearen arreta erakartzeko egitura .<br />
- Hizkuntza mistoa eta produkzio kolektiboan tajutua .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6 5<br />
Datuen komunikazioa litzateke hirugarren komunikazio mota . Egia esan,<br />
komunikazio guztietan dago datuen komunikazioa . Kasu honetan, zehazkiago<br />
esan liteke komunikazio injineruek komunikazioa ulertzeko duten moduari<br />
buruz ari garela. Mekanismo batek beste mekanismo bati eragiterakoan<br />
erabiltzen den prozedura izango litzeteke komunikazioa . Gauza jakina da<br />
datuen komunikazio automatikoak aurrerakuntza izugarriak izan dituela<br />
teknologikoki . Eta teknikaren ahalbide hauek <strong>kazetari</strong>tzarekin muga estuak<br />
dituzten baliabideak posible, eta gero eta posibleago, egin dituztela .<br />
4 .5 .3 . Norabide aldaketa<br />
Martínez Albertos-en ustez paradoxa historiko bat antzematen da<br />
komunikazio perodistikoan : gizaldi luze batean <strong>kazetari</strong>ak eragin literariotik<br />
askatu eta datuen komunikazioak behar dituen egitura propioen atzetik ibili<br />
ondoren, une honetan ikusten ari gara atzerantz jo behar dela <strong>kazetari</strong>tzak<br />
gizateriarentzako duen balioa gorde nahi badugu .<br />
Anthony Smith-ek bere Goodbye Gutenberg liburu sonatuan dioenez,<br />
Gutenberg garaia (prentsarena) itzaltzen ari da . Gizarte informatizatuko joera<br />
berriek hedabideak berregituratuko dituzte, eta aldatzen ez denak ez du<br />
luzaro bizirik iraungo . Zenbateraino dei geniezaioke datuen transmisio<br />
informatizatuari <strong>kazetari</strong>tza?<br />
Hala ere, Martínez Albertosen ustez, arriskua hor badago ere, bi komunikazio<br />
eredu hauen arteko identifikazioa -datuen komunikazioarena eta<br />
<strong>kazetari</strong>tzarena- oraindik ez da iritsi puntu itzulezin batera . Bere ustez<br />
oraindik badira bien arteko aldea markatzen duten ezberdintasunak . Eta<br />
elementu horietan sakondu behar litzateke baldin eta datuen komunikazioak<br />
betirako <strong>kazetari</strong>tza irents dezan nahi ez badugu .<br />
Eta arrisku hori bizi bizirik ikusten du zenbaitek . Tradizionalki <strong>kazetari</strong>tzak bi<br />
testu mota landu ditu : kontakizuna (anglosaxoien story) eta iruzkina<br />
(anglosaxoien comment) . Informaziorako eta datuen tratamenturako makina<br />
berrien bultzadaren aurrean bi testu mota hauek desagertzeko trantzean ote<br />
dauden da galdera . Kazetaria datu-base sortzaileak irentsiko ote duen19 .<br />
ere .<br />
19 Datu-baseen eta <strong>kazetari</strong>tzaren arteko aldeak handiak dira nolanahi<br />
- Batetik, datuen komunikazioak editing delakoa egiteko ahalbide<br />
eskasak ditu . Editig hitz ingelesarekin adierazten da mezu multzo bat<br />
manipulatzeko eragiketa multzoa, berauekin konposizio ideologiko eta<br />
plastiko bat sortuz, errealitatea mosaiko gisa bisualki aurkezteko . Hau da,<br />
mezuen hautaketa, txikitzea, zabaltzea, konponketa, kateaketa, informazio<br />
unitate bakoitzean .<br />
- <strong>Kazetaritza</strong>k beti alderdi hau berekin izan badu ere, azken aldian<br />
azpimarratzen ari da datuen interpretazioa . <strong>Kazetaritza</strong>k datu berriak<br />
transmititzeaz gain berauei buruzko hurbilpen interpretatzailea egiten du .<br />
<strong>Bi</strong>garren Mundu Gerratik mundu mailan <strong>kazetari</strong>tza interpretatzailea edo<br />
azalpen-<strong>kazetari</strong>tza indartu da .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6 6<br />
Martínez Albertosek dioenez :<br />
"Un periodismo desarrollado dentro de las normas deontológicas de la<br />
"teoría de la responsabilidad social" lleva implícito necesariamente<br />
cierta lentitud deliberada en el flujo comunicativo de las noticias y de<br />
los comentarios . O dicho de otra manera : esas interacciones<br />
instantáneas entre personas y ordenadores que nos permite la<br />
tecnología combinada de teléfono, ordenador y televisión, no son<br />
buenas para el periodismo serio y responsable que se propone hoy<br />
como meta ideal de la comunicación" (1989 :93) .<br />
Hori askotxo esatea izango da beharbada . Baina mutur horretaraino joan barik<br />
ere esan daiteke <strong>kazetari</strong>tzak duen joera azaltzaile eta interpretatzaile gero eta<br />
zabalagoan nekez sar daitekeela datu-baseen trasmisio hutsa .<br />
Martínez Albertos-ek hizkuntzan bertan ere ikusten du datu-baseen eta<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren arteko alde handirik. 'On-line' sistemetako datuei forma<br />
emateko erabiltzen den hizkuntza logiko eta ia matematikoaren aurrean,<br />
<strong>kazetari</strong>tzako mezua, gero eta gehiago, <strong>kazetari</strong>en interpretazio pertsonalaren<br />
zipriztinek bustia edo 'kutsatua' ageri da . Testuek komunikatzaile literarioaren<br />
mentalidade literariotik gero eta gertuago dagoen tratamentua jasotzen dute<br />
<strong>kazetari</strong>tzan (1989 :93) .<br />
4 .5 .4 . Kazetari hizkeraren ibilbidea<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ren historia arakatzen badugu, ikusiko dugu komunikazio<br />
literarioaren azpiproduktu bezala jaio zela. Abraham Moles-ek mezu estetikoa<br />
deitzen dionari atxekia ageri zaigu <strong>kazetari</strong>tza hasiera horretan . Hau da, mezu<br />
konnotatiboa, sormen maila handikoa .<br />
Denborarekin anbiguitatea ezabatzeko ahaleginean, <strong>kazetari</strong>tzarako arauak<br />
finkatzen joan ziren . Literaturaren aurrean <strong>kazetari</strong>en identitate propioa<br />
landuz joan zen, mezu semantikoaren bila. Zeinuak normalizatuta dituen<br />
mezuaren bila. Kazetariek beren arau deontologikoak finkatu zituzten, bai<br />
beren lan profesionalerako eta baita hizkuntzaren erabilerarako ere .<br />
Argitasunaren eta esanahi bakarraren bilaketa honetan, ezaugarri<br />
denotatiboak dira nagusi, espresiboen gainetik .<br />
Hirugarren aroa komunikazioaren munduko iraultza teknologikoak lekarke .<br />
Datuen komunikazioaren logikak eta hizkuntzak berak ere, errealitate berri<br />
baten aurrean jarri du <strong>kazetari</strong>tza .<br />
Honen aurrean, azaltzen ari garen tesiaren defendatzaileak nahiko jarrera<br />
argia hartzen du . Komunikazio periodistikoa krisian dago . Krisia beharrezko<br />
jotzen du, izan ere, mende t'erdiko bidea egin ondoren, mezu semantiko<br />
perfektuaren bila egindako ahaleginek esklabutza berri batera eraman<br />
gaitzake. Hain zuzen ere komunikazio periodistikoa datuen komunikazio<br />
automatiko bihurtzeak ekar dezakeen esklabutzara, sormen eskasera,
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 67<br />
dominiora . Horraino eraman gaitzake literalizazioaren aurkako eta zipriztin<br />
subjetiboen aurkako ardura obsesiboak (Martínez Albertos, 1989 :95) .<br />
Horren aurrean, berritasun sortzailea eta subertsio formala proposatzen du<br />
Martínez Albertos-ek 20 , paradojikoki <strong>kazetari</strong> hizkeraren ezaugarriak<br />
finkatzen eta mugatzen aintzindarietakoa den irakasle espainiarrak .<br />
Ikuspegi dramatikoa bete betean hartu barik ere, <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
komunikazioak dituen alderdiak denotaziotik harago doazela onartu beharra<br />
dago. Büler-ek hizkuntzaren funtzioetan egiten duen sailkapenean, egia da<br />
funtzio sinbolikoak egiteko garrantzitsua duela (zer gertatzen den kontatzea) .<br />
Nolanahi ere, testu periodistikoa testu zientifikora hurbilduko lukeen ustezko<br />
objetibotasuna ez da erreala. <strong>Kazetaritza</strong>n, informatzearekin batera doaz, Roger<br />
Pinto-k dioen bezala "publikoari egindako presio-ñabardurak", jokaera<br />
aldaketa bat edo erantzun bat lortu nahi dutenak .<br />
Galdera zera da, <strong>kazetari</strong>tzaren ideala funtzio sinboliko soilera jotzea den,<br />
funtzio sintomatiko eta seinalatzaileak alboratuz, eta horrela hizkuntza<br />
zientifikora hurbilduz . Ala, aitzitik, hiru funtzioen oreka baterantz jo behar ote<br />
den. Iduri du gertatzen dena kontatzeari dagokion funtzio sinbolikoak izan<br />
behar duela nagusi, baina besteak daudenik ukatu gabe, eta, baldin badaude,<br />
ezkutatzen saiatu gabe .<br />
20 "Este resultado está en abierta contradicción con las exigencias<br />
teóricas de un periodismo inspirado en la gran tradición liberal de<br />
Occidente . Pero de no hacerlo así, es posible que en los próximos años la<br />
comunicación periodística sea plenamente absorbida por la irresistible<br />
comunicación automática de datos . Absorbida y eliminada . El dilema actual<br />
es el siguiente : desaparición del periodismo o infidelidad coyuntural a las<br />
normas que presiden los lenguajes de la comunicación periodística . La<br />
infidelidad -sobre todo si es ocasional y como recurso estratégico- me<br />
parece un mal de menor cuantía que la desaparición" (1989 :96)) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6 8<br />
III . Euskarazko <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> gain<strong>begiratu</strong>a
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6 9<br />
5 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune<br />
soziolinguistikoa<br />
5 .1 . Alfabetatze maila<br />
5 .1 .1 . Alfabetatzearen kuantifikazioa<br />
5 .1 .2 . Kontzeptu labainkorra<br />
5 .1 .3 . Alfabetatzearen kalitatea<br />
5 .1 .4 . Euskararen gaitasun-agirien pista<br />
5 .1 .5 . Irakurle gaituen kopuruaren estimazio zaila<br />
5 .2 . Hizkuntza egokitzearen inguruko eztabaida<br />
5 .2 .1 . Lizarralderen ikuspegia<br />
5 .2 .2 . Hiztunen egoerari egokitzea<br />
5 .3 . Euskalkien dispertsioa<br />
5 .3 .1 . Aniztasun handia<br />
5 .3 .2 . Ulermenerako eta hizkera eraikitzeko faktore<br />
5 .4 . Hizkuntzaren mailak<br />
5 .5 . Egokitzearen inguruko galderak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 7 0<br />
5 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune<br />
soziolinguistikoa<br />
"Keep readers in mind ". Lehen ere aipatu dugu <strong>kazetari</strong>tza anglosaxoian<br />
erabiltzen den kontsigna nagusietakoa . Oinarrizko araua, lan honetan ari den<br />
ororentzat . Garbi dago komunikazio ekintzan (igorlea -> mezua, kodea, kanala -<br />
> hartzailea), azken elementuarekiko ardura erabakiorra dela, eta beste<br />
guztiek horri begira behar dutela jarri .<br />
Soziolinguistikaren alorrean sartzen gara beraz . Hartzailearen hizkuntz<br />
ezaugarriak eta egoera oso kontuan eduki beharrekoak dira normalizazio<br />
bidean dagoen hizkuntza bateko <strong>kazetari</strong>tza aztertzen dugunean . Hizkuntz<br />
komunitatea egoera berezi batean dagoenean, horrek baldintzatzen ditu<br />
<strong>kazetari</strong>tzan erabil daitekeen hizkuntza maila, itzulpen kopurua, esaldien<br />
irakurterraztasuna, hitz teknikoen bideragarritasuna etab .<br />
5 .1 . Alfabetatze maila<br />
Garrantzi handiko faktorea dugu alfabetatze mailaren gaia <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong><br />
hizkeran. Azken mendeetan hizkuntzak jasan dituen baldintzengatik,<br />
alfabetatzea egoera berezian dago gure hizkuntzaren kasuan . <strong>Bi</strong> ikuspegitatik<br />
azter liteke kontu hau : alfabetatuen kantitatea batetik, eta alfabetatze<br />
kalitatea bestetik .<br />
<strong>Bi</strong> ikuspegi hauek nahasten hasten garenean, ordea, gai korapilotsu batekin<br />
egiten dugu tril .<br />
5 .1 .1 . Alfabetatzearen kuantifikazioa<br />
Euskarazko alfabetatzeari buruzko azterketa sakona falta da . Ditugun datu<br />
bakarrak Hego Euskal Herrian egindako zentsuetatik hartutakoak dira . Euskal<br />
Autonomi Elkartean eta Nafarroako Foru Komunitatean azkena egindako<br />
1991ko zentsuak ematen dizkigu <strong>euskarazko</strong> alfabetatzeari buruzko datu<br />
berrienak21 .<br />
Jakina denez zentsu hauek ez dute Ipar Euskal Herriko daturik harrapatzen<br />
eta iparraldeko daturik ezin lortu dugunez, hegoaldeko datuekin hurbildu<br />
beharko dugu errealitatera, beti ere pentsatuz, iparraldeko datuek aldaketa<br />
gutxi sortuko dutela ikuspegi orokorrean, garrantzi kuantitatibo apala<br />
2 1 Datu hauen arabera, Euskal Autonomi Elkarteko 2 .068 .927<br />
biztanletatik 543 .617 dira euskaldunak . Euskaldunetan 368 .921 dira<br />
alfabetatuak, 127.068 partzialki alfabetatuak eta 47 .628 alfabetatu gabeak .<br />
Nafarroako Foru Komunitatean aldiz 52 .033 dira euskaldunak . Horietatik<br />
30 .156 alfabetatuak, 14 .083 partzialki alfabetatuak eta 7 .784 ez alfabetatuak .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
dutelako. Hego Euskal Herriari dagokionez, beraz, hau da zentsuak 1991n<br />
eskaintzen digun <strong>euskarazko</strong> alfabetatzearen panorama :<br />
595.650 euskaldun<br />
399. 077 euskaldun alfabetatu<br />
141 .151 euskaldun partzialki alfabetatu<br />
55 .412 euskaldun ez alfabetatu<br />
Albo batera utziko ditugu zentsuetan "ia euskaldun" kategorian sartutakoak,<br />
kategoria mugikor eta zehazkabea izateaz gainera, <strong>euskarazko</strong> prentsaren<br />
errealitateari gutxi eragiten diola uste dugulako, eta azterketa alperrik<br />
konplikatuko lukeelako .<br />
Zentsutik ateratako datu hauek, ordea, "BAINA" handi bat dute . Datu guztiak<br />
honetan oinarriturik daude : inkestatuak bere buruaz eta bere familiakoez<br />
egindako estimazioan. Euskararen ezagutza eta alfabetatze maila ez daude,<br />
beraz, azterketa objetibo baten gainean eraikiak, auto-estimazio subjetiboaren<br />
gainean baizik. Eta hemen hasten dira interpretazio arazoak .<br />
Antton Aranburuk dioena ikus dezagun :<br />
"Areago oraindik, beti eduki beharko dugu kontutan<br />
soziolinguistikazko mapak dioena, alegia, gutxi-gora-behera esanda,<br />
Euskal Autonomi Elkarteko euskaldun guztion artetik %52 direla<br />
euskal alfabetatuak, hots, euskaldun landutzat jo ditzakegunak eta,<br />
beraz, oro har, bi euskaldunetatik bakarra dela <strong>euskarazko</strong> mezua -<br />
idatzia behintzat- bere osotasunean jasotzeko gai dena" (Aranburu,<br />
1991 :19) .<br />
Aranburuk esan nahi duena onartuz ere, zehaztapenetan urrunago joanez,<br />
%52ko zifra hori auzitan jarri beharra dago . Kontuan hartu behar da galdetegi<br />
batean inkestatuek beren buruei ematen dieten (alfabetatu- ez alfabetatu)<br />
kalifikazioaren araberako datua dela . Hor maila asko nahasten dira eta<br />
ekiboko asko daude tartean .<br />
5 .1 .2 . Kontzeptu labainkorra<br />
Euskaldunen egoera kontuan harturik, oso kontzeptu labainkorra da<br />
"alfabetatu" kontzeptua . Egia da Hego Euskal Herrian oso analfabeto gutxi<br />
dagoela. Adibidez, Euskal Autonomi Elkarteko hamar urtetik gorako<br />
biztanleetan 21 .365 bakarrik dira analfabeto moduan sailkatuta daudenak .<br />
Alfabetatzea kontzeptu unibertsal moduan hartuta (alfabetoren bateko letrak<br />
bereizten jakitea, hitzen mugak bereizten jakitea eta erreproduzitzen jakitea)<br />
7 1
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 7 2<br />
gehiengo handia da hemen alfabetatua. Baina zer gertatzen da hizkuntza<br />
konkretu batean alfabetatu izateari bagagozkio? Kontzeptuaren definizioan eta<br />
mailaketan dago arazoa . Zaila da ordea mailaketa zehatza egitea, alfabetatu<br />
izatea kon tin u uma delako. Lotuta daude erdarazko eta <strong>euskarazko</strong><br />
alfabetatzea, letra gehienak beretsuak baitira .<br />
Euskaldun gehienak (hegoaldean ari gara orain, baina balio duke iparralderako<br />
ere) gazteleraz alfabetatutakoak dira . Eta gaztelerazko alfabetatze hori<br />
<strong>euskarazko</strong>ari hedapenez aplikatzea zentsuko autoestimazioaren arabera uztea<br />
ez da datu fidagarria . Azterketa sakon batean egin beharreko mailaketa falta<br />
da. Idazten-irakurtzen ia euskaldun guztiek dakite . Gaitasun hori euskarara<br />
aplikatzean eta euskara idatziaren arauen ezagutzan, non dago muga? Zein da<br />
alfabetatua eta zein partzialki alfabetatua? Seguruasko, zentsuan euskaraz<br />
"partzialki alfabetatuta" daudela erantzun dutenak konsziente dira beren<br />
mailaz, eta "alfabetatuak" direla erantzun duten asko ez dira konsziente .<br />
5 .1 .3 . Alfabetatzearen kalitatea<br />
"Alfabetatu" moduan sailkatu ditugunetan gorabehera eta zehazkabetasun<br />
handiak daude alfabetatzearen kalitateari dagokionez . Eta oro har, hizkuntza<br />
normalduek ez dituzten faktore batzuk ditu gure kasuak alfabetatze<br />
kalitateari negatiboki eragiten diotenak :<br />
- Duela bi-hiru hamarkada hasi ziren modu finko batean erabakitzen<br />
hizkuntza idatzirako arauak gure hizkuntzaren kasuan .<br />
- Inguruko hizkuntzekin konparatuta zalantza eremu zabalak daude oraindik<br />
hizkuntzaren estandarizazioan .<br />
- Haur garaian eskolan euskaraz alfabetatu direnak 30 urtez beherako jendea<br />
bakarrik dira eta gainerakoek bide alternatiboak erabili beharra izan dute edo<br />
dute . 30 urtez beherakoetan ere, zenbat eta adinean gorago jo, gutxiago dira<br />
eskolan euskaraz alfabetatutakoak .<br />
Euskaldun diren 600.000 pertsona horietan, demagun denak direla kartel<br />
batean 'EZ ERRE' irakurri eta ulertzeko gai .<br />
Zenbat dira gutun bat nola-hala idazteko gai?<br />
Zenbat dira Basarri-ren herri-kiroletako iruzkinak ulertzeko gai?<br />
Zenbat dira folio bete idaztean 5 akats ortografiko baino gutxiago egiteko gai?<br />
Eta folio bete idaztean 3 akats gramatikal baino gutxiago egiteko gai?
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 7 3<br />
Zenbat dira <strong>kazetari</strong> hizkerak erabiltzen dituen aktualitateari buruzko hitzak,<br />
zientziari buruzko terminoak eta ekonomi hizkera bapatean edo abiadura<br />
normalean jasotzeko gai?<br />
Zentsuko erantzun subjetiboetatik harantzago joz, gutxi gorabehera ondorengo<br />
galderei erantzuna emango lieken azterketa behar litzateke, <strong>euskarazko</strong><br />
alfabetatzearen egoera eta bilakaeraren datuak izateko :<br />
- Zer eta nola idazteko gai da?<br />
- Irakurketan zer eta ze abiaduratan jasotzeko gai da?<br />
Daturik ezean, eta galdera batzuk sortzeko intuizioz jokatuz, demagun<br />
piramide bat egiten dugula bi hitz ('ez erre') irakurtzeko gai direnetatik, goren<br />
mailako hizkuntza inolako akatsik gabe idatzi eta abiadura handian<br />
irakurtzeko gai direnetara . Inguruko hizkuntza nagusietako (gaztelera eta<br />
frantsesa, adibidez) piramidearen itxurak eta euskararenak aldea izango<br />
lukete . Euskararen piramidea estuagoa izango litzateke goian, atal honetan<br />
bertan aipatutako arrazoiengatik. Utz dezagun horretan, azterketa zehatzik ez<br />
dagoenez .<br />
Alfabetatzearen kalitatea oso kontuan hartu beharreko aldagaia da <strong>kazetari</strong><br />
<strong>hizkerari</strong> begira . Atal honen hasieran aipatu dugun "Keep readers in mind"<br />
maximak, euskaldunen alfabetatze mailaren aurrean jartzen gaitu zuzen<br />
zuzenean . Kazetari hizkera eta hizkuntza horretako hiztunen alfabetatze<br />
egoera ezin dira elkarrengandik bereiz ulertu . Lehenengoak bigarrenaren<br />
gainean egiten du lana . Edo egin behar du, funtzionala izango bada .<br />
5 .1 .4 . Euskararen gaitasun-agirien pista<br />
Euskaraz egoki idatzi eta abiadura handian irakurtzeko gizartean dagoen<br />
benetako gaitasunaren estimaziora hurbiltzeko pista bat eman diezaguke<br />
Euskararen gaitasun-agirien kopuruak . Agiri hauek, euskararen gaitasuna<br />
frogatzen dute eta gaurko euskal gizartean erabilgarri izateaz gain, balioa<br />
ematen zaio agiri hauen jabe izateari .<br />
Lehen arazoa agiri hauen jabeen kopurua zehaztea da, agiri bat baino gehiago<br />
baitaude, denboran zehar aldatu egin bait dira, eta zenbait kasutan pertsonak<br />
bikoiztuta egon baitaitezke . Eusko jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta<br />
Ikerketa Saileko Euskara Zerbitzuko Xixa Gardner-ek luzatutako datu eta<br />
estimazioei esker, agiri hauen ikuspegi orokorra izateko moduan gaude .<br />
(ikus hurrengo orrialdean)
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Agiriarenizena ; Luzatutako,kopurua O sarrak<br />
EGA/D - Euskaltzaindia 45207 Multzo honetan jasotzen dira (i) Eusko<br />
Jaurlaritzaren EGAdunak ; (ii)<br />
Nafarroakoak (iii) Euskaltzaindiak lehen<br />
Euskal Herri osoan eta gaur egun<br />
Iparraldean soilik luzatzen duen D<br />
titulua (iv) Euskal Filologia<br />
(lizentziatura edo diploma) egiteagatik<br />
EGArekiko baliokidetza lortutako<br />
irakasle zenbait*<br />
B - Euskaltzaindia 1029<br />
EIT 4234 Letrak/Zientziak/Teknologi ariketa<br />
arloetan, guztira*<br />
Labayru<br />
749<br />
Hizkuntza Eskola Ofizialak 6752 <strong>Bi</strong>lbo, Donostia, Gasteiz, Eibar, Getxo,<br />
Iruñea*, Zaragoza*, Madrid* .<br />
HE2 (irakaskuntza)<br />
755<br />
HE3 (administrazioa) 1603 Baliokideak barne (343) .<br />
Euskal Filologia (irakasle ez<br />
direnak) ??? EGArekiko ekibalentzia izan arren<br />
Jaurlaritzak ez du informazio zehatzik .<br />
HE4 (administrazioa) 230<br />
TG (administrazioa) 365<br />
* Izartxoz markatutakoen kasuan jaurlaritzak dituen datuak ez dira osoak, baina edozein<br />
modutan ere kontatu gabeko kopuruak oso txikiak izango dira .<br />
Taula honetan gaitasun-aitormenok hartu dira kontuan : EGA (Euskararen<br />
Gaitasun-Agiria), bere araubidezko baliokideak eta araubidezko baliokide oso<br />
izan barik ustez antzeko prestakuntza-maila eskatzen duten agiriak . Alde<br />
batera utzi dira, beraz, beheragoko maila duten agiri guzti-guztiak (HEOko<br />
-Hizkuntza Eskola Ofizialeko- behe-mailak, HABEren garai bateko oinarrizko<br />
agiria, Euskaltzaindiaren eskolaurreko gaitasun agiria, HE1<br />
(irakaskuntza/administrazioa), HE2 (administrazioa), IGA, GUMA eta beste) .<br />
Xixa Gardner-ek luzatutako bigarren taulan agirien jabeen estimazio<br />
arrazoitua egiten da, benetako kopuruetara hurbildu nahian . Aurreko taulan<br />
agertzen diren EGAdun/Ddun kopuruak oinarritzat harturik, Bdunak<br />
baztertzen ditu (EGA edo D izatea B-ra aurkezteko baldintza baitzen) ;'EIT<br />
dutenetatik %10a hartzen du (423) : gehienek baitute EGA edo D ; Labayrukoak<br />
direla eta, erdia hartzen du (374) : askotxok D, EGA edo HEOko gaitasun agiria<br />
dutelako ; HEOkoen artean portzentaia batek badu D edo EGA, baina gehienek<br />
ez (beraz %90a kontatzen du (6.076) . Beste kategoria guztiengatik 1 .000<br />
kontatzen du .<br />
7 4
Agiria Beste agiririk ez dutenen kopurua<br />
EGA/D 45 .207<br />
EIT 423<br />
Labayru<br />
374<br />
HEO<br />
6 .076<br />
Beste 2.000<br />
Guztira 54 .080<br />
Borobilduz, eta Xixa Gardner-en hitzetan, EGA edo antzeko maila eskatzen<br />
duen agiri bat edo gehiagoren jabe 54.000 pertsona erreal direla esan<br />
dezakegu, beti ere estimazio arrazoituan gabiltzala kontuan izanik .<br />
5 .1 .5 . Irakurle gaituen estimazio zaila<br />
54.000 pertsona inguru izango lirateke, beraz, euskararen gaitasun agiriak<br />
dituztenak . Hurrengo galdera zera da : agirien kopuruak nola isladatzen du<br />
irakurle gaituena (hau da, abiadura azkarrean <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzako<br />
testuetako hitzen gehiengo ia erabatekoa jasotzeko gai diren irakurleena)?<br />
Xixa Gardner-ek hainbat iruzkin egiten ditu :<br />
a) Agiridun gehienak irakurle kapazak izango direla uste izan liteke. Dena den,<br />
aipatutako 54 .000ko kopuru horretan badago jadanik bajarik : batzuk hil egin<br />
dira edo Euskal Herritik alde egin dute ; beste batzuk, bertan jarraitu arren,<br />
agiri-azterketetan (kasu batzuetan, jadanik orain dela hogei urte aurkeztu<br />
ziren) adierazitako euskara-maila galduz joan dira . Edozein modutan ere,<br />
gutxiengoa osatzen dute 'galdutako' hauek : demagun 50 .000n geratzen direla<br />
irakurle kontagarriak .<br />
b) Gogoan izatekoa da <strong>euskarazko</strong> gaitasun-agiriren bat lortzeko azterketara ez<br />
direla inondik inora ere euskaldun guztiak agertzen : nagusiki adin-tarte jakin<br />
batekoak (17-30 urte), kale-giroan bizi direnak, erdi-mailatik gora<br />
alfabetaturik daudenak eta irakaskuntzarekin edota zerbitzu publikoarekin<br />
lanbide-harremanen bat dutenak edo izan nahi luketenak dira, lehen<br />
hurbilketa gisa, bertara sarrien aurkezten direnak .<br />
c) Agiriren batera aurkeztu ez direnak alde batera utzirik, pentsatzekoa da,<br />
gainera, aurkeztu bai baina eskuratu ez dutenen artean ere badagoela irakurle<br />
gaiturik : gainditu gabea jasotzen du azterketariak, normalean behintzat, ongi
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 7 6<br />
hitz egiten edo idazten ez dakielako eta (ez hainbatetan) ongi entzuten edo<br />
irakurtzen ez duelako .<br />
Nabarmena dirudi, beraz, agiridunen kopurutik ondo gora doala irakurle<br />
gaituen kopurua . Ñabardura batzuk merezi ditu, hala ere, kontu honek .<br />
Agirirako probetara aurkezten direnak batez ere 17-30 urte bitatekoak, kalegirokoak,<br />
eta erdi-mailatik gora alfabetaturik eta irakaskuntzarekin ala<br />
zerbitzu publikoarekin harremana dutenak baldin badira, zera galdetu<br />
beharko genuke : eta adin-tarte horretatik gorakoetan, kale-girotik<br />
kanpokoetan, erdi-mailatik gora alfabetatu gabekoetan, irakaskuntzarekin edo<br />
zerbitzu publikoekin harremanik izan ez dutenetan . . . zenbat dirateke bada<br />
irakurle gaituak?<br />
Zalantzarik gabe, estimazio zaileko galdegaia da <strong>euskarazko</strong> prentsarako<br />
irakurle gaituen kopurua. Hala ere, Xixa Gardner-ek aipatu duen perfilean<br />
ohikoena EGA agiria ateratzen saiatzea dela kontuan hartzen badugu,<br />
oinarrizko datu bat daukagu agiridunen 54 .000ko kopuru horretan . Horri<br />
zenbat gehitu edo biderkatu behar zaion estimazio kontua da, ikerketa<br />
zehatzagorik ez dagoen artean .<br />
Demagun, hala ere, egunkari bat abiadura azkarrean euskaraz irakurtzeko<br />
behar den gaitasuna EGA gainditzeko eskatzen den gaitasuna baino apalxeagoa<br />
dela, eta agiridunen kopurua hiru edo lau aldiz biderkatu behar litzatekeela<br />
irakurle gaituen kopurua estimatzeko . Kasu horretan ere, hurrengo galderak<br />
hainbat zalantza sortzen ditu : 50 .000 x 3 horietatik zenbati zaie dexentez<br />
zailagoa euskaraz irakurtzea erdaraz irakurtzea baino? Are, agiridun 50.000<br />
horietan ere, zenbatek irakurtzen du euskaraz erdaraz baino errazago?<br />
Galdera honek ingurune soziolinguistikoa eta ingurune linguistikoa<br />
harrapatzen ditu, baina egokia da irakurle gaituen gaia osoago ikusteko . Izan<br />
ere, gaitasunaren muga horrek, eta erdaraz (gazteleraz zein frantsesez)<br />
errazago irakurtzeko ahalmenak eragina baitu irakurlearen jarrera<br />
psikologikoan, euskal prentsaren edo <strong>euskarazko</strong> testu baten aurrean<br />
aurkitzen denean . Eta era berean, euskal prentsa erosi-ez erosi, irakurri-ez<br />
irakurri, zenbateraino irakurri-ez irakurri aukeretan ere eragina du .<br />
5 .2 . Hizkuntza maila egokitzearen inguruko eztabaida<br />
Euskara batua sortuz geroztiko <strong>kazetari</strong>tzaren inguruan sarritan somatu izan<br />
da hartzailearen egoeraren inguruko kezka . Euskaldunen hizkuntz egoera eta<br />
alfabetatze maila bueltaka dabiltza, egin behar litzatekeen <strong>kazetari</strong> hizkera<br />
ereduaren eztabaidan .<br />
1984ko urte hasieran <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruan izandako<br />
eztabaida adierazgarria da zentzu honetan eta berau jarriko dugu gai honen<br />
inguruko kezken adibide moduan . Rosa Miren Pagolak Euskal Telebistak eta<br />
oro har <strong>euskarazko</strong> hedabideek zerabilten hizkera euskaldun askori zaila<br />
egiten zitzaiola eta konplexuak sortzen ari zirela ohartarazi zuen, eta<br />
hedabideetako hizkuntza ulertzeko ikuspegi zabalagoa aldarrikatu .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
"Nire lanetan herriz herri nabilenean, maiz aitortzen didate ETBko<br />
euskara ulertzen gaizki ibiltzen direla, Euskal Telebista gustatu asko<br />
gustatzen zaien arren . Ezin dut ukatu : hori entzuten dudanean barrua<br />
korapildu egiten zait . Zer erantzun horiei? zer erantzun behar zaio<br />
euskara baizik ez dakienari, telebistako euskara ulertzen nahiko<br />
gaizki dabilela esaten duenari? ( . . .) Ez daitezela arduratu, datozen<br />
belaunaldietakoek ulertuko dutela, gerora begira joka behar delako?<br />
Ez, horrelakorik ezin zaio esan bere denbora denean euskara baizik<br />
erabili ez duenari, eta alfabetatzeko ez eskubiderik ez aukerarik izan<br />
ez duenari" (Pagola, 1984) .<br />
Pello Salaburu sartu zen eztabaidan . Bere ustez hedabideetan erabiltzen den<br />
euskararen arazoa ulertzeko euskaldunen egoeran dago gakoa . Euskaldun<br />
askok <strong>euskarazko</strong> hedabideen hizkuntza zergatik ulertzen ez ote duten<br />
galdetzen du .<br />
"Beldur naiz gainditu ezin dugun eragozpena aurkitu dugun<br />
oraingoan . Kontua, berriz ere, ez dut uste batuan dagoen, baizik eta<br />
beste nonbait : ze neurritaraino alfabetatu dira beraien hizkuntzan?<br />
Eta orain egoera aldatuz : alfabetatu barik dagoen zenbat espainiarrek<br />
ulertu ote ditu -hizkera mailan- Buñuelek Mexicon egin zituen<br />
pelikulak, oraintxe berton telebistan ikus ditzakegunak? Ez dut errez<br />
ulertzen, nik behintzat, edozein euskaldun edozein euskalkitan ongi<br />
alfabetaturik egona eta telebistan entzun daitekeen euskara ulertzeko<br />
gai ez izatea" (Salaburu, 1984b) .<br />
5 .2 .1 . Lizarralderen ikuspegia<br />
Joxe Lizarraldek, Rosa Miren Pagolaren ikuspegia goraipatuz, hedabideetako<br />
hizkuntzak herriaren hizkuntza mailara eta bereziki ahozko baliabideetara<br />
gehiago hurbildu behar zuela idatzi zuen garai beretsuan . Bere ustez, jenderik<br />
gehienak, hitzegiterakoan, bere euskalkian hitzegiten du, eta euskalki horretan<br />
bizi du euskara . Euskara idatziari dagokionez euskaldun gehienek oso gutxi<br />
irakurtzen dute euskaraz eta idatzi ia ezer ere ez . Bestalde, bada minoria<br />
alfabetatu bat (euskaraz alfabetatua) euskara idatzia ere ongi ezagutzen<br />
duena .<br />
Lizarralderen ikuspegitik, irakurleari edo entzuleari eguneroko informazioa<br />
pasatu nahi dionak ez dauka irakurle-entzulearen mintzairatik gehiegi<br />
urruntzerik . Bestela informazioa ez litzateke pasatuko. Gaurko euskaldunen<br />
egoera ondo gogoan hartu behar da, gauzak bere onetik ez ateratzeko eta batez<br />
ere jendea ez zapuzteko . Bere iritziz, pedagogi zentzu handia eta aparteko sena<br />
behar da euskaldungoa behar bezala tratatzeko : alde batetik euskalkiak<br />
estimatzen irakatsi behar zaio, norberarenetik hasita eta gero euskara<br />
batuaren ildoan sartzen lagundu behar zaio baina etenik eta traumarik gabe .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>n dabilenak zubiarena edo pedagogoarena egin behar du<br />
euskararen eta euskaldunen gaurko egoeran . Horretarako, euskara ongi<br />
7 7
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 7 8<br />
menperatzeko premia azpimarratzen du Lizarraldek eta euskalkien eta<br />
euskara batuaren arteko elkarlana aldarrikatzen (Lizarralde, 1984a) .<br />
5 .2 .2 . Hiztunen egoerari egokitzea<br />
Neurri batean egoera aldatu bada ere, euskaldunen egoera soziolinguistikoaren<br />
oinarriak poliki aldatzen direnez, 1984an izandako eztabaida eta ikuspegi<br />
hauek badute gaurkotasunik . Gure hizkuntzaren eta hiztuneriaren egoera<br />
berezia <strong>kazetari</strong> hizkeraren eguneroko aukeretan datu ahaztuezinezkoa dela<br />
azpimarratzen dute, eta, beraz, beste hizkuntzetako teoria eta neurriak<br />
zuzenean aplikatzearekin kontuz ibili behar dela .<br />
André Martinet-ek dio (ikus 2 .5 . atala) hizkuntzaren gaian beti bi faktore<br />
kontrajarri daudela presente : batetik komunikazioaren eskariak eta bestetik<br />
ahalegin txikienaren printzipioa, energia mentala gutxitzera garamatzan joera .<br />
Komunikazioaren beharrak gero eta unitate ugariago eta zehatzagoetara<br />
garamatza, baina ahalegin txikienerako giza joerak unitate urriago, arruntago<br />
eta orokorragoetara jotzen du . <strong>Bi</strong>en arteko oreka ezegonkorra litzateke<br />
hizkuntzaren egitura .<br />
Oreka honen punturik zail eta interesgarrienetako batean aurkitzen da<br />
<strong>kazetari</strong> hizkera . Bere funtzio sozialagatik, alde batetik, aniztasun eta<br />
zehaztasun handiko edukiak hedatu behar dituelako, eta aldi berean hartzaile<br />
anizkoi zabal baten bapateko ulermen erraza ezinbesteko duelako . Argitasuna<br />
da, beste behin, orekaren giltzarria, hartzailearen ahalegina gutxitzen duen<br />
ezaugarria . Kazetari hizkeraren ezaugarrietan aipatu dugun moduan, bere<br />
baitan helburu da argitasuna, zehaztasuna bera baino ere lehenago .<br />
Eta argitasunetik, lehengora goaz . Zalantzarik gabe, argitasuna hiztunen egoera<br />
eta mailaren funtzioan dago . Ez da balore egonkorra, hartzailearen araberakoa<br />
baizik . Testu bat hartzailearen ulermen mailara egokitzen den neurrian izango<br />
da argia . Beraz, hizkuntza bateko, eta kasu honetan euskararen hiztunen edo<br />
hartzaile potentzialen egoera linguistikoak baldintzatzen du argitasunaren<br />
printzipio nagusia .<br />
5 .3 . Euskalkien dispertsioa<br />
5 .3 .1 . Aniztasun handia<br />
"Bat bederak daki Euskal Herrian kasi etche batetik berzera ere<br />
mintzatzeko maneran zer diferentzia eta dibersitatea den . . ." (Joannes<br />
Leizarraga, "lesu Crist Gure Iaunaren Testamentu Berria", 1571 .<br />
Hitzaurrea) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 7 9<br />
" . . .Zeren anhitz moldez eta diferentki mintzatzen baitira Euskal<br />
Herrian. Nafarroa Garaian, Nafarroa Beherean, Zuberoan, Lappurdin,<br />
<strong>Bi</strong>zkaian, Gipuzkoan, Alaba-herrian, eta bertze anhitz lekhutan . Batak<br />
erraiten du behatzea eta bertzeak so egitea . Batak asarretzea eta<br />
bertzeak samurtzea. Batak ilkitzea, bertzeak ialgitzea . Batak atea,<br />
bertzeak bortha . Batak erraitea, bertzeak esatea . Batak irakurtzea,<br />
bertzeak leitzea . Batak liskartzea, bertzeak ahakartzea . Batak hauzoa,<br />
bertzeak barridea . Batak aitonen semea, bertzeak zalduna . Finean bat<br />
bederak, bere gisara, anzura eta moldera . Eztituzte euskaldun guztiek<br />
legeak eta azturak bat, eta ez <strong>euskarazko</strong> mintzatzea ere, zeren<br />
erresumak baitituzte diferent" (Pedro Axular, "Gero", 1643) .<br />
"Ezperen bat bedi Nafarroa Beherearra edo Zuberotarra <strong>Bi</strong>zkaitarrakin<br />
edo Alabesarekin, edo Otxagabiarra edo Erronkaleza Baztandarrarekin<br />
eta Lapurtarrarekin, edo zein-nahi Euskal herriko aldebatekoa beste<br />
aldekoarekin, eta ikhusiko duzu elkhar ezin adi dezaketela ; aitzitik,<br />
elkharri irudituko zaizkio Euskaldunak direlarik, ezitirela hizkuntza<br />
berekoak" (Joannes Etxeberri Sarakoa, "Lau-Urdiri Gomendiozko Carta<br />
edo Guthuna",1718) .<br />
Ez dugu dialektologiako ikastaro bat ekarri beharrik euskalkien dispertsio<br />
maila, hain gauza jakin eta nabarmena, erakusteko . Aski dugu Orioko Euskara<br />
liburuan egin duten sarrera modukoa (Iturain-Loidi, 1995) . Euskararen<br />
baitako aldaki nagusiei "euskalki" izena ematen diegu . Gurea moduko lurralde<br />
txikian modu honetako dispertsioa aurkitzeak, azalpen historikoak, politikoak<br />
eta geografikoak izan ditzake . Euskalkien baitan "azpi-euskalkiak" sailkatu<br />
izan dira 22 . Eta azpi-euskalki horien baitan herri bati, auzo bati edo multzo<br />
bati dagozkien "hizkerak" .<br />
22 Hainbat ikerlariren ustez, euskalkiek lehen jatorria gure herriak<br />
izandako tribu banaketan izango lukete . Erromatarren garaian egin zen<br />
bakaneta horren lehen deskribapena, euskal leinuak autrigoi, karistio,<br />
beroi, bardulo eta baskoietan banatuz . Luis Luziano Bonaparte printzeak<br />
(1813-1891) bere garaiko euskararen azterketa eta banaketa egin zuen .<br />
Euskalkien lehen sailkapen zientifikoa egin zuen, hainbat saioren ondoren .<br />
Gaur ere neurri batean behintzat oinarritzat hartzen den sailkapena honela<br />
geratu zen :<br />
1 . <strong>Bi</strong>zkaiera<br />
2 . Gipuzkera<br />
3 . Iparraldeko nafarrera garaia<br />
4 . Lapurtera<br />
5 . Hegoaldeko nafarrera garaia<br />
6 . Zuberera<br />
7 . Ekialdeko nafarrera beherea<br />
8 . Mendebaldeko nafarrera beherea
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8 0<br />
Bonapartek euskalkiez egindako sailkapenaz geroztik berau erlatibizatu, doitu,<br />
kritikatu eta sakondu bada ere, ez da gure asmoa gai hau bereziki zehaztea .<br />
Dispertsioaren erralitatea piska bat ilustratzearekin aski dugu .<br />
3 . taula<br />
B I Z K A 1<br />
Euskalki muga<br />
Azpi-euskalki muga<br />
Probintzi muga<br />
RIA GIPUZKERA<br />
APURTERA ~ ;<br />
.<br />
, ,t= v NNAFA~RRERA G .<br />
(Iturria : Orioko Euskara, Iturain-Loidi, 1995 :21)<br />
1<br />
r o ; ` m<br />
~ m m<br />
1 P A R-/ T<br />
r r~ Ea+ioE .o+<br />
.F .OE BU O[ .0 .<br />
HEGOL NA FA RRERA (',,<br />
i<br />
-9 p-r.<br />
Ohartu, hiru talde handi, zortzi euskalki, 25 azpi-euskalki eta 49 aldaki<br />
bereizten direla .<br />
Gaur egun ere, zatiketa eta aldaki horiek (sailkapen eta iritzi ezberdinak<br />
gorabehera) errealitate dira, eta euskaldunen zati handienaren oinarrizko<br />
hizkuntz iturri .<br />
5 .3 .2 . Ulermenerako eta hizkera eraikitzeko faktore<br />
Alfabetatze mailarekin batera, euskaldunen hizkuntz egoeran kontuan hartu<br />
behar den beste gakoa dugu euskalkien errealitatea .<br />
Joxe Lizarraldek 1984an idatzi zuenez, ez dago ahazterik euskararen<br />
momentuko egoera. Eta euskararen momentuko egoeran, bi puntu nagusi<br />
hartzen ditu aintzat : alde batetik euskalkiak eta beren funtzionamendua eta,<br />
bestetik, euskara batuaren prozesua . Hedabideetan ari direnentzat biak dira<br />
oso kontuan hartu beharrekoak . Jenderik gehiena mintzatzerakoan bere<br />
euskalkian mintzatzen da eta euskara batu idatzia gehiengo batek ez du<br />
menderatzen (Lizarralde, 1984b) .<br />
D é
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Lizarraldek aipatzen duen euskaraz alfabetatu gabeko gehiengo horren<br />
datuaren zehaztapenetan sartu barik, beste datu bat interesatzen zaigu hemen :<br />
euskalkien dispertsioa eta euskal hiztunek euskara estandarrarekiko duten<br />
gertutasun-urruntasuna .<br />
Har dezagun une batean gaztelera erreferentziatzat . EFE agentziak bere<br />
hizkuntzaren irizpideak jartzerakoan, zera dio "Qué lengua usar" atalean :<br />
"La comunidad hispanohablante es heterogénea . La fonética de España<br />
no es la misma que la de Latinoamérica, donde, por otro lado, se<br />
observan algunas variantes . El léxico y los modismos no coinciden en<br />
los diferentes países . Latinoamérica no usa prácticamente el pretérito<br />
perfecto de indicativo . Estos hechos plantean tres problemas : 1)<br />
¿conviene usar localismos y modismos en los noticiarios de agencia(<br />
2) ¿qué hacer con el pretérito perfecto? . .." (El idioma español en las<br />
agencias de prensa, 1990 :159) .<br />
Gaztelerazko hiztunen komunitatea heterogeneoa bada, zer ez ote da euskal<br />
hiztunena? Fonetikan, lexikoan eta lokuzioetan barianteak baditu gaztelerak,<br />
zer ez ote dauka euskarak? Eta gaztelerazko <strong>kazetari</strong> hizkeran horiek arazo eta<br />
erreflexio iturri badira, zer ez ote da gertatzen euskararen kasuan?<br />
Aipagarria da euskara hutsean argitaratutako lehen aldizkarian, 1848an,<br />
Uscal Herrico Gaseta-n Joseph Augustin Chaho-k kezka hau bera agertzea :<br />
"Gaseta hounen hastiarequi, ezta thcipi içan goure embrassia, eïa<br />
çouin herri edo probincitaco Uscaraz, Eskaraz, Eusqueraz edo<br />
Hescuaraz haïtu eguin behargunian izquiribatceco . Hasteko, cer icen<br />
emanen dugu egun finitcen-den hilabeteari : Arramaiatça, Ekhaiña,<br />
Errearoa ? Hobe liçate guisa-batez gouretako, hobequi counprenituric<br />
içateco, Uscara-bat-baicic ezpaliz ; eta horren-gagnen, erran ahal<br />
dioquegu, goure aberatstarçunian praübe guirela . Cer eguin? Ahal<br />
beçala inprimatu, batian Ciberoutarra, bestian Bache-Nabartarra,<br />
Laphourtarra edo Guipuzcoarra, iracouçaliac Uscara subertiac oro<br />
balaquitça beçala, eztaquitçanak ikhasbitça" (Chaho,1848, aip . Díaz<br />
Noci 1994)<br />
Esanguratsua, <strong>euskarazko</strong> lehen aldizkariaren lehen zenbakian arrenkura hori<br />
agertu izana : "goure aberatstarçunian praübe guirela" . Kezkatik sortzen den<br />
ikuspuntua .<br />
Zalantzarik gabe, hizkuntzaren historian zehar gertatutako euskalkien<br />
dispertsio maila nahiko sakona da gaur egun . Euskalki bakar batean hutshutsik<br />
hazitako euskaldunak zailtasunak ditu beste euskalki bateko jario<br />
azkarra ulertzeko . Aldi berean, estandar bateratuak bide laburra egin du<br />
oraindik euskararen kasuan, inguruko beste hizkuntza handiekin konparatuz .<br />
Eta nagusiki euskalkian hazitako jendeak estandar horrenganako duen<br />
hurbiltasunak bere mugak ditu oraindik, kontu hau gizartean poliki poliki<br />
landuz doan arren .<br />
8 1
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8 2<br />
Aspektu hau ezin ahaztuzkoa da <strong>kazetari</strong> hizkera funtzionala egiteko orduan .<br />
Ardura honen adierazgarria da Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuko<br />
adierazpena :<br />
"Egunkari normalizatu bat egitea genuen apustu, hizkuntza eta gizarte<br />
normalizatu gabeko honetan . ( . . .) Nekez gauza genezake baina<br />
egunkari txukunik hizkuntz bateratasunik gabe . Nekez irakurriko<br />
lukete Egunkaria ekialde zein mendebaldeko euskaldunek ez<br />
ulertzekotan . Euskaldun guztiontzat bezainbat behar zuen Euskal<br />
Herri osorako . Euskal Herriek ulertzeko modukoa behar zuen Euskal<br />
Herri osorako berriemaileak" (Egunkaria, 1992 :5) .<br />
<strong>Bi</strong> arazo mota sortzen ditu euskalkien dispertsioak :<br />
- Euskal Herri osorako ez baina lurralde, eskualde edo herri baterako lanean<br />
ari diren hedabideek hartu beharreko bidea : batetik beren hartzaileen maila<br />
eta euskalkira egokituz baina bestetik hizkuntza estandarraren oinarrizko<br />
arauak ere hor daudela kontuan hartuz . Oso bide ezberdinak har daitezke eta<br />
hartzen dira zentzu honetan . Euskara batuaren funtzioen, erritmoen eta<br />
hizkuntzaren eremu-bereizketaren eztabaida dago honen guzti honen<br />
oinarrian .<br />
- Bestetik, Euskal Herri osorako ari diren hedabideek estandar batu horren<br />
nolakotasunean dute arazorik handiena, oso euskalki ezberdinetako<br />
hartzailearengana iritsi behar horretan 23 .<br />
5 .4 . Hizkuntzaren mailak<br />
Hizkuntzaren erabilerak esparru asko ditu, ez gaitezke mintza sistema<br />
monolitiko bakarraz hizkuntzaz ari garenean . Agertzeko modu asko ditu<br />
hizkuntzak . Horietako bakoitzari hizkuntz aldaera deituko diogu . Aurreko<br />
atalean aipatu ditugun aldaera dialektal eta azpidialektalak maila aniztasun<br />
horren aspektu bat dira . Baina kontuan hartzekoak dira beste hainbat aspektu<br />
ere .<br />
Coseriu-k dioenez (1977) 'hizkuntzaren arkitekturan' hiru ezberdintasun<br />
mota hartu behar dira kontuan :<br />
- Ezberdintasun geografikoak (diatopikoak) : dialektoak .<br />
23 Núñez Ladevézek dioenez, ikusi egin behar da hizkuntza batean<br />
zenbateraino dagoen finkatua bitartekari funtzioa betetzen duen hizkuntz<br />
praktika konkretu bat, praktika ezberdinen iturri moduan funtzionatzen<br />
duena. <strong>Bi</strong>tartekaritzarako sistema praktiko hau, hizkuntza kultu edo<br />
literarioa, gehiago edo gutxiago garatua eta hizkuntz komunitatean gehiago<br />
edo gutxiago hedatua egon daiteke (1991a :152) . Núñez Ladevéze-ren<br />
'gehiago edo gutxiago' horretan, euskara batuaren kasua ze mailatan<br />
dagoen jakitun izateak garrantzi handia du . Eta errealitate horretatik<br />
abiatu behar da <strong>kazetari</strong> hizkera eraikitzeko orduan .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
- Ezberdintasun soziokulturalak (diastratikoak) : talde soziokulturalen<br />
araberako hizkuntza mailak .<br />
- Ezberdintasun psikologikoak (diafasikoak) : gizabanako bakar batek<br />
erabiltzen dituen hizkuntza estilo ezberdinak .<br />
Hizkuntzaren esparru ezberdinen azterketak sailkapen eta termino ezberdinak<br />
sortu dituzte 24 .<br />
Núñez Ladevéze-k dioenez, 'arau kultua' da praktika ezberdin anitzen arteko<br />
oreka puntua (1991a :123) . Arau kultua aldi berean funtzio sozial<br />
ezberdinetara iristen da eta integratu egiten ditu . Erregistro kultuak beste<br />
guztien arteko zubi lana egingo luke . Eta arau kultu honen inguruan ibiliko<br />
litzateke, noski, <strong>kazetari</strong> hizkera .<br />
Honetan ere, euskararen egoeratik abiatu behar . Batetik, hizkuntzaren<br />
mailakatzeak ezaugarri bereziak aurkezten dituela dirudi gure kasuan, eta<br />
bestetik, beste behin, ezer gutxi ikertu da arlo honetan . Euskararen baitako<br />
ezberdintasun diatopikoak, euskalki eta azpieuskalkienak, baita herri eta auzo<br />
mailako barietateak ere, oso nabarmenak dira . Diferentzia diastratiko eta<br />
diafasikoei buruz ari garenean, ordea, zalantza gehiago sortzen da . Funtzioen<br />
araberako diferentziok euskaran aurki badaitezke ere, arlo horietan gauzak ez<br />
daude hain garbi, eta euskaldungoaren baitako errealitateak ez du muga<br />
argirik erakusten kasu askotan 25 .<br />
Euskara batua estandarizatu eta funtzioak hartzen hasi den neurrian aldatzen<br />
joan dira maila eta esparruen araberako erabilerak . Akaso, nahastu egin dira<br />
piska bat diferentzia diatopikoak diastratiko-diafasikoekin . Hau da, askotan<br />
euskalkia edo azpieuskalkia bihurtu da funtzio batzuetarako hizkuntza eta<br />
batua beste funtzio jasoago batzuetarako . Egoera berri honen hasieran<br />
ikusitako joeratako bat monolitikotasunerako joera izan da . Hizkuntzaren<br />
24 'Idiolekto' izango litzateke pertsona bakoitzaren berezitasun<br />
fonologiko, lexiko eta abarrek osatzen duten mintzoa . Hortik gora<br />
hizkuntzaren bariazio maila oso zabala da, maila sozialean etengabeko<br />
mugimenduan baitago, egoera eta zeregin ezberdinen ondorioz<br />
hizkuntzaren 'erregistro' ezberdinak sortuz . Beste batzuek hizkuntzaren<br />
'kode mugatua' eta 'kode landua' bereizten dituzte, hizkeraren aberastasun,<br />
antolaketa eta formaltasunaren arabera .<br />
25 Gehiegi sakontzeko asmorik gabe, iduri du azken gizaldietako<br />
euskararen egoera soziolinguistikoaren ondorioz, hizkuntzaren mailaketak<br />
prozesu berezia izan duela euskararen kasuan . Gizarteko arlo formal<br />
gehienetako funtzioak erderek hartu izanak, eta euskara gehienbat beste<br />
funtzio batzuetan gelditu izanak, ondorioak dituela dirudi gaur egungo<br />
erregistro eta mailaketan . Euskara hizkuntza pertsonalean, familian,<br />
lanbide batzuetan eta herri mailako harremanetan garatu denez batez ere,<br />
diferentzia sozialei dagozkien ezberdintasunak ez dirudi asko garatu<br />
direnik . Gizarte-mailaz aldatzean hizkuntza aldatzen zelako akaso, edo<br />
behitzat maila formaleko funtzioak erderek berenganatu zituztelako .<br />
Hizkuntzaren ezberdintasun diastratikoak, beraz, ahul samarrak dira<br />
euskararen kasuan . Hala ere horrek ez du esan nahi ez daudenik, batez ere<br />
lanbide eta zeregin batzuen inguruan sortutako erabilera bereziak .<br />
Euskalkien banaketa sakonak urrundu egiten bagaitu, beste diferentzia<br />
sozialek sortzen duten hizkuntz bereizketa hori hainbesterainokoa ez da<br />
beharbada .<br />
8 3
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8 4<br />
maila ezberdinak bereizi gabe, edozer gauzetarako euskara batu estandar<br />
berbera erabiltzen zelako kexua gauza entzuna izan da garai batean .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>n ere izan da halakorik, beste atal batean ikusiko dugunez .<br />
Bestalde, <strong>kazetari</strong> hizkera baino zabalagotzat definitu dugun 'hedabideetako<br />
hizkuntzan' (<strong>kazetari</strong>tza, entretenimendua, fikzioa . ..) arazoak sortzen ditu<br />
euskararen egoera bereziak . Hedabideetako hainbat jardunek, hala nola<br />
filmeen itzulpenak, antzerkiak, eta hainbat eratako programek, erregistro<br />
bereizketa behar dute askotan . Eta horretan arazoak sortzen dira, euskarak<br />
maila gutxitan sortzen baititu erregistroak eta jergak .<br />
Igone Etxebarria Euskal Telebistako Hizkuntza-Arduraduna honetaz mintzatu<br />
izan da:<br />
"Epaiketetan ere ezberdin hitz egiten da . Eta indioek nola hitz egin<br />
behar dute? Jatorri, gizarte maila edo zeregin bakoitzari hitz egiteko<br />
modu bat dagokio . Baina euskaraz ez daukagu erregistrorik . Hemengo<br />
aberats handikiek erdaraz hitz egin izan dute tradizioz, banku, boltsa<br />
eta horrelako girotan . Punkirik ere ez dago euskaldunik . Droga<br />
inguruko argota ere gaztelerazkoa da . Nola bereiztu orduan hizkuntza<br />
mailak? Ze erregistro jarri bakoitzari?" (Etxebarria, 1994a) .<br />
Iñaki Kaminok dioenez, gure hizkuntzak sendotasuna eta esparru gehiago<br />
hartzen dituen neurrian, status ezberdineko hizkerak eta argotak sortuko<br />
direla espero izatekoa da :<br />
"Erabil ote daiteke filme batean a ttona hitza argot gisa 'aita'<br />
adierazteko, jakinik hori soilik Nafarroako ez dakit zein zokotan<br />
erabiltzen dela? Eta ezin baldin bada, nondik aterako dugu horrelako<br />
zerbait euskara bizitik ez bada, horrelakoak sortzeko gizarte<br />
euskaldunak ez gune bateratzailerik, ez urberik ez kultura hedatzen<br />
duen gune statusdunik ez badu? Batasunari dagozkion makina bat<br />
ñabardura gizarte euskaldunaren boterearekin daude loturik, eta<br />
goiztxo da oraino halakoez deus aurrikusteko . Premia, ordea, beti<br />
bezala, bertan dugu"(Camino, 1994) .<br />
Hedabideetako beste arlo horiek utziz, gai honetan guztian <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren ikuspegitik (ez hedabideetako hizkuntza anizkoitik) gehien<br />
interesatzen zaiguna zera da : maila eta erabilera ezberdinen artean garatutako<br />
'arau kultu amankomun' hori non dago euskararen kasuan?<br />
Euskararen garapena berezia izan da gizarteko maila sozioekonomikoetan, eta<br />
horrek 'arau kultu' horren sorrera ere baldintzatu egin du . Esan dezakegu,<br />
beste hizkuntzetan arau hori beste praktiken artetik aspaldi sortuz, finkatuz<br />
eta moldatuz joan bada, gure kasuan berria eta eskarmentu gutxikoa dugula<br />
berau . Beste hizkuntzetan, <strong>kazetari</strong> hizkeraren erreferentzia 'arau kultu<br />
bateratzaile' hori baldin bada, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak ahulagoa dauka<br />
erreferentzia hori, gehiago inprobisatu eta gehiago eraiki behar du .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
5 .5 . Egokitzearen inguruko galderak<br />
Kazetari <strong>hizkerari</strong> eragiten dioten faktore soziolinguistiko batzuk arakatzen<br />
saiatzean, alfabetatze mailan eta alfabetatze kalitatean, euskalkien<br />
dispertsioan eta hizkuntzaren esparru edo mailetan, euskararen egoera<br />
berezia dela agertu zaigu . Aldi berean, aspektu hauek <strong>kazetari</strong> hizkerarekin<br />
lotuta daudela erakusten digute beste hizkuntzetatik jasotako hainbat<br />
erreflexiok .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkerak, aipatu ditugun hiru arloetan euskaldunen<br />
egoera berezia kontuan hartu behar duela gauza nabarmena da . Baina kontuan<br />
hartze hori noraino eraman behar den jakitea ez da samurra . Zilegi da <strong>kazetari</strong><br />
hizkera beste hizkuntzetakoekin aspektu guztietan homologaraztea, beren<br />
egoera soziolinguistikoa hain ezberdina denean? Zenbateraino <strong>kazetari</strong><br />
hizkerak bere ildoari segi behar dio euskaldunen egoerarekiko nahiko<br />
autonomoki, beste <strong>kazetari</strong> hizkuntzekin homologatuz? Hartzaile<br />
potentzialaren egoera den bezalakoa izanik, beronetara moldatzeko ahalegin<br />
berezia egin behar du <strong>kazetari</strong> hizkerak, homologazio batzuk bortxatzeko<br />
beldurrik gabe? Ala lehentasuna dauka <strong>kazetari</strong> hizkera homologagarria<br />
egiteak, nahiz eta oraingoz j ende gutxiagok jaso?<br />
Zenbateraino jarri azentua hizkuntzaren etorkizunean eta zenbateraino orain<br />
eta hemen komunikatzean? Oreka kontua bada, ba ote dago tarteko biderik?<br />
Mattin Lartzabal <strong>kazetari</strong>ak Iparraldeko <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza aztertzean<br />
planteatzen duen dilema da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak eguneroko<br />
jardunean erantzun behar duena . Bestela esanda, dilematzat duguna isuri<br />
batera ekartzea eta oreka bilatzea da kontua, ondorengo galderaren aurrean :<br />
"Zein neurritaraino behar dute komunikabidek egoera herrikoi<br />
hortarik hartu? Zein da lehen : hizkuntzaren neurri ona ala zuzenenik<br />
komunikatzeko beharra?" (Lartzabal, 1994:128) .<br />
8 5
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8 6<br />
6 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune linguistikoa<br />
6 .1 . Zalantza-eremuak<br />
6 .1 .1 Zalantzak sortzen du kezka<br />
6 .1 .2 Zalantza-eremu zabalak<br />
6 .1 .3 <strong>Bi</strong>tartekoen argudioa<br />
6 .1 .4 Prosaren heldutasunaz<br />
6 .2 . Erdare lexikoan duten eragina<br />
6 .2 .1 Hizkuntza arrotzen eraginaz<br />
6 .2 .2 Sentsibilitate ezberdinak<br />
6 .2 .3 Lexikoaren arazoa<br />
6 .2 .4 Sarasolaren oharra<br />
6 .3 . Terminoen tokia<br />
6 .3 .1 Terminoak eta <strong>kazetari</strong>tza<br />
6 .3 .2 Teminoen gizarteratze maila<br />
6 .4 . Estandarrerako deia<br />
6 .4 .1 . Hizkuntza batzeko prozesuak<br />
6 .4 .2 . Batua eta erabilera estandartuak<br />
6 .5 . Fonetika eta azentua, adibide<br />
6 .5 .1 . Noraezetik gomendioetara<br />
6 .5 .2 . Erabakien zain<br />
6 .5 .3 . Kazetariak, tartean<br />
6 .6 . Kataluniarren abibidea<br />
6 .6 .1 . Camps i Giralt-en ponentzia
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8 7<br />
6 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune linguistikoa<br />
Hizkuntzaren egoera soziolinguistikoak (batez ere hartzailearenak) <strong>kazetari</strong><br />
<strong>hizkerari</strong> eragiten badio, hizkuntza horren egoera linguistikoak ere<br />
(kodearenak) baldintzatu egiten du <strong>kazetari</strong> hizkera .<br />
Ingurune soziolinguistikoari buruzko kapituluaren bukaeran agertu zaigun<br />
dilematxoa ekarriko dugu gogora . Antton Aranburuk dioenez euskal<br />
hedabideen informazio-politikak baditu bere eskakizun propioak . Batetik<br />
euskara gai orotarako egokitu eta prestatzea . Baina bestetik, gaurko euskal<br />
hiztunen eguneroko komunikazio gaiak lantzea (Aranburu, 1991 :20) .<br />
Planteamentu honek agerian uzten du, lehenbizi aipatutako eskakizuna,<br />
euskara egokitu eta prestatzea, maila handi batean burutu barik dagoela . Eta<br />
sakonagoa dena, askotan bi eskakizun horien arteko kontraesana sortzen da :<br />
euskara egokitu eta prestatzea etorkizunerako apustua da eta bidean eguneko<br />
komunikazioa piska bat bortxatzea esan nahi du sarritan .<br />
Eta alderantziz, batzuetan eguneko komunikazioari lehentasuna emateak<br />
hizkuntza prestatzeari momentuz uko egitera eraman dezake <strong>kazetari</strong>a . Dilema<br />
hori hitz eta esaldi konkretuetan egunero gauzatzen zaio <strong>kazetari</strong>ari . Oreka<br />
egokiak bilatzeko hizkuntzaren inguruko faktore askoren ezagutza edo<br />
intuizioa eduki behar .<br />
Hizkuntzak ez dira elkarren fotokopiak, bizitza eta garapen berezia daukate<br />
une bakoitzean . Eta arlo soziolinguistikoan ikusi dugun moduan, linguistikoan<br />
ere berezia da euskararen egoera. Berezitasun horiek apur bat arakatzen<br />
saiatuko gara kapitulu honetan, beti ere <strong>kazetari</strong> hizkeraren ikuspegitik<br />
<strong>begiratu</strong>ta . Hiru punturi buruzko kezkak aipatuko ditugu :<br />
- Hizkuntzaren arauketako zalantza-eremuak ugari dira . Kazetaria (eta<br />
hartzailea) egunero aurkitzen da zalantza hauen aurrean .<br />
- Lexikoan arazoak daude . Inguruko erdaren eragina eta Euskal Herri osorako<br />
moduko hizkuntza eratzeko orduan noraeza .<br />
- Hizkera tekniko eta bereziak lantze prozesuan baina, batez ere, gutxi<br />
gizarteratuta daude . <strong>Kazetaritza</strong>n garrantzia du honek . Hedabideek, mota<br />
guztetako gertaerak gizarteratzeko, alor berezietako termino eta adigaiak<br />
erabili behar dituzte .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8 8<br />
6 .1 . Zalantza-eremuak<br />
6 .1 .1 . Zalantzak sortzen du kezka<br />
Euskaraz lan egiten duten <strong>kazetari</strong>en inguruan badira azken urteetan<br />
konstante moduan agertzen diren kezkak hizkuntzari buruz . 1990 . urtean<br />
egindako Euskal Kazetarien jardunaldietan Antton Aranbururen jarduna izan<br />
liteke horren adibide bat .<br />
"Bada gure artean halako susmo edo errezelo bat, hain zuzen ere, gure<br />
komunikabideetan darabilgun hizkuntz eredu horretan ez ote dugun<br />
asmatu . Esan liteke egin ez den zerbait salatu nahi dela eta ezertan<br />
hasi aurretik kontutan eduki behar genuen zerbaitez garela kexu, ez<br />
delako hizkuntz ereduari dagokion irizpide finkorik hartu . Hori<br />
esanik, hizkuntz normalizazioaren arazoan sartzen gara bete-betean .<br />
( . . .) Entzuten diren hainbat kritika onartuz, bai dela uste dut salatu<br />
beharreko, ez garela arazo honetan hain arduratsu izan eta, aitzitik,<br />
zabarrak ere bai izan garela, askok esatera" (Aranburu, 1991 :17) . 26<br />
Antton Aranburuk bi arazo nagusi ikusten ditu : hiztegiari eta sintaxiari<br />
dagozkionak . Bere ustez, hiztegiaren aldetik nahaste eta sakabanatze izugarria<br />
nabari daiteke, askotan literatur tradizioari ostikoka edo erdal uholdeari<br />
amore ematen dion neologismogintza merkean . Sintaxiari dagokionez, berriz,<br />
euskaldun bat baino gehiago zapuzteko moduko euskal joskera erabiltzen da,<br />
arrotzegia sarritan geurea izateko (Aranburu,1991 :24) .<br />
Baina <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>aren jarrera beste kapitulu baterako utziz, kezka eta<br />
arazo honen beste aldean zentratu behar dugu gure arreta, kodean,<br />
hizkuntzaren baliabideen egoeran .<br />
Mikel Atxagaren zita hau kezka piska bat gehiago zehazten hasten da :<br />
"Euskaltzaindiaren erabakiak eta gomendioak han eta hemen<br />
sakabanatuegiak daude, presaka lan egin behar duen<br />
<strong>kazetari</strong>arentzat . Bestalde, hiztegia eta gramatika burutzeko dituenez<br />
ere, noiznahi sortzen dira zalantzak" (Atxaga, 1992) .<br />
Aranburuk aitortzen du albiste bat erdaraz idazterakoan albiste berori<br />
euskaraz idazterakoan baino bi aldiz azkarrago joaten dela idazmakina . Bere<br />
ustez erregistro kontua da eta erdararen parean albistegintzarako euskararen<br />
eguneratze eta gaitze-maila ezberdinaren ondorioa (Aranburu, 1991 :24) .<br />
Zalantza hitza da gakoa . Euskaraz lan egiten duten <strong>kazetari</strong>en kezketan behin<br />
eta berriz agertzen den konstantea .<br />
26 Euskaraz ari garelako edozein hitz edo joskera erabil dezakegula<br />
pentsatzeko joera salatzen du, bide batez, Aranburuk, Joxe Antonio Artzeren<br />
esaldi bat gogoraraziz : "Baztertu duzunak baztertuko zaitu ; edari<br />
biziegia da euskara edozein ontzitan alferrik galtzeko" .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 8 9<br />
6 .1 .2 . Zalantza-eremu zabalak<br />
Inguruko hizkuntzen estandarizazio eta finkatze mailaren ispiluan <strong>begiratu</strong>ta,<br />
gaur egun hizkuntzak bete behar dituen funtzioen aurrean euskarak zalantzaeremu<br />
zabalak ditu .<br />
Eskarne Lopetegik aipatzen duen moduan, lan-<strong>arloa</strong>k lan-arlo, euskal idazle<br />
eta hiztunak makina bat kezka eta hutsunerekin topo egiten du bere<br />
eginkizunean . "Beti bada tartean zalantzaren bat edo beste, oraindik erabili<br />
gabeko hitzik, gehiegi jorratu gabeko alorrik . . ."(Lopetegi, 1993 :11) .<br />
Arlo askotan ikusten dira zalantza-eremuok . Lexikoaren gaian batetik,<br />
aurrerago zehatzago aipatuko dugun moduan . Gramatikaren alorrean ere,<br />
pauso sendoak eman badira ere, ezin esan inguruko hizkuntzak bezain<br />
finkatua dagoenik gure hizkuntza . Gero, ebakera eta azentu kontuetan, noraeza<br />
oraindik ere handiagoa da . Eta horrek, Lopetegik dioen bezala lan-arlo<br />
guztietako euskal idazle-hiztunei eragiten badie ere, <strong>kazetari</strong>en <strong>arloa</strong> da<br />
gehien interesatzen zaiguna . Lopetegik berak dioenez euskal <strong>kazetari</strong>a bere<br />
eguneroko ihardunean "hizkuntza sortzen" ari da etengabe . Horrek dakartzan<br />
ustegabeko eta buruhausteak ere begien bistakoak dira . Kazetariak, bai ahoz<br />
eta bai idatziz, badu beti eskuartean egokitu beharreko hitzen bat, landu<br />
beharreko esamolderen bat (Lopetegi, 1993 :11) .<br />
Xabier Olarra itzultzaileak Argia aldizkariari egindako adierazpenak ere<br />
adierazgarriak dira : "Gauza mordoa daude zintzilik, konponduta egon beharko<br />
zutenak eta ez daudenak. Gauza xumeak, inongo inportantziarik ez dutenak,<br />
eta urtetan eta urtetan hor zintzilik ditugunak" (Olarra, 1994) .<br />
1994ko otsailean Euskararen erabilera zuzenari buruz Euskaltzaindiak<br />
antolatutako jardunaldien kariaz eginak dira azken adierazpenok .<br />
Jardunaldiotan hezkuntza munduan, administrazioan eta hedabideetan<br />
euskararen zuzentasunak agertzen dituen arazoak aztertu ziren . Hiruetan<br />
zailtasun handiak agertu ziren inguruko hizkuntza normalduagoetako<br />
zuzentasun maila antzerakora iristeko eguneroko jardunean . Jardunaldi hauen<br />
inguruan, hiru arlo horietako profesionalek azpimarratu zuten faktoreetako<br />
bat zalantza-eremuena da .<br />
Mikel Elorza ARGIA aldizkariko hizkuntz arduradunak maisuki<br />
karikaturizatzen du zalantzen artean dagoen euskaldunaren egoera :<br />
"Oraintsu lankide batekin ika-mika galanta izan dut, eta artean ez<br />
dakit h-dun edo h-gabekoa izan ote den gurea. Lanetik kanpora<br />
joateko ere ez dakit eskaileran edo eskaleran behera joan behar ote<br />
dudan, eta badaezpada ere igogailua hartzea erabaki dut . Hala ere,<br />
hara sartzerako zalantza sortu zait igo aditzari -gailu atzizkia ba ote<br />
dagokion, eta geldituko den beldurrez leihotik jauzi egitea izan dut<br />
azken erabakia .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 90<br />
Erabakiak . Hain zuzen ere horiexek behar ditugu, denentzako<br />
modukoak eta ahal dela pittin baterakoak" (Elorza, 1994) .<br />
Adibide nabarmendu moduan jar liteke ondorengoa : 'Comunidad Autónoma'<br />
bezalako izendapen ofizial nagusia esateko ere ez da hitz bakarra erabiltzen<br />
ofizialki . Euskal Autonomi Elkartean halaxe esaten zaio, 'Elkartea' . Nafarroan,<br />
'Foru Komunitatea' . Berriki Euskaltzaindian beste bat proposatzeko eztabaida<br />
izan da . 'Erkidego' izango litzateke proposamen berria, berau ere filologi<br />
argudioetan aldeko eta kontrakoak dituena .<br />
Arazoa bi mailatakoa da, hala ere . Batetik, inguruko hizkuntza handiek baino<br />
estandarizazio maila apalagoa daukagu oraindik . Erabaki asko hartzeko daude<br />
edo garbi hartu gabeak. Baina asko eta asko garbi hartuta ere bai . Arazoaren<br />
beste maila zera da, hartutako erabaki asko ere oso gutxi gizarteratuta<br />
daudela, eta askotan hizkuntzarekin lan egiten duten profesionalek ere ez<br />
dutela beren ezagutza behar den seriotasunez landu .<br />
Erabaki asko oso berriak dira eta uneotan ateratzen ari dira, eta hori bada<br />
lanketa urriaren arrazoi bat . Bestetik, profesionalen oinarri linguistikoa eta<br />
hizkuntza-zuzentasunarenganako jarrera ere kontuan hartu beharreko<br />
faktorea da . Kontua da zalantzak bi aurpegi dituela : erabaki gabeko eremuak<br />
batetik, eta erabakitakoaren hedapen eskasegia bestetik . <strong>Bi</strong>garren aurpegia,<br />
kapitulu honetakoa baino gehiago, aurreko kapitulukoa da, erro<br />
soziolingusitikoak dituena .<br />
6 .1 .3 . <strong>Bi</strong>tartekoen argudioa<br />
Aipatu ditugun Hizkuntza Zuzenari buruzko jardunaldien aurretxoan Argian<br />
azaldutako iritzietan, zalantza eremuetatik urrunago, antolamenduen eta<br />
bitartekoen ezintasuna aipatu zen hizkuntzaren zuzentasunaren etsiatzat .<br />
Administrazio, buletin, aldizkari ofizial eta abarrek bakoitzak bere erara<br />
inongo loturarik gabe jokatzen dutela ohartarazi zen .<br />
Sare problema argudiatzen du Jose Luis Lizundia Euskaltzaindikoak : "Udal<br />
batek Euskaltzaindiari deika jardungo du laguntza eske ; besteak, bere kontura<br />
euskaratuko dizu inguruko mendietako toponimia ; eta itzultzailerik ez duenak,<br />
bat kontratatu eta hari eskatuko dio. . ." (Argia, 1994) .<br />
Gotzon Egia Gipuzkoako Foru Diputaziokoak administrazio hizkeraren inguruko<br />
arazoak aipatzen ditu : "Hein handi batean erdarazko itzulpenak egiten dira eta<br />
ez dakizu askotan atzizki, morfologia edo sintaxiaren aldetik modu zuzenean<br />
ari zaren . Nori kontsultatu? Ez dago ezer, ez daukagu elkarrekin aritzeko<br />
leihatilarik" (Argia, 1994) . Euskaltzaindiaren arau, gomendio eta aholkuak<br />
eguneroko lan-jardunean euskaraz ari direnen hizkera-idazkeretara ez dira<br />
iristen askotan, administrazioetara adibidez .<br />
Honek guztiak bitartekoen gaira garamatza . Gure hizkuntzak dituen<br />
beharretarako ba ote dago bitartekorik aski akademian, administrazioan,
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 1<br />
koordinazioan . . .? Xabier Mendiguren Bereziartu itzultzaileak horrela<br />
borobiltzen du bere ikuspegia :<br />
"Azken urteotan euskal komunitatearen baitan egundoko iraultza ari<br />
da gertatzen gizarte osoaren ekimen eta ahaleginari esker, hor,<br />
baserri eta eliz giroko hizkuntza izatetik multimedia gizarte moderno<br />
eta garatu izateko beharrezko oinegitura atontzen ari da ziztu bizian .<br />
Baina beste edozein gizartetan gertatu den moldaera hori gurean<br />
hizkuntza bateratuz, kultur eta zientzi hizkuntza eginez eta<br />
normalkuntza soziolinguistikoa aldi berean lortuz ari gara burutzen<br />
eta lantalde aski murriztu batekin gainera" (Mendiguren, 1994) .<br />
Hutsune asko, lan eskega eta lantalde murritza . Prozesu honen erdian egiten<br />
du lan <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzak, eta, beraz, egoera honi guzti honi lotuta<br />
agertzen dira gure <strong>kazetari</strong> hizkeraren lorpen eta ezintasunak ere .<br />
6 .1 .4 . Prosaren heldutasunaz<br />
Zalantza eta gabezien artean, <strong>euskarazko</strong> prosa ere heldu gabea dela aipatzen<br />
dute egile batzuek . Joxe Ramon Zubimendi eta Pello Esnal-ek Luis Villasanteren<br />
aipua egiten dute beren Idazkera-liburuan :<br />
"Behin baino gehiagotan esan dut prosa egiteko moldea oraindik<br />
normaldu barik eta helgabe, adin batera heldu gabe dugula, alegia,<br />
eta ez idazle zahar batzuengan aski zoritua ageri ez delako -zoritua,<br />
idazle haiek Ezinalde osoan onartzen zen esaldiak muntatzeko moldea,<br />
egokitzapen batzuekin, onartu ez zutelako- . Baina, gure artean maiz<br />
gertatu diren iraultzekin, erregebide horretatik saihestu egin ginen<br />
gero .( . . .) Horrek esan nahi du euskal literaturan badagoela, alde<br />
batetik estilo bat zeharo ahozko hizkuntzarena dena ; bestetik,<br />
hizkuntza idatziarena ; eta beste bat, nolabait esan, bien bitartekoa,<br />
tartekoa, alegia . Hizkuntza idatziarena, oraintsu esan dugun bezala, ez<br />
da bere adin betera heldu oraindik, besteak beste gure idazle<br />
zaharren tradizioa, gehiegizko purismo baten ondorioz, eten egin<br />
zelako" (Villasante aip . Zubimendi-Esnal, 1993 :170) .<br />
Garapen horren gabezian <strong>kazetari</strong> hizkeraren garapen historiko ahulak ere<br />
baduke zerikusirik. Aldi berean, prosaren heldutasun faltak <strong>kazetari</strong> hizkeran<br />
eragin zuzena du . Zubimendi eta Esnalek (1993 :170) ondorio hauek ateratzen<br />
dituzte :<br />
- Ahozko euskaratik euskara idatzirako bidea, oro har, ez dagoela erabat egina .<br />
- <strong>Bi</strong>de horretan dauden zenbait behaztopagarri gainditu gabe daudela .<br />
- Idazle bakoitza bere gisa ari dela bidegintzan .<br />
- Honek guztiak itzulpengintzan ere eragina duela .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 2<br />
Laurak ere <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> eragiten dioten ondorioak dira . Gai honek<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkuntzaren giltzarrietako bat ukitzen du . <strong>Bi</strong> egileon<br />
iritziz (1993 :171-176) euskal joskeran dago <strong>kazetari</strong>tzako euskararen giltza .<br />
Eta bide horretan bi korapilo aurkitzen ditu <strong>euskarazko</strong> prosak . Bata,<br />
<strong>euskarazko</strong> esaldien atzera-karga . Auzo erdarek ez bezala, euskarak atzean<br />
eramaten du sarritan mezuaren lotura elementua . Horrek esaldi luzeetan<br />
arazoak sortzen ditu . Ulermenari oztopoa jartzen dio . Askotan, esaldi luzeetan,<br />
sujetua eta berari dagokion aditza oso urrun gelditzen dira 27 .<br />
Erdarazko esaldi-kateak euskaraz esatean sortzen dira arazoak . Erdaraz (gure<br />
erdara nagusietan, adibidez) emandako esaldi-kate luzeak itzultzerakoan<br />
arazoak ditu euskarak .<br />
Egileek aitortzen dute ez dela esaldi-arazoa bakarrik . Joera berbera du<br />
euskarak hitzetan eta hitz-kateetan, deklinatzearen ondorioz . Bestalde,<br />
esaldiaren barneko pausaldiak adierazterakoan ere bateratasunik eta irizpide<br />
argirik eza euskal prosaren gordintasunaren beste erakusle bat da Joxe Ramon<br />
Zubimendi eta Pello Esnalentzat .<br />
Euskal joskeran sakondu beharra dago, landu eta irtenbideak bilatu beharra .<br />
Korapiloak askatu beharra .<br />
6 .2 . Erdarek lexikoan duten eragina<br />
6 .2 .1 . Hizkuntza arrotzen eragina<br />
Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuak Suediako 'Svenska Dagbladet'<br />
egunkariaren arau nagusia aipatzen du : "Argi idatzi, labur idatzi, suedieraz<br />
idatzi" . Azken agindu horren esanahia, bere nabarmentasunean ironiko<br />
samarra da . Asko esan nahi du ordea, eta, batez ere, beste hizkuntzen eragin<br />
gehiegizkotik babestu nahia agertzen du . Euskaldunon Egunkariaren Estilo<br />
Liburuak zera gaineratzen du :<br />
"Argitasuna eta laburtasuna <strong>kazetari</strong>aren dohain nagusiak ditugu,<br />
estiloaren gidariak . Euskaraz idaztea berriz, ez dago hain argi zer ote<br />
den, gure hizkuntzaren egoera berezia dela eta" (1992 :7) .<br />
27 Berek jartzen duten adibidearen zati bat hartuko dugu :<br />
eta inbasoreek egoera bera mantentzeko bortxaketa fisikoan eta<br />
ideologikoan, arrazakeria aberegarrian, iraganaren mistifikazioan, beste<br />
kultuekiko arbuioan eta, azken finean, beste gizarte ezberdinen<br />
funtzionamendua ulertzeko gaitasun-ezean oinarritutako sistema<br />
konpultsibo konplexu bat eratu zutelako ;"<br />
Esaldi honetan, inbasoreek hitzak osatzen duen sujetua eta eratu<br />
zutelako aditza oso urrun gelditzen dira . Adibide moduan, gaztelerak "los<br />
inbasores crearon . . . ." emanez bertan lotuko zituzten sujetu-aditzak eta<br />
ondoren esaldiaren katea luzatu . Ulermenerako askoz errazago .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 3<br />
Beste behin egoera bereziaren kontuarekin egin dugu topo. Inguruko erderen<br />
eragin handian datza gure egoeraren beste berezitasun bat . Eragin honek mila<br />
aurpegi ditu, hemen xehetu behar ez ditugunak .<br />
Adierazgarria da ikustea hizkuntza finkatuagoetan ere, <strong>kazetari</strong>tza kezka iturri<br />
bihurtzen dela beste hizkuntzen eraginaren gaian . Frantsesa eta gaztelera<br />
bezalako hizkuntzetan, ingelesaren eragin gehiegizkoari buruzko kexa asko<br />
<strong>kazetari</strong>tzan zentratzen dira . Izan ere, zeregin informatiboan nazioarteko mota<br />
guztietako gertaerak jorratzen dira : politikoak, kiroletakoak, sozialak,<br />
zientifikoak . . . Bai gertakariak eta bai informazioaren ekoizleak edo iturriak<br />
nazioartekoak direnez, <strong>kazetari</strong>tza atzerriko hizkuntza-baliabideen sarrera<br />
pribilegiatu bihurtzen da . Batzuetan mailegu moduan sartzen dira hitzak,<br />
moldaturik . Bestetan kalko hutsez . Gehienbat termino tekniko eta bereziak<br />
beren horretan jasotzen dira, baita jerga hitzak ere askotan .<br />
Núñez Ladevéze-k kezka bereziarekin aipatzen du gaia, izurri hitza<br />
erabiltzeraino :<br />
"Los más frecuentes son los anglicismos que, en forma de calco,<br />
introducen nuevos significados . Tanto en la jerga periodística<br />
internacional como en la difusión de tecnicismos, especialmente<br />
económicos, el anglicismo se ha convertido en una plaga . En los<br />
anuncios publicitarios es dominante" (Núñez,1991a :143) .<br />
Zenbait estatutan, Frantzian kasu, Ladevéze-k 'izurri' deitzen dion horren<br />
kontra lege mailan ere erreakzionatu da, erabilera linguistikoa arautu nahian .<br />
Mutur horretaraino joan barik, gazteleraz arduratzen diren akademiko eta<br />
irakasleek ere bizirik daukate kezka hori, batez ere, esan dugun moduan,<br />
<strong>kazetari</strong>tzari begira . Jakina, bereiztu egiten dira funtzio berria betetzen duen<br />
maileguzko hitza eta betetzen ez duena edota hizkuntza propioko hitz batek<br />
egoki betetzen duen lekua ordezkatzen duen hitz arrotza . Berrikuntza<br />
hizkuntzaren aldaketarako mekanismoa eta bere bizitzaren oinarria dela<br />
aitorturik ere, hainbat berrikuntza oker inolako galbaherik gabe alferkeriaz<br />
onestea aurpegiratzen diote <strong>kazetari</strong>ari .<br />
Hau guztia euskararen kasura ekartzen hasiz gero, arazoa zenbat biderkatuko<br />
litzatekeen esaten hastea ez da gure helburua . Bego behintzat aipatua gai<br />
honetan <strong>kazetari</strong>tzak duen garrantzia, arrisku eta zeregin berezia, lexikoari<br />
buruz mintzatzean gehiago sakonduko dugulakoan .<br />
6 .2 .2 . Sentsibilitate ezberdinak<br />
Nolanahi ere, beste hizkuntzen eraginari eta <strong>kazetari</strong>aren hizkuntz erabilerari<br />
dagokionean sentsibilitate bat baino gehiago nabari da . Kazetarien joerak<br />
justifikatzeko jarreratik zera argudia daiteke, hizkuntza izate bizi bat dela .<br />
Bere bizitasunean, gorabehera eta aldaketak dituela bere erabiltzaileen<br />
aniztasunaren bidez, eta <strong>kazetari</strong>ei askotan egozten zaizkien 'akats' edo<br />
'gehiegikeriak' erabilera anitz horren erakusgarri besterik ez direla . Ikuspegi
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 4<br />
honen arabera, 'akats' eta 'gehiegikeria' hauek hizkuntzaren bilakaera erreala<br />
gutxiesten duen ikuspegi akademiko garbizaletik gaitzesten dira . Modu<br />
honetako jarreraren erakusgarri da Madrilgo EL PAIS egunkariak <strong>kazetari</strong>en<br />
hizkuntz erabilera libreagoa defendatuz ateratako editoriala (1985) .<br />
Núñez Ladevéze-ren ustez, <strong>kazetari</strong> askok hizkuntzaren jabetzat dute beren<br />
burua eta hizkuntz aldaketaren dinamismoa akatsarekin, kapritxoarekin eta<br />
ezjakintasunarekin nahasten dute . Ez dute bereizten hizkuntzaren erabilera<br />
sortzailea eta hondatzailea (Núñez, 1991a :345) . Hernandoren ustez, hizkuntzak<br />
gainditu egiten du hiztuna edo idazlea, eta izate bizi eta historiko baten<br />
gainean ari dena bezala ibili behar da hizkuntzarekin lanean ari garenean .<br />
Hiztunaren gainetik eta beronengandik aparte ere hizkuntzak badu bere izate<br />
eta karga propioa (Hernando, 1990 :13) .<br />
Ez da ordea guztia <strong>kazetari</strong> eta akademiko edo irakasleen arteko ikamika .<br />
Askotan <strong>kazetari</strong>ak eskatu egiten du hizkuntza lantzen eta arautzen ari<br />
direnen laguntza . Kexu ere izaten dira askotan, berrikuntza teknikoek hitz eta<br />
molde berriak eskatzen dituzten garai honetan behar adinako laguntza eta<br />
behar adinako azkartasunarekin jasotzen ez dutelako . Bestetzutan, eta Oriol<br />
Camps i Giralt-ek dioenez Catalunian gertatu den moduan, <strong>kazetari</strong>en<br />
ingurutik araudian zenbait aldaketa eskatu izan dira, "hizkuntza biziaren eta<br />
gramatika-arauen arteko kontraesanak handitxoak diren atal horietan"<br />
(Camps i Giralt, 1991 :62) .<br />
Kontua da, gero Estilo Liburuen inguruko kapituluan zehatzago ikusiko<br />
dugunez, <strong>kazetari</strong> hizkerak erabakiak behar dituela, erabaki zehatzen gainean<br />
egin behar duela lan . EFE Agentziako esku-liburuak dioen legez, hizkuntz<br />
gaietan erabakiaren batasuna garrantzitsuagoa da erabakiaren egokitasuna<br />
baino. Hobe da erabaki txar bat, hainbat irtenbide onen arteko<br />
zehazkabetasuna baino .<br />
6 .2 .3 . Lexikoa, arazo iturri<br />
Gaztelerazko <strong>kazetari</strong>tzan aipatu ditugun sentsibilitateak, beste hizkuntzen<br />
eraginak eta abarrek lexikoan dute beren isladarik nabarmenena . Euskararen<br />
kasuan, aspektu gehienetan beste hizkuntzen eraginaren arazo horiek<br />
sakonagoak izanik ere, <strong>kazetari</strong> hizkerako lexikoaren gaia bereziki zaila eta<br />
mamitsua da .<br />
Alde batetik, <strong>kazetari</strong>tzak hedatzen dituen gai anitzetako terminologiaren<br />
lanketaren arazoarekin egiten dugu topo . Baita hainbat mailatako lexikoaren<br />
finkatze faltarekin ere . Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuaren sarreran<br />
esaten denez, "izenak izana" dio esaera zaharrak, baina gure artean maiz aski<br />
zer-izan batentzat hiruzpalau izen ditugu, eta bakar bat ere ez denok onartua<br />
eta erabilia . Nola esan : 'sekuritate soziala', 'segurtasun soziala', 'gizarte<br />
segurantza' . .. Horrelako mila daude, Estilo Liburu honen egileek sarreran<br />
aitortzen dutenez (1992 :7) . Horrez gainera, inguruko erdaren, eta batez ere<br />
gaztelaniaren eraginaren arazoa pisu handikoa da lexikoari dagokionean .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 5<br />
6 .2 .4 . Sarasolaren oharra<br />
Lexikoari dagokionean erdaren eta batez ere gazteleraren eraginari buruzko<br />
kezkaren adierazgarri ona eta aldi berean erreferentzia garrantzitsua da Ibon<br />
Sarasolak 1990eko maiatzeko Euskal Kazetarien jardunaldietan aurkeztutako<br />
ponentzia . Hainbat puntu aipagarri planteatzen ditu Sarasolak ponentzia<br />
honetan (1991 :73 eta h .) . Laburbilduta :<br />
- Hizkuntzarekiko ikuspegi idealista baztertzen du hasteko, 'zaharra' ez da<br />
nahitaez 'berria' baino hobea, ezta hainbat urtez gurea bezalako egoera batean<br />
dagoen hizkuntza batentzat ere . Ez dago erdararen eraginaren aurka, ez<br />
gramatikan, ez hiztegian, baina eragin horrek baldintza batzuk betetzen dituen<br />
bitartean : aldaketa Ipar eta Hegoaldeko literatur tradizioetan erabat edo ia<br />
erabat finkaturik edo nagusi agertzen denean, edo bestela, aldaketak literatur<br />
hizkuntzari onuraren bat dakarkionean .<br />
- Erdarakadarik larrienak, eta, batez ere, arriskutsuenak, esapide eta hitz<br />
mailan egiten direnak iruditzen zaizkio, hiztun arruntak errazago atzematen<br />
dituelako sintaxi mailakoak baino . Eta esapide eta hitz mailakoak,<br />
hizkuntzaren itxurari eta formari eragiten dietenez, hizkuntzarekiko<br />
atxikimenduaren aldetik eragingarriagoak direlako gehienetan .<br />
- Hizkuntza kultura berezi baten adierazbide da . Hainbat alorretako adigai edo<br />
nozio egiturak ez dira nazioartekoak, hau da, ez dira lurralde guztietan<br />
bereizkuntza berak eta era berean egiten . Beretsuak egiten direnean ere,<br />
hizkuntza bakoitzak era arras diferenteetan egituratzen ditu bereizkuntzok<br />
hiztegi mailan .<br />
- Gaur egun Hegoaldean eratzen ari den lexiko berria, ez erabat, baina bai<br />
neurri handi batean, espainolaren erasoaren isla da : espainolaren ikuspuntutik<br />
egina dago, espainolarenak soilik diren baliabideak erabiliz, espainolak soilik<br />
egiten dituen bereizkuntzei atxikia eta espainola den sentiberatasun batek<br />
gidaturik .<br />
- Lexiko berri horren arrakastak (Hegoaldean) neurri handi batean<br />
espainolaren erasoan du oinarria . Espainolezkoen antzekoak direnak izan dira<br />
gure artean arrakasta gehien lortu dutenak . Gainera, ez espainolezkoak huts<br />
hutsik direnak, baizik eta espainolezko hitzak euskal ikutuez makilatuta<br />
plazaratu direnak . Adibide moduan jartzen ditu 'asanblada', 'grapagailu',<br />
'planteiatu' , 'moneta' edo 'portzentaia' . Garbizaleak gara itxuraz baina<br />
espainolaren erasoari aurre egin gabe, geure buruak engainatuz 'euskal itxura'<br />
horrekin . Hitzon arrakasta, azken buruan, espainolaren erasoaren arrakasta<br />
da .<br />
- Honek nazio-hizkuntzaren duintasuna deusezta diezaguke . Espainolaren<br />
erasoari amor emateak, espainolaren hitzak ez ezik haren hitz-bereizkuntzak,<br />
esapide-ereduak eta lexiko-ikuspegiak onartzeak, espainolaren kultur<br />
kolonizazioa onartzen dugula esan nahi du, hitz eta esapide sare berezko eta<br />
beregain bat osatzeko gauza ez garela onartzen dugula .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 96<br />
- Gainera, Ipar eta Hegoaldearen arteko bereizketa eta elkar ulertu ezina<br />
izugarri areago dezake . Adibide moduan, 'oposaketa', 'magisteritza' edo<br />
'karteldegia' ezin ditu Iparraldeko batek ulertu, ez hitza ulertzen ez duelako,<br />
adigaia edo kontzeptua ulertzen ez duelako baizik, Espainiako hitzbereizkuntzak<br />
direlako. Dilema baten aurrean gaude : edo hitzak eratzeko<br />
sistema aldatzen da Hegoaldean, edo euskaldunen hizkuntz eta kultur<br />
batasunari uko egiten diogula aitortu behar dugu .<br />
- Kazetagintzaren alorrean batez ere hain garrantzizkoa den hizkuntzaren<br />
bizitasunaren aldetik <strong>begiratu</strong>z, gure artean bizia gaztelania da . Adibidez<br />
'txanponjale' hegoaldekoentzat da bizia, baina iparraldekoentzat bitxikeria<br />
besterik ez da, guretzat 'lapur besobakarra' bitxikeria den bezalaxe, arrazoi<br />
beragatik. Kontua benetan larria da, zeren euskara batua, hogeita bost urtetan<br />
ez baita gauza izan bizitasun beregain bat sortzeko : edo gaztelaniara edo<br />
euskalki-forma eta txokokerietara jo behar izan du gehienetan hizkera bizi<br />
samar bat eratzeko .<br />
- Espainolaren erasoa neurri handi batean gainditzeko bideak baditugu . Gaizki<br />
eratutako hitzei buruz hainbatek duen jarrera eta gaztelaniaren soluzioekiko<br />
agertzen dugun lilura askotan oharkabea aztertzen baditugu, eta Europako<br />
beste hizkuntzek aurkitu dituzten aterabideak aztertzen eta gure beharretara<br />
egokitzen baditugu, arazoa aski konpondua legoke .<br />
- Gure literatur tradiziokoak ez direlako, eta espainolez eta frantsesez<br />
ezberdinak direlako, Euskal Herria bitan zatitzen duten hitz eta esapideak dira<br />
gaur egun dugun arazorik larriena . Horrelakoak berehala baztertu behar<br />
genituzke, zerrendak egin eta Ipar eta Hegoaldean onargarri diren oradainak<br />
aurkitu . Zerrenda hori, hizka ez ezik adieraka eta batez ere esapideka egin<br />
behar litzateke . Gainerakoan, hitz arrotzak <strong>euskarazko</strong> kiderik ez eta ongi<br />
aztertu den premia dela medio bakarrik guregana daitezke .<br />
6 .3 . Terminologiaren tokia<br />
<strong>Kazetaritza</strong>k hedatu behar dituen mezu eta edukiek halabehar bat dakarte<br />
eurekin : termino anitz erabili beharra . Nazioartean, zientzian, gizarte mailan,<br />
medikuntzan, politikan, kirolean, industrian eta beste mila arlotan sortzen<br />
diren albisteak hedatu behar ditu <strong>kazetari</strong>tzak . Horretarako, ezinbestean,<br />
albiste horiek dakartzaten terminoekin jokatu behar du <strong>kazetari</strong>ak . Termino<br />
horiekin jokatu, eta aldi berean entzulego anizkoi eta zabalari ulergarri gerta<br />
dakion saiatu . Eskaparate zabala da <strong>kazetari</strong> hizkera .<br />
Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak atera duen "Hizkera argiaren<br />
bidetik" liburuak honela sailkatzen ditu espezialitate hizkerak, abstrakziomailaren<br />
arabera (1994 :4) :<br />
- Lanbide hizkera<br />
- Hizkera teknikoa
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 7<br />
- Zientzi hizkera<br />
- Sinbolo hizkera .<br />
Askotan ez da erraza izaten espezialetate hizkera bat sailkapen honetan zehatz<br />
kokatzea. Hizkera hauen ezaugarri nagusia zera da, hiztun espezializatuek<br />
erabiltzen eta hezurmamitzen dituztela beren premien arabera .<br />
Kazetari hizkera bitartekari da hizkera tekniko-berezien eta hizkera<br />
arruntaren artean . <strong>Bi</strong>tartekaritza hori biziki garrantsitsua da alde guztientzat .<br />
Zientziarentzat batetik, bere jarduna eta terminologia gizarteratzeko era<br />
nagusia delako . Hizkuntzarentzat ere bai, era horretan gaurkotzen eta<br />
aberasten delako . Eta <strong>kazetari</strong>tzarentzat azkenik, era horretan bakarrik lor<br />
dezakeelako bere zeregina ondo betetzea .<br />
6 .3 .1 . Terminoak eta <strong>kazetari</strong>tza<br />
Terminologiaren zeregina garrantzitsua da gurea bezalako garapen teknikoa<br />
daukaten gizarteetan . Normaltze bidean edo normaltze guran dauden<br />
hizkuntzetan hizkuntza finkatzeko elementu garrantzitsua da, nolanahiko<br />
neologia kontrolatuz eta hizkuntz inperialismoari galga jarriz . Terminoek arlo<br />
konkretu bateko kontzeptuak zehazten dituzte, eta arlo horretako hizkera<br />
bereziak egiten duen erabilerak mugatzen du terminoa . Gure gizarte<br />
konplexua osatzen duten arlo hauetan ideiak elkartrukatzeko eta komunikazio<br />
eraginkorra ziurtatzeko, kontzeptu eta izendapenak estandarizatu egin behar<br />
dira .<br />
Kontua da, ordea, terminoen zeregina ez dela arlo horietako pertsonen arteko<br />
harremanetara mugatzen . Arlo horietako aurkikuntzak, arazoak, gaiak, albiste<br />
bihurtzen dira batzuetan . Neurri batean gizarteratu egiten dira arlo<br />
berezietako edukiok, eta haiekin, terminoak . Terminoen eta <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
arteko harremanetan zehaztapen batzuk egin beharra dago, hala ere .<br />
Alde batetik, <strong>kazetari</strong> testuak ez du zehaztasun eta zuzentasun terminologikoa<br />
galdu behar, modu horretako gai bat gizarteratzen ari denean . Baina, aldi<br />
berean, hedatu nahi dena eta hedatu ahal dena kontuan izan behar du . Eta<br />
berau azaltzeko espresio gaitasuna landu behar du .<br />
Hemen, komenigarria da hitzaren muina eta periferiaren arteko bereizketa<br />
egitea . Oro har, <strong>kazetari</strong>tza informatiboan erabilitako hitz teknikoen muina<br />
argitu behar da, eta ez hainbeste periferia . Muin hori zein den testuinguruak<br />
ematen du . Adibidez, lehertutako taberna batean 5 kilo amonalez osatutako<br />
lehergailua zegoela badiogu, amonal hitza lehenbiziko aldiz erabiliz, nahikoa<br />
izango da berau indar handiko lehergailua dela argitzea . Hori da testuinguru<br />
honetan kontzeptuaren muina, hori da albistearen hartzaileak jakin behar<br />
duen guztia albistea ulertzeko, gertatutakoaren esanahia eta garrantzia<br />
jasotzeko . Ikuspegi polizial edo zientifiko batetik, akaso amonalaren<br />
konposaketa kimikoa, osaketa-prozesua eta jatorria ere garrantzitsua da . Baina<br />
hartzailegoak ez du hartu beharrik kontzeptuari bere jakintza arlo berezian<br />
datxekion guztia .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 8<br />
6 .3 .2 . Terminoen gizarteratze maila<br />
Euskararen kasura etorriz, alde batetik, esan beharra dago azken urteetan lan<br />
handia egin dela <strong>euskarazko</strong> hiztegigintzan eta terminologian . Hizkuntzaren<br />
egoera berezia eta lan hauen abiapuntua ez da ahaztu behar, hala ere . Andoni<br />
Sagarnak 1989an aipatzen zuen moduan, euskara ez dagoenez egoera<br />
normalean, hainbat erabil-eremutako hitzen faltan baizik, ez da harritzekoa<br />
euskal hiztegiak berezi samarrak izatea . Normalean hiztegiak edo<br />
arauemaileak edo erabileraren deskribatzaileak izaten badira, <strong>euskarazko</strong>en<br />
kasuan, ez dira erabat deskribatzaile hutsak izan, ezta erabat arauemaileak<br />
ere . Proposamen hiztegiak direla aipatzen du Sagarnak, eta nahikundehiztegiak<br />
ere askotan izaten direla uste du (Sagarna,1989 :214) .<br />
Hiztegigintzan pausoak eman dira . <strong>Jakintza</strong> eta teknika ezberdinetako<br />
<strong>euskarazko</strong> terminologiak ere garapen aipagarria izan du . Horren lekuko<br />
gertuenetakoa dugu aipatu berri dugun Andoni Sagarna . Terminologia<br />
espezifikoen alorrean, UZEIk landutako hiztegien ekarpena oso garrantzitsua<br />
da. Hala aitortzen du, adibidez, Patxi Petrirena Euskaldunon Egunkaria-ko<br />
Hizkuntz Arduradunak (1994 : 39) . Baina lan horrek aurkezten dituen zailtasun<br />
eta arazoak alde batera utzita, <strong>kazetari</strong> hizkeraren ikuspegitik beste aspektu<br />
bat interesatzen zaigu . Hiztegigintza eta terminogintza maila egoki batean<br />
landuta bagenu ere, beste galdera bati erantzun beharko genioke : ze<br />
gizarteratze maila daukate hitzok?<br />
<strong>Jakintza</strong> eta teknika ezberdinetatik albisteak sortzen dituzten aktoreek<br />
gehienbat ez dute <strong>euskarazko</strong> terminologia erabiltzen (hau landua egon nahiz<br />
ez), mota horretako albisteen iturriak beste hizkuntzetan datoz, <strong>kazetari</strong>ek ere,<br />
gehienera, itzulpen-lana egin behar dute, eta azkenik hartzailego zabalaren<br />
zati handi batek beste hizkuntzetan dauka landua gai horietako iniziaziozko<br />
terminologia .<br />
Testuinguru horretan, bitartekaritzari nahiko lan zaila geratzen zaio .<br />
Kazetariak, sortu berria den eta berak gutxi ezagutzen duen <strong>euskarazko</strong><br />
terminologia erabiltzeaz aparte, komunikazioaz gain pedagogia egin behar du,<br />
terminook gizarteratzen hastekotan . Oro har neurri batean hizkuntza guztietan<br />
agertzen den zailtasuna da, baina <strong>euskarazko</strong> terminologiaren egoera bereziak<br />
areagotu egiten du zailtasun hori .<br />
6 .4 . Estandarrerako deia<br />
Ingurune linguistikoa arakatzen ari ginelarik EFE agentziaren aipu bat eman<br />
dugu : hobe da erabaki bakar bat, nahiz eta txarra izan, bi-hiru erabaki on<br />
ezberdinen arteko zehazkabetasuna baino . Estandartzeko deia da .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 9 9<br />
Estandartzea sinplifikazio ekintza da, aniztasuna mugatzeko ekintza,<br />
posibilitate anitzen arteko hautaketa . Sinplifikazio ekintza hau sortzailea da<br />
aldi berean, komunikazioa errazten duelako . Aldebatekoa izan gabe, ahalik eta<br />
adostuena izan behar du eta, jakina, gaian autoritatea dutenek erabaki behar<br />
badute ere, normalizazioaren zentzua bere hedakuntzan eta aplikazioan datza .<br />
Euskararen kasuari begira, ez ditugu estandartze guztiak zaku berean sartu<br />
nahi. Estandartze orokorra eta oinarrizkoa euskara batuaren sorrera eta<br />
garapena da, eta hori hor dago, bere lorpen eta hutsuneekin. Beste maila<br />
bateko estandartzeak ere aipatu behar dira, ordea. Hainbat hizkuntza maila<br />
eta erabilerak ere beren baitako estandartzeak eskatzen dituzte . Eta hauen<br />
artean sartzen da <strong>kazetari</strong> hizkera ere . Jakina, estandartze maila batek<br />
oinarrizko estandartzeari egiten dio erreferentzia, eta honi lotua dago . Maila<br />
hauek elkarri eragiten ari dira, bai lorpenetan eta bai gabezietan ere .<br />
6 .4 .1 . Hizkuntza batzeko prozesuak<br />
Estandar batu bat izatea lortu duten munduko hizkuntzak erritmo eta<br />
zirkunstantzia ezberdinetan iritsi dira egoera horretara . Neurri handi batean<br />
arrazoi estralinguistikoak dira hizkelki bat besteen gainetik jartzen dutenak .<br />
Hau gertatu ondoren, botere politikoak hizkuntza batzeko joera hartzen du, eta<br />
gizarte modernoaren beharrek ere horretara jotzen dute 2 8 .<br />
Hizkuntza batzuek, hainbat arrazoirengatik, beste batzuek baino bilakaera<br />
zailagoa izan dute estandar batu bat sortzeko orduan . Batasun goiztiar samarra<br />
izan duten hizkuntzetan, lehendik batu samartuta zegoena finkatzen lagundu<br />
du zenbait elementuk: literaturak lehenik, hezkuntzak gero eta hedabideek<br />
orainago . Beste batzuetan, aurretik batasun irizpiderik ezean, literaturaren edo<br />
liburu bakar baten eragina oso garrantzitsua izan da estandarrerako bidean,<br />
Alemanian kasu . Oraindik ere beranduago ibili direnentzat, hezkuntzaren eta<br />
hedabideen eragina garrantzizkoa izan da . Eta hainbatetan, oraindik<br />
erabakiorra izaten ari da bide horretan .<br />
Geurearekin konparatuz bereziki berantiarra izan ez bada ere, italieraren<br />
kasua ez da batasun goiztiarretakoa izan . Italieraren kasuan, hedabideen<br />
hizkuntza eztabaidatuagoa izan da adibidez gazteleraren kasuan baino, bere<br />
28 Oso modu orokorrean esanda, komunitate batek botere politiko eta<br />
ekonomikoa lortu duenean bere ingurune linguistikoko beste komunitateen<br />
gainean, askotan bere hizkelkia eredu bihurtu izan da . Idazleek nagusiki<br />
berau erabiltzean, idatzizko forman finkatua gelditzen da eta ondorengo<br />
gramatikagintzarekin hizkuntza nazional (estatal, zehatzago esanda<br />
gehienetan) bihurtzen da . Horrelatsu izan da bateratze nahiko goiztiarra<br />
izan duten kasuetan . Adibidez, Espainiako erdi aldeko hizkelkiarekin, edo<br />
Inglaterrako hegoaldekoarekin edo Mosku-ko errusierarekin . Ondoren,<br />
hizkuntzaren arauketa ezartzean, hezkuntza orokortzean eta hedabideen<br />
eraginarekin, bateratzea erraztuz eta finkatuz doa .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 00<br />
batasun berezia dela medio eztabaida eta zalantza gehiago baitago Italian<br />
estandarrak hartu behar duen bideaz 29 .<br />
Nazio mailako hizkuntza batuaren eta <strong>kazetari</strong> hizkeraren arteko loturari<br />
garrantzi handiagoa ematen diote batasun berantiar samarra eta eztabaidatua<br />
izan duten hizkuntzetan, italieraren kasuan adibidez . Hedabideetako<br />
hizkuntzak, onerako eta txarrerako, eragin egiten dio kaleko erabilera<br />
arruntari ere. Eta baturanzko bidea arazoz josita dagoen hizkuntzatan, <strong>kazetari</strong><br />
hizkera desio eta kezka iturri bihurtzen da .<br />
6 .4 .2 . Batua eta hizkera estandartuak<br />
Nazio mailarako hizkuntza batua sortzeak baditu bere eskakizun, bide eta<br />
arazoak. Estandarra inorena ez den baina denontzat jarri den hizkuntz aldaera<br />
supradialektala da, hizkelki aldaerez gaindikoa, hizkuntza bereko hiztun<br />
guztiek elkar ulertzeko moldatua . Aldaera estandarra espezialitateetako<br />
hizkeren oinarria da . Kontuan hartu behar da, gure kasuan areago, estandar<br />
batu hori eginez-eginez doan hizkuntz aldaera dela .<br />
Baina hau piska bat albo batera utziz, zentra gaitezen <strong>kazetari</strong> hizkeran .<br />
Kazetari hizkerak ere baditu bere eskakizun propioak . Lehenik nazio mailako<br />
hizkuntza batu baten erreferentzia eta arauak behar ditu . Gero, lexikoaren eta<br />
hainbat arlotako terminologiaren erreferentzia garbiak ere behar ditu . On zaio<br />
<strong>kazetari</strong>-tradizioa ezagutu eta bertan garatutako erabilera, esamolde eta<br />
hizkera moduetatik edatea ere . Ikusentzuteko jardunerako ahoskera eta<br />
azentu mailako eredua ere behar du .<br />
Hauetatik guztietatik ze erreferentzia garbi eskaintzen dio euskararen egoerak<br />
gure <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong>?<br />
Euskara batuak bi hamarkada luzetako bidea egin du eta argi dago bere<br />
arrastoan bidea egin duela <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak . Hala ere, bere<br />
zereginak eskatzen dizkion hainbat mailatako erreferentzia estandarren faltan<br />
egon da neurri batean gure <strong>kazetari</strong> hizkera . Igone Etxebarria Euskal<br />
Telebistako euskara-arduradunaren kezka jar liteke adibide moduan :<br />
"Euskal Telebistak hasiera-hasieratik euskara batuaren aldeko jarrera<br />
hartu zuen eta nahiko normala dirudi Euskal Herri osora zabaldu nahi<br />
29 Horren adibide izan daiteke De Mauro eta Garelliren arteko eztabaida<br />
(Hernando,1991 :79) . De Maurok hizkuntzaren batasunean eragin<br />
onuragarri handia aitortzen die italieraz lan egiten duten hedabideei,<br />
idatzizko zein ikusentzutekoei, eta hau demokraziaren aldeko zeregin<br />
garrantzitsutzat jotzen du . Garellik, hedabideek estandartzeen izan duten<br />
garrantzia aitorturik, ez du horrelako baikortasunik adierazten .<br />
Desastretzat jotzen du hedabideek lortutako batasun eredua, artifizialki<br />
inposaketa politikoz lortutako hizkuntza arrunta delako . Garelliren ustez<br />
osagarri administratiboak (piamonteko burokrazia, zerbitzu militarra) izan<br />
dira historian zehar italiera arrunt amankomun horren gidariak, eta<br />
hedabideek eskema hori errepikatu besterik ez dute egin . Hau da, batu<br />
baino gehiago, lotura sozialik gabeko hizkuntza artifiziala ezarri dute .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 10 1<br />
duela kontutan hartuta. Dena den batuta dagoena batu barik dagoena<br />
baino askoz gutxiago da, beraz zalantza hor sortzen da : batu barik<br />
dagoenetik zer da telebistan onartzeko modukoa eta zer ez?"<br />
(Etxebarria, 1994c :59)<br />
Pello Salaburuk 1984an gogorarazten du (1984a) Euskaltzaindiak emandako<br />
arauak euskara idatzirako onartu direla eta, gainera, arau horiek ez direla<br />
hainbeste : ortografia, deklinabideko formak, aditz laguntzailea eta sintetikoa<br />
(zuka formetan) eta, azkenik, hiztegiaz zenbait ohar . Euskara batua deituriko<br />
'mamu' hori morfologiako gorabeheretan geratzen dela adierazten du 30 .<br />
Euskaltzaindiak geroztik hartu dituen erabaki garrantzitsuak gorabehera,<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren eta batuari buruzko Euskaltziandiaren erabakien arteko<br />
harremanaren izaera bere horretan datza : <strong>kazetari</strong> hizkerak arau eta<br />
erreferentzia moduan izan behar ditu batuari buruzko erabakiak oro, baina<br />
urrunago joan behar du bere hainbat mailatako estandartzeen bila. Euskara<br />
batua eta <strong>kazetari</strong> hizkera estandartua ez dira gauza berbera .<br />
Espezialitateetako hizkerekin ere berdintsu gertatzen da . Espezialitateetako<br />
hizkerek finkatuz doan estandarrean dute oinarria . Zientzia edo tekniketako<br />
hizkerak, adibidez, estandarretik abiatuta eraikitzen dira, hitz eta esapide<br />
bereziak bereganatuz (IVAP, 1994 :4) . Horrek ez du esan nahi batu<br />
supradialektal baten oinarriak ezarririk izateak automatikoki<br />
espezialitateetako hizkerak garatzen dituenik . Horiek bigarren mailako<br />
garapenak dira, bigarren mailako estandartzeak. Jakina, eraginaren norabidea<br />
ez da zentzu bakarrekoa . Batu supradialektalaren oinarriak beharrezkoak dira<br />
beste hizkera bereziak estandartzeko. Aldi berean, hizkera horien garapenak<br />
aurrera eragiten diote batu supradialektalari .<br />
6 .5 . Ebakera eta azentua, adibide<br />
Kazetari hizkerak behar dituen mila eratako erreferentzia estandarren adibide<br />
moduan ahoskeraren eta azentuaren gaiak aipa daitezke . 5 .2 . atalean aipatu<br />
dugun 1984ko artikulu gurutzaketa hartan Joxe Lizarraldek dio euskara<br />
mintzatuan arazo bereziak eta espezifikoak planteatzen direla, euskara<br />
idatzian ez bezalakoak, eta alderantziz . Fonetikaren mundu osoa kontuan<br />
hartu behar dela aipatzen du, eta euskara mintzatuan oso inportanteak direla<br />
ebakera edo ahoskera eta horrekin batera doazen doinua, erritmoa, azentua,<br />
etab .<br />
Egoera berezi samar bat sortzen da gai honetan, beste askotan bezala .<br />
Hedabideek behar dute ebakera edo azentu eredu bat . Behar dute, eta, 'de<br />
facto', egin egiten dute, ondo edo gaizki, bateratua edo sakabanatua,<br />
30 Garai bereko beste artikulu batean gaineratzen du Salaburuk<br />
(1984b), euskara batuaren arau urri horiek zainduko balituzte gure<br />
komunikabideek, hain beharrezko dugun funtzio didaktikoa ere beteko<br />
luketela bide batez eta hizkuntzaren normalizazioari mesede egingo<br />
lioketela .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0 2<br />
irizpideduna edo irizpidegabea . Egin egiten dute, ahoskatu gabe eta azentu<br />
gabe ezin mintza daitekeenez 31 .<br />
6 .5 .1 . Noraezetik gomendioetara<br />
Azentuaren gaian hizkuntzaren arau eta irizpideak markatzen dituzten<br />
erakundeetan ez da erantzun argirik sortu hainbat urtetan . Zalantza, irizpide<br />
edo erritmo kontua da . Ez da behintzat irizpide argiak emateko unea denik<br />
ikusten . Hizkuntzalari, <strong>kazetari</strong> eta hizkuntzaz kezkatutakoen artean horren<br />
beharra eta kezka plazaratu izan da, hainbat modutan, baina inoiz emaitzetara<br />
iritsi gabe . Jose Luis Alvarez Enparatza 'Txillardegi"k egindako ekarpena da,<br />
beharbada, ikuspegi periodistikotik eska daitekeenera gehien hurbildu dena .<br />
Nazio mailako hainbat funtziotarako (<strong>kazetari</strong>tza, euskararen irakaskuntza<br />
etab .) azentu eredu estandarra erabakitzea proposatzen du, bai eta eredu<br />
posible baten aurrerapena egin ere, Euskal Herriko mendebaldeko<br />
azentubidean oinarrituz .<br />
Gai honi oratu gabe hainbat urtetan egon ondoren 1994ko maiatzean egin zuen<br />
Euskaltzaindiak Ahoskera jardunaldia, euskara mintzatuaren gaia aztertzeko .<br />
Bertan Euskaltzaindiko Ahoskera Batzordekoek gai horretan orain arte<br />
egindako lana azaldu zuten . Patxi Altuna eta Jose Ignazio Hualdek euskararen<br />
azentuazioa landu zuten, eta Lourdes Oñederra eta Pilartxo Etxeberriak arlo<br />
fonetikoa32 .<br />
Azentuaren gaian, Patxi Altunak azentuaren arabera bereizten diren hitz<br />
bikoteak eskaini zituen, euskaraz azenturik ez dagoela dioen usteari<br />
erantzunez . Jose Ignazio Hualdek egindako proposamena zenbait oinarritan<br />
Txillardegik 1984an egindako proposamenaren haritik doa . Azentuazio berezia<br />
duten hitzen berri ematen du, horiek bereiztu beharra agertuz . Hitz askotan<br />
singularra eta plurala bereizten dituen azentua euskara batuaren ahoskeran<br />
alde batera uztea gomendatu zuen .<br />
<strong>Bi</strong> arloetan, egindako lanaren emaitza izendatzeko hiru hitz erabili ziren :<br />
proposamena, iradokizuna, gomendioa . "Erabaki' eta 'arau' hitzak ez dira<br />
oraindik ageri .<br />
31 Hala, tartean nolahalako ohiturak zabaltzen dira esatarien artean :<br />
Gipuzkoako zenbait eskualdetan 't' fonema aditzetan bustitzeko dagoen<br />
ohitura 'jatortzat' hartzekoa, adibidez, kontutan hartu gabe beste eskualde<br />
batzuetan askoz kasu gehiagotan bustitzen dela, baina Euskal Herri osorako<br />
eredua dela bilatu behar dena .<br />
3 2 Fonetika <strong>arloa</strong>n, esatari profesionalen eta irakasleen lanerako<br />
ereduak proposatu ziren . Besteren artean, 'j' grafemaren ahoskera<br />
Iparraldeko, Nafarroako eta <strong>Bi</strong>zkaiko mendebaldeko ebakeran ahoskatzea<br />
proposatu zen . Kultismoetan 'g' letra bigun esatea gomendatu zen (ez<br />
gaztelerazko 'j' moduan) . Hitz mota horretan 'x' letra ks bezala ahoskatzea .<br />
'L' eta 'n' letrak bustitzea egoki ikusi zen, baina baita ez bustitzea ere .<br />
Aitzitik 't', 'z', 'd' edo 's' letrak bustitzea baztertu zen . 'S', 'z', 'ts' eta 'tz'<br />
bereiztea gomendatu zen halaber, hiztun batzuen zailtasunak gorabehera .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0 3<br />
6 .5 .2 . Erabakien zain<br />
1994ko jardunaldi horretan orientabide, adibide eta zerrendak aurkeztu<br />
ziren, baina oraindik arau eta erreferentzia estandar zehatzetarako garaia ez<br />
dela agertaraziz . Bai ebakeraren gaian eta baita azentuarenean ere, 'aztertu<br />
beharrak' 'erabakiak' baino pisu handiagoa izan zuen . Gai honen inguruan,<br />
sentimentu bikoitza nabari da askorengan : batetik, eman berri diren pauso<br />
hauen beharrezkotasuna aipatzen eta goraipatzen duena, eta aldi berean,<br />
urrunago joan beharra aldarrikatzen duena .<br />
Txillardegik funtsezkotzat jo zuen Jardunaldi hau . Bere ustez, euskara batu edo<br />
estandarra orain dela 26 urte maila idatzian zedarriturik egon arren, ahozko<br />
elkar-ulerkuntzaren mailan ez baikenuen erruz aurreratu, eta orain euskara<br />
mintzatuaren batasuna eraikitzen hasiak baikara Euskaltzaindiaren<br />
babespean. Bere ustez, euskalkien arteko ezberdintasun fonologikoek trabatu<br />
egiten dute gure arteko elkar-ulerkuntza . Honek ahoskerak batzera bultzatzen<br />
gaitu. Izan ere, bestela erdarara lerratzeko arriskua dago, eta orain arte<br />
zegoen euskaldun hiztunaren belarria suntsitu egiten da, erdal belarria<br />
gailenduta (Txillardegi, 1994) .<br />
Xabier Kintanaren iritziz, zentzuzkoa lirudike herri baten hizkuntza ofiziala<br />
irakaskuntza eta hedabideetara pasatzen den unean, horren batasun 'osoaren'<br />
gaia behar den bezala planteatu eta ebatzia izateak. Bere arrenkura agertzen<br />
du "euskaldunok gure hizkuntza suspertu eta finkatzeko ditugun ikastola,<br />
eskola, irrati eta telebistak hamalau urteotan inolako erregelarik gabe,<br />
bakoitzak bere herriko ohitura, gustu pertsonal, apeta eta gurari pitxienaren<br />
bidetik nahi erara irakasten eta esaten" ibili direlako . Jarraian, euskararen<br />
'badaezpadakotasun' zalantzakorragatik inork kasu handirik egin gabe kezka<br />
plazaratu duen Txillardegiri aitorpen egiten dio . Kintanaren iritziz ez<br />
hezkuntza munduak, ez akademiak eta ez irrati-telebistek planteatu dute<br />
arazo hau behar den seriotasun eta aurrikuspen historikoz . Bere ustez, lotsaz,<br />
hamalau urte alperrik galdu dira . (Kintana, 1994) .<br />
Kintanak ondoren dioen moduan, hobe berandu, ordea, inoiz ez baino . 1994ko<br />
Jardunaldiko txostenok abiapuntu moduan baliagarriak dira eta<br />
Euskaltzaindiak behin betiko erabakiak hartzeko landu eta eztabaidatu egin<br />
behar dira. Aztertu beharra aipatzen du Iñaki Gamindek ere, azentuaren<br />
gaian :<br />
"Oraindik hastapenetan gagoz, baina dena dela jendea badabil lanean,<br />
eta hori pozgarria da . Ezagutzen ez ditugun hizkerak ezagutzea,<br />
ezagutzen ditugunetan sakontzea eta intonazioari oratzea lirateke,<br />
hortaz, erronkarik behinenak" (Gaminde, 1994) .<br />
<strong>Bi</strong>dea, berandu baina hasia, beraz .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 04<br />
6 .5 .3 . Kazetariak, tartean<br />
Jardunaldiak jardunaldi, une honetan oraindik <strong>euskarazko</strong> hedabideak arau<br />
estandar zehatzik gabe aurkitzen dira azentuaren eta ebakeraren gaian . Ia<br />
oraintsu arte oraindik okerrago, gomendio taxuzkorik ere gabe . Eta eguneroko<br />
lanean nahitaez ebaki eta azentuatu behar denez, inertziazko erabilera egin da,<br />
bakoitzak ahal duen modurik egokienean . Hala, esan bezala inertziaz, edo<br />
modaz, edo berez inposatzen doazen joera eta estiloen bidez azentubide eta<br />
ebakera bat sortzen da, baina hainbat arazo dituena : bere baitako<br />
kontraesanak, arau eta irizpide bateratzaileen faltan eta erdararen eraginetik<br />
eta momentuko joera edo moda zalantzazkoetatik babesteko biderik gabe .<br />
Igone Etxebarria ETBko euskara-arduradunaren iritziz, ahozko euskararen<br />
zuzentasunaren gaian noraezean aurkitu da Euskal Telebista . "Euskararen<br />
batasunerako emandako urratsak idatzizkoari begira egin dira, baina ahozkoan<br />
lehengo antzera gabiltza eta askotan ez dakigu zuzentasunari dagokionean zer<br />
egin eta zer esan" (Etxebarria, 1994b) .<br />
Harreman berezi baten aurrean gaude . Alde batetik <strong>kazetari</strong>tzak eragin egiten<br />
du, mesederako edo kalterako, gizarteak estandar moduan hartu eta erabiliko<br />
duen hizkuntzan . Bestetik, <strong>kazetari</strong>tza hain zuzen ere arauen eske eta egarri<br />
dago . Euskararen kasuan, azentuaren eta ebakeraren gaian ikusi dugun<br />
moduan, <strong>kazetari</strong>ak erreferentzia finkatu, normaldu, estandar hori ez badu,<br />
arazoen eta bapatekoatasunaren gainean eraikitzen du bere eguneroko<br />
jarduna eta hala, piskanaka piskanaka bere nolabaiteko araua sortuz doa .<br />
Airean gelditzen den galdera zera da : hedabideek berek halabeharrez<br />
'estandarra sortu' behar dutenean, zenbateraino dira gai lan hori ondo egiteko<br />
eta erreferentzia bateratu egokiak sortzeko?<br />
6 .6 . Kataluniarren adibidea<br />
Hedabideek beren hizkuntza arautzeko eta estandarrak sortuz joateko<br />
egindako ahaleginen adibide dugu Kataluniako kasua . Gainera, <strong>euskarazko</strong><br />
hedabideen ispilu eta erreferentzia izan daitezke kataluniarrak, zentzu<br />
askotan gure kasuarekiko duten gertutasunagatik .<br />
Hirurogeita hamarreko hamarkadako transizio politikoaren ondorioz<br />
katalanaren ofizialtasuna lortu eta Kataluniako ikusentzuteko hedabide<br />
publikoak sortu zirenean, errealitate berri bat ezagutu zuen katalanazko<br />
<strong>kazetari</strong>tzak. <strong>Kazetaritza</strong>n katalanezko sorkuntzaren kantitateari garrantzia<br />
ematearekin batera, katalanaren kalitate edo nolakotasunari ere garrantzia<br />
eman zioten hasieratik, horretarako beharrezkoak ziren bitartekoak jarriz .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren egoera berezia aztertzen dugun kapituluan<br />
zehazkiago aztertuko dugu, kataluniarren adibidearen ispiluan, <strong>euskarazko</strong><br />
hedabideek gai honetarako jarri dituzten bitarteko eta ahaleginen
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0 5<br />
nolakotasuna. Atal honetan ez dugu zehazki bitartekoen gaian sartu nahi, ez<br />
eta <strong>euskarazko</strong> hedabideekiko konparaketan ere .<br />
6 .6 .1 . Camps i Giralt-en ponentzia<br />
1990eko maiatzean egindako Euskal Kazetarien jardunaldietan Oriol Camps i<br />
Giralt Catalunya Ràdio irrati publikoko Hizkuntz Aholkularitzarako Sailaren<br />
buruak katalanezko <strong>kazetari</strong> hizkeraren estandarizazioaren norabidea azaldu<br />
zuen bere ponentzian (Camp i Giralt, 1991) . Kazetari hizkeraren estandarizazio<br />
hori hizkuntza kataluniarraren batasunetik urrunago doan pausoa da, eta<br />
hedabideetako hizkuntza aholkularitzarako taldeen (hizkuntzalari eta<br />
<strong>kazetari</strong>en arteko harremanen) eskutik dator . Puntu batzuk aipatuko ditugu<br />
Camps i Giralt-en ponentziatik :<br />
- Aurrez unibertsitateko fakultateren batean hizkuntza estandarraz<br />
nolabaiteko kezka izan bazen ere, Catalunya Radio eta TV3 hedabide<br />
publikoak sortzean gauzatu zen hedabideetako hizkuntza estandarraren<br />
lanketa arduratua .<br />
- <strong>Bi</strong>tartekoak . Hizkuntzaren arduradunak edo zuzentzaileak, pauso bat emanez,<br />
zuzentzaile soilik izatetik ikertzaile eta trebatzaile izatera pasa ziren, eta<br />
<strong>kazetari</strong> profesionalekin elkarlanean hasi . Batetik hizlari, erredaktore eta<br />
abarren trebakuntza eta bestetik hedabidea zuzenduko duten estilo-irizpideak<br />
lantzen dituzte hizkuntzalariek . Bestetik Bartzelonako Unibertsitateak ere<br />
gertutik jarraitzen du kezka hau : Hizkuntza Normatiboaren Ikerketa<br />
jardunaldiak antolatzen ditu eta hizkuntzalaritza aplikatuan masterra sortu du<br />
hizkuntz aholkulariak trebatzeko .<br />
- 1980-90ko hamarkadan hizkuntzalariek egin zuten aurkikuntzarik<br />
handientzat hizkeraren maila edo erregistroena jotzen dute . Lexiko eta<br />
morfosintaxiaren aldaki ezberdinen onargarritasun maila ezberdinak<br />
planteatzen dira .<br />
- Helburua ez da hizkuntzaren osotasuna azaltzea, hedabideetarako erabilera<br />
aproposenak azaltzea baizik, nahiz eta hizkuntzaren osotasuna aldarrikatzen<br />
dutenentzat eredu murriztailea izan . Hedabideen ardura hizkera zuzena eta<br />
berehala ulertzekoa egitea da . Bestetik, katalanaren barruan dauden dialekto<br />
nagusietariko baten fonetika-arauak bereganatu beharko ditu : ekialdekoa ala<br />
mendebaldekoa .<br />
- Kazetari hizkerak bere bidea egiten du, bere erregistroa garatzen du .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ren izaerak katalanera itzultzeko modurik izan behar duten zenbait<br />
erabilera, esamolde eta egitura ekarri ditu . Esaterako 'lead' bati zenbaki bidez<br />
hasiera ematea ("Hirurehun hildako dira . . .") katalanez esaldia taxutzeko ohiko<br />
eredua aldrebestea da, katalanuniera, gertatutakoa denboran zehar kokatuz<br />
azaltzen hasten bait da. Hala ere zilegi da jeneroak berezko ereduak sortzea,<br />
hauek ez erregistro kolokialei ezta kultuei ere ez dagozkien arren . Beren ustez<br />
albiste emankizunen testuinguruaz kanpo ia inork ez ditu informaziozko
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0 6<br />
<strong>kazetari</strong>tzarenak diren egitura hauek kopiatzen . Horrek esan nahi duke<br />
erregistroen teoria egokia dela .<br />
- Onarrizko bi jarrera bereiz daitezke hedabideetako katalanaren<br />
nolakotasunaren inguruan . Bata, etorkizuneko katalana proiektatzeari<br />
garrantzia ematen diona, epe baten buruan izango den katalana osatu nahi<br />
duena, nahiz eta oraingoz jendeak benetan hitzegiten duenetik urrundua izan .<br />
Teorikoki hizkuntz eredu 'kataluniarragoa' da, baina praktikan jendeak<br />
ezagutzen duenaren antz gutxi duena eta, beraz, atxekimendu eskasa eragiten<br />
duena eta katalana hizkuntza zaila delako iritzia sortzen duena . Beste jarrera,<br />
hizkuntza errealago baten alde dago, zenbait arau arinduz . Helburua<br />
katalanarekiko atxekimendua lortzea da, ez sinbolikoa, erabilgarritasunezkoa<br />
baizik. Lehen jarrerak hizkuntz-eredu bixiagoa izaten laguntzen du,<br />
hizkuntzaren aberastasun guztia jaso nahi duena . <strong>Bi</strong>garrenak hizkera aproposa<br />
bilatzen du, adierazpide xumea eta programaren araberakoa .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0 7<br />
7 . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren ingurunea<br />
7 .1 . Euskarazko hedabideen tokia<br />
7 .1 .1 . Aurretiko batzuk<br />
7 .1 .2 . Hegoaldeko bilakaera<br />
7 .1 .3 . Egungo bolumena<br />
7 .2 . Itzulpenaren bolumena<br />
7 .2 .1 . Bolumena eta kalitatea<br />
7 .2 .2 . Bolumenarena ñabartuz : Euskaldunon Egunkariaren ikerketa<br />
7 .3 . Kazetaria<br />
7 .3 .1 . Kazetaria, giltzarri<br />
7 .3 .2 . Kritikak eta kexuak<br />
7 .3 .3 . Lan-baldintzen eragina?<br />
7 .3 .4 . Beste aje batzuk<br />
7 .3 .5 . Bereizkuntza-sindromea<br />
7 .4 . Hizkuntza-kalitatearen politika hedabideetan<br />
7 .4 .1 Hedabideen politika eta zeregin indibiduala<br />
7 .5 . <strong>Kazetaritza</strong>ren beste inguruaz<br />
7 .5 .1 Unibertsitatearen egokitze falta
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0 8<br />
7 . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren ingurunea<br />
Aurreko kapituluetan aipatu ditugu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren ingurune<br />
soziolingusitiko eta linguistiko bereziak . Alfabetatze maila bereziak, euskalki<br />
eta azpi-euskalkien dispertsio mailak, erdaren nagusitasunak, hizkuntzaren<br />
baitako zalantza-eremu zabalak, estandarizazio-arazoek eta abarrek alde<br />
askotatik baldintzatzen dute <strong>kazetari</strong> hizkera .<br />
Atal honetan, ordea, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren beraren inguruneari emango<br />
diogu errepasoa . Orain arte "igorlea- mezua (kodea) - hartzailea" eskeman<br />
hartzailea eta kodeari eman diegu gain<strong>begiratu</strong>a, ingurune soziolinguistikoa<br />
eta linguistikoa aipatzean . <strong>Bi</strong> ingurune hauen egoera bereziaz ohartu gara, eta<br />
honek <strong>kazetari</strong> hizkeran duen eraginaz mintzatu . Lehenbiziko elementuari<br />
<strong>begiratu</strong> nahi diogu orain, igorleari, <strong>kazetari</strong>ari . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
inguruneari gain<strong>begiratu</strong>a emango diogu, bere kopuru, egoera eta arazoak<br />
ikusteko, honek ere, zalantzarik gabe, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraren nondik<br />
norakoak ulertzeko beste ikuspegi beharrezko bat emango baitigu .<br />
7 .1 . Euskarazko hedabideen tokia<br />
Hainbat ikerketa egin da, eta egin daiteke, <strong>euskarazko</strong> hedabideen historia eta<br />
bilakaerari buruz . Une honetan euskarak hedabideetan duen presentziari eta<br />
bilakaerari buruz ere balegoke zer bildu eta ikerturik . Aipagarria da lan<br />
honetarako gaur egungo <strong>euskarazko</strong> hedabideen hedapenaren 'lau datu'<br />
biltzeko guk iturri ezberdinetara jo beharra . Hainbeste estadistika eta datu<br />
egunero sortzen eta erabiltzen den inguruan, ez dago <strong>euskarazko</strong> hedabideen<br />
datuen jarraipen bateraturik .<br />
Aurretikoak eta hedapen-datuak guri zeharka bakarrik interesatzen zaizkigu<br />
lan honetarako . Aurretikoak, historia, <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> buruz egingo dugun<br />
gogoeta piska bat kokatzeko on zaizkigu . Ez dugu, ordea, aspektu horretan<br />
gehiegi kalkatu nahi . Gaur egungo hedapenaren datuek ere zerbait esango<br />
digute hizkeraren lorpen eta ezintasunez .<br />
7 .1 .1 . Aurretiko batzuk<br />
Gizateriarean historian <strong>kazetari</strong>tza fenomeno berria bada, are berriagoa da<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza . Berria eta, inguruko hizkuntzekin alderatuz gutxi<br />
landua .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren zati handi batek funtzio lagungarria izan du<br />
nagusiki erdaraz argitaratzen ziren agerkarietan, bigarren mailako edukiak<br />
landuz askotan. Kazetari hizkeraren aldetik gehien interesatzen zaizkigunak,
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 0 9<br />
<strong>kazetari</strong>tza informatiboa euskaraz egin duten agerkariak dira batez ere .<br />
Hauetan tradiziorik luze eta jarraiena Iparraldean izandakoa da .<br />
Javier Díaz Noci-k aztertu ditu <strong>euskarazko</strong> prentsaren hastapenak, hizkuntz<br />
ereduari bereziki erreparatuz (1994) . XIX . mendeko erdialdean sortu zen<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza, polarizazio politikoaren eraginez . 1834an Donostiako<br />
liberalek argitaratu zituzten lehen euskal testuak, eta 1848an Chahok kaleratu<br />
zuen euskara hutsezko lehen aldizkaria .<br />
Geroztik, Iparraldeko eta Hegoaldeko <strong>euskarazko</strong> prentsak bide bana egin<br />
dute, elkarrengandik nahiko modu autonomoan . Muga administratiboa tarteko,<br />
zaila izan da ipar eta hegoaldeko euskaldunen arteko harremana garai<br />
honetan . Hala prentsa esperientziena ere, XIX . mendeko bukaeran eta XX .<br />
mende osoan zehar . Tartean, iskanbilak ere izan ziren euskalzaleen artean .<br />
Iparraldean Eskualzaleeen <strong>Bi</strong>ltzarra sortu zen bitartean, Hegoaldean Euskal<br />
Esnalea sortu zen . Hegoaldean egoera ekonomikoa nahiko ona zen, eta bazuen<br />
bizitasunik hizkuntzaren inguruko lanak . Iparraldean aldiz, aspalditik<br />
erakunde propiorik gabe zeuden, biztanleria urriagoa zen, eta tentsio<br />
politikoak ere zeharo ezberdinak .<br />
Hala ere, beren ezberdintasunean, alde biek (eta, akaso bereziki<br />
Iparraldekoak) garatu dituzte prentsa esperientzia interesgarriak, euskararen<br />
ikuspegitik .<br />
Iparraldean<br />
Joseph Augustin Chahok euskara hutsean Uskal Herrico Gaseta kaleratu<br />
zuenetik hona, euskal <strong>kazetari</strong>tzarentzat ezinbesteko erreferentzia diren<br />
esperientziak garatu ditu Iparraldeak .<br />
Nagusiki Javier Díaz Noci-k "Gerra aurreko euskal <strong>kazetari</strong>tza eta hizkuntzereduak"<br />
izeneko artikuluan egindako ekarpenen bidez egingo dugu<br />
puntukako errepasotxoa :<br />
- Zubereraz idatzi zen nagusiki aipatu berri dugun lehen kazeta, frantsesaren<br />
ortografiarekin . Hala ere, zuberera nahiko zokoratua gelditu zen ondorengo<br />
argitalpen nagusiagoetan . Almanaka batzuetara eta Eskualduna aldizkariko<br />
zati batzuetara mugatuta gelditzen da euskalki hau .<br />
- Hizkera estandar moduko bat sortuz eta finkatuz joango da XIX . mende<br />
bukaeratik XX .era Iparraldeko prentsa idazkeran : nafarrera-lapurtera<br />
literarioa. Laffitek kodifikatu egin zuen idazkera hau . Esan liteke lapurteraren<br />
oinarri klasikoa baxenafartarren hizkuntz ekarpenekin aberastuta sortzen dela<br />
idazkera hau .<br />
- Aipatu beharrekoak dira almanakak eta iraupen gutxiko aldizkariak ere .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ren bidea urratzeko balio izan zuten argitalpen labur baina ugariok .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 0<br />
- Eskualduna kazeta izan da historia honetako izar nagusietakoa : batetik<br />
gehien iraun zuen kazeta, eta bestetik hizkuntzaren funtzionaltasuna bilatu eta<br />
lortu zuena, aurreko puntuan aipatutako bidetik .<br />
- Ondoren, Eskualdunaren suziria Herria astekariak hartuko zuen . Oinarrizko<br />
formula beretsuarekin, berrogeigarren hamarkadatik gaur egunera arte iraun<br />
du astekari honek .<br />
Hegoaldean<br />
- Hegoaldean hizkera eredu ezberdinek funtzionatu zuten . Batetik, gipuzkera,<br />
erdiko gipuzkera nagusitzen da eta Nafar idazleek ere eredu honetarantz<br />
jotzen dute . <strong>Bi</strong>zkaian, aldiz, bi eredu sortzen dira : bata Añibarroren tradizioan<br />
oinarriturikoa, eta bestea aranista . Orokorrean, Iparraldean ez bezala,<br />
Hegoaldean ikuspegi politikoari lotuagoa zegoen euskara eredua, karga<br />
politikoa zuen hizkera-moduak .<br />
- Argia astekaria (1921-1936) izan zen izarretakoa . Díaz Noci-ren ustez<br />
bizkaierazkoek eta batez ere euskara hutsezko aldizkari jelkideek baino<br />
arrakasta handiagoa izan zuen . Díaz Noci-ren iritzian, Argian irakurri ahal den<br />
idazkera Hegoaldeko lehenengo euskara baturantzako emandako adibiderik<br />
onetariko bat da . Zentzu honetan Iparraldean Eskualdunak egindakoarekin<br />
konpara liteke . Gipuzkera estandar bat lortzen saiatu zen praktikan .<br />
Astekari honek hizkera modu batu eta funtzionalaren aldeko apustua egiten<br />
du, batez ere <strong>Bi</strong>tor Garitaonaindiaren eskutik . Neologismo aranarrak ez ditu<br />
beti eta orokorrean onartzen, salbuespenak badaude ere . Aipagarri moduan,<br />
<strong>euskarazko</strong> hedabideetan erabili den lehen 'estilo orria' ('estilo-liburu' ez<br />
esateagatik) erabili zen Argian . Hizkeraren inguruko zerak arautzen zituen<br />
dozenaren bat orrialdeko idazkera-arauen multzoa egin zuten .<br />
- <strong>Bi</strong>zkaian bi hizkera ereduren arteko burruka izan zen . Batetik Añibarroren<br />
tradizioan sustraiturik Azkue eta ingurukoek egin nahi zutena, aranismoetatik<br />
urrunduz . Euskalzale kazeta da bide honen agertoki nagusia . Bestetik eredu<br />
garbizale aranistaren jarraitzaile zirenena, jelkideei lotuago agerkarietan .<br />
- Nafarroan Jesusén <strong>Bi</strong>otzaren Deya eta Zeruko Argia izan litezke<br />
aipagarrienak . Agerkari hauetan, neurri batean, gipuzkerara begira idatzitako<br />
testuak baina goi-nafarreraren ekarriz osotuak aurki daitezke .<br />
- Egunaren esperientzia ere aipagarria da . Gerrako hilabete gogorretan, ia<br />
emergentzia giroan atera zen . Erredakzio talde gazte batekin, hainbat hizkera<br />
eredu ezberdin hartu zituen bere baitan, aurreko puntuetan deskribatutako<br />
egoera eta burruketatik abiatuta .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
7 .1 .1 . Hegoaldeko bilakaera<br />
Gaurko <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren nondik norakoa zertxobait aztertuz gero,<br />
nagusiki hegoaldean frankismoaz geroztik izandako bilakaeraren frutu dela<br />
esan daiteke . Eta une honetako ezaugarri eta ezintasunak perspektiba batekin<br />
ikusteko, ona da aurretiko hurbil horien egoerari apur bat erreparatzea .<br />
Urte elkorrak eta aldizkarien ahalegina<br />
Gerra Zibilaren ondorengo urteak elkorrak izan ziren Hegoaldeko euskal<br />
<strong>kazetari</strong>tzarentzat . Mikel Atxagak dioenez, "gerra ondo luzean debekatuak,<br />
baztertuak eta erasotuak izan ziren euskara eta euskaltzaletasun izpiren bat<br />
zuten <strong>kazetari</strong>ak. Euskal izenak eta euskal ortografia bera ere debekaturik<br />
zeuden hemengo egunkarietan" (Atxaga, 1991 :43) .<br />
Atxaga beraren datuen arabera, <strong>euskarazko</strong> lehen lana 1962an argitaratu zen<br />
'Diario Vasco'n . 'Diario de Navarra' 1966an hasi zen euskaraz zerbait<br />
argitaratzen . Urte berean lortu zuen Basarrik bere 'Bordatxo'n euskara sartzea<br />
'La Voz de España'n . Donostiako 'Hoja del Lunes' eta <strong>Bi</strong>lboko 'La Gaceta del<br />
Norte' egunkarietan 197 lean hasi ziren .<br />
1975ean Franco hil zenean, Euskal Herriko egunkarietan ziharduten 178<br />
<strong>kazetari</strong>etatik zazpik bakarrik zekiten euskaraz mintzatzen, eta bat bakarra<br />
ari zen <strong>euskarazko</strong> orrietan idazten (Xabier Aranburu, 'Euskera' XXII-1977<br />
aip ., Atxaga, 1991 :44) . Duela 20 urteko kontuak bakarrik direla kontuan hartu<br />
behar da, garai haren ondorengo zuzenak eta ez oso urrutikoak garela<br />
ohartzeko .<br />
Garai hartan Juan Mari Torrealdaik idatzitako zati bat aipatzen du Mikel<br />
Atxagak kontakizun berean :<br />
"Astekarien ordua da gurea . Orain arte ezinean, voluntarismoan, eta<br />
amateurismoan ibili garen mundu horretantxe, urrats bat gehiago<br />
egin behar dugu . Gure ekonomiazko zangoak buztinezkoak ziren orain<br />
arte . Memento honetan egiten diren planteoak arras profesionalak<br />
dira, bai lege aldetik, bai ekonomi aldetik, bai lanmoduaren aldetik,<br />
tituludunak eta liberatuak (batez ere hortara emanak) izanen dira<br />
aurrerantzean <strong>kazetari</strong>tza munduan dabiltzanak, ez orain arte bezala,<br />
plurilanetan itorik" (Torrealdai, 1977, aip . Zalakain, 1993 :91) .<br />
1976 . urtea 'Euskal <strong>Kazetaritza</strong>ren urte' izendatu zuten <strong>euskarazko</strong> aldizkariek,<br />
Zeruko Argiaren ideiari jarraiki . Euskal <strong>kazetari</strong>tza irmo bat sortzea<br />
lehentasunezko helburu moduan hartu zen . Zeruko Argia bera eta Anaitasuna<br />
dira ideia honen aintzindari eta erakusgarri . Ikuspegi honetatik, euskara<br />
hutsezko <strong>kazetari</strong>tza bultzatzen da, eta <strong>kazetari</strong>tza elebiduna aukera okertzat<br />
hartzen .<br />
1 1 1
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 2<br />
Egunkariak, elebitasunaren desilusioa<br />
Aldizkari eta irratien ahaleginakin batera, beste errealitate berri batzuk sortu<br />
ziren euskal <strong>kazetari</strong>tzara : elebidunak izateko bokazioarekin jaiotako bi<br />
egunkari abertzale, 'Egin' eta 'Deia', 1977an. Esan behar da, aurretik edo garai<br />
beretsuan aldizkari elebidunek ere beren saioa egin zutela : Punto y Hora,<br />
Garaia, Berriak, Euskadi eta Ere aldizkariek, hain zuzen ere . Hauek, Jexuxmari<br />
Zalakainek dioen bezala (1993 :97) euskara hutsezko aldizkariei<br />
nabarmentasuna kentzeaz gain (ez baitzuten aurretik zeuden euskara<br />
hutsezkoek 'elebidunekin' maila berean konpetitzerik), euskarari dagokionean<br />
ez zuten beren orrialdeetan egoera minorizatua gainditu, oro har (ale<br />
gehienetan euskararen presentzia %10era ere ez zen iristen, Siadeco-ren<br />
arabera) .<br />
Itzul gaitezen egunkari sortuberrie tara . Aurreko urteetan aldizkari eta<br />
irratietan euskaraz lan egiten hasi ziren <strong>kazetari</strong> batzuk bilduz, bi egunkari<br />
hauek bere <strong>euskarazko</strong> atalak argitaratzen hasi ziren . Formula honek ia 20<br />
urteko bidea egin du geroztik. Esperientzia hau ia urte guztiotan barrutik bizi<br />
duen Mikel Atxagak, 'Deia'ko <strong>kazetari</strong>ak, honela ikusten du <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>en egoera egunkarion barruan : "Denboraz, lankide bezala onartuak<br />
izan bagara ere, ordea, euskal <strong>kazetari</strong>ak, aginpiderik gabe, egunkariaren orri<br />
bazterretan eta garrantzirik gabeko eta erdal <strong>kazetari</strong>etara heltzen ez diren<br />
albiste apurrez baliaturik egin behar izan du lan `Deia' eta 'Egin'en, profesional<br />
bezala aurrerabide handiegirik egiteko aukera gehiegi gabe" (Atxaga,<br />
1991 :46) .<br />
Zalakain-ek dioenez, 1978-rako nabarmena zen euskaldunen artean formula<br />
elebidun honen porrota, eta darraion etsipena (1993 :98) .<br />
Geroztik, oro har 'Egin'en euskarak izan duen tratamentu kuantitatiboa<br />
'Deia'koa baino hobea izan bada ere, eskema beretsuan sar daitezke biak .<br />
Euskarak bigarren mailako presentzia eta funtzioa du egunkariotan, eta<br />
garatzeko ahalbide eskasa . Frankismoaren bukaeraren ondorengo urteetan<br />
irrati eta aldizkarietan euskaraz egindako lanak ere ez zuen izan aldaketa<br />
kualitatiboaz hitzegiteko moduko pisurik . Gauza bera esan genezake geroztik<br />
Euskal Herriko egunkari erdaldunetan sortu diren <strong>euskarazko</strong> gehigarriez .<br />
Egunkari gehienetan sortutako <strong>euskarazko</strong> gehigarri berezietatatik 'Zabalik'-ek<br />
bakarrik dirau bizirik, El Diario Vasco egunkarian .<br />
Guri interesatzen zaigunerako ondoriotxo bat atera genezake garai honetaz :<br />
egunkarietako euskara sail menpekoek eta irrati-aldizkariek indar gutxikoek<br />
osatutako <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzak ez zuen behar adinako dinamika eta masa<br />
kritikorik <strong>kazetari</strong> hizkera bizi bat sortu eta garatzeko .<br />
Egunkari formatoko astekariak<br />
Laurogeiko hamarkadaren bigarren erdian, zehatzago 1986an, egunkari<br />
formatoan euskara hutsean sortutako 'Hemen' eta 'Eguna' astekariek ere ez<br />
zuten horretan aurrerapauso handirik ekarri . Eusko jaurlaritzaren sostenguz<br />
sortutako agerkari hauek <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>ak trebatzeko eta euskal
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 3<br />
egunkarirako bidea urratzen hasteko balio behar zutela zirudien, baina inor<br />
gutxik aitortu dio lorpen hori 'Eguna' eta 'Hemen'-ekin egindako esperientziari .<br />
Mikel Atxagaren hitzetan "<strong>euskarazko</strong> egunkariari bidea egiteko eta errazteko<br />
sortu ziren 'Eguna' eta 'Hemen' beste aurrerapausu bat izanik ere, behinbehinekotasuna<br />
gehiegi luzatu delako, ez da <strong>kazetari</strong> berriak ondo trebatzeko<br />
sistema suertatu, 'Orain' eta 'Iparragirre' langile fijo gehiegiz ez itotzeko<br />
aldikako <strong>kazetari</strong>ez baliatu bait dira, piska bat trebatuak hirugarren urterako<br />
kaleratuz" (Atxaga, 1991 :46) .<br />
Saio esperimental honek batetik iraupen eskasa izan zuen, 1990eko<br />
udazkenean ezkutatu baitziren biak ala biak . Bestetik harrera ere orduko<br />
<strong>euskarazko</strong> aldizkari batzuk baino ere txikiagoa . Gainera, Atxagak aipatu berri<br />
duen <strong>kazetari</strong>en mugikortasunarekin, eta tartean enpresek pertsonalaz<br />
egindako beste erabilera batzuekin, <strong>kazetari</strong>en trebakuntza ere zalantzazkoa<br />
izan zen .<br />
<strong>Bi</strong> erreferentzia nagusi<br />
Ikus-entzutekoen alorrean EITBren sorrera izan da, zalantzarik gabe euskal<br />
<strong>kazetari</strong>tzak egindako salto kualitatiborik handiena . Baita kuantitatiboa ere,<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza osoari begira . ETBren <strong>euskarazko</strong> kateak eta Euskadi<br />
Irratiak izan duten eta duten <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> kopururik ez du sekula izan<br />
euskal <strong>kazetari</strong>tzak . Langileen egoera, dedikazioa eta kopurua inoiz baino<br />
egokiagoak izan dira .<br />
Prentsa idatziari dagokionez, 1990eko abenduan Euskaldunon Egunkariaren<br />
sorrerak pauso handia ekarri zuen . Ordura arte nagusiki 'Argia' astekariak eta<br />
lehen aipatutako 'Eguna' eta 'Hemen'ek prentsa informatiboan egindako<br />
pausoak gaindituz, jauzi kualitatiboa izan zuen <strong>euskarazko</strong> prentsa idatziak<br />
Egunkariaren sorrerarekin .<br />
Historia hurbil honetatik atera daitekeen ondorio bat zera da, azken bi-hiru<br />
hamarkadetako historian euskal <strong>kazetari</strong>tzak izan duen bilakaera azkarra, ia<br />
ezerezetik abiatuta, eta ondorioz esperientzia-tradizio urria . Antton<br />
Aranburuk honela ikusten du :<br />
"Beti aipatu izan da gure artean euskal <strong>kazetari</strong> tradiziorik eza eta<br />
hamabost urte atzera begiratzea aski da horretaz ohartzeko . Gaur,<br />
hala ere, euskal <strong>kazetari</strong> mordo bat dago barreiaturik euskal<br />
komunikabideetan . Beraz, gaurko euskal <strong>kazetari</strong>goaren lehen<br />
ezaugarrietako bat horixe da, haren gaztetasuna eta neurri handi<br />
batean, haren esperientziarik eza" (Aranburu, 1991 :18) .<br />
Hiru urte beranduago, euskal <strong>kazetari</strong>tzaren ezaugarri bereziak aipatzerakoan,<br />
tradizio urriaren ezaugarriari beste bat eransten dio Aranburuk(1994 :27) :<br />
gizarte elebidun eta diglosiko batean sortu eta garatzen den <strong>kazetari</strong>tza izanik,<br />
ez dela erabat euskalduna den gizarte bateko fenomenoa . Iturri eta sorburuan<br />
erdalduna da gure <strong>kazetari</strong>tza eta, ondoren, neurri batean bakarrik iristen da<br />
<strong>euskarazko</strong> informazio-bide eta albiste izatera . Aranbururen hitzetan,
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 4<br />
<strong>kazetari</strong>tza nagusiki fenomeno sozial erdalduna da gurean, baina hala ere, gaur<br />
gaurkoz nagusi diren erdarazkoen parean, baditugu fenomeno horren<br />
berriemate eta mezugintzan euskaraz ari diren bitartekoak ere .<br />
7 .1 .3 . Egungo bolumena<br />
Labur-labur <strong>begiratu</strong> batean <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren errealitatearen datu<br />
batzuk ematea da atal honetako asmoa . Ez dugu, hala ere, iturri bakar batetik<br />
eta urte bereko datuak lortzerik izan, harrigarria badirudi ere .<br />
Asmoa itxura bat ematea da, ordea . Iturri, zehaztasun eta urte ezberdinetako<br />
datuak bildu ditugu, eskura samar daudenetatik oso urrun joan barik,<br />
estadistika horiek bateratu eta garatzea horretarako dauden erakundeei<br />
dagokielakoan . Euskara hutsean edo nagusiki euskaraz ari diren hedabideak<br />
bakarrik hartuko ditugu kontuan . Izan ere, testimonialki edo oso bigarren<br />
mailan euskarari tartetxoa egiten dioten hedebideei ez diegu ekarpen handirik<br />
aitortzen aztertzen ari garen arlorako .<br />
Egunkariak<br />
Eguneroko prentsaren batazbesteko hedapena . Euskal Estatistika<br />
Erakundearen arabera (hauek datuak O .J.D. hedapenaren kontrolerako<br />
bulegotik harturik) hau da Euskal Autonomi Elkartean argitaratzen diren<br />
egunkarien batazbesteko hedapena 1993an :<br />
Deia (*) 48 .313 ale<br />
Diario Vasco 93 .578 ale<br />
Egin 51 .366 ale<br />
El Correo 133 .955 ale<br />
Egunkaria (*) 11 .143 ale<br />
El Mundo 209.992 ale (estatuan)<br />
(*) 1992 urteari dagozkion datuak<br />
Datu hauetan ikusten dena nahiko argigarria da . Oso adierazgarria eguneroko<br />
prentsan euskara hutsezko prentsaren presentzia erlatiboa ikusteko . Euskal<br />
Autonomi Elkartetik argitaratzen diren egunkarien hedapen osoa 338.354<br />
alekoa bada (El Mundo-renak kenduta), <strong>euskarazko</strong>ak 11 .143 ale dira. Hau da,<br />
%3,29 dira <strong>euskarazko</strong>ak Euskal Autonomi Elkartetik argitaratzen diren<br />
egunkarietan .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 5<br />
Datu hauek ez dituzte kontuan hartzen hainbat gauza : Euskal Autonomi<br />
Elkartetik kanpoko datuak, hau da, Nafarroako eta Iparraldeko egunkarien<br />
hedapena; bestetik, estatu espainiarrean editatu eta Euskal Autonomi<br />
Elkartean nahiz nafarroan saltzen diren beste egunkariak (El Mundo, El País,<br />
etab .) . Hauek erantsiz gero, %3,29 hori oraindik gehiago murriztuko litzateke .<br />
Telebista<br />
Garai berean Euskal Autonomi Elkartean egindako telebista audientziaren<br />
neurketako datuek antzerako zerbait erakusten digute . Hauek dira<br />
telebistaren ikusle portzentaiak 14 urte eta gehiagoko biztanleriaren artean<br />
(Iturria CIES, 1993ko metatua) :<br />
Guztira telebistaren entzuleak %84,3<br />
TVE-1 %48,2<br />
TVE-2 %11,8<br />
ETB-1 %11,4<br />
ETB-2 %19,8<br />
Tele-5 %24,4<br />
Antena-3 %26,9<br />
Canal Plus %3,0<br />
Datu hauek urte bakar bati dagozkio eta gorabehera dexenteak izaten ditu<br />
neurketa honek urtetik urtera . Egoera eta joera nagusia ikustea bakarrik nahi<br />
dugu guk . Euskal Autonomi Elkartean ikusten diren telebista guztien artean<br />
%84,3ko audientzia lortzen badute, euskaraz aritzen den kate bakarrak %11,4<br />
lortzen du horretatik . Hau da, teleikusleen % 13,5 lortzen ditu <strong>euskarazko</strong><br />
telebistak. Berdin balio du hemen ere egunkarien kasurako esandakoak,<br />
Iparraldeko eta Nafarroako datuen faltan . Guztira, gorabeherak gorabehera,<br />
azken urteotan goitik jota 300.000 ikusentzule inguruko kopurua lortzen du<br />
Euskal Telebistak eguneroko batazbestean, bere audientzia-sailaren arabera .<br />
Zifren kopuruari beste ñabardura bat gehitu behar zaio telebistaren eta<br />
egunkariaren kasuan : aukera bakarrarena . Telebistan edo egunkarietan<br />
<strong>euskarazko</strong> informazioa edo emankizunak nahi dituenak aukera bakarra<br />
dauka, ez dauka hautatzeko modurik .<br />
Irratia<br />
Telebista eta egunkariaren kasuan hedabide bakarra badago eta besteekin<br />
konparatu besterik egin ez badezakegu, irratiaren kasuan egoera<br />
konplexuagoa eta aberatsagoa da .<br />
Lehenik, bolumenetan sartu barik, euskaraz emititzen duten irratien<br />
panorama ikusiko dugu :
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 6<br />
EUSKARAZ %lOETIK GORA EMITITZEN DUTEN IRRATIAK<br />
IRRATIA ZENBAT EGITEN NON ENTZUN<br />
DUEN EUSKARAZ DAITEKEEN<br />
Euskadi Irratia % 100 Euskal Herrian<br />
Euskalerria Irratia % 100 Iruñerrian<br />
Arrate Irratia % 100 Eibar inguruan<br />
<strong>Bi</strong>zkaia Irratia % 100 <strong>Bi</strong>zkaian<br />
Gure Irratia % 100 Lapurdin<br />
Irulegiko Irratia % 85 Behenafarroan<br />
Xiberuko Boza % 70 Zuberoan<br />
Egin Irratia % 65 Zatika<br />
Segura Irratia % 50 Goiherri inguruan<br />
Loiola Herri Irratia % 44 Gipuzkoan<br />
Donostiako Herri I . % 12 Gipuzkoan<br />
Iruñeako Herri I . % 10 Nafarroan<br />
(Iturria, Argiaren Urtekaria, 1989 :83)<br />
Entzule kopuruak jakiteko modu bateraturik ez dugu aurkitu . Ideia nagusia<br />
egitea bakarrik komeni zaigu hemen ere, eta zerrenda honek gaurkotasuna<br />
badu, 1989koa izan arren . Euskal Herri osoan zabaltzen den bakarra eta<br />
<strong>euskarazko</strong> irratietan alde handiz nagusia den Euskadi Irratiak 1992an,<br />
93 .000 entzule zituen egunero Hegoaldean . Hilabetean zehar, berriz, 163 .000<br />
lagunek entzuten zuten Euskadi Irratia. <strong>Bi</strong>zkaia Irratiak eta Gipuzkoako Herri<br />
Irratiek lortzen dituzte ondoren entzule kopururik handienak . Iparraldeko<br />
irratien datuak aurrerago ikusiko ditugu .<br />
Euskarazko irrati eskaintza telebista eta egunkariarekin konparatuta zabala<br />
dela esan badaiteke ere, irrati audientzia osoaren baitan erlatibizatuta<br />
gelditzen da, berriz ere, bere bolumena33 . Telebista eta egunkarietan baino<br />
pisu erlatibo handiagoa du, hala ere, <strong>euskarazko</strong> irratiak .<br />
33 Konparaziorako, jakingarria da datu hauen data baino 3 urte<br />
lehenago, Hego Euskal Herriko irrati nagusien entzulegoaren neurketak<br />
ematen duena (CIES, aip . Argiaren Urtekaria, 1989 :83), <strong>euskarazko</strong> irratien<br />
bolumena guztien artean kokatzeko :<br />
<strong>Bi</strong>zkaian 723 .000 entzule egunero, 8 irrati nagusien artean .<br />
Gipuzkoan 382 .000 entzule egunero, 9 irrati nagusien artean<br />
Araban 120 .000 entzule egunero, 6 irrati nagusien artean<br />
Nafarroan 234 .000 entzule egunero, 8 irrati nagusien artean .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 7<br />
Aldizkariak<br />
Euskarazko aldizkariena ere errealitate anitza da . Sakontzera sartu barik, eta<br />
ideia bat egiteko, <strong>euskarazko</strong> aldizkarien salmentari buruzko 1989ko CIESen<br />
datuak ekarriko ditugu :<br />
Aldizkaria Salmenta Irakurleak<br />
Argia 5 .800 24.000<br />
Aizu! 3/4 .000 9 .000<br />
Elhuyar 2/3 .000 6.000<br />
Habe 2/3 .000 6.000<br />
Herria 3 .000 8 .000<br />
Herriz herri 1 .5/2 .000 11 .000<br />
Idatz & Mintz 8000/1 .000 2 .000<br />
Ipurbeltz 3 .500<br />
Jakin 3/4 .000 6 .000<br />
Karmel 1.000<br />
Larrun 800/ 1 .000<br />
Lit . Gazeta 1/2 .000 3 .000<br />
Senez 500/700 1 .000<br />
Susa 1/2 .000<br />
(Iturria, CIES, Euskarazko aldizkako argitalpenak, 1989, aip. Zalakain,1993 : 77-<br />
78 or .)<br />
Batzuk sortu, bakarren bat ezkutatu eta bat edo beste hazi gorabehera, euskal<br />
aldizkarigintzaren egoeraren eta hedapenaren aztarna bat ematen digu taula<br />
honek. Hutsuneak betez 88.000 irakurle (ez erosle) inguruko kopurua emango<br />
luke guztira . Hala ere, irakurle asko (gehienak agian) bi-hiru aldiz kontatuak<br />
egon litezke, aldizkari bat baino gehiagoren harpidedun-irakurle direlako .<br />
Datu gaurkotu eta bikoizketa gabekorik ez dago eskura, honetan ere .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 1 8<br />
Bestalde, kontuan izan behar da bost-sei urtetik hona elementu berria sartu<br />
dela euskal aldizkarigintzara : herri-aldizkariak. Horien datuak aurreraxeago<br />
emango ditugu .<br />
Iparraldea<br />
Orain artean eman ditugun datuetarako erabilitako estatistika gehienetan Ipar<br />
Euskal Herria ahazten denez, beroni buruz dauden datu apurrak eman<br />
beharrekoak dira .<br />
Irratiak dira Iparraldean <strong>euskarazko</strong> hedabiderik zabalduen eta<br />
eraginkorrenak . Xiberoko Boza, Irulegiko Irratia eta Gure Irratiaren artean<br />
60 .000 entzule hartzen dituzte . Kontuan izanik iparraldean 250.000 biztanle<br />
daudela eta SIADECO-ren arabera 65 .000 direla euskaraz komunikatzeko gai,<br />
irration eraginaren garrantzia begibistakoa da .<br />
<strong>Bi</strong>garren hedabide hedatuena Herria L astekaria da, une honetan 3 .800<br />
alerekin, batez ere Behenafarroan eta lapurdin hedatua . Berau da kopuru eta<br />
tradizio mailan, Iparraldean argitaratzen diren beste aldizkari txikien<br />
aintzindaria .<br />
Hegoaldetik -gehiago edo gutxiago Euskal Herri osorako intentzioz- iristen<br />
diren hedabideetan, Euskaldunon Egunkaria, Argia, Euskal Telebista eta<br />
Euskadi Irratia dira Iparraldean gehienik jasotzen direnak .<br />
Herri hedabideak<br />
Laurogeiko hamarkadaren bukaeran Arrasaten hasita, martxan dagoen<br />
hamarkada honen hasieran <strong>euskarazko</strong> herri-aldizkari mordoska sortu da<br />
Euskal Herriko herrietan zehar, Gipuzkoa eta <strong>Bi</strong>zkaian batez ere . Herrietako<br />
albisteen gertutasunean oinarrituta, <strong>euskarazko</strong> prentsa eta publizitatea<br />
garatu dute, euskararentzat irakurle berriak eta espazio berriak sortuz .<br />
Euskarazko prentsarentzat errealitate itxaropentsua da .<br />
Une honetan honela bildu genitzake errealitate honetako azken datuak :<br />
- 8 astekari<br />
- 6 hamabostekari<br />
- 20 hilabetekari<br />
- 10 aldizkari maiztasun urriagokoak .<br />
Guztira euskaraz ari diren 44 herri aldizkari ditugu . Geografikoki banaturik :<br />
25 Gipuzkoan<br />
10 <strong>Bi</strong>zkaian<br />
6 Nafarroan<br />
2 Araban<br />
1 Iparraldean
8 astekariek 3-4 .000 aleko tirada dute batazbeste, 6 .000 aletik pasatzen denik<br />
ere bada tartean . Zortzien artean 33 .500 aleko tirada osatzen dute . Ale<br />
bakoitza 3 edo 3,5 pertsonek irakurtzen dutela estimatzen denez, 100.000<br />
irakurle ingurura iristen dira 8 astekari hauen artean .<br />
Astekariez gain hamabostekari eta hilabetekariak sartzen baditugu, kopuru<br />
handietara goaz . Azken datuen arabera, 20 hilabetekari eta 6<br />
hamabostekarien artean 62 .700 ale tiratzen dituzte . Horri 3 edo 3,5 irakurleko<br />
ratioa aplikatuz gero, 186 .000 irakurle inguru ateratzen dira, baxuenetik .<br />
Estimazio handiak dira . Astero, hamabostero edo hilero, irakurle kopuru handi<br />
batek bere herri inguruko berriak euskaraz irakurtzen ditu . Gainera, tirada<br />
handiena eta finkapenik sendoena duten aldizkariak maiztasunik<br />
handienekoak dira, hau da, albiste-<strong>kazetari</strong>tza ondoen gara dezaketenak . Hala<br />
ere, irakurle-kopuruaren datuetatik bere pisua eta eragina<br />
ondorioztatzerakoan kontuz ibili behar da : kontuan izan behar da gehienetan<br />
doan banatzen dela eta ez duela egunkari bat erosten duenaren mailako<br />
irakurketarik eta baliorik jasotzen .<br />
Herri-aldizkarigintzaren bultzadaren ondorioetako bat herrietako multimediak<br />
bultzatzeko ideiaren sorrera da . Arrasateko Arko elkartearen inguruan<br />
Arrasate Press eta ATB (Arrasate Telebista) biltzea da honen adibidea . Hala<br />
ere, orokorrean ideia hau hastapenetan eta oraindik indarge dagoela dirudi .<br />
Edozein kasutan ere Euskal Herri mailan herri-telebisten eta irrati lokalen<br />
hartzaile kopuruak ez dira adierazgarriak .<br />
Ikuspegi orokorra<br />
Kazetari hizkeraren gorabeherentzat ez da garrantzitsua datuen ehunekoen<br />
zehaztasuna (%22 gora edo %35 behera) . Gutxi gorabehera ze <strong>kazetari</strong>tzabolumenetan<br />
gabiltzan jakitea da adierazgarria . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
ikuspegi hori horrela laburbil daiteke, gorabeherari tarte zabala utziz :<br />
- 27 .000 egunkari irakurle egunero .<br />
- 300.000 telebista ikusle egunero (beroarena kendu gabe) .<br />
- 220.000 irrati entzule egunero, tartean guztiz euskaraz ari ez den irratiren<br />
bat ere sartuz .<br />
- 80 .000 aldizkari irakurle (Euskal Herri mailako aldizkariak), tartean<br />
gehienak bi-hiru aldiz kontatuta ordea .<br />
- 250 .000 irakurle herri prentsan, hauek beren arteko bikoizketarik gabe,<br />
baina oso maiztasun eta pisu ezberdineko agerkarien irakurleak .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 0<br />
7 .2 . Itzulpenaren bolumena<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzak une honetan aurrean daukan errealitateetako bat<br />
zera da, informazioaren hizkuntza-jatorria erdaraz datorrela nagusiki .<br />
Camps I Giralt-ek aipatzen du Katalunian albisteak -prentsa-oharrak,<br />
teletipoak, prentsa-hitzaldiak, etab .- ez direla hedabideetan katalanez<br />
jasotzen, baizik eta beste hizkuntzetan, eta hau kontuan hartzekoa dela<br />
katalanezko <strong>kazetari</strong> hizkera aztertzerakoan . Nahiz eta hizkuntza 'handi'<br />
batzuetakoek gauzak bestela direla pentsatu nahi izan, informazio jardueran,<br />
ia kultur jarduerarik gehientsuenetan bezalaxe, ezin dela hizkuntz ukipena<br />
galerazi dio . Eta hau nabarmenagoa dela hizkuntza gutxituen kasuan .<br />
Katalunian <strong>kazetari</strong>tza katalanaren eremuan ezezik gazteleraren eremuan ere<br />
egiten da, eta inoiz beste hizkuntzetan ere bai . Erakundeen prentsa oharrak<br />
normalki gazteleraz jasotzen dira, Generalitatearenak eta zenbait alderdirenak<br />
ezik (Camps i Giralt, 1991 :63) .<br />
Euskararen kasuan gauza bera esan daiteke, azentu handiagoa jarriz gainera,<br />
euskal gizarte bizitzan euskarak duen presentzia katalunian katalanak duena<br />
baino dexentez txikiagoa baita .<br />
Gaur egungo <strong>euskarazko</strong> hedabideen hizkuntz arduradunek itzulpenaren gaia<br />
aipatzen dute behin eta berriz beren arazoen iturri nagusietakotzat 34 . Igone<br />
Etxebarria Euskal Telebistako Euskara Arduradunaren iritziz arazorik<br />
handiena itzulpenaren ingurukoa da (1994a :51) . Euskaraz lan egiten duen<br />
<strong>kazetari</strong>a nahi ta nahi ez gazteleraren morroi da . Berriak kanpoko zein<br />
hemengo agentzietatik datozenean batzuetan ingelesez eta gehienetan<br />
gazteleraz jasotzen dira . Hemen sortutako berriak ere gehienak gazteleraz<br />
sortuak dira . Beraz, nahi ta nahi ez <strong>kazetari</strong>ak albistea landu behar duenean<br />
beste hizkuntza batetik euskarara egokitu egin behar du . Ahaztu gabe,<br />
gainera, sarritan albiste bera hizkuntza bietan landu behar duela . Telebistari<br />
buruzko Etxebarriaren aipuarekin jarraituz, eguneroko informatiboez gain,<br />
kirol berri asko, pelikula eta antzeko guztiak zein erreportai gehienak<br />
itzulpenak dira . Kazetari hizkeraz gain hedabideetako hizkuntza orokorra ere<br />
itzulpenaren arazoak ukitua aurkitzen da, beraz .<br />
Ikusentzuteko <strong>euskarazko</strong> hedabide nagusitik idatzizko <strong>euskarazko</strong> hedabide<br />
nagusira . Euskaldunon Egunkariako Hizkuntz Arduradun den Patxi Petrirenak<br />
ere itzuli beharraren arazoa ez dauka ahazteko :<br />
"Komunikabideetako euskara aztertzen hasita, horietan lanean ari<br />
garenok oinarrizko eragozkarri bat dugu, hain zuzen ere berri iturriak<br />
gehien-gehienean erdaraz ditugula eta etengabe itzultzen ari<br />
beharrean gaudela . Honek arazoak sortzen dizkigu alde guztietatik,<br />
hasi arlo jakinetako terminologiatik, esamolde eta klitxe eginen<br />
3 4 Mikel Atxagak (1991 :49) dio, euskal <strong>kazetari</strong>a itzulpen-errota<br />
bilakatu dela, euskalduntzeko eta alfabetatzeko ahaleginik egiten ez duten<br />
agintari, politikari, sindikalista, kirolari, artista, irakasle eta abarren<br />
jokabide alferra eta zabarra zuritzen eta zarpeatzen duen norbait .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 1<br />
alorretik pasa eta hizkuntzaren erabilera globaleraino . Zer iturri<br />
ditugun eta hizkuntzaren egoera kontutan hartuta, hizkera jator eta<br />
bizia erabiltzeko ardura berezia behar da, erdaren morroi ibili barik .<br />
Ahalegin berezia, lan berezia -hizkuntza egiten aritzea baita- eskatzen<br />
du horrek, eta hori presakako lanean kosta egiten da" (Petrirena,<br />
1994 :39) .<br />
7 .2 .1 . Bolumena eta kalitatea<br />
Itzuli beharrak gizartean egiten duen eragin horrez gain, <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
beraren baitan sortzen dira arazorik larrienak, Petrirenak aipatutako<br />
ildoetatik . Eta honetan, itzuli behar den bolumenaz gain, itzulpenaren<br />
kalitateak eta honen aurrean <strong>kazetari</strong>ak duen gaitasunak ere zeresan handia<br />
du .<br />
Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundearen esku-liburuak aitortzen du bere<br />
kasuan, euskal administrazioaren hizkeran, itzulpengintzak etxekoaren tokia<br />
duela. Eremu urrikoa izateaz gain, arlo asko lantzen hasi berria den gure<br />
hizkuntzan, itzulpengintzak sorkuntzak besteko erantzukizuna du hizkuntza<br />
behar berrietara egokitzeko bidean (IVAP, 1994 :102) . Horren aurrean<br />
administrazioan testuak itzuli eta landu behar dituen jendearen erretratua<br />
egiten du . Hauek dira aipatzen dituen ezaugarrietako batzuk :<br />
- Jabetzen da hizkuntza bakoitzak bere modua eta baliabideak dituela ideia<br />
bat eta bakarra azaltzeko .<br />
- <strong>Bi</strong> hizkuntzekin zintzo jokatu nahi du, baina sorburu-hizkuntzari (gaztelerari)<br />
errespetua dio, eta askotan -kezka eta guzti ere- men egiten dio .<br />
- Sorburu-hizkuntza (gaztelera) hizkuntza arautua dela ikusten du, eta arlo<br />
asko jorratu duena : sukaldekoa, lagunartekoa, zuzenbidea, zientzi arlo<br />
guztiak. . .<br />
- Xede-hizkuntza (euskara) arautze-bidean dela ikusten du ; artean, arlo asko,<br />
gehienak, urratzen hasi berria .<br />
- <strong>Bi</strong> hizkuntzen baliabideak eta moldeak direla-eta oztopo berekin egiten du<br />
beti topo ; baina ezin du hausnarketarako patxadarik hartu .<br />
- Lana atera egin behar du, tarte laburrean eta presaka . Hori ez da, zalantzarik<br />
duenean, argia bilatzeko eta aurkitzeko modurik aproposena .<br />
Ezaugarri horietako batzuk euskaraz lan egiten duen <strong>kazetari</strong>ei ere<br />
badagozkie . Hala ere, zenbaiten kexua da, maila hori baino ere beherago<br />
dagoela euskal <strong>kazetari</strong>aren hizkuntza maila . Gaitasun arazoa ere badela 35 .<br />
35 Antton Aranbururentzat sarri askotan egiten den badaezpadako<br />
itzulpengintzan daukagu arazo honen erakusgarrietako bat . Tamalez neurri<br />
handi batean euskal <strong>kazetari</strong>tza itzulpengintza izanik, <strong>kazetari</strong> hizkuntz
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 2<br />
Joxe Ramon Zubimendi eta Pello Esnalen liburuko pasartea oso adierazgarria<br />
da :<br />
"Kazetariak, informazio-etorbide asko erdaraz dituenez, behin eta<br />
berriro jo behar izaten du itzultzera . Bestetik, behin baino gehiagotan<br />
errazago menperatzen du gaia erdaraz . Edo <strong>kazetari</strong>ak erdaraz<br />
pentsatzen du eta gero euskaraz idazten . Edo bietara egin behar<br />
duelako, erdaraz idazten du lehenbizi eta gero euskaraz . . . Kasu<br />
guztietan itzultzen ari behar du . Eta erdararen itzala luzea da"<br />
(1993 :165) .<br />
Jakina, <strong>kazetari</strong> hizkeraren eredu propioa lantzeko garaia eta itzuli beharraren<br />
zaparrada, batera edo aldi ber-berean etorri zaizkio euskarari . Ezin, beraz,<br />
arazo bata bestearengandik bereizi .<br />
7 .2 .2 . Bolumenarena ñabartuz : Madariagaren ikerketa<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzak egin behar duen itzulpenaren bolumena inguruko<br />
hizkuntza handiekin konparatuz oso handia dela nabarmen badago ere,<br />
baieztapen hau muturrera eraman gabe bere neurrian kokatzea komeni da .<br />
Honetarako baliagarria da Sabino Madariagak Iñaki Zabaletaren<br />
zuzendaritzapean egindako ikerketa .<br />
Euskaldunon Egunkaria "erdal egunkari itzulia" besterik ez zela esan zuen<br />
Joseba Arregi Eusko jaurlaritzako Kultura sailburuak, egunkari horren lehen<br />
urteetan izandako une tirabiratsuetan . Baieztapen honen egiatasuna ala<br />
faltsutasuna frogatzeko ikerketa egin zuen Sabino Madariagak Euskal Herriko<br />
Unibertsitateko <strong>Kazetaritza</strong> Sailean (Madariaga, 1991) .<br />
Metodologia zehatz batekin 1 .040 albisteko lagina aztertu ondoren, ondorio<br />
hauek atera zituen :<br />
- Euskaldunon Egunkariaren informazio zati handiena euskaraz zuzenean<br />
landua da: %5 2 .<br />
Zuzenean euskaraz landutako %52 horretatik, %32an albistearen agentea ere<br />
euskaraduna da, %16an gazteleraduna, %3an frantsesa eta %lean beste<br />
hizkuntza batetik datorrena .<br />
- Itzulpenetik euskaraz moldatutako informazioa : %40 . Informazio hau ez da<br />
itzulpena . Erredakziora teletipoz edo bestelako bidez heldu den informazioa,<br />
eredu propio bat duen hizkuntza batetik oraindik ere bere <strong>kazetari</strong> hizkera<br />
propioa ez duen hizkuntza batera egiten da itzulpen hori . Eta hori,<br />
euskararen berezitasun eta barne egitura kontutan hartu edo<br />
errespetatzeke, hots, gazteleraren barne egitura kalkatuz . Horrela, gaur<br />
<strong>kazetari</strong>tzan egiten den itzulpengintzak asko narrasten, arrozten eta,<br />
ondorioz, ulergaiztotzen digu euskara (Aranburu,1994 :29) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 3<br />
erredakzioan jaso eta moldatu egiten da . Kazetariak eskua sartzen du, bai<br />
euskarara egokituz eta bai datuei forma periodistikoa emanez . Zati honetatik<br />
gehiena, %39 gaztelaniaz iritsitako informazioa da, eta %1 frantsesez<br />
iritsitakoa .<br />
- Zuzenean itzulitako informazioa : %8 . Gazteleratik %7 eta frantsesetik %1 .<br />
Ikerketa honek neurria hartzen dio, beraz, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza itzulpen<br />
hutsa dela dioen topiko zehazkabeari . Euskaldunon Egunkariaren kasuan<br />
behintzat, <strong>euskarazko</strong> albiste sorkuntzak pisu handia duela frogatzen du . Beste<br />
arazo bat da, zuzenean euskaraz egiten den testuan ere albo-erdaren itzulpen<br />
mentala zenbaterainokoa den .<br />
7 .3 . Kazetaria<br />
7 .3 .1 . Kazetaria, giltzarri<br />
Kazetari hizkeraren inguruan sortzen diren hainbat gaik <strong>kazetari</strong>aren irudiari<br />
begira jartzen gaituzte, eta <strong>kazetari</strong>aren gaitasun mailaren garrantzia<br />
azpimarratzen dute .<br />
Aurreko atalean, itzulpengintzaz egindako azken aipuaren ondoren, zera<br />
gaineratzen du Aranburuk :<br />
"Gure komunikabideetako euskararen alde zer egin daitekeen<br />
pentsatzen jarrita, nik uste euskara berarengan baino gehiago<br />
<strong>kazetari</strong>arengan pentsatu behar dela . Arazoa ez baita euskara :<br />
arazoa, izatekotan ere, <strong>kazetari</strong>a baita . Beraz, arazo estruktural baten<br />
aurrean geundeke" (Aranburu, 1994 :29) .<br />
Ñabartu beharreko adierazpena da hau . Euskararen arazoak <strong>kazetari</strong>en<br />
gaitasun arazoetatik urrunago doaz . Baina <strong>kazetari</strong>aren irudiaren garrantzia<br />
ere ez da ahaztu behar .<br />
Euskaraz lan egiten duen <strong>kazetari</strong>ak hizkuntzaren panoramaren aurrean<br />
daukan arazo mordoa eta kontuan eduki beharreko aspektu piloa handia da,<br />
zalantzarik gabe . Orokorrean <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> dagozkion ezaugarri, arazo eta<br />
oreka guztiez gain, euskararen errealitate bereziak eskatzen dituenak eduki<br />
behar ditu kontuan .<br />
Ingurune soziolinguistikoaz ari ginelarik, euskaldungoaren egoerari<br />
zenbateraino egokitu edota etorkizuneko hizkuntzari begira zenbateraino<br />
jardun oreka zail moduan planteatzen dela ikusi dugu . Ingurune linguistikoaz<br />
ari ginelarik, terminologia berezien eta kaleko hizkuntza arruntaren artean<br />
bitartekaritza egiteak euskararen kasuan dituen zailtasunak ikusi ditugu .<br />
Euskararen zalantza eremuak eta erabakien berritasuna, estandarraren<br />
arazoak . .. guztiek <strong>kazetari</strong>aren irudiaren garrantzia aipatzera garamatzate . Eta
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 4<br />
zein da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>aren soslaiari buruz euskalgintzaren inguruan<br />
dagoen inpresioa?<br />
Euskaraz lan egiten duen <strong>kazetari</strong> multzoa asko zabaldu da azken hamar<br />
urteotan . Ikusentzuteko hedabide publikoak sortu ostean, <strong>euskarazko</strong><br />
egunkaria sortu ondoren eta bestelako irrati eta aldizkariak ere indartzen ari<br />
diren honetan <strong>kazetari</strong> berri saldo bat ari da lanean <strong>euskarazko</strong> hedabideetan .<br />
Jende gazte ugari tartean, <strong>Kazetaritza</strong> Fakultatetik atera berriak asko . Antton<br />
Aranbururen aipuak 7 .1 .1 . atalean zioen euskal <strong>kazetari</strong>eriaren lehen<br />
ezaugarrietako bat gaztetasuna eta esperientziarik eza dela .<br />
Euskarari buruzko ardura ohiko gaia den inguruetan sarritan karikaturizatuta<br />
azaltzen dira euskal <strong>kazetari</strong>ei buruzko iritziak . Euskal <strong>kazetari</strong>ek egiten<br />
dituzten akats gramatikalen maiztasuna eskandalu eta txantxa iturri ere izan<br />
da euskaltzaleen berriketetan . Baina arazoa sakonagoa da . Hizkuntza<br />
teknikoaren, ahozkotasunaren, zehaztasunaren, itzulpenaren eta euskalkien<br />
oreka anitzak lortzeko hizkuntza aldetik jantzia behar du <strong>kazetari</strong>ak .<br />
Hizkuntzaren normalkuntzan erantzukizun handiegia dauka <strong>kazetari</strong>eriak,<br />
minimoen azpitik ibiltzearen luxua onartzeko .<br />
Xabier Kintanak ere <strong>kazetari</strong>en zereginean bukatzen du <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren diagnostikoa egiten hastean . Bere ustez gure hedabideetako<br />
hizkuntza kutsaturik dago, eri datza, gero eta ahantziagoa dugu,<br />
espainolduagoa, eta erraxkeriara makurtua erabat . Gure literatur ondare<br />
idatzitik urrundu eta erdarapeko ahozko erregistro erosionatuetara lerratzeak<br />
honaino ekarri gaitu . Sendabideak iradokitzean, <strong>kazetari</strong>en irudian jartzen du<br />
Kintanak erantzukizuna : sendabidea, funtsean egiazko profesionalak bere<br />
lanerako behar duen jakituria eta trabetasuna (berr)eskuratzea besterik ez da,<br />
darabilen tresnatik -kasu honetan hizkuntzatik- behar bezalako egokitasun,<br />
zehaztasun eta adierazkortasun-etekinak lortzeko (Kintana, 1994 :108) .<br />
Joxe Ramon Zubimendi eta Pello Esnalek ere <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>aren akatsak<br />
aipatzen dituzte beren Idazkera-liburuan zehar, behin eta berriz : <strong>kazetari</strong><br />
sasi-normalizaziogilea, <strong>kazetari</strong> sasi-alfabetatzailea, <strong>kazetari</strong> sasi-literatoa eta<br />
sasi-akademikoa . . . baina :<br />
"Nondik dator, ordea, <strong>kazetari</strong>ak euskara desegoki erabiltzea? <strong>Bi</strong><br />
arrazoi nagusienak bakarrik azalduko ditugu : euskararen ezagutza<br />
urria eta euskararekiko begirunerik eza" (1993 :163 ) .<br />
7 .3 .2 . Kritika eta kexuak<br />
Antton Aranbururen ustez (1991 :17), hedabide euskaldun berrien eta<br />
handienak sortu ondoren <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren praktika bulapean bezala<br />
egon da . Euskaraz aritzeak, beste gabe, guztia arrazoizko eta justifikagarri dela<br />
pentsatzera eraman bagintu bezala . Hori hala izanik ala izan gabe, kontua da<br />
euskaltzale eta hizkuntzalarien aldetik kexurik aski sortu duela euskal<br />
<strong>kazetari</strong>en lanak .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 5<br />
Lehenxeago aipatutako Xabier Kintana da kexu horren adierazle<br />
garbienetakoa . Kintanaren ustez (1994 :103), hizkuntza modernoen<br />
sustapenerako hiru zutabe sozialak irakaskuntza, hedabideak eta<br />
administrazioa direla kontuan harturik, lehen biek dute garrantzirik handiena .<br />
Horrexegatik irakaskuntzako profesionalak hautatzeko orduan, hizkuntz<br />
mailaren kontrolak galbaheketa ona egiten du, baina, tamalez, ez dirudi<br />
hedabideetan beste horrenbeste gertatzen denik, maiz zuzendari-karguekin<br />
hasita .<br />
Euskarazko hedabideetan hizkuntza-praktika onartezinak salatzen ditu<br />
Kintanak :<br />
"Maiseatzen ditudanak Unamunok deitoratzen zituen gisako<br />
'profesionalak' dira, hots, ahalegin txikienaren artista bereziak . Beren<br />
obren argitan, asko euskaraz ia ezer irakurtzen ez duten pertsonak<br />
dira, eta euskal telebistako korridore eta bulegoetan maizegi entzuten<br />
dena entzunda, horien mintzabide ohikoena erdara dela esan nezake .<br />
Datu hauekin, ez gintuzke gehiegi harritu behar nongo iturrietatik<br />
edaten duten jakiteak. Izan, holakoak erdal prentsaren kopiatzaile<br />
hutsak ditugu, hobeki esan, espainol prentsarenak, euskal sen eta<br />
sormenik bat ere gabeak, lanbidez baina, euskaldungoari<br />
informatzeko karguaz goitik hornituak" .<br />
Mamiagatik eta tonuagatik merezi du aipua luzatzeak :<br />
( . . .)"Izan ere, idazle eta <strong>kazetari</strong> batzuek hizkuntzaganako duten<br />
arduragabekeria nabaria ikusita, zail egiten zaigu askori gure<br />
mintzaira lantzeko interesik -diruzkoez landa- badutela sinestea, eta<br />
horren ondorioz sinesgaitzagoa oraindik norbaitek interesatzen ez<br />
zaionarekin kalitatezko ezer onik egin dezakeela .<br />
Alde batetik gure hizkuntzaren baliabide ohikoenak ahanzten<br />
dituzten neurrian -inoiz horiek ikastera heldu baldin badira-, dendena<br />
espainoletik hitzez hitz itzultzen saiatzen dira inolako lotsarik<br />
gabe. Guztiok dugu gogoan iparraldeko euskaldunen kexa ezaguna,<br />
hemengo anitzen euskara ulertzeko espainol asko jakin beharra<br />
dagoela, alegia . Mokoroak edo Mitxelenak jadanik salatzen zutenez -<br />
eta Ibon Sarasola, arrazoi osoaz, bide beretik datorkigu-, erdara<br />
konkretu horren peko morrontza nabari-nabaria da,<br />
komunikabideetatik hedatzen den euskara gero eta higatuagoa<br />
lekuko" (Kintana,1994 :105) .<br />
Lanketa eta ahalegin eskasean jartzen du Xabier Kintanak bere kritikaren<br />
muina. Igone Etxebarriak euskal <strong>kazetari</strong>ak gaur egun oso gazteak direla
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 6<br />
gogorarazten du 36 . Lanketa aipatzen du Antton Aranburuk ere <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>ek bete beharreko puntu garrantzitsuenak aipatzean :<br />
"Egunero eta etengabe landu beharreko tresnatzat aipatu dugu<br />
hizkuntza, bakoitzak izan dezakeen berezkoa ez baita nahitaez betiko .<br />
Ondorioz, egunero ikasi behar da euskara, mintzo dena entzunez eta<br />
idazten dena irakurriz . Jai beraz, orojakitun usteko <strong>kazetari</strong>arekin!"<br />
(1994 :32) .<br />
Gaztetasuna, euskaraz ari garelako edozer justifikagarri den ustea, eta<br />
hizkuntzarenganako axolagabekeria . Euskarazko <strong>kazetari</strong>ei buruzko hiru kexu,<br />
hirurak maila berean 'kexu' ez badira ere . Eta diagnostikoari, erremedio<br />
jakina : lantzea .<br />
7 .3 .3 . Lan-baldintzen eragina?<br />
Aspaldidanik lotu izan dira <strong>kazetari</strong>en hizkuntz erabilera halamoduzkoa eta<br />
bere lanaren izaera presazkoa . Larra <strong>kazetari</strong>-idazle espainiarrak 1835ean<br />
argitaratutako artikulu kolekzioaren sarreran iadanik aipatzen omen zuen<br />
presak <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> dakarkion kaltea .<br />
Euskarazko hedabideen kasuan ere, presarekin batera, lan-baldintza bereziak<br />
aipatu izan dira, <strong>kazetari</strong>en lanaren hutsuneak zuritzeko . Mikel Atxaga<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>en lan-baldintza eskasagoez mintzatu izan da (1991 :50) :<br />
"Erdaldunak baino soldata murritzagoz, badaezpadako lanpostuan eta<br />
baliabide arloteago eta urriagoz lan egitera behartzen duen<br />
militantismorik ez diot opa euskal <strong>kazetari</strong>ari" .<br />
Neurri batean egia da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>ak horrelako lan-baldintza<br />
berezietan jardun behar izan duela . Batetik, 7 .1 .1 . atalean aipatu dugun<br />
hegoaldeko bilakaeraren zati handienean, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza neurri handi<br />
batean militantismoz, presaz eta bitarteko eskasiaz garatu zen . Modu horretan,<br />
baliabide urriz denera iritsi ezinik dabilenaren kasuan, hizkuntzaren kalitate<br />
erabatekoa lau edo boskarren mailako arazoa besterik ez da, eta gainera ez<br />
dauka ez nahikoa denbora ez nahiko bitarteko horri serio heltzeko .<br />
36 "Baina hobetzea denon ardura da, eta horregatik oso garrantzitsua da<br />
norbere kontura prestakuntzarako ardura hartzea . Gaur eguneko<br />
bizimoduak horretara bultzatuta, edo ikasketak eta lana eratuta dauden<br />
moduan egoteagatik, askoz gutxiago irakurtzen da, eta gutxiago oraindik<br />
idatzi, hau da idazmena landu . 'Audio' eta 'visualaren' aldian gaude, hau da,<br />
irakurri eta idatzi barik entzun eta ikusi egiten dugu . Baina <strong>kazetari</strong> batek,<br />
gauzak ondo adierazi nahi baditu ondo jakin behar du ahozko edo idatzizko<br />
komunikabide baterako lanak prestatzen, batak eta besteak dituzten<br />
bereizgarrien arabera . Eta errekurtsoak bereganatzeko beste iturri<br />
batzutara jo behar du, dela liburuak, dela bertsolarien saioak, dela<br />
aspaldiko aldizkariak edo beste edozer .<br />
Gaur egun euskal <strong>kazetari</strong>tzan dabilen jendea orokorrean oso gaztea da<br />
eta hori igarri egiten da . Baina gaztea den aldetik oraindik denbora luzea<br />
dauka ikasten joateko" (Etxebarria,1994a :60) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 7<br />
Kontua da militantismo eta bitarteko urrien beharra ez dela iraganeko kontua<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzan . Gizartean euskarak duen egoera gutxituaren<br />
ondorioz, euskal <strong>kazetari</strong>tzaren ekimen askok, gizarteko batazbesteko<br />
ordainketa eta lan-baldintzetatik behera ibili beharra daukate une honetan<br />
ere, 90eko hamarkadan ere, ekonomikoki bideragarriak izango badira .<br />
Egoera horretan daude gaur egun ere <strong>euskarazko</strong> aldizkarigintza lantzen duten<br />
agerkari asko, eta prentsa idatzian gidari den Euskaldunon Egunkaria bera (lan<br />
talde aski murritza, ingurunearekin konparatuz soldata oso baxua eta astean 6<br />
egun lan egin beharra, garai hauetan) . Halaber <strong>euskarazko</strong> irratigintza lantzen<br />
duten irrati txikiak eta herrietako <strong>euskarazko</strong> hedabide txikiak ere nahiko<br />
bitarteko estuekin dabiltza oro har . Baldintza horietan, lan guztiz txukuna<br />
egiteko behar litzatekeena baino piska bat gehiago produzitu behar da<br />
egunean, edota hizkuntzaren arloko kontsultak egiteko denbora gutxiago dago<br />
lanordutan, edota hizkuntz politika egoki bat egiteko bitartekorik ez dago<br />
enpresan .<br />
Bestelako kasua da EITBrena . Hemen, printzipioz, bitarteko, soldata, lanordu<br />
eta abarrak ondo hornituta daude . Aurreko parrafokoekin konparatuta<br />
luxuraino, zenbait kasutan . Hala ere, 7 .3 .2 . atalean aipatutako kexurik<br />
gehienak (Kintanarenak adibidez) EITBko langileengana zuzenduta zeuden .<br />
Aurrerago aztertuko dugu apur bat erakunde publiko honek hizkuntzaren<br />
kalitatearekin izan duen politika . Politika honen gorabeherez gain, aipa<br />
daitekeen datua da ETBko langile askok bi hizkuntzetan egin behar izaten<br />
dutela lan bera, planteamentu horrek izan ditzakeen hizkuntz ondorioekin .<br />
Lan-baldintzen eskasia, presa eta bitartekorik eza kasu batzuetan izan daiteke<br />
hizkuntzaren kalitatea gutxiago landu ahal izateko arrazoia . Baina argudio hau<br />
kontuz erabili beharrekoa da . Aipatzekoa da, adibidez, bitartekorik<br />
justuenekin eta lan-baldintzarik zailenekin dabilen hedabideetako bat,<br />
Euskaldunon Egunkaria, izan dela hain zuzen hizkuntzaren gaiari bere<br />
neurrian serioen heldu dion hedabidea (Estilo-liburuen kapituluan ikusiko<br />
dugunez) eta emaitzarik txukunen eta bateratuenak lortzen ari dena .<br />
7 .3 .4 . Beste aje batzuk<br />
Euskaraz lan egiten duen <strong>kazetari</strong>aren erreferentzia ezinbestekoa erdarazko<br />
<strong>kazetari</strong>tza izaten da . Gaztelerazkoa gehienbat, une honetan <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tza nagusiki hegoaldekoa denez . Eta euskara erreferentzia horretara<br />
egokitu nahian aritu gara, Pello Esnalek aipatu izan duen moduan (1991 :38) :<br />
"Kanpoa izan dugu azken urteotan erreferentzi puntu nagusia ( . . .) . Tira<br />
eta tira aritu gara euskara kanpokoari egokitu nahian . Hori bezain<br />
beharrezkoa dugu barrura ere begiratzea : euskara gozatzea,<br />
euskararen ekologia zaintzea, euskal kultura jorratzea, euskaldun<br />
zaharrari begira lan egitea" .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 8<br />
Antton Aranbururen ustez ere (1991 :19), <strong>euskarazko</strong> irrati-telebistek<br />
informazioaren tratamentu osoa TVE batek edota SER batek markatutako<br />
ereduetan egin nahi izan dute . Ondorioz, <strong>kazetari</strong>en hizkuntza entzulego eta<br />
herritarrarentzat astuntxo eta aski ulergaizto egin da, aldi berean informaziomezu<br />
arrotz antzeko bat eskeiniz . Neurri batean, bere ustez, sarritan<br />
<strong>kazetari</strong>en aldetik alarde profesionala gehiago egiten da informatiboak<br />
euskaraz egiteko gai direla demostratu nahirik, benetako mezu emate eta<br />
komunikatzea baino .<br />
Alarde profesionalaren kontuak, askotan, hizkuntza modu berezi batean<br />
erabiltzera bultzatzen du <strong>kazetari</strong>a . Bere <strong>kazetari</strong>tasuna azpimarratzeko joera<br />
dauka askotan <strong>kazetari</strong>ak, eta horretarako hizkuntzaz baliatzen da askotan,<br />
uste barik ere . Horrela, hiztun arruntak erabiltzen ez dituen esamolde eta<br />
berbak erabiltzen ditu, gauza bera askoz modu arruntagoan egokiago esan<br />
daitekeen kasuetan . Modu honetan sortzen eta zabaltzen dira <strong>kazetari</strong>ek<br />
bakarrik erabiltzen dituzten forma bitxiak .<br />
Joserra Gartziak pedanteriaren arriskuaz egiten du oharra. Pedanteria<br />
hizkuntzaren gainean kontzientzia eta nahiaren eskuhartze tokiz kanpokotzat<br />
definitzen duen García Calvoren aipua egiten du, eta irizpide hauen arabera<br />
<strong>euskarazko</strong> hedabideetatik eskaintzen ari den hizkuntz eredua aztertzeko deia<br />
egiten du (Gartzia, l99O) .<br />
7 .3 .5 Bereizkuntza-sindromea<br />
Xabier Kintanak zorrotz salatzen ditu <strong>kazetari</strong>ek hizkuntza modu berezi batean<br />
erabiltzeko duten joera :<br />
"Aski da iluminaturen batek, txokoren batetan hala entzun duelako<br />
edo amets gaiztoren baten ondoan horretara iruditu zaiolako, 'egin<br />
asmoz' bezalako txokokeria behin plazaratzea, biharamunetik, artalde<br />
gisa, hainbat esatari, 'esan asmoz', 'ikusi asmoz', 'jakin asmoz' bezalako<br />
itxuragabekeriak parra-parra botatzen has daitezen, era berri hori<br />
beren betiko 'egiteko asmoz' jatorra baino zuzenago eta dotoreagoa<br />
delakoan" (Kintana, 1994:107) .<br />
Guk "bereizkuntzaren-sindromea" deituko diogu <strong>kazetari</strong>en artean hedatzen<br />
den joera honi, nolabait ere, Joserra Gartziaren puntuari jarraituz esateko,<br />
pedanteria mota honi . Bereizteko gurari ezkutua . Arazo hedatua da beste<br />
hizkuntzetan ere . Kazetariak bere <strong>kazetari</strong>tasuna azpimarratzeko hizkuntza<br />
era berezi batean erabiltzeko joeran datza gaitz endemiko hau .<br />
Lázaro Carreter akademilari espainiarrak bere kezka agertu izan du,<br />
gaztelerazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren zenbait joeraren aurrean . Lehen ere aipatu<br />
dugun aipuan 37 agertzen du Lázaro Carreter-ek honi buruzko diagnostiko<br />
37 Egokia da hemen berriz gogora ekartzea 4 .1 .3 . azpiataleko aipua :<br />
"Planteo en esta ponencia que tengo el honor de presentarles la posibilidad<br />
de que el lenguaje del periodismo se esté convirtiendo en una lengua
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 2 9<br />
zorrotza eta "prurito de distinción" deitzen dio beste pasarte batean<br />
<strong>kazetari</strong>engan sortzen den joera horri38 .<br />
Iduri du <strong>kazetari</strong>ak sinestu egiten duela hizkuntza modu berezi batean erabili<br />
behar duela, horrela nolabait bere profesionaltasuna azpimarratuko balu<br />
bezala. Horrela, etxean 'hasteari' 'empezar' edo 'comenzar' esaten badio,<br />
egunkarira lanera sartzean 'iniciar' esan beharko du beti . Joera honetan<br />
hainbat maila eta mila adibide daude .<br />
Ondorioa zera da, <strong>kazetari</strong> hizkeraren ezaugarri nagusietakoa izan behar<br />
duenetik urruntzea. Lehen ere nolabait aipatu dugu ezaugarri nagusi hori :<br />
hizkuntza kolokial amankomuna oinarritzat hartuz eduki berezien eta kaleko<br />
hizkuntzaren arteko bitartekari izatea .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzan ere somatzen dira <strong>kazetari</strong>ek bereizkuntzarako duten<br />
joeraren zantzuak . Iduri du <strong>kazetari</strong>tza ikasketak egiten hasten den gazteak<br />
bere erregistroa aldatu egin behar duela <strong>kazetari</strong> testuen ariketak egiten<br />
hasten denean . Hedabide batean lanean hasten denean <strong>kazetari</strong> itxura eman<br />
behar du bere testuetan . Eta hori nola lortzen da? Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzan<br />
azken aldian sortu diren esaldi-esamode bereziak imitatuz .<br />
Horrela, adibide karikaturizatua jartzeko, etxean "arraultzeak frijitzen hasi<br />
naiz eta azkenean olioa erre zait" esaten badu, <strong>kazetari</strong> lanean seguruasko<br />
honela esango du : "arraultzeak frijitzen hasi naiz, azkenean olioa erre<br />
zaidalarik" . Aparte utz dezagun azken hori gaizki esana dagoela . Ondo esanda<br />
balego ere, kontua da inork ez duela horrela erabiltzen eta euskaldungoari<br />
estrabagantea egiten zaiola . <strong>Bi</strong> arazo nabarmentzen dira, beraz, joera zabal<br />
baten adibide gisan jarri dugun esaldi honetan :<br />
- Batetik hori horrela erabiltzen duen <strong>kazetari</strong>aren hizkuntza-konpetentzia<br />
murritza, ez baitaki '-(e)larik' ez daitekeela horrela erabil (eta ez baitaki ze<br />
kasutan erabil daitekeen) .<br />
especial, es decir, en un islote en el seno de la lengua general al cual<br />
caracterizan rasgos no compartidos por la comunidad hablante, y que son<br />
sólo distintivos de un grupo, en este caso el de los periodistas, quienes lo<br />
adoptan como marcas direrenciales de su oficio . Y sugiero que, con ello, los<br />
medios de comunicación oral y escrita alzan barreras más o menos altas<br />
ante el lector u oyente, porque se le obliga a compartir esa lengua<br />
profesional, que muchos emplean, consciente o inconscientemente,<br />
convencidos de que eso deben hacer, en su calidad de informadores" (Lázaro<br />
Carreter, 1990) .<br />
38 4 .1 .3 .ean aipatu dugun moduan adibide bezala jartzen du susmoa<br />
adierazteko gaztelerazko <strong>kazetari</strong>tzan gero eta gehiago erabiltzen den<br />
galizismoa : "El Real Madrid habría intentado fichar a Koeman" . Carreter-en<br />
ustez, susmo hori adierazteko mila era daude gazteleran, eta kalean<br />
erabiltzen ez den bakarra kondizional frantsesa da :<br />
"( . . .) pero el condicional francés coopera al ideal de lengua esotérica<br />
con que muchos redactores aspiran a alejarse del hispanohablante mortal .<br />
Un rasgo gramatical más, especialmente llamativo, que contribuye a aislar<br />
el idioma noticioso de la prensa, debido al prurito de distinción que muchos<br />
manifiestan ( . . .)" (Lázaro Carreter,1990) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 30<br />
- Bestetik, berak askoz zuzenago eta samurrago esan dezakeena horrela<br />
esateko joera .<br />
Beste hizkuntzetan ere bereizkuntzaren sindromeak arrenkurak sortzen<br />
baditu, euskarak joera hauek bereziki ekidin behar dituela dirudi . Ingurune<br />
soziolinguistikoa aipatu dugun kapituluan ikusi dugunez gure <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
hartzailegoa berezia izanik beste hizkuntzetan baino arazo gehiago daukagu<br />
ulermenarekin, eta bereziki interesatzen zaigu herriari arrotz egingo ez zaion<br />
hizkeran jardutea . Ulertzeko zailtasun hori gainditzeko zalantzazkoa izan<br />
daiteke hizkuntzaren zehaztasunari, maila teknikoari eta gainerakoei<br />
zenbateraino uko egin behar diegun . Baina alperrikako bereizkuntza eta<br />
zailtasunak ekiditeko ahalegina inon baino zorrotzago egin behar dela dirudi<br />
euskara bezalako hizkuntza baten kasuan .<br />
7 .4 . Hizkuntza-kalitatearen politika hedabideetan<br />
Hedabide batean euskaraz lanean ari den <strong>kazetari</strong>a arazo eta gabezia askoren<br />
aurrean aurkitzen da . Euskal <strong>kazetari</strong>tzaren ingurune soziolinguistikoa<br />
kontuan hartu beharra, ingurune linguistikoko arazo eta gabeziak, atal<br />
honetan aipatu ditugun <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren arazo bereziak<br />
(itzulpenaren mamua, <strong>kazetari</strong>en esperientzia eta erreferentzia eskasia, etab) . . .<br />
hauen guzti hauen artean oreka asko bilatu behar ditu euskaraz ari den<br />
<strong>kazetari</strong>ak bere eguneroko testuan .<br />
Eta ze laguntza dauka <strong>kazetari</strong>ak hedabideetan bere hizkuntza-jarduna<br />
gidatzeko? Ze politika eta bitarteko dituzte hedabideek gai honetan? Ez dirudi<br />
erantzuna oso positiboa denik . Galdera hauen erantzuna, hain zuzen ere,<br />
euskal <strong>kazetari</strong>tzaren ezaugarri eta gabezietako beste puntu bero bat<br />
bihurtzen da, beronetaz esandakoak aztertzen hasi ahala .<br />
7 .3 .2 . atalean aipatutako Xabier Kintanaren kritika eta kexuak puntu honetara<br />
ere zuzentzen ditu hizkuntzalari bizkaitarrak . Berriz ere aipua merezi duen<br />
azalpen-salaketa egiten du Kintanak:<br />
" . . .bistan da frantses edo espainol hedabideetan erdara horiek mila<br />
aldiz hobeki zaintzen direla gure prentsa, irrati eta telebistetan<br />
baino . . . hemengoak gure nazioaren hizkuntz susperraldiari laguntzeko<br />
asmoz sortu omen ditugun arren!!!<br />
Euskal prentsa, maiz, zortzi okerren jolasaren parekoa izaten da .<br />
Hasieran gure irakasleek ikasleekiko euskal praktikak egiteko<br />
bazerabilten, batzuek ikasleei <strong>euskarazko</strong> prentsa "txarto idatzirik zer<br />
dagoen" aurkitzeko materialtzat ematen diete aspaldion . Irratitelebistek,<br />
bestalde, ez dute ezertxo ere egin autonomi urte guztiotan<br />
gure hizkuntzaren fonetika estandarra finkatu eta bultzatzeko, eta<br />
esatari bakoitzak bere etxean ikasi duen bezalakoa darabil, okerragoa<br />
ez bada .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
( . . .) Kanadan edo Katalunian egiten den esfortzuarekin parekatuz gero,<br />
zinez esan daiteke gure egoera negargarria dela" (Kintana,<br />
1994 :104) . 39<br />
Euskadi Irratiko Hizkuntz Arduradun den aldetik gai hau oso barrutik bizi izan<br />
duen Antton Aranburuk 1990ean aitortzen duen moduan "zortzi urte handiri<br />
eska lekiekeenik ez dugu lortu, eta <strong>kazetari</strong> eta medio bakoitza dabil, bere<br />
iritzi partikularrari jarraiki, halamoduzko erantzun bat ematen. Oinarri<br />
oinarrizko <strong>kazetari</strong>-hiztegi bateraturik ere ez dugu sortu, mila aldiz bere faltaz<br />
kexu bagara ere"(Aranburu, 1991 :25) . Hiru urte beranduago ere aldarrikatuko<br />
du hizkuntzaren tratamentua kalitate hobekuntzaren baitako elementu bezala<br />
planteatu behar dela gure hedabideetan, eta, ondorioz, euskararen exigentzia<br />
lan-planteamentu berri bat bezala asumitu behar dela enpresa barruan .<br />
Euskal Telebistako Euskara Arduradun den Igone Etxebarriak beste era bateko<br />
aitormena egiten du (1994a :55) : "Hiztegiari dagokionez alde guztietatik huts<br />
egiten dugula esango nuke, gehienetan geure erruz, ahalegin handitxoagoa ez<br />
egitearren, bestetan euskarak berak hutsuneak dituelako" . Errazkeria<br />
pertsonala eta hizkuntzaren hutsuneak, beraz .<br />
Baina beste batzuek, gai berari helduz (hiztegiarenari), hain zuzen ere<br />
Etxebarriaren erakundeko politika kritikatuz, hizkuntzaren kalitatea zaintzeko<br />
politika eta egituretan jartzen dute azentua . Telebistan hiztegiari dagokionez<br />
egiten diren akats eta gehiegikeriak aipatu ondoren, susmo bat agertzen du<br />
Kintanak : horietan guztietan, hori gaizki dagoela esateko inor aldamenean ez<br />
dutela izaten .<br />
"Honek, jakina, zuzentzaile eta hizkuntz laguntzaileen beharrizanera<br />
gakartza . Alde horretatik behin baino gehiagotan entzun diegu<br />
<strong>kazetari</strong>ei mintzaira-kontuan beren medioan zer nolako hutsunea<br />
nabaritzen duten, eta dudazko kasuetan ez dutela nora jo . Maiz,<br />
gainera, Kataluniako irrati-telebistek hizkuntz aholkularitzazerbitzuari<br />
zer nolako ardura eskaini dioten aipatzen da, hemengoek<br />
entzungor egiten duten artean" (Kintana, 1994:107) .<br />
39 Kintanak honela jarraitzen du :<br />
"Ez dakit nik, egia esan, zer nolako irizpideak erabiltzen diren esatari,<br />
aurkezle eta <strong>kazetari</strong>en aukera egitean, baina ikusiak ikusi eta, batez ere<br />
entzunak entzunda, beldur naiz euskal gaitasuna ez ote den merezimendurik<br />
gutxietsiena, Apollo-Afrodita ustekoen presentzia onean eta ahots egokian<br />
azpimarra guztiak jarrita . Horrela, pertsona erdi-analfabeto batzuek -<br />
baina, hori bai! oso 'espontaneoak'- ezjakintasunak demaien ausarkeria<br />
neurrigabeaz, eredu lotsagarriak ereiten dituzte egunero euskal eskolarik<br />
ezaz irizpiderik ez duen ikus-en tzulegoaren gainean .<br />
( . . .) Gure Oihenartek, bere atsotitzen artean, hauxe zekarren : "burutik<br />
hasten da arraina kirasten " . Eta hori ongi doakio, nik uste, gure telebistari,<br />
zeinetan euskaraz behar den moduan ez dakiten buru nagusien<br />
arduragabetasunetik hasita, beheragoko guztien zabarkeriak ezin hobeki<br />
konprenitzen baitira" (Kintana,1994 :104) .<br />
1 3 1
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 3 2<br />
7 .4 .1 . Hedabidearen politika eta zeregin indibiduala<br />
<strong>Bi</strong> ikuspegi edo bi azentu bereiz daitezke gai honen aurrean : batzuek,<br />
hizkuntzaren kalitatea zaintzeko hedabideek behar duten bitarteko (kabinete,<br />
aholkularitza . . .) politikan jartzen dute azentua, eta beste batzuek (hauen<br />
tartean hain zuzen ere hedabide horien ardura izan dutenetako batzuk)<br />
zabarkeria indibidualari egozten diote arazoa, ahalegin indibidualean azentua<br />
jarriz .<br />
Batak ez dezake, ordea, bestea zuritu . Lehen esan dugun moduan, <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong> hizkerak maila askotako orekak eskatzen ditu . Kontua zera da, oreka<br />
horiek bilatu egin behar direla . Azken urteetan horretarako <strong>euskarazko</strong><br />
hedabideek, bitarteko faltaz edo bitartekoak edukita ardura faltaz, jarri<br />
dituzten bitartekoak (ikertzaileak, kabineteak, taldeak) urriak izan direnez,<br />
<strong>kazetari</strong> bakoitzari egokitu zaio ekilibrismo partikularra egitea . Maila batean,<br />
beti izango da zeregin pertsonala ere . Baina batak ez du bestea kentzen : elkar<br />
osatzen dute bitarteko eta plangintza serioek eta zeregin indibidualak .<br />
Lehenbizikoak hutsegiten duenez, pisu guztia <strong>kazetari</strong>en banakako hizkuntzaukeretan<br />
egon da .<br />
Xabier Kintana eta Antton Aranburuk bitasun hori aipatzen dute hizkuntzaren<br />
kalitateari buruzko beren planteamentuen bukaeran :<br />
"Honek, jakina, zuzentzaile eta hizkuntz laguntzaileen beharrizanera<br />
gakartza ( . . .) Arazoa ez datza, soilki, hizkuntz aholkulariak izatean,<br />
<strong>kazetari</strong>ak berak bere baitan hizkuntzaren ardura txertaturik izatean<br />
baizik . Eta hor pentsamodu eta jarrera aldaketa sakona egin behar da .<br />
Segur naiz, orain ere, aholkularirik izan gabe, egiazko profesionalak,<br />
bere barruko kezkak hala bultzaturik, zalantzak argitzeko, bere kabuz<br />
hiztegi, lagun, irakasle edo adituengana jotzen dakiela . Bestelako<br />
kasuan, lantokian aholkularitza jarrita ere, gerta daiteke pertsona<br />
zabarrak, dena dakielakoan edo hizkuntza kalitatearen ardurarik<br />
ezaz, harengana ez joatea . Edonola ere, aholkularitza horrek, batera,<br />
emaitzen kontrola eramango lukeenez gero, gauzak pixkanaka<br />
zuzenduz lihoazke" (Kintana, 1994 :107) .<br />
"Dena dela, ideia bat azpimarratu beharra dago : barne kontrol eta<br />
heziketa pertsonalizatuarena, eta hori eguneroko lanean eta<br />
jardunean, jakina . Batetik, barne kontrola, <strong>kazetari</strong>-lana ebaluatuko<br />
duen batzorde jarraitzaile bati dagokion eskakizun bezala ; baina,<br />
horrez gainera, autokontrol batean oinarrituko litzatekeen heziketasistema<br />
pertsonalizatu bat ; hau da, ni, <strong>kazetari</strong>, neu naiz nire<br />
hizkuntz-maila eta euskararen erabiltzeko gaitasuna hobetzeko lehen<br />
interesatua, eta neuk ebaluatu beharko nituzke lehen lehenik<br />
eguneroko lanean aurkitzen ditudan zailtasun eta oztopo<br />
guztiak"(Aranburu, 1991 :25) .<br />
Plangintza eta politika egokiaren eta ahalegin indibidualaren osagarritasuna<br />
planteamentu zuzena dela nahiko gauza nabarmena bada ere, hizkuntzaren
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
kalitateari buruzko eztabaidatan, batez ere hedabideetako arduradunen<br />
aldetik, bata bestea zuritzeko argudio bezala erabili izan da . Batez ere, zeregin<br />
indibidualaren garrantzia azpimarratu izan da bitarteko-politika kaskarra<br />
zuritzeko . Zuriketa horrek gai honen aurrerapidea blokeatu izan du .<br />
7 .5 . <strong>Kazetaritza</strong>ren beste inguruaz<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>en izaeran dauden ezaugarri batzuk arakatzen jardun<br />
dugu aurreko ataletan, gabeziak azpimarratuz . Baina ez daiteke <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>a bere inguruko estamentuen ekarpen eta gabezietatik guztiz bereiz .<br />
Euskararen egoera soziolinguistiko orokorrak dituen ezaugarri eta gabeziei<br />
lotuta daude sarritan euskal <strong>kazetari</strong>en gabeziak . Nabarmenenak aipatuta<br />
utziko ditugu :<br />
- Hizkuntzaren arauketa eta erabaki guneek beren mugak dituzte euskarari<br />
buruzko erabaki beharrezko guztiak <strong>kazetari</strong>tzak eskatzen duen premia eta<br />
azkartasunez hartzeko, eta honek <strong>kazetari</strong>a askotan erdi-salduta uzten du .<br />
- Hedabideek eurek, aurreko atalean aipatu dugun moduan, hizkuntzaren<br />
kalitatea zaindu eta hobetzeko irizpideak finkatzeko politika egokiaren<br />
beharrari ez diote neurriko erantzunik eman izan gehienetan .<br />
- Kazetarien formakuntzan, Unibertsitateak ere ez du eskaintzen arazo honen<br />
aurreko erantzun egokirik .<br />
7 .5 .1 . Unibertsitatearen egokitze falta<br />
Unibertsitatea aipatuta utzi nahi genuke, aurreko bi puntuak beste ataletan<br />
piska bat jorratu ditugunez . Joxe Ramon Zubimendi eta Pello Esnalek, euskaraz<br />
ari diren <strong>kazetari</strong>ek joskera mailan dituzten arazoez ari direlarik, zera<br />
botatzen dute (1993 :193) :<br />
"Gabezia larri bat dago arazo hauen sustraian ; hainbat <strong>kazetari</strong> eta<br />
idazleren baitan dagoen akats berbera . Akatsa ez da hizkuntzarena ;<br />
beste nonbait du iturburua : pentsamentua antolatu eta egituratu<br />
ezinean .<br />
Ezin horren adierazle dira, goiko adibidean, -elarik eta -ik horien<br />
gisako lokarriak, aldiberekotasuna besterik adierazten ez dutenak .<br />
( . . .) Hezkuntzari dagokio arazo larri honen konponbidea, eta batez ere<br />
unibertsitateari . Bego horretan ; hutsune hori ez baita gure liburuan<br />
aztertzekoa" .<br />
Hezkuntzaren eta Unibertsitatearen hutsunea ez da gure lan honetan<br />
aztertzekoa, baina badu zerikusirik gure <strong>kazetari</strong> hizkeraren gabeziekin . Puntu<br />
honi oratuz, Unibertsitatearen barrutik, Iñaki Zabaletak bere kezka agertzen<br />
du EHUko <strong>Kazetaritza</strong> ikasketek hizkuntzaren gaitze kontuan hutsunea<br />
1 3 3
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 3 4<br />
dutelako (Zabaleta, 1991 :85) . Bere ustez hizkuntzaren inguruko asignatura<br />
eskasia da arrazoi nagusienetako bat lizentziatu berri askoren euskara<br />
elbarritua, gaztelerazko <strong>kazetari</strong> hizkera barrokoaren kopia, euskal<br />
kazetagintzan horren barra-barra ikusteko . Gainera, gogorarazten du ikasleak<br />
euskara traketsaren jabe izanik etortzen direla unibertsitatera . Gehienbat<br />
maila eskasaren jabe unibertsitatera sartuta gero, bertan euskal kazetagintza<br />
txukun bat egiteko irakatsi behar diren kodeak, estiloak eta generoak ez dira<br />
behar bezala irakasten . Unibertsitatearen funtzionamendua aipatzen du<br />
Zabaletak : Filologi Departamentuaren edo Sailaren eskuetan daude <strong>kazetari</strong>tza<br />
karrerako bi asignatura garrantzitsu, Idazkuntza eta <strong>Kazetaritza</strong> Espezializatua,<br />
eta bere ustez ez dira horiek filologoen irakasgai egokienak .<br />
Unibertsitatearen funtzionamenduan bada baldintzatzaile bat : <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tza ikasketak erdarazko ikasketa plangintzaren kopia euskaratua<br />
besterik ez dira . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tza ikasketek ez dute ikasketa-plangintza<br />
propio bat garatzeko gaitasunik izan orain arte .<br />
Zabaletak galdera bera botatzen du airera :<br />
"Ea <strong>kazetari</strong>tza fakultateko euskal adarrak eta erdal adarrak<br />
ikasketa plangintza berbera eta berdina izan behar duten . Beharbada,<br />
oraindik goizegi bada ere, euren arteko bereiztasuna, hizkuntzaren<br />
ingurukoak batik bat, tajutzen joan beharko dugu . ( . . .) 'Euskararen<br />
jakintza kultuari' askoz ere arreta handiagoa eskeini beharko<br />
genioke 40. Beraz, hizkuntzak, bere alderdi guztietan, irakasgai gehiago<br />
izan behar lituzke . Eta asignatura estandar bezala ezin badira denak<br />
sartu, mintegi eta saio bereziak jarri beharko lirateke, euskal<br />
lizentziatuek 'euskararen jakintza kultua' zabala eta egokia izan<br />
dezaten" (Zabaleta, 1991 :85) .<br />
Manu Erzillak ere (1994 :148) <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza ikasketei beharrizan<br />
bereziak ikusten dizkie hizkuntza aldetik . Bere ustez euskal <strong>kazetari</strong>ak<br />
unibertsitateko irakaskuntzan erdal ikasleak ez dituen zenbait materia<br />
beharko lituzke :<br />
- Lexikoan, euskal lexiko hedatua, ondo definitua, kultur hitz asko eta askoren<br />
esanahia, hots etimologia, batez ere greko-latin hitzetan .<br />
4 e Zabaletaren ustez, euskararen jakintza kultu-landua,<br />
ulergarritasuna, herri-hizkera, euskalkienganako hurbiltasuna eta<br />
samurtasuna proposatuz, pragmatika linguistikotik hurbilago legoke<br />
semantikaren eta metalinguistikaren analisietatik baino :<br />
"Euskara kultuaren" jakintza : aditz era zailak eta bakanak, joskera bitxi<br />
eta arraruak, "kultismoak", fonologiaren eta sintaxiaren analisi<br />
chomskytarrak eta (jar beste zenbait gauza), oso interesgarriak izan<br />
daitezke, eta dira, baina baratze teorikoan aitzurtzen diren landareak<br />
dirateke batez ere . Nire iduriz, <strong>Kazetaritza</strong> fakultatean, bere pixkan, behar<br />
den baino gehiago lantzen da "euskara kultu-landuaren jakintza" . Eta nire<br />
iduriz ere, gehiago sakondu behar litzateke "euskararen jakintza kultualandua",<br />
euskararen jakintza pragmatikoa, euskararen jakintza<br />
periodistikoa" (Zabaleta .1992 :85) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 3 5<br />
- Sintaxian, bi sintaxien ezaguera sakona . Euskal literaturaren gaineko<br />
estilistika .<br />
- Euskararen morfologia partikularrari segitzen zaizkion puntu hauek :<br />
galdegaia eta fokalizazioa .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren eskakizunak eta egoera erdarazkotik hain<br />
ezberdinak izanik, zentzuzkoa dirudi ikasketetako lehentasunak beste batzuk<br />
izateak . Ez da, ordea, oraingoz horretarako biderik ireki euskaraz <strong>kazetari</strong>tzako<br />
ikasketak ematen diren leku bakarrean, Euskal Herriko Unibertsitateko<br />
Leioako Giza eta Informazio Zientzien Fakultatean .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 3 6<br />
8 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren orekak<br />
8 .1 . Ingurunetik abiatuta<br />
8 .2 . Arau kultu amankomuna eta bitartekaritza<br />
8 .3 . Integraziorako gaitasuna<br />
8 .3 .1 . Zailtasun erantsiak<br />
8 .4 . Lexiko aukerak<br />
8 .4 .1 . Erlatibotasun geografikoa<br />
8 .4 .2 Gomendio argigarri batzuk<br />
8 .5 . Titulargintza : azterketa baten aipamena<br />
8 .6 . Ezaugarri idealak kokatuz<br />
8 .6 .1 . Txukuntasuna<br />
8 .6 .2 . Argitasuna<br />
8 .6 .3 . Irizpide orokorrak argitasunerako<br />
8 .6 .4 . Hizkera arrunta eta ahozkotasuna<br />
8 .7 . Ahozkotasunera jotzeko deia<br />
8 .7 .1 . Pello Esnalen gogoeta : ahozkotasuna gidari<br />
8 .7 .2 . Ahozkotasuna, beharretik galderetara<br />
8 .8 . Lantzetik dator espresibotasuna<br />
88 .1 . Baliabide lagungarriak<br />
8 .8 .2 . Jariokeriaren kontrako aholkuak<br />
8 .9 . Arazoetan barrena<br />
8 .9 .1 . Hizkuntza bereziaren arazoa<br />
8 .9 .2 . Itzulpena da iturria<br />
8 .9 .3 . Itzulpenaren galbahe aukera<br />
8 .9 .4 . Itzulpen prozedurak<br />
8 .9 .5 . Itzulpena, kezka iturri<br />
8 .9 .6 .Jaso eta berregin<br />
8 .9 .7 . Luzerarenak<br />
8 .9 .8 . Arazoak ere itzultzen dira?<br />
8 .9 .9 . Pasiboa<br />
8 .9.10 . Nominalizazio berria<br />
8 .10 . Komunikazioa eta eraikuntza<br />
8 .10 .1 . Didaktismoa tentsioan<br />
8 .11 . Laburbidea, bidezidor propioa<br />
8 .12 Herrietako hedabideen hizkera<br />
8 .12 .1 . Perretxiko urteak<br />
8 .12 .2 . Hizkerarako eskena berria : ahozkora hurbiltzeko aukera<br />
8 .12 .3 . Esperientzia bat : 'Aretxabaletarako Idazkera Liburutxoa'
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 3 7
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 3 8<br />
8 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren orekak<br />
8 .1 . Ingurunetik abiatuta<br />
Kazetari hizkeraren ezaugarrien nondik norakoak azaltzeko, komunikazio<br />
orotan ematen diren elementu klasikoek <strong>kazetari</strong>tzaren kasuan dituzten<br />
ezaugarri bereziak jarri ditugu abiapuntu moduan 3 .1 . atalean .<br />
Elementu klasikoak emanik,<br />
kanala<br />
igorlea > hartzailea<br />
mezua<br />
kodea<br />
berrelikadura<br />
<strong>kazetari</strong>tza informatiboak osatzen duen komunikazio-ekintza berezian<br />
elementuen izaera deskribatu dugu : berrelikadura ahalmen oso mugatua,<br />
hartzaile oso anitza eta anonimoa, kanalaren baldintzamenduak, mezuaren<br />
izaera anitza . Sistema denetan bezala, elementu batek besteetan eragina<br />
daukala aipatu dugu . Baldintza berezi hauengatik, hizkuntza-kodea ere<br />
moldatu egiten da eta ezaugarri berezi batzuk hartzen ditu .<br />
Hartzailegoaren mailara eta beharretara egokitzen da kodea, gainerako<br />
komunikazio ekintza guztietan gertatzen den bezala. Hartzailegoari dagokionez<br />
hizkuntzarentzako duen ezaugarririk determinatzaileena hetereogenotasuna<br />
dela esan dugu. Gaur egungo masa-hedabideek harrapatzen duten hartzailea<br />
hizkuntza maila eta joera oso ezberdineko jendea da . <strong>Bi</strong>garrenik aipatzeko,<br />
igorlea da, noski, kodearen erabilera moldatzen duena . Eta kanalak ere<br />
(soinuagatik, irudien laguntzagatik, titularrak egin beharragatik, artikulua<br />
laburtu beharragatik . ..) baldintzatu egiten du kodea, bere modura . Azkenik,<br />
mezuaren izaerak (gaiaren berezitasunak, zailtasunak, teknikotasunak . . .)<br />
eragin zuzena du kodean . Ez dezakegu hizkera baldintza horietatik abstraitu,<br />
berau aztertzeko erreferentziak galduko baikenituzke .<br />
5 .,6 . eta 7 . kapituluetan aipatu ditugu, bestetik, euskararen kasuan<br />
elementuok (hartzaileak, igorleak, kodeak berak) dituzten ezaugarri, ingurune<br />
eta kondizionamenduak . Gure hizkuntzak duen ingurune bereziak eragin<br />
egiten du elementuon izaeran, eta, ondorioz, <strong>kazetari</strong> hizkeraren izaera eta<br />
beharretan ere bai . Labur esateko hauek dira ingurune berezi horretan aipatu<br />
ditugun ezaugarrietako batzuk:<br />
- Euskaldungoaren alfabetatze kantitatearen eta kalitatearen egoera berezia .<br />
- Euskalkien eta azpieuskalkien arteko dispertsioa eta euskara batuaren<br />
ibilbide gaztea. Ondorioz, arau amankomun kultuaren ibilbide laburra .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 3 9<br />
- Euskarak hizkuntzaren korpusean dituen zalantza-eremuak eta erabakitzen<br />
ari diren eremu batzuek oraindik duten hedapen eskasa .<br />
- Hizkera berezi eta teknikoen finkapen eta hedapen eskasa eta itzulpenaren<br />
presentzia handia .<br />
Ingurune honek, eta beronek dituen adar eta arazoek, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong><br />
hizkera bere testuinguruan aztertzera garamatzate . Eta garrantzizkoa da "bere<br />
testuinguruarena" azpimarratzea . Izan ere, bai azterketarako eta bai<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren praktikarako, sarritan erabiltzen den abiapuntu okerra baita<br />
mimetismoa`l .<br />
Kazetari hizkera aztertzen edo egiten ari garenean mimetismoaren pisu<br />
gehiegizkoa honela azalduko genuke : gure lanaren erreferentziatzat bere<br />
testuingurua eta funtzioa hartu beharrean, beste hizkuntzetako testu batzuk<br />
hartzea . Haiek bezala ari garen neurrian ondo ari garela pentsatzea . Beraz,<br />
esaldiaren luzera, lexikoa, baliabide estilistikoak, irudi erretorikoak eta dena,<br />
gure funtzioaren arabera erabili beharrean beste hizkuntz-komunitate<br />
batzuetako testuekiko mimetismoaren arabera erabiltzea. Homologazio<br />
automatikorako joera horrek, baina, geronen kontra jokatzen du askotan, orain<br />
aztertzen ari garen kasuan adibidez, disfuntzioak sortuz .<br />
Eta disfuntzioak sortzen dira, mimetismoz egindako hizkuntz aukera baten<br />
ondorioz, agian hartz ailegoarenganako lotura galtzen ari garelako, gure<br />
beharretatik urruntzen ari garelako, gure ingurunea kontuan hartzen ez<br />
dugulako .<br />
Moldatu egin behar du <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> testuak, beste hizkuntzak ere<br />
erreferentzia moduan edukiz, baina bere zeregina eta ingurunea kontuan<br />
hartuz : hedatu behar dituen edukiak hedatu behar ditu, hartzailegoaren<br />
hizkuntz egoeraren arabera komunikatuz eta hizkuntza propioaren egoera eta<br />
baliabideetatik abiatuz, piskanaka berau bilakaraziz . Horrek maila askotako<br />
orekak eskatzen ditu .<br />
8 .2 . Arau kultu amankomuna eta bitartekaritza<br />
Kazetari hizkeraren izaeraren erreferentzia nagusia hizkuntza bateko sektore<br />
kultuen gertuko hizkera kolokiala dela azpirratzen da alde guztietatik .<br />
Hizkeren gurutzalekua izanik, <strong>kazetari</strong> hizkerak bitartekaritza egiten du bere<br />
erreferentzia nagusi horretatik . Nazioartean, zientzian, gizarte mailan,<br />
medikuntzan, politikan, kirolean, industrian eta beste mila arlotan sortzen<br />
diren albisteak hedatu behar ditu <strong>kazetari</strong>tzak . Horretarako, albiste horiek<br />
41 Mimetismoaren pisua handia da gure kulturan eta gure joeretan .<br />
Agian urte eta mende luzetan kultura minorizatu izan izanak sortzen dituen<br />
inseguritate eta beharren ondorioz sortzen den erreflexuetako bat da<br />
mimetismorako joera handiegi hori .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 14 0<br />
dakarten terminologiarekin jokatu behar du . Terminologia horrekin jokatu, eta<br />
aldi berean entzulego anitz eta zabalari ulergarri gertatu .<br />
Kazetari hizkerak terminologia eta hizkera sektorial guzti horiekin egin behar<br />
du lan, euren eskaparate zabala da . Horrek, jakina, errotik eragiten dio<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren izaerari . Bere funtsezko zereginetakoa da . Informazioa<br />
protagonizatzen eta sortzen dutenen eta jasotzen dutenen arteko bitartekari<br />
izateaz gain, beren hizkeren arteko bitartekari lana ere egin behar du<br />
<strong>kazetari</strong>ak. Eta horixe da hain zuzen ere hainbeste azpimarratzen den "arau<br />
kultuaren" birtualitate nagusia : praktika funtzional oso ezberdinetan<br />
emandako edukiak hizkuntza amankomunean integratzeko gaitasuna .<br />
Praktika funtzional ezberdinetako hizkerak gizarteratu egin behar ditu<br />
<strong>kazetari</strong>tzak, modu ulerterrazean . <strong>Bi</strong>tartekaritza hori baitaezpadakoa da, 6 .3 .<br />
atalean esan dugunez . Zientziarentzat berarentzat garrantzia badu, bere<br />
jarduna eta terminologia gizarteratzeko era nagusia hori delako .<br />
Hizkuntzarentzat ere bai, era horretan gaurkotzen eta aberasten delako . Eta<br />
<strong>kazetari</strong>tzarentzat baitaezpadakoa da, era horretan bakarrik lor dezakeelako<br />
bere zeregina : informatzea .<br />
Baina euskararen kasuan zer gertatzen da hizkera berezi-teknikoekin? Eta zer<br />
gertatzen da hizkuntzaren arau kultu amankomun bitartekari horrekin?<br />
Hizkuntzetan, arau-eredu hori, hizkuntzaren baitako elkartruke jarraituen eta<br />
praktika ezberdinen arteko harreman eta igurtzien frutua da . Euskararen<br />
kasuan ere bai . Baina bide hau oso gaztea du euskarak . Batetik praktika<br />
funtzional gehienetako euskara landugabea edo landuberria dago, eta edozein<br />
kasutan ere, gutxi gizarteratua 6 .3 .2 . atalean aipatu dugun moduan . Horrela,<br />
euskarak gehienbat itzulpenaren bidez integratzen ditu praktika horiek<br />
guztiak <strong>kazetari</strong> hizkeran .<br />
Bestetik, arau-ereduaren bihotza euskara batu gaztea da, piskanaka finkatuz<br />
eta belarriratuz doana . Kasu honetan, arau-eredu horren eta kaleko hizkera<br />
arruntaren arteko zubiak luzeagoak eta berriagoak dira . Kaleko hizkera<br />
amankomun-arrunt horren errealitatea oso anitza da euskararen kasuan,<br />
euskalki eta azpieuskalkien dispertsioa tarteko dela eta euskara batuaren<br />
ibilbide laburra kontuan hartuta . Honetan ere ez dezakegu, beraz, beste<br />
hizkuntzekiko mimetismoz joka azterketa egiteko garaian .<br />
Kazetari hizkerak, batetik, euskara baturako erabakietan jarri behar du berak<br />
behar duen 'arau-eredu amankomun' horren oinarria . Kontuan hartu behar<br />
da, ordea, oinarri edo gorputz nagusi hori beti ere euskal hiztunen hizkuntz<br />
egoeraren erreferentzia ere gogoan izanez erabili behar duela,<br />
komunikazioaren haria gehiegi tenkatu gabe . Aurrerago sakonduko dugu piska<br />
bat aspektu horretan, baina oraingoz utz dezagun horretan : euskara batuaren<br />
erabakietatik abiatuta, piskanaka osatzen ari den arau-eredu amankomun<br />
horrek izan behar du bitartekaritzaren gune .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 4 1<br />
8 .3 . Integraziorako gaitasuna<br />
Gogobaitaratu egin behar dugu euskararen eredu amankomunaren eta kaleko<br />
hizkera arrunten arteko zubietan izaera-egoera berezia daukagula, hori<br />
denboraz landu beharra dagoela, eta <strong>kazetari</strong>tzak hartzailego zabalarengana<br />
iritsi behar duenez, hori kontuan hartu behar duela .<br />
Baina hori ez da egin beharreko ahalegin bakarra . Horrez gainera, eredu<br />
amankomun horretan hizkera funtzional eta tekniko oso ezberdinetako<br />
edukiak integratu behar ditugu, hartzailegoari ulergarri izango zaizkion<br />
moduan . Horretan, aurreko ahaleginean bezala, <strong>kazetari</strong>aren hizkuntz<br />
gaitasuna da giltzarria . Terminologia berezi batean emandako edukia<br />
hizkuntza amankomunean ulertarazteko gaitasuna da estilo kultuan gaitasuna<br />
izatea, hizkuntza baten erregistro kultua menperatzea . Hori hizkuntza<br />
lantzearen eta bere luze-zabalean menperatzearen bidez bakarrik egin<br />
daiteke .<br />
Batetik kaleko hizkera arrunt ezberdinen erreferentzia gogoan izan, eta<br />
bestetik hizkuntzaren maila jasoa landu, beronetara eduki espezifikoak<br />
integratuz . Euskal <strong>kazetari</strong>ak bi ahalegin hauek egin behar ditu .<br />
Euskarak dituen espresio gaitasunak sakonki ezagutzea eskatzen du askotan<br />
lan honek . Hizkuntza nagusiagoetan ere <strong>kazetari</strong>ari planteatzen zaion arazo<br />
nagusia, hizkuntza-praktika ezberdinen bitartekari den aldetik, zera da :<br />
praktika ezberdinetako edukiak arau amankomun batean argitasunez azaltzea .<br />
Kazetariak hizkuntzaren ezagupen zabala eta landua izan behar du, praktika<br />
tekniko edo espezifikoa dena hizkuntzaren intergrazio-muin horretara<br />
biltzeko, eta beronekiko erreferentzian ahalik eta zehatzen garatzeko .<br />
El País-en Libro de Estilo esku-liburuak puntu honetarako argitasun bat<br />
ematen du :<br />
"Los periodistas tienen la obligación de comunicar y hacer accesible al<br />
público en general la información técnica o especializada . La presencia<br />
de palabras eruditas no explicadas refleja la incapacidad del redactor<br />
para comprender y transmitir una realidad compleja . El uso de<br />
tecnicismos no muestra necesariamente unos vastos conocimientos<br />
sino, en muchos casos, una tremenda ignorancia" (1980 :23) .<br />
Jakina, hurrengo atalean ikusiko dugunez, euskararen kasuan zailtasun<br />
erantsiak daude . Euskarazko "palabras eruditas no explicadas" horiek esparru<br />
zabalagoa hartzen dute . Baina utz dezagun hori gerorako .<br />
Hizkuntza ongi menperatzen duena gai da materia eta eduki konplikatuak<br />
jardun amankomun horretan integratzeko, hizkuntza maila arruntean<br />
ezagutzen duen hiztunaren ulermen mailara ekarriz .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 14 2<br />
8 .3 .1 . Zailtasun erantsiak<br />
Euskarak bi zailtasun erantsi ditu horretarako : batetik, arau amankomuna<br />
bera oinarri ahulagoan dagoela eta kaleko hizkera arruntekiko hurbiltasuna<br />
zaindu behar duela ; bestetik, hizkera berezi-tekniko horietako eduki eta<br />
terminologiak itzulpenaren bidez integratu behar dituela gehienetan bere<br />
jardunean .<br />
Lehenik, terminologia berezi hori erdaraz datorkio euskal <strong>kazetari</strong>ari .<br />
<strong>Bi</strong>garrenik, berari ere sarritan arrotza zaio terminologia horren <strong>euskarazko</strong><br />
ordaina, hiztegietan landuta egonik ere . Hirugarrenik, badaki hartzaileari ere<br />
errazagoa zaiola erdarazko hitza (euskal itxurarekin bada ere) ematea, eta<br />
euskal ordainak ulermena zaildu edo mantsotu lezakeela .<br />
Baina, jakina, hor dago euskal <strong>kazetari</strong>tzaren beste desafioa ere : bere<br />
eguneroko praktikaren bidez euskara gaurkotuz eta gizarteratuz joatea,<br />
euskarari aurrera tiratzea . Kontuan hartu behar du, gainera, erdara baten<br />
(gaztelaniaren) gainean kalkatuz gero Euskal Herriaren osotasuna bortxatzen<br />
dela, nazio-hizkuntzaren izaera eta duintasuna galtzen .<br />
Zaila da euskal <strong>kazetari</strong>arentzat oreka lortzea : edukiak egoki adieraziko dituen<br />
hizkera teknikoa edo zehatza erabiltzea, hartzailearen bapateko ulermena<br />
gehiegi bortxatu gabe eta itzulpen kalkatuaren morrontza errazean jausi barik .<br />
Zailtasun horri aurre egiteko, 7 .4 .1 . atalean aipatu dugun moduan irizpide eta<br />
bitartekoak jarriko dituzten erreferentzi-taldeez gain, <strong>kazetari</strong>aren euskara<br />
maila giltzarria da .<br />
8 .4 . Lexiko aukerak<br />
Praktika funtzional ezberdinetako edukiak jardun amankomunean modu<br />
ahalik eta argienean integratzeak maila askotan hizkuntza menperatzea<br />
eskatzen duela esan dugu . Baina, euskararen kasuan ari garenez, hori guzti<br />
hori egiteko <strong>kazetari</strong>ak duen euskara maila gorabehera, zailtasunik bereziena<br />
lexiko <strong>arloa</strong>n aurkitzen du, aurreko atalean aipatu dugun bidetik. Arazo honen<br />
ikuspegi bat, ahaztu ezinekoa, ingurune soziolinguistikoa deskribatzean eman<br />
dugu, 6 .2 .4 . atalean, Ibon Sarasolaren oharra aipatzean . Baina gaiak<br />
gehiagorako ere ematen du <strong>kazetari</strong>tzaren ikuspegitik .<br />
Igone Etxebarria Euskal Telebistako euskara arduradunak aitortzen du<br />
euskarak tradiziorik ez daukan arloetan arazo handiak dituztela ETBn . Ia<br />
egunero dago medikuntza eta osasunari lotutako gairen bat, edo zuzenbideari<br />
buruzko albisteren bat . Oso hiztegi zehatza eskatzen dute gaiok, sarritan<br />
derrigorrez erabili beharreko hitz puntuala, eta orduan sortzen dira arazoak .<br />
Etxebarriak dioenez, hiztegietan <strong>begiratu</strong>z gero askotan forma bat baino<br />
gehiago aurkitzen dute, eta aldi berean, entzule arrunta gogoan hartzen<br />
badute, ulertu ezinezkoa . Arazo hori oraindik konpondu barik dutela aitortzen<br />
du. Batzuetan <strong>euskarazko</strong> ordaina eta erdarazkoa biak esaten dira, edo
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 43<br />
sinominoen bidez argitu, baina hori ere ezin gehiegi erabili, astun egiten<br />
delako . Nola egin boxeo transmisio bat edo zezen korrida batena? Nola esan :<br />
pugil, rin, peso pesado, peso pluma? (Etxebarria, 1994a :55) . Galdera asko,<br />
Euskal Telebistako euskara arduradunarengandik .<br />
Erdarazko hitza (gehienetan informazioarekin batera datorren jatorrizkoa),<br />
euskal hiztegietako ordaina edo ordainak, biak, ala sinonimo jokoak . Noraez<br />
handia, arrastoak markatzen hasi ezean . Euskaldunon Egunkaria izan da,<br />
honetan ere, piska bat bederen, irizpideak urratzen hasi dena . Lexiko mailako<br />
aukera bateratu samarrak egin ditu Egunkariak bai bere Estilo Liburuan, eta,<br />
garrantzitsuena dena, bai bere eguneroko praktikan ere .<br />
Estilo-liburuei buruzko kapituluan aipatuko dugu hau xehekiago . Hala ere,<br />
puntu bat hemen aipatzekoa da : Euskaldunon Egunkariak oreka propioak<br />
bilatzearen aukera egin duela gauza askotan, bere buruari behar hori eta<br />
legitimitate hori aitortu diola . Hala, bitartekaritzaren gaian posizio bat<br />
markatzen du : testu tekniko baten eta hedabide baten eskakizunak ez dira<br />
berdinak; beraz bere bidea markatu behar du Euskaldunon Egunkariak .<br />
Batetik, Euskal Herriaren osotasunari <strong>begiratu</strong>z, nazio hizkuntzaren<br />
duintasunaren kontzeptuari erreparatzen dio, albo-erdaren kalkoaren<br />
baliabideak erabiltzerakoan orekari eutsiz . Bestetik, zenbait terminologia<br />
landu duten euskal hiztegiak ere ikuspegi kritiko batekin hartzen ditu, eta<br />
askotan ordain propioa erabakitzen .<br />
Patxi Petrirenak (1994 :40) adierazten du UZEIko hiztegietako hitz batzuk<br />
modu errazagoan ematen dituztela, nahiz eta une batzuetan zehaztasunaren<br />
ñabardura galdu . Ñabardura horiek, ordea, beharbada egunkariari dagokion<br />
komunikazioan ez dira hain beharrezkoak . Adibide moduan :<br />
zuzkidura hornidura, hornigai<br />
kaudimengabezia diru eza, baliabide eza<br />
desj abetzapen desjabetze<br />
Lehenbiziko zutabekoak UZEIk emandako hitz teknikoak dira, beren arloko<br />
terminologiari dagozkionak . <strong>Bi</strong>garren aukerak dira Euskaldunon<br />
Egunkariarenak, kaleko euskaldunarentzat ulergarriagoak eta aldi berean<br />
informazioaren zehaztasuna galtzen ez dutenak . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
ingurunea kontuan hartzen duen irizpidea da, zalantzarik gabe, azken hau .<br />
Euskaldunon Egunkariak markatu duen beste ildo bat maileguekikoa dugu .<br />
Petrirenak aipatzen du euskal hedabideek tentu berezia behar dutela Euskal<br />
Herri osora begirako hitzak aukeratzen, auzo erdara bietan ezberdin direnean<br />
batez ere . Euskaldunon Egunkariak, batzuetan Frantsesekoari ematen dio<br />
lehentasuna (batipat beste hizkuntzetan ere horretatik hurbilago daudenean) :<br />
greba, paratxut . Beste batzuetan, aldiz, gaztelerazkoa hartzen dute : pantaila,<br />
manta . Gutxienezko tradizioa duten kasuetan, euskal ordaina hartzen dute :<br />
eleberri, zainzuri . Zenbait mailegu hartzerakoan erdal hitzei euskal kutsua<br />
emateko <strong>euskarazko</strong> hedabideek izan duten joera murrizten du neurri batean<br />
Euskaldunon Egunkariak : ministro, ministerio eta ez ministrari, ministeritza .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 14 4<br />
Zenbait kontzeptutan, mailegu teknikoa utzi eta euskal hitz arrunt samar bat<br />
hartzen da eta, hedapen semantikoz, adiera teknikoa ematen zaio : zuzenketa<br />
legearen zatiak edo lege osoa aldatzeko proposamenari ('emendakin'<br />
erabiliaren ordez, honek iparraldean beste esanahi bat baitu), batzorde eragile<br />
exekutiba esateko . Joera honek baditu bere arriskuak, eta badira honetan<br />
gehiegikeriak ikusi dituztenak ere 42 .<br />
<strong>Bi</strong>tartekari izateak bi alde kontuan hartzea esan nahi du . Kasu honetan,<br />
<strong>kazetari</strong>tzak egiten duen hizkuntz bitartekaritzan bi alde hartu behar ditu<br />
kontuan : edukien zehaztasunaren eskakizunak, eta hartzailegoaren ulermen<br />
gaitasunaren eta hizkuntz egoeraren eskakizunak . Arlo zaila eta desafio polita,<br />
aldi berean . Orekak bilatuz bidea egiten eta seriotasunez bide hori markatzen<br />
hasi dira <strong>euskarazko</strong> hedabide batzuk .<br />
8 .4 .1 . Erlatibotasun geografikoa<br />
Lexikoari dagozkion aukeretan sortzen den beste zalantza, euskalkien ekarrien<br />
artekoa da . Kazetariaren beraren jatorri geografikoak eta garaian inposatzen<br />
ari den joerak eragina izaten du honetan . Hainbat hizkuntzalari eta idazlek<br />
gazteleraren eraginarekin batera gipuzkeraren gehiegizko eragina ikusten<br />
dute gaur egungo <strong>euskarazko</strong> hedabide nagusietan ari diren <strong>kazetari</strong>en lexiko<br />
aukeretan .<br />
<strong>Bi</strong>ak batera aurkezten ditu Xabier Kintanak bere kexuan :<br />
"Literaturan eta prentsa idatzian oreka hautsi xamarra bada ere,<br />
euskal irrati-telebistetatik gipuzkerazko intoxikazioa, euskara gero<br />
eta espainolduagoaz nahasia, jadanik gehiegikeria toleragaitza da .<br />
Batzurentzat Ipar Euskal Herririk ere ez dago, ez eta hango literatur<br />
tradiziorik ere . Halakoek, hitzak hautatzean, ahoan giputz<br />
espainerazkoak besterik ez (bailara, udara, pake, artzai, huelga, kotxe,<br />
ejerzito, frente nazional, orkesta, Pedro La Handia, San Esteban, Migel<br />
Anjel . . .) . Antza, ez han, ez Nafarroan gorde eta esa(te)n dira, haran,<br />
uda, bake, artzain, greba, auto, armada, fronte nazional, orkestra, Juan<br />
Done Petri, Done Ezpebe, Mikel Aingerua modukorik" (Kintana, 1992) .<br />
Erlatibotasun geografikoa ahazteak, sarritan ahazten den moduan, arazo,<br />
haserre eta uko-sentimentu ugari sortzen du euskaldunen artean .<br />
Erlatibotasun hori alboratzeak, gainera, bi aspektutan du eragina : euskalki<br />
42 Gorka Palazio irakaslearen (1994 :138) ustez neologismoei itzuri<br />
egitearren inguru-minguruka ibiltzen da askotan . Hala, broker ez<br />
erabiltzearren (burtsako operazioetan, negozio inmobiliario eta abarretan<br />
bitartekari moduan lan egiten duena izendatzeko)bitartekari berbaren arlo<br />
semantikoa zabaltzea ez zaio ondo iruditzen, hizkuntzen joera lakonikoaren<br />
aurka doalako eta ez delako erabilgarria, kontuan harturik gainera<br />
munduko hizkuntzetan aski hedaturik dagoela broker hitza . Gourmet hitz<br />
frantsesaren ordez, 'janarietan jakitun' perifrasia hobestea ere,<br />
Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuak egiten duen moduan, joera<br />
honen adibide okerra iruditzen zaio Palaziori .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 4 5<br />
ezberdinen ekarpen interesgarriak baztertzean, eta erdararen eraginean . Izan<br />
ere esparru geografiko bakoitzak erdararen eragina bere erara integratzen<br />
baitu : bai gaztelera-frantses zatiketan, eta bai bestela ere, euskalki batzuek<br />
gaztelerazko hitz baten ordain propioa dutelako eta beste batzuek ez,<br />
gaztelarazko hitza ere modu ezberdinean integratzen delako lekuaren<br />
arabera. . .<br />
Euskal Herri osorako bokazioa eta hedadura duten hedabideek (Irrati-<br />
Telebistak batez ere) sarritan ahazten duten erlatibotasun geografikoa . Esan<br />
dezagun ahazten dutenak <strong>kazetari</strong>ak direla, eta hedabideetan ez dagoela hori<br />
zuzendu-gidatzeko egitura sendorik . Gai hori oso kontuan hartu beharrekoa<br />
da hizkuntzaren duintasunerako, eta euskaldunen arteko harreman egokirako .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkerak bilatu behar dituen oreka anitzetako bat da .<br />
8 .4 .2 . Gomendio argigarri batzuk<br />
Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak, administrazio hizkerak behar duen<br />
argitasuna eta komunikazio samurtasuna bultzatu nahian egindako 'Hizkera<br />
argiaren bidetik' esku-liburuan (IVAP,1994:55-56), lexikoaren <strong>arloa</strong>n aholku<br />
batzuk ematen ditu, <strong>kazetari</strong> hizkerarako ere interesgarri gerta daitezkeenak .<br />
Beste zenbait hizkeretan bezala, administrazio hizkeran, albo-erdarek hainbat<br />
hitz zaharkitu eta hutsal sartzen dituzte euskarara, nahitaezkoak bailiran . Ez<br />
gara konturatu hitz dotore askoren atzean adiera sinple, eguneroko eta<br />
ezaguna ezkutatzen dela .<br />
"Oraindik bada denbora. Egin dena ez dago erabat errotuta : horixe<br />
gure abantaila . Hizkuntza aurreratuenak administrazioko hizkera eta<br />
hitzak erraztu nahian dabiltzan honetan, ezin dugu guk kontrakoa<br />
egin, eta beraiek baztertzen duten hizkera txirriporroa geuk hartu"<br />
(IVAP : 55 ) .<br />
Hala ere, denetarik aurki dezakegu <strong>euskarazko</strong> idazkietan : irentsi ezineko hitz<br />
'garbiak', mailegu gordinak, morrontzapeko kalkoak, daukagun apurraren<br />
kontra doazen kide faltsuak . Eta ondorioa zera da, "administrazioko eta<br />
herritarren hizkeren arteko tartea gero eta handiagoa izatea" (IVAP :55) .<br />
Gomendio batzuk ematen dituzte egileek . Batzuk aipatuko ditugu :<br />
- Beti adostasunaren bila joan . Orain arte erakunde bakoitza bere aldetik ibili<br />
da eta horren ondorioz, kontzeptu edo ideia bakarra adierazteko ordain<br />
mordoa dago . Adibidez :<br />
Lege-araubidea<br />
Ordenamendu juridikoa<br />
Araubidea<br />
Legebidea<br />
Zuzenbidezko Ordenamendua<br />
Antolamendu juridikoa
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 4 6<br />
Zuzenbidezko antolamendua<br />
Hori guztia gauza bera bide da . Horrek irakurlea nahastu baino ez du egiten .<br />
Adostasunera jo behar da .<br />
- Gaztelerak ez luke eredu bakar izan behar . Hizkuntza bakoitzak bere erara<br />
antzematen dio errealitateari . Batzuek abstrakziorako joera dute (latinetik<br />
datozenek, adibidez) eta beste batzuek, berriz kontzeptuak adierazteko bide<br />
konkretuagoak erabiltzen dituzte (ingelesa, alemana . . .) . Euskara bigarren talde<br />
horretakoa izanik, lehenengoan ihardutera behartu dugu, gaztelera eredu ia<br />
bakartzat hartuz 43 .<br />
- Alferreko maileguak saihestu . Kontzeptu berrietarako beste hizkuntzetatik<br />
mailaguak hartzea zilegi da eta bide hori betidanik erabili da euskaraz . Hala<br />
ere, zenbait arlotan, gehiegikeriara erori izan da kanpoko hitzei sarbidea<br />
ematean . Euskaraz erabiltzen den hitzik baldin bada, ez litzateke mailegura<br />
edo kalkora jo behar . Hala, bigarren zutabekoak hobetsi behar lirateke .<br />
Aktibitate espezifikoa Iharduera berezia<br />
Autoritatea ofendatu Agintariak iraindu<br />
Debatea Eztabaida<br />
Delimitatu Mugatu, zedarritu<br />
Antikostituzionala Konstituzioaren aurkakoa<br />
- Garbizaletasunari mugak jarri, garbizalekerian erori gabe . Artezkaritza,<br />
arduralaritza eta horrelako hitzek ordain errazago eta ezagunagoak dituzte .<br />
- Hitzik ezagunena eta hedatuena erabili . Jakinduria erakustearren zabalkunde<br />
urriko hitzak erabiltzea ez da egokia komunikaziorako . Sinonimoak aukeran<br />
daudenean, hedatuenaren alde egin behar da . Eskuineko zutabeko hitzak<br />
ezagunagoak dira eta, ondorioz, egokiagoak herritarrei idazteko garaian .<br />
Ihardespena Erantzuna<br />
Egongua Egoitza, bizilekua<br />
Zehatu Zigortu<br />
Saloa Proposamena<br />
Gaztigua Oharra<br />
- Hitz laburrena aukeratu . Errazago hartzen dira gogoan hitz laburrak . Erabili<br />
ere gehiago egiten dira, eta ahalegin txikiagoa eskatzen du . Eskuinekoak<br />
hobesten ditu :<br />
Osasunketa Osasuna<br />
Premiazkotasuna Premia<br />
Legezkotasunez Legez<br />
Araupetzea Arautzea<br />
43 Adibidez, gazteleraz eman dezagun ondorengo esaldia : Salvo que<br />
decida lo contrario, de oficio o a instancia aparte . Euskaraz, 'de oficio' hori<br />
'ofizioz' esango lukete gehienek . Inglesez 'of its own motion' dio, eta<br />
euskarak ere argiago jokatuko luke 'bere kabuz' itzuliko balu, adibidez .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 147<br />
Laburki Labur<br />
- Hitz bakunak multzokaria adieraz dezake . Azken aldian hitz<br />
abstraktuetarako joera gero eta handiagoa da, eta ondorioz, izen multzokariak<br />
aukeratzen dira bakunen kaltetan . Euskaraz, ordea, hitz bakunek, pluralean<br />
jarrita, taldeak adierazten dituzte :<br />
Apezpikuteria Apezpikuak<br />
Haurreria Haurrak<br />
Langilegoa Langileak<br />
Udaltzaingoa Udaltzainak<br />
- Hitz berezituetan, neurtu egin behar da hartzaileak zer dakien eta zer ez . Hitz<br />
berezitu edo terminoek ideia korapilotsuak zehazten laguntzen diote idazleari,<br />
eta oso erabilgarriak dira adituen arteko komunikazioetan . Baina<br />
herritarrentzako idazten denean ezberdina da, eta lagungarri batzuk erabil<br />
daitezke batzuetan . <strong>Kazetaritza</strong>rako balio dezaketenak hauek izan daitezke :<br />
definizioa ematen saiatu<br />
terminoaren segidan antonimoa jarri<br />
terminoaren segidan adibidea jarri<br />
terminoaren segidan azalpena eman<br />
8 .5 . Titulargintza : aditzaren elipsia<br />
Titularrek <strong>kazetari</strong> hizkeraren barruan atal berezia osatzen dute, eta aparte<br />
utzi dugu gure lanetik, azterketa sakona eskatzen duelakoan . Gainetik aipamen<br />
bat egingo diogu, hala ere . Hainbat autore eta ikerlarik honetaz idatzi dutena<br />
ikusirik, esan liteke titulargintza dela prentsaren erakustokia, irakurlearen<br />
arreta eta interesa erakartzen duen lehen eskaparatea . Baita neurri handi<br />
batean informazioa (lehena edo jasotzen duen bakarra) jasotzen duen tokia<br />
ere . Tannembaum, Frank, Elmer, Allport eta Lepkin, Ranney, Garst eta<br />
Bernstein eta Crowell dira, besteren artean, titulargintzaren garrantziaz<br />
arduratu direnak .<br />
Oro har prentsan titulargintza garrantzi handikoa da, eta bereziki<br />
egunkarietan, irakurketaren baldintzengatik (denbora, ekonomia . . .), titularrak<br />
bi gauza egin behar baititu aldi berean : arreta erakarri eta informazioa bilduta<br />
eman . Horren bila, titulargintzaren hizkera berezia garatu da prentsaren<br />
munduan . Garapen hori ikertzen du hain zuzen lehen ere aipatu dugun Iñaki<br />
Zabaletaren Doktore Tesiak (Zabaleta, 1987) .<br />
Tesi horren haritik, <strong>euskarazko</strong> titulargintzari buruzko lehen ikerketa egin<br />
zuen ikasle talde batek 1991ko azaroan (Zabaleta etab ., 1991b) 44 . Helburua<br />
`}`} Itxaso Fernandez, Imanol Iribar, Nerea Bello eta Maite Arresek osatu<br />
zuten ikerketa taldea . Laurak <strong>Kazetaritza</strong> Departamentuko Doktorego
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 48<br />
<strong>euskarazko</strong> titulargintzaren zenbait ezaugarri ezagutzea zen : erabiltzen den<br />
sujeto mota, erabiltzen den adieraz-estiloa, titular dentsitatea, eta titular mota .<br />
Honetarako, euskaraz gehien argitaratu izan duten egunkari formatoko 4<br />
agerkari aztertu zituzten, 1986tik 1991rakoak : Hemen, Eguna, Egin, eta<br />
Egunkaria .<br />
4 .1 .4 .ean aipatutako ezaugarri orokorrez gainera, <strong>euskarazko</strong> titularren<br />
izaerara apur bat gehiago hurbiltzen gaituen ondoriorik interesgarriena<br />
titularrean erabiltzen den aditz elipsiari buruzkoa izan liteke .<br />
<strong>Bi</strong>lakaera ikusten da aldagai honetan . 1986an argitaratu ziren Hemen eta<br />
Egunak bai aditz osoan (%40 eta %65) eta bai aditz laguntzailean (%38 eta %33)<br />
elipsia sarri erabiltzen zuten . Euskaldunon Egunkariak aldatu egin du joera<br />
hori 1990ean argitaratzen hasi zenetik : bere elipsi portzentaia oso apala da,<br />
bereziki aditz laguntzailetan (%3) . Aditz osoaren elipsia %13koa da . Honekin<br />
lotuta Euskaldunon Egunkariako orrietako titularretan adieraz-aditzak askoz<br />
gehiago erabiltzen dira .<br />
Lehen ondorio eta zertzelada hauek gorabehera, <strong>euskarazko</strong> titulargintzaren<br />
alorra hor dago, ikerketen zain .<br />
8 .6 . Ezaugarri idealak kokatuz<br />
Kazetari <strong>hizkerari</strong> orokorrean atxikitzen zaizkion ezaugarri nagusiei buruzko<br />
aipamenak egiten dira euskal <strong>kazetari</strong>tzaren inguruko gogoetetan ere . Gogora<br />
ditzagun lehenik 3 .3 .2 . atalean aipatu ditugunak :<br />
1 .- Korrekzioa edo zuzentasuna . Hizkuntzaren arauak zehazki beteko dituena,<br />
eta aldi berean sektore kultuetako aho-hizkerara hurbilduko den idazkera .<br />
2 .-Trinkotasun edo laburtasuna . Berehalako ulermenari begira, orokorrean<br />
testuaren eta konkretuan esaldiaren luzera beharrezko den hedadurara soilik<br />
mugatzen duena .<br />
3 . Argitasuna .<br />
8 .6 .1 . Txukuntasuna<br />
Hizkuntzaren arau estandarrarekiko atxekimendua da <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
lehenbiziko fideltasuna. Euskararen kasuan arau amankomunaren gaia<br />
hizkuntza finkatuetan baino konplikatuxeagoa da . Beste hizkuntza batzuetan<br />
Programako ikasleak . Bakoitzak agerkari bana aztertu zuen eta lauren<br />
lanak elkarturik ondorioak atera .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 4 9<br />
'sektore kultuetako ahozko hizkera' erreferentzia moduan hartzeko hizkera<br />
baldin bada, euskararen kasuan erreferentzia honek bere indarra galtzen du,<br />
batere tradiziorik eta gorputzik gabea baita . Hala ere, hor dago, zalantzarik<br />
gabe euskara batuaren inguruan sortutako estandarren erreferentzia, ahalik<br />
eta txukunen jarraitzeko .<br />
Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuaren sarrera esaten den legez,<br />
txukuntasuna izan daiteke gaur egun euskararen arazorik latzena . Arazo<br />
honek erro sendoak ditu, <strong>kazetari</strong>tza gainditzen dutenak . Euskararen<br />
zuzentasun edo txukuntasun eza gizarteko arlo askotan ikustea da hizkuntzaz<br />
arduratzen direnen kezka nagusietakoa . Aipatutako Estilo Liburuak laburtzen<br />
du : "Euskara traketsa entzun eta irakurtzen da, baliapidez urria,<br />
adierazkortasunik gabea, erdarakadaz betea . Herriaren eta hizkuntzaren gaitz<br />
sakona adierazten du egoera honek, eta aje honen kontra ezer gutxi egin<br />
lezake estilo-liburu batek, onena izanda ere" (Egunkaria, 1994 :2) . Hala ere,<br />
topiko okerrak zuzentzen, itzulpenetako akatsak konpontzen eta erdarakada<br />
larriak nabarmentzen bere ahalegina egiten du Estilo Liburuak .<br />
Ezer baino lehen zuzentasunari zor zaio <strong>kazetari</strong>a . Arauarekiko errespetua izan<br />
behar du gidari, gainerako joera eta espresibotasun guztien gainetik . Hizkuntz<br />
gaitasun aberatsa badu, txukuntasun hori sortzailea gertatuko zaio,<br />
espresiorako ahalbide handiak ematen dizkiona . Hizkuntza-zuzentasunaren<br />
bidez ulergarritasunean eta argitasunean irabazten du testuak . Kazetariak<br />
hizkuntzaren barneko egitura ez errespetatzearen eta gramatika arauak gaizki<br />
erabiltzearen lehen ondorioa ulertzeko zailtasuna izaten da . Eta, bestela<br />
denean ere, hau da, akatsak edo erderakadak bere lekua egin duenean eta<br />
hartzaileari ezaguna edo erraza egiten zaionean ere, hizkuntzaren osasunari<br />
<strong>begiratu</strong> behar zaio, arrakasta errazaren gainetik .<br />
Txukuntasunari bi aspektu aitortuko dizkiogu gure kasuan . Zubimendi eta<br />
Esnalek (1993 :143-150) aipatzen duten 'jatortasuna' batetik: euskararen<br />
jatorrizko senari erantzuten diona . Autore berek aipatzen duten 'zuzentasuna'<br />
bestetik : gramatikaren araberakoa, euskararen barne-arauen moldekoa arlo<br />
guztietan (ahoskeran, joskeran, hiztegian, ortografian . . .) .<br />
Euskara txirotzeko faktorea da bere erabileran askotan gertatzen den<br />
txukuntasun edo zuzentasun eza . Are faktore larriagoa <strong>kazetari</strong>en kasuan .<br />
Hizkuntz gaitasunaren eta lanketaren baitan dago gakoa . Eta honek bere<br />
kondizionamenduak ditu ingurune soziolinguistikoan eta ingurune<br />
linguistikoan . Baina, batez ere, jarrera kontua da . Jarreraren arlotik landu<br />
beharreko arazoa .<br />
8 .6 .2 . Argitasuna<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren desafio berezia da argitasuna . Zuzentasunaz edo<br />
txukuntasunaz esan ditugunak baino areago . Ingurune soziolinguistikoaz esan<br />
ditugunek horretantxe dute beren eraginik nabarmenena, argitasunean .<br />
Euskaldungoaren alfabetatze kalitateaz, euskakien dispertsioaz, zalantza<br />
eremuez eta abarrez aipatutakoek aspektu nagusi batean eragiten dute :
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 0<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza hartzailegoarentzat zailagoa da, ulertzeko ahalegin<br />
handiagoa egin behar da .<br />
Eta horixe da <strong>kazetari</strong>tza ororen gakoa : "Ez bakarrik ulertua izan dadila, baizik<br />
eta ezin dadila ez ulertua izan" . Printzipio honetatik abiatuta, gogora ditzagun<br />
3 .4 .2 . eta 3 .4 .3 . ataletan argitasunari buruz esan ditugunak 5 puntutan<br />
laburtuz :<br />
- Zuzentasunak argitasunarekin daukan lotura . Arauari atxekitzea<br />
argitasunaren ezinbesteko ezaugarria da . <strong>Kazetaritza</strong>ko testuaren lehenbiziko<br />
betebeharra . Ez da, ordea, horrekin nahikoa . Argitasuna zuzentasuna baino<br />
urrunago doa . Adibidez, hartzaileari bitxi eta ulertezin egingo zaizkion hitz eta<br />
moldeak, zuzenak izan arren ere, oztopo ditu <strong>kazetari</strong>tzako testuak .<br />
- Hizkuntzaren erabileraren hatsapenetako bat da argitasuna, <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
mugak gaindituz . Argitasuna, ordea, ez da bere horretan absolutua den zerbait,<br />
mezuaren konplexutasunaren arabera doitu beharreko aldagai bat baizik .<br />
Mezuaren konplexutasunaren eta argitasunaren arteko tirabira eta elkargunea<br />
inon baino berebizikoagoak dira <strong>kazetari</strong>tzan, hain zuzen ere bere funtzioaren<br />
muinari atxekita baitaude .<br />
- Zehaztasuna eta argitasuna . Karl Popper filosofo eta zientifikoaren arabera<br />
argitasunak berez du balioa, eta ez litzateke inoiz behar baino zehatzagoa izan<br />
behar gauzak adierazterakoan, honek argitasunaren kaltetan joka dezakeelako .<br />
Zehaztasuna aldiz, erlatiboa da . Ez genuke egoerak eskatzen duena baino<br />
zehatzagoak izan behar, Karl Popper-en iritziz . Argitasunak aldiz, ahalegin<br />
intelektual handiagoa eskatzen du sortzailearen aldetik .<br />
- Ildo beretik, argitasunak hartzailearen ahalegina gutxitzea esan nahi du,<br />
baina ez igorlearen ahalegina gutxitzea . Zuzentasunetik abiatuta, hartzailearen<br />
ahalegina gutxitu eta ulermena erraztuko duen mezua moldatzeak lana<br />
eskatzen du . Ez dago argitasunik argitzeko ahaleginik gabe . Argia izatea ez da<br />
erraza eta espontaneoa . Iluna izatea da errazena .<br />
Kazetari hizkeraren desafiorik behinenetakoa da argitasuna lortzea, hizkuntza<br />
guztietan. Euskararen kasuan ere bai, eta gainera, lehen esan dugun moduan,<br />
ingurune soziolinguistikoa kontuan hartuta zailtasun eta behar bereziak dituen<br />
desafioa da .<br />
Honek guztiak irakurterraztasun orokorrarekin ere, faktore linguistiko eta<br />
bisualak bere baitan hartzen dituenarekin ere, badu lotura . Estatu Batuetako<br />
Burggon eta Wilkinson-en (Burggon-Wilkinson, 1981) ikerlanetik ateratzen<br />
den ondorioetako bat da irakurleek hiru faktoreon bidetik ebaluatzen dutela<br />
egunkari bat, honen irudia eta satisfakzioa : estimulazioa, konfidantzagaitasuna<br />
eta irakurterraztasuna . Irakurterraztasuna, beraz, egunkariek<br />
elkarrekiko lehian irakurleak atxikitzeko kontuan izan beharreko eta zaindu<br />
beharreko faktore bat da .<br />
Baina gai honek, beste askok bezala, euskararen kasuan dimentsio berezia<br />
hartzen du . Kontua ez da hemen beste egunkariekiko lehian irakurle gehiago<br />
atxikitzea, beste bat baizik nagusiki : beste hizkuntzetan ohituta dagoen jendea
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 1<br />
euskaraz irakurtzera atxikitzea . Eta, sarritan aipatu dugun bezala, hizkuntza<br />
indartsuen konpetentzia eta euskaraz irakurtzeko zailtasunak batazbesteko<br />
hiztunarengan handiak diren testuinguru batean, irakur erraztasuna zaintzeak<br />
berebiziko garrantzia hartzen du .<br />
8 .6 .3 . Irizpide orokorrak argitasunerako<br />
Hizkuntza bakoitzak bere bideak ditu argitasunerako, eta <strong>kazetari</strong> bakoitzak<br />
bere gaitasuna horretara jarri behar du . Bai <strong>kazetari</strong>tza anglosaxoian eta bai<br />
latinoan aholku nagusiok ematen dira argitasunerako, oso orokorrak, eta<br />
hizkuntza guztien berezitasunetara moldatuz, gehienetan aplika daitezkeenak :<br />
- Esaldiaren luzera mugatu, laburtzera jo . Estatu Batuetan nahiko garatuta<br />
daude irakurgarritasuna neurtzeko teknika enpirikoak eta hitz laburrak eta<br />
esaldi eta perpausa laburrak erabiltzea da ikerketa hauetatik ateratzen den<br />
aholku nagusia . Beste hizkuntzetan ere esaldiaren luzera mugatu beharra<br />
<strong>kazetari</strong>tzako arau nagusietakoa da .<br />
- Aditza nagusi duen egitura sintaktikoa erabili . Esaldiaren zentzuaz<br />
pentsatzen geldiarazten gaituzten elementu guztiak kentzera jo behar da .<br />
Aditza da hizkuntzari hegoak ematen dizkiona eta hau sarritan ahaztu egiten<br />
da. Sustantibatzeko joerak hizkuntzaren isuria geldiarazten du .<br />
- Pasiboa baztertuz, aditza forma aktiboan erabili .<br />
Euskarari ere bete betean dagozkio hiru aholkuok . Gure hizkuntzaren izaerak<br />
indartu egiten du gainera hauetako batzuen garrantzia . Esaldiaren luzerarena<br />
adibide garbia da . Euskarak inguruko hizkuntza latinoek baino zailtasun<br />
handiagoak ditu esaldi kate luzeak osatzeko . Esaldi subordinatuak sortzeko<br />
baliabide ezberdinak ditu . Erlatibozko esaldiaren arazoa hor dago . Esaldi luzea<br />
korapilatsuagoa eta ulertezinagoa da euskararen kasuan inguruko hizkuntzen<br />
kasuan baino. Itzultzaileek egunero beren aurrean duten arazoa da, askotan<br />
jatorrizko erdarazko esaldiak bitan banatuz konpontzen dena . Honek badu<br />
eragina <strong>kazetari</strong> hizkeran ere . Batetik, esaldi laburraren arauari ia berez<br />
egokitzen zaio euskara, oso ongi dagokion eskakizuna delako . Bestetik, arau<br />
hori bortxatzen denean bereziki erasaten da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> testuaren<br />
ulermena .<br />
Aditzaren garrantziaren eta nominalizazioaren kasuan ere antzerako zerbait<br />
gertatzen da . Beste hizkuntza gehienetan bezala, oso bigarren mailakoa da<br />
pasiboaren erabilera, testuinguru gutxitan erabiltzen dena, euskalki batzuetan<br />
gehiago, baina gehienetan ia erabili ere egiten ez dena . Nominalizazio edo<br />
sustantibaziorako joera, beste maila batzuetan gure hizkuntzan errotuta<br />
badago ere, <strong>kazetari</strong>ek erabiltzen duten modua gehiegizkoa eta astuna zaio<br />
euskarari ere . Gainera, sustantibazio modu hori hizkera administratibo eta<br />
politikoan garatzen da gehienbat (gero <strong>kazetari</strong>tzara pasatzeko) eta honetan<br />
euskarak ez du garapen handirik ezagutu . Aditzean oinarritutako esaldira<br />
jotzea naturala eta egokia zaio euskarari ere .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 2<br />
8 .6 .4 . Hizkera arrunta eta ahozkotasuna<br />
Ustez ondo kokatuta utzi dugu argitasunaren gaia 3 .4 .4 . atalaren hasieran .<br />
Alde batetik mezuaren konplexutasuna dago : gaiaren teknikotasuna,<br />
terminologia, kontzeptuak . Hizkuntzaren arau kultuaren zuzentasuna gorde<br />
beharra bestetik . <strong>Bi</strong> hauek kontuan hartuz, igorlearen gaitasuna honetan datza :<br />
mezuaren mamia hizkuntza amankomunean argi azaltzean . Gaiaren<br />
espezializazioa hartzailego zabal batentzako moduko hizkuntzan integratzen<br />
jakitea da <strong>kazetari</strong>aren desafioa . Argitasunaren desafioa .<br />
Hjelmslev-ek hizkuntza arruntaz dioena aipatu dugu ondoren . Beste hizkuntza<br />
guztiak itzul ditzakeen hizkuntza litzateke hizkuntza arrunta . Hjelmslev-en<br />
arabera, hizkuntza arrunta besteetatik bereizten duena zera da, ez dagoela<br />
eraikia helburu partikularrei begira, baizik eta helburu guztiei aplika<br />
dakiekeela . Hizkuntza arruntean, behar bada itzulinguruen eta ahaleginaren<br />
bidez, edozer formula daiteke, bere ikuspegiaren arabera .<br />
Hizkuntza arrunt horren erreferentzia ahozko hizkeran bilatu behar da .<br />
'Sektore kultuen ahozko hizkuntzan', <strong>kazetari</strong> hizkeraren ezaugarrietan gorago<br />
aipatu dugun moduan . Euskarak, ordea, sektore kultuen ahozko hizkuntzaren<br />
erreferentzia oso ahula duela ere esan dugu . Hor dago, hala ere, ahozko<br />
euskara biziaren edo bizien erreferentzia . Hurrengo atalean aztertuko ditugu<br />
bide horretan euskararen kasurako egiten diren proposamen eta gogoetak .<br />
Hala ere, aurretik, 8 .2 . atalean aipatu dugun bitartekaritza aipatu behar dugu .<br />
Kazetari hizkerak bitartekaritza egin behar du hainbat hizkera funtzionalen<br />
eta hizkera arruntaren artean . Ez daiteke, ordea, erabat identifika hizkera<br />
arruntarekin . Jakina, bitartekaritza ez daiteke identifika erabat bi aldeetako<br />
batekin . Espezializazioak sortutako hizkuntza-moldeak modu egoki eta argian<br />
azaltzeko, erregistro arruntari beste gradu bat erantsi behar baitzaio. Gradu<br />
hori da bitartekari izaera ematen diona : hizkuntzaren praktika landua, beste<br />
hizkeren edukiak integratzen dakiena .<br />
8 .7 . Ahozkotasunera jotzeko deia<br />
Euskara batuaren sorreraren ondorengo lehen urteetan edo lehen hamarkadan<br />
idatzizko euskaran ikusitako zurruntasun eta uniformetasunaren erreakzio<br />
moduan, ahozkotasuna zaintzearen eta erreferentziatzat hartzearen garrantzia<br />
azpimarratu izan dute gai honetaz arduratu direnek . Antton Aranbururen<br />
iritzia :<br />
"Ez diot ezer berririk hizkuntzaren ahozkotasuna erreibindikatzen<br />
dudala esaten badut, izan ere nahi eta nahitaezko ezaugarri baitu<br />
<strong>kazetari</strong> hizkerak mintzairarekiko hurbiltasuna, hain zuzen ere, hitz<br />
egiten ari denak bezala idatzi behar duelako <strong>kazetari</strong>ak, eta ez idazten<br />
ari denak bezala . Hau da, ahoan sortzen zaiona papereratu behar du
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 3<br />
<strong>kazetari</strong>ak .( . . .) Ahozkotasunaren ikuspegitik aztertuta, badago arazo<br />
bat gure komunikabideetan : ez dugu komunikabideetako euskara hori<br />
ahozkotasunean eta euskara mintzatuan behar hainbat oinarritu"<br />
(Aranburu, 1994 :29) . 45<br />
Azken urteotan <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren inguruan ahozkotasunaren alde<br />
egin diren gogoeten adibidea dugu Antton Aranbururena . Hamar urte<br />
lehenago hasi zen Pello Lizarralde ildo honetako gogoetak egiten HABE<br />
aldizkariko Euskararen Kutxa atalean eta Eginera bidalitako artikuluetan . Bere<br />
ustez euskara mintzatuari eta euskara idatziari trataera berezia zor zaie, zeini<br />
berea, nahiz eta helburua euskara batua eta bakarra izan . Garai hartan<br />
oraindik ibilbide laburragoa egin zuen euskarak hedabideetan, eta goian<br />
aipatu dugun moduan euskara batuaren uniformetasuna edo monolitikotasuna<br />
kezkak sortarazten hasi zen .<br />
"Beharbada, orain arte gauzak gehiegi nahasi eta fortzatu dira, euskara batu<br />
idatziaren eredua, besterik gabe eta bere horretan, euskara mintzatuari<br />
aplikatuz eta ezarriz" ohar egiten du Lizarraldek (1984a) . Bere ustez ez dago<br />
dena nahasterik eta zaku berean sartzerik . Komunikabide idatziek euskara<br />
idatzia erabili eta landu behar dute batipat, eta ahozko komunikabideek<br />
euskara mintzatua . Azken honek pellokeria dirudiela aitortzen badu ere, bere<br />
ustez ez da hainbestekoa, garai hartan euskararen bi mundu hauek behar<br />
bezala bereizten ez zirela ikusten baitzuen .<br />
Ahozkoan ere idatzizko euskara batuaren patroia aplikatzen zela aipatzetik<br />
urrunago doa, ordea . Ahozko hedabideetan ezezik idatzizkoetan ere euskara<br />
mintzatuaren erreferentzia kontuan eduki beharra aipatzen du :<br />
"Komunikabideetara jotzen badugu, bistan da komunikabideetako<br />
euskarak -baita idatziak ere- euskara mintzatutik nahiko hurbil egon<br />
behar duela . Bestela ez luke beteko bere eginkizuna, hots, informazioa<br />
azkar eta traumarik gabe pasaraztea" (1984c :31) .<br />
8 .7 .1 . Pello Esnalen gogoeta: ahozko euskara gidari<br />
Euskara batuzko <strong>kazetari</strong>tzan Pello Lizarraldek hasitako gogoeta ildoari Pello<br />
Esnalek eman dio aurrerabiderik landuena . 1990eko Euskal Kazetarien<br />
Jardunaldietan aurkeztutako ponentzian ahozko euskara aldarrikatzen du<br />
4 5 Antton Aranburuk (1994 :28) dio hedabideetako hizkuntza<br />
legeztatzeko arau nagusia irakurlegoak edo entzulegoak hizkuntza hori<br />
bere hizkuntzatzat identifikatzea dela . Hau da, irakurle batek euskara hori<br />
bere hizkuntzatzat aitortzen badu, erraza eta xamurra gertatzen zaiolako<br />
berehala ulertzen badu eta, horregatik, zailtasun berezirik gabe<br />
barneratzen badu, beste gabe izango da euskara hori hedabideetako<br />
hizkuntza egokia . Aranbururentzat, hedabideetako hizkuntzak herritarren<br />
gehiengoak ahotan darabilen hizkuntzatik ahalik eta hurbilekoena izan<br />
behar du, hots, errealitatea adieratzteko hiztunek erabiltzen duten<br />
hizkuntza berori . Garbi dago beraz beretzat, hizkuntz komunitateak<br />
nagusiki hitz egiten duen hori izango dela bereziki hedabideetako<br />
hizkuntza estandarra, masakomunikaziorako hizkuntz eredu egokia .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 4<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren gidaritzarako, aurretik berak eta beste batzuek modu<br />
soltean botatako ideiak modu landuagoan aurkeztuz (Esnal, 1991) .<br />
Astoaren parabolarekin abiarazten du gogoeta, Bernardo Atxagak ahozko<br />
euskarari buruz esandakoa aipatuz : "Astoa bezala duk ahozko euskara .<br />
Astoaren atzetik abiatzen baldin bahaiz mendira, bide erosoenetik eramango<br />
hau beti" . Mendiko bideak horrela egiten omen zituzten garai batean . Gizonak<br />
mendian gora abiatu, eta astoa behean uzten zuten . Han goitik begira egoten<br />
ziren astoa nondik igotzen zen eta handik markatzen zuten bidea, astoak<br />
ibilitakoa biderik eroso eta egokiena zela bazekitelako .<br />
Irudi hori erabiltzen du Esnalek ahozko euskarak <strong>kazetari</strong>tzan duen garrantzia<br />
ilustratzeko : ahozko euskarak erakutsiko digu zer-nolako euskara erabili<br />
euskal <strong>kazetari</strong>tzan ; ahozko euskara ezinbesteko gidari dugu <strong>kazetari</strong>tzan<br />
erabili beharreko euskaran ; ez bakarra, baina bai oso kontuan hartzekoa .<br />
Hortik abiatuta garatzen duen gogoeta hainbat puntutan laburtuko dugu<br />
hemen :<br />
- Hizkuntza bakoitzak ditu bere zer-nolako bereziak . <strong>Bi</strong> hizkuntzen arteko<br />
itzulpena egitean itzulpen-unitate asko gramatikazko kategoriaz aldatzera<br />
iristen dira, aditza adjetibo bihurtuz, izena aditz eta abar . Hizkuntza bakoitzak,<br />
beraz, bere ezaugarri, berezitasun eta joerak ditu . Berezitasun horiek<br />
hizkuntza mintzatuan gauzatu dira, ahozkoan . Ahozko erabilera izan da<br />
denbora luzean hizkuntzen ezaugarrien eratzaile bakarra . Idatzizko erabilera<br />
ahozko erabileraren oihartzun izango da neurri handi batean .<br />
- Ahozko euskararen inguruan zenbait topiko merke baztertu behar dira .<br />
Bereizketa diatopiko, diastratiko eta erregistroak nahastuz, askotan ahozko<br />
euskarari beste identifikazio batzuk erantsi zaizkio : ahozkoa arruntarekin,<br />
landugabearekin, baserriarekin, zaharrarekin eta atzerakoiarekin identifikatu<br />
izan da, eta idatzizkoa aldiz, landuarekin, goi-mailakoarekin, batuarekin,<br />
urbanoarekin eta ezkertiarrarekin . Hala, idazten jakitearekin eta batuan<br />
aritzearekin dena konpondutzat eman izan da garai batean .<br />
- Bestalde, ahozko euskara ahoskeraren alorrera mugatzeko joera dago,<br />
fonologia eta fonetikan agortuko bailitzan . Ahozko euskara fonetika eta<br />
fonologia baino gehiago da, eta hizkuntzaren esparru guztietan du islada, baita<br />
semantikan eta morfosintaxian ere .<br />
- Ahozko hizkuntzak belarriaren araberakoa izan behar du, entzunez ulertzeko<br />
modukoa, horretarako moldatua . Korapilatsuegia izanik entzunez lehen<br />
kolpean ulertzen ez denak ahozko euskararen mugak gainditzen ditu .<br />
- Ahozko euskarak ez du <strong>kazetari</strong>tza mintzatuaren gidari bakarrik izan behar ;<br />
idatzizko euskararen gidari ere izan behar du .<br />
- Ahozko hizkuntzatik idatzizko euskarara doan lerro etengabean<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren eremua zedarrituz, hiru arlo bereizten ditu : ahozkoa, ahoidatzizkoa<br />
eta idatzizkoa . Lehena ahoz, zuzenean eta bapatean egiten dena<br />
izango litzateke ; bigarrena, ahoz eman arren, aurretik idatziz lantzen dena ;
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 5<br />
hirugarrena, idatziz ematen dena . Hiruretarako aldarrikatzen du ahozko<br />
euskararen erreferentzia .<br />
- Aho-idatzizko <strong>kazetari</strong>tzako euskara proposatzen du gidaritzat idatzirako<br />
ere . Honek, batetik idatzizko euskararen arauak bete behar ditu . Bestetik,<br />
belarriaren araberakoa izan behar du . Idatzia ere 'entzuten' da, idatziak ere<br />
badu bere hotsa, doinua eta erritmoa . Belarria izan behar du <strong>kazetari</strong> idazleak<br />
lanean gidari eta epaile . Ez da nahikoa begiarekin eta gramatika-arauekin .<br />
Belarriz idatzi behar da . Honek zuzeneko euskara izatea eskatzen du, eta ez<br />
itzulpen bidezkoa . Sarritan gertatzen denaren kontra, erdal burua ez baina<br />
euskal belarria izan behar du hitz-kateak gidari .<br />
- Irakurtaldia bitan egiten omen da beti (lehenbizi jabetzeko eta gero<br />
egiaztatzeko), baina pertsona helduek bi irakurketen arteko tartea gutxitu<br />
egiten dute, ia ezabatzeraino . Euskaraz normalean nekezago ezabatzen dugu<br />
tarte hori erdaraz baino, arrazoi askorengatik . <strong>Kazetaritza</strong>ko euskararen<br />
desafioa hori da, kolpe bakarrean ulertuko den euskararantz jotzea, estiloa<br />
bide horretan lantzea .<br />
- Belarriaren araberako hizkuntzak hitz-katean jartzen du arreta, hori du bere<br />
unitate . Begien araberakoak, aldiz, hitza . Eta azken aldian euskarari<br />
dagokionean hitzek (hiztegiek, maileguek . ..) bereganatu dute arreta nagusia .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ko euskaran, ordea, hitz-kateari eskaini behar diogu gure ahalegina .<br />
8 .7 .2 . Ahozkotasuna, beharretik galderetara<br />
Pello Esnalen ekarpenak lerro argi batean jartzen ditu ahozkotasunaren<br />
garrantziaz aurreko zenbait autorek botatako ideia solteak, koherentzia<br />
emanez . Hala ere, erantzun adina galdera sortzen du gutxienez planteamentu<br />
honek euskarari dagokionean . Alorra erakusten du landu nahi duenarentzat .<br />
Goldea sartzean hasten dira arazoak .<br />
Aurreko kapituluetan <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> buruzko gogoetetan ukitu ditugun<br />
puntu batzuek ahozkotasunaren gaia oinarritzeko bidea ematen digute :<br />
- Kazetari hizkeraren ezaugarririk garbienetakoa zera da, hartzailearen<br />
bapateko ulermen ahalik eta handiena lortzea .<br />
- Bapateko ulermen ahalik eta handiena lortzeko faktoreetako bat <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzaren hartzaile potentzialaren hizkuntz egoera da, logikoa denez .<br />
Honetan, <strong>euskarazko</strong> alfabetatzearen egoera, euskalkien arteko dispertsioa,<br />
arau bateratuaren egoera eta ezagutza maila . .. ikusi ditugu . Guztiek eragiten<br />
dute <strong>kazetari</strong>tzako testua jasotzeko orduan .<br />
- Kazetari hizkerak (kodeak), komunikazioko beste elementuon egoeratik ezin<br />
duela abstraitu esan dugu, bere inguruneari begira moldatu behar duela<br />
uneoro, beste hizkuntzetako oreka propioen mimetismo hutsez jokatu gabe .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 6<br />
- Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkerak orekak bilatu behar ditu, oreka propioak :<br />
edukiak egoki adieraziko dituen hizkuntza tekniko eta zehatza erabili,<br />
hartzailearen bapateko ulermena gehiegi bortxatu gabe eta itzulpen<br />
kalkatuaren morrontza errazean jausi barik .<br />
Oreka horretan, ahozkotasunaren baliabideetara hurbiltzea komeni da<br />
beharbada, hartzailegoaren hizkuntz erabilerara gehiago hurbilduz eta<br />
ahozkoaren komunikazio bide samurragoak garatuz . Esperimentatuz eta<br />
esperientzia ebaluatuz, horren abantaila eta arazoak neurtu behar dira .<br />
Autokonfidantzaz jokatu behar du euskarak eta kontuz ibili behar da beste<br />
hizkuntzetan egiten ez denaren argudioarekin . Agian, euskararen ingurune eta<br />
egoeragatik, une honetan dagokion oreka puntua pentsaezina edo gehiegikeria<br />
da beste hizkuntza batzuen ikuspuntutik . Erreferentziatzat har daitezke beste<br />
hizkuntzak, ez patroitzat.<br />
Xabier Kintanak aipatzen du (1994 :103) mundu osoan gertatzen dela luma eta<br />
ahoaren arteko elkarrizketaren fenomenoa . Sokatira isilean ari dira ahozkoa<br />
eta idatzizkoa, elkarri eraginez . Kontua bien arteko orekan datzala uste du<br />
Kintanak. Gure aurreko gogoeten arabera, oreka hori bere beharrizanen<br />
arabera bilatu behar du hizkuntza bakoitzak, eta hizkuntza bakoitzean, arlo<br />
bakoitzak .<br />
Nolanahi ere, teoria mailan oinarri batzuk argi samar badaude ere, praktikan<br />
zailtasun gehiago aurkezten du ahozkotasunaren gaiak . Euskararen<br />
errealitatetik abiatuta ahozkotasunaren teoria aplikatzen hastean galderak<br />
sortzen dira, batzuk teoria mailakoak, eta beste batzuk eguneroko praktikaren<br />
aukeretan erantzun beharrekoak :<br />
• Beste hizkuntza batzuetan ahozko erregistroan maila askotako hizkerak<br />
bereiz badaitezke, Esnalek zioen moduan ahozkoa landugabearekin,<br />
euskalkiarekin, zaharrarekin identifikatzen ez bada . . . zer gertatzen da<br />
euskararen kasuan? Zein da sektore kultuen ahozko hizkera hori euskaran? Ba<br />
ote dago <strong>kazetari</strong>tzaren erreferentzia nagusia den ahozko hizkera jaso bateratu<br />
samarrik? Ze ingurune sozialetan garatu da erregistro hori?<br />
Erantzunak gehiago du ezezkotik baiezkotik baino . Ahozko euskararen<br />
baliabideen bila euskalkietara jo beharra dauka <strong>kazetari</strong>ak, inora joatekotan,<br />
beste mailek ez baitute tradizio-jardun bat garatzeko moduko gorputzik izan .<br />
• Honek arazo nagusiaren aurrean jartzen gaitu : euskalkietara jotzea ez da<br />
hain gauza sinplea. Alde handia dago euskalki batetik bestera, ahozko<br />
baliabideetara jotzen hasten bagara . Ikusi behar da zenbateraino garen gai<br />
txokokeria gainditzeko ahozko baliabideetara jotzean . Hor sortzen dira<br />
galderarik zailenak : euskalki ezberdinak batzen dituen ahozkotasunaren<br />
baliabide amankomunen gorputzik badago? Euskalki bateko ahozko<br />
baliabideak beste euskalkietako hiztunentzat ere jatorrak' eta 'biziak'<br />
zenbateraino dira, eta zenbateraino dira kontrakoak (ulermenaren<br />
oztopatzaileak)?<br />
• Erantzun argirik oraingoz jaso izan ez duten galderok beste arazo batera<br />
garamatzate . Ahozko baliabideetara jotzeak euskara bizira jotzea eskatzen du<br />
eta honek euskalki bizietatik tiratzea . Horrelakoetan, hizkuntza askotan
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 7<br />
hizkelkietako bat nagusitu izan da iturri moduan . Euskalki baten baliabideak<br />
nagusitzea zenbateraino da naturala? Eta zenbateraino egokia? Eta nork<br />
erabakiko du zein euskakitatik tiratuko den hedabideetako euskararako<br />
ahozko baliabideak oinarri hartzean? Kazetari gehienen jatorriak, modak,<br />
entzuleen masa kritikoak? Zenbateraino da zilegi euskalki batzuk<br />
sakrifikatzea, eta zenbateraino multi-oreken izenean aurrera ez egitea? Ze<br />
baloreren gainean ari gara eraikitzen hizkuntzaren normalkuntza?<br />
Idatzizkoa ia batuberria, ahozko bizia gehienbat euskalkietan sakabanatua eta<br />
galdera hauek guztiak airean dituen hizkuntza baten kasuan ez da nahikoa<br />
ahozkotasunera jo beharra aldarrikatzea . Euskal Herri osorako baliagarri izan<br />
behar duen <strong>kazetari</strong> hizkera eraikitzen ari garela ez da ahaztu behar . Ahozko<br />
hizkuntza kultu bateratuak oso bide laburra egin du sektore sozialetan, eta<br />
espero izatekoa da poliki-poliki finkatuz joango dela .<br />
<strong>Bi</strong>de horretan euskalki guztiak kontuan hartu beharko dira, eta amankomunak<br />
izan daitezkeen ahozko baliabideak bilatu eta landu . Gainerakoan,<br />
euskalkietatik hartzean Euskal Herri osoko sentsibilitatea kontuan edukiz<br />
jokatu behar da . Esperimentatu, ebaluatu, kritikak entzun, orekak zaindu . Eta,<br />
betikora goaz, horrek lana eta bitarteko egokiak eskatzen ditu .<br />
8 .8 . Lantzetik dator espresibotasuna<br />
Beste hizkuntzetan gertatzen den moduan, euskaraz gainera zailtasun erantsi<br />
batzuekin, <strong>kazetari</strong>aren lanak gaitasun espresiboa eta, are, irudimena ere<br />
eskatzen ditu . Askotan, euskararen kasuan, argitasuna eta zuzentasuna<br />
lortzeko orijinaltasun espresiboa beharrezkoa da . Kasu askotan ahozko euskara<br />
herrikoia euskara ustez kultua baino espresiboagoa gertatzen da .<br />
Baina argi dezagun zer den hizkuntzaren erabilera kultua : hizkuntzaren<br />
birtualtasunean gordeta dauden ahalbide guztien administrazio konszientea,<br />
beharren arabera . 3 .4 .4 . atalean Núñez Ladevéze-ri hartu diogun aipuan egoki<br />
aipatzen da idazle on moduan goraipatuak direnek ez dutela hizkuntza<br />
herrikoia baztertzen, alderantziz baino, oso modu espresiboan erabiltzen<br />
dutela . Hizkuntzaren erabilera kultuaren eta arruntaren arteko aldea<br />
hizkuntzaren konszientzia mailan dago .<br />
Erabilera kultu honek, beraz, bere baitan hartu behar lituzke ahozko hizkuntza<br />
herrikoien baliabideak ere . Ez du zentzurik biak kontrajartzeak . Erretoriko<br />
klasikoek ere bi iturri aipatzen zituzten hizkuntza-zuzentasunezko ereduaren<br />
inspiratzaile : autoritas eta consuetudo . Autoritatea eta ohitura edo erabilera<br />
ez daude elkarren kontra, bi iturri ezberdin izanagatik . <strong>Bi</strong>ek elkar elikatzen<br />
dute . <strong>Bi</strong>ak lotzen jakin behar du <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak ere .<br />
Kazetari hizkeraren ezaugarri idealen mamira hurbildu guran, argitasunaren,<br />
zehaztasunaren eta zuzentasunaren arteko oreka aipatu dugu . Zuzentasuna<br />
gordez, argitasunaren eta zehaztasunaren artean oreka puntua bilatzea da
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 5 8<br />
garrantzitsuena eta aldi berean zailena . Oreka horrek aipatu berri dugun<br />
espresio ahalmenaren erabilpen landua eskatzen du .<br />
Ez da ahaztu behar, hizkuntzaz ari garela, idazteaz ari garela, komunikatzeaz<br />
ari garela . Begien bistatik ez galtzeko modukoa da Curtis MacDougall-en aipua :<br />
"The modern journalistic style possesses the three qualities upon<br />
which this paper has been primarily insisted: clearness, force and<br />
beauty" (1949:523) .<br />
Bere funtzioa betetzeko lehenengo biak ditu lehenbiziko baldintza : 'clearness',<br />
'force' . Argitasuna eta indarra .<br />
Zuzentasunaren, argitasunaren eta zehaztasunaren arteko oreka , 3 .4 .5 .<br />
kapituluan aipatu eta kapitulu honetan behin eta berriz hainbat modutan<br />
aipatu dugun bezala, bere egoeraren arabera hizkuntza bakoitzak, hedabide<br />
bakoitzak, <strong>kazetari</strong> bakoitzak, testu bakoitzak uneoro berrian-berri bilatu<br />
beharreko oreka da .<br />
8 .8 .1 . Baliabide lagungarriak<br />
Kazetari hizkerako prosa lantzerakoan, garrantzizko erreferentzia bihurtu dira<br />
Joxe Ramon Zubimendi eta Pello Esnal . Kazetari hizkerarako joskeraren alorra<br />
eurek landu dute gehien gogoeta mailan . 6 .1 .4 . azpiatalean aipatu ditugu egile<br />
hauen Idazkera-liburuan agertzen diren euskal prosaren bi korapilo nagusiak :<br />
atzera-karga eta pausaldien arazoa .<br />
Euskarazko joskerak ia beti duen atzera-kargaren arazoa gainditzeko (neurri<br />
batean behintzat, ez baita, berez, beti gainditzekoa), zenbait pista proposatzen<br />
dituzte egileok (1993 :189-212 ) . Erreskadan aipatuko ditugu, batzuk han eta<br />
hemen lehen ere beste iturrietatik aipatuak baditugu ere :<br />
- Hitzak soil deklinatu . Hitzak eta hitz-kateak zenbat eta laburragoak, orduan<br />
eta aukera gutxiago atzera-kargarentzat . Nor eta nork kasuak hobestea<br />
proposatzen du, eta, oro har, deklinabide-kasu samurrenera jotzea . Adibidez :<br />
Hiztegi honetaz baliatu gara pasarte hori itzultzeko .<br />
Hiztegi hau erabili dugu pasarte hori itzultzeko .<br />
- Esaldi laburrakerabili46 . Garbi dago zenbat eta esaldi laburragoa izan<br />
orduan eta aukera gutxiago duela atzera-kargak .<br />
Esaldia luzatzearekin batera, askotan hitz-katea luzatzeko joera ere ikus<br />
daiteke euskal <strong>kazetari</strong>engan .<br />
46 Puntu hau aurreraxeago ikusiko dugu : <strong>kazetari</strong> hizkeran hizkuntza<br />
guztiek gomendatzen dute esaldi laburrera jotzea . Baina euskal prosaren<br />
izaerak bereziki garamatza esaldi laburrera .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
- Puntuazio marken garrantzia . Hori, batetik, ezinbestekoa da testua ulergarri<br />
izan dadin . Bestetik, esaldiaren zailtasuna arintzeko urrezko baliabideak izan<br />
daitezke markak .<br />
- Aditza aurreratu . Aditza aurrerago eta esaldia ulerterrazago bihurtzen da .<br />
Eta alderantziz, noski . Euskarak badu aditza bukaeran jartzeko halako joera<br />
bat . Joera hori arau bihurtuz gero, ordea, argitasunaren kaltegarri bihurtzen<br />
da : 6 .1 .4 .ean aipatu dugun moduan sujetua eta aditza urruntzen dituelako,<br />
esaldia zailduz .<br />
Orixe jartzen dute adibide eta gidari, joskeraren beste puntu askotan bezala,<br />
esaldia aurreratzeko moduan .<br />
Jakina, euskarak bere izaera du, eta ez daiteke nolanahi aditza aurreratu .<br />
Aditza aurreratzeko pista interesgarriak ematen dituzte egileek :<br />
• Euskararen malgutasunarekin jokatu, esaldiari buelta emanez, komak eta bi<br />
puntuak erabiliz, aditz ezberdinekin saiatuz . Hasierako esaldia, aditza<br />
bukaeran duena, modu askotan samur daiteke :<br />
. "Kalean bizi den herritarrak hiriak eskaintzen dituen aurrerapenaz baliatzeko<br />
aukera du" (hasierakoa) .<br />
. "Kalean bizi den herritarrak eskueran ditu hiriak eskanitzen dituen<br />
aurrerapenak" .<br />
Eta besteak beste, formulazio laburrera joz :<br />
"Kaletarrak ez ditu urruti hiriko aurrerapenak" .<br />
"Kaletarrak badu hiriaz gozatzeko aukerarik" .<br />
"Hortxe ditu kaletarrak hiriko aurrerapenak" .<br />
• <strong>Bi</strong> puntuak gehiago erabili . Honela, aditza aurrera pasatzen da automatikoki<br />
eta atzera-karga kentzen .<br />
• Lotura-hitz iragarleak erabili . Puntu hau garrantzizkoa da . Lotura-hitzak<br />
bukaeran jartzeak esaldiaren ulerterraztasuna zailtzen du, lotura-hitz hori<br />
esaldia ulertzeko giltza izaten baita askotan . Hala,<br />
. Beti kantari hasteko prest, egun guztian lanean aritu eta neka-neka eginda<br />
etxeratzen bada ere .<br />
. Beti kantari hasteko prest, nahiz eta egun guztian lanean aritu eta neka-neka<br />
eginda etxeratu .<br />
<strong>Bi</strong>garren esaldiak lehenago ematen du giltza, eta lehenago ulertzen da . Modu<br />
honetako lotura iragarleak egiteko hainbat lotura-hitz baliagarri ditu aukeran<br />
euskarak : baldin (eta), harik (eta) . . . arte, nahiz (eta), baita (bai eta) . . . ere, ezta<br />
1 5 9
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 60<br />
(ez eta) . . . ere, baizik (eta), izan ere, non eta . .. ez, ez bada . . . Egileek ez dituzte<br />
hain ontzat jotzen 'ezen', 'non' eta 'zein' motako lotura-hitzak . 'Ze', 'zeren', eta<br />
horiek tentu handiz erabiltzea proposatzen dute .<br />
- Zapaburu-euskara eta zizare-euskara . Aurreko puntuetakoak bi iruditan<br />
laburbilduz, bi euskara-mota aldarrikatzen dituzte Joxe Ramon Zubimendi eta<br />
Pello Esnalek . Zapaburu-euskara (buru handikoa) : mezua, aditz eta loturahitzak<br />
aurrean dituena . Zizare-euskara : etenik gabeko prosa ; besteak beste,<br />
sujetuaren eta aditzaren arteko etenik edo tarte handirik gabekoa .<br />
- Pausaldiaren korapiloak askatzeko baliabideak . Gogoan izateko moduko arau<br />
sinple batzuk ematen dituzte puntuazioari dagokionean . Sujetuaren eta<br />
predikatuaren artean komarik ez sartu, nahiz eta luzea izan esaldia . Aditzaren<br />
eta osagarrien artean ere komarik ez sartu . Komak idaztekotan, tarteko<br />
pausaldiak bereizteko erabili .<br />
Komaren gaian, mintzagaiarekin egin behar da salbuespena . Elementu bat<br />
galdegaia (lehendik ezezaguna eta datu nagusia) ala mintzagaia (lehendik<br />
ezaguna) den bereizteko, mintzagaia denean komaz bereiz daiteke .<br />
Atal honetarako Joxe Ramon Zubimendi eta Pello Esnali kendu dizkiegun<br />
aholku eta baliabideak oso dira baliagarriak <strong>kazetari</strong> hizkera tajutzeko orduan .<br />
Definizio teorikoetatik konkrezio praktikoetara egin beharreko bidea urratzen<br />
dute . Euskarari arrotz zaizkio inguruko hizkuntzen baliabide egoki batzuk .<br />
Baliabide propioak ere baditu, ordea . Horiek erabiltzen eta garatzen jakin<br />
behar .<br />
8 .8 .2 . Jariokeriaren kontrako aholkuak<br />
Lehen ere aipatu dugun Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundearen eskuliburuak,<br />
jariokeria deitzen dio esaldiak puztu, luzatu eta trinkotzeko<br />
ohiturari. Joera hauetatik ihesi hizkera argia eta zuzena lortzeko ematen<br />
dituen aholkuak biziki interesgarriak dira <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerarentzat<br />
ere. Aurreko ataletan ere aipatu ditugunak kenduta (logikoa denez, eta seinale<br />
ona, aholku asko errepikatzen baitira batean eta bestean), batzuk ekarriko<br />
ditugu, bereziki <strong>kazetari</strong> hizkerarako ere jakingarriak direnak (IVAP,<br />
1994:43-54) :<br />
- Betelanak alferrik puzten du testua . Betelanaren adibide konkretu<br />
interesgarriak (baztergarriak, noski) :<br />
+ Tautologiak : mezua errepikatu egiten dute eta erraz sinplifika daitezke .<br />
Adibidez :<br />
Oinarrizko eta funtsezko osagaiak • Funtsezko osagaiak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 6 1<br />
+ Gehiegizko elementuak : aurrekoaren antzera, esanahi bakarra duen hitzari<br />
informazio berririk ematen ez duen modifikatzailea ematen zaio, pertinentea<br />
izan gabe . Adibidez :<br />
Denbora-tarte handia izan da azken bileratik ona .<br />
Tarte handia izan da azken bileratik hona .<br />
Izandako esperientziak erakusten digunez, . . .<br />
Esperientziak erakusten digunez, . . .<br />
+ Izen abstraktuak : Erdararen eraginez, eta esaldiak halako dotoreziaz jantzi<br />
nahian, hitz abstraktuak lotzen zaizkie, beharrik gabe, hitz konkretuei .<br />
Gehienetan sobera daude . Adibidez :<br />
Administrazioaren mundua aldatzen ari da . . .<br />
Administrazioa aldatzen ari da . . .<br />
Kontuan izan behar dugu kostuaren faktorea . . .<br />
Kontuan izan behar dugu kostua . . .<br />
- Esaldi laburrera jotzeko aholkua . Beti gogoan izan behar da, alperrikako<br />
luzapenak moztuz eta perpausa txertatuei neurria hartuz . Baina esaldi<br />
laburregiak, batzuetan, oztopo dira . Ideiak lotu egin behar dira ; ez telegrama<br />
moduan idatzi.<br />
- Baiezko esaldiak hobe ezezkoak baino . Baiezkoa hobeto ulertzen da . Gainera,<br />
ukapen gehiegi jarraian jartzeak bereziki iluntzen du esaldia . Adibidez :<br />
Izendatutako hizkuntza-eskakizuna betetzen dutela egiaztatu ez dutenak baino ez<br />
dira aurkeztuko azterketa horietara .<br />
Izendatutako hizkuntza-eskakizuna egiaztatu behar dutenak aurkeztuko dira<br />
azterketa horietara .<br />
- Izenaren ordez aditza erabil daiteke . Ekintzak naturalago adierazten dira<br />
aditzaren bidez, izenaren bidezko abstrakzioz baino . Hau gehixeago sakonduko<br />
dugu nominalizazioari buruzko azpiatalean .<br />
- Egilea ezkutatzen duten formak baztertu egin behar dira . Askotan, egilea eta<br />
hartzailea ezkutatu eta gorde egiten dira esaldian . Modu asko dago egilea zein<br />
den ez antzemateko : aditza hirugaren pertsonan jartzea, egitura pasiboak,<br />
erakundea egiletzat jotzea . Adibidez :<br />
jakinarazten da, honen berri ematen da<br />
aztertua izan da . . .<br />
zuzendaritza, saila . . .<br />
- Sintaxia informazioaren zerbitzura jarri behar da . (Hemen, Zubimendi eta<br />
Esnalen antzerako gaia jorratzen dute, baina konponbideak hitz ezberdinekin
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
formulatzen dituzte, eta interesgarria da) . Informazio nagusia bukaerarako<br />
uztea oztopo da mezua jasotzeko . Arazoa larriago egiten da informazioaren bi<br />
zutabeak (aditza eta sujetoa) elkarrengandik urruntzen ditugunean : sujetoa<br />
esaldiaren hasieran, aditza amaieran, eta, tartean, elementu osagarri guztiak .<br />
Sujetoa/objetoa/aditza ereduak funtzionatzen du esaldi laburretan ; baina<br />
esaldia luzatu behar dugunean komunikazioaren ikuspuntutik estuegi geratzen<br />
da eredu hori . Hori hala gerta ez dadin soluziobide batzuk :<br />
• Esaldia moztu, banatu, puntuazioa erabiliz .<br />
Eta esaldiaren luzerari eutsi nahi edo behar izanez gero, beste bide batzuk :<br />
• Galdegai denean aditza aurrera eraman . Adibidez :<br />
Administrazioko hizkera ez dela guk nahi bezain garbia aitortu egin behar dugu .<br />
Aitortu egin behar dugu administrazioko hizkera ez dela guk nahi bezain garbia .<br />
• Galdegai fatsua jarri . Adibidez :<br />
Administrazioko hizkera eraberritzeko asmo sendoa dagoela ziurta dezaket .<br />
Benetan ziurta dezaket administrazioko hizkera eraberritzeko asmo sendoa<br />
dagoela .<br />
• Aditz deklaratiboak aurrera pasa . Adibidez :<br />
Sindikatuko ordezkariek administrazioak konponbideak mahai gainean jarri arte<br />
ez dutela beste bilerarik egingo esan dute .<br />
Sindikatuko ordezkariek esan dute ez dutela beste bilerarik egingo<br />
administrazioak konponbideak mahai gainean jarri arte .<br />
• Sujetoa eta aditza elkarren ondoan jarri . Adibidez :<br />
Itzultzaileek administrazioan egiten diren itzulpenak ulergarriagoak izateko<br />
ahaleginak egingo dituzte .<br />
Itzultzaileek ahaleginak egingo dituzte administrazioan egiten diren itzulpenak<br />
ulergarriagoak izateko .<br />
'Jariokeria' hitza zehazkabe samarra da, baina aipatu ditugun gomendioetan<br />
koherentzia bat ikus daiteke : Zubimendi eta Esnalen ildo beretsutik,<br />
zehaztasuna galdu barik argitasuna balio nagusitzat jartzeko joera .<br />
1 6 2
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 6 3<br />
8 .9 . Arazoetan barrena<br />
8 .9 .1 . Hizkera bereziaren arazoa<br />
Kazetari hizkera eraikitzeko orduan, gaztelera bezalako hizkuntza bat arlo<br />
batzuetan ereduzko erreferentzia izan daiteke euskararentzat, eta beste<br />
batzuetan, aldiz, ekidin beharreko eredua . Egokia da, horregatik, hizkuntza<br />
handiago horietan <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruan azaltzen diren kezka eta<br />
arazoei gain<strong>begiratu</strong>a ematea .<br />
4 .1 .1 . atalean esan dugu <strong>kazetari</strong> hizkeraren aztertzaileengan arrenkura<br />
sortzen duen arazo nagusietarikoa <strong>kazetari</strong>ek hizkera profesional-berezi<br />
baterantz jotzeko agertzen duten joera dela . Joera honek zalantzan jartzen du<br />
ulerterraza, argia eta zehatza izatean datzan <strong>kazetari</strong> hizkeraren bereizgarri<br />
hori, eta bere funtzioaren muinean bertan arazoak planteatzen ditu . Gazteleraz<br />
ari den hainbat ikerlarik hizkuntza amankomuna adulteratzea leporatzen die<br />
prentsa eta irrati-telebistei .<br />
Joera honek bi iturri izango lituzke . Batetik, <strong>kazetari</strong>en joera propioa, beren<br />
<strong>kazetari</strong>tasuna azpimarratuz hizkuntza modu berezi batean erabiltzeko .<br />
Bestetik, kanpoko hainbat faktoreren eragina : hizkuntza nagusien eragina,<br />
hizkera tekniko-berezien nagusitasuna eta, batez ere, politikariek eta<br />
administrazioak isurtzen duten hizkuntza-jarduna . <strong>Bi</strong> multzo nagusitan banatu<br />
ditugu, beraz, <strong>kazetari</strong>tzan hizkuntza bereiztua erabiltzera bultzatzen duten<br />
faktoreak :<br />
- Igorlearen nahikundea (estilo-borondatea) .<br />
- Hizkera berezi batzuen imitazioa eta eragina .<br />
Lehenbiziko joerari, 'bereizteko gurari ezkutua' deitu diogu 7 .3 .5 . atalean, eta<br />
euskaraz lan egiten duten <strong>kazetari</strong>en artean ere joera hori baieztatu dugu .<br />
Joera hau <strong>kazetari</strong> hizkerak izan behar lukeenaren kontra doa zuzen zuzenean,<br />
argitasun-zehaztasun orekan distortsioak sortuz .<br />
<strong>Bi</strong>garren faktoreari dagokionean, egoera berezi batean dago euskara . Hizkera<br />
politiko eta administratiboarekiko distantzia handiagoa marka dezake<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzak printzipioz, hizkera horiek jatorrian euskaraz oso<br />
gutxi garatzen direlako . Beste bide batzuetatik sartzen dira, ordea, eraginok<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerara .<br />
8 .9 .2 . Itzulpena da iturria<br />
Kazetaria bitartekaritzat jo dugu . Alde batetik hizkera funtzional askoren eta<br />
bestetik hizkera amankomunaren arteko bitartekari . Eta aldi berean, hizkera<br />
funtzional berezi horien erabiltzaile diren iturrien eta gizartearen arteko
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 64<br />
bitartekari. Sarritan, ordea, <strong>kazetari</strong>ak dependentzia handiagoa du bere<br />
iturrien hizkerarekiko, bere hartzaileen hizkerarekiko baino .<br />
4 .2 . atalean esan dugu politikariak, administrazioak eta teknokratak direla<br />
neurri handi batean <strong>kazetari</strong>tzan ikusten ditugun neologismoak eta<br />
eufemismoak martxan jartzen dituztenak, hainbat helbururekin . Ikusi dugun<br />
bezala, politikaren behar bereziek sortutako joera linguistikoak <strong>kazetari</strong>tzan<br />
isladatuta ikusten ditugu 47 .<br />
Kazetaria, askotan, joera horien eramale bihurtzen da . Kazetari egokiak, ordea,<br />
horien aurrean kritikoki jokatzen jakin behar du, iturrien behar<br />
komunikatibo-inkomunikatiboen menpeko huts bihurtu gabe eta iturrietatik<br />
datorkion hizkuntza hori galbahetik pasatuz . Euskararen kasuan, esan dugu,<br />
badagoela abantaila moduko bat honetan : hizkera politiko-burokratiko eta<br />
berezi horiek euskaraz gutxiago sortzen direnez, distantzia handiagoa du<br />
horrekiko, printzipioz, euskal <strong>kazetari</strong>ak . Eragin hori zuzenean protagonisten<br />
hizkeratik etorri beharrean, euskarari beste bide batetik datorkio nagusiki :<br />
itzulpenaren bidetik .<br />
Iturriekiko dependentzia linguistikoa, nagusiki, itzulpenean gauzatzen da<br />
euskararen kasuan . Honek mota askotako arriskuak dakartza, eta baita<br />
abantailaren bat edo beste ere, distantziak emanik .<br />
8 .9 .3 . Itzulpenaren galbahe aukera<br />
Itzulpenaren presentzia handiak eragin asko ditu <strong>kazetari</strong>tzan . Arriskuen<br />
aipamena gerorako utziz, itzulpenak ematen duen distantzia ere aipagarria da .<br />
Itzulpenak beste hizkuntzan datorren mezua interpretatu eta gure hizkuntzan<br />
berformulatzea esan nahi du . Nolabait, hori da, itzuli gabe ere, <strong>kazetari</strong>ak<br />
iturrietatik datorkion informazioarekin egin behar duena . Itzultzen ari denean,<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>ak bi eragiketok batera egin behar ditu . Horrek, lan<br />
gehiago izateaz aparte, eta hizkuntzari dakarzkion desabantailez aparte, beste<br />
distantzia bat ematen dio iturrien tranpa linguistikoak atzeman eta<br />
hartzailearentzat modu zuzenagoan formulatzeko .<br />
Itzulpenak galbahe funtzioa egin dezake . Galbahe funtzio hau egin egin behar<br />
da itzulpenik ez dagoenean ere, baina askotan zailago izaten da iturriak hitzak<br />
eginak ematen dituenean .<br />
47 Desbideraketak (hitz asko aldaketa linguistikoen merkatuan sartzen<br />
da eta mota guztietako hitz eratorri berriak sortzen dira), tropismoak<br />
(hitzak eremu batetik bestera aldatzea, hau da, hitzaren berezko esanahia<br />
aldatzea, fisika, kimika eta horrelako zientzia nahiz tekniketatik hartuz<br />
terminoak), anfibiologiak (kontzeptuak beren baitan ekibokoak edo<br />
definizio zailekoak direnean lortzen da benetako anbiguotasuna),<br />
sekuentzien kateaketa (esaldiaren eraikuntza nagusiari sekuentzia eta<br />
azpisekuentziak atzetik eranstean, oharkabean bere esanahian aldaketa<br />
funtsezkoak egiten zaizkio) eta esoterismoa (enigmarako joera, ohiko<br />
hizkuntzatik kanpoko esamolde ulergaitzen bidez) aipatu ditugu hizkera<br />
politiko-burokratikoaren ezaugarrien artean .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 6 5<br />
Gazteleraz hizkera politiko-burokratikoak sortutako joera negatibo batzuk<br />
isladatzen dira <strong>kazetari</strong> hizkeran . Enfatikoki erabilitako esamoldeak, hitz<br />
entzunberriak edo nolanahi sortutakoak, adibidez 48 .<br />
Gaztelerazko nahiz frantsesezko <strong>kazetari</strong>ak iturrien jarduna zuzenean emateko<br />
joera errazago eta eskurago dauka, eta horrela beren interes eufemistikoetara<br />
makurtzeko joera ere handiagoa da. Euskarazkoak itzuli egin behar ditu<br />
gehienetan . Eta itzultzean galbahe funtzioa modu naturalagoan egin dezake,<br />
kontzeptua sinplifikatuz edo erraztuz, eta, ondorioz, bere karga negatiboa ere<br />
kenduz . Alderantzizkoa ere posible da, noski, euskaraz ulertzeko oraindik<br />
zailagoak diren eufemismo eta hitz ilunekin jokatzea . Baina esan daiteke<br />
itzulpenak distantzia babesle bat ere ematen duela, eta hizkera hartzaileari<br />
gehiago egokitzeko aukera ematen duela .<br />
Oso egokia zentzu honetan da 4 .2 .2 . atalean Núñez Ladevéze-rengandik jaso<br />
dugun aipua : "EI problema en el periodismo reside principalmente, en el<br />
mimetismo que padecen muchos periodistas, por un afán intelectual mal<br />
digerido, del estilo empleado en el lenguaje académico, especialmente el<br />
sociológico y el de las ciencias administrativas jurídicas y políticas" . Askotan<br />
zientzilari eta espezialistek ere behar diren baino teknizismo gehiago<br />
erabiltzen dituzte bere iritziz, eta <strong>kazetari</strong>ak ez dira gai eurenganako<br />
morrontzatik irteteko .<br />
Lehen esan dugu <strong>kazetari</strong>a nolabait bitartekari dela . Baina hizkera politikoburokratikoaren<br />
joeren aurrean, bitartekari aktibo beharrean bitartekari<br />
pasibo bihurtzen bada, ez da irakurlearen alde jartzen, iturrien alde baizik .<br />
Kazetariak askotan ez du galbahetik pasatzen iturrietatik datorkion hizkera<br />
eta, era honetan, berea ere ez den hizkera ezohiko baten eramale bihurtzen da .<br />
Itzuli beharrak zail egiten du bitartekari pasibo izatea, derrigorrean<br />
bitartekari aktibo bihurtzen du <strong>kazetari</strong>a, eta hizkuntz aukerak bere eskurago<br />
uzten ditu .<br />
48 Adibide nabarmen samarrak jar daitezke, 4 .3 . atalean jarri ditugun<br />
batzuk gogoratuz :<br />
+ Enfatikoki erabilitako esamoldeak, arruntago jar daitezkeenak .<br />
movimiento a favor de colocarlo en áreas no ejecutivas = planes de<br />
destituir<br />
renunciar a todos sus cargos confederales =dimitir, retirarse<br />
sectores con gran responsabilidad = dirigen tes<br />
+ Hitz entzunberrien erabilera .<br />
economicidad<br />
parámetros<br />
con ten ci oso<br />
+ Nolanahi sortutako hitzak .<br />
n ucleizar<br />
colisionar<br />
acomodamiento
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 6 6<br />
8 .9 .4 . Itzulpen-prozedurak<br />
'Hizkera argiaren bidetik' esku-liburuak itzulpen mota eta arazoen aipamen<br />
egokia egiten du, batez ere administrazio <strong>hizkerari</strong> begira (IVAP, 1994:101-<br />
113) . Ekarpen horren haritik, <strong>kazetari</strong> hizkerarako baliagarria zaigun<br />
deskribapena egingo dugu .<br />
<strong>Bi</strong> itzulpen-modu nagusi bereiz daitezke : baliokidetasun formala eta<br />
balikidetasun dinamikoa . Baliokidetasun formala bilatzen duen itzulpenean<br />
ahalegin guztiak sorburu-testuari begira eginak daude . Sorburu-testuaren<br />
alderdi guztiak errespetatzea da helburua : itzulpen-unitateak dauden hartan,<br />
terminoak, gramatikako kategoriak, puntuazio-zeinuak etab . Adierazteko<br />
modua isladatzea da kezka nagusia . Baliokidetasun formala ez da, oro har,<br />
<strong>kazetari</strong>tzan lortu beharrekoa. Non eta pertsonaia baten hitzaren eduki<br />
formala albistearen muina ez den, kasu bereziren batean .<br />
Baliokidetasun dinamikoaren helburua ez da forma hutsa, mezua baizik .<br />
Sorburu-testuko mezua birsortu egin behar da xede-testuan . Itzulpen-testuak<br />
hartzailearen hizkuntza eta kultura kontuan izan behar du ; berau jatorrizkoa<br />
balitz bezala jardun behar du . Itzulpen unitateak ez ditu bere hartan jaso<br />
behar, osotasunaren mesedetan xehetasunen bat albora utzi beharra izaten da<br />
gehienetan .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>n, balikiodetasun dinamikoak du, edo behar luke, lehentasuna .<br />
Baina muturreraino eraman gabe, bi itzulpen-modu hauen tartean<br />
uztarketarako tokirik egoten da eta. Itzulpen bat egitean, mezua zein<br />
gizatalderi zuzenduta dagoen izan behar du kontuan, eta hari egokitu .<br />
<strong>Bi</strong>de horretan, hainbat itzulpen-prozedura erabiltzen jakin behar du<br />
<strong>kazetari</strong>ak . Aipatzen ari garen iturriak ematen dituen itzulpen-prozedurarik<br />
erabilgarrienak hauek dira :<br />
- Transferentzia edo mailegua . Sorburu-hizkuntzako hitza xede-hizkuntzako<br />
testura aldatzen da dagoen-dagoenean . Transferitutako hitza da mailegua .<br />
Batzuetan, ez dago modu egokiagorik hitza itzultzeko (quorum, futbol, estilo . . .) .<br />
Beste batzuk alferrikakoak dira, eta lexiko propioaren kalterako<br />
(karakteristika, edukazio, kandidatu . . .) .<br />
- Sinonimia . Sorburu-hizkuntzako hitzak xede-hizkuntzan baliokide zehatzik<br />
(edo egoki naturalik) ez duenean, testuaren osotasunari galerarik egin gabe<br />
prozedura hau erabil daiteke . Adibidez :<br />
Personado en el inmueble el agente notificador y al encontrarse usted ausente . . .<br />
Kasu horretan 'inmueble' hitzaren ordain zehatza (higiezin, onibar) eman<br />
beharrean, aproposagoa da 'etxe' sinonimoa erabiltzea, nahiz eta akaso beste<br />
testuinguru batean ez balio .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 6 7<br />
- Kalkoa . Maileguak bezala hitz arrotza dagoen-dagoenean sartu beharrean<br />
lehendik hizkuntzan zegoen hitzaren edo hitz-segidaren bidez itzultzen du .<br />
Adierazpide-kalkoa (interponer-tartejarri) edo egitura-kalkoa (seis menos dos<br />
igual a cuatro- sei ken bi berdin lau) izan daiteke .<br />
- Hitzez hitzezko itzulpena . Hizkuntzaren egiturak errespetatuta, sorburuhizkuntzatik<br />
xede-hizkuntzara aldaketa zuzena egiten da. Hurbileko<br />
hizkuntzen artean askotan gertatzen da . Euskaraz batzuetan komeriak izaten<br />
dira :<br />
Tribuna (mintzatokia), norte (ipar), beraz tribuna norte -> ipar mintzatokia<br />
- Transposizioa . Sorburu-hizkuntzako zati baten funtzioa edo gramatikako<br />
kategoria aldatu egiten da xede-hizkuntzan, esanahia aldatu barik . Hala, xedehizkuntzako<br />
diskurtsoa naturala da. Aldaketa hauetako batzuk derrigorrez<br />
egin behar dira, beste batzuk borondatezkoak dira . Adibideak :<br />
se trata de entenderlo gauza da ulertzea<br />
mobiliario altzariak (plurala, ez multzokaria)<br />
no tardará en llegar laster iritsiko da<br />
comúnmente se cree jendeak uste du<br />
- Modulazioa . Kontzeptu-oinarria aldatzen da, ikuspuntua aldatzen da sorburuhizkuntzatik<br />
xede-hizkuntzara . Hitzez hitzezkoa eta transposizioa erabilita,<br />
gramatikaren aldetik esaldi zuzena izan arren hizkuntzaren senaren kontrakoa<br />
denean erabiltzen da . Transposizioan gramatikako kategoriak aldatzen diren<br />
bitartean, modulazioan pentsamentuarenak aldatzen dira . Adibidez :<br />
no llueve ateri da<br />
el presupuesto vigente aurtengo aurrekontua<br />
será privado de sueldo soldatarik gabe geldituko da<br />
- Baliokidetasuna . Modulazioa, azken muturrera eramana, lexikalizatua .<br />
Hizkuntza batean eta bestean irudi finkoak, aldaezinak dira, eta forma alde<br />
batera utzi behar da, egoeraren baliokidetasuna aurkitzeko .<br />
cara a cara aurrez aurre<br />
cambio de sentido itzulbidea<br />
luz de cruce argi laburrak<br />
- Egokitzapena . Sorburu-hizkuntzako mezua egoera baliokide baten bidez<br />
ematen da xede-hizkuntzan . Adibidez, gure hizkuntzan 'etxeko animaliak'<br />
direnak Afrikako zenbait hizkuntzatan 'ihes egiten ez duten animaliak' dira .<br />
Prozedura hau gutxitan erabili beharko da gaztelera-euskara frantsesaeuskara<br />
itzulpenetan, zibilizazio berekoak garelako .<br />
- Zabalkuntza (ala ekonomia) . Xede-hizkuntzako diskurtso-zatian sorburuhizkuntzakoan<br />
baino monema gehiago erabiltzen da ideia bera adierazteko .<br />
Gehiago edo gutxiago erabili, hizkuntzaren egiturak agintzen du .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 6 8<br />
Parte trasera de la casa etxostea<br />
cincuentón berrogeita hamarretik gorako<br />
- Azalpena . Sorburu-hizkuntzako testu barruan emana dagoena azaldu egiten<br />
da xede-hizkuntzan mezua argiago emateko .<br />
- Ezabapena . Sorburu-hizkuntzako enuntziatuan sobera dauden unitateak<br />
ezabatzen dira xede-hizkuntzan .<br />
los temas que se deben tratar son los siguientes<br />
hona aztertzekoak<br />
el día 24 de abril<br />
apirilaren 24an<br />
- Konpentsazioa . Askotan, itzultzerakoan, baliokide egokirik ez da aurkitzen,<br />
edo xehetasunen bat galtzen da . Orduan, itzulpen-unitate batean galtzen dena,<br />
beste itzulpen-unitate batean eman daiteke .<br />
Dentro del horario escolar el segmento de ocio será de 20 minutos,<br />
permitiendo a los alunmos su participación en actividades socializadoras .<br />
Eskolako orduen artean, 20 minutuko errekreoa izango dute ikasleel ;<br />
aisialdiko tarte horretan, sozializazio-ihardueretan aritzeko aukera izango dute .<br />
Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundearen esku-liburuari kendu diogun<br />
prozedura-deskripzio honetaz gain, beste hainbat arazo-puntu txiki ukitzen<br />
ditu itzulpenak <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeran . Lehen aipatu dugun bolumen<br />
handiagatik eta hainbat arlotako gabezia-omnipresentzia jokuagatik, puntu<br />
batzutan zaila da itzulpen-puntu egokia bilatzea . Aipatu bakarrik egitearren :<br />
• Sigla eta laburduretan . Hartzailegoak erdaraz ezagutzen dituen sigla eta<br />
laburdurak ze puntutaraino euskaratu : ez da oreka erreza .<br />
• Izen abstraktuak gehiegi direnean nola jokatu .<br />
• Gazteleraz esaldiak kateatzeko erabiltzen den gerundioa nola itzuli .<br />
• Erlatibozko esaldiekin zer egin .<br />
• Erakusleekin, artikuluarekin eta beste hainbat arazo puntualekin nola jokatu .<br />
8 .9 .5 . Itzulpena, kezka iturri<br />
Hizkuntza askotako <strong>kazetari</strong> hizkeran kezka iturri nagusietakoa da<br />
itzulpenaren eragina . Munduko hizkuntzen arteko eragin, kutsatze eta<br />
ekarpenen bide nagusietakoa bihurtu da <strong>kazetari</strong>tza . Terminologia berezien
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
arloko nagusitasun linguistikoek ere <strong>kazetari</strong>tzan islada dute . Horrekin batera,<br />
hizkuntza indartsuenetako esamolde eta moduak ere pasatzen dira .<br />
Euskararen kasuan munta handiko gaia da itzulpenarena, eta beti presente<br />
dago ardura hori euskarari buruzko gogoetetan . Testuinguru zabalagoari<br />
begiratzea ere ona da, ordea . Hizkuntza handiagoetan ere, hain zuzen ere guk<br />
itzulpen-eragile nagusi ditugun hizkuntzetan ere, kezka iturri da itzulpenaren<br />
arazoa <strong>kazetari</strong>tzan 49 .<br />
Gazteleran eta beste hizkuntza finkatuetan agertzen den kezka biderkatu<br />
egiten da euskararen kasuan . Egoera soziolinguistikoak eta hanbat arlotako<br />
<strong>euskarazko</strong> korpusaren egoerak itzulpenaren beharra eta arriskua ohiko kontu<br />
bihurtu dute . Euskarak, bere lurraldean gaztelera eta frantsesarekiko egoera<br />
minorizatuan aurkitzen denez, mimetismoaren bidez bere baliabide asko galdu<br />
eta itxuraldatzeko arrisku biziagoa dauka .<br />
Itzulpenaren bolumena askoz handiagoa da : bai iturri eta testu guztien artean<br />
itzulpen bidezkoak direnen portzentaiaren aldetik, eta bai itzulpenaren<br />
arriskuek ukitzen dituzten hizkuntza-arloen aldetik . Bolumen hori hain handia<br />
izanik, mailegu onargarrien eta menpekotasun baztergarrien arteko muga<br />
kokatzea askoz konplexuagoa da 50 . Oreka askoz zailagoa da, eta beti tentsio<br />
horretan dago euskara .<br />
Lexikoaren gaian arakatzerakoan 6 .2 .4 . atalean esan dugunez, ezaugarri<br />
propioetan pobretzearekin batera, badauka gainera beste arrisku bat<br />
itzulpenaren gaiak euskararen kasuan . Ibon Sarasolak aipatutakoaren ildotik,<br />
iparraldean eta hegoaldean hizkuntza nagusi bana dagoenez, frantsesaren eta<br />
gazteleraren eraginak zatitu egiten dute euskara zentzu horretan . Hobeto<br />
esan, eta erantzukizunak zehaztuz, batez ere hegoaldean sortutako<br />
hedabideetan gaztelerarekiko mimetismo itsuan jokatzeak, besteak beste,<br />
hizkuntzaren naziotasunaren zentzua galtzea dakar .<br />
Sarritan esaten den bezain erabatekoa ez bada ere, garbi dago gurean itzulpen<br />
bolumena handia dela . Ildo honetatik, bi itzulpen-eragin mota bereiz daitezke :<br />
aurrean erdarazko testu edo informazioa edukita hura erabiltzean sortzen<br />
dena bata ; bestea, zuzenean euskaraz idazterakoan ere, hitzak eta esamoldeak<br />
idaztean albo-erdarek euskal <strong>kazetari</strong>aren hizkeran duten eragin zeharkakoa .<br />
49 Gazteleran, hizkuntza finkatua eta munduan zabalduenetakoa izanik<br />
ere, ingelesaren eragina kezka iturri bihurtzen da . 4 .4 . atalean esan dugun<br />
moduan gai honetaz arduratu diren akademikoen iritziz hizkera tekniko eta<br />
zientifikoetan hizkuntza arrotzen eragina nabaria bada ere, <strong>kazetari</strong>ak dira<br />
eraginok eta beste larriago batzuk gizarteratzen dituztenak . Lexikotik<br />
hasita, morfologia eta sintaxiraino zabaltzen da ingelesaren eragin hau, eta<br />
frantsesaren eragina ere aipatzen da .<br />
50 Gogora ekar dezagun, hala ere, 7 .2 .2 . azpiatalean esan duguna :<br />
ñabartu beharra dago <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza nagusiki itzulpena dela dioen<br />
ustea . Sabino Madariagak Euskaldunon Egunkariari buruz 1991ko azaroan<br />
egindako ikerketaren arabera, egunkari honetan %52a zuzenean euskaraz<br />
sortutako testuek osatzen zuten, %40a erdaraz iritsitako informazioaren<br />
moldaketak, eta %8a bakarrik itzulpen zuzenak (Madariaga,1991) .<br />
1 6 9
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 7 0<br />
8 .9 .6 . Jaso eta berregin<br />
Itzulpena egiteko modua da kontuan hartu behar dena . Eta, lehenik,<br />
<strong>kazetari</strong>en hizkuntza maila aipatu behar da . Hau baita, beste arlo askotan<br />
bezala honetan ere, giltzarri nagusietakoa eta hobetu beharreko faktorea . 4 .4 .<br />
atalean Rafael Conte-k zioen legez, "¡la infinidad de falsos compañeros de viaje<br />
que se filtran en las traducciones por informadores que conocen tan<br />
deficientemente la lengua extranjera como la propia!". Hizkuntzaren, batez ere<br />
norberarenaren, ezagutza mailan dago gakoa . Pertsona jantziak hizkuntza<br />
amankomunera ia edozer itzul dezake, baina jantzigabeak ezin du bere<br />
hizkuntza txiro horretara zenbait gauza ekarri, eta jasotako modu-moduan<br />
ematen ditu, nolabait .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzari buruz gogoeta egin dutenek gauza beretsua<br />
azpimarratzen dute : itzuli baino gehiago erdarazkoa egokitu eta berregin egin<br />
behar da. Antton Aranbururen hitzetan, mezu edo giharra eskaintzerakoan,<br />
haren 'egokitzapengintzak' izan behar du arau nagusi . Testu bat erdaraz<br />
irakurri-ahalean irakurritakoa euskaraz jabetzean legoke sekretua, eta behin<br />
han dioenaz jabetuta gero, erdaraz jasotakoa euskaraz egokitu eta berregitean .<br />
Erdaraz ulertua deskodetu egin behar da, ondoren euskaraz birkodetua<br />
emateko (Aranburu, 1994 :32) .<br />
Patxi Petrirenak Euskaldunon Egunkariko <strong>kazetari</strong> hizkeraren printzipio<br />
nagusiak aipatzean dioen moduan "hitz argiak erabili behar dira, esaldiek ez<br />
dute luzeegiak izan behar, hizkera gihartsua behar da, euskal senez jantzia,<br />
erdarakadak ahal dela saihestuz. . ." (1994 :39) .<br />
Pello Esnalek belarria gidari hartzea deitzen dio : "Gehiago bilatzen dugu<br />
erdararen onespena, euskararen oihartzuna baino . Itzul gaitezen belarrira"<br />
(1991 :39) .<br />
Beste hizkuntzan adierazitakoaren ñabardura norbere hizkuntzan adierazteko<br />
gaitasuna da auzitan dabilena . 4 .4.ean aipatu dugun moduan, noiz itzuli, noiz<br />
aldatu, noiz kopiatu, oreka horren egokitasuna hizkuntzen menperatze mailak<br />
ematen du zalantzarik gabe, eta hor dago arazoaren mamia .<br />
Ildo horretan, hizkuntza bakoitzak bere nolakotasun eta baliabideak ditu, eta<br />
horietatik iragazi behar du edukia, esan dugunez . Euskararen kasuan, gorago<br />
aipatu ditugunez gain, elementu batean jarriko dugu begia : galdegaia .<br />
Itzulpena norbere errotan ehotzeko orduan, galdegaia da <strong>euskarazko</strong><br />
interpretazioaren giltzarri bat . Egunkariaren Estilo Liburuak dioenez uste<br />
okerra da euskaraz aditzak beti bukaeran joan behar duela dioena . Uste<br />
horrekin irakurgarritasunaren aldetik erasaten da esaldia . Lehenik galdegaia<br />
jartzea hobe da, gero aditza eta atzean gainerako guztia . Galdegaia zein den,<br />
egoerak berak esango ditu . Aipatutako Estilo Liburuko adibidea jarriz<br />
(Egunkaria, 1992 :82), irakurgarritasun zaileko esaldia izango litzateke hau :<br />
'Gaur Sevillan Miterrand eta Gonzalez euskaldunez hitz egiteko bilduko dira'
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Galdegai ezberdinen arabera honela eman beharko litzateke esaldi hau . <strong>Bi</strong>lera<br />
ezaguna bazen baina eguna ezkutuan bazuten, eguna litzateke galdegaia, beraz :<br />
'Gaur bilduko dira Sevillan . . . .' . Tokia balitz jakingarriena : Sevillan bilduko<br />
dira . . .' Gaia izanez gero, berriz : 'Euskaldunez hitz egiteko bilduko dira . . .' .<br />
Manu Erzillarentzat garrantzitsua da galdegaiaren kontua <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzan (1994:144) . Bere ustez, albisteak itzultzean egokitu eta tratatu<br />
egin behar dira, eta prozesu horretan galdegaia (elementu enfatizatua)<br />
kontuan hartzekoa da, beste albo-hizkuntzetan ez bezala, elementu hori baita<br />
perpausako garrantzizkoena . Honela, itzultzean, interpretatu egin behar du<br />
itzultzaileak, hori egitean bere ustea sartzen duelarik . Egungo euskaldunen<br />
baitan galdegaia noraino den pertinente zalantza egiten badu ere, bere ustez<br />
<strong>kazetari</strong>tza zuzenki egiten denean guztiz garrantzitsua izan daiteke, hortantxe<br />
ikusten baita gertakariaz <strong>kazetari</strong>ak egiten duen interpretazioa .<br />
8 .9 .7 . Luzerarenak<br />
Kazetari hizkera arautzen saiatzen diren estilo-liburu guztiek, hizkuntza<br />
guztietakoek, aipatzen dute esaldiaren luzeraren gaia . Esaldiaren luzerari<br />
muga jartzea komeni da, <strong>kazetari</strong> hizkerak behar duen ulergarritasunaren<br />
izenean . Hizkuntza bakoitzak, ordea, hitz-kateak osatzeko baliabide ezberdinak<br />
ditu eta esaldiaren luzera modu ezberdinean egokitzen du . Euskarazko<br />
itzultzaileek ondo dakiten moduan, normalean euskarak arazoak izaten ditu<br />
albo erdaretako hitz-kateak esaldi bakarrean argitasunez moldatzeko . Bere<br />
neurri propioa du, beraz, euskararen batazbesteko esaldiaren luzerak .<br />
Euskaldunon Egunkariako Estilo Liburuak hamabost-hogei hitz artekoa<br />
proposatzen du (1992 :17) .<br />
<strong>Bi</strong>ziki ilustragarria da Zubimendi-Esnalen idazkera-liburuak (1993 :214) gai<br />
honetaz dakarren adibidea . Ilustragarria, UNESCOren albistariko <strong>euskarazko</strong><br />
zati bat delako (89 . alea, 1993), eta egoera berezia sortzen delako : aldizkari<br />
honek inguruko hizkuntza guztietan dauka bertsioa, (aldizkariaren hizkuntza<br />
ofizialak ingelesa, frantsesa eta gaztelera dira, eta gainerakoak itzulpenak) .<br />
Ispilu polita da itzulpenaren iturriak ikertu eta konparaketak egiteko .<br />
Honela dio euskarazo bertsioak:<br />
"Estatu Batuak dira lehen nazio modernoa, askatasun-egarri erromantiko batetik<br />
sortua . Egarri hori muga estu samar batzuen barruan adierazi zen, pentsatzen<br />
jarriz gero, zeren, 1775ean koroa britainiarraren aurka altxatu ziren<br />
'askatasunaren semeak' guztiak zuriak baitziren, gizarte-maila pribilegiatuetakoak<br />
(lur-jabeak, lege-gizonak, gizarte-maila aberatsak) . Baina ez du horrek sakonsakonean<br />
inolako garrantzirik askatasunaren asmo hura bolbora bezala zabalduko<br />
baitzen, eta iraultzaren umeek ezingo baitzuten bazter utzi merkatutik itzuli<br />
ondoren erosketa-zerrenda uzten den gisan . Nor da, ordea, aske eta nor ez da?<br />
Horra Estatu Batuen historian maiz aski gatazkak ekarri dituen galdera .<br />
Azkenean, Afrikatik etorritako beltzei ere, abereak bezala erabili ondoren, aitortu<br />
zitzaien anima bazutela eta baita nolahalako askatasun-itxura bat ere" .<br />
1 7 1
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hizkuntza zuzenean idatzita dago, baina esaldiak nahiko luzeak dira, <strong>kazetari</strong><br />
hizkerarako gomendioetatik urruti pasatzen direnak . Are gehiago <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong> hizkuntzaren beharrizanetatik . Testua historiari buruz ari dela ere<br />
egia da, baina kontuan hartu behar da hezkuntza-<strong>kazetari</strong>tza ikuspegi batetik<br />
egindako lana dela, teorian, UNESCOren albistaria .<br />
Jatorrizko testua ingelesezkoa da :<br />
"The United States of North America is the first 'modern' nation . It grew out of a<br />
romantic ideal of liberty . . . along very narrow lines . Those who rebelled against<br />
the British crown in 1775 called themselves the Sons of Liberty . They were<br />
farmers and lawyers and rich grocers -all of them owned property, and all of<br />
them were white . But it didn't matter . The idea of liberty began to spread . The<br />
farmers an lawyers couldn't squirrel it away like some unwanted shopping list .<br />
The nation had terrible conflicts and terrible wars over who could have this<br />
liberty and who couldn't" .<br />
Azkeneko esaldia falta bada ere, ikus daiteke jatorrizkoan esaldiak<br />
laburragoak eta argiagoak direla . Nola liteke? Tartean gaztelerako itzulpena<br />
dago 51 , eta hortik itzuli da euskarara . Gainera, gaztelerazko bertsioak<br />
frantsesetik itzulita dagoela dirudi .<br />
Badu mamia adibideak . Batetik <strong>kazetari</strong> hizkerak eta bestetik euskararen<br />
izaerak eskatzen duten neurri egokitik gora doa testua . Eta nolaz?<br />
Gaztelerarekiko eta frantsesarekiko mimetismoz (kasu honetan mimetismoa<br />
51 Gaztelerazko bertsioa : "Los Estados Unidos, que pueden considerarse<br />
la primera nación moderna, nacieron de una aspiración romántica a la<br />
libertad expresada en realidad dentro de límites bastante estrechos, si se<br />
piensa que los 'hijos de la libertad' que se alzaron en 1775 contra la corona<br />
británica eran todos de raza blanca y pertenecían a los sectores<br />
privilegiados de la sociedad (propietarios agrícolas, abogados, prósperos<br />
comerciantes) . Pero en el fondo ello no tiene mayor importancia pues la<br />
idea de libertad iba a extenderse como un reguero de pólvora, y los hijos de<br />
la revolución no iban a poder dejarla de lado como una lista de compras<br />
inútil después de volver del mercado . ¿Pero quien es libre y quién no lo es?<br />
Este interrogante ha suscitado numerosos enfrentamientos y conflictos a lo<br />
largo de la historia de Estados Unidos . Finalmente, incluso a los esclavos<br />
negros venidos de Africa y tratados como ganado terminó por<br />
reconocérseles un alma y al menos una aparente libertad" .<br />
Frantsesezko bertsioak dirudi gaztelerazkoaren sorburua :<br />
"Premiere nation 'moderne', les Etats-Units sont nés d'une aspiration<br />
romantique à la liberté qui s'exprimait à vrai dire dans des limites assez<br />
étroitres, si l'on songe que les 'fils de la liberté' qui s'insurgèrent en 1775<br />
contre la couronne britannique étaient tous des nantis (fermiers, avocats,<br />
gros commercants) de race blanche . Mais cela au fond importe peu, car<br />
l'idée de liberté allait continuer à faire tache d'huile, et les fils de la<br />
révolution n'avaient pas le pouvoir de la mettre de coté, comme une liste de<br />
commissions une fois fait le marché . Mais qui est libre et qui ne l'est pas?<br />
Cette question a suscité bian des affrontements et des conflits tout au long<br />
de l'histoire des Etats-Unis . Finalement, meme les esclaves noir venus<br />
d'Afrique et traites comme du bétail ont fini par se voir reconaitre une ama<br />
eta meme au moins un semblant de 'liberté"' .<br />
1 7 2
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 7 3<br />
baino gehiago, itzulpenez) . Kontua da, gainera, jatorrizko ingelesa askoz<br />
egokiagoa dela .<br />
Gaztelerak eta frantsesak formulazio luzerako joera dute . Ingelesak gutxiago,<br />
estilo zuzen eta pragmatikoagoa garatu du . Euskarak egin beharreko bidean,<br />
albo-erdararekiko mimetismoa eragin negatiboa da . Esaldiaren luzeran, modu<br />
berezian .<br />
8 .9 .8 . Arazoak ere itzultzen dira?<br />
Gazteleraren kasuan <strong>kazetari</strong> hizkeran sortzen diren arazo eta desbideraketa<br />
nagusiak aipatu ditugu 4 .3 . atalean, zenbait autoreren aipamen eta adibideak<br />
ekarriz . Euskararentzat, egin behar ez denaren ispilu izan daitezkeela ere<br />
aipatu dugu . Honela laburtu ditugu joerok :<br />
- Nominalizaziorako joera nabarmena : aditz gabezia, sintagma nominalen<br />
garapena .<br />
- Lexikalizaziorako joera .<br />
- Esaldiaren luzatze lineala .<br />
- Tonu enfatikoa. Karga semantiko bitxidun hitzen erabilera .<br />
- Formulazio luzeenera jotzeko joera .<br />
- Hizkuntza indartsuagoetatik literalki itzultzeko joera .<br />
Utz dezagun azkena, gure kasuan beste dimentsio bat du eta . Gainerako joerak<br />
hartuz, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeran ere askotan ikusten dira joera horiek .<br />
Ikusten badira, zenbateraino dira gaztelerazkoaren kopiatik sortuak?<br />
Zenbateraino kopiatzen ditugu beren joera hauek ere?<br />
Joera hauek hizkuntza politiko-burokratikoaren joerekin antzeko puntuak<br />
badituzte ere, ez dira hain nabarmenak, hizkuntzan txertatuagoak daude .<br />
Hauetan galbahe funtzioa egitea zailagoa izaten da askotan .<br />
Agian ez da berebiziko kontua jakitea euskaraz ere ematen diren joera<br />
negatibo batzuk zenbateraino diren gaztelerazkoen kopiatik sortuak eta<br />
zenbateraino ez . Edonola ere egia da joera berdintsuei buruzko oharrak egiten<br />
direla batean eta bestean . Aipagarria da ikustea Euskaldunon Egunkariaren<br />
Estilo Liburuan aipatzen diren joera negatibo askok gaztelerazko ordain<br />
nabarmena dutela . Pentsatzekoa da, aurreko ataleko autoreak parafraseatuz,<br />
gaitasun gutxiko, 'belarri' gutxiko, 'euskal sen' gutxiko itzulpenen ondorio<br />
direla joera hauetako batzuk . Ekar ditzagun aipatutako Estilo Liburuko ohar<br />
batzuk (Egunkaria, 1992) :<br />
- Aditz perifrasiak. Joera handia dago ohiko aditzen ordez gauza bera esan<br />
nahi duten perifrasi luzeagoak asmatzeko (kopiatzeko) . Ez dugu oker daudenik<br />
esan nahi, baina bai aditz arruntak erabili behar direla maizenik :<br />
'hasi', 'bukatu' (edo 'amaitu'), 'adierazi', eta ez beti 'hasiera eman', 'amaitutzat<br />
eman/jo', 'aditzera eman'
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 7 4<br />
Gazteleran ere formulazio luzeenrrako joera aipatzen da, aditz perifrasietan<br />
besteak beste. Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuko adibideek erdarazko<br />
ordain zuzen-zuzena dute : 'dar comienzo', 'dar por terminado', 'dar a conocer' .<br />
- Aditzaren aspektuan orainaldiko eta lehenaldiko formen ordez aspektu<br />
bukatugabea erabiltzeko joera ere negatibotzat jotzen du Egunkariaren Estilo<br />
Liburuak .<br />
. '<strong>Bi</strong>har ospatuko da Salburuan . . .' eta ez '<strong>Bi</strong>har ospatzen da Salburuan . . .' . Iturria :<br />
'Mañana se celebra en Salburua . . .' .<br />
. '26 . minutuan Zigandak sartu zuen gola' eta ez '26 . minutuan Zigandak sartzen<br />
zuen lehen gola' ala '26 . minutuan Zigandak sartuko zuen lehen gola', ala '26 .<br />
minutuan Zigandak sartuko du lehen gola' .<br />
Guztiok gaztelerazko ordaina daukate . Berdin gertatzen da kronologiak<br />
idazterakoan ere . Gaztelerazkoaren eraginez geroaldian edo ohiturazko<br />
formetan idazten dira, lehenaldian zuzen eta argi leudekeen kronologiak .<br />
8 .9 .9 . Pasiboa<br />
Pasiboa baztertzea agintzen du Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuak .<br />
'Poliziengatik atxilotua izan da' oso akats larria da, baina 'Poliziek atxilotua<br />
izan da' gramatikala izan arren, baztertu egiten du era berean . Euskaraz<br />
berezkoagoa den 'Poliziek atxilotu dute' aktiboa erabiliko da beti . Aktiboa<br />
erabiltzeko agiNdu-gomendioa presente dago beste hizkuntzetako estiloliburuetan<br />
ere, esaldia zuzenagoa eta argiagoa bihurtzen duelako .<br />
Pasiboaren gaia, nolanahi ere, ez da ez albo-erdaren eta ez euskararen arazoa<br />
bakarrik . Askotan hizkuntza trinko eta biziaren eredu hartzen den ingelesezko<br />
<strong>kazetari</strong> hizkuntzan ere antzematen da pasiborako joera . Joera hori<br />
nabarmenki argitasunaren kaltekotzat jotzen dute hainbat ikerlarik .<br />
Lloid R . Bostian-ek (Bostian, 1983) dotore deskribatzen du pasiboaren nondik<br />
norakoa "How Active, Passive and Nominal Styles Affect Readability os Science<br />
Writing" artikuluan :<br />
"We judge passive voice writing to be less desirable because it uses<br />
more words and because the subject of the sentence is not the agent<br />
(actor) . Passive voice either eliminates the actor or places the actor at<br />
the end of the sentence . In a pasive sentence, the object of the action<br />
is the subject of the sentence" (1983 :345) .<br />
Hitz gehiago erabiltzeaz gain, pasiboan, esaldiaren sujetua ez da aktorea, ez da<br />
agentea, objetua baizik . Gorago esan dugunez, horrek <strong>kazetari</strong>aren<br />
erretorikarako balio du . Objetibo itxura ematen dio, objetua sujeto jarriz eta<br />
agentea ezkutatuz .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Liburuak dioen moduan (1992 :34) "atzizkiren batez baliatuz, aditzak izen<br />
bihurtzeko joera gehiegizkoa dago" :<br />
- 'Gobernuaren osaketarako' (Gobernua osatzeko)<br />
- 'Idigorasen prozesamendua baimendu' (Idigoras prozesatzeko baimena eman)<br />
- 'Kotxearen erreketa leporatzen zaie' (Autoa erretzea leporatzen zaie)<br />
- 'Semeen itzulera exigitzen zuten' (Semeak itzultzea)<br />
- 'Erakusketaren zaindaritzaz arduratu ziren' (Erakusketa zaintzeaz arduratu<br />
ziren)<br />
- 'Ez zion sarrera baimendu' (Ez zion sartzen utzi)<br />
Berehala ohar liteke gazteleraz ere ikusten dugula joera hori, <strong>euskarazko</strong>an<br />
baino lehenagotik eta intentsitate handiagoz . Zalantzarik gabe, gaztelerazko<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren presentzia handiak (askotan erreferentzia bakar moduan) eta,<br />
gainera, askotan testuak itzuli beharrak eragina du mota horretako joeretan .<br />
<strong>Bi</strong> hizkuntzek dute, beraz, zeregina, nominalizatzeko joera mugatzen esaldiaren<br />
argitasun errazagoaren bila .<br />
Administrazio hizkeran ikusten da joera hau nabarmenen . Herri<br />
Arduralaritzaren Euskal Erakundeak ohartarazten du (IVAP, 1994 :51)<br />
abstrakziorako joera dagoela eta izen ugari erabiltzea dela horren erakuslerik<br />
nabarmenena. Administrazioak, baina, ekintzen bidez gauzatzen ditu bere<br />
egitekoak, eta ekintza horiek denak izen bihurtu eta aditzak baztertzeak izaera<br />
astuna ematen dio <strong>hizkerari</strong> . Aipatu dugun iturriak dakarren adibideak egoki<br />
ilustratzen du esan nahi duguna . Hau bezalako esaldiak eguneroko bihurtu<br />
dira administrazioan :<br />
"Herri-administrazioek behar diren iharduerei ekingo diete iturrietako uraren<br />
bilketarako, ur-sarearen antolaketarako eta bai etxeetako, bai industrietako urhornidurarako<br />
ere ; uraren kudeaketaren eta erabilpenaren hobekuntza<br />
orokorrerako" (1994 :51-52) .<br />
Honen partez esku-liburuak naturalagotzat jotzen du honako hau :<br />
"Herri-administrazioek behar diren lanak egingo dituzte iturrietako ura biltzeko,<br />
ur-sarea antolatzeko eta etxeak nahiz industriak urez hornitzeko, hau da, ura<br />
ahalik eta ondoen aprobetxatzeko eta erabiltzeko" .<br />
Edota beste hau, oraindik samurragoa :<br />
"Herri-administrazioek iturrietako ura bilduko dute, ur-sarea antolatuko eta<br />
etxeak nahi idustriak urez hortituko dituzte ; hau da, behar diren lanak egingo<br />
dituzte ura ahalik eta ondoen aprobetxatzeko eta erabiltzeko" .<br />
Aditzak hegoak eman dizkio esaldiari, eta bapateko ulermenari .<br />
Administrazioak euskaraz atzizkien ugarikeria baztertu egin behar duela<br />
planteatzen du aipatutako liburuak, mezua ilundu eta ekintza ezkutatu egiten<br />
duela eta . Aditzak dira baliabiderik berezkoena eta behinena . Horrekin batera<br />
'-tzea' motako nominalizazioa ezin dela baztertu adierazten du, euskaraz<br />
naturala eta jatorra denez .<br />
1 7 6
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 7 5<br />
Baina honek, esaldia luzatzeaz gainera ilundu egiten du, irakurterraztasunari<br />
galga jartzen dio . Lloid R . Bostian-ek egindako ikerketan ondorio garbia<br />
ateratzen du : irakurleek nahiago dute estilo aktiboa, interesgarriago irizten<br />
diote aktiboan idatzitakoari eta esanguratsuki azkarrago irakurtzen dute<br />
(Bostian, 1983 :640)<br />
Adierazgarria da zentzu honetan jan Svartvik-ek egindako ikerketa (Svartvik,<br />
1966), denboran atzera samar geratutakoa bada ere . Ikerlari honek pasibozko<br />
esaldien maiztasuna neurtu zuen zortzi komunikazio mota ezberdinetan . Eta<br />
hauxe da adierazgarriena: ulermen errazari eta eragin zuzenari lotuago dauden<br />
komunikazio moduetan pasiboaren erabilera jaitsi egiten da :<br />
Zientzia testuak : 23 pasibozko aditz 1 .000 hitzeko .<br />
Telebistako iragarkiak : 3 pasibozko esaldi 1 .000 hitzeko .<br />
Pasibozko esaldien kopurua murriztu beharra eta esaldi aktiboak hobestea<br />
joera zabaldua da, beraz, ingelesean ere . Egia da, hala ere, albo-erdaretan<br />
pasiboa erabiltzea oso hedatua dagoela, eta itzulpen kaskarren bidetik sartzen<br />
direla euskarara pasibozko esaldi asko .<br />
8 .9 .10 . Nominalizazio berria<br />
Aurreko ildoari jarraiki, itzulpenaren bidez eragiten duen beste joera bat<br />
nominalizazioa da . 4 .3 .3 . atalean aipatu dugunez, nominalizazioa <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren garapenean bereziki aztertu beharreko fenomenoa da gazteleraren<br />
kasuan, eta baita beste hizkuntza askoren kasuan ere . Nominalizatzeak,<br />
konzisiorako bide izateaz gain, objetibo itxura ematen dio esaldiari eta<br />
testuari . Egitura nominalak abantaila batzuk ditu aditzean oinarritutako<br />
egituraren gainean : kontzeptuen eta azalpenaren eskematizazio maila garaia<br />
lortzen du eta edukiari izaera (edo itxura, hobeki esan) inpertsonala ematen<br />
dio .<br />
Lehia antzerako bat dago forma nominalaren eta aditzean oinarritutako esaldi<br />
laburraren artean . Kazetariak trebetasuna badu, hobe da aditz aktiboan<br />
oinarritutako esaldiak egitea, muin nominala duten esaldiek baino ñabarduraaberastasun<br />
gehiago dute eta . 4 .3 .3 . azpiatalean esan dugun moduan, Dovifaten<br />
ustez iduri du <strong>kazetari</strong>a beldur dela hizkuntzaren jarioan bidean zerbait<br />
galtzeko, eta horregatik sustantiboan finkatzen du esaldia . Informazioan,<br />
kondentsazio linguistiko hau erabiltzea inon baino okerragoa da, izan ere,<br />
sustantiboek bideko enborrek bezala oztopatzen dute hizkuntzaren jarioa .<br />
Aditzek, aldiz, batez ere forma aktiboan, aurrerantza bultzatzen dute eta<br />
argiago bihurtzen . Nominalizatzeak hizkuntza abstraktuago bihurtzen du alde<br />
batetik, baina bestetik ekintzaren kontakizuna moteldu egiten du eta hau<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren izaerarako arriskutsua da .<br />
Euskarak berez dituen nominalizaziorako baliabideak eta joerak <strong>kazetari</strong><br />
hizkeran areagotu egin direla esan daiteke, eta nominalizatzeko joera berria<br />
sortu dela. Hau gaztelerazko <strong>kazetari</strong>tzarenganako mimetismoz eta<br />
itzulpenaren bidez gertatu dela iduri du . Euskaldunon Egunkariko Estilo
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 7 7<br />
Euskal administrazioak arginasun eta komunikazio errazaren bila egindako<br />
ahalegin berriaren erakusgarri dugu hainbat alditan aipatu dugun eskuliburua,<br />
hurrengo kapitulu nagusian xehexeago aipatuko duguna . Kazetari<br />
hizkeraren arazo eta irtenbideekin puntu amankomun asko ditu ahalegin<br />
honek. Ikusi berri dugun nominalizazioarena, adibidez .<br />
Pasiboaz esandako gauza beretsua esan daiteke hemen ere, zentzu batean .<br />
4 .3 .3 . azpiatalean aipatu dugun moduan, nominalizazioa hizkuntza askotako<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeran agertzen den joera da . Arriskutsutzat eta mugatu<br />
beharrekotzat jotzen den joera, gainera . Aurreko azpiatalean aipatu dugun<br />
Lloid R . Bostian-en "How Active, Passive and Nominal Styles Affect Readability<br />
os Science Writing" artikuluan, guk hemen jarri ditugun adibideen antzekoak<br />
ematen ditu ingelesez (1983 :635) :<br />
- "The identification of writing faults is his goal" . Esaldi nominala .<br />
- "His goal is to identify writing faults" . Nominalizazioa kenduta .<br />
- "He wishes to identify writing faults" . Oraindik samurrago .<br />
Aipatu dugun ikerketa honetan, Bostian-ek pasibozko aditzen eta esaldi<br />
nominalen eragina aztertzen du . Eta ondorio garbia ateratzen du : "Nominal<br />
style, substituing nouns for verbs, adversely affects reader interest and<br />
reading speed" . Egitura nominalak irakurterraztasunari ezezik, irakurlearen<br />
interesari ere negatiboki eragiten dio .<br />
8 .10 . Komunikazioa eta eraikuntza<br />
Komunikazioaren irizpidea behin eta berriz azpimarratzen jardun dugu<br />
kapitulu honetan . Baita aurrekoetan ere . Bestelako desbideraketa eta<br />
mimetismo guztien gainetik, komunikazio erraz eta argiaren irizpideak izan<br />
behar du nagusi <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkera moldatzerakoan .<br />
Bada, ordea, besterik ere . Hizkuntzaren duintasunak, hizkuntzaren eraikuntzak<br />
eta hizkuntzaren zuzentasunak beste irizpide batzuk ere kontuan hartzea<br />
eskatzen dute . Hau da: orain eta hemen komunikatzeaz gainera, hizkuntza<br />
denboran zehar kokatzen ere jakin behar da .<br />
Hizkuntza denboran zehar kokatu, ez une honetako irizpide espaziala bakarrik<br />
hartu . Hala, 5 . eta 6 . kapituluak, hizkuntzaren ingurune soziolinguistiko eta<br />
linguistikoa, prozesu baten barruan ulertu behar dira . Hala ulertuz, irizpide<br />
bakarra ez daiteke izan gaur-orain argi eta erraz komunikatzea, nagusia berau<br />
izan arren . Euskara pausoak ematen ari da, hedabideetan ere bidea egiten ari<br />
da, batu estandarra, <strong>kazetari</strong> hizkera, hainbat hizkera berezi eta terminologia . . .<br />
eraikitzen eta finkatzen-gizarteratzen ari da . Prozesu horretan ere kokatu<br />
beharra dauka <strong>kazetari</strong>tzak bere burua .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 7 8<br />
Eraikuntza-tentsioan dago euskara, eta horrek <strong>kazetari</strong>tzan islada du . Euskara<br />
hutsean ateratako lehen aldizkarian Joseph Agustin Chaho-k ere tentsio hori<br />
nabaritu duela dirudi . Hala antzeman daiteke gorago ere aipatu dugun zati<br />
honen azken hitzetan :<br />
"Hobe liçate guisa-batez gouretako, hobequi conprenituric içateco,<br />
Uscara-bat-baicic ezpaliz ; eta horren-gagnen, erran ahal dioquegu,<br />
goure aberatstarçunian praube guirela . Cer eguin? Ahal beçala<br />
inprimatu, batian Ciberoutarra, bestian Bache-Nabartarra,<br />
Laphourtarra edo Guipuzcoarra, iracourçaliac Uscara subertiac oro<br />
balaquitça beçala, eztaquitçanak ikhasbitça" (Chaho,1848, aip . Díaz<br />
Noci, 1994)<br />
Eraikitzeak (eta prozesuaren ideiak) badakigu zer esan nahi duen: aurreratzea,<br />
irakastea, bidea egitea . Horra, askotan errez-komunikatze soilarekin<br />
kontraesanean jar daitekeen aspektua .<br />
5 .5 . atalera Mattin Lartzabalek egindako galdera ekarri dugu, darabilkigun<br />
mintzagairako bete-betekoa :<br />
"Zein neurritaraino behar dute komunikabidek egoera herrikoi<br />
hortarik hartu? Zein da lehen : hizkuntzaren neurri ona ala zuzenenik<br />
komunikatzeko beharra?" (Lartzabal, 1994:128) .<br />
8 .10 .1 . Didaktismoa tentsioan<br />
Zubimendi eta Esnalek dioten moduan (1993 :159) komunikatzaile izateaz gain,<br />
arlo berri baten euskaraganatzaile ere bada <strong>kazetari</strong>a . Hala ere,<br />
didaktismoaren kontrako oharra egiten dute Idazkera-liburuan 52 .<br />
Kutsu didaktiko handiegiak moteldu egiten du <strong>kazetari</strong>tza, bizitasuna galtzen<br />
du komunikazioak .<br />
Arazoa konplikatuagoa da, ordea . Zer egin <strong>euskarazko</strong> terminoak lehen aldiz<br />
sartu behar direnean? Eta lehen aldiz ez bada ere, irakurle-hartzaile gehienek<br />
erdarazkoa bakarrik dakitela dakigunean? Eta sigla bat euskaratzen eta<br />
hartzailea ohituarazten hasi behar denean?<br />
Duela oso urte gutxi <strong>euskarazko</strong> esaldi baten barnean 'presupuestu' edo<br />
'budjet" esanda bakarrik ulertuko genuen esaldiaren mamia . Gaur egun<br />
'aurrekontu' hitz ezaguna eta normala egiten zaigu . Horretara iristeko,<br />
hasieran batzuen batzuek didaktismoz jokatuko zuten seguruasko .<br />
Komunikatu-eraiki tentsioan eraikitzearen aldeko apustu erdi-ausarta egingo<br />
zuten . 'Aurrekontu' hitz berriarekin, beren esaldia gutxiagok ulertzeko<br />
5 2 "Kazetariaren jarrera sasi-didaktikoan dute oinarri zenbait<br />
komunikazio-oztopok . Kazetari sasi-alfabetatzaileak irakastresna bihurtzen<br />
du euskara . Halakoaren idazkera irakurlearen/ikaslearen beharretara<br />
murrizturik geratzen da" (1993 :160) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 79<br />
arriskua pasako zuten penaz eta zalantzaz . Akaso esaldi luzeagoa egingo zuten<br />
testuinguruarekin hitza hobeto uler zedin . Beharbada, aposizioz azaldu egingo<br />
zuten hitza . Agian, erdarazkoa aldamenean erantsi .<br />
Ez da beraz, irizpide bakarra momentuko komunikazio erraza . Hizkuntzaren<br />
duintasuna eta eraikuntza kontuan hartuz gero, komunikagarritasuna horrekin<br />
uztartzeak ahalegin berezia eskatzen du . Hizkera argiaren bidetik liburuari<br />
8 .8 .4.an kendu diogun zatian genioen (IVAP, 1994:101-113) :<br />
- Hitz berezituetan, neurtu egin behar da hartzaileak zer dakien eta zer ez . Hitz<br />
berezitu edo terminoek ideia korapilatsuak zehazten laguntzen diote idazleari,<br />
eta oso erabilgarriak dira adituen arteko komunikazioetan . Baina<br />
herritarrentzako idazten denean ezberdina da, eta lagungarri batzuk erabil<br />
daitezke batzuetan . <strong>Kazetaritza</strong>rako balio dezaketenak hauek izan daitezke :<br />
definizioa ematen saiatu<br />
terminoaren segidan antonimoa jarri<br />
terminoaren segidan adibidea jarri<br />
terminoaren segidan azalpena eman<br />
Edota ikus beste aipamen hau :<br />
"Teknizismoak beharrezkoak direnean erabili behar dira, baina,<br />
orduan ere, testuan lehenengoz agertzen direnean azaldu egin behar<br />
dira. Horretarako sinonimoak, definizioak, itzulinguruak jarri behar<br />
ditugu esapide teknikoaren ondoan" (IVAP, 1994 :12) .<br />
Didaktismoa da hori, ala komunikazioa ziurtatzea da? Beste hizkuntza<br />
handiagoetan ere, termino berriak azaltzearen beharra ikusten da, 6 .3 .1 .an<br />
aipatu dugun moduan . Euskarazko <strong>kazetari</strong> komunikazioak azalpenaren<br />
kopuru-tamainan ere neurri propioa beharko du seguruasko . Neurri propioa,<br />
euskararen kasuan komunikazioko elementuek ere egoera propioa<br />
daukatelako : terminoen ezagutza mailak, hartzailegoaren egoerak,<br />
hizkuntzaren finkatze prozesuak . . .<br />
Jakina, komunikazio argiaren irizpidea gehiegi erasanez gero, ez bat eta ez<br />
beste gelditzen gara : ez komunikatu eta ez aurreratu. Komunikatzen ez<br />
duenak, jendea erakartzen ez duenak, baliagarri ez denak, irakurleak uxatzen<br />
dituenak, edo irakurle berriak lortzen ez dituenak, ez du hizkuntzaren<br />
eraikuntzan ere aurrera eragingo . Komunikazioa da, beraz, lehena . Eraikuntza,<br />
duintasuna, aurrerapena, beti gogoan izan beharreko irizpidea . Neurri kontua,<br />
tentu arazoa .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzak normalizazioaren ikuspuntu soziolinguistikoa eta<br />
linguistikoa bateratzen saiatu behar duela dirudi . Lehentasuna hartzailego<br />
euskalduna erakartzean (albo-erdaretako hedabideekiko lehian) datza<br />
beharbada : euskal <strong>kazetari</strong>tza posible eta baliagarri dela frogatzean eta<br />
<strong>euskarazko</strong> komunikazio erreala sortu eta haztean . Horretarako gaur eta<br />
hemen komunikatu behar . Bestetik, ordea, hizkuntzaren eraikuntza eta<br />
finkatzea kontuan izan behar dira ikuspuntu linguistikotik . Lehena lortu gabe<br />
ezin bigarrena egin . <strong>Bi</strong>garrenean ere, ordea , ezin zabar jokatu .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8 0<br />
Hitza, beste behin ere, tentsioa da, oreka puntua . Euskarazko <strong>kazetari</strong><br />
hizkuntzak egin behar dituen oreketariko bat . Beste bat .<br />
8 .11 . Laburbidea, bidezidor propioa<br />
Hizkera argia bultzatzen eta hobesten duen joera nahiko hedatua da munduan<br />
zehar, eta bereziki mundu anglosaxoian . Horren lekuko da Plain English<br />
Movement izenez ezagutzen den mugimendua, ingelesa ofiziala duten<br />
estatuetara zabaldua . Horietako estatu askotan lege mailan ere badute<br />
hizkuntza argiaren aldeko arauren bat . Mugimendu hau hizkera<br />
administratiboari eta enpresa ingurukoari dagokio, baina <strong>kazetari</strong>tzarekin ere<br />
badu zerikusirik . Filosofia berak eragiten baitio <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> ere .<br />
Gure inguruko bi hizkuntzetan, gure albo-erdaretan, joera hau mantsoago<br />
datorrela dirudi . Hizkuntzaren nolakotasunaren aldetik ere, hizkuntza batzuek<br />
konkretura berez jotzen duten bezala, beste batzuk errazago lerratzen dira<br />
egitura luzeetara eta diskurtsoaren erritmo geldora (IVAP, 1994 :15) . Gure bi<br />
albo-erdarak dira bigarren motakoen adibide .<br />
Izaera geldo hori izateaz gain, Frantzian oso astiro doaz hizkera argiaren<br />
aldeko pausoak, ingelesaren aurrean beren hizkuntz-nortasuna zaintzeari<br />
lehentasuna ematen ari baitira, eta arazo horrek xurgatzen die hizkuntzahaleginik<br />
handiena . Gazteleran, are geldiago doa (administrazio hizkeran eta<br />
gainerakoetan) hizkera argiaren aldeko apustu hori, teoriatik praktikara<br />
pasatzerakoan behintzat . Katalanak izan dira, aitzitik, administrazioko hizkera<br />
aztertzen eta eguneratzen aintzindariak estatu espainiarrean .<br />
<strong>Bi</strong> albo-erdara egitura luze-geldokoak eta hizkuntz iluntasunaren bidean<br />
aurrera samar joandakoak tokatu zaizkigu, beraz . Orain, bide horretan atzera<br />
itzuli behar dela esaten ari dira ikerlariak . Eta euskarak? Zer egin, oraindik<br />
okerreko bide horretan zorionez aurreregi joateko astirik izan ez badu?<br />
Erantzunak logikoa dirudi : laburbidea hartu .<br />
Aipu egokia da Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundearen esku-liburuak<br />
honetaz dioena. Administrazioko hizkeraz ari da, baina ideiak berdin balio du<br />
<strong>kazetari</strong> hizkerarako eta inguruko hizkerentzako :<br />
"Gure inguruko hizkuntza nagusiak (gaztelania eta frantsesa) fosilduta<br />
daude aspaldidanik administrazioan eta beren eragin-indarra handia<br />
da beste hizkuntza ofizialdu berrientzat (euskara, gailegoa eta<br />
katalana) . Baina euskara erromanikoa ez denez, gailegoa eta katalana<br />
ez bezala, errazago daukagu zaharkitutako hizkera horri ihes egitea,<br />
ingelesak bezala. Aprobetxa dezagun aukera" (IVAP, 1994 :16) .<br />
Ideia hau giltzarria izan liteke <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerarentzat . Ikus<br />
dezagun puntuz puntu, 8 . kapituluan aipatu ditugun ideia batzuren harian :
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8 1<br />
- Albo-erdarek egitura luze eta geldorako joera dute, eta gainera,<br />
administrazioko eta burokraziako hizkera erretorikoa garatu dute . <strong>Bi</strong> aspektu<br />
hauek eragin zuzena dute albo-erderetako <strong>kazetari</strong> hizkeretan .<br />
- Itzulpenaren bolumenaren eta eragin anizkoiaren bidez batetik, eta<br />
mimetismorako joeraren bidez bestetik, albo-erdaren izaera eta<br />
'desbideraketa' horiek gure <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeran erreproduzitzeko<br />
joera dugu .<br />
- Joera horrek biziki itxuraldatzen eta ulergaiztotzen du <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong><br />
hizkera . Gainera, gure ingurunean ulermen arazoengatik bereziki argia izatea<br />
beharrezkoa da, besteak beste ahozko baliabideetan sakonduz .<br />
- Euskararen izaerak egitura luze-geldotik aldentzea eskatzen digu . Eta<br />
gainera, hortik aldentzeko aukerak ere ematen dizkigu, berezko jarioak<br />
horretara jotzen duenez .<br />
Hauen guzti hauen harian, laburbidearen ideia, bidezidor propioaren ideia<br />
garrantzizkoa izan daiteke <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkuntzarako . Albo-erdaren<br />
bide bera egin gabe (gero atzera argitasun eta samurtasunera itzultzeko) bere<br />
baliabideak garatuz komunikazio zuzenera eta hizkera samurrera jo behar du<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak .<br />
Lizardik ere somatu zuela dirudi albo-erdaren eredua ez zela gure <strong>kazetari</strong><br />
hizkeran erreproduzitzekoa . Hara zer dioen <strong>euskarazko</strong> egunkariaren<br />
proiektua bultzatu nahian 1929an idatzitako artikulu batean, balizko<br />
egunkariak egin behar lukeen hizkera-moduaz :<br />
" . . . errez idatzia, ta itz gutxi, erderazkoak aña lastorik gabe, oiek aña<br />
esango duana" (Lizardi, 1929 aip . Zalakain :1993 :175) .<br />
8 .12 . Herrietako hedabideen hizkeraz<br />
Euskal <strong>kazetari</strong>tzaz mintzatzean, Euskal Herri mailako hedabideak izan ditugu<br />
orain arte gogoan . Kazetari hizkeraren jomuga, arazo eta orekak ere hedabide<br />
horiei begira aztertu ditugu beti .<br />
Bada, ordea, beste hedabide mota bat, aipamena behintzat zor dioguna :<br />
herrietako prentsa . Batetik, azken urteetan indarra hartzen ari da herrietako<br />
euskal prentsa eta euskal irakurle berriak sortzen, tokian-tokiko berrien<br />
inguruan . Bestetik, hizkera aldetik ahalbide berriak irekitzen ditu esparru<br />
honek.
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8 2<br />
8 .12 .1 . Perretxiko urteak<br />
Aurreko hamarkadaren bukaeratik hasi eta 90 .eko hamarkada honen hasieran<br />
<strong>euskarazko</strong> herri-aldizkari andana bat sortu da Euskal Herriko herrietan<br />
zehar. Besteren artean, eta gehiegi ñabartu barik, honako ezaugarri hauek<br />
dituzte : euskaraz idatziak, tokian-tokiko albisteetan oinarrituak, eduki aldetik<br />
arinak eta irakurterrazak, <strong>euskarazko</strong> publizitatedunak .<br />
Arrasate Press izan zen formula arrakastaz probatu eta abiada hartu zuen<br />
lehena. Ondorengo urteetan, gehienbat euskararen inguruko ekimen sozialaren<br />
bultzadaz, hainbat herritan berritu zen esperientzia . 7 .1 .3 . kapituluan aipatu<br />
ditugu errealitate honetako datuak, Asier Arangurenek luzaturik (arlo hori<br />
ikertzen ari baita berau) : 8 astekari finkatu, 6 hamabostekari eta 20<br />
hilabetekari . Beste 13 aldizkari ere kaleratzen dira, hilabetekoa baino<br />
maiztasun urriagoarekin . Denera 4, beraz : 25 Gipuzkoan, 10 <strong>Bi</strong>zkaian, 6<br />
Nafarroan, 2 Araban eta 1 Iparraldean .<br />
8 astekariek batazbeste 3-4.000 aleko tirada dute eta zortzien artean 33 .500<br />
aleko tirada osatzen dute . Ale bakoitza 3 edo 3,5 pertsonek irakurtzen dutela<br />
estimatzen denez, 100.000 irakurletik gora iristen dira 8 astekari hauek<br />
irakurtzera . Zalantzarik gabe, kopuru handia, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza<br />
idatziaren errealitaterako . Astekariez gain hamabostekari eta hilabetekariak<br />
sartzen baditugu, 250.000 irakurleko kopurutik pasatzen gara . Irakurle horiek<br />
guztiek, beren herri inguruko berriak euskaraz irakurtzen dituzte, astero,<br />
hamabostero edo hilero .<br />
Oraindik ikusteko dago <strong>euskarazko</strong> herri-prentsak zenbaterainoko funtzio<br />
pedagogikoa edo prestatzailea egiten duen, jendea beste mota batzuetako<br />
euskal prentsa irakurtzera bultzatuz eta horretarako gaituz . Hor dago, hala ere,<br />
datuen errealitatea . 53<br />
8 .12 .2 Hizkerarako eskena berria : ahozkora hurbiltzeko aukera<br />
Komunikazioaren zirkuitoko elementuen egoera eta eskakizunei moldatu<br />
behar zaie hizkera . Hori oinarrizko abiapuntutzat daukagu . Euskal Herri<br />
mailako prentsatik prentsa lokalera hainbat gauza aldatuko dira seguruasko<br />
komunikazioaren elementuetan . Herri mailako prentsan edukiak, oro har,<br />
xumeagoak edo ezagunagoak izan daitezke, ez beti baina . Hartzaile<br />
mugatuagoa, ezagunagoa ere izan dezake kasu askotan .<br />
5 3 Ikusentzuteko hedabideetan txiroago eta ilunago dago kontua .<br />
Telebistei dagokienean, Euskal Herrian nola-hala emititzen duten 13 herritelebistetatik<br />
bakarra da euskara hutsean diharduena : ATB (Arrasate<br />
Telebista) . Hori bai, ikuslego eta eredu finkatuenetakoa berak duela aipatu<br />
behar da . Gainerakoetan euskarak lautan lortzen du presentzia aipagarria .<br />
Irratiei dagokienean, euskaraz emititzen dutenak asko badira ere, zaila<br />
da 'herri-irrati' kontzeptua definitzea, asko eskualde eta probintzia arteko<br />
hedapen definigaitz batean baitabiltza .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8 3<br />
Guztien artean bada gauza bat <strong>hizkerari</strong> modu berezian eragiten diona :<br />
euskararen aldaerak herri eta eskualdeka banatzen dira . Horrek prentsa<br />
honen hizkera kinkan jartzen du : zenbateraino hurbildu tokian-tokiko<br />
hizkerara?<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkera orokorra egokitzeko gako nagusietakoa ahozkora<br />
hurbiltzea zela ikusi dugu . Hori da errezetarik errepikatuena . Baina<br />
errezetaren kontraindikazio eta korapilo nagusia ere ikusi dugu : euskara hain<br />
anitza eta sakabanatua izanik, ia ezin ahozko baliabide askotara hurbildu<br />
txokotasunean jausi barik (batzuk txokoratu eta besteak zokoratu gabe) .<br />
Desafio nagusia irekita utzi dugu: ahozkotasunaren baliabideetan sakontzea<br />
euskararen errealitate osoa kontuan hartuz .<br />
Herrietako prentsa, aitzitik, gune pribilegiatua da : euskara idatziaren eta<br />
tokian-tokiko ahozko jardunaren zubi paregabea izan daiteke, Euskal Herri<br />
osoko hartzailegoari begira egon beharrik ez duenez . Herri-prentsak ez du<br />
txokokeriatan erortzeko beldurrez egon beharrik, txokotasuna baitagokio<br />
modu naturalean . Hori da bere funtzioa, eta hizkera ere horretara egoki<br />
dezake . Era berean, ez da inor zokoratzen ari, bere hizkera-esparrua<br />
homogeneoa denez .<br />
<strong>Bi</strong> aspektu ditu prentsa lokalaren aukera honek :<br />
- Herriko/eskualdeko hizkerara hurbiltzea idatziaren arauetatik . Tokiantokiko<br />
lexikoa eta joskera isuri daiteke euskara batu idatzira . Honek<br />
hizkeraren gertutasuna eta argitasuna hobe dezake, euskara aski zaila egiten<br />
zaien irakurle herritarrentzat .<br />
- Esperimentazioa . Tokian-tokiko baliabideak (ahozkoak, esan gabe doa)<br />
euskara idatzira ekartzeak gerorako eskarmentua ekar dezake, hango eta<br />
hemengo ekarpenekin euskara estandarra osatu eta aberasteko . Zentzu<br />
honetan, 5 .2 .1 . azpiatalean aipatu dugun Joxe Lizarralderen kezkari bide bat<br />
ireki dakioke, euskaldunen errealitatetik abiatuta, norbere euskalkiaren<br />
ezagutza eta estimaziotik euskara batura iristeko .<br />
8.12 .3 . Esperientzia bat : 'Aretxabaletarako Idazkera Liburutxoa'<br />
Esperimentazio horretan hainbat bide har daitezke . Euskaltzaindiak baturako<br />
emandako arauak zenbateraino dira guzti-guztiak ukiezinak? Eta arautu barik<br />
baina ohituraz hedabideetan estandar moduan nagusitua dagoena<br />
zenbateraino da jarraitzekoa? Tokian-tokiko hizkerak euskara batuaren<br />
arauekin bateragarri egin, ala euskalkian idatzi? Aditzarekin zer egin?<br />
Hedabide nagusietan estandartzat hartzen dena herri-aldizkarian ere<br />
mimetismoz jarraitzea mutur bat litzateke . Tokian-tokiko hizkera transkribatu<br />
antzeko bat egitea beste muturra . Tartean hainbat aukera daude . Orain arteko<br />
bizitza laburrean herri-aldizkariek hau baino lehenagoko arazoak izan<br />
dituztela dirudi . Gehienbat estandar moduan nagusitua dagoen euskaran
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
idazten dute aldizkariek. Gehienek, egia da, tokian-tokiko hitz, esamolde eta<br />
abarrak sartzen dituzte .<br />
Gai honetaz bere arauak eta irizpideak argitaratu dituen bakarra<br />
Aretxabaletako Loramendi Elkartea da . Bertako 'Aretxagazeta'<br />
hamabostekarirako eta oro har herri mailako testuetarako 'Aretxabaletarako<br />
Idazkera Liburutxoa' (Antxia etab ., 1995) argitaratu dute . Hiru atal nagusitan<br />
dago banatua argitalpena:<br />
- Sarrerako azalpena<br />
- Idazkera arauak<br />
Fonetika-fonologiari dagozkionak<br />
Morfologiari dagozkionak<br />
Pekatutxoak<br />
Berba multzoak<br />
- Hiztegia<br />
Sarrerako azalpenean, proposatzen den hizkeraren bi fideltasunak aitortzen<br />
dituzte : Aretxabaletako irakurleenganakoa eta euskara idatziaren<br />
arauenganakoa . <strong>Bi</strong> fideltasun horien arteko idazkera tajutzeko hiru bloke<br />
bereiz daitezke atxabaltarren aukeran :<br />
1 .- Euskara batuaren oinarrizko erabakiak izango dira idazkeraren hezurdura :<br />
aditza, deklinabidea eta grafia errespetatuko dira, oro har .<br />
2 .- Horren gainean, lexikoa eta joskera Aretxabaletakoak izango dira .<br />
3 .- Igurtzi guneak . Aspektu batzuetan (morfologikoak, fonetikoak)<br />
Aretxabaletarako hizkerak erasan egingo du euskara batua. Bertako<br />
hizkeraren aberastasun batzuk gordetzearren, bertako formen bertsio idatzia<br />
proposatzen dute .<br />
1 8 4
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong><strong>hizkerari</strong> 1 8 5<br />
9 . Hizkuntza egokirako bidelagunak : estilo-liburuak eta<br />
zerbait gehiago<br />
9 .1 . Estilo-liburuak<br />
9 .1 .1 . Estilo-liburuen hizkuntz helburuak<br />
9 .1 .2 . Egitura ezberdinak<br />
9 .2 . Euskara eta estilo-liburuak<br />
9 .2 .1 . Lehortetik lehen esperientzietara<br />
9 .3 . Euskaldunon Egunkariaren 'Estilo Liburua'<br />
9 .3 .1 . Filosofia<br />
9 .3 .2 . Edukia<br />
9 .3 .3 . <strong>Bi</strong>lduma eta zerbait gehiago<br />
9 .4 . 'Idazkera-liburua'<br />
9 .4 .1 . Filosofia<br />
9 .4 .2 . Edukia<br />
9 .4 .3 . Norabide batean egindako ahalegina<br />
9 .5 .<br />
'Euskarazko albistegietarako esku-liburua'<br />
9 .5 .1 . Edukia<br />
9 .5 .2 . Orientabide soila<br />
9 .6 . Inguruko argitalpenak<br />
9 .6 .1 . 'Hizkera argiaren bidetik'<br />
9 .6 .2 . 'Hizkuntza zuzen erabiltzeko arau eta proposamen-bilduma'<br />
9 .7 . Hutsuneak<br />
9 .7 .1 . Gida-liburuetatik urrunago<br />
9 .7 .2 . EFE agentziaren Departamentua<br />
9 .7 .3 Corporació Catalana de Ràdio y Televisió<br />
9 .7 .4 Euskarazko hedabideen atzerapena
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8 6<br />
9 . Hizkuntza egokirako bidelagunak : estilo-liburuak eta<br />
zerbait gehiago<br />
9 .1 . Estilo-liburuak<br />
Estilo-liburuak gaur egungo <strong>kazetari</strong>tzaren ohiko tresna bihurtu dira . Estatu<br />
Batuetan sortutako fenomenoa da estilo-liburuena, batez ere berri-agentzia<br />
handien ekimenez sortutakoa . Han hedatu ondoren, Europan zabaldu zen eta<br />
azken bi-hiru hamarkadetan hazkuntza handia izan du berauen presentziak 54 .<br />
Estilo-liburuek, oro har, bi arlo handi hartzen dituzte : batetik hizkuntzari<br />
buruzko arauak, eta bestetik, <strong>kazetari</strong>aren lanaren aspektu deontologikoari<br />
dagozkion arau eta orientabideak . Guri, <strong>kazetari</strong> hizkeraren aldetik,<br />
lehenbiziko arlo handia interesatzen zaigu nagusiki . Beraz, kapitulu honetako<br />
aipamenetan hizkuntzaren arlo horri <strong>begiratu</strong>ko diogu, batez ere euskararen<br />
egoera eta beharretara aplikatzeko interesgarrien irizten diogunari . Aparte<br />
utziko ditugu estilo-liburuetako beste hainbat alor interesgarri : <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
barruko generoen bereizketak, <strong>kazetari</strong>en lanaren aspektu sozialak, hedabide<br />
eta enpresa bakoitzaren nortasuna bereizteko baliabide eta orientabideak,<br />
etab . Ikus ditzagun, estilo-liburuak orokorrean hartuta, hizkuntzaren arlo<br />
horretan hauek dituzten helburuak .<br />
9 .1 .1 . Estilo-liburuen hizkuntz helburuak<br />
Kazetariek hizkuntza modu egokienean erabiltzeko arau eta gomendioak<br />
ematen dituzte estilo-liburuek, nabarmena denez . 3 .4 . atalean aipatu ditugun<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren ezaugarri idealetarantz jotzea azpimarratzen dute, beraz :<br />
zuzentasuna, argitasuna eta zehaztasuna bultzatzea da beren helburua . Ez<br />
dugu puntu hauetan berriz sartzeko asmorik, aurreko ataletan esandakoak<br />
errepikatuko baikenituzke .<br />
Beste dimentsio batean ere planteatzen dira estilo-liburuen helburuak,<br />
hizkuntzari dagokionean . José Fernández Beaumont-ek Estatu Batuetako,<br />
Europako eta batez ere Espainiako estilo-liburuak aztertu ditu bere doktore<br />
tesian . Tesiaren mamia dakarren El lenguaje del periodismo moderno liburuan<br />
hizuntzari dagokionean estilo-liburuek dituzten helburuak aztertzen ditu<br />
(Fernandez, 1987 :195-198) :<br />
L- Arauak finkatzea hizkuntzaren zalantza-eremuetan .<br />
54 AP, Reuter eta UPI bezalako nazioarteko berri-agentzia handietan<br />
sortu ziren lehen estilo-liburuak eta hauetan oinarriturik, prentsa idatzira<br />
hedatu ziren lehenik, eta ikusentzutekoetara gero . Prentsa anglosaxioak<br />
tradizio luzea dauka dagoeneko bere estilo-liburuekin . Gaztelerazko<br />
<strong>kazetari</strong>tzak, aldiz, pare bat hamarkada daramatza estilo liburuak lantzen .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren kasua aurreraxeago aztertuko dugu : lehen<br />
pausoak ematen ari dira <strong>euskarazko</strong> estilo-liburuak .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8 7<br />
Hizkuntza baten erabilera zuzenerako gramatika edo arau multzoak ondo<br />
zehaztuta dauden kasuetan ere, beti egoten dira zalantza-eremuak ;<br />
akademikoak, gramatikalariak eta hizkuntzaren arauketan zeresana duten<br />
pertsonak ados jartzen ez diren guneak . <strong>Kazetaritza</strong>n alor hau oraindik<br />
zailagoa da, uneoro kontzeptu eta esamolde berriak hartzen ari baita . Gainera,<br />
informazioaren berehalakotasunagatik, ez da posible zalantzak argitzeko<br />
kontsulta eta eztabaiden zain egotea . Estilo-liburuek zalantza eremu horietan<br />
beren aukerak finkatzen dituzte .<br />
2 .- Hizkuntzaren batasuna .<br />
Hizkuntzaren banaketa geografiko eta gainerakoek berau zatitzeko duten<br />
joeraren aurrean, hizkuntzaren batasuna babesteko funtzioa gogorarazten<br />
diete estilo-liburuek <strong>kazetari</strong>ei, beren xedapen eta gomendioen bidez .<br />
Aipatzekoa da, adibidez, EFE agentziaren estilo-ildoak aspektu honi ematen<br />
dion garrantzia, gaztelera europarra eta amerikarra gurdi berean<br />
mantentzearen zaindari bihurtuz bere burua .<br />
3 .- Hizkuntzaren defentsa<br />
Aurreko bien ildoan, estilo-liburuek beren buruei aitortzen dieten helbururik<br />
argienetakoa da hizkuntza propioaren defentsa . <strong>Bi</strong> dimentsiotan banatzen da<br />
defentsa hau: batetik, barne mailan eta, bestetik, kanpotik datozen eraginen<br />
aurrean . Profesionalak estilo-liburuan tresna paregabea aurkituko luke hitz<br />
arrotz, neologismo eta teknologia berrietatik sartzen diren hitz berrien<br />
aurrean nola jokatu jakiteko, eta uholde hauetatik babesteko .<br />
Zentzu honetan, estilo-liburuen izaera arauemailea da . Arau zehatzak ematen<br />
ditu, askotan hizkuntzaren arauketa gramatikalak ematen dituenak baino<br />
zehatzagoak. Eta arau zehatz horiek <strong>kazetari</strong>ek aldioro bete beharrekoak dira .<br />
Neurri batean, honek <strong>kazetari</strong>aren sorkuntza-askatasuna murrizten du, baina<br />
hedabide horretako hizkuntzaren fidagarritasuna eta batasuna gehitzen ditu .<br />
9 .1 .2 . Egitura ezberdinak<br />
Estilo-liburuak enpresa edo hedabide bakoitzera egokituta eta bertako<br />
irizpideekin eginda daudenez, aldatu egiten dira beronek kontuan hartzen<br />
dituen elementuak eskuliburu batetik bestera . Hala ere, bi egitura mota nagusi<br />
bereiz ditzakegu :<br />
- Hiztegien moduan Atik Zra egituratzen direnak, modu horretan emanez hitz,<br />
arau, gai eta abarrak .<br />
- Gaika antolatzen direnak, bukaeran zalantzazko hitzen hiztegia erantsiz 55 .<br />
55 Adibide gisa jarriko dugu La Vanguardia egunkariaren kapitulukako<br />
antolaketa : ortografia (puntuazioa, xehe-larriak, ortografia) . Morfologia<br />
(pluralaren formazioa, numeralak, kardinalak ordinalak, gentilizioak) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 8 8<br />
Egia esan bi antolamodu hauen arteko eredu mistoak ugari dira estiloliburuetan<br />
.<br />
Egitura edozein delarik ere, hizkuntzaren erabilerari begira hainbat elementu,<br />
neurri handi batean berdinak, errepikatzen dira estilo-liburuetan :<br />
laburdurak, oinarrizko arau sintaktikoak, letra larriak erabiltzeko arauak,<br />
toponimia, pertsonen tratamentuaren estandarizazioa, puntuazioari buruzko<br />
irizpideak, parrafoen luzera, jenero periodistikoen bereizketa (informatzaileak,<br />
interpretatzaileak eta iritzizkoak), zifrak idazteko modua, hitz arrotzen<br />
itzulpenak, zalantza gramatikalak, hitz eta esamolde zalantzatsuen hiztegiak,<br />
komilen erabilera, egunak, orduak, esamolde bat baino gehiago erabil<br />
daitekeen kasuetarako bakar baten gomendioa, esaldien luzera, esaldiko<br />
elementuen ordena, hitz arrotzen grafia eta abar . Estilo-liburu bakoitzak bere<br />
erara sailkatzen eta pilatzen ditu elementuok, batzuei garrantzia emanez eta<br />
beste batzuk ahaztuz . Elementu batzuk edo besteak sartu, egitura bat edo<br />
bestea eduki, estilo-liburua beti arau ireki eta progresiboa da, hainbat<br />
urtetatik behin gaurkotzen dena .<br />
9 .9 .2 . Euskara eta estilo-liburuak<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tza urria eta nagusiki berria bada, estilo-liburuen<br />
fenomenoa are urriago eta berriagoa da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzan . Paradojikoki,<br />
euskararen egoeran dagoen hizkuntza baten kasuan, are beharrezkoagoa da<br />
estilo-liburuen funtzioak betetzen dituzten tresnak esku artean izatea .<br />
Ingurune soziolinguistikoan, ingurune linguistikoan eta <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzaren egoera aztertzerakoan zerbait argi ikusi badugu, horixe da<br />
ondorioetako bat : <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza orientabide, lantze eta arau behar<br />
gorrian dagoela . 9 .1 .1 . atalean Europa eta Estatu Batuetako estilo-liburuen<br />
hizkuntz helburu nagusiak ikusi ditugu Fernández Beaumont-ek laburturik :<br />
- Arauak finkatzea hizkuntzaren zalantza-eremuetan .<br />
- Hizkuntzaren batasuna .<br />
- Hizkuntzaren defentsa .<br />
Euskararen iltzera mailua eramatea bezala da hiru helburu hauek aipaturik<br />
ikustea. Munduan zeharreko hizkuntzetan hizkuntzaren defentsari, batasunari<br />
eta zalantza-eremuak argitzeari garrantzi handia ematen bazaio, esan beharrik<br />
ez dago euskarak zenbaterainoko beharra duen hiru aspektuotan . Hiru behar<br />
horiek nahikoa azpimarratu ditugu aurreko hainbat kapitulutan .<br />
Gramatika ( esaldiko elementuen ordena, sujeto-aditz arteko konkordantzia,<br />
aditz denboren erabilera, aditz formak eta abar luzea) . Lexikoa (gaizki<br />
erabilitakoak, gehiegikeriak) . Izen propioak, siglak, akronimoak . Lokuzio<br />
latinoak . Moneta unitateak, neurriak .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 89<br />
Euskararen egoera minorizatuak eta albo-erdaren eragin orotarikoek<br />
hizkuntza defendatu beharrari dimentsio berezia ematen diote . Bestetik,<br />
euskalkien dispertsio handiak eta Euskal Herria banatzen duten bi estatuetan<br />
bi albo-erdara ezberdinen eraginak hizkuntzaren batasuna zaintzeko helburua<br />
oso xede ohiko bihurtzen dute . Eta, azkenik, zalantza-eremuei dagokienean,<br />
nabarmena da : euskararen korpusaren egoera eta euskaldungoaren izaera<br />
kontuan hartuta, hizkuntzaren gaineko zalantza-eremuak zabalak eta sakonak<br />
dira .<br />
Hiru helburu hauetatik <strong>begiratu</strong>ta, estilo-liburua tresna paregabea luke<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzak .<br />
<strong>Bi</strong>txikeria moduan aipagarria da, gerra aurrean Donostian argitaratzen zen<br />
Argia astekariak izan zuela idazkera-liburu moduko orri sorta bat . 7 .1 .<br />
atalean aipatu dugun eta lan honen bigarren zatian laginetarako erabiliko<br />
dugun agerkari honek, gipuzkera batu-modukoa eta herrikoia egin nahi izan<br />
zuen, eta arreta berezia jarri zion hizkera-moduari . <strong>Bi</strong>de horretan kokatu<br />
behar da lehen estilo-orri hori (Díaz Noci, 1995) . Ondorengo gaiak ukitzen ditu<br />
dozenaren bat orriko sortak :<br />
- Ortografi arau batzuk .<br />
- Deklinabidea<br />
- Izen-ordezko edo erakusle batzuk<br />
- Aditz taulak<br />
Orainaldia<br />
Lehenaldia<br />
Baldintzazkoak<br />
Potentziala<br />
Hikako taulak<br />
9 .2 .1 . Lehortetik lehen esperientzietara<br />
Egoera eta beharra halakoak izanik, hutsunea ere neurri horretakoa izan da .<br />
1992 urtera arte ez da <strong>euskarazko</strong> hedabideetarako estilo-libururik argitaratu .<br />
7 .3 . atalean aipatu dugun moduan, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>en noraeza handia izan<br />
da. Kazetari bakoitzak bere aukera eta oreka partikularrak egiten ibili behar<br />
izan du hizkuntzaren alor askotan. Ez dakioke, gainera, egoera hau kasu<br />
guztietan hedabideen gaztetasunari eta bitarteko faltari leporatu . Hedabide<br />
batzuek nahikoa baliabide izan dute gai honi serio heltzeko, heldu ez badiote<br />
ere .<br />
Neurri handi batean zintzilik egon da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>a . Eman beharreko<br />
informazioa emateko zalantza eremu-zabalak dituen hizkuntza baten aurrean<br />
aurkitu da . Erreferentzia ia bakartzat erdarazko testuak izan ditu . Euskarazko<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren tradizioaren hizkuntza-ekarria (urria izan arren, egon<br />
badagoena) ez du ezagutu . Honen guzti honen aurrean, bere hedabidean estilo-
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 90<br />
libururik, talderik, kabineterik ez du ukan irizpide argietan barrena lan<br />
egiteko .<br />
1992tik aurrera hainbat estilo-liburu eta hauen inguruko zenbait bilduma<br />
argitaratu dira, bai idatzizko hedabideetan, bai ikusentzutekoetan eta bai arlo<br />
orokorrerako. Badugu zerbait, beraz, eskuartean .<br />
9 .3 . 'Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburua'<br />
Euskaldunon Egunkaria izan da bere sorrera-sorreratik, edo are gehiago, bere<br />
proiektutik bertatik hizkuntzaren kalitateari garrantzia eman dion <strong>euskarazko</strong><br />
hedabidea . Gaiari toki garrantzitsua eman dion <strong>euskarazko</strong> hedabide bakarra<br />
edo bakarretakoa izan dela ere esan daiteke . Egunkaria bera diru eta pertsonal<br />
aldetik oso bitarteko urriekin hasitako proiektua izanik ere, Egunkaria Sortzen<br />
proiektuak hasieratik eman zion garrantzia hizkuntzaren nolakotasunari .<br />
Hala, Euskaldunon Egunkariak argia ikusterako hizkuntz irizpideak finkatzen<br />
zituen txostena landuta zegoen, <strong>kazetari</strong>en artean banatuta eta esperientzia<br />
abian jarrita . Egunkaria lehenengoz kalean jarri eta handik bi urtera, 1992an,<br />
ordura arte koaderno moduan ibilitako txosten hura, hobeto landurik eta<br />
hazirik, argitara atera zen . Koldo Izagirre, Jose Luis Aranguren 'Txiliku', Josu<br />
Landa, Patxi Petrirena, Xabier Mendiguren Elizegi eta Luis Fernandez-ek<br />
osatzen dute idazketa taldea .<br />
Aipatzekoa da Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuak egunkaritik kanpo<br />
ere izan duen harrera . Berehala agortu zen lehen argitaraldia, beste hainbat<br />
hedabidetan, aldizkari txikitan edo hainbat lanetan ari zen euskaldunarentzat<br />
ere tresna baliagarria izaki . Baita oro har euskaldun alfabetatuarentzat ere,<br />
hainbat arlotako irizpideak begi aurrean ordenaturik edukitzeko .<br />
9 .3 .1 . Filosofia<br />
Normalizatu gabeko gizarte honetan egunkari normalizatua egitea da estiloliburu<br />
honen sarrerak aipatzen duen helburua . Hizkuntzaren aldetik ere<br />
filosofia hori dario : normalizatu gabeko hizkuntz ingurunean hizkuntza<br />
normalizatu baterantz jotzea . <strong>Bi</strong>de horretan, Estilo Liburua lanabes<br />
normalizatzailea da. Hitzaurrean aipatzen da normalizatutako hizkuntzan<br />
edozein egunkarik estilo-arauak behar baditu, kasu honetan ezinbesteko zela<br />
honelako estilo-liburu arauemailea .<br />
Hizkuntzaren nazio ikuspegia da ondorengo irizpide nagusia . Euskal Herri<br />
osoaren zentzua beti gogoan izatea Euskaldunon Egunkariaren ildo<br />
nagusietakoa da, ikuspegi guztietatik : informazioaren ikuspegitik,<br />
nomenklatura mailan, etab . Hala gertatzen da hizkuntzaren gaian ere . "Nekez<br />
gauza genezake baina egunkari txukunik hizkuntz bateratasunik gabe . Nekez<br />
irakurriko lukete Egunkaria ekialde zein mendebaldeko euskaldunek ez<br />
ulertzekotan . Euskaldun guztiontzat bezainbat behar zuen Euskal Herri
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
osorako. Euskal Herriek ulertzeko modukoa behar zuen Euskal Herri osorako<br />
berriemaleak" dio Iñaki Uriak Estilo Liburuaren hitzaurrean .<br />
Euskara zuzen, zehatz, aberats, ulerterraz eta alde guztietako<br />
euskaldunentzako modukoa egitea da markatzen duen helburu anitza . <strong>Bi</strong>de<br />
horretan zeregin batzuk nabarmentzen ditu : txukuntasunaren bila, topiko<br />
okerrak eta erdarakada larriak zaindu eta konpontzea ; terminologia finkatzea,<br />
hainbat gauza esateko dauzkagun zalantza eta aukera anitzegien aurrean<br />
bakar bat proposatuz ; estandarizazioa, muga politikoek bereizitako<br />
euskaldunen hizkuntza bateratuz .<br />
Estilo Liburua honetako arauak arau dira Euskaldunon Egunkarian lan egiten<br />
dutenentzat . Ez dira irizpide, proposamen edo gomendioak, bete beharreko<br />
arauak baizik . Gainerako guztientzat, gomendio, aholku eta gonbidapen izan<br />
litezke .<br />
9 .3 .2 . Edukia<br />
Euskaldunon Egunkariako Estilo Liburua alde batetik gaika antolatzen da eta<br />
bestetik bukaeran hiztegi zabala dauka, zalantzakoak izan daitezkeen hitz,<br />
kontzeptu, esamolde eta arazoekin . Hauek dira bere atal nagusiak :<br />
- 260 puntuko idaztarau sorta<br />
- Aditz taulak<br />
- Deklinabide taulak<br />
- Neurri taulak<br />
- Euskal toponimoen izendegia<br />
- Nazioarteko toponimoen izendegia<br />
- Siglen izendegia<br />
- 4.500 sarrerako hiztegia .<br />
Lehenengo atalean, idaztarauetan, hainbat arlo jorratzen dira, horietako asko<br />
Euskaltzaindiak eta beste erakunde batzuek emandako arau eta gomendioetan<br />
oinarritutakoak eta beste batzuk euskaran orain arte inoiz argitu gabeak .<br />
Aipatzekoa da, adibidez, izendegian egindako finkatze eta argitze ahalegina :<br />
Euskal Herriko lurraldetasuna, estatuak, herritarren izendapena, hiztunen<br />
izendapena . . . finkatuz . Hauek dira idaztarauen atal nagusiak :<br />
Orotasunak<br />
Oinarrizko arauak<br />
Hizkuntza<br />
Euskara<br />
Informazio-elementu eta jeneroak<br />
Izen bereziak<br />
Laburtzapenak<br />
Zenbakiak<br />
Elementu ortotipografikoak<br />
1 9 1
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 9 2<br />
9 .3 .3 . <strong>Bi</strong>lduma eta gehiago<br />
Goian aipatu dugun moduan, lan zabal hau osatzeko, batetik, iturrietatik ekarri<br />
du ura Estilo Liburuak, eta bestetik sorburu propiotik tiratu du, hutsunea ikusi<br />
eta egoki iritzi dionean . Liburuaren idazketa taldeko Patxi Petrirenak azaltzen<br />
du zein izan diren Estilo Liburuko materialen iturriak eta ezarritako irizpideen<br />
jatorriak :<br />
1 . EUSKALTZAINDIA<br />
- EAEko herrien izendegia<br />
- Nafarroako herrien izendegia (salbuespen batzuekin)<br />
- 'Euskera' aldizkarian publikaturiko gomendio-erabakiak . Batzuk berri<br />
samarrak : 'bat' eta 'batzuk'-en deklinabidea ; zenbakien idazkera, 'bait'-en<br />
idazkera, aditz laguntzaileari lotuta, 'arazi'-ren idazkera, gauza zehatzak<br />
('arabera', 'iritzi', 'aurrealde'), hitz elkarketari buruzko irizpideak .<br />
- EGLU 1,2,3 (orientabideak)<br />
2 . UZEI<br />
-Hiztegiak<br />
- Siglen zerrenda<br />
3 . ELHUYAR<br />
- 'Munduko leku izenak'<br />
4 . HIZTEGIAK<br />
Iturri hauek guztietatik hartuta ere, egoeraren aspektu bikoitza agerian dago :<br />
batetik erabaki eta landutakoa bildu eta eskaintzen egin behar da lana ;<br />
bestetik, zalantza-eremu eta hutsuneetan bidea markatzen hasi behar da . Hala,<br />
Estilo Liburuak Euskaltzaindiaren gomendioak betetzen ditu, baita zenbaitek<br />
gomendiook zalantzan jartzen dituen kasuetan ere, bateratasunaren izenean .<br />
Gero, Estilo Liburuak berak urratutako biderik ere badago . Adibidez zenbait<br />
neologismo euskarara egokitzen ditu (esprint, eskaner, dopin, marketin), edota<br />
hiztegi ezberdinak bat ez datozen puntuetan ere erabakiak hartu ditu . Hiztegi<br />
Baturik oraindik ez dagoenez, hainbat eta hainbat hitzei buruzko ebazpen<br />
bateraturik ez dago, eta <strong>kazetari</strong>tzak ezin du egunero zalantza horien aurrean<br />
egon. Horien aurrean aukera bat egiteko hautu garbia egin du Estilo Liburuak .<br />
Hauturako hautua . Garbi utziz, beti ere, Egunkariak bete beharreko hautuak<br />
direla, beren lanerako ezinbestekoak, baina ez dutela bide horretara inor<br />
behartu nahi (Petrirena, 1994 :36) .<br />
9 .1 .1 . atalean aipatu ditugun estilo-liburuen hizkuntz helburuak bete-betean<br />
dagozkio Euskaldunon Egunkariko Estilo Liburuari . Hizkuntzaren zalantzaeremuetan<br />
arauak finkatzea, hizkuntzaren batasuna eta hizkuntzaren<br />
defentsa. Hirurenganako arreta nahiko modu orekatuan jartzen du liburu<br />
honek, hiru helburuoi zuzenean erantzuten saiatuz .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 9 3<br />
9 .4 . 'Idazkera-liburua'<br />
Joxe Ramon Zubimendi eta Pello Esnal-ek egindako Idazkera-liburua dugu<br />
mota honetako lanetan beste erreferentzia nagusia . Ez da zentzu justuan<br />
estilo-liburua . Egileek sarreran aitortzen dute ez dela estilo-liburua, berorren<br />
atarikoa baizik. Guri estilo-liburuetan hizkuntzari dagokion <strong>arloa</strong> interesatzen<br />
zaigunez, ordea, ikuspegi horretatik estilo-liburuaren eskakizun gehienak<br />
betetzen ditu .<br />
Estilo-liburuen ezaugarri, edo, hobeki esanda, abiapuntu nagusietakoa falta<br />
zaio. Ez da abiatu hedabide konkretu baten behar konkretuetatik . Ez dagokio<br />
zuzen-zuzenean eta bete-betean inori . Modu orokor batean harrapatu nahi<br />
ditu <strong>euskarazko</strong> hedabideak . Estilo-liburuekin alderatuz, ekarpena egiteko<br />
beste modu bat da . Filosofia berezia dario Idazkera-liburuari, eta filosofia<br />
horren oinarri eta adibideak proposatzen ditu, euskaraz lan egiten duten<br />
<strong>kazetari</strong> nahiz <strong>kazetari</strong>gaientzat .<br />
9 .4 .1 . Filosofia<br />
Ikuspegi didaktikotik egindako esku-liburua da, erabilgarritasunari begira<br />
egindakoa . Hizkuntzaren ezagutzan maila minimoa dutenentzat pentsatua, eta<br />
maila horretatik gora teoria apur batekin eta adibideekin idazteknika lantzen<br />
duena .<br />
Kazetari euskararen eredua zedarritzea du helburu nagusi . <strong>Bi</strong>de batez, euskara<br />
lantzeko laguntza eskaintzen du, baina beti ere <strong>kazetari</strong> euskararen ereduari<br />
begira . Eredu honetan argi uzten ditu irizpide nagusiak : komunikagarritasuna<br />
da irizpide nagusia . Euskara ona eta euskara egokia komunikazioa lortzen<br />
duena da . Honetarako, ahozko euskararen baliabideetan sakontzea<br />
proposatzen dute . Ahozkotasuna eta komunikagarritasuna elkarren eskutik<br />
doaz lan honetan . Idazkeraren gidariak ere aukeratu dituzte : Orixe eta Koldo<br />
Mitxelena .<br />
Nagusiki ahozkotasunaren baliabideetatik lortzen den<br />
komunikagarritasunaren bila egiten ditu liburu honek bere ekarpen nagusiak .<br />
Joskeraren <strong>arloa</strong>n du, beraz, bere pisu nagusia . Liburu honetako 'tesia',<br />
tesiaren gorputza, hor dagoela esan liteke . Beste hainbat arlo, zehaztasunari<br />
dagokiona, hitz-hobespenak eta abar, landu barik edo gutxi landuta gelditu<br />
dira. Hala ere, hainbat arlo hartzen ditu Idazkera-liburuak, estilo-liburu<br />
batean hizkuntzari dagozkion zer gehienak ukituz . Tesi edo ildo nagusi bat eta<br />
errepaso orokorra, beraz .<br />
9 .4 .2 . Edukia<br />
Honela banatzen da Idazkera-liburuaren edukia :
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 9 4<br />
- Ahoskera<br />
Lehenik, euskararen izaera propioaren defentsa egiten du, eta gazteleraren<br />
eragina zorrozki arbuiatzen . Ondoren, ahoskeraren inguruko puntu batzuk<br />
argitzen ditu, adibideen bidez irizpideak emanez . Ez du, hala ere, gaia<br />
osotasunean hartzen, hainbat puntu jorratu gabe uzten baititu .<br />
- Ortografia<br />
Liburuaren atal zabalenetakoa da . Oso oinarrizko arauak ematen ditu, egoki<br />
ordenaturik . Baita oso oinarrizkoak iruditu arren hain errazak ez direnak eta<br />
lanketa berezia eskatzen dutenak ere, kakotxen atala kasu . Bukaeran, lau<br />
hiztegi txiki ematen ditu : ortografi hiztegia, liburugintza-hiztegia,<br />
kazetagintza-hiztegia eta haurtxo txikien lehen hiztegia .<br />
-Joskera<br />
Hau da, lehen esan dugun moduan, liburuaren muina . Sasi-euskara, euskara<br />
gordina eta euskara egokia bereiziz, <strong>kazetari</strong> euskararen ezaugarriak<br />
zedarritzen saiatzen da . Joskera da ezaugarri hauek gauzatzeko arlo nagusia .<br />
Idazkia ulergaitz egiten duten <strong>kazetari</strong>en joeretan arakatzen du lehenik .<br />
Ondoren, idazki egoki eta ulerterrazak sortzeko bideak erakusten ditu .<br />
Horretarako, ahozko euskara da oinarri eta abiapuntu . Belarria, epaile .<br />
- Zehaztasuna<br />
Morfologiari, hitz-hobespenari eta idazkera zehatzari dagokien atal nagusia<br />
falta zaiola egileek hitzaurrean aitortzen badute ere, honetaz zertzelada batzuk<br />
ematen dituzte atal honetan, adibideen bidez akats nabarmen batzuk<br />
zuzenduz .<br />
- Hikako tratamentuari buruzko irizpide, adibide eta taulak .<br />
- Tipografiari buruzko xehetasunak .<br />
- Neurriak<br />
- Zuzenketa markak .<br />
9 .4.3 . Norabide batean egindako ahalegina<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkera zedarritu nahian, norabide batean egindako<br />
ekarpen handia da liburu hau . Gure lanaren hainbat ataletan aipatu dugu<br />
hizkuntza bere ingurunera eta komunikazio beharretara egokitzearen desafioa .<br />
Liburu hau bide horretan emandako pausoa da. Hainbat alditan aipatu dugun<br />
mimetismoaren eragina gaindituz, bere irizpideak argi eta garbi planteatzen<br />
ditu: erdararen eraginetik askatuta euskararen baliabide berezietan<br />
sakontzeko deia egiten du ; komunikagarritasuna da <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
helburu nagusia, eta horretarako ahozko euskarak erakusten du bidea .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 9 5<br />
Estilo-liburuen hiru hizkuntz helburuetako batean jartzen du indarra :<br />
hizkuntzaren defentsan . Beharbada hizkuntzaren batasunean ez du<br />
hainbesteko ahaleginik egiten, eta zalantza-eremuetan arauak ematea ere ez<br />
du bereziki bere gain hartzen . Horregatik esan liteke norabide batean<br />
egindako ahalegina dela. Norabide garrantzitsua eta beharrezkoa .<br />
Jatortasunaren aldarrikapenak duen arriskutik ez dabil urruti . 8 .6 .2 . atalean<br />
aipatu dugun moduan, ahozkotasunera jotzeak eta jatortasuna aipatzeak<br />
badute arrisku bat bederen : aspektu geografikoa, Euskal Herri osorako eredua<br />
behar dugula ahaztea, txokokeria . Ez da erraza bi aspektuok kontuan izatea :<br />
ahozkotasuna eta jatortasuna aldarrikatzea, baina Euskal Herri osorako eredua<br />
egin behar dugula ahaztu barik. Iturria oso anitza eta aberatsa dela ahazteke .<br />
Ahozkoak eta jatorrak Euskal Herri osorako ahozko eta jator izan behar duela<br />
ahaztu gabe . <strong>Bi</strong>de hori da jorratu beharrekoa .<br />
Alde horretatik ere ekarpena da Idazkera-liburua . Hala ere, jatortasunaren<br />
iturria Gipuzkoako hiruki geografiko jakin batean zentratua dago Idazkeraliburuan<br />
. Eta arazo hori gainditzea, edo bederen aitortzea eta aipatzea falta<br />
zaio . Adibideak ere hiruki horretara kargatuxeak daude askotan . Arkumeen<br />
izendapenean adibidez (240), edota izan-egon aditzen kasuan (249), erraz<br />
aipatzen da eskualde jakin bateko eredua orokorra bailitzan . Adierazgarria da<br />
gidari moduan aukeratuak Koldo Mitxelena eta Orixe izatea ere .<br />
Liburu honek eredu egokiranzko bidean ekarpen handia egiten du, Euskal<br />
Herri osorako . Hala ere, jatortasunaren aspektu geografikoaren arazoa hor<br />
dago bizi-bizirik . Lurraldetasunaren aipamenik eta aitormenik ez du egiten<br />
Idazkera-liburuak, eta behar luke, berorrek zipriztindua baitago .<br />
9 .5 . 'Euskarazko albistegietarako esku-liburua'<br />
Euskal Irrati Telebistak 1992an argitaratutako esku-liburua dugu Euskarazko<br />
Albistegietarako Esku-liburua . Euskal Telebistako hizkuntza-zuzentzaileen<br />
taldean urtetan ibilitako Manu Arrasatek egindako lana da . Egileak liburaren<br />
sarreran aipatzen duen legez, xede xehez egindako liburua da . Lehen urratsa<br />
baino ez. Telebistarako gida-liburu sendo eta osatuagoa burutzeko oinarri eta<br />
abiapuntutzat aitortzen du egileak . Aitormen egokia dirudi, liburuaren nondik<br />
norakoa ikusita eta Euskal Irrati Telebista batek duen beharraren tamainaz<br />
ohartuta .<br />
Kazetariei orokorrean, baina batez ere Euskal Telebistako <strong>kazetari</strong>ei dago<br />
zuzendua. Kontsulta eta gida-liburu erabilgarria egitea da helburua . Kazetariak<br />
izan ditzakeen zalantzak argitzen laguntzeko eta aspektu batzuetan jazteko .<br />
'Argitzen laguntzeko' esan dugu apropos, hori baita liburuaren filosofia . Zentzu<br />
honetan estilo-liburu batek duen aspektu arauemailerik ez du . Lagungarri<br />
moduan planteatua dago .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 9 6<br />
9 .5 .1 . Edukia<br />
<strong>Bi</strong> atal nagusitan bana daiteke liburua : atalka banatutako gaiak batetik, eta<br />
hiztegi moduan antolatutako zatia bestetik . Lehenbiziko zatian bost atal<br />
jorratzen ditu :<br />
- Lexikoa<br />
Diagnostiko zehatza egiten du <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>ak lexikoan dituen arazoez :<br />
euskal <strong>kazetari</strong>aren lexikoak alde batetik zehatza izan behar du, bestetik<br />
jantzia, jatorra eta zuzena ; gainera kontuan hartu behar da ikusentzule<br />
gehienek ulertu behar dutela, euskalkiak, gaztelera-frantsesaren eraginak eta<br />
euskalduntze-alfabetatze maila ezberdinak kontuan harturik ; azkenik,<br />
hedabideak hizkuntza hobetzeko eta normalizatzeko tresna ere badirela<br />
aintzat hartu behar da . Diagnostikoa zehatza da, tratamentua ez hainbeste .<br />
Itzulpenaren kontzeptu malgua aldarrikatzen du, hizkuntzen berezitasunak<br />
aplikatuz . Telebistaren irakasbide izaera ere kontuan hartzen du . Ondoren<br />
sinonimoak, euskalkiak, txokokeriak, lagunarteko hitzak, maileguak eta abar<br />
arakatzen ditu, nahiko azaletik, eta irizpide orokorrak emanez .<br />
- Deklinabidea<br />
Gai honen inguruan nahiko ohikoak diren xehetasunak gogorarazten ditu<br />
gehienbat atal honetan .<br />
-Joskera<br />
Irizpide orokor oso labur batzuen ondoren, esaldi mota batzuen inguruko<br />
zalantzak argitzen ditu .<br />
- Aditza<br />
Elipsiaren erabilera, aditzaren lekua, zenbait aditz formaren erabilera eta<br />
horrelako zenbait aspektu zehazten ditu .<br />
- Ahoskera<br />
Batez ere telebistari begira egindako lana denez, ahoskeraren atala<br />
ezinbestekoa zuen liburu honek . Nahiko irizpide orokorrak ematen ditu<br />
irakurkerarako, doinuerarako, kakofoniak ekiditeko eta abarretarako . Ondoren<br />
aldaketa eta bereizketa fonetikoetarako irizpide batzuk zehazten ditu .<br />
Hiztegi moduan antolatutako zatian, aldiz, hainbat urtetan ETBko zuzentzaile<br />
esperientzian jasotako akats eta zalantzak argitzen ditu modu alfabetikoan<br />
ordenatuta .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 1 9 7<br />
9 .5 .2 . Orientabide soila<br />
Apaltasuna dario esku-liburuari, eta aitortu ere hala aitortzen du egileak<br />
sarreraren lehenbiziko esaldian . Ez da iristen Irrati-Telebista publiko baten<br />
gida-liburuak izan behar lukeenera . Lehen orientabiderako liburua da . Estiloliburuei<br />
aitortu dizkiegun hiru hizkuntz helburuetatik bakar batean ez da<br />
zentratzen, baina ezin esan hirurei erantzuten dienik ere .<br />
Zalantza-eremuetan arauak zehaztearen helburuari ez dio seriotasunez<br />
heltzen . Apal-apal datorrela aitortzen dio <strong>kazetari</strong>ari, eta ez duela inoren<br />
gainetik jarri nahi . Akatsak aipatzean nahiago izan du egoki/ezegoki binomioa,<br />
ondo/gaizki baino. Estilo-liburu batean, eta are hedabide batean (zer esanik ez<br />
Irrati-Telebista publiko bakarrean) minimoen oso azpitik gelditzen den esaldia<br />
dator sarreran : "Kazetariak berak erabaki beharko du, aipatutako akatszalantza-argibideen<br />
artean zeintzuk diren erabat aintzat hartu beharrekoak<br />
eta zeintzuk gomendioak edo informazio azalpenak, gehienetan denak baitatoz<br />
zerrendan eta elkarren ondoan bereizketarik egin gabe" (23 . or .) .<br />
"Telebista, azken batean giza tearen ispilu hutsa baino ez da" dio Manu<br />
Arrasate egileak sarreran (24 . or .), eta "hamar urte ez dira ezer" berriz,<br />
sarreran, Iñaki Zarraoa Euskal Irrati Telebistako zuzendari nagusiak (16 . or .) .<br />
Neurri batean EITB erakundeak izan duen jarreraren eta pentsamoldearen<br />
erakusgarri dira bi esaldiok . Jarrera honek, biziki kontrastatzen du<br />
Euskaldunon Egunkaria bezalako hedabide baten jarrera bizkor eta<br />
erantzulearekin. Aurreraxeago aztertuko dugu piska bat gai hori, baina<br />
Euskarazko Albistegietarako Esku-liburua ere hedabide ezberdinen jarrera<br />
eta ahalegin ezberdinen erakusgarrietako bat da .<br />
9 .6 . Inguruko argitalpenak<br />
Hiru dira, orain arte aipatutako hirurak, euskaraz bereziki hedabideei<br />
zuzendutako estilo-liburu, idazkera-liburu edo esku-liburuak . Esan daiteke,<br />
gainera, hiruren izenak zuzen jarrita daudela, errealitate bat erakutsiz : hiruren<br />
izaera arras ezberdina . Hirurek ere gai, puntu eta aholku amankomunak<br />
badituzte, baina oso ikuspuntu, zehaztasun eta pentsamolde ezberdinez<br />
egindakoak dira .<br />
Euskaldunon Egunkariko Estilo Liburua estilo-liburua da benetan, estilo-liburu<br />
batek behar duen ikuspegi eta seriotasunez egina, eta hizkuntzari dagokionean<br />
ezarri ditugun hiru hizkuntz helburuei erantzuten diena . Idazkera-liburua ere<br />
horixe da, idazkera-liburua . Hedabide baten behar konkretuetatik abiatu<br />
gabea, eta modu orokorrago batean gaur egun <strong>euskarazko</strong> idazkerak behar<br />
duen norabidea markatzen duena . Albistegietarako esku-liburua, berriz ere<br />
orokorretik hedabide konkretu batera badoa ere, orientabide liburua da soilik,<br />
esku-liburua, erabilgarria, baina Euskal Irrati Telebistaren beharretarako<br />
motz gelditzen dena .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hiru liburu hauez gain, badira gaia zeharka ukitzen duten beste esku-liburu<br />
eta argitalpen batzuk ere . Batetik alor txiki eta oso zehatzak aztertzen dituzten<br />
argitalpenak daude . Adibidez, Euskal Herriaz kanpoko leku izenak finkatzen<br />
dituzten bi argitalpen ditugu :<br />
- Munduko leku-izenak, Elhuyar-ek egin eta argitaratua (Elhuyar, l99O) .<br />
- Geografidatutegia, Gorka Palazio eta Andolin Eguzkizak egin eta Euskal<br />
Herriko Unibertsitateak argitaratua (Palazio-Eguzkiza, 1991) .<br />
Aztertu ditugun estilo-liburu eta esku-liburuek munduko leku-izenei<br />
dagokienean bi hauetatik hartu dituzte beren irizpideak, lehenbizikotik, batez<br />
ere .<br />
Horrelako gai puntualak aztertzen dituzten argitalpenez gain, euskararen<br />
erabileran laguntzeko beste bi esku-liburu moduko ere argitaratu dira azken<br />
urtetan, <strong>kazetari</strong>tza ere zeharka ukitzen dutenak :<br />
- Hizkera argiaren bidetik, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak<br />
argitaratua .<br />
- Hizkuntza zuzen erabiltzeko arau eta proposamen-bilduma Eskarne<br />
Lopetegik egin eta Eusko jaurlaritzako Kultura Sailak argitaratua .<br />
9 .6 .1 . 'Hizkera argiaren bidetik'<br />
Administrazioko langile eta itzultzaileei begira egin du batez ere liburu hau<br />
Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak . Hala ere, argi idazteko baliabideak<br />
eskaintzean, beste arlo askotako idaztunentzat ere baliagarri diren zatiak ditu .<br />
Zazpi ataletan banatzen da liburua :<br />
- Administrazioko hizkera<br />
Liburuaren filosofia planteatzen da atal honetan . Administrazioak<br />
herritarrengana hurbildu behar du eta bide horretan hizkeraren egokitzapena<br />
garrantzi handikoa da, beste hizkuntza batzuetan, Katalunian adibidez,<br />
erakusten ari diren moduan .<br />
- Idatzizko komunikazioa<br />
Idatzizko komunikazioaren nondik norakoak azaltzen ditu, hainbat gauza<br />
kontuan harraraziz : testuaren asmoa, hartzailearen egoera eta ezaugarriak<br />
duen kultura maila aldetik, interesaren aldetik, hizkuntz egoeraren aldetik . . .<br />
- Idazkera : garbi idazteko bideak<br />
Adibideen bidez argi idazteko bideak eskaintzen dira, modu praktikoan<br />
korapiloak eta konponbideak azalduz . <strong>Bi</strong> puntutan kalkatzen du :<br />
1 9 8
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
. Jariokeria<br />
Perpaus txertatuen arriskua, betelana, galdera bikoitzak, ezezko esaldiak,<br />
izenaren erabilera gehiegizkoa, egilea ezkutatzen duten formak eta horrelako<br />
desbideraketa batzuk aztertzen eta konponbideak eskaintzen saiatzen da atal<br />
hau .<br />
. Hitz aproposak erabiltzea<br />
Hitzak eta hitzen eremuak aukeratzerakoan gaztelera eredu bakartzat ez<br />
hartzea proposatzen du . Maileguetan nola jokatu, garbizalekeria ekidin, hitzik<br />
hedatuena erabili, laburrena aukeratu, alferreko hitzik ez erabili, zehaztasuna<br />
zaindu . .. lexikoan sortzen diren arazoak aztertzen ditu .<br />
- Diseinua, antolaketa, berrikusketa eta azterketa<br />
Diseinuak argitasunaren bidean duen garrantzia azaltzen du : letraren neurria,<br />
mota, tarteak, letra larria, lerroen eta paragrafoen luzera, antolaketa eta abar .<br />
- Administrazioko itzulpenak<br />
Itzulpenari buruzko hainbat azalpen interesgarri agertzen ditu,<br />
administraziorako ezezik beste arlo askotarako ere baliagarri direnak<br />
(<strong>kazetari</strong>tzarako, tartean) .<br />
. Itzulpenari buruzko gogoeta batzuk egiten ditu lehenik .<br />
. Itzultzeko zenbait prozedura eta mota azaltzen du .<br />
. Euskarara, batez ere gazteleratik, itzultzean sortzen diren arazoak : izen<br />
abstraktuen itzulpena, eufemismoak, erlatibozko esaldiak, gaztelerazko<br />
gerundioaren aurrean, subjuntiboaren ordaina . . .<br />
- Administrazioko idazkiak .<br />
Administrazioko idazki eredu batzuen xehetasunak azaltzen ditu .<br />
- Hiztegia .<br />
Gaztelera-euskara eta euskara-gaztelera hiztegia .<br />
Hainbat sigla, ikur eta laburdura .<br />
Lokuzioak eta formulak . Oso zati baliagarria .<br />
Liburuaren diseinu egokia eta azalpenen argitasuna aipatzeko modukoak dira .<br />
Bestalde, argi idazteko bideei dagokien atala eta, batez ere, itzulpenari<br />
dagokiona, oso dira baliagarriak <strong>kazetari</strong>tzarako ere . <strong>Kazetaritza</strong>n gazteleratiko<br />
itzulpenak duen pisu espezifiko handia ikusirik, liburu honetan agertzen diren<br />
1 9 9
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 200<br />
itzulpen prozeduren azalpenak eta arazoen konponbideak euskal <strong>kazetari</strong>ak<br />
alboan edukitzeko modukoak dira .<br />
9 .6 .2 . 'Hizkuntza zuzen erabiltzeko arau eta proposamen-bilduma"<br />
Oinarrizko arau-bilduma da liburu hau, Eskarne Lopetegi egileak hitzaurrean<br />
argi esaten duen moduan . Hizkuntza erabiltzerakoan mota guztietako idazleei<br />
sortzen zaizkien zalantzak argitzeko, bilduma moduan emandako arau-sorta .<br />
Euskaltzaindiak eta beste iturri gaituek eman eta kaleratutako arau eta<br />
gomendioak biltzen ditu . Hustuketa baten ondoriozko bilduma da, eta horretan<br />
datza bere ekarpena, bilketan .<br />
Kazetariaren irudiari garrantzia ematen dio egileak . Kazetariaren behar<br />
linguistikoetara makurtu du bildumaren bizkarrezurra . Kazetariaren<br />
premietan pentsatuz antolatu ditu gaiak . Ezin esan, ordea, estilo-liburu orokor<br />
bat denik . Ez da idazkera-liburua ere, idazkeran eta joskeran gutxi sakontzen<br />
baitu. Esan dezagun idazkera-liburu eta estilo-liburuen atal batzuk jorratzen<br />
dituela, eta hori modu xehean egiten duela . Erabaki eta proposamenak<br />
erabiltzaileari eskura jartzea da liburuaren helburua .<br />
Atalen banaketan ikus daiteke alor zabala hartzen duela, bakoitza ordena<br />
zehatzean eta xeheki azalduz gainera :<br />
- Ortografia<br />
Besteren artean, maileguen idazkera, kontsonante busti-palatalen grafia eta<br />
loturik ala bereiz idatzi behar diren hitzak azaltzen ditu .<br />
- Puntuazio-markak<br />
- Zenbakien idazketa<br />
- Laburtzapenak : Siglen zerrenda orokorra eta laburduren sailkako aurkibidea<br />
ematen ditu, besteren artean .<br />
- Deklinabidea<br />
- Leku-izenak: Zenbait arau emateaz gain, udal-izendegia, hauetako batzuen<br />
deklinabidea, munduko leku izenen zerrenda eta mendateen zerrenda ematen<br />
ditu.<br />
- Lexikoa : Lexikoan ere hainbat motatako arau eta ekarpenak egiteaz aparte,<br />
hainbat zerrenda erabilgarri eskaintzen ditu . <strong>Bi</strong> baliagarrienak aipatzearren :<br />
batasunerako hiztegia, nahiko zabal ; euskalki ezberdinetan esanahi bera duten<br />
zenbait hitzen taula interesgarria .<br />
- Joskera : Atal hau ez da oso zabala eta xehea . Hala ere, zalantzazko zenbait<br />
puntu argitzen ditu .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
- Aditza<br />
Atal bakoitzean eman diren arauak biltzen ditu, iturriak hasieran aipatuz .<br />
Zalantzarik gabe, aurreko ataletan aipatu ditugun estilo-liburu, idazkeraliburu<br />
eta gainerakoek izan ditzaketen hutsuneak (edo <strong>kazetari</strong>ak izan<br />
ditzakeen hutsuneak, liburu horietan aintzakotzat hartu ez direnak) estaltzeko<br />
kontsulta-liburu egokia da Eskarne Lopetegiren bilduma .<br />
9 .7 . Hutsuneak<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkera gidatzeko dagoenaren azterketa txikia egin dugu .<br />
Bota diezaiogun orain begiradatxo bat txanponaren beste aldeari, falta denari .<br />
Batetik, falta dena dagoena finkatu eta aplikatzea da . Kontuan hartu aipatu<br />
ditugun argitalpenetatik zaharrenak bi urte Verdi dituela 1995eko maiatzean .<br />
1992ko udazkenetik honakoak dira guztiak . Gida-liburu guzti horietako arau<br />
eta aholkuek oraindik bidea hasi besterik ez dute egin, kasu askotan . Gauza<br />
bera esan dezakegu beste arlo batzuetan ere . Euskarazko hiztegigintza eta<br />
terminologian ere, gakoa hor dago besteak beste : egindakotik berau jendeak<br />
ezagutu eta erabiltzera dagoen tartean .<br />
Badira, ordea, beste hutsune handiago eta konkretuago batzuk . Bat,<br />
nagusietakoa, gorago aipatu ditugun gida-liburuetako batek baino gehiagok<br />
aipatzen dutena : hiztegi batuaren falta, hiztegi arau-emailearen falta .<br />
Euskaldunon Egunkariako Patxi Petrirenak Estilo Liburua mintzagai duela zera<br />
dio une batean :<br />
"Geuk 'sorturiko' gauzarik ere badago, zenbait neologismo euskarara<br />
egokitzea adibidez (esprint, eskaner, dopin, marketin), erraz eta<br />
lagungarri ikusi dugunean . Inola ere ez dugu inor behartu nahi jarrai<br />
diezagun, gure estilo-liburuko hiztegia ez da kanporako arau-emailea .<br />
Egunkariak beretzat moldatutako tresna baizik . Hiztegi ezberdinak<br />
bat ez datozen puntuetan ere erabaki bat hartu behar izan dugu,<br />
aipaturiko Hiztegi Batua iristen den bitartean" (Petrirena, 1994 :36) .<br />
Eskarne Lopetegik ere, Hizkuntza zuzen erabiltzeko arau eta proposamenbilduma<br />
liburuaren hitzaurrean gauza bera du aipagai :<br />
"Euskaltzaindiaren Hiztegigintza Batzordeak proposatua du "Egungo<br />
euskararen hiztegi arau-emailea" . Besterik ezean, garai bateko<br />
"Batasunerako hiztegia" eta H letra daramaten hitzen zerrenda daude<br />
gure 'lexiko' atalean . ( . . .) Gogora datozkigu Miren Azkarate<br />
euskaltzainak Laurgainen III . Hiztegigintza Jardunaldietan Hiztegi<br />
arau-emaileari buruz esandakoak : 'Halako hiztegi batek emango lioke<br />
<strong>kazetari</strong>, itzultzaile, administrazio-langile edo horren beharrean den<br />
edozeini ikuskari/ikuskatzaile, eskaini/eskeini, arazi/erazi,<br />
bake/pake, era bakior/erabakigarri a . . eta beste hainbat eta hainbat<br />
hitzen forma egokia"' (Lopetegi, 1993 :12) .<br />
201
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 202<br />
9 .7 .1 . Gida-liburuetatik urrunago<br />
Hizkuntzaren kalitatea eta nolakotasuna zaintzea hedabide baten kalitate<br />
orokorraren zati banaezina da . Are gehiago gurea bezala normalizazio bidean<br />
edo normalizazio guran dagoen hizkuntza baten kasuan . Euskarazko <strong>kazetari</strong><br />
hizkeraren egoeran hainbat puntu ikusi ditugu :<br />
- Ingurune soziolinguistikoan, alfabetatze kantitate eta kalitate berezia,<br />
euskalkien dispertsioa, eta, oro har, inguruko hizkuntzetan baino ulermen<br />
arazo handiagoa .<br />
- Estandarraren finkapen ahulagoa eta zalantza-eremu zabalagoak, bai<br />
<strong>kazetari</strong>aren aldetik, eta baita hartzailearen aldetik ere .<br />
- Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren arazo bereziak, <strong>kazetari</strong> eta <strong>kazetari</strong>gaien<br />
batazbesteko hizkuntza-gaitasuna, arauen ezagutza, noraez maila etab .. Horrez<br />
gainera, euskaraz egin den <strong>kazetari</strong>tzaren tradizio apurra ere ez da landu eta<br />
bertako erreferentziak ez dira ezagutzen .<br />
- Hainbat modutako orekak egin beharra . Euskalkien arteko oreka,<br />
maileguetan inguruko hizkuntzen arteko oreka, maileguen eta hitz propioen<br />
arteko oreka, ulermenaren eta zehaztasunaren arteko oreka, entzulearengana<br />
iristearen eta hizkuntza normalduz joatearen arteko oreka . . .<br />
- Eta guztien gainean, hedabideetan hizkuntza bizi eta egokia garatzeak<br />
euskararen normalkuntzarako duen eragin eta garrantzi handia .<br />
Hauen guztien aurrean, ondorioa garbia da : <strong>euskarazko</strong> hedabide nagusiek<br />
erantzunkizun handia dute . Erantzukizun horrek bitarteko serioak jarriz gaiari<br />
lehentasun handia ematea eskatzen du .<br />
Ikus ditzagun, gure hizkuntz esparrutik kanpora, <strong>kazetari</strong> hizkeraren<br />
egokitasunaren aldeko ahaleginaren adibide batzuk .<br />
9 .7 .2 . EFE agentziaren departamentua<br />
Gaztelerazko <strong>kazetari</strong>tzaren kasuan estilo arauen gaian aipagarria da EFE<br />
agentzian egiten ari diren lana . Bere historian estilo-liburu bat baino gehiago<br />
argitaratzeaz gain, Departamento de Español Urgente izeneko saila antolatu du<br />
agentzia honek, hizkuntzaren arazoari beste medioetan ohikoa ez den<br />
garrantzia eta seriotasuna emanez .<br />
Departamentu hau bi zatitatan osatua dago : batetik, egunero eta egun osoan<br />
lanean diharduten filologoak eta, bestetik, akademikoek osatutako batzordea<br />
(bost akademiko espainiar, akademiko kolonbiar bat eta Informazio<br />
Zientzietako katedradun bat) . Batzorde hau astero biltzen da, filologoek
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 203<br />
egindako lana aztertzera. Filologoen lana agentziaren despatxuak berrikustea<br />
da. Zailtasunak ahalik eta erarik errazenean konpontzen saiatzen dira, eta<br />
konpondu barik gelditzen den guztia batzorde aholkularira pasatzen da .<br />
Beren estilo aholku guztiak informatizaturik dituzte. Datu-banku batean dago<br />
informazio guztia, eta beti ere eguneratzen saiatzen dira . Datu-banku hau<br />
edonorentzat zabalik dago, diru-ordain truke .<br />
Departamentu honen egitekoa azkar erabakitzea da -akademiek egiten ez<br />
dutena-, hizkuntzan egunero sortzen diren arazoei erabaki berehalakoak<br />
ematea. Erabaki egokienak izan edo ez izan, kontua da EFE bezalako zabaltzaile<br />
indartsu batek alde guztietara zabaltzen duela akordioa eta erabilera finkatu<br />
egiten dela .<br />
EFE agentziako Manual de Español Urgente esku-liburuak eta oro har<br />
agentziaren ildoak azpimarratzen duen puntua zera da : gazteleraren<br />
nortasunari eta batasunari eustea . Estatu espainiarreko eta Ameriketako<br />
estatuetako hizkuntzen arteko banaketa txikitzea eta gorputz bakarrari eustea<br />
beren ardura berezietakoa da . Eta zeregin handia ikusten diote bide horretan<br />
beren jardunari, eta <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> oro har .<br />
Paralelismoa egin daiteke EFEren ardura honen eta euskararen batasunaren<br />
artean . Estatu espainiarreko eta Ameriketako estatuetako gazteleraren artean<br />
gorputz bakarrari eusteko ahalegina, gure kasuan gazteleraren eraginpean<br />
dagoen euskararen eta frantsesaren eraginpean dagoen euskararen arteko<br />
batasunari eusteko ahalegina izan daiteke . Kontua da bide honetan <strong>kazetari</strong><br />
hizkera giltzarrietako bat izan daitekeela, EFE agentziak bere gain hartu duen<br />
erantzukizunaren ildotik .<br />
9 .7 .3 . Corporació Catalana de Ràdio i Televisió<br />
Cataluniako Generalitat-en mende dagoen Corporació Catalana de Radio i<br />
Televisió (CC/RTV) erakundeak ikusentzuteko hainbat hedabide hartzen ditu<br />
bere baitan, bi telebista kate eta hiru irrati 56 .<br />
Hizkuntzaren nolakotasuna erakunde honen hasierako arduna<br />
garrantzizkoetakoa izan da . Ardura hori jokaera eta ekimen konkretuetan<br />
nabarmendu dela esan liteke . Ahozko komunikabideak katalanez garatzen<br />
hastean eta hizkuntz arduradunak lanean hastean gauza batekin ohartu ziren<br />
berehala : ezin joka zitekeen argitaletxeetako zuzentzaileen prozedurarekin .<br />
56 Corporació Catalana de Radio i Televisió erakundeak hartzen dituen<br />
hedabideak : Catalunya Ràdio, irrati nagusia, Ràdio Associació de Catalunya,<br />
rock musikan espezialdua, eta Catalunya Música, musika klasikoari<br />
emandako irratia, eta TV3 eta Canal 33 telebista-kateak . Erakundea hamabi<br />
partaideko Administrazio Kontseilu batek zuzentzen du, partaideak<br />
Calatunyako Parlamentuak hautatzen ditu pertsona adituen artean .<br />
Catalunya Radio 1983an hasi zen lehen emisioak egiten . TV3ek urte<br />
horretan egin zituen lehen emisio esperimentalak, baina 1984ko<br />
urtarrilean hasi zen emisio jarraiak egiten .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 204<br />
Testuaren bilakaeran hizkuntzalariak sartu beharra zegoen, eta, gainera,<br />
hauen lekua aldatu beharra zegoen . Hizkuntzalariak ez zeuden ondo testuaren<br />
bilakaeraren azken atalean, horrela, idatzia zegoen testua baizik ez<br />
baitzezaketen kontrola . Beren lana beste eremu batzuetara zabaldu zuten :<br />
Hizlari, erredaktore eta abarren trebakuntzara .<br />
Hedabidea zuzenduko duten estilo-irizpideak lantzera .<br />
Hala, katalanezko irrati eta telebista publikoak martxan jartzearekin batera,<br />
hizkuntzari buruzko teoria eta praktika garatzen, aldatzen eta finkatzen joan<br />
zen . <strong>Bi</strong>lakaera honetan hainbat eratako erabaki eta orekak landu dituzte, 6 .6 .1 .<br />
atalean ikusi dugun moduan :<br />
- Erregistroen teorian sakontzea .<br />
- Lexiko eta morfosintaxiaren aldaki ezberdinen onargarritasun maila<br />
ezberdinak .<br />
- Fonetika edo ahoskera aldetiko erabakiak .<br />
- Hizkelki ezberdinen arteko aukerak .<br />
- Estandarraren definizioa eta hizkeren arteko erdibideak .<br />
Oriol Camps i Giralt Catalunya Ràdioko hizkuntz arduradunaren hitzetan<br />
"zuzentzailea testugintzaren azken ataleko iragazki izatetik profesionalarekin<br />
lankidetzan arituko den aholkularia izatera pasako da ; elkarlan horretan hitz<br />
zehatza bilatu, testua zuzendu (baita ere) eta ebakera hobetuko dira ;<br />
emanaldien jarraipena ere egingo da azaltzen joango diren zuzenketak egiteko,<br />
gerora bada ere" (Camps i Giralt, 1991 :64) .<br />
Erakunde honetako hedabideetan hizkuntz ahokularien egitura eta<br />
eginkizunak enpresaren organigramaren barruan txertaturik daude . Aurreko<br />
atalean aipatutako autoreak taula honen bidez deskribatzen ditu Catalunya<br />
Ràdioko Hizkuntz Aholkularitzarako Sailaren eginkizunak (Camps i Giralt,<br />
1991 :65) :
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
OROKORRAK BEREZIAK<br />
ERIZPIDEAK<br />
"Catahmva Ràdio<br />
eta RACean<br />
hi=kunt=a erabiltzeko<br />
gida<br />
aholkuak"<br />
CATALUNYA RAD/OKO UAL-EN (Hizkuntz Aholkularitzarako Sailaren)<br />
EGINKIZUNAK<br />
TESTU IDATZI- GRABAKETAREN ANTENAREN<br />
AREN GAINEAN GAINEAN GAINEAN<br />
KUNA<br />
ITZULPENAK<br />
"Mikrofono au- ZUZENKETA :<br />
rreko hutsik ALBISTE EMANKIZUNAK<br />
larrienak" KIROLAK<br />
PROGRAMAK<br />
KUÑAK<br />
Bestelakoak MUSIKA<br />
RAC L<br />
askotatiko<br />
arazoak<br />
GRABAKETAN<br />
LAGUNTZEA<br />
IRRATI-NOBELA<br />
KUÑAK<br />
-ANTENAREN<br />
JARRAIPENA<br />
bd Kist*<br />
behin-behineko<br />
BILDUTAKO<br />
ERIZPIDE<br />
BERRIEN KRITIKA `<br />
ETA EZARPENA<br />
_ fitxategia MATERIALAREN<br />
BERRIKUSKETA<br />
bd acords<br />
bd musika<br />
I bd xeno<br />
toponimo eta<br />
antroponimoei buruzko<br />
azterketak<br />
ComSiRes<br />
progratna (esaldi eginak)<br />
ADIERAZPENAK<br />
FITXAK<br />
LOKUTORE<br />
BAKOITZARI<br />
bd hiss* - - - TXOSTENA<br />
TALDEKAKO<br />
ADIERAZPENAK<br />
adierazpenak<br />
fi.vategiak<br />
hiztegiak<br />
bd irekiak<br />
Egileak azaltzen duenez, garai batean iharduera honen fruitu izan ziren<br />
irizpideak bi liburutan bildu ziren barne-erabilerarako eta hauek hartzen dira<br />
abiapuntutzat. Ematen diren bi izenburuetatik lehenak hizkuntz helburuen<br />
azalpen teorikoa jasotzen du : helburua komunikaziorako hizkera egokia<br />
sortzea da, entzulearengandik hurbil eta aldi berean hutsgabea eta ahozko<br />
hizkuntzaren baliabideak erabiltzen dituena aurkitzea . <strong>Bi</strong>garrenak, berriz,<br />
mikrorofono aurrean egindako huts zehatzen zerrenda eta dagozkien<br />
zuzenketak biltzen ditu .<br />
Beste aldetik, grabaketetan ematen den laguntzan hainbat lan egiten da :<br />
205
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 206<br />
- Etengabe programak entzunez, aurrikusi gabeko arazoak sor daitezke, edota<br />
aurretik hartutako erabakiak berrikusteko beharra ikus daiteke . Arazo hauek<br />
guztiak Hizkuntz Aholkularitza Saileko hizkuntzalariek eskueran duten<br />
fitxategi batean jasotzen dira eta jaso duenak bere iritzia idazten du .<br />
- Irtenbide berriak taldean zehazten dira eta erraz erabil daitekeen<br />
informatika fitxategi batean batzen dira, 'acords' izenez . Akordio hauen<br />
izaerak hala eskatzen duenean, erredaktore taldeari jakinarazten zaizkio .<br />
- Programak entzunez somaturiko hutsak idatzi eta informatika-fitxategian<br />
biltzen dira .<br />
- Honela, pertsona bati dagokion fitxa piloa txosten bihurtzen da, eta langileari<br />
bidaltzen zaio bere hizkera hobetzen laguntzeko .<br />
9 .7 .4 . Euskarazko hedabideen atzerapena<br />
Estiloari eta hizkuntzaren nolakotasunari plangintza eta bitarteko egokiekin<br />
heldu izan zaie hainbat lekutan . Moduak, ahalbideak eta adibideak ugari dira .<br />
Cuba-ko Prensa Latina agentzia latinamerikarrak ere betidanik heldu izan dio<br />
gai honi, hainbat bitarteko berezi garatuz :<br />
- Kalitatearen batzordea<br />
- Gainbegiratzeko eguneroko bilerak<br />
- Hiru hilean behineko tailerrak<br />
- Korrespontsalietara ebaluaketa-mezu sistematikoak bidaltzea<br />
- Mural publikoak, eta abar .<br />
Ispilu honetan eta aurreko azpiatalekoetan <strong>begiratu</strong>ta, <strong>euskarazko</strong><br />
hedabideetan orain arte ezer gutxi egin dela esan liteke .<br />
- Batetik, 7 .3 .3 . atalean aipatu dugun moduan, <strong>euskarazko</strong> hedabide asko<br />
bitarteko aldetik arras murritz ibili dira . <strong>Bi</strong>tarteko falta horrek, eta iraute<br />
hutsa edo produktua ateratze hutsa meritua izateak, askotan hizkuntzaren<br />
nolakotasuna bigarren mailako arazo bihur lezake . Edo arazoari garrantzia<br />
emanik ere, bitartekoen faltaz halabeharrez gerorako utzi . Hala gertatu da, eta<br />
gertatzen da, <strong>euskarazko</strong> aldizkari eta irrati askotan .<br />
Hala ere, bitarteko eskasiaren argudioa ez da <strong>euskarazko</strong> hedabide guztietan<br />
gaiari ez heltzeko aitzakia . Euskaldunon Egunkariak erakutsi du bitarteko<br />
urriekin ere hizkuntzaren nolakotasunaren gaiari serio hel dakiokeela . Lehen<br />
aletik estilo-irizpide landuekin hasi zen 1990ean eta bi urte geroago<br />
euskararen historiako lehen estilo-liburua argitaratu zuen . Bere mailan, gaiari<br />
garrantzia eman dion hedabidea da .<br />
- Gai honen inguruan, aparteko atala dagokio Euskal Irrati Telebista<br />
erakundeari. Euskarazko beste hedabide guztien aldean, bitartekoen aldetik<br />
beste maila batean dago EITB . Hizkuntzaren nolakotasunaren gaiari heltzeko<br />
bitarteko eta aukera paregabeak izan ditu ('paregabe' hitza literalki hartuz,
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 207<br />
hau da, <strong>euskarazko</strong> hedabideen historian eta une honetako hedabideen artean<br />
parerik gabeko aukera eta bitartekoak) .<br />
Esan daiteke Euskal Irrati Telebistak ez diola gaiari heldu, bere bitartekoen<br />
ahalbideen eta hizkuntzaren beharren neurrian . Martxan daramatzan ia 13<br />
urteetan egin duenaren (Zuzentzaile taldea Euskal Telebistan, 'Euskarazko<br />
albistegietarako esku-liburua' 1992an, Euskararen Arduradunaren irudia<br />
irratian) eta egin gabekoen laburpenak zera erakusten du : hizkuntzak epe<br />
horretan izan dituen desafioen eta beharren mailatik oso urrun egon dela<br />
EITBk emandako erantzuna .<br />
Corporació Catalana de Ràdio y Televisió izan daiteke bere ispilu egokiena, une,<br />
erakunde, eta izpiritu antzekoetan sortutako erakundeak baitira . <strong>Bi</strong> hizkuntzen<br />
eta bi herrien arteko aldeak handiak badira ere, jarri diren bitartekoak eta<br />
egin diren ahaleginak ere oso ezberdinak dira . Jakina, baita emaitzak ere .<br />
Objetiboki Euskal Irrati Telebistaren politika ahula izan dela esan daiteke .<br />
Plano subjetiboagoan, batetik erakunde honetako buruen utzikeria,<br />
ikuspegirik eza salatu izan da gai honetaz arduratzen diren pertsonen aldetik<br />
(Kintana, 1994) . 1990ean egindako Euskal Kazetarien jardunaldietan ere,<br />
bertara bildutako Euskal Telebistako <strong>kazetari</strong>ek kexua agertu zuten .<br />
Jardunaldi hauen azken ebazpeneko 4 . puntuak honela dio hitzez hitz :<br />
"4 .- Ebaluatu egin behar da orain artean egindako lana, eredua,<br />
egitura, funtzionamendua, eragina . EITBn puntu hau ez da behar<br />
bezala landu, <strong>kazetari</strong>en ustetan" (1991 :97) .<br />
Bestetik, EITB erakundearen aldetik ezintasunaren argudioa da gai honen<br />
inguruan gehien erabili den ikuspegia . Ezintasunaren argudio horren<br />
erakusgarri da Manu Arrasatek Euskarazko Albistegietarako esku-liburua<br />
lanaren sarreran esaten duena : "Telebista, azken batean, gizartearen ispilu<br />
hutsa baino ez da" (Arrasate, 1992 :24) . 9 .5 .2 . atalean esan dugun moduan,<br />
argudio honek biziki kontrastatzen du beste hedabide batzuek izan duten<br />
jarrerarekin .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 208<br />
10 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruko adituen<br />
iritziak<br />
10 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruko adituen iritziak<br />
10 .1 . Galdetegiaren helburua<br />
10 .2 . Hautatutako pertsonak<br />
10 .3 . Galdetegia<br />
. Galdetegi orokorra<br />
. Gai bereziak<br />
10 .4 . Emaitzak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 209<br />
10 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruko adituen<br />
iritziak<br />
10 .1 . Galdetegiaren helburua<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ezaugarri eta arazoetara hurbiltzeko bidea<br />
egin dugu : teoria apur bat landu ondoren, gai honetaz euskaraz idatzi diren<br />
gauza solteak bildu eta aztertu ditugu, gure gogoeta ildoa osatuz .<br />
Ez da asko <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraz idatzitakoa . Artikulu solteak, prentsaelkarrizketetako<br />
iritziak, jardunaldi bakanen bat edo beste eta hiru estiloliburu<br />
dira gai honetaz egindakoaren gorputza osatzen dutenak .<br />
Horrekin guztiarekin eta gure lanarekin egindako gogoeta-gorputzaren<br />
osagarri moduan, galdetegia egitea pentsatu dugu gaiaz zeresana duten<br />
bederatzi pertsonari . Helburua zera izango litzateke :<br />
- Euskarazko <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> buruzko kezken norabideak jaso .<br />
- Tesiaren II . zatiko galdegai nagusien inguruko iritzi-egoera jaso .<br />
10 .2 . Hautatutako pertsonak<br />
Galdetegia egiteko, Euskal Herrian gai honen inguruan zeresana duten<br />
pertsonak hautatu ditugu . Egia esan, ingurune handia ez denez eta ezagupidea<br />
nagusitzen denez, izen-abizenen arabera egin dugu zerrenda . Zeresana duten<br />
hamar bat inkestatuko zerrenda osatu nahi izan dugu, ondorengo pertsonekin :<br />
- Euskarazko hedabideetan hizkuntzaz profesionalki arduratzen diren<br />
pertsonak .<br />
- Idatzizko, entzunezko eta ikusentzuenzko hedabideetan gai honetaz<br />
arduratzen direnak .<br />
- Hedabide maila ezberdinetako pertsonak : Euskal Herri mailako hedabideak,<br />
herri-mailakoak, egunerokoak, aldizkariak . . .<br />
- Hizkuntzaren arauketaren aldetik ala soziolinguistikaren aldetik, gai honetan<br />
zeresana duten pertsonak .<br />
Hala, hamabi pertsonari pasa diegu galdetegirako gonbitea, eta horietatik<br />
bederatzi pertsonak eman digute baiezkoa . Horra, beraz, gure lanerako<br />
zerrenda :
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
• Patxi Petrirena . Euskaldunon Egunkariako Hizkuntza-Arduraduna .<br />
Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuaren egileetakoa .<br />
• Luis Fernandez . Argia aldizkariko Hizkuntza-Arduraduna (galdetegia egin<br />
zaion garaian) . Arrasate Press eta Euskaldunon Egunkarian ere jardundakoa .<br />
Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuaren egileetakoa .<br />
• Igone Etxebarria . Euskal Telebistako Hizkuntza-Arduraduna .<br />
• Antton Aranburu . Euskadi Irratiako Hizkuntza-Arduraduna .<br />
• Arantzazu Loidi . Arrasate Presseko Zuzendaria eta Hizkuntza-Arduraduna<br />
(galdetegia egin zaion garaian) .<br />
• Miren Azkarate . Euskaltzaina .<br />
• Iñaki Larrañaga . Soziolinguistikaria, SIADECOn .<br />
• Aingeru Epalza, Nafarroako hainbat hedabidetan ibilitako euskal <strong>kazetari</strong> eta<br />
idazlea .<br />
• Pello Esnal . HABEko Didaktika Sailekoa . Idazkera-liburuaren egileetakoa .<br />
10 .3 . Galdetegia<br />
Idatziz erantzuteko galdetegia pasa zaie bederatzi pertsona hauei . Galdetegiak<br />
bi multzo ditu :<br />
- Galdetegi orokorra : 5 galdera nagusidun multzoa da . Denei pasa zaie .<br />
- Gai berezia: inkestatu gehienei, beren jakintza- edo lan-<strong>arloa</strong>ri buruzko 2-3<br />
galdera berezi egin dizkiegu, galdetegi orokorraren osagarri moduan .<br />
a) Galdetegi orokorra<br />
1 . Zein dira <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraren arazo nagusiak zure ikuspegitik?<br />
2 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren estandarizazioan azken 10 urteotan egin<br />
denaren (edo ez denaren) balorazio laburra .<br />
3 . Kazetari hizkeraren estandarizazioan eman beharreko pausoak, zure ustez .<br />
4 . Ze eginbehar daukate bide honetan,<br />
210
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 211<br />
- Euskaltzaindiak :<br />
- EITBk<br />
- Gainerako hedabideek :<br />
- Bestek :<br />
5 . Ze komentario sortzen zaizkizu esaldion inguruan :<br />
a) Kazetari hizkerak bitartekari izan behar du hedatzen dituen edukietako<br />
(politika, teknika, soziologia, kirola, zientzia) hizkera teknikoen eta kaleko<br />
hizkuntza arruntaren artean .<br />
b) Euskaldungoaren ezaugarriak ikusirik (euskalkien dispertsioa, zalantzaeremuak,<br />
alfabetatze maila . . .), <strong>kazetari</strong> hizkerak ahozko erregistrora gehiago<br />
hurbildu behar du maila sintaktikoan, eta hau ez dago kontraesanean edukian<br />
zehatza izatearekin .<br />
c) Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioa (iparraldekoa . . .) ez da ezagutzen eta<br />
kontuan hartu beharreko erreferentzia da, gaurko noraezaren aurrean .<br />
d) Hedabideetako hizkuntzak gidatuko du euskara batuaren bidea, maila<br />
fonetikoan, euskalkien arteko hobespen lexikoetan, esamoldeen egokitasun<br />
edo desegokitasunean, etab . Arlo honi lehentasun handia eman behar zaio<br />
hizkuntz politikan .<br />
b . Gai bereziak<br />
Pello Esnali<br />
- Ahozkotasunaren baliabideetara jotzeko beharra aipatzen da . Baina zertan<br />
gauzatzen da hori? Eman al daiteke arau-pista zehatzik?<br />
- Batera al daitezke ahozkotasunaren senera jotzea eta nazio osorako hizkuntza<br />
estandarra egitea?<br />
- Beste hizkuntza batzuetan egin den bezala, euskalki bat (gipuzkera) hartu<br />
behar ote da estandarrerako erreferentzia nagusi moduan maila lexiko,<br />
fonetiko, azento eta abarretan ere?<br />
Arantzazu Loidiri<br />
- Zein dira gai honen inguruan herrietako prentsaren arazo bereziak?
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 212<br />
- Euskara batuaren idaztarauak errespetatzeak ematen du jokurik tokian<br />
tokiko azpieuskalkietara hurbiltzeko? Zenbateraino?<br />
- Azpieuskalkian idazteko aukera ezberdinen artean zein da zure jarrera?<br />
Patxi Petrirenari<br />
- Zein dira Egunkariaren eguneroko lanean sortzen diren arazo-multzorik<br />
larrienak?<br />
- Ze alor falta du Euskaldunon Egunkariaren Estilo Liburuak, orain eguneroko<br />
lanetik <strong>begiratu</strong>ta?<br />
- Zer dakar ETBko esku-liburuak zuen lanerako?<br />
LuisFernandezi<br />
Euskaraz lan egiten duten <strong>kazetari</strong>en batazbesteko hizkuntza maila .<br />
Non dituzte hutsuneak?<br />
. Zerk hutsegiten du hori horrela izan dadin?<br />
. Ze konponbide ikusten diozu horri?<br />
- Euskarak ez ditu zalantza-eremu zabalegiak? Noren erantzukizuna da hori?<br />
Antton Aranbururi<br />
- Euskal Herri osorako ari den irrati batek ze arazo bereziri egin behar die<br />
aurre hizkuntza aldetik?<br />
- Ze egitura ditu Euskadi Irratiak gai honi heltzeko?<br />
- Zure ustez Euskadi Irratiak aintzindari izan behar luke euskal irratigintzan<br />
gai honi dagokionean?<br />
- Ebakera eta azentuaren gaiak nola ikusten dituzu?<br />
Iñaki Larrañagari<br />
- Kazetari hizkeraren estandarizazioak ze toki dauka euskararen<br />
normalkuntzan?<br />
- Ze harreman dauka gai honek normalkuntzako beste alorrekin?
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 213<br />
MirenAzkarateri<br />
- Lexikoaren aldetik ze arazo nagusi ikusten dizkiozu gaur egungo<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren praktikari?<br />
- 'Seguridad Social' euskaraz nola esan eta antzerakoak oraindik denontzat<br />
erabaki barik daude, adibidez . Nork du horretan zeregina eta ardura?<br />
Igone Etxebarriari<br />
- Gai honi aurre egiteko ze lan-talde eta bitarteko ditu ETBk?<br />
- Ebakera eta azentuaren gaietan ba duzue ezer erabakita?<br />
- Ze erabilera konkretu ematen zaio esku-liburuari?<br />
10 .4 . Emaitzak<br />
Galdetegiari egindako erantzunak aski uniformeak izan dira forma aldetik eta<br />
prozesatzeko nahiko errazak.<br />
Emaitzak aurkezteko, galdetegian bezala bi zati egingo ditugu :<br />
- Lehenik, galdera orokorrak banan-banan hartuko ditugu, eta bakoitzak zer<br />
erantzun eman dion laburtu . Ondoren, beharrik bada, puntu interesgarriak<br />
berraipatu edota erantzunen laburbilketa modukoa egingo dugu .<br />
- Galdekatu gehienei egindako galdera berezien erantzunak bere horretan<br />
laburturik aurkeztuko ditugu .<br />
I . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren arazo nagusiak .<br />
1 . Patxi Petrirena<br />
a . Asko itzuli beharra .<br />
b. Kalitatearen erronka betekizun dago .<br />
d. Prestakuntza eta esperientzia eskasa .<br />
e. Hizkuntz arazo konkretuak: itzulinguru luzeegiak, erderakadak, puntuazio<br />
markak desegoki, . . .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 214<br />
2 . Arantzazu Loidi<br />
Arazo nagusia : <strong>kazetari</strong>en euskara maila kaskarra .<br />
<strong>Bi</strong>garren mailako arazo edo hutsuneak :<br />
a. <strong>Kazetaritza</strong>ren tradizioaren ezagutza urria .<br />
b . Estilistika eta sintaxi mailako akatsak .<br />
d . Kazetari bakoitzaren aldetik ekarpen gutxi .<br />
e. Hizkuntzaren kalitateari behar adinako garrantzia ez ematea hedabideetan .<br />
f. Gaztelerazko egitura, mania eta akatsak kopiatzea .<br />
g . Ahalegin eta kontrol gehienak a posterioriko zuzenketetan egiten dira .<br />
Irizpideak eta ildoak jartzen eta hiztegiak osatzen ezer gutxi dago .<br />
h . Ez dago lankidetzarik .<br />
3 . Luis Fernandez<br />
a. Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren beraren ahultasuna .<br />
b. Prestakuntza eta ezagutza urriko gazteak .<br />
d . Ahozko <strong>kazetari</strong>tzaren nagusitasuna idatzizkoaren aurrean .<br />
e. Molde giputzen nagusitasuna .<br />
f. Hiztegi batuaren falta .<br />
g . Ustezko gramatika eta lexiko arau askoren hedapena .<br />
h. Topiko eta esamolde erdaldunen kutsadura .<br />
4 . Antton Aranburu<br />
Arazo nagusia : <strong>kazetari</strong>a bera . Euskal <strong>kazetari</strong>aren irudia eta euskal<br />
<strong>kazetari</strong>tza eredua finkatzeko daude oraindik .<br />
Kazetari hizkeraren arazoa marko zabalagoan kokatzen du Aranburuk . Alegia,<br />
euskararen normalizazioan euskal hedabideek betetzen duten funtzioaren<br />
baitan .<br />
Aranburuk beharrezkotzat jotzen du hedabide guztiak orokortasunean<br />
hartuko lituzkeen politika bateratzailea. Honek indarrak batzea, helburu
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 215<br />
amankomunak planteatzea . . . eskatuko luke, egungo isolamendu eta<br />
sakabanaketari aurre egiteko . Elkarkidetza eta lankidetza hitz batean .<br />
Bestetik, normalizazio-prozesuak aurrera egingo badu, ezinbestekotzat jotzen<br />
du gaurko gizarte modernorako moduko hizkuntza lantzea . Hizkuntza<br />
folklorizatzeari utzi eta euskara gizarteko funtzio jasoetara eraman beharra<br />
aipatzen du Aranburuk . Hauxe da, bestela esanda, bere kezka nagusia : beren<br />
programa-ereduaren bidez hedabideetatik hizkuntza-komunitate<br />
euskaldunaren premiei eman beharreko erantzuna .<br />
5 .<br />
Ixone Etxebarria<br />
a. Euskararen ezagutza urria .<br />
b. Gaztelerazko moldeak euskal <strong>kazetari</strong>tzan eredu .<br />
d . Itzulpen asko .<br />
e . Lider falta . Estiloa, prestigioa, sinesgarritasuna . . . duen <strong>kazetari</strong>rik ez .<br />
f. Euskararen egoera soziolinguistiko ahula .<br />
g . Euskararen batasuna berriki egin izanak eta <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
tradizio urriak arazoak dakartza . Ez dago guztia bapatean eta ongi egiterik .<br />
h. Inor gutxik eman du ahozkotasunari buruzko argibiderik . Ahozko hizkera<br />
bizitik gehiegi urrundu da telebista eta hurbiltzeko ahaleginetan dabil, baina<br />
orduan euskararen barietateen arazoarekin egiten du topo .<br />
6 . Iñaki Larrañaga<br />
a. Era ulerterrazagoan hitzegiteko eta idazteko beharra .<br />
b. Erdal hizkuntzetako izen eta siglak euskaraz nola idatzi finkatu gabe dago .<br />
d. Hizkuntza teknikoa eta herritarren hizkuntza arrunta uztartzeko<br />
ahalegina .<br />
7 . Pello Esnal<br />
Arazo nagusia : Kazetari euskarak egin gabea duela ahozkotik idatzirako bidea .<br />
Funtsezkoena moldatzea geratzen da : joskera . Ez dugu euskara bateraturik<br />
izango joskera bateratu arte .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 216<br />
8 . MirenAzkarate<br />
Bere estandar propioa aurkitu beharra aipatzen du Azkaratek . Eginkizun<br />
nagusia: txukun eta duintasunez aritzeko moduko hizkera ulerterraza garatzea .<br />
Hori lortzeko arazoak :<br />
a . Tradizio urria .<br />
b. Inguruko bi hizkuntzen eragina .<br />
d. Kazetarien euskal prestakuntza urria .<br />
9 . Aingeru Epaltza<br />
Arazo nagusia : erdaraz funtzionatzen duen mundu baten berri eman beharra .<br />
Honek itzultzaile bihurtzen ditu <strong>kazetari</strong>ak .<br />
Arazo honen aurrean, prestakuntza nahikoa ez duten <strong>kazetari</strong>ak daude<br />
batetik . Eta, bestetik, hizkera zuzen kontraesankorra, kalkoz beteriko eta<br />
bizitasunik gabeko hizkera .<br />
Orohar<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruko adituok aipatzen dituzten arazo<br />
nagusien arteko zenbait amankomunak dira :<br />
Modu ezberdinetan formulatu badute ere, bai Petrirena, bai Etxebarria eta<br />
baita Epaltzak ere nabarmendu dute <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren portzentaia<br />
handi bat itzulpengintzan oinarritzen dela . Honekin lotuta erdarazko topiko<br />
eta moldeen kutsadura aipatu dute (L . Fernandez, A . Loidi, M . Azkarate) .<br />
Kontuan hartzekoa da, bestetik, <strong>euskarazko</strong> eguneroko <strong>kazetari</strong>tzatik hurbilen<br />
diharduten aditu zenbaiten artean (P . Petrirena, L . Fernandez, A . Epaltza)<br />
arazo nagusitzat jotzen dela <strong>kazetari</strong> gazteen prestakuntza eta ezagutza<br />
urria, <strong>kazetari</strong>tzari zein hizkuntzari dagokionez .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioa aipatu dute A . Loidi, M . Azkarate eta I .<br />
Etxebarriak . Lehenak tradizioaren ezagutza urriagatik, eta besteak, berriz,<br />
tradizio urriagatik .<br />
Joskerari erreparatu diote A . Loidi eta P. Esnalek . A. Loidik arazo nagusi<br />
moduan <strong>kazetari</strong>en euskara maila kaskarra ikusteaz gain, bigarren mailan,<br />
estilistika- eta joskera-arazoak aurkitzen ditu . P . Esnalek aitzitik, joskera<br />
mailan ikusten du euskararen nahiz <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren hutsune<br />
nagusia.
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 217<br />
Aipagarriak<br />
L. Fernandez: molde giputzen nagusitasuna .<br />
A. Aranburu : <strong>kazetari</strong> hizkeran arazoa, euskararen normalizazioan euskal<br />
hedabideek duten funtzioaren baitan aztertu beharra . Horretarako lehen<br />
urratsa, hedabide guztiak bere baitan hartuko dituen politika bateratzaileari<br />
ekitea .<br />
I. Etxebarria : lider falta . Estiloa, prestigioa, sinesgarritasuna . . . duen <strong>kazetari</strong>rik<br />
ez .<br />
Telebistan ahozko hizkerara hurbiltzeko aldaeren inguruko irizpide finkorik ez<br />
dago .<br />
II . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren estandarizazioan azken 10<br />
urteotan egin denaren eta ez denaren balorazioa .<br />
1 . P . Petrirena<br />
Egiteko asko dagoen arren, egindakoaren balorazio baikorra egiten du<br />
Petrirenak, Egunkariaren kasua aipatuz . Idealena ez bada ere, beren kasurako<br />
beharrezkoa ikusten du oraindik zuzentzaile-taldea .<br />
2 . A . Loidi<br />
<strong>Kazetaritza</strong>z eta idazketaz gutxi dakitenen esku utzi da arlo hau . Hedabide<br />
publikoei dagokienez, ekarpenak lanean dihardutenengandik etorri dira eta ez<br />
erakundeetatik, arduradunengandik. Estilo- eta idazkera-liburuak urrats<br />
garrantzitsutzat jotzen ditu .<br />
3 . L. Fernandez<br />
Zenbait hedabideren utzikeria eta ezintasunaren aurrean Euskaldunon<br />
Egunkariaren ekarpena nabarmentzen du .<br />
Bestetik, euskaren estandarizazioan UZEI, Elhuyar, Sarasola, Azkarate,<br />
Kintanak egin dituzten ekarpenei <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzarako lagungarri iritzi<br />
die .<br />
4 . A. Aranburu<br />
Batetik, orain artean egin dena ikusirik, informazioa euskaraz sortu baino<br />
gehiago itzuli egin da euskarara . Eta, bestetik, zera baieztatu beharra ikusten
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 218<br />
du: ikusentzulea eta irakurlea piskanaka-piskanaka hedabideetako euskara<br />
bere hizkuntzatzat jotzen ari dela .<br />
5 . I. Etxebarria<br />
Estandarizazioan emandako urratsak positibotzat jotzen ditu Etxebarriak,<br />
baina estandarizazioa ez da bera izan arlo guztietan, berak dioenez .<br />
Albistegietarako eredu estandar samarra egitea lortu den bitartean, beste<br />
saioetan (aktoreen lana, erretrasmisioak, bikoizketak, . . .) estandarizazioak huts<br />
egin du. Esatariak bere ikuitua ematen dionean produktua gehiago onartzen<br />
da.<br />
Egun, telebista herriko euskara bizira hurbiltzeko saioa egiten ari dira . Izan<br />
ere, euskara jasoegia egitea ez baita ez sinesgarria, ez ulergarria ezta<br />
komunikatiboa ere .<br />
Beraz, urrats garrantzitsuak eman direla uste du baina zeregina ikusten du<br />
bidea aztertzen (euskalkiei eman beharreko tratamentuan, adibidez) eta<br />
helburuak finkatzen .<br />
6 . I. Larrañaga<br />
Azken hamar urteotan, azken bostetan batipat (Egunkaria, herri aldizkariak, . . .)<br />
aurrerapauso handiak eman dira baina egiteko asko dago oraindik .<br />
Azpimarragarriena eta premiazkoena ulergarritasuna da .<br />
7 . P . Esnal<br />
Ortografia, morfologia eta hiztegia batzen eta estandarizatzen ibilbide luzea<br />
egin da baina joskera falta da . Joskera batzen egin da aurrerabiderik, baina lan<br />
hau bakarkakoa izan da eta ez dira asko honetaz jabetu direnak .<br />
Aurrerabideak ezezik atzerabideak ere eman dira: testuak gero eta<br />
ulergaitzagoak izateaz gain, hauetako gehienak itzulpen hutsak dira .<br />
8 . M . Azkarate<br />
Pauso garrantzitsuak eman dira : Euskadi Irratia sortu da, albisteemankizunetan<br />
oso maila duina lortu da, Euskaldunon Egunkariaren lana<br />
idatzian aipagarria izan da . Azkenik, zenbait aldizkarik (bertsolariena,<br />
txistulariena, . . .) lan berezia egiten du azpi-hizkerak jasotzen .<br />
9 . A.Epaltza<br />
Azken hamar urteotan, hutsetik hasita bada ere, nolabaiteko oinarriak ezarri<br />
dira. <strong>Bi</strong>de-urratze honetan lan berezia egin du Euskaldunon Egunkariak . Hala
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 219<br />
ere, arlo honetan aipatzekoa da dispertsioa, bakoitza bere kasa dabil ondo<br />
egiten ari denari erreparatu gabe .<br />
III . Kazetari hizkeraren estandarizazioan eman beharreko pausoak .<br />
1 . P . Petrirena<br />
a. Euskararen korpusaren estandarizazioan aurreratu dena betearazi .<br />
b. Zuzentzaile-<strong>kazetari</strong>en arteko lankidetza, gauzak zuzentzen eta bateratzen .<br />
d. Unibertsitateak bultzaturiko ikerketak .<br />
e. Euskalki eta arlo ezberdinen ezagutzaile diren ohargileak .<br />
Zenbait erakunderen egitekoa :<br />
* Euskaltzaindia : Hedabideek Euskaltzaindiak hartuko dituen erabakien<br />
aurretik joan beharko dute askotan, baina denbora baten buruan kritika<br />
egiten bada laguntza handia da .<br />
• EITB : Egunkaria eta EITBko albistegiek behar eta eginkizun beretsuak<br />
dituzte .<br />
• Gainerako hedabideek : Euren ezaugarrien araberako eginbeharra izango<br />
dute . Herri hedabideek tokian tokiko euskara ahalik eta ondoen jasotzen<br />
saiatu beharko dute, batuarekin zubi eginez .<br />
• Bestek : Eusko jaurlaritzako hizkuntza-arduradunek kalitatea hobetzeko<br />
baliabideak jarri behar lituzkete . Herritarrek kritikak egiteko aukera eta<br />
hauek aintzat hartuak izan daitezen bideak behar lirateke .<br />
2 . A. Loidi<br />
a. Kazetari klasikoetatik zein orain arteko lanetatik informazio eta sintesi lana<br />
egin beharra dago .<br />
b. Kazetariak trebatzeko mintegia .<br />
d. Hedabide publikoek ahalegina eta bitartekoak jarri beharko lituzkete lan<br />
honetan, hedabide txikiagoen esperientzia eta lana baloratuz .<br />
Zenbait erakunderen betebeharra :<br />
• Euskaltzaindia : Arauak jarriz aurretik joan ahal den neurrian . Eta<br />
hedabideen kasuan kritikarako arduradun bat izendatzeaz gain, ibilbidean<br />
finkatuz joan diren arauak ontzat eman eta bete .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 220<br />
• EITB : Hizkuntza-ardurandunen perfila hobetu . Filologoek ezezik <strong>kazetari</strong>ek<br />
ere egon behar dute lan horretan . Eta batik bat, batzorde horri benetako<br />
aginpidea eman .<br />
• Gainerako hedabideak :<br />
- Finkatutakoa bete .<br />
- Aginpidea izango duen arduraduna jarri .<br />
• Bestek : <strong>Kazetaritza</strong> Fakultatea, <strong>kazetari</strong> hizkera ikasgai edo mintegi moduan<br />
antolatu .<br />
3 . L. Fernandez<br />
a. Ezinbestekoa da hiztegi batua .<br />
b. Ikusmira zabaltzea . <strong>Kazetaritza</strong>ko molde eta topikoek oso erraz egiten dute<br />
salto hizkuntza batetik bestera . Euskarazkoak gaztelaniatikoak ezezik frantses<br />
zein ingelesetikoak ere hartu behar ditu aintzat .<br />
Zenbait erakunderen egitekoa :<br />
• Euskaltzaindia : Gomendio eta arauak emanez jarraitu eta hiztegi baturako<br />
urratsak eman .<br />
• EITB: Ahozkoaren nagusitasuna kontuan hartuta, ahalegin berezia eskatu<br />
behar zaio EITBri .<br />
• Gainerako hedabideak : Zuzentasunerako eta euskararen alorrerako<br />
arduraduna edota batzordea antolatu .<br />
• Bestek : Jendeari, bereziki prentsako iritzigile eta kolaboratzaileei nahiz<br />
unibertsitateko komunitate euskaldunari hizkuntzarenganako arreta piska bat<br />
eskatu behar zaio .<br />
4 . A. Aranburu<br />
Multimediaren irudia aldarrikatu eta eskuratu behar da . Elkarri begira eta<br />
elkarrekin lanean jarri behar ditugu irrati, telebista eta egunkaria hainbat<br />
zerbitzu amankomun konparti ditzaten .<br />
Zenbait erakunderen egitekoa :<br />
• Euskaltzaindia : Euskararen egokitasunaz arduratzea berari dagokio eta<br />
hedabideoi haren erabakiak zintzo-zintzo betetzea besterik ez dagokigu .<br />
• EITB : Erantzukizun handia du euskararen etorkizunean eta erantzunkizun<br />
horren pareko zerbitzu eta eskaintza bermatu beharko luke .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 221<br />
• Gainerako hedabideak : Hizkuntz politika eta planteamentu osoaren ispilu<br />
nagusia <strong>euskarazko</strong> egunkariak izan beharko luke, hizkuntz ereduak markatu<br />
eta finkatzeko orduan .<br />
5 . I. Etxebarria<br />
a. Orain arte egindakoaren behaketa sakona .<br />
b . <strong>Kazetaritza</strong>n dihardutenak euskara aldetik jantzi .<br />
d. Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzari duintasuna eman .<br />
e . Koordinazioa eta elkarlana zeregin horretan dabiltzanen artean zein beste<br />
arlo batzuetakoekin .<br />
Erakunde zenbaiten egitekoa :<br />
• Euskaltzaindia : Erritmo problema dago Euskaltzaindia eta hedabideen<br />
artean . Euskaltzaindiak erabakiak astiro eta ongi hausnartuta ematen ditu,<br />
baina hortik guretzat argibide gutxi etorriko delakoan nago . Arlo bakoitzak,<br />
bere arazoekin, berak eman behar die argibidea .<br />
EITB: Eredu egokiak sortu behar ditu, herritik jasotako ereduen antzekoak .<br />
Ongi bereizi behar du zer den irakurtzeko eta zer den esateko .<br />
• Gainerako hedabideek : EITBren zeregin bera . Garrantzitsuena denak<br />
bateratsu ibiltzea litzateke .<br />
• Bestek: Euskarazko <strong>kazetari</strong>tza <strong>arloa</strong>n Unibertsitateak eginkizun handia du<br />
eta horretan hutsune nabarmena dago .<br />
Norbanakoari begira, prestakuntza hobetzeko ahalegin handiagoa .<br />
6 . I. Larrañaga<br />
a. Euskarazko sintaxia eta hizkuntzaren egitura mailako estandarizazioa .<br />
b. <strong>Kazetaritza</strong>k hizkera propioa landu behar du .<br />
Zenbait erakunderen egitekoa :<br />
• Euskaltzaindia : Batzorde berezia sortu eta lanean jarri . Izan ere,<br />
<strong>kazetari</strong>tzan sortzen diren beharrek abiadura handiagoa daramate eta<br />
erabakiak hartzen joan behar izaten da Euskaltzaindiaren ikerketen aurretik .<br />
• EITB : Hizkuntzaren kalitatea zainduko duen begirale-taldea egon beharko<br />
luke . Lexiko, joskera, fonetika eta hainbat alorrei buruzko irizpideak finkatu<br />
eta betetzea bermatu beharko luke .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 222<br />
• Bestek : Hizkuntzaren corpus-a lantzen duten elkarte eta erakundeek<br />
<strong>kazetari</strong>tzan sortzen diren beharrei erantzun beharko liekete . Orain arte<br />
egindakoa asko da baina premiak handiagoak dira .<br />
7 . P . Esnal<br />
Gako nagusia joskera da . Lehen kolpean ulertuko den idazkera behar dugu .<br />
Estandarizazio kontua baino gehiago irizpide kontu da .<br />
Ongi legoke puntuazio markak gehixeago arautu eta erabiltzen ikastea .<br />
Zenbait erakunderen egitekoa :<br />
• Euskaltzaindia : Irizpideak finkatu .<br />
• EITB : Irizpideak jarraitu . Eta irizpiderik ezean, zentzuz jokatu .<br />
• Gainerako hedabideek : Irizpideei jarraitu eta zentzuz jokatu .<br />
8 . M. Azkarate<br />
a. Euskararen ezagutza orokor eta sendoa bermatu .<br />
b. Orain arte egindakoa ezagutu .<br />
d. Perpaus eta joskera txukunak aurkitzen ahalegindu .<br />
e . Talde-lanean aritu . Bakarkako ahaleginen fasea gaindituz elkarren<br />
esperientzien berri izan .<br />
Zenbait erakunderen egitekoa :<br />
• Euskaltzaindia : Aholku-lana. Ez dagokio terminologian aritzea . Hori<br />
<strong>kazetari</strong>en lana da . Euskaltzaindiak atzizkien erabileraz edo menderakuntzamota<br />
jakin batez izango luke zeresana, adibidez .<br />
• EITB : Bertako langileen lana koordinatu, <strong>kazetari</strong>ei euskara hobetzeko<br />
aukerak eman, jendea kontratatzerakoan argi ibili eta zuzentzaile-talde<br />
eraginkorra bultzatu .<br />
• Gainerako hedabideek : Beste horrenbeste . EITBko langile eta gainerako<br />
hedabideetakoen arteko elkarlana .<br />
• Bestek : Eusko jaurlaritzako HPINek (orain HPS) koordinazio-lanerako<br />
laguntza eskain lezake .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 223<br />
9 . A.Epaltza<br />
Estandarizazioa ez du hedabide bakarrak egingo . Hortaz, mekanismoak sortu<br />
eta bultzatu behar dira -batzordeak, lan-taldeak, . ..- gutxieneko puntu<br />
batzuetan (hiztegian batik bat) gutxieneko adostasunera iristeko .<br />
Horrez gain, oso garrantzitsua iruditzen zaio <strong>kazetari</strong>en prestakuntza<br />
bultzatzea eta sendotzea .<br />
Zenbait erakunderen egitekoa :<br />
• Euskaltzaindia : Ilun dauden <strong>arloa</strong>k argitu . Akats sintaktiko eta<br />
semantikoak detektatzeko bideak jarri . Hiztegigintza bultzatu . Zainketa lana .<br />
• EITB : Bere baitatik atera eta gainerako hedabide nahiz erakundeetan egiten<br />
ari den lanari gehiago erreparatu. Hizkuntzaren kalitatea gehiago zaindu.<br />
• Gainerako hedabideek : Gauza bera .<br />
• Bestek : UZEI, Elhuyar eta antzerako erakundeek lehentasuna eman beharko<br />
liokete alor honi .<br />
Orohar<br />
Unibertsitatearen ('<strong>Kazetaritza</strong> Fakultatearen') inplikazioa aipatu du zenbaitek<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren estandarizazio prozesuan . Hau hainbat modutan<br />
formulatu da :<br />
- Unibertsitateak bultzatu beharreko ikerketak (P . Petrirena) .<br />
- Fakultatean <strong>kazetari</strong> hizkera ikasgai edo mintegi moduan antolatzeko<br />
beharra (A. Loidi) . I. Etxebarriak arlo honetan Unibertsitatean dagoen<br />
hutsunea nabarmentzen du .<br />
- Orain arteko <strong>kazetari</strong>tza klasikoa nahiz hurbila hustiatzea aipatu du<br />
zenbaitek (A . Loidi, I . Etxebarria, M . Azkarate) .<br />
Gehientsuenek jotzen dute ezinbestekotzat <strong>kazetari</strong>en <strong>euskarazko</strong> trebakuntza<br />
eta horretarako mintegiak sortzea ere proposatzen da (A . Loidi) . Eginkizun<br />
beretsuetan dabiltzanen arteko koordinazio eta lankidetza ere aipagarri izan<br />
da. Korpusean egin beharreko aurrerakuntzak, hiztegi batuaren beharra<br />
adibidez (L . Fernandez), nahiz egindakoen betearaztea ere garrantzitsu ikusten<br />
dira .<br />
Erakunde garrantzitsuenek bide honetan duten eginkizunari dagokionean,<br />
Euskaltzaindiaren kasuan, bere izaera arauemailea onetsiz, gehientsuenek<br />
(Petrirena, Loidi, Fernandez, Aranburu, Larrañaga, Esnal eta Epaltzak) arauak<br />
finkatu behar dituela diote eta aldiz, hedabideei dagokiela arau horiek jarraitu<br />
eta bultzatzea . Zenbaitek, ordea, abiaduraren arazoa ikusten du hemen .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>n sortzen diren zalantza eta beharrek abiadura handiagoa hartzen
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 224<br />
dute eta Euskaltzaindiak erabakiak hartu aurretik forma hauek indartuz<br />
joaten dira . Horregatik, kasu batean, erakunde honetatik argibide gutxi jasoko<br />
dela pentsatzen da .<br />
M. Azkarate euskaltzainaren ustetan, berriz, Euskaltzaindiak aholkularitzalana<br />
baino ez dezake bete gauza askotan . Alor bakoitzak bere terminologia<br />
landu behar du eta Euskaltzaindiak joskera eta morfologia mailan izango luke,<br />
adibidez, zeresana .<br />
Gainerakoak aipatzeko jarritako galderan, P . Petrirena eta M . Azkaratek Eusko<br />
Jaurlaritza aipatu dute, kalitatea hobetzeko zein hedabideen arteko<br />
koordinazio-lanerako baliabideak jar ditzakeela esanez . UZEI moduan<br />
hizkuntzaren korpusa lantzen ari diren erakundeei <strong>kazetari</strong> hizkerak duen<br />
garrantzia ere batek baino gehiagok gogorarazi die (A . Epaltzak eta I .<br />
Larrañagak) .<br />
IV . Ze komentario sortzen zaizkizu esaldion inguruan .<br />
a) Kazetari hizkerak bitartekari izan behar du hedatzen dituen edukietako<br />
(politika, teknika, soziologia, kirola, zientzia) hizkera teknikoaren eta kaleko<br />
hizkuntza arruntaren artean .<br />
b) Euskaldungoaren ezaugarriak ikusirik (euskalkien dispertsioa, zalantza<br />
eremuak, alfabetatze maila . . .), <strong>kazetari</strong> hizkerak ahozko erregistrora gehiago<br />
hurbildu behar du maila sintaktikoan, eta hau ez dago kontraesanean edukian<br />
zehatza izatearekin .<br />
c) Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioa (iparraldekoa . ..) ez da ezagutzen eta<br />
kontuan hartu beharreko erreferentzia da, gaurko noraezaren aurrean .<br />
d) Hedabideetako hizkerak gidatuko du euskara batuaren bidea, maila<br />
fonetikoan, euskalkien arteko hobespen lexikoetan, esamoldeen egokitasun<br />
edo desegokitasunean, etab . Arlo honi lehentasun handia eman behar zaio<br />
hizkuntz politikan .<br />
Guztiek azaldu dute beren adostasuna lehen puntuan, A . Aranburuk izan ezik .<br />
Berak, eduki eta hizkera errazera joz gero, pentsamentua eta lanbidea saltzeko<br />
arriskua aipatzen du .<br />
<strong>Bi</strong>garren puntuan, ordea, adostasuna ez da erabatekoa . L. Fernandezek arrisku<br />
bat ikusten du : ahozko erregistroa gipuzkera soilik dela pentsatzea .<br />
M. Azkaratek ere ohar bat egiten du, <strong>kazetari</strong> hizkera bat baino gehiago<br />
daudela esanez ; eta "ahozkoa gehiago hurbil daiteke ahozko erregistrora<br />
idatzia baino" . Epaltzar arriskutsua iruditzen zaio puntu hau . Gehienez ere,
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 225<br />
oreka puntua lortu behar du <strong>kazetari</strong> hizkerak idatzizko eta ahozko<br />
erregistroen artean . "Eta gainera, zein da ahozko erregistro eredua?" .<br />
Gehientsuenak bat datoz hirugarren puntuan. L. Fernandez eta M . Azkaratek<br />
diote tradizioak ez duela guztiz eredugarri eta erabilgarri izan beharrik . A .<br />
Aranburuk, berriz, dio, tradizio-erreferentzia izan zitezkeenak eguneroko<br />
<strong>kazetari</strong>tzatik urrutitxo daudela . I . Larrañagak Herria aldizkaria aipatzen du<br />
herritarren hizkera arruntera hurbiltzen ikasteko eredu moduan .<br />
Oro har bat datoz azken puntuan ere, hedabideen gidari-funtzioari buruz<br />
zenbaiti zalantzak sotu zaizkion arren . P. Esnalek nork bere esparrua ardatz<br />
hartzeko arrikua ikusten du .<br />
V. Pertsona bakoitzarentzako galdera bereziak .<br />
1 . P . Petrirena<br />
Egunkariaren eguneroko lanean sortzen diren hizkuntza-arazo larrienen<br />
artean bost aipatu ditu Petrirenak :<br />
a. Erdarazko moldeak kalkatzea (erderakada puntualak eta egitura mailakoak) .<br />
b. Zenbait hitz ulertuko ote diren kezka . Honek zerikusia du alfabetatzearekin .<br />
d . Zenbaitetan mailegua edo euskal ordaina aukeratzeko zalantza .<br />
e. Erdal esamoldeak itzultzea .<br />
f. Testuak zaindu eta orrazteko denbora eskasa .<br />
Euskaldunon Egunkariaren Estilo liburua ren hutsuneez galdetzean,<br />
Petrirenak dio zenbait gauzetan zaharkituta gelditu dela . Bestetik, parrafo<br />
nahiz testua antolatzean sortzen diren arazo eta irtenbideen azterketa falta<br />
dela dio . Eta azkenik, praktikotasunaren aldetik, komeni litzatekeela gaika<br />
antolatutako hitzegia. Baina orokorra ere beharrezkoa denez, bikoiztea<br />
lekarke . Eta ziurrenik, barne-funtzionamendurako egingo da gaikakoa .<br />
EITBren Albistegietako gida-liburuari buruz, puntu xehe interesgarri dexente<br />
dituela dio Petrirenak . Esnal eta Zubimendiren Idazkera-liburuko joskera atala<br />
oso interesgarritzat jotzen du eta puntuazio-ikurrei dagokiena baliagarria<br />
iruditzen zaio . Balantzaren beste aldean, kontsigna asko errepikatzen dela eta<br />
zenbait pasarteren tonua bortitz samarra dela ikusten du .<br />
2 . A . Loidi<br />
Herrietako prentsaren arazo berezien artean lau aipatzen ditu A . Loidik :<br />
a. <strong>Bi</strong>tarteko gutxi dago, behar den ahalegina jartzeko .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 226<br />
b. Kazetariek lekuan-lekuko hizkera ez ezagutzea eta euskara maila eskasa .<br />
d. Kazetari gazte eta esperientzia gutxikoak daude batetik . Eta, bestetik, ikasiaz<br />
doan jendeak alde egiten du lan hobearen bila .<br />
e. Orokorrean ez zaio behar den arreta jartzen .<br />
Euskara batuaren idaztarauak errespetatzeak jokua ematen du, A . Loidiren<br />
ustez, tokian tokiko azpieuskalkietara hurbiltzeko . Bere esanetan, antzeko<br />
hizkera dutenek elkartu eta estilo-liburutxo bat egin beharko lukete<br />
gutxieneko arau batzuk finkatuz . "Tokiko azpi-euslkakitik lexiko eta<br />
esamoldeak sortzearen aldekoa naiz batez ere, baina esan bezala, ez<br />
zuzenketan, jatorrizko idazkietan baizik . Horretarako arazoak ditugu ."<br />
Azpieuskalkian idazteko aukera ezberdinen artean A . Loidik dio idealena<br />
agerkari osoan orokortzea litzatekeela, sail jakin batera mugatu gabe . Halere,<br />
arestian aipatutako ezagutza faltagatik egokia litzateke agian sail batzuekin<br />
hasi eta hortik jarraitzea .<br />
Hor bada beste arazo bat ere . Bertako hizkera baserriko hizkerarekin<br />
identifikatzearena, alegia . Horregatik transkripzio gordinetara jo barik eta<br />
ahalik eta gehien erabakiz, eredua sortzen ahaleginduko litzateke bera .<br />
Bateratze eta erabakitze lan horretan garrantzitsu irizten dio Juan Martin<br />
Elexpuruk urratu nahi izan duen bideari .<br />
3 . L. Fernandez .<br />
Euskal <strong>kazetari</strong>aren hutsuneez galdetuta, hizkuntza maila pobrea aipatzen du<br />
Luis Fernandezek . Akats gramatikalez eta topikoz josia, ulerkaitza askotan .<br />
Adibidez, estilo zuzena eta ez-zuzenaren erabilera ia inork ez du menderatzen,<br />
puntuazioarekin ere ez da batere asmatzen .<br />
Konponbide moduan irakaskuntza hobetzea ikusten du, unibertsitatea aipatuz .<br />
Eta gero, kontzientziazioa. Kontzientziatu eta ikasi. Ikasteko, <strong>kazetari</strong> onen<br />
lanei (kanpokoei batez ere) erreparatzea garrantzizko ikusten du . Gainera,<br />
euskararen ezagupena, euskalkienganako begirunea, hizkuntzaren ikuspegi<br />
nazionala. . . lantzea .<br />
Zalantzak egotea normala da, gure kasuan gehixeago, baina uneoro arduratuz<br />
eta iturrietara joz argi daitezke . Euskaltzaindiak zalantzak argitu eta erabakiak<br />
finkatu behar lituzke eta EITBk egin duena baino zerbait gehiago egin .<br />
4 . I . Etxebarria .<br />
Hizkeraren egokitasuna lantzeko EITBk dituen lan-talde eta egiturez<br />
galdeturik, pertsonen izenekin erantzun du Etxebarriak :<br />
* Euskara-arduraduna : Igone Etxebarria .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 227<br />
*Kanpoko produkzioaren kalitate kontrola : Imanol Unzurrunzaga .<br />
*Albistegietako zuzentzaileak : Asier Larrinaga, Iratxe Goikoetxea, Igone<br />
Menika .<br />
*Barruko produkziorako hizkuntzalaria : Itziar <strong>Bi</strong>lbao .<br />
Garrantzitsu irizten dio Etxebarriak gaur egun aginpidea ezartzeko duen<br />
gaitasunari, hots, zuzendaritza mailako babesa eta errekonozimenduari .<br />
Ebakera eta azentuaren gaiaren inguruan duten irizpidea "euskal doinua den<br />
bitartean edozein doinu onartzea, eta kanpokoa edo arrotza ematen duena<br />
baztertzea" da . Ebakerari dagokionez, euskalki gehienetan bete ohi diren arau<br />
fonetikoak hartu dituzte aintzat . Euskarazko albistegietarako esku-liburuari<br />
eman zaion erabilerari buruz galdetzean zalantzatsu azaldu da, <strong>kazetari</strong> guztiei<br />
ale bana eman dietela baina zenbateraino kasu egiten zaion neurtzea zaila dela<br />
esanez .<br />
5 . I.Larrañaga<br />
I. Larrañagari <strong>kazetari</strong> hizkeraren estandarizazioak euskararen normalizazioan<br />
duen tokiaz galdetu diogu, euskararen soziologiaren ikerle den aldetik .<br />
"Kazetari hizkeraren estandarizazioak euskararen normalkuntzan garrantzi<br />
handiko tokia izan behar du, nagusiena izan behar lukeela ez esatearren" dio<br />
Larrañagak. Gaur egun eta etorkizunean hedabideek duten eta izango duten<br />
garrantziagatik, gai honi zor zaio toki hori bere ustetan . Hori baita gehien<br />
sozializatuko den hizkera . Hizkera hori izango da jendeak gehien entzun eta<br />
irakurriko duena eta, ondorioz, gehien erabiliko duena . Jadanik hori gertatzen<br />
ari da Larrañagaren iritziz kirola, politika eta ekonomiaren alorrean .<br />
Gai honek hizkuntzaren normalkuntzarako beste alorrekin dituen harremanei<br />
dagokienean, Larrañagak 'eragile' hitza nabarmentzen du . Berak dioenez,<br />
hizkuntza normalizatua sozializatzeko tresnarik egokienak <strong>kazetari</strong>tzan<br />
erabiltzen diren ahozko eta idatzizko hizkerak dira .<br />
6 . M. Azkarate<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ren praktikari lexiko aldetik Azkaratek ikusten dion arazo nagusia<br />
terminologiarena da . Terminologia finkatu gabe dago oraindik "eta<br />
terminologia ez da beti hitz bakar bat, sintagma oso bat ere izan daiteke .<br />
Askotan erdararen menpeegi ikusten dut kontu hori" .<br />
Terminologia finkatzerakoan zeregin nagusia <strong>kazetari</strong>ena da Azkarateren<br />
ustez : proposamen ezberdinen artean bat aukeratu eta bultzatzea . Finkatze<br />
prozesuan, horretan diharduten taldeetako ordezkariak bildu,<br />
Euskaltzaindiaren lankidetza eskatu, eta bileraz-bilera zerrendak eztabaidatu<br />
beharko lirateke Azkarateren iritziz . Akordio batera iritsi ondoren, zerrendak<br />
argitaratu eta betearaztea litzateke azken pausoa .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Azkaratek EITB eta Eusko jaurlaritzako HPIN aipatzen ditu balizko bultzatzaile<br />
moduan, eta ezinbestekotzat jotzen du talde-lana <strong>kazetari</strong>tzan .<br />
228
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 229<br />
V . Euskal <strong>kazetari</strong>tza historikoko lau kazetatan<br />
hitz eta esamoldeen hustuketa kualitatiboa
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
1 . Hustuketarako planteamentua<br />
1 .1 . Tradizioan arakatuz<br />
1 .2 . <strong>Kazetaritza</strong>ko hitz eta esamoldeak<br />
1 .3 .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioaz<br />
1 .4 . Hizkera-moduak tradizioan<br />
1 .5 . Gure aukera : lau agerkari<br />
230
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 231<br />
1 . Hustuketarako planteamentua<br />
1 .1 . Tradizioan arakatuz<br />
Lehen zatian, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune, ezaugarri eta arazoak<br />
aztertu ditugu aurreko gain<strong>begiratu</strong> zabalean . Horietako puntu askok, lanketa<br />
zehatz eta xeheagoa eskatzen dute . Guk arlo baten barruko alor bat hartu<br />
dugu : gure <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioan esamoldeetan eta lexikoan daudekeen<br />
baliabideen hustuketa bat egitea . Baliabideak diogunean, bereziki<br />
<strong>kazetari</strong>tzarako baliagarri direnetaz ari gara .<br />
Sarreran aipatu ditugu Joxe Lizarralderen hitzok :<br />
"Hizkuntza <strong>arloa</strong>n ezer seriorik egin nahi badugu, tradizioaren gainean<br />
eraiki behar da . Hizkuntzaren tradizioa puntu askotan jasoa dago,<br />
lexikoan, sintaxian, esamoldeetan eta loturetan, hizkuntzaren jarioan<br />
erabiltzen diren giltza eta moldeetan . Egiari aitor eginez, euskararen<br />
tradizioa nahiko gutxi ezagutzen dugu" (Lizarralde, 1985) .<br />
Lexikoan, esamoldeetan eta baliabide estilistikoetan, adibidez, besteak beste<br />
erreferentzia falta ere ikusten da <strong>kazetari</strong>engan edo <strong>kazetari</strong>tza ikasleengan .<br />
Sarritan eradaratik itzulpen kalkatuak egiten dira, forma batzuk nonahi eta<br />
beti erabili, zehazgabe tasunean erori edota beste askotan asmamenetik<br />
ateratako formatara jotzen da, beharbada orain dela berrogei urtetako<br />
kazetetan espresio horri irtenbide egokia eman zitzaiola jakin barik .<br />
Jose Mari Larreak ere puntu hori azpimarratzen du . Euskal prentsa ez dela<br />
orain hasi eta tradizioa oso gutxi ezagutzen eta kontuan hartzen dela aipatzen<br />
du (Argia, 1995b :38) : "Batez ere espainolaren bidez deskubritzen ari garena<br />
hizkuntzaren aldetik asmatua dago" . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tokia<br />
aldarrikatzen du :<br />
"Guk literaturaren hiru historia ditugu : Mitxelena, Villasante eta<br />
Sarasolak kontatuak . Horietan ez da kontutan hartu ordea, prentsan<br />
idazten zena . Orain norbaitek euskal literaturaren historia egingo<br />
balu, jenero horiek kontutan hartu beharko lituzke, batzuk oso<br />
literarioak direlako, eta hizkuntzaren estandarizaziorako funtsezkoak"<br />
(1995b :38) .<br />
Ez dugu guk horretarako ekarpen handirik egingo . Hustuketa bidezko lanaren<br />
bidez tradizioan eman diren forma linguistikoak bildu eta kategorizatuta, arlo<br />
batzuetan egin zena hobeto ezagutu eta erreferentziak eskurago edukitzen<br />
lagun genezakeela pentsatu dugu .<br />
1 .2 . <strong>Kazetaritza</strong>ko hitz eta esamoldeak<br />
Joxe Lizarraldek, goraxeago aipatu dugun baieztapenaren ondoren, zera dio :
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 232<br />
"Hizkuntzaren tradizioa puntu askotan jasoa dago : lexikoan, joskeran,<br />
gauzak adierazteko moldeetan, jardunaren isurian eta horretarako<br />
erabiltzen diren lotura, giltza eta itzulietan" .<br />
Jardunaren isuria eta joskera aztertzea beste batzuentzako utziz, elementu<br />
errazagoetara jo dugu guk : <strong>kazetari</strong>tzako lexiko eta esamoldeak biltzera .<br />
Tartean sartuko dira Joxe Lizarraldek aipatzen dituen eta hain garrantzitsuak<br />
diren lotura-hitz eta giltzak .<br />
Kazetari hizkeran bi elementu garrantzitsu aipatzen ditu ditu Martínez<br />
Albertos-ek (1983-91) :<br />
a) Jerga espezialduak (zientifikoak, politikoak, juridikoak, profesionalak, etab .) .<br />
b) Sintagma estilistikoak : Hitz bat baino gehiagok osatutako esanahisekuentziak,<br />
baina aldi berean perpausa bat baino unitate txikiagoak osatzen<br />
dituztenak .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ko lexikoak eta esamoldeek hori baino esparru zabalagoa<br />
harrapatzen dute, baina, zalantzarik gabe, bi horiek elementu garrantzitsuak<br />
dira hauen barruan. <strong>Kazetaritza</strong>ko lexikoa eta esamoldeak biltzean, beraz,<br />
hainbat motatako elementuak aurki daitezke . Kategorizazio bat egingo dugu,<br />
bildutako hitz eta esapideak modu ordenatu batean aurkezteko .<br />
1 .3 . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioaz<br />
III . zatiko 7 .1 .1 . azpiatalean egin dugu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioari<br />
buruzko errepaso txiki bat, gain gainetik . Tradizio horren gain<strong>begiratu</strong>a beste<br />
batzuek egin dute (ikus Díaz Noci, 1992) eta ez da gure asmoa hori guztia hoa<br />
ekartzea .<br />
Hala ere, 7 .1 .1 . azpiataleko deskribapen laburrari iruzkin batzuk egitea<br />
komeni zaigu, gure hustuketaren aukera hobeto kokatzeko .<br />
Euskara hutsean (edo nagusiki euskaraz) egindako <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioa<br />
pintzelada batzuekin laburbilduko dugu Díaz Noci-ren eskutik batez ere,<br />
hainbat gauza kanpoan utziz :<br />
- XIX . mendearen erdialdean sortu ziren <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren lehen<br />
aleak. 1834an Donostiako liberalek argitaratu zituzten lehen euskal testuak,<br />
polarizazio politikoaren giroan . 1848an Chahok kaleratu zuen euskara<br />
hutsezko lehen agerkaria: Uskal Herrico Gaseta .<br />
- Hortik aurrera, aipatuko ditugun aldizkari nahiko finkatuekin batera<br />
almanakak eta iraupen gutxiko aldizkariak ere aipatu beharrekoak dira .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ren bidea urratzeko balio izan zuten argitalpen labur baina ugari<br />
hauek.
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
- Iparraldeko eta Hegoaldeko <strong>euskarazko</strong> prentsak bide bana egin dute,<br />
elkarrengandik nahiko modu autonomoan . Muga administratiboa tarteko, zaila<br />
izan da ipar eta hegoaldeko euskaldunen arteko harremana garai horretan .<br />
Iparraldean Eskualzaleen-<strong>Bi</strong>ltzarra sortu zen bitartean, Hegoaldean Euskal-<br />
Esnalea sortu zen . Hala ere, beren ezberdintasunean, hizkuntzaren ikuspegitik<br />
alde biek (eta, akaso, bereziki Iparraldekoak) garatu dituzte prentsa<br />
esperientzia interesgarriak .<br />
Iparraldean :<br />
- Eskualduna kazeta izan da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren historian lehen<br />
erreferentzia garrantzitsua . Batetik bere garai inguruan gehien iraun zuen<br />
kazeta da, eta, bestetik, hizkuntzaren funtzionaltasuna bilatu eta lortu zuena .<br />
- <strong>Bi</strong>garren Mundu Gerran izandako jarrerak tarteko, Eskualduna ezkutatuta,<br />
bere testigua Herria astekariak hartu zuen . Oinarrizko formula beretsuarekin,<br />
berrogeigarren hamarkadatik gaur egunera arte iraun du astekari honek .<br />
Hegoaldean:<br />
- Euskalkien inguruan eredu ezberdinak garatu ziren Hegoaldean .<br />
Gipuzkeraren ingurukoa, nafarren ekarpena (zenbaiten ustez gipuzkerara<br />
lerratua, neurri batean), eta <strong>Bi</strong>zkaian bi eredu : Sabino Aranaren ildokoa, eta<br />
bestea zabalagoa, Añibarroren tradizioan oinarritua .<br />
- Argia astekaria (1921-1936) izan zen gipuzkeraren inguruan garatutako<br />
agerkari nagusia . Díaz Noci-ren ustez bizkaierazkoek eta, batez ere, euskara<br />
hutsezko aldizkari jelkideek baino arrakasta handiagoa izan zuen .<br />
- <strong>Bi</strong>zkaian bi hizkera eredu izan ziren . Batetik, Añibarroren tradizioan<br />
sustraiturik Resurrección Maria de Azkue eta ingurukoek egin nahi zutena,<br />
aranismoetatik urrunduz . Azkuek martxan jarritako Euskalzale kazeta da bide<br />
honen agertoki nagusia . Bestetik eredu garbizale aranistaren jarraitzaile<br />
zirenen ereduan, jelkideei lotutako agerkarietan, hainbat agerkari atera ziren,<br />
Euzko adibidez .<br />
- Nafarroan, Lehenengo Mundu Gerraren ostean sortutako Gure Herria, Jesusén<br />
<strong>Bi</strong>otzaren Deya eta Zeruko Argia aipa litezke . Azken bi agerkarietan, neurri<br />
batean, gipuzkerara begira idatzitako testuak baina goi-nafarreraren ekarriz<br />
osotuak aurki daitezke, Díaz Noci-k dioenez .<br />
- Egunaren esperientzia ere aipagarria da, egunkari bakarra delako . Gerrako<br />
hilabete gogorretan, ia emergentzia giroan atera zen . Aurretik, ordea,<br />
antzerako zerbait sortzeko hanbat ahalegin eta baldintza-sortze izan zirela<br />
gogoratu beharra dago . Erredakzio talde gazte batekin, hainbat hizkera-eredu<br />
hartu zituen bere baitan, aurreko puntuetan deskribatutako egoera eta<br />
burruketatik abiatuta.<br />
- Franco-ren agintaldiak moztu zuen Hegoaldean <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
bilakaera . Hor jarri dugu gure muga . Transizio demokratikoaren garaitik gaur<br />
233
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 234<br />
artekoa beste aro bat da <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzarentzat, orain bizitzen ari<br />
garen aroa .<br />
1 .4 . Hizkera-moduak tradizioan<br />
- Iparraldean euskara hutsean agertutako lehen kazeta zubereraz idatzi zen<br />
nagusiki, frantsesaren ortografiarekin . Hala ere, zuberera nahiko zokoratua<br />
gelditu zen ondorengo argitalpen nagusiagoetan . Almanaka batzuetara eta<br />
Eskualduna aldizkariko zati batzuetara mugatuta gelditu zen zuberera, eta ez<br />
du garapenik izan .<br />
- XIX . mende bukaeratik XX .era Iparraldeko prentsa idazkeran hizkera<br />
estandar moduko bat sortuz eta finkatuz joango da : nafarrera-lapurtera<br />
literarioa . Piarres Laffitek kodifikatu zuen idazkera hau . Esan liteke<br />
lapurteraren oinarri klasikoa baxenafartarren hizkuntz ekarpenekin<br />
aberastuta sortzen dela, lehenik Eskualdunan eta gero Herrian finkatuz doan<br />
hizkera .<br />
- Hizkera-eredu ezberdinak garatu ziren Hegoaldeko probintzietan . Batetik,<br />
gipuzkera, erdiko gipuzkera nagusitzen da . Nafar idazle batzuek ere eredu<br />
honetarantz jotzen dute Díaz Noci-ren ustez . Baina Nafarroako <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzaren berezitasuna eta ekarpena ere kontuan hartzekoa da .<br />
<strong>Bi</strong>zkaian bi eredu garatu ziren: Añibarroren tradizioan oinarriturikoa eta<br />
Sabino Aranaren ildokoa. Iparraldean ez bezala, Hegoaldean ikuspegi<br />
politikoari lotuagoa zegoen euskara eredua ; hizkuntzak eta berau erabiltzeko<br />
ereduek karga politikoa zuten . Euskara, tresna huts baino gehiago, bere baitan<br />
elementu politikoa zen. Honek eragin egin zuen bere hizkeraren moldeetan .<br />
- Argiak garatu zuen idazkera Hegoaldeko lehenengo euskara baturantzako<br />
emandako adibiderik hoberenetariko bat da Díaz Noci-ren ustez . Gipuzkera<br />
estandar-moduko bat lortzen saiatu zen praktikan . Zentzu honetan<br />
Iparraldean Eskualdunak egindakoarekin konpara liteke .<br />
Gipuzkoako astekari honek hizkera batu eta funtzionalaren aldeko apustua<br />
egiten du, batez ere <strong>Bi</strong>tor Garitaonaindiaren eskutik . Salbuespenak salbuespen,<br />
oro har, neologismo aranarrak ez ditu beti onartzen .<br />
Aipatzeko modukoa da <strong>euskarazko</strong> lehen 'estilo orria' (idazkera arauak biltzen<br />
dituen orri multzoa) erabili zela Argian . Dozenaren bat orrialdeko idazkeraarau<br />
multzoa da, deklinabidea, aditz taulak, erakusleak eta horrelako hainbat<br />
gauza arautzen dituena .<br />
Javier Díaz Noci-k <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioan hizkera mailan<br />
ekarpenak egin zituzten bi kazeta apartatzen ditu (Argia, 1995a:39) :<br />
Eskualduna eta Argia . Eskualdunak Iparraldean <strong>kazetari</strong>tzarako hizkeraeredua<br />
sortu zuen . Argiari, berriz, gauza asko aitortzen dizkio : eredu<br />
periodistikoa sortu zuen, grafikoki ere maila ona zuen, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 235<br />
modernitate bidean jarri zuen, hizkera estandarra lortzeko pausoak eman<br />
zituen .<br />
Jose Mari Larreak Iparraldeko <strong>kazetari</strong>tzaren garrantzia azpimarratzen du<br />
hizkuntzaren aldetik . Euskal prentsaren historian biltzeko asko geratzen den<br />
galdetzen diotenean erantzuten du :<br />
"Bai noski, nik egin dudanaz gain, lan handia dago euskal prentsaren<br />
materialak biltze aldetik . Hori eginez gero, argi ikusten dut ordea,<br />
lapurtarrak eta nafarrak bakarrik geldituko zirela" (Argia, 1995b :38) .<br />
1 .5 . Gure aukera: lau agerkari<br />
Euskal prentsaren tradizioko gorputzean <strong>kazetari</strong> hizkeraren aldetik guri<br />
gehien interesatzen zaizkigunak <strong>kazetari</strong>tza informatiboa euskaraz garatu<br />
duten agerkariak dira, batez ere . Hauetan tradiziorik luze eta j arraiena<br />
Iparraldean izandakoa da . Hegoaldean ere badira kontuan hartzeko moduko<br />
esperientziak. Hiru irizpide aplikatu ditugu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren<br />
tradizioan gure laginetarako kazetak aukeratzerakoan :<br />
- <strong>Kazetaritza</strong> informatiboa (egunerokoa, asterokoa, bizia) eta beronen hizkera<br />
garatu duten agerkariak .<br />
- Irizpide geografikoa (edo euskalkiena), aurreko irizpidea betetzen duten<br />
agerkariekin .<br />
- Agerkarion pisua, inguruko eta garai bereko antzekoekin konparatuz :<br />
iraupena, proiektuaren sendotasuna, singulartasuna . . . beti ere hizkera<br />
erreferentzia nagusi hartuta .<br />
Hiru irizpideon arabera, lau kazeta hautatu ditugu, berauetan lexikoaren eta<br />
esamoldeen hustuketa selektiboa egiteko :<br />
Eskualduna<br />
Argia<br />
Eguna<br />
Herria<br />
Aitor dugu, hala ere, Nafarroako (Nafarroa Garaiko) ekarpenak albo batera<br />
gelditu zaizkigula gure hustuketan . Gure aukera kualitaboki eta kuantatatiboki<br />
esanguratsuak ziren 4 kazeta nagusi hartzea izan da, eta zirrikitu horretatik<br />
ihes egin digu Nafarroa Garaiko ekarpenak .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 236<br />
2 . Metodologia<br />
2 .1 . Aztertu ditugun argitalpenak<br />
2 .2 . Iturriak<br />
2 .3 . Lagina<br />
2 .4 . Aztertutako atalak<br />
2 .5 . Analisi unitatea<br />
2 .6 . Azterketa pilotua kategoriak eta lan prozedurak finkatzeko<br />
2 .7 . Finkatutako kategoria-sistema<br />
2 .8 . Kodifikazio-fitxa
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 237<br />
2 . Metodologia<br />
2 .1 . Aztertu diren argitalpenak<br />
"Eskualduna":(1887-1944)<br />
- Eskualduna astekaria euskaraz <strong>kazetari</strong> funtzioa bete-betean bete zuen<br />
lehenbiziko kazeta dela esan liteke . 1887 . urtean Baionan sortua, 1944 . urtera<br />
arte iraun zuen, aldi batzuetan izena aldatu bazuen ere (Eskualdun Ona) .<br />
- Díaz Noci-k dioenez, 1886 . urte inguruan Pabe-n Le reveil basque izeneko<br />
aldizkaria sortu zen frantsesez eta euskaraz, baxenafartar eta zuberotarren<br />
botoak eskuratzeko . Horri kontra egiteko, kontserbadore eta apaiz<br />
eskuindarren eraginez Baionan Eskualduna sortu zen . Pabeko agerkaria itxi<br />
egin zen eta Eskualdunak, aldiz, jarraitu egin zuen .<br />
- Ildo kontserbadore eta erlijiosoa izan zuen beti . Euskara, elementu politiko<br />
baino gehiago, komunikazio tresna eraginkor moduan ulertzen zuten, eta ildo<br />
horretan garatu zuten .<br />
- Lapurtar eta baxenafartar euskalkiak nagusi badira ere, herrietako berrietan<br />
aniztasun zabala erakusten du, Zuberoako euskalkia ere tartean dela .<br />
- Jose Maria Larrearen iritziz, euskal prentsa Eskualdunarekin hasi zen, eta<br />
tamalgarria da aldizkari honen bilduma oso bat inon ez egotea (Argia, 1995b) .<br />
- Javier Díaz Noci-ren ustez Eskualdunak sortu zuen Iparraldeko <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong>tzaren eredua . Iparralderako hizkuntz eredu bat finkatzen du,<br />
euskararen funtzionalitatea bilatu eta lortuz . Euskalkiari dagokionez,<br />
argitalpenak Baionan egiten ziren baina idazle gehienak baxenafarrak zirela<br />
kontuan izan behar da . Beraz, "lapurtera klasikoa oinarri gisa hartu eta<br />
ondoren baxenafarreratik jasotako hitzekin osatzen zuten" (Argia, 1995a) .<br />
Ipar Euskal Herriko kazetagintzan ondorengo bidea egin da, autore honen<br />
ustez : nagusitasun historikoa lapurtera kostarrean zetzan, eta ekoizpen<br />
editoriala ere Baionan zegoen . Inguru hartako aldaera oinarritzat hartuz,<br />
hurbilen zegoen euskalkiarekin nolabaiteko batasuna egin zuten, lapurtera<br />
behenafarrerazko hitzekin osatuz . Díaz Noci-k aipatzen du Seber Altubek<br />
kazeta honetaz zuen iritzia : garbizale izan gabe, eta ortografia piskanaka<br />
piskanaka moldatuz, erdarazkotik asko urrundu gabe, arrakasta lortu zuela .<br />
"El resultado ha sido que la 'masa euskaldun' de Lapurdi, Zuberoa y<br />
Benaparroa se haya habituado a la lectura del euskera en<br />
proporciones incomparablemente mayores que en el resto de<br />
Euskalerria . Ha contribuido a ello muy especialmente el semanario<br />
'Eskualduna', publicación que data de hace 46 años y es leída con<br />
fruición por la masa euskaldun de aquellas regiones" (Altube, 1934,<br />
aip . Díaz Noci, 1995)
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 238<br />
"Argia" : (1921-1936)<br />
- Donostian argitaratutako astekaria . Euskara hutsez argitaratu zen .<br />
- Euskal Herriko eta estatuetako berrien gainetik, herrietako kroniketan<br />
oinarritzen zuen bere informazioa . Garaiko abertzaletasunak eta<br />
euskaltzaletasunak markatutako iritzi ildoan zebilen, <strong>Bi</strong>tor Garitaonaindiaren<br />
zuzendaritzapean . Garitaonaindia apaiz bizkaitarra zen, eta bera izan zen, hasi<br />
eta buka, aldizkariaren arima .<br />
Díaz Noci-ren ustez (1995 :9) :<br />
- Irakurlego oso bat finkatu zuen aldizkari honek . Hegoaldean bai harreraren<br />
aldetik eta bai hizkeraren aldetik arrakastarik sendoena izan zuen <strong>euskarazko</strong><br />
astekaria izan zen. 1924an 6 .000 ale saltzen zirela aipatzen da ale batean, eta<br />
30.000 irakurlerengana iristen zirela. 1928an 7 .000 astekari saltzen zirela<br />
dirudi .<br />
- Lehen aipatu dugunez, Argiaren idazkera Hego Euskal Herriko lehenengo<br />
euskara baturantzako emandako pausoaren adibiderik onenetariko bat dela<br />
esan daiteke . Gipuzkera estandar-moduko bat lortzen saiatu ziren<br />
Garitaonaindia eta bere taldea . Zentzu honetan Iparraldean Eskualdunak<br />
egindakoarekin konparatzen du Díaz Noci-k.<br />
- Argiari ekarpen ugari ikusten dio autore honek : eredu periodistikoa sortu<br />
zuen, grafikoki ere maila ona zuen, <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza modernitate bidean<br />
jarri zuten, hizkera estandarra lortzeko pausoak eman zituzten (Argia,<br />
1995a:39) .<br />
- Gipuzkeraren baitan funtzionaltasunera eta estandarrera egindako ahalegina<br />
da Argiarena . Gipuzkoako astekari honek hizkera batu eta funtzionalaren<br />
aldeko apustua egiten du, batez ere <strong>Bi</strong>tor Garitaonaindiaren eskutik .<br />
Salbuespenak salbuespen, oro har, neologismo aranarrak ez ditu beti onartzen .<br />
<strong>Bi</strong>tor Garitaonaindiaren aipua biziki argigarria da, Argiaren hizkeraren nondik<br />
norakoa ulertzeko :<br />
"Bear-bearrekoa da euskal-idazkeraz guztiok bat egitea . ¿Zein bide<br />
izango da egokiena euskal-bakuntza ori lortuteko? Autetsi lenbizi<br />
ditugun izkelgietatik bat, eta arteztu, bere anaiak dituzten osaguneak<br />
ezarriaz . Nire aburuz, gipuzkoar izkelgia autetsi bear da, beste<br />
izkelgiak baño obari geyago dituelako bere alde . Erezagoa, bai<br />
zabaltzeko ta bai ulertzeko . Beste guzien erdian arkitzen da ; ta<br />
errezago da erdikoa bere inguru edo alboetara zabaltzea, ertzak bat<br />
egitea baño . <strong>Bi</strong>zkaitarrak ulertzen dute gipuzkoarren izkera,<br />
gipuzkoarrak ez bizkaitarrena, gipuzkoar ta zuberotar edo<br />
lapurditarren artean ori ber-bera jazoten da . Idazle guzien euskera
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 239<br />
ori ez da izango gaur-egunian itz edo idazten dan gipuzkoera ; baizik<br />
osotua, apaindua (Garitaonaindia, 1922, aip . Diaz Noci, 1995:15) .<br />
Garitaonaindiarekin batera, Anbrosio Zatarain eta Gregorio Mujika izan ziren<br />
bide hau markatu zutenak Argian .<br />
- Batasuna ageri zuen Argiaren idazkerak, arauak eta irizpideak eman eta<br />
zaindu egiten zirelako .<br />
- Euskarazko lehen 'estilo orria' (idazkera arauak biltzen dituen orri multzoa)<br />
Argian egin zen . 1923ko Argiaren egutegian argitaratu zen . Idazkera-arau<br />
multzoa zen, deklinabidea, aditz taulak, erakusleak eta abar nola erabili<br />
erabakitzen zuena .<br />
"Eguna"(1937)<br />
- Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzan izan den euskara hutsezko lehenbiziko egunkaria .<br />
- Gerra zibil garaian argitaratu zen, une hartako <strong>Bi</strong>lboko Gobernuari eta Euzko<br />
Alderdi jeltzaleari lotuta. 1937ko urtarrilaren lean ikusi zuen argia eta urte<br />
bereko ekainaren 13an atera zen azken alea, gerraren norabideak eraginda .<br />
- Jabetza Eusko Alderdi jeltzalearena zen, Eusko Jaurlaritzaren babespean .<br />
- Euskara hutsez argitaratzen zituen 10 mila ale inguru eta nagusiki<br />
gudalostean banatzen zen, gerora harpidetza saiorik izan bazuen ere .<br />
- Fronteko berriak, Euskal Herriko berriak eta nazioartekoak zituen nagusi,<br />
albiste zuzeneko eta iritzizko <strong>kazetari</strong>tza konbinatuz .<br />
- Euskara motari dagokionez, bizkaiera zen nagusi, gipuzkerazko zatiak ere<br />
bazituen arren, <strong>kazetari</strong>aren jatorriaren arabera . Eguneroko lanak beharturik<br />
behar bezain garbizalea ez zelako sabindar garbizaleenek kritikatu bazuten<br />
ere, aranismoz jositako bizkaiera dauka oinarritzat .<br />
Agustin Zurikarai ondarrutarrak dio, garai hartako esperientziak berrituz :<br />
"Eguna-k askatasunez jokatu eban . Ba egozan aranatarrak haren lege<br />
edo arauetan idazten ebenak, batez be <strong>Bi</strong>zkai aldekoen artean ; ba<br />
egozan baita beste asko horretan alegintzen ez ziranak, herri-euskera<br />
erabilten ebenak . Horretan goietatik ez gendun ezelako agindurik<br />
hartu ( . . .) Baina kontu egin euskeraz idazten eben gehienak, hain<br />
zuzen be, Sabinek bere bizkaiera hartu eta erabilten eben ingurukoak<br />
ziraia" (Zueikarai, 1994 :25) .<br />
- Idazketa taldea, oro har pertsona gazte eta laikoek osatzen zuten, Eusko<br />
Alderdi Jeltzalearen ingurukoak : Zurikaraik 21 urte zituen, eta Erkiaga,<br />
Eizmendi, Mendizabal eta Arizmendiarrieta (apaiza) . .. ere gazte-gazteak ziren .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
"Herria"(1944- . . .)<br />
- 1944ko azaroaren 16an argitaratu zen lehen aldiz . 51 urte egin ditu, beraz .<br />
- Eskualdunaren oinordeko astekaria da, nolabait . Hura ezkutatu eta berehala<br />
hasi zen, antzerako oinarrizko formularekin . Eskualduna itxi zutenean, Bernard<br />
Etxeberri, Loius Dassance, Leon Leon, Otsobi eta Piarres Lafitte elkartu ziren,<br />
Herria sortzeko . Lau orrialdez osatutako 1 .500-2 .000 ale banatu ziren, etxe eta<br />
elizetan .<br />
- Iparraldeko euskalkietan (batez ere lapurtera eta baxenafarrera) egindako<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren zuzia jaso eta gure egunetaraino ekarri du, oraindik ere astero<br />
argitaratzen baita .<br />
- Gai aldetik zabala izateko asmoz jaio zen . Ohiturak, festak, lurra, elizako<br />
berriak eta herrietako berri (ezkontzak, sortzeak, hiltzeak) eta gorabeherak<br />
jorratzen zituzten . Hasieran politikan parte hartu zuen, hautagai baten alde<br />
eginez, baina piskanaka piskanaka beste aukeretara ere zabaltzen joan zen .<br />
Kristau demokraziaren bidea ireki zuen eskuin gogorraren aurrean, gero<br />
abertzaleei ere tokia uztera pasatzeko .<br />
- Egun, Ipar Euskal Herriko, hegoaldeko, estatuetako informazioa eta<br />
iparraldeko herrietako informazioa konbinatzen ditu . Orain arteko 50 urteko<br />
historian aldaketak izan baditu ere (gai nagusien tratamentua, erreportaia<br />
luzeagoak . . .) aipatu dugun formulari eutsi dio nagusiki .<br />
- Piarres Laffite eta Emile Larre izan dira aldizkariaren gidari nagusiak,<br />
kronologian ia hurrenez hurren . Beste izen aipagarria Jean Hiriart Urruti dugu,<br />
<strong>kazetari</strong> hizkera landua lortu zuen idazlea, 1967tik 1969ra .<br />
- Iparraldeko euskara zaintzea izan dute helburuetako bat, euskalkien<br />
aberastasunari eustea .<br />
- Luzien Etxezaharretaren ustez, "Ipar Euskal Herriko batasuna egin du<br />
astekariak, eta honekin batera sortu du halako euskara batu Iparraldeko bat"<br />
(Argia, 1994b) . Joan Mari Torrealdairen ustez, "50 urtetan Ipar Euskal Herrian<br />
sekulako funtzio kulturala bete du . Lan izugarria egin du : instituzionalki<br />
egituratu gabeko herri batean kohesio-indar handia suposatu du" (Argia,<br />
1994b) .<br />
2 .2 . Iturriak<br />
<strong>Bi</strong>zkaiko Diputazioaren liburutegian, Gipuzkoako Diputazioaren liburutegian,<br />
Baionako artxibotegian eta Euskaltzaindiaren liburutegian aurkitzen dira,<br />
banaturik, lau kazeta hauetako aleak .<br />
Kazeten edo hauen mikrofilmen fotokopia bidez egin dugu lana .<br />
240
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 241<br />
2 .3 . Lagina<br />
Lexiko eta esamoldeen hustuketa selektibo bat egiteko asmoak aldizkari<br />
hauen lagin esanguratsu baina malgu batekin lana egitea pentsarazi digu .<br />
Horrela, adibidez Argiaren kasuan urteko ale bana hartu dugu, 16 aleko lagina<br />
osatuz eta Eskualdunaren kasuan, aldiz, 26 ale hartu ditugu gizaldiaren<br />
hasieratik 26 urte ezberdinetako aleak hartuz . Urteren bateko aleak<br />
eskuratzeko zailtasunak izanez gero ez gara zorrotzak izan, ez baitugu uste<br />
izan laginaren zehaztasun erabatekoa garrantzizkoa denik gure kasurako .<br />
Beraz, orokorrean laginek urteroko (edo eguneroko, Egunaren kasuan) logika<br />
jarraitzen badute ere, tartean hutsuneak utzi ditugu, alearen kalitate<br />
eskasagatik edo artxiboan urtea falta zelako .<br />
Argitalpen bakoitzeko lagina :<br />
'Argia' : 1921eko sorrera urtetik 1935 artean urteko ale bana hartu dugu modu<br />
aleatorioan . 1927 eta 1931-33-34 urtekoak falta dira eta horren ordez 1925-<br />
26-32 urteetatik bina ale hartu ditugu, 16 aleko lagina osatuz .<br />
'Eskualduna' : 1900 urtetik 1936 urtera arte urteko ale bana hartu da<br />
printzipioz, 1918tik 1926rako eta 1927tik 1931rako hutsuneekin . Denera, 26<br />
ale .<br />
'Herria' : 1955etik 1985 urtera arte urteko ale bana hartu dugu, 30 aleko<br />
lagina osatuz . Euskara batuaren sorreraren urteetatik aurrera pasa bagara ere,<br />
Herriak bere hizkuntz eredu propioa garatu du eta uste dugu aberatsagoa dela<br />
1985erainoko aleak aztertzen jarraitzea, hirurogeigarren hamarkadan gelditu<br />
eta urteko bina ale aztertzea baino .<br />
'Eguna' : Urte bakar bateko hilabete batzuetan argitaratu zenez, lagina osatzeko<br />
modu berezian jokatu dugu kasu honetan . Apirilaren 24tik maiatzaren 20ra<br />
doazen aleak hartu ditugu, Gernikako Bonbardaketaren ingurukoak . Hala,<br />
hasierako hilabeteak salbaturik hizkera finkatu samarra zegoen garaiko<br />
hilabetea hartu dugu . Denera 20 aleko lagina .<br />
2 .4 . Aztertutako atalak<br />
Hustuketaren helburua <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tza informatiboan erabilitako<br />
lexikoa eta esamoldeak biltzea da . Beraz, argitalpen hauetan azterketarako<br />
hautatu diren zatiak bereziak dira : albisteen kontakizun zuzenari dagozkion<br />
atalak, oro har .<br />
Aldizkari hauetan, piska bat beren garaiari eta orduan zuten funtzioari<br />
atxekita, ez da gaur egun bezain garbi bereizita ageri albistearen kontakizuna<br />
eta iruzkina edo iritzia .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 242<br />
Zehatzago esanda, iritzia emateko atalak ugari eta ondo bereizita badaude ere,<br />
albistearen kontakizunari dagozkion ataletan ez dira zorrozki betetzen gaur<br />
egungo estilo informatiboaren ezaugarriak . Hala ere, zati informatiboak zein<br />
diren eta iritzizkoak zein diren nabarmen bereiz daiteke aztertutako lau<br />
aldizkariotan . Gure hustuketarako funtzio informatiboa betetzen duten atalak<br />
hartu ditugu. Ez dugu bereizketarik eta bazterketarik egin ez gaiaren eta ez<br />
albistearen esparruaren arabera .<br />
2 .5 . Analisi unitatea<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong>tza informatiboan azaltzen diren hitzak eta esamoldeak<br />
dira lan honetako analisi unitateak .<br />
Hitzak: Sustantibo, aditz, adjetibo eta adberbioak .<br />
Sintagmak : Izen nahiz aditz sintagmak . Hitz multzoak .<br />
<strong>Kazetaritza</strong>k hedatzen dituen edukiak adierazteko bereziki erabiltzen diren<br />
baliabideak biltzea da helburua . Hau da, funtzio periodistikorako bereziki<br />
baliagarriak direnak. Apreziazio hau modu selektiboan baizik ez dezakegu<br />
egin, gure idazkuntza-esperientzian eta gaur egungo <strong>kazetari</strong>tza-praktikaren<br />
behaketan oinarrituta, xehetasun pretentsio erabatekorik gabe, ikerketa<br />
kualitatiboa baita .<br />
2 .6 . Azterketa pilotua kategoriak eta lan prozedurarak finkatzeko<br />
a) Gaztelerazko hiru argitalpenen ale banatan egindako azterketa mugatua<br />
Euskal prentsaren tradizioan hustu nahi ditugun elementuak hasierarako<br />
behintzat finkatu ondoren, beren baitako lehen kategorizazioa egin beharra<br />
dago, hustuketaren lanari ekiteko .<br />
Horretarako gaztelerazko prentsan azterketa mugatu bat egitea erabaki dugu,<br />
lehen kategoriak finkatuz . Maila honetan, hau da, gaztelera bezalako<br />
hizkuntzetan normalduago eta finkatuago dauden arloetan (<strong>kazetari</strong>tzako<br />
lexikoa, esamoldeak, juntagailuak, etab .), euskararen erreferentzia da<br />
gaztelera, besteak beste . Arrazoi honegatik azterketa pilotuaren zati bat<br />
gaztelerazko prentsako testuekin egitea baliagarria iruditu zaigu, gero<br />
euskaraz hustu nahi ditugun elementuen sailkapenean laguntza izateko .<br />
Azterketa pilotu honetarako hiru argitalpen hautatu ditugu, bi egunkari eta<br />
astekari bat . Bakoitzetik ale bana hartu dugu :<br />
- El País, 1990-1-4ko alea .<br />
- Egin . 1990-1-4ko alea .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 243<br />
- Cambio 16 . 1990-1-1koa, 945 . alea .<br />
Egunkarien lehen orrialdea eta aldizkariaren barneko lau orrialde aztertu<br />
ditugu, azpimarraketa selektiboa eginez . Lehen aipatutako hiru elementuak<br />
(<strong>kazetari</strong> testuetan bereziki agertzen diren baliabide lexikoak, esamoldeak eta<br />
juntagailuak) testuaren gainean azpimarratu ditugu eta gero kategoriatan<br />
bildu .<br />
Azterketa honetatik ateratako lehen kategoria banaketa horrela gelditu da :<br />
1 . Lexikoa<br />
- Gertaeretako sustantiboak<br />
- Kazetariaren sustantiboak<br />
- Aditzak<br />
- Konposatuak<br />
- Bestelakoak<br />
2 . Esamoldeak<br />
- Aditzezkoak<br />
- Izenlagunak<br />
- Preposizioak<br />
- Adberbiozkoak<br />
3 . Juntagailuak<br />
b) Gure hustuketarako aukeratutako lau argitalpenetako ale banarekin<br />
egindako proba .<br />
Gaztelerazko prentsaren hiru alerekin, gutxi gorabehera eta lehen proba<br />
bezala egindako lanaren ondoren, Eskualduna, Argia, Eguna eta Herria<br />
argitalpenetako ale bana hartu dugu . Lagin mugatu honekin, metodologia<br />
frogatu eta lehen emaitzak jasotzeko bidea egin dugu .<br />
Honetarako, aurreko atalean erdarazko kazeten azterketatik ateratako<br />
kategoriak abiapuntu bezala erabili dira, beti ere azterketaren ikergalderetan<br />
zehaztutako elementuei atxekiz : <strong>kazetari</strong>tzako testuetan agertzen diren<br />
baliabide lexikalak eta esamoldeak .<br />
Aldizkari bakoitzeko ale bana hartu dugu aleatorioki :<br />
Eskualduna, 1929ko abenduaren 13koa .<br />
Herria, 1959ko urtarrilaren Tekoa .<br />
Argia, 1931ko abuztuaren 30ekoa .<br />
Eguna, 1937ko urtarrilaren 10ekoa .<br />
Hartutako laginen fotokopietan hautatutako elementuen azpimarraketa<br />
selektiboa egin dugu, informazioaren kontakizun zuzenari dagozkion ataletan .
<strong>Bi</strong> beqiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 244<br />
Ondoren, azpimarratutako forma bakoitzarekin fitxa bat egin da . <strong>Bi</strong>ldutako<br />
forma bakoitzarekin fitxa bana osatu dugu, behin-behineko kodifikapen fitxaeredua<br />
tajutuz :<br />
a) Sarrera<br />
b) Testuingurua (sarreraren ezaugarriak ezagutzeko beharrezko den<br />
gutxienekoa)<br />
d) Kategoria<br />
e) Agertu deneko kazeta<br />
f) Zenbakia eta orrialdea<br />
Azterketa pilotuko lau aleetan azpimarratutako formekin 246 fitxa osatu dira<br />
orotara . Hitz bakarreko baliabide lexikalak, 115 . Esamoldeak, 113 .<br />
Juntagailuak, 18 .<br />
Azterketa pilotuaren lanik garrantzizkoena, hitzak eta esamoldeak banatzeko<br />
behin-behineko kategoriak tajutzea izan da . Gaztelerazko azterketa mugatutik<br />
ateratako kategoriak gehitu, osatu eta zehaztu ditugu <strong>euskarazko</strong> azterketa<br />
pilotu honetan . Horrelako sailkapenen zehazkabetasunaz ohartuta ere,<br />
erabilgarritasun praktikorako banaketa egin nahiak hitzek eta esapideek<br />
esaldian betetzen duten funtzioaren araberako sailkapena egitera ekarri gaitu,<br />
beti ere bildutako sarreren ugaritasuna kontuan hartuz, talde batzuk egin edo<br />
beste batzuk baztertzeko orduan .<br />
2 .7 . Finkatutako kategoria sistema<br />
Behin-behineko kategoriak tajutu eta horiekin hustuketaren lanean hasi<br />
ondoren, behin eta berriz aldaketak jasan ditu gure sailkapen honek .<br />
Hustuketa eginez joan ahala, zenbait kategoria kendu, aldatu edo ñabartu<br />
beharra ikusi dugu .<br />
Ez du gramatika-saikapen zehatza izateko usterik . Izendapen aldetik eta<br />
multzoketa aldetik ohartzen gara kasu batzuetan zehazkabeegia izan litekeela,<br />
edo kontraesan txiki batzuk dituela. Hainbat buelta eman ondoren <strong>kazetari</strong>ikuspegitik<br />
guretzat argien eta erabilgarrien diren multzoak egin ditugu .<br />
Honela geratu dira bildutako hitz eta esamoldeen kategoriak :<br />
1-0 Enuntziatzaileak<br />
Esaldiaren edo testuaren enuntziatua kokatzen dute . Normalean<br />
independienteak dira eta kenduta ere esaldiak zentzua du . Kazetariaren<br />
ikuspegitik esaldia kokatzen dute, <strong>kazetari</strong>aren iritziarekiko,<br />
testuinguruarekiko edo aurrez esandakoarekiko erlazioan . Antolatzaileak dira,<br />
beraz : esaldia, paragrafoa, aipua edo testua antolatzen dute <strong>kazetari</strong>aren<br />
ikuspegitik . Tartean juntagailuak ere badira, funtzio antolatzaile-enuntziatzaile<br />
hau nabarmenen betetzen dutenak .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 245<br />
1-1 Izenezkoak<br />
Izen sintagma osatzen duten esamoldeak sartu ditugu sail honetan (askotan<br />
I+adj .,I+zenb . edo Izlg .+I) . Ezezko forma hartzen dutenak ere bertan sartu<br />
ditugu, aditza bazter utzirik ("munta handirik ez") .<br />
1-2 Aditzezkoak<br />
Aditza dute ardatz adizlagun edo izen sintagmaren bati loturik . Jokatu barik<br />
jarri ditugu . Inoiz, laguntzailearen erabileran garrantzia dagoenean jokatuta<br />
ipini ditugu .<br />
1-3 Izenlagunak<br />
Izenlagun funtzioa betetzen duten hitz eta esamoldeak . Erlazio atzizkia<br />
erabiltzen dute izenarekin erlazionatzeko (irizpide horren arabera bereiztu<br />
ditugu, jakina, adjetiboetatik) eta normalean izenaren aurretik agertzen dira .<br />
Zenbatzaileak ere bertan sartu ditugu .<br />
1-4 Denborazkoak<br />
Denborazko adizlagunak . Esaldiaren denbora kokatzen dute . Ugari direlako eta<br />
<strong>kazetari</strong>tzan leku garrantzizkoa betetzen dutelako osatu dugu eurekin<br />
kategoria bat, beste adizlagunetatik aparte .<br />
1-5 Adizlagunak<br />
Zakurik anizkoiena da . Adizlagun funtzioa betetzen dutenak sartu ditugu,<br />
denborazkoak ezik . K. Izagirreren Euskal Lokuzioen sailkapenaren antzera<br />
sailka litezke (nolatasunezkoak, zenbatasunezkoak, nontasunezkoak,<br />
partizipalak, galderazkoak, baiezkoak, ezezkoak, galderen korrelatiboak), baina<br />
guk multzo bakarra egin dugu .<br />
1-6 Menpekoak (menderagailuak)<br />
Esaldi baten barruan menpeko esaldi bat sortzen duten morfema gramatikalak<br />
eta moldeak dira hemen sailkatu ditugunak . Subordinazio hauek, adibidez,<br />
Gramatika <strong>Bi</strong>deetan liburuko irizpideen arabera sailka litezke (denborazkoa,<br />
moduzkoa, kausazkoa, xedezkoa, erlatiboa, baldintza, kontzesiboa,<br />
kontsekutiboa, konparaziozkoa) ; hauek ere multzoan utzi ditugu .<br />
Koordinaziorako lokailuak juntagailuen kategorian sailkatu ditugu .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
1-7 Juntagailuak<br />
Esaldien arteko lotura osatzen duten hitzak sartu ditugu sail honetan . Baliteke<br />
esamolde lexikalizatu bat edo beste ere egotea . Lotura hau koordinazio<br />
motakoa ohi da, bai esaldi koordinatu baten barruan edo bai aurreko esaldi<br />
edo paragrafoarekin . Gogora dazagun, hala ere, bereziki testuaren <strong>kazetari</strong>ikuspegia<br />
kokatzen dutenak 1-0 atalean sartu ditugula .<br />
2-1 Kontagaiarenak<br />
<strong>Kazetaritza</strong>n erabiltzen diren gai nagusien terminologiei dagozkien<br />
sustantiboak . Hauen barruan kirolari dagozkionak, politika instituzionalekoak,<br />
gerraren ingurukoak, 'gertakari' ataletakoak . .. bereiztuko ditugu aurrerago .<br />
2-2 Kazetariarenak<br />
Inolako gai bereziren terminologia propioa izan gabe, edo hori bakarrik izan<br />
gabe, gai guztietarako <strong>kazetari</strong>ak bere jardunean erabiltzen dituen<br />
sustantiboak . Nolabait errealitatearen <strong>kazetari</strong> ikuspegiari dagozkionak eta,<br />
askotan, <strong>kazetari</strong>tzan zentzu edo ñabardura berezia hartzen dutenak .<br />
2-3 Aditzak<br />
Hitz bakarreko aditzak . <strong>Kazetaritza</strong>n deskribatzen diren egintzetan agertzen<br />
direnak . Sustantiboetan egindako bereizketa egin ez badugu ere, batzuk<br />
gehiago dira <strong>kazetari</strong>arenak eta beste batzuk gehiago kontagaiarenak .<br />
'1-2-3' kodearekin bereizita jarri ditugu oso ohikoak diren eta lexikalizio<br />
bidean aurrerago edo atzeraxeago dauden bi hitzeko aditzak .<br />
2-4 Adberbioak<br />
2-5 Kazetakoak<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ko zeregin eta elementuen terminologiako hitzak .<br />
2-6 Adjetiboak<br />
2 .8 . Kodifikazio-fitxa<br />
Sei alorreko kodifikazio fitxa finkatu dugu jasotako forma bakoitzarentzat :<br />
1 . Sarrera : alor honetan, jasotako esamolde edo hitza ematen da euskara<br />
batuan .<br />
246
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 247<br />
2 . Jasotakoa : jasotako esamolde edo hitza, agertu den bertsioan .<br />
3 . Testuingurua: esamolde edo hitzaren zentzua eta ezaugarriak ulertzeko<br />
beharrezkoa iruditu zaigun gutxieneko testuinguru laburra (esaldi bat,<br />
gehienetan) .<br />
4 . Aldizkaria : argitalpenaren izena .<br />
5 . Data : argitalpenaren alearen data .<br />
6 . Mota: aurreko ataletan finkatutako sailkapenaren arabera, bildutakoari<br />
dagokion kategoria .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 248<br />
3 . Hustuketaren emaitzak<br />
3 .1 . Fitxak kategoriaka eta alfabetikoki ordenaturik<br />
3 .2 . <strong>Bi</strong>ldutakoen zerrenda alfabetikoa<br />
3 .3 . Gai berezietako terminologia eta esamoldeak<br />
3 .3 .1 . Kirola<br />
3 .3 .2 . Gerra<br />
3 .3 .3 . Politika instituzionala<br />
3 .3 .4 . Gizarte gaiak<br />
3 .3 .5 . Gertakarien sailekoak<br />
(Ikus bigarren liburukian)
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 249<br />
V. Ondorioak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 250<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> gain<strong>begiratu</strong>a egiteko hartu dugun<br />
abiapuntuaren egokitasuna berretsi dugu ibilbidearen ondoren : euskal<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren komunikazio zikloko elementuen (hartzailea, igorlea, hizkuntza<br />
bera) egoera partikularrek baldintzatua dago <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkera . Eta<br />
horri erantzun behar dio uneoro, komunikazioa lortuko badu . Mimetismoari<br />
pisu gehiegi eman gabe, bere komunikazio ingurune propioan sortutako<br />
beharrizan, kontraesan eta aukeren arabera moldatu behar du .<br />
Orekez<br />
Moldatze horretan hainbat oreka ditu aurrean <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak,<br />
oreka zailak, oreka propioak :<br />
• Hartzailearen ulermen maila gure komunikazio zikloan : euskaraz<br />
alfabetatuen kantitate-kalitatea berezia da eta euskaldun gehienek erdaraz<br />
euskaraz baino errezago irakurtzen/ulertzen dute . Erdarazko hedabideekin<br />
lehian dagoen euskal <strong>kazetari</strong>tzak errealitate horretan komunikatu behar du .<br />
Bestetik, hizkuntzaren baitan zalantza eremuak zabal samarrak dira, hainbat<br />
erabaki eta terminologia berriak dira, eta <strong>kazetari</strong>ek menperatuko balituzte<br />
ere hartzaileen ahalegina eskatzen dute. Ingurune honetan, <strong>euskarazko</strong><br />
<strong>kazetari</strong> hizkerak albisteen eduki (tekniko, politiko, sozial, zientifiko) guztiak<br />
zehatz azaldu behar ditu, hizkera berezi horien eta hizkera arrunten arteko<br />
bitartekaritza eginez .<br />
Beraz, eduki anitz eta zehatzak azaldu behar dira, hartzailearen ulermena<br />
gehiegi bortxatu gabe, baina oso eskueran dauden albo-erdaren kalko<br />
errazean jausi barik . Oreka konplexua da, eta gehienetan alboren batera<br />
makurtzen da: zehaztasun faltara, kalkoaren aldera, ulermenaren galerara .<br />
Argitasunaren aldeko apustu garbia eginez, ahozkotasunaren baliabideetara<br />
jotzea da azken aldian zabaldu den kontsigna nagusia, oraindik ere nahikoa<br />
barneratu gabea. Ahozkora hurbildutako argitasunaren aldeko apustua<br />
bateragarria da aipatu dugun oreka hirukoitzarekin : zehatza izaten lagun<br />
dezake, albo-erdaren kalkoari itzuri egiten dio eta, batez ere, hartzaile<br />
euskaldunaren ulermenera hurbiltzen da .<br />
• Ahozkotasunerako deiak badu, ordea, kontuan hartu beharreko beste oreka<br />
bat : euskalkien artekoa . Euskara anitza da, eta aniztasun horretan gauzatzen<br />
da ahozko euskara . Euskara argia eta zehatza egiteko ahozko baliabideetara jo<br />
behar bada, zein ahozkotara? Txokokerian erortzeko arriskua dago, euskalki<br />
batzuk txokoratu eta beste batzuk zokoratzekoa .<br />
Gure <strong>kazetari</strong> hizkeraren ahozko baliabideetan eta lexiko mailan gazteleraren<br />
kalkoz zipriztindutako gipuzkera nagusiarazten ari dela kexatzen da zenbait .<br />
Euskara estandarra eraikuntza prozesuan dagoen hizkera da . Euskararen<br />
osotasunaren ikuspegiak oreka eskatzen du, euskalkietatik nahiz alboerdaretatik<br />
jasota denentzako hizkera sortzen ari garela kontuan edukiz .<br />
• Oreken ideiari eraikuntzarena gehitu behar zaio . Komunikazioa azpimarratu<br />
dugu orain arte : euskara eta euskal hartzaileak egoera jakin batean daude, eta
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
azken finean <strong>kazetari</strong>ak hor modu argi-zehatzean komunikatzea lortu behar<br />
du. Baina kontuan hartu behar da denboran zeharreko ikuspegia ere : euskara<br />
eraikuntzan dago, etorkizuna ere faktore bat da .<br />
Adibidez, zenbait euskal terminologia gizarteratu gabe dago . Horiek<br />
erabiltzeak komunikazio-galera dakar askotan, hasieran ez ulertzeko arriskua,<br />
azalpen beharra, moteltzea . Baina terminologiok normaltzeko bide bakarra da .<br />
Komunikagarritasuna eta eraikuntza uztartzeak ahalegin berezia eskatzen du .<br />
Komunikazioa da lehena . Eraikuntza, hizkuntzaren duintasuna, aurrerapena,<br />
beti gogoan izan beharreko irizpidea . Neurri kontua, tentsioa, berriz ere oreka .<br />
Disfuntzioez<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkera egiten ari den oreka anitz horietan badira<br />
disfuntzioak sortzen dituzten joera batzuk :<br />
- Gure komunikazioaren ikuspegi orokorra galduta beste <strong>kazetari</strong> hizkera<br />
batzuenganako mimetismoa (haien komunikazio baldintzen arabera jokatuz<br />
eta ez gureen arabera) da disfuntzio sortzaile nagusietakoa .<br />
Gure bi albo-erdarek, gaztelerak eta frantsesak, egitura luze eta geldorako<br />
joera dute, eta gainera administrazio eta burokrazia hizkera erretorikoa garatu<br />
dute . <strong>Bi</strong> aspektu hauek eragin zuzena dute albo-erderatako <strong>kazetari</strong><br />
hizkeretan . Itzulpenaren bolumen eta eraginaren bidez batetik, eta<br />
mimetismorako joeraren bidez bestetik, albo-erdaren joera horiek gure<br />
<strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkeran erreproduzitzeko joera dago, argitasunera<br />
jotzeko beharraren kontrako bidetik . Euskararen izaerak egitura luze-geldotik<br />
aldentzea eskatzen du eta hortik aldentzeko aukerak ematen ditu .<br />
- Kazetariek hizkera berezia sortzeko duten joera da beste disfuntzioetako bat,<br />
askotan mimetismoaren bidetik datorrena hau ere . Hizkeran bere<br />
<strong>kazetari</strong>tasuna azpimarratzeko guraria hizkera xume eta argia egiteko oztopo<br />
bihurtzen da . Joera hau ez da bereziki larria une honetan, baina komunikazioa<br />
moteltzen du .<br />
Zereginez<br />
Aipatu ditugun eraikuntza eta orekak gauzatzeko, <strong>kazetari</strong>aren erantzukizunaz<br />
gain, plangintza eta bitartekoen beharra nabarmena da, hain zuzen ere aipatu<br />
dugunagatik : <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkerak egin beharreko eraikuntza eta<br />
orekak konplexuak direlako .<br />
Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren arau-erreferentzietan hainbat hutsune nabari<br />
da: hiztegi batu arauemailerik ez dago ; ebakeraren gaian zalantza eremuak<br />
daude ; azentuaren <strong>arloa</strong>n irizpide finkorik ez dago . Hedabideetan, Euskaldunon<br />
Egunkaria da estilo-liburu benetan arauemailea daukan bakarra . Euskal<br />
Irrati Telebistak hizkuntzaren kalitatea zaintzeko dituen egiturak ez dira bere<br />
tamainaren eta garrantziaren mailara iristen, ez eta beste hedabide txikiago<br />
batzuenak ere .<br />
251
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 252<br />
Hainbat behar planteatzen da aspektu honetan :<br />
- Hedabideek hizkuntzaren gaia kalitate orokorraren funtsezko elementutzat<br />
hartzea, bitartekoen zati duin bat horretara emanez .<br />
- Hizkuntzaren norabidea zaintzen eta gaurkotzen dabiltzan erakundeek<br />
<strong>kazetari</strong> hizkeraren eta oro har hedabideetako hizkuntzaren beharrizanei<br />
tamainako erantzuna ematea .<br />
- Ikerketara bideratutako erakundeek ere badute zer aztertua, euskararen<br />
etorkizunerako gakoetako bat den arlo hau aberasteko bidean .<br />
Fitxategiaz<br />
Euskal <strong>kazetari</strong>tzaren tradiziotik osatu dugun erreferentzia-gorputza kazeten<br />
hautapenagatik, laginagatik eta hustuketaren metodoagatik gorputz mugatua<br />
eta kualitatiboa da . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkera sortzerakoan, beste<br />
hizkuntzetako baliabideetatik eta gure literaturatik nahiz ahozko<br />
euskalkietatik edan behar dugu . Baina bai <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong>tzaren aurreko<br />
baliabideetatik ere .<br />
Egia da tradizio urria dugula, baina ez deuseza, ez hizkera aldetik ere . Hori da<br />
hustuketaren ondorio orokorra . Baliabide horien erreferentzia-multzo bat<br />
bildu dugu eta beren jardunean txertatzeko proba egin nahi dutenetzat<br />
(<strong>kazetari</strong>, estilo-zaintzaile, <strong>kazetari</strong>-ikasle) eskueran jartzen saiatu gara :<br />
funtzioaren araberako sailetan, zerrenda alfabetikoan eta arlo berezietan<br />
gaika .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 253<br />
Egindakotik aurrera betira<br />
Gure lanaren lehen abiapuntua eta lehen ondorioa zera izan da : ikerketa<br />
mailan alor jorratugabea dela <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> hizkera . Ikerketa munduak<br />
errealitatearen gako eta beharrizanei erantzun behar badie, badago zeri<br />
heldua <strong>euskarazko</strong> hedabideen hizkuntzan . Gure lanean marraztu ditugun<br />
oreka eta eraikuntzei aurre egiteko, azkerketa eta ikerketen ekarpena<br />
beharrezkoa du gure <strong>kazetari</strong> hizkerak .<br />
• Euskal <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioaren testuetan egindako hustuketan kanpoan<br />
utzi ditugun aspektuak jorratzea interesgarria izan liteke, antzerako laginak<br />
erabiliz : tradizioan esaldien luzerari, ahozkotasunari eta titulargintzari<br />
emandako erantzunak . Horrela, gaur egungo beharren aurrean gure<br />
tradizioaren erreferentzia osoagoa edukitzea lortuko litzateke .<br />
• Gaur egungo euskal <strong>kazetari</strong>tzako testuen azterketa premiazkoa da . Estatu<br />
Batuetan estilo-analisirako garatutako metodologiak aplikatuz <strong>euskarazko</strong><br />
kazeta-testuen lexiko dibertsitatea, informazio elementuen dentsitatea, hitz<br />
eta perpausen maiztasuna, sustantibo konkretu-abstraktuen maiztasuna,<br />
esaldi ratioak eta abar aztertzea baliagarri izan liteke bide horretan .<br />
• Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkera bere ingurune soziolinguistikoan hartuz, bere<br />
komunikagarritasuna eta disfuntzioak neurtzeko beste ildo bat ere<br />
interesgarria litzateke : populazio euskaldunaren ulermen ikerketak, idatzizko<br />
eta ikusentzuenzko mezuetan . Laborategi eta kanpo-lanerako metodologiekin<br />
iker daiteke ulergarri dena eta ez dena, segmentu eta komunikazio-egoera<br />
ezberdinetan .<br />
• Herri eta eskualde mailako hedabideen hizkera-aukerak ere aztergai daude .<br />
Estandar batuaren eta tokian-tokiko hizkuntz baliabideen arteko elkargune<br />
eta tentsioak ikergai baliagarria dira, piskanaka osatuz goazen euskararen<br />
bidean .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 254<br />
V. <strong>Bi</strong>bliografia
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> _<br />
ALTUBE, Seber<br />
1934 La vida del euskera . Divulgación de los principios de la<br />
linguistica general aplicables a su defensa, Editorial<br />
vasca, <strong>Bi</strong>lbo .<br />
ANTXIA, Jon, LOIDI, Ane eta SARASUA, Jon<br />
1995 Aretxabaletarako Idazkera Liburutxoa, Aretxabaleta,<br />
Loramendi Elkartea, 32 or . .<br />
ARANBURU, Antton<br />
1991 "Euskara eta Euskal Komunikabideak", EEAA, Euskal<br />
Kazetarien Jardunaldiak, Gasteiz, Eusko Jaurlaritzaren<br />
Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 98 or . .<br />
1994 "Kazetaria eta euskara", EEAA, Hedabideetako Euskara,<br />
Ed . Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal Herriko<br />
Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, 152 or . .<br />
ARGIA<br />
1994a "Euskararen erabilera zuzenari adar okerrak hazi<br />
zaizkio", ARGIA, 1994-II-20, 1 .471 . zbk ., 46-50 or . .<br />
1994b "Herriaren kazeta", ARGIA, 1994-XI-20, 1 .505 zbk ., 18-<br />
21 or . .<br />
1995 a "Euskal <strong>kazetari</strong>tzak urrezko aroa bizi du garaiak<br />
horrela lagunduta", ARGIA, 1995-III-26, 1 .523 zbk ., 38-<br />
41 or . .<br />
1995b "Momentu honetan pentsatzen duen jendea batez ere<br />
Nafarroan dago", ARGIA, 1995-VII-9, 1 .538 zbk ., 37-<br />
39 or . .<br />
ARRASATE, Manu<br />
1992 Euskarazko albistegietarako esku-liburua, Euskal<br />
Irrati Telebista arg ., 239 or .<br />
ATXAGA, Mikel<br />
1991 "Euskal Kazetarien arazoak", EEAA, Euskal Kazetarien<br />
Jardunaldiak, Gasteiz, Eusko Jaurlaritzaren<br />
Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 98 or . .<br />
1992 "Estilo-liburua", Deia, 1992-11-26<br />
AZKARATE, Miren<br />
1992 Deia, <strong>Bi</strong>lbo, 1994-4-30<br />
BARTHES, Roland<br />
1957 Le degré zéro de l'ecriture, Paris, Sevil arg .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
BECCARIA, G . L .<br />
1973 Il lenguaggi settoriali in Italia, Milano, Bompiani, (aip .<br />
Hernando,1991) .<br />
BOSTIAN, Lloid R .<br />
1983 "How Active, Passive and Nominal Styles Affect<br />
Readability os Science Writing", Journalism Quaterly,<br />
1983 Vol-60, 635-640 or . .<br />
BURGGON, Judee K . eta Michael, WILKINSON, Miriam<br />
1981 "Writing Style as Predictor of Newspaper Readership,<br />
Satisfaction and Image", Journalism Quarterly, 1981<br />
Vol-58, 225-231 or . .<br />
BUSTOS, Eugenio de<br />
1982 "El léxico político", Boletín informativo de la Fundación<br />
Juan March, 11 . zbk ., Madrid .<br />
CAMINO, Iñaki<br />
1994 "Euskara batuko hitzak", Euskaldunon Egunkaria,<br />
1994-11-11, 26 . or . .<br />
CAMPS I GIRALT, Oriol<br />
1991 "Kataluniaren Esperientzia <strong>Kazetaritza</strong>ren<br />
Normalizazioan", EEAA, Euskal Kazetarien<br />
Jardunaldiak, Gasteiz, Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen<br />
Zerbitzu Nagusia, 98 or . .<br />
CASADO, Manuel<br />
1978 Lengua e ideología- Estudio de 'Diario Libre', Iruñea,<br />
Universidad de Navarra arg ., 220 or . .<br />
CHAHO, Joseph Agustin<br />
1848 Uscal Herrico Gaseta, 1 . zbk . , 1848-6-30, 1 . or . .<br />
CONTE, Rafael<br />
1988 "El cambiante lenguaje de la prensa", AEDE, 9 . zbk .,<br />
Madrid, Asociación Española de Editores de Prensa arg . .<br />
COSERIU, E .<br />
1977 El hombre y su lenguaje, Madrid, Gredos arg ., (aip .<br />
Hernando 1991) .<br />
DIAZ NOCI, Javier<br />
1995 "Gerra aurreko euskal <strong>kazetari</strong>tza eta hizkuntzereduak",<br />
ASJU, XXVIII . zbk . .<br />
DOVIFAT, Emile<br />
1960 Periodismo . I . Fundamentos teóricos y jurídicos, noticia<br />
y opinión, lenguaje y formas de expresión, México,<br />
UTEHA arg . (berrarg . 1964) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
DURAND, Jaques<br />
1981 Las formas de comunicación (Les formes de la<br />
communication), Barcelona, Mitre arg ., (2 . ed ., 1985),<br />
174 or . .<br />
E11 .<br />
1985 Manual de español urgente, Madrid, Catedra arg . . (5 .<br />
arg .), 216 or . .<br />
EGUNKARIA<br />
1992 Estilo Liburua, Donostia, Euskaldunon Egungaria arg .,<br />
343 or . .<br />
ELHUYAR Munduko leku-izenak, Donostia, Elkar arg . .<br />
1990<br />
ELORZA, Mikel<br />
1994 "Zutabe ez debotionezkoa", Argia, 1 .471 . zbk ., 1994-2-20,<br />
48 . or . .<br />
EL PAIS<br />
1980 Libro de estilo, Madrid, PRISA, 325 or . .<br />
1985 Editorial, 1985-10-23 . .<br />
EGIA, Gotzon<br />
1994 "Zein da premia larriena?", Argia, 1994-2-20, 1 .471 .<br />
zbk, 47 . or . .<br />
ERZILLA, Manu<br />
1994 "Euskal <strong>Kazetaritza</strong>z", EEAA, Hedabideetako Euskara, Ed .<br />
Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal Herriko Unibertsitatearen<br />
Argitalpen Zerbitzua, 152 or . .<br />
ESNAL, Pello<br />
1991 "Ahozko Euskaratik <strong>Kazetaritza</strong>ko Euskarara", EEAA,<br />
Euskal Kazetarien Jardunaldiak, Gasteiz, Eusko<br />
Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 98 or . .<br />
ETXEBARRIA, Igone<br />
1994a "Euskal Telebistako euskara", EEAA, Hedabideetako<br />
Euskara, Ed . Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal Herriko<br />
Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, 152 or . .<br />
1994b "Euskararen erabilera zuzenari adar okerrak hazi<br />
zaizkio", Erreportaia, Argia, 1 .471 zbk ., 1994-2-20, 46-<br />
49 . or . .
FERNANDEZ BEAUMONT, Jose<br />
1987 El lenguaje del periodismo moderno- Estilo y normas de<br />
redacción en la prensa de prestigio, Alcobendas,<br />
Sociedad General Española de Librería arg ., 239 . or . .<br />
GAMINDE, Iñaki<br />
1994 "Maila arruntean ez da inposatu behar azentu<br />
eredurik", Elkarrizketa, Euskaldunon Egunkaria,<br />
1994-10-8, 11 . or . .<br />
GARTZIA, Joxerra<br />
1990 "Mintzo denaz mintzo", Egin, 1990-4-X .<br />
GARMENDIA, Mari Karmen<br />
1991 "Sarrera hitzaldia", EEAA, Euskal Kazetarien<br />
Jardunaldiak, Gasteiz, Eusko Jaurlaritzaren<br />
Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 98 or . .<br />
HERNANDO, Bernardino M .<br />
1990 Lenguaje de la prensa, Madrid, Eudema arg ., 204 or. .<br />
1991 "Lenguaje periodístico", EEAA, Diccionario de ciencias<br />
y técnicas de la comunicación, Angel Benito .<br />
HJELMSLEV, Louis<br />
1968 El lenguaje, Madrid, Gredos arg ., aip . Nuñez 1991a . .<br />
IBARGUTXI, Felix<br />
1894 "Estiloa", Informazio Zientzien Fakultaterako Tesina<br />
lana (ale mekanografiatua) . .<br />
ITURAIN, Iñaki eta LOIDI, Loren<br />
1995 Orioko euskara, Orio, Orioko Udala, Euskara Batzordea,<br />
209 or . .<br />
IVAP<br />
1994 Hizkera argiaren bidetik, Herri Arduralaritzaren<br />
Euskal Erakundea, Euskal Autonomi Elkarteko<br />
administrazioa, 299 or . .<br />
IZAGIRRE, Koldo<br />
1988 Euskal lokuzioak, Donostia, Hordago arg . .<br />
KINTANA, Xabier<br />
1992 "Gaurko euskara batuaren inguran", Euskaldunon<br />
Egunkaria, 1992-6-18, 3 . or . .<br />
1994a "Ahozko eta idatzizko tradizioen sokatiran", EEAA,<br />
Hedabideetako Euskara, Ed . Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal<br />
Herriko Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, 152<br />
or . .
<strong>Bi</strong> beairatu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
1994b "Euskara batuaren ahoskeraz", Argia, 1 .4 .87 . zbk . .<br />
1994-5-12, 66 . or . .<br />
LAPESA, Rafael<br />
1990 "Palabras inaugurales", EEAA, El idioma español en las<br />
agencias de prensa, Madrid, Fundación Germán<br />
Sanchez Ruiperez arg . , 259 or . .<br />
LARZABAL, Mattin<br />
1994 "Ipar Euskal Herriko <strong>kazetari</strong>en euskaraz", EEAA,<br />
Hedabideetako Euskara, Ed . Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal<br />
Herriko Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, 152<br />
or . .<br />
LAZARO CARRETER, Fernando<br />
1977 "El lenguaje periodístico entre el literario, el<br />
administrativo y el vulgar", EEAA, Lenguaje en<br />
periodismo escrito, Madrid, Fundación Juan March . .<br />
1989 "El lenguaje en los medios de información", AEDE,<br />
Madrid, Asociación Española de Editores de Prensa, 10 .<br />
zbk . .<br />
1990 "El idioma del periodismo ¿lengua especial?", EEAA, El<br />
idioma español en las agencias de prensa, Madrid,<br />
Fundación Germán Sanchez Ruiperez arg . , 259 or . .<br />
LEKUONA, Juan Mari<br />
1994 "Azken hitzak", EEAA, Hedabideetako Euskara, Ed . Gorka<br />
Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal Herriko Unibertsitatearen<br />
Argitalpen Zerbitzua, 152 or. .<br />
LIZARDI, Xabier<br />
1929 Eusko Ikaskuntzaren Deia, 1929-VI-13 (aip .<br />
Zalakain :1993 :175) .<br />
LIZARRALDE, Joxe<br />
1984a "Komunikabideetako euskara dela eta", Egin, 1984-2-16,<br />
'Egunon', 19 or . .<br />
1984b "Euskara komunikabideetan", Egin, 1984-2-28,<br />
'Egunon', 29 or . .<br />
1984c "Euskararen Kutxa", HABE aldizkaria, 55 .<br />
zenbakia, 31 . or . .<br />
1985 "Euskararen Kutxa", HABE aldizkaria, 57 . zenbakia, 31 .<br />
or . .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
LIPPMAN, Walter<br />
1922 Public Opinion, New York, Harcourt, Brace and World,<br />
(aip . Martinez Albertos 1989) .<br />
LOPETEGI, Eskarne<br />
1993 Hizkuntza zuzen erabiltzeko arau eta proposamenbilduma,<br />
Gasteiz, Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen<br />
Zerbitzu Nagusia, 276 or . .<br />
MAC DOUGALL, Curtis D .<br />
1949 Newsroom Problems and Policies, New York, 523 . or,<br />
(aip. Sears-Bourland 509 or .) .<br />
MADARIAGA, Sabino<br />
1991 "EGUNKARIA erdal egunkari itzulia al da?", Ikerketa<br />
Lana, EHUko <strong>Kazetaritza</strong> Fakultateko Doktorego<br />
Programa, Leioa .<br />
MARTIN VIVALDI, Gonzalo<br />
1987 Generos Periodísticos, Madrid, Paraninfo arg . .<br />
MARTINET, André<br />
1971 El lenguaje desde el punto de vista funcional, Madrid,<br />
Gerdos arg ., (aip . Nuñez 1991a) .<br />
MARTINEZ ALBERTOS, Jose Luis .<br />
1983 Curso general de redacción periodística, Barcelona,<br />
Mitre arg ., 645 or . .<br />
1989 El lenguaje periodístico- Estudios sobre el mensaje y la<br />
producción de textos, Madrid, Paraninfo arg ., 260 or . .<br />
MELLIZO, Felipe<br />
1990 "Del lenguaje y la politica", EEAA, El idioma español, en<br />
las agencias de prensa, Madrid, Fundación Germán<br />
Sanchez Ruiperez arg . , 259 or . .<br />
MENDIGUREN BEREZIARTU, Xabier<br />
1995 "Euskaltzaindiaren lan eskerga", Euskaldunon<br />
Egunkaria, 1995-2-2, 3 . or . .<br />
MITXELENA, Koldo<br />
1977 "Lenguas españolas y el periodismo escrito",<br />
Lenguaje en periodismo escrito, Madrid, Fundación<br />
Juan March-Serie Universitaria, 50 . or . .<br />
NAVARRO, Koro<br />
1985 Linguistika orokorrezko ezagupenak, Donostia, Elkar<br />
arg ., 146 or . .
<strong>Bi</strong> beiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
NIETO, Ramón<br />
1983 Curso de linguistica general, Madrid, Alianza<br />
Universidad arg . .<br />
NUÑEZ LADEVEZE, Luis<br />
1987 "La retórica objetivadora en el lenguaje informativo',<br />
Revista de ciencias de la información, 4 . zbk ., Madrid,<br />
233-266 or . .<br />
1991a Manual para periodismo-veinte lecciones sobre el<br />
contexto, el lenguaje y el texto de la información,<br />
Barcelona, Ariel arg ., 359 or . .<br />
1991b "Estilo, texto y contexto en periodismo" Estilo y géneros<br />
periodísticos, Barcelona, Ariel arg ., 182 or . .<br />
ODRIOZOLA, Joxe Manuel<br />
1994 "Leioako biltzarraren gainean (eta II)", Euskaldunon<br />
Egunkaria, 1994-11-10, 26 . or . .<br />
OLARRA, Xabier<br />
1994 "Zein da premia larriena?", Argia, 1994-2-20, 1 .471 .<br />
zbk, 47 . or . .<br />
PAGOLA, Rosa Miren<br />
1984a "Ikusentzunezko komunikabideetako mintzairaz", Deia,<br />
1984-2-2, 11 or . .<br />
1984b "Ikusentzuteko komunikabideetako euskararen<br />
erabilkeraz", 1984-2-3, 11 or . .<br />
PALAZIO, Gorka eta EGUZKIZA, Andolin<br />
1991 Geografitadutegia, Leioa, Euskal Herriko<br />
Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, 183 or . .<br />
1994 "Kazeta-hizkera eta neologismoak", EEAA,<br />
Hedabideetako Euskara, Ed . Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal<br />
Herriko Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, 152<br />
or . .<br />
PETRIRENA, Patxi<br />
1994 "Kazetarien testuak bahean, estilo liburua aldean",<br />
EEAA, Hedabideetako Euskara, Ed . Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo,<br />
Euskal Herriko Unibertsitatearen Argitalpen<br />
Zerbitzua, 152 or . .<br />
SAGARNA, Andoni<br />
1989 'Egungo euskararen bilketa-lan sistematikoa", Jakin,<br />
54 . zbk ., Donostia .
<strong>Bi</strong> beiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
SALABURU, Pello<br />
1984a "Euskara batua eta ikusentzunezko komunikabideak",<br />
Egin, 1984-2-15, 'Egunon', 19 . or . .<br />
1984b "Euskara batua ez da ulergaitzago", Egin, 1984-2-16,<br />
'Egunon', 19 Or . .<br />
SARASOLA, Ibon<br />
1991 "Erdararen Erasoa Euskal Kazetagintzan", EEAA, Euskal<br />
Kazetarien Jardunaldiak, Gasteiz, Eusko Jaurlaritzaren<br />
Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 98 or . .<br />
SEARS, Donald A . eta BOURLAND, Margaret<br />
1970 "Journalism Makes the Style", Journalism Quarterly,<br />
1970 Vol .-47, 504-509 or . .<br />
SVATVIK, Jan<br />
1966 On Voice in the English Verve, The Hauge, Mouton and<br />
Co . .<br />
TXILLARDEGI (Alvarez Enparanza, Jose Luis)<br />
1994 "Funtsezko urratsa", Egin, 1994-5-29 .<br />
URIA, Iñaki<br />
1992 "Hitzaurrea", Estilo Liburua, Donostia, Euskaldunon<br />
Egunkaria arg ., 343 or . .<br />
UZEI .<br />
1982 Hizkuntzalaritza hiztegia (I eta II), Donostia, Elkar .<br />
WULFF, Enrique .<br />
1981 Lenguaje y lenguas, Barcelona, Salvat arg ., 64 or . .<br />
ZABALETA, Iñaki<br />
1987 Titulargintza EE .BB.etako eginkaritan : ikerketa,<br />
gramatika, egitura linguistikoak eta horren eragin<br />
konnotatiboak irakurleengan sentsazionalismo eta<br />
interesgarritasunaren arabera, Doktore Tesia,<br />
<strong>Kazetaritza</strong> Saila, EHU, Leioa .<br />
1991 "Unibertsitatea eta Euskal Kazetagintza", EEAA, Euskal<br />
Kazetarien Jardunaldiak, Gasteiz, Eusko Jaurlaritzaren<br />
Argitalpen Zerbitzu Nagusia, 98 or . .<br />
ZABALETA, Iñaki, IFbRNANDEZ, Itxaso, IRIBAR, Imanol, BELLO, Nerea eta<br />
ARRESE, Maite<br />
1991 "Titulargintzaren analisia euskal prentsan"<br />
(Egunkaria, Egin, Hemen, Eguna), EEAA, , Doktorego<br />
Programako Ikerlana, EHUko <strong>Kazetaritza</strong> Saila, Leioa .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
ZUBIKARAI, Agustin<br />
1994 "Euskal Egunkaria eta euskara", EEAA, Hedabideetako<br />
Euskara, Ed . Gorka Palazio, <strong>Bi</strong>lbo, Euskal Herriko<br />
Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, 152 or . .<br />
ZUBIMENDI, Joxe Ramon eta ESNAL, Pello<br />
1993 Idazkera-liburua, Euskal Autonomi Elkarteko<br />
Administrazioa, Kultura Saila, 315 or . .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 255<br />
Aurkibidea
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 256<br />
I . Aurkezpena<br />
0 .1 . Sarrera 11<br />
0 .2 Ikergalderak 13<br />
0 .3 Metodologia<br />
0 .3 .1 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren gaiari egindako hurbilketa<br />
Adituei egindako galdetegia 14<br />
0 .3 .2 . Euskal <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioko lau kazetatan lexikoaren eta<br />
esamoldeen hustuketa 14<br />
II . Kazetari hizkeraren ezaugarri eta arazoak :<br />
zenbait oinarri<br />
1 . Hedabideetako hizkuntzaren garrantziaz<br />
1 .1 . Sarri aipatua, gutxi zehaztua 17<br />
1 .2 . Hizkuntzen egoerak 17<br />
1 .3 . Garrantzia ñabartu beharra 18<br />
1 .4 . Eraginaz 18<br />
1 .5 . Indar bateratzailea 19<br />
1 .6 . Aldatzaile bizia 20<br />
1 .7 . Eragina eta kaltea 20<br />
1 .8 . Desafio izaera 22<br />
2 . Kazetari hizkera kokatuz 24<br />
2 .1 . Zertaz ari garen 25<br />
2 .2 . Hizkuntzaren mailak bereiztearen garrantzia 26<br />
2 .3 . Hizkera berezia? 28<br />
2 .4 . Berezitasun berezia 28<br />
2 .5 . <strong>Bi</strong> faktoreren gurutzalekua 28<br />
3 . Kazetari hizkeraren ezaugarriak<br />
3 .1 . Komunikazio ekintza berezia 31<br />
3 .1 .1 . Hartzailea eta igorlea 31<br />
3 .1 .2 . Kanalaren kondizionamenduak 32<br />
3 .1 .3 . Hizkeren gurutzalekua 32<br />
3 .2 . Kazetari hizkeraren barruko bereizketak 33<br />
3 .2 .1 . Hiru kanalak 3 3<br />
3 .2 .2 . Generoak 34<br />
3 .3 . Ezaugarriak 35<br />
3 .3 .1 . Literaturatik urrunduz 35<br />
3 .3 .2 . Kazetari hizkeraren ezaugarri idealak 37<br />
3 .3 .3 . Barthes-en zero gradua 38<br />
3 .3 .4 . Ezaugarrietatik berezitasunetara 38<br />
3 .3 .5 Hartzailearen arreta erakartzeko baliabideak 40<br />
3 .4 . Ezaugarri idealen inguruan 41<br />
3 .4 .1 . Zuzentasuna 41<br />
3 .4 .2 . Argitasuna 42
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 257<br />
3 .4 .3 . Argitasunaren bideak<br />
3 .4.4 . Argitasuna : hizkuntza arrunta lantzea<br />
3 .4 .5 . Searl eta Bourland-en ikerketa<br />
3 .4 .6 . Argitasuna eta espresibotasuna<br />
3 .4 .7 . Konbinaketa<br />
4 . Kazetari hizkeraren arazo eta arriskuak<br />
4 .1 . Hizkuntza berezia sortzeko joera 50<br />
4 .1 .1 . Hizkuntza arruntetik urruntzea 50<br />
4 .1 .2 . Kanpoko eragina eta barruko joera 51<br />
4 .1 .3 . Bereizteko gurari ezkutua 52<br />
4 .1 .4 . Berezitasunerako faktore berezkoak 52<br />
4 .2 . Iturrien eraginak 53<br />
4 .2 .1 . Politikariak eta hizkuntza 53<br />
4 .2 .2 . Politikarietatik kazetetara 55<br />
4 .3 . Gazteleran planteatzen diren arazoak 57<br />
4 .3 .1 . Estilo informatiboaren bitxitasuna 57<br />
4 .3 .2 . Eufemismoa 59<br />
4 .3 .3 . Nominalizazioa 60<br />
4 .3 .4 . Baliabide objetibatzaileak 60<br />
4 .4 Itzulpenarenak . . . 62<br />
4 .5 Kazetari hizkeraren norabideari buruz 64<br />
4 .5 .1 . Hirugarren bidearen tesia 64<br />
4 .5 .2 . Hiru komunikazioak 64<br />
4 .5 .3 . Norabide aldaketa 65<br />
4 .5 .4 . Kazetari hizkeraren ibilbidea 66<br />
III . Euskarazko <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> egindako<br />
gain<strong>begiratu</strong>a<br />
5.Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune soziolinguistikoa<br />
5 .1 . Alfabetatze maila 70<br />
5 .1 .1 . Alfabetatzearen kuantifikazioa 70<br />
5 .1 .2 . Kontzeptu labainkorra 71<br />
5 .1 .3 . Alfabetatzearen kalitatea 72<br />
5 .1 .4 . Euskararen gaitasun-agirien pista 73<br />
5 .1 .5 . Irakurle gaituen kopuruaren estimazio zaila 75<br />
5 .2 . Hizkuntza egokitzearen inguruko eztabaida 76<br />
5 .2 .1 . Lizarralderen ikuspegia 77<br />
5 .2 .2 . Hiztunen egoerari egokitzea 78<br />
5 .3 . Euskalkien dispertsioa 78<br />
5 .3 .1 . Aniztasun handia 78<br />
5 .3 .2 . Ulermenerako eta hizkera eraikitzeko faktore 80<br />
5 .4 . Hizkuntzaren mailak 82<br />
5 .5 . Egokitzearen inguruko galderak 86<br />
6 .Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren ingurune linguistikoa<br />
6 .1 . Zalantza eremuak 88<br />
6 .1 .1 . Zalantzak sortzen du kezka 88<br />
43<br />
44<br />
45<br />
47<br />
47
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong><strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 258<br />
6 .1 .2 . Zalantza-eremu zabalak 89<br />
6 .1 .3 . <strong>Bi</strong>tartekoen argudioa 90<br />
6 .1 .4 . Prosaren heldutasunaz 90<br />
6 .2 . Erdarek lexikoan duten eragina 92<br />
6 .2 .1 . Hizkuntza arrotzen eraginaz 92<br />
6 .2 .2 . Sentsibilitate ezberdinak 93<br />
6 .2 .3 . Lexikoaren arazoa 94<br />
6 .2 .4 . Sarasolaren oharra 95<br />
6 .3 . Terminoen tokia 96<br />
6 .3 .1 . Terminoak eta <strong>kazetari</strong>tza 97<br />
6 .3 .2 . Terminoen gizarteratze maila 98<br />
6 .4 . Estandarrerako deia 98<br />
6 .4 .1 . Hizkuntza batzeko prozesuak 99<br />
6 .4.2 . Batua eta hizkera estandartuak 100<br />
6 .5 . Fonetika eta azentua, adibide 101<br />
6 .5 .1 . Noraezetik gomendioetara 102<br />
6 .5 .2 . Erabakien zain 103<br />
6 .5 .3 . Kazetariak, tartean 104<br />
6 .6 . Kataluniarren adibidea 104<br />
6 .6 .1 . Camps i Giralt-en ponentzia 105<br />
7 .Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren barne-ingurunea<br />
7 .1 . Euskarazko hedabideen tokia 108<br />
7 .1 .1 . Aurretiko batzuk 108<br />
7 .1 .2 . Hegoaldeko bilakaera 111<br />
7 .1 .3 . Egungo bolumena 114<br />
7 .2 . Itzulpenaren bolumena 120<br />
7 .2 .1 . Bolumena eta kalitatea 121<br />
7 .2 .2 . Bolumenarena ñabartuz : Euskaldunon Egunkariaren ikerketa<br />
7 .3 . Kazetaria<br />
7 .3 .1 . Kazetaria, giltzarri<br />
7 .3 .2 . Kritikak eta kexuak<br />
7 .3 .3 . Lan-baldintzen eragina?<br />
7 .3 .4 . Beste aje batzuk<br />
7 .3 .5 . Bereizkuntza-sindromea<br />
7 .4. Hizkuntz kalitatearen politika hedabideetan<br />
7 .4 .1 Hedabideen politika eta zeregin indibiduala<br />
7 .5 . <strong>Kazetaritza</strong>ren beste inguruaz<br />
7 .5 .1 Unibertsitatearen egokitze falta<br />
8 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren orekak<br />
8 .1 . Ingurunetik abiatuta<br />
8 .2 . Arau kultu amankomuna eta bitartekaritza<br />
8 .3 . Integraziorako gaitasuna<br />
8 .3 .1 . Zailtasun erantsiak<br />
8 .4 . Lexiko aukerak<br />
8 .4 .1 . Erlatibotasun geografikoa<br />
8 .4 .2 . Gomendio argigarri batzuk<br />
8 .5 . Titulargintza : azterketa baten aipamena<br />
122<br />
123<br />
123<br />
124<br />
126<br />
127<br />
128<br />
130<br />
131<br />
133<br />
133<br />
138<br />
139<br />
141<br />
142<br />
142<br />
144<br />
145<br />
147
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 259<br />
8 .6 . Ezaugarri idealak kokatuz<br />
8 .6 .1 . Txukuntasuna<br />
8 .6 .2 . Argitasuna<br />
8 .6 .3 . Argitasunerako irizpide orokorrak<br />
8 .6 .4 . Hizkera arrunta eta ahozkotasuna<br />
8 .7 . Ahozkotasunera jotzeko deia<br />
8 .7 .1 . Pello Esnalen gogoeta : ahozkotasuna gidari<br />
8 .7 .2 . Ahozkotasuna, beharretik galderetara<br />
8 .8 . Lantzetik dator espresibotasuna<br />
8 .8 .1 . Baliabide lagungarriak<br />
8 .8 .2 . Jariokeriaren kontrako aholkuak<br />
8 .9 . Arazoetan barrena<br />
8 .9 .1 . Hizkuntza bereziaren arazoa<br />
8 .9 .2 . Itzulpena da iturria<br />
8 .9 .3 . Itzulpenaren galbahe aukera<br />
8 .9 .4 . Itzulpen prozedurak<br />
8 .9 .5 . Itzulpena, kezka iturri<br />
8 .9 .6 .Jaso eta berregin<br />
8 .9 .7 . Luzerarenak<br />
8 .9 .8 . Arazoak ere itzultzen dira?<br />
8 .9 .9 . Pasiboa<br />
8 .9 .10 . Nominalizazio berria<br />
8 .10 . Komunikazioa eta eraikuntza<br />
8.10 .1 . Didaktismoa tentsioan<br />
8 .11 . Laburbidea, bidezidor propioa<br />
8 .12 Herrietako hedabideen hizkeraz<br />
8 .12 .1 . Perretxiko urteak<br />
148<br />
148<br />
149<br />
151<br />
152<br />
152<br />
153<br />
155<br />
155<br />
158<br />
160<br />
163<br />
163<br />
163<br />
164<br />
166<br />
169<br />
170<br />
171<br />
173<br />
174<br />
175<br />
177<br />
178<br />
180<br />
181<br />
182<br />
8 .12 .2 . Hizkerarako eskena berria : ahozkora hurbiltzeko aukera 182<br />
8 .12 .3 . Esperientzia bat : 'Aretxabaletarako Idazkera Liburutxoa' 183<br />
9 . Hizkuntza egokirako bidelagunak : estilo-liburuak eta zerbait<br />
gehiago<br />
9 .1 . Estilo liburuak 186<br />
9 .1 .1 . Estilo-liburuen hizkuntz helburuak 186<br />
9 .1 .2 . Egitura ezberdinak 187<br />
9 .2 . Euskara eta estilo-liburuak 188<br />
9 .2 .1 . Lehortetik lehen esperientzietara 189<br />
9 .3 . Euskaldunon Egunkariaren 'Estilo Liburua' 190<br />
9 .3 .1 . Filosofia 190<br />
9 .3 .2 . Edukia 191<br />
9 .3 .3 . <strong>Bi</strong>lduma eta zerbait gehiago 192<br />
9 .4 . 'Idazkera-liburua' 193<br />
9 .4 .1 . Filosofia 193<br />
9 .4 .2 . Edukia 193<br />
9 .4 .3 . Norabide batean egindako ahalegina 194<br />
9 .5 . 'Euskarazko albistegietarako esku-liburua' 195<br />
9 .5 .1 . Edukia 196<br />
9 .5 .2 . Orientabide soila 197<br />
9 .6 . Inguruko argitalpenak 197<br />
9 .6 .1 . 'Idazkera argiaren bidetik' 198
<strong>Bi</strong> beiratu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 260<br />
9 .6 .2 . 'Hizkuntza zuzen erabiltzeko arau eta proposamen-bilduma'<br />
200<br />
9 .7 . Hutsuneak 201<br />
9 .7 .1 . Gida-liburuetatik urrunago 202<br />
9 .7 .2 . EFE agentziaren Departamentua 202<br />
9 .7 .3 Corporació Catalana de Ràdio y Televisió 203<br />
9 .7 .4 Euskarazko hedabideen atzerapena 206<br />
10 . Euskarazko <strong>kazetari</strong> hizkeraren inguruko adituen iritziak<br />
10 .1 . Galdetegiaren helburua 209<br />
10 .2 . Hautatutako adituen lagina 209<br />
10 .3 Galdetegia 210<br />
. Galdetegi orokorra 210<br />
. Gai bereziak 211<br />
10 .4 . Emaitzak 213<br />
Galdera orokorrak, banaka 213<br />
Batzuei egindako galdera bereziak 225<br />
IV . Euskal <strong>kazetari</strong>tza historikoko lau kazetetan<br />
hitz eta esamoldeen hustuketa kualitatiboa<br />
1 . Hustuketarako planteamentua<br />
1 .1 . Tradizioan arakatuz 231<br />
1 .2 . <strong>Kazetaritza</strong>ko hitz eta esamoldeak 231<br />
1 .3 . Euskarazko <strong>kazetari</strong>tzaren tradizioaz 232<br />
1 .4 . Hizkera-moduak tradizioan 234<br />
1 .5 . Gure aukera : lau agerkari 235<br />
2 . Metodologia<br />
2 .1 . Aztertu ditugun argitalpenak 237<br />
2 .2 . Iturriak 240<br />
2 .3 . Lagina 241<br />
2 .4 . Aztertutako atalak 241<br />
2 .5 . Analisi unitatea 242<br />
2 .6 . Azterketa pilotua kategoriak eta lan prozedurak finkatzeko . . . 242<br />
2 .7 . Finkatutako kategoria sistema 244<br />
2 .8 . Kodifikazio fitxa 246<br />
3 . Hustuketaren emaitzak (bigarren liburukian)<br />
3 .1 . Fitxak kategoriaka eta alfabetikoki ordenaturik<br />
3 .2 . <strong>Bi</strong>ldutakoen zerrenda alfabetikoa<br />
3 .3 . Gai berezietako terminologia eta esamoldeak<br />
3 .3 .1 . Kirola<br />
3 .3 .2 . Gerra<br />
3 .3 .3 . Politika instituzionala<br />
3 .3 .2 . Gertakarien atalekoak<br />
V. Ondorioak<br />
VI . <strong>Bi</strong>bliografia<br />
250<br />
254
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
(BIGARREN LIBURUKIA)<br />
3 . Hustuketaren emaitzak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 . Hustuketaren emaitzak<br />
3 .1 . Fitxak kategoriaka, alfabetikoki ordenaturik<br />
3 .2 . <strong>Bi</strong>ldutakoen zerrenda alfabetikoa<br />
3 .3 . Gai berezi batzuetako terminologia eta esamoldeak<br />
3 .3 .1 . Kirola<br />
3 .3 .2 . Gerra<br />
3 .3 .3 . Politika instituzionala<br />
3 .3 .4 . Gizarte gaiak<br />
3 .3 .5 . Gertakarien sailekoak
<strong>Bi</strong> beairatu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 3<br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 .1 . Fitxak kategoriaka, alfabetikoki ordenaturik<br />
Fitxen multzoa bere osotasunean eta fitxak beren osotasunean<br />
azalduko ditugu atal honetan .<br />
- Kazetari ikuspuntutiko erabilgarritasunari soilik begira egin dugu<br />
kategoria-sailkapena . Eta horixe da atal honetan erakusgai jarriko<br />
duguna : gure sailkapenaren arabera motaka antolatutako<br />
fitxategia .<br />
- Sail bakoitzaren barruan, sarreraren arabera alfabetikoki<br />
ordenatu ditugu fitxok . Sarrera bera dutenetan, bigarren mailako<br />
irizpidea zera izan da : denboraren araberakoa, zaharrago eta<br />
lehenago ordenean .<br />
- Sei alorretan aurkezten dugu fitxa, lehen liburukian 2 .8 atalean<br />
kodifikazio-fitxak dituen alor berak .<br />
1 . Sarrera : alor honetan, jasotako esamolde edo hitza ematen da<br />
euskara batuan . Batzuetan, sarrera bera behin baino gehiagotan<br />
ager daiteke, jasotako aldaera ezberdina delako, oso garai<br />
ezberdinean erabilita dagoelako edo agerkari ezberdinean<br />
agertzen delako . Irizpide hauek erabili ditugu hitz edo esamolde<br />
berarekin fitxa bat baino gehiago egitean :<br />
. Agerkari ezberdinean agertzea, bakoitzak garai edota<br />
esparru desberdina hartzen duenez .<br />
. Agerkari berean ere oso garai ezberdinetan erabili izana<br />
erakusten duenean (adibidez, Eskualduna 1900 eta<br />
Eskualduna 1932) .<br />
. Erabilera edo ñabardura ezberdin esanguratsua erakusten<br />
duenean .<br />
. Jasotako aldaera ezberdina denean .<br />
2 . Jasotakoa : jasotako esamolde edo hitza, agertu den aldaeran .<br />
Agerkarian dakarren aldaera ortografiko-fonetikoa ez dugu<br />
lehen sarrera moduan jarri, erabilgarritasunari begira . Horrela<br />
gaur egun modu bateratuan idazten diren hitzen aldaera<br />
ezberdinak alfabetikoki elkarren ondoan datoz (xede -> chede,<br />
xede ->xede) .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 4<br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 . Testuingurua : esamolde edo hitzaren zentzua eta ezaugarriak<br />
ulertzeko beharrezkoa iruditu zaigun gutxieneko testuinguru<br />
laburra (esaldi bat, gehienetan) .<br />
4 . Aldizkaria : argitalpenaren izena .<br />
5 . Data : argitalpenaren alearen data .<br />
6 . Mota : dagokion kategoriaren ezaugarri zenbakia .<br />
- Gogora dezagun gure sailkapenean, gramatika-saikapen zehatza<br />
egiteko usterik gabe, <strong>kazetari</strong>-ikuspegitik guretzat argien eta<br />
erabilgarrien diren multzoak egin ditugula, ahalik eta kontraesan<br />
eta nahaspila gutxien sortuz . Hamairu taldeotan banatuko dugu,<br />
beraz, ondorengo fitxa-multzoa :<br />
1-0 Enuntziatzaileak<br />
Esaldiaren edo testuaren enuntziatua kokatzen dute . Normalean<br />
independienteak dira eta kenduta ere esaldiak zentzua du .<br />
Kazetariaren ikuspegitik esaldia kokatzen dute, <strong>kazetari</strong>aren<br />
iritziarekiko, testuinguruarekiko edo aurrez esandakoarekiko<br />
erlazioan . Antolatzaileak dira, beraz : esaldia, paragrafoa, aipua<br />
edo testua antolatzen dute <strong>kazetari</strong>aren ikuspegitik . Tartean<br />
juntagailuak ere badira, funtzio antolatzaile-enuntziatzaile hau<br />
nabarmenen betetzen dutenak .<br />
1-1 Izenezkoak<br />
Izen sintagma osatzen duten esamoldeak sartu ditugu sail<br />
honetan (askotan I+adj .,I+zenb . edo Izlg .+I) . Ezezko forma hartzen<br />
dutenak ere bertan sartu ditugu, aditza bazter utzirik ("munta<br />
handirik ez") .<br />
1-2 Aditzezkoak<br />
Aditza dute ardatz adizlagun edo izen sintagmaren bati loturik .<br />
Jokatu barik jarri ditugu . Inoiz, laguntzailearen erabileran<br />
garrantzia dagoenean jokatuta ipini ditugu .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 5<br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-3 Izenlagunak<br />
Izenlagun funtzioa betetzen duten hitz eta esamoldeak . Erlazio<br />
atzizkia erabiltzen dute izenarekin erlazionatzeko (irizpide<br />
horren arabera bereiztu ditugu, jakina, adjetiboetatik) eta<br />
normalean izenaren aurretik agertzen dira . Zenbatzaileak ere<br />
bertan sartu ditugu .<br />
1-4 Denborazkoak<br />
Denborazko adizlagunak . Esaldiaren denbora kokatzen dute .<br />
Ugari direlako eta <strong>kazetari</strong>tzan leku garrantzizkoa betetzen<br />
dutelako osatu dugu berekin kategoria bat, beste adizlagunetatik<br />
aparte .<br />
1-5 Adizlagunak<br />
Zakurik anitzena da . Adizlagun funtzioa betetzen dutenak sartu<br />
ditugu, denborazkoak ezik . K . Izagirreren Euskal Lokuzioen<br />
sailkapenaren antzera sailka litezke (nolatasunezkoak,<br />
zenbatasunezkoak, nontasunezkoak, partizipalak, galderazkoak,<br />
baiezkoak, ezezkoak, galderen korrelatiboak), baina guk multzo<br />
bakarra egin dugu .<br />
1-6 Menpekoak<br />
Esaldi baten barruan menpeko esaldi bat sortzen duten morfema<br />
gramatikalak eta moldeak dira hemen sailkatu ditugunak .<br />
Subordinazio hauek, adibidez, Gramatika <strong>Bi</strong>deetan liburuko<br />
irizpideen arabera sailka litezke (denborazkoa, moduzkoa,<br />
kausazkoa, xedezkoa, erlatiboa, baldintza, kontzesiboa,<br />
kontsekutiboa, konparaziozkoa) ; hauek ere multzoan utzi ditugu .<br />
Koordinaziorako lokailuak juntagailuen kategorian sailkatu<br />
ditugu .
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong> 6<br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-7 Juntagailuak<br />
Esaldien arteko lotura osatzen duten hitzak . Baliteke esamolde<br />
lexikalizatu bat edo beste ere egotea . Lotura hau koordinazio<br />
motakoa izan ohi da, bai esaldi koordinatu baten barruan edo bai<br />
aurreko esaldi edo paragrafoarekin . Gogora dezagun, hala ere,<br />
bereziki testuaren <strong>kazetari</strong>-ikuspegia kokatzen dutenak 1-0<br />
atalean sartu ditugula .<br />
2-1 Kontagaiarenak<br />
<strong>Kazetaritza</strong>n erabiltzen diren gai nagusien terminologiei<br />
dagozkien sustantiboak . Hauen barruan kirolari dagozkionak,<br />
politika instituzionalekoak, gerraren ingurukoak, 'gertakari'<br />
ataletakoak . . . bereiztuko ditugu aurrerago .<br />
2-2 Kazetariarenak<br />
Inolako gai bereziren terminologia propioa izan gabe, edo hori<br />
bakarrik izan gabe, gai guztietarako <strong>kazetari</strong>ak bere jardunean<br />
erabiltzen dituen sustantiboak . Nolabait errealitatearen <strong>kazetari</strong><br />
ikuspegiari dagozkionak eta, askotan, <strong>kazetari</strong>tzan zentzu edo<br />
ñabardura berezia hartzen dutenak .<br />
2-3 Aditzak<br />
Hitz bakarreko aditzak . <strong>Kazetaritza</strong>n deskribatzen diren<br />
egintzetan agertzen direnak . Sustantiboetan egindako bereizketa<br />
egin ez badugu ere, batzuk gehiago dira <strong>kazetari</strong>arenak eta beste<br />
batzuk gehiago kontagaiarenak .<br />
'1-2-3' kodearekin bereizita jarri ditugu ohikoak diren eta<br />
lexikalizazio bidean aurrerago edo atzeraxeago dauden bi<br />
hitzeko aditzak .<br />
2-4 Adberbioak<br />
2-5 Kazetakoak<br />
<strong>Kazetaritza</strong>ko zeregin eta elementuen terminologiako hitzak .<br />
2-6 Adjetiboak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-0 Enuntziatzaileak
Enuntziatzaileak<br />
sarrera A-(e)lakoen gaude sarrera alpu genuen<br />
jasotakoa diralakoan gaude jasotakoa aipu ginuen<br />
testuingurua dantza_ .pataxJ. .otea ..zalepena . . AJ .la .bazkad testuingurua Azy nakian.aúw.yinuan .depulalu .Aai .apatu .hnti<br />
aua. .d ~k izendatu. dute. .Dal nez. Datu --d~i-eratzalien<br />
. .ac ziak ..zsrballaan .aldalu .-dua . .-- - ° -------ordea<br />
. ta.pamz~a .yotapn .aldalukn .Glralalwan -°-°---- °---°---<br />
Daude<br />
°°---° . . . . . .. . .. . . . . . . . . .---°- --------°---<br />
•° °--•° -°- ----°---<br />
. . . . ...... .. ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-5-2 data 1926-2-26<br />
mota 1-0 1 mota 1-0 6<br />
sarrera A-t(z)ea izan liteke<br />
jasotakoa egitea izan leI<br />
testuingurua Jdnnlrsaux . : .F.yptOeL . . .ltunhanaa .betzncdsak. .epai<br />
testuingurua iltrL:9olesaraudia<br />
.otutan .arlo .dau . .tlwihan.areln.lzanbatzea<br />
•<br />
biar. .agilaalzaa .ieL<br />
Aipu-iza[i .d& .ere .lik n .billzeaz--heiaa .baJ atzeaz<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. .<br />
daskaLgu . .ikanuaz, . .auhen .hiLhacciez ..elabac_<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . _<br />
aldizkaria Eguna aldlzkarla Herria<br />
data 1937-5-8 data 1981-1-29<br />
--- •- °--° °° °-°-° . . . . . . ----<br />
mota 1-0 2 mota 1-0 7<br />
sarrera agian<br />
sarrera alta<br />
jasotakoa agian jasotakoa altha<br />
testuingurua Agian,-Dauzak.hala .hala.luanaadi[a .helduxuraa testuingurua 13alpkan-alsalak.apio.ahaLbat . agin . du .Yserakn .L r<br />
bnzkslatacadlarl_ • handiaz .hunak•1ia oa biz. .han .atchiki-dupa_<br />
AJIha .Gtumpariakn-alda .harian-ace.-az .dago. .gekUrils_<br />
F-yen .boraaabonz .aldiz .oJdanu .zauku .hanuak<br />
Dina zkaa.auoila .banu .hociz .khandu .nabiz_ .<br />
• °°<br />
. . . . . . ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . .<br />
• • . • .<br />
aldizkaria Eskualduna aldlzkarla Eskualduna<br />
data 1932-1-1 data 1914-X<br />
mota 1-0 3 mota 1-0 8<br />
sarrera agian sarrera alta<br />
jasotakoa agian jasotakoa alta<br />
. . . . . .<br />
. .<br />
testuingurua Agian-Ecanlseseksamurtu .Dabe• •onharluko•.dilrJna . .., testuingurua Jazadzeko. .ox , .alda..apedu .dw- .-eda .batuizaL<br />
baüezRadako. .aalvillzá. .hn[lek • Jxllik . .eDan<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . ... . . . . .. . . . .. . .. . . .. .. . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ....... ... ... ... . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .<br />
Alta . .Francoliarrak_ . pantako . Ampapanda . aDba-°----<br />
2"n . .Abadi .EDurlatea .ata .baia .ioaitian .kwuta<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .<br />
. . . •<br />
sarrera aIpU Izen da<br />
jasotakoa aipu izan da<br />
. . . . . . . . . . . . .. . . . ....... . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .<br />
--------------<br />
. . . .<br />
. . • •<br />
aldlzkarla Herria aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1 data 1967-4-6<br />
mota 1-0 4 mota 1-0 9<br />
sarrera agidanez sarrera alta bada<br />
.<br />
jasotakoa agidanez jasotakoa alta bada<br />
testuingurua .9pidanaz .akatsntzJnlk . .ginan . .E. Lz .Nagusika<br />
faaztadiacan .-jaJaWial .b w~z . .Jla .bata.Y.ardJ. .antan.:.. .<br />
aut rakn-Jgandaan . .izaa .azlk: . ∎uakr rezkar k..apin---...<br />
testuingurua Euskal .Hardko. .hutdin-bidaeantzat d<br />
. •hastekn- babaz . . .<br />
litezke . .lehen-baiaahaa .3.6A0. .miUun .uezata_ .Alla ... .<br />
bada. basta . x aho : bidarik . era . . gauzan haxean-- -aztulanauart<br />
.lermon .elaDtaycrk .aaana.Jxño<br />
Datuaagn . arituak .Amen. .dJrn . . tanaka. baten . agian<br />
didanaz_<br />
azanzakn<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . ........... .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •<br />
aldlzkarla Argia aldizkaria Herria<br />
data 1928-2-24 data 1981-1-29<br />
mota 1-0 5 mota 1-0 10<br />
9
Enuntziatzaileak 1 0<br />
sarrera altabade sarrera aurrez Iragarria zegoenez<br />
jasotakoa altabada jasotakoa aurez iragaria zegonez<br />
.<br />
testuingurua ikusiz U .gerla .alnlznaka .uchata .galpac[ler. .1olua .dala.<br />
ministtoad .Iflttaia . .àaL .igarri . .dflka .hate. .kar.guaci... .<br />
testuingurua Igan» .den.¡pandaaa izan.zaaaLraz,irapariazepoanvz<br />
15anp an'dat.Anu[a .Jaunuen . nmanazkn .ta a<br />
uko . .egitea .duala<br />
Allabada. .eginen . z uen .unlna . bidal . Lloi:doia<br />
hagoiaa.sai .zazPi .unba .dŔU_ .turu .ana_.o agaui<br />
----- . ----------------------------. .- . . ._ . . .<br />
gaitza. .kalipu .haadlana<br />
. .. . ............ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ...... ...... .. . . . . .<br />
----------------------------°°--------<br />
. . .. . . ... . ..... . ... .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . ... ... . . .. . .. . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1912-X<br />
mota<br />
sarrera<br />
1-0<br />
antze<br />
jasotakoa antza jasotakoa azken berrietan<br />
. .<br />
.<br />
. .<br />
testuingurua Jaia .la .be_ .az .batelen .azbastako.nntzJriku .galdu.da<br />
antza<br />
. . .°<br />
°<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
testuingurua Enarrwuspe .antsanekoa.lzputwal .sreman .dute~~<br />
npa1azionv. .handi.bat . jasa n .du. . .Az Ken . bactietaa<br />
palliki .aman__dira .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. .. .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
--------------- ---------------------------------------------- -------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-28 data 1968-2-22<br />
mota 1-0 1 2 mota 1-0 1 7<br />
sarrera antza dagoenez sarrera azken konduen arabera<br />
jasotakoa antza dagonez jasotakoa azken konduen arabera<br />
.<br />
.<br />
. .<br />
. . . .<br />
testuingurua $anlw .arBLadi[ezi .dfluanGZ, .ylsiluka.ala .askoYakn . testuingurua rwatemalan . .ahal .bazalaari.dira.ihardaki .beharcaz . .<br />
askaúdaah . anuka. .dUua .acAZkvrn . .taalvDU .nrl . .-- ° - . .<br />
bflcatsko . .asmo. .arapilaak .awak .aty .neku .lzango<br />
jean . .den . .vpuaaka .lucikata.üiguriacaa .aadac k<br />
Jlikan .kondoan .arabera ._hemarelzi.mila .lagun .hil<br />
dica _ .amia,dagonaz<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. .... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..<br />
dira<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-1 data 1976-2-19<br />
mota 1-0 1 3 mota 1-0 1 8<br />
sarrera apartekorik gertatzen •z bade<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ----<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ...<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ...<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
1 1 mota 1-0 1 6<br />
sarrera azken berrietan<br />
sarrera<br />
azkenik<br />
jasotakoa apartekorik gertatzen ez ba-da jasotakoa azkenik<br />
testuingurua Adiatan . .aparteknrih .pactalzvn . .ez-be-.da . .EEuasnlini- testuingurua ,gzkanüi .Auskara .ona . .padua.... rabillzaa . .haitan<br />
Jra il . azkenetan . Alamanlaraatuka . da nahi . .ganduka .izan .dazan :ktefriak<br />
j haU . JJrQUlu .-°<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-29 data 1975-7-3<br />
.gehiago Q<br />
. . .zib.tolaria .Afs .bali .atrikiz . .(auskaia .batu<br />
arlean)<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . ...... . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .<br />
°<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .<br />
mota 1-0 1 4 mota 1-0 ? 1 9<br />
sarrera aspaldiko aipua de sarrera be A beraz<br />
jasotakoa aspaldiko aipua da jasotakoa badire beraz<br />
testuingurua bida-bat-aginaa .ala .da .Lecwnaka .kaskoiat .halI testuingurua<br />
lilakana3 .Aspaldikn. aipua .da. .flta AzkAn .asta .Ituan .. Jderragni .bal jaun, . h amauzp. . .daputatu .z ran<br />
ba¢Iz .bedatu- da _solau .bnlaka .zvrbadan .abiadura__ Eadite. .beraz .hcQatta . .birur.kalpaz .zenaiur . .banuak___<br />
balitakala izan . .direnak<br />
.. ... . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ...<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . ..<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1978-2-9 data 1936-1-17<br />
mota 1-0 1 5 mota 1-0 20
Enuntziatzaileak<br />
sarrera Bade . . . sarrera bazen Irik<br />
jasotakoa Bada tirabira asko jasotakoa ba'zan zaratarik<br />
testuingurua Ez .dira .EMAN :akn .solasak .berahala .hasiko testuingurua ZDJa>r]77AALDEML<br />
. . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . . . . .. . ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
J3ad a . tira-bira . asko °- Ei-pa tdstaA .aldat k . . Du rol k-ba nn . .-._- . . . .-- . .<br />
.<br />
----°----°<br />
. . . . . . . . . .. . ... ..... . .. . .. . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .-- •- -<br />
aldizkaria Herria aldlzkarla Eguna<br />
data 1961-4-6 data 1937-5-5<br />
mota 1-0 21 mota 1-0 26<br />
sarrera bade ere besterik sarrera beharrik<br />
jasotakoa bada ere bertzerik jasotakoa beharrik<br />
. .<br />
testuingurua ikusteko . .Lbiziaci-.paialL .badaWarteniz .hacma .adn<br />
xlupa.~at~n . untsa .Jblttzan_ .au .aJE. . kustako. .lbiz ak .<br />
a zaputzen.-dituan-ala .aL .Bada-aca .herizerik<br />
testuingurua Nnd .maiz .antzutan .da. .ata_badúahaioiz .sinhestan . . .<br />
Az .dinanak . .ustaz. .pta .baiako-srranak . .luduan<br />
s isaian-gezur-balzu .de n_.Baharrik .ezin-ukhatuzko- .<br />
prestatzen .ad .dute .lapa:Datan . .Snlasa .da<br />
Laga .z~nba t .nnlzaW ..noizerat .aDartzsn .baiWs<br />
satekilako. .lbiza . .danai n .ala .arrunt .dabokatua<br />
Jiuna .tcoga . harri bat .apan .hauian .agadua<br />
Jitakela_<br />
.... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... .. . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . .<br />
-------------------------- -<br />
aldizkaria Herria aldlzkarla Eskualduna<br />
data 1973-2-8 data 1909-X<br />
mota 1-0 22 mota 1-0 27<br />
sarrera badira diotenak sarrera beharrik<br />
jasotakoa badira diotenak jasotakoa beharrik<br />
testuingurua a1PLA_delakoaren .Dudukalzaka .az .du .amarikana testuingurua Ze[uVcn .Argia: .izena .duen .kazata . aipal .bat z ia. . . .<br />
daputatuan. Daák . JanQuNZUJtt .ardielsi .abal . izan<br />
JisuiarL .twsL .aaiz .ttaran .itakucuan_.nahù. artikulu<br />
1S ssinpec .jaunak<br />
b atzu .larruabozain .za lak-diraa . .Beharcik-badira<br />
barak .asti.popa .pta .Jatdaria .acakutsi .daputatuen . . . .<br />
aise . .lrakuazaa .dkonak .aca. .parti)culazki . .Basard . . . . .<br />
kanbettltzehn<br />
ata_ .Amailftorsnak<br />
aldlzkarla Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota<br />
. . . . . . . . . . . . .. .. .... . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldlzkarla Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1973-2-8<br />
mota 1-0 23 mota 1-0 28<br />
sarrera badirudi sarrera beldur izateko de oraino<br />
jasotakoa badirudi jasotakoa beldur izaiteko da oraino<br />
testuingurua badirudi .aaualdycari .agtapiya.aldatu.zayala testuingurua haw a. .ehun.hL .Irartporat .atheratu .dituzta<br />
.... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . ......... . ...... . . . .. . . . . ... ... ... . . Baldur..ùanakA . .da<br />
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . .. . . . ..... . . . . . . . . ... . .... ...<br />
Jur:pean-goidaak_ -°----<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....... .. .. . . . . . . . . . . . .. . .. ... . . . . . . . . . . ..<br />
aldizkaria Argia aldlzkarla Eskualduna<br />
data 1935-4-2 data 1934-1-26<br />
1-0<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ..... . .. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
mota 1-0 24 mota 1-0 29<br />
sarrera batzuen arabera sarrera berria kurritu de<br />
jasotakoa batzuen arabera jasotakoa berria kurritu da<br />
testuingurua PjAzioak .ahunarAnual .zazpi . ata .acdiz .Dncaiu testuingurua Botoon.egun .hoan .berria .kurrilu. .daEnt .Fni .)aunak . . . .<br />
dituzte .._Eta .batzuan . arab~ra . . hasi a .hainhes tez aman .dueJa_bace . .herri . .Jakin . arazi . hall. i(anpuxeka . ._<br />
bauù.kariotuko . .baidu. .den .lrda .hattan . . . . . .- Dabarnuaran .buru .zapala -<br />
--•- •-<br />
... ....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... ... .<br />
.... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. ... . .. . . . . . . . . . . . . . .. .. . .. . . . . . . . . .. . . .<br />
aldlzkarla Herria<br />
data 1979-1-18<br />
25 mota 1-0 30<br />
. .--- . .<br />
1 1
Enuntziatzaileak 1 2<br />
sarrera berrio kurritu da sarrera bistan de<br />
jasotakoa berria kurritu da jasotakoa biztan da<br />
.<br />
.<br />
.<br />
testuingurua Herri .kurritu .da .l'.hilipiaeian .praso . .alixatu . .ziluzfa[a testuingurua Jaun .PrateLnhlak .ipacci .dauiy .letra.baL <strong>Bi</strong>alau .<br />
âfmadaten .Jatwn .atmz)ndaria .ata .haraa .td .Japun . .baj. da..arükuJua .natbailaIL .franila . .bipiUçLlrantura1<br />
sla .barta .-hogai .bat . militai. .kargudun i1zuJL .data--ata-hainiiz . .gaitzJlu-zaio] a- . .--.- .° . . .---<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . ... ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldlzkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31 data 1964-4-9<br />
mota 1-0 31 mota 1-0 36<br />
sarrera besteek beste sarrera bistan de<br />
jasotakoa besteak beste jasotakoa bixtan da<br />
.a<br />
. .<br />
testuingurua Hesteak .beste. . .aipaW . .djta .zer.-agi n . baha c. Jaitekan testuingurua )herrian-basan .aia . bútaa.daAmâtika no. .tcanpari . . ..<br />
F_skualzaiadJatao . .SQ:Qarren . .udoin42i .kairatacal_ .. . Jakat .zakntala . AusteaNàan-sri .gapa . .ona . .ala .hoii..<br />
-------- era . konci& -dahaldu-rütan.JDazkat-dwlrz<br />
.<br />
.<br />
. . .. . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .<br />
° °--°----° . . . . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6 data 1972-2-3<br />
mota 1-0 32 mota 1-0 37<br />
sarrera bide sarrera bistan den bezala<br />
jasotakoa bide jasotakoa bixtan den bezala<br />
.<br />
.<br />
testuingurua JSarputansar]tean .~pn.diazcai n .apntzak .ezArnen testuingurua Hizlan.denba zau .lehenikbehac .da .galdatzala .ada . .<br />
baitzazkole . .edar ..idu[ilu .. .bertze. . zanball .agin . Bapo. . eskainfzaAA..izan<br />
diozkate . .Ez .bida-du .horrek .hainiz-latsatzen.-ba .. ... .. ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . . .---<br />
. . . . . .<br />
nmen .baitu. .aginlzazk.a .soka .boL<br />
--- -°----<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
--° -------°---<br />
. .°--<br />
° °- .<br />
. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
--° -° . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . °-<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1917-X data 1971-2-18<br />
mota 1-0 33 mota 1-0 38<br />
sarrera bide A sarrera bisten dena<br />
jasotakoa ibili bide da jasotakoa bichtan dena<br />
.<br />
. .<br />
testuingurua t ailisoz .hori .ilazki.JbiU.bda .daAlamanekn .eQna . . testuingurua Hichtan .dena. .az .da .uste .gabelarik .andoratu<br />
kan .Aa a tratuail .L..)-Jkusika .duau.zac .Qerthatuko J;uni .laj ----°-<br />
Aen<br />
:p ba<br />
----- - ----------------- --zanaltuLek<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .<br />
--<br />
. . .. . . . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1919- X data 1958-4-10<br />
mota 1-0 34 mota 1-0<br />
sarrera bide dire sarrera dakiguna de<br />
jasotakoa bide dire jasotakoa dakiguna da<br />
testuingurua Eta.a[ajjttuuWan .ditugun .asaJdura .hauk .az .omen testuingurua {epaiz .bat .arri.balek . .iola .Jl) ---------- . . . . . .<br />
Alfa .bastapea .b8l. .beizJk; .aZAK .i'.fafU.ilah0. .lânpllE L`aedakal. .OapaJBa[[l .nri .2aira . .WJela0. .Qanatu darl<br />
zazialiat .gutiak .alparrakjn . .ijitanoak-bida- .dúe zaelasunik.-azlapu . .dakipuoa .Aa .gar nzlik -zipot<br />
nehoiz .baina .azkaWapo .sazactzain .maialzaran arrak . jaçrailzam .AuaJa<br />
Jahenaan . .-°-- °--<br />
. ..<br />
°-°---° ° . . . . . . . . . . . . . .--<br />
. .. . ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.-°----<br />
--------<br />
---<br />
---- -<br />
-°-- ---°--<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1906-4-20 data 1935-4-2<br />
mota 1-0 35 mota 1-0<br />
39<br />
40
Enuntziatzaileak<br />
sarrera dakizuen bezala sarrera done den<br />
jasotakoa bakizuen bezala jasotakoa dena den<br />
testuingurua IIaldzuen.bezala . .auzi. .bortaakcausitzan .dva .wizain . .<br />
haaao..alarguna .alde. .haistos<br />
. . .. . .. . . . . . . . . . . . .<br />
testuingurua Rehadta .ditu .naski .lastec .hatal. .bddu .Angtetanakosadado.<br />
.QUZakl .Oaaa.Aan<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anplelocratik . .hoDaila-hamar--mila . sadada-berri<br />
.. . . . . . .---° --°--- °-- --°--°-°<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1968-2-22 data 1901-2-15<br />
mota 1-0 41 mota 1-0 ?<br />
sarrera dakizuen bezale sarrera dena den<br />
jasotakoa dakizuen bezala jasotakoa dena den<br />
testuingurua J3aionakn .F.AGOHA .lenleyian.aleak .zabahabalit<br />
alziki .düllz]a .apun. Jaal . a soa . . nahi. z usna. sarlzaka . .. .<br />
hackg . .heriia n . jakilatat_ . Ka na .hatlarat . . ia opilak<br />
bareaauanpwak .harzlz .aipalu .ditsuta_ .Dakizuen<br />
testuingurua<br />
bnnbatakin<br />
Dena.den..nah i-lazka . bi-hari harien . p rióak 4abaldu . . .<br />
JiunWrey. Jgunak_<br />
bezala_ .lantap a .zauatzacai .daa .ata .IanpUek .d ota. .<br />
az- .dirata-horiacaluka----<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . ... .. .<br />
. ------°--<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26 data 1967-4-6<br />
mota 1-0 42 mota 1-0 ? 47<br />
sarrera damurik sarrera denek eitor dute<br />
jasotakoa damurik jasotakoa denek aitor dute<br />
. testuingurua Dantza.iauzL . ço. .,atzo .era . .eman .dauzkipute_-eyun . testuingurua Dena .daJa . .dagak .ailar. .duin-bazlariak .dicala .paui. . . .<br />
hatan . .ahl zatnbat .poJlisi. .Damuds . Eskualdun<br />
dantzari .Quziak .az .dazkita .mutsikoak---- paitaka-dala . .argi.-benga . geh apa .m gtz . . . .°°<br />
.. . .. . .. . .. ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ........ . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1932-9-2 data 1973-2-8<br />
mota 1-0 43 mota 1-0 48<br />
sarrera dateke sarrera deritzelt<br />
jasotakoa dateke jasotakoa deritzait<br />
testuingurua unhan_ .Milhililan .dataka .ESkualtzalaen . .lúllzar¡a . testuingurua Euskal .Jkastdaz .zaazer. .epin . .leíkala.daritza .aci . . . .<br />
-----°---, nnalan . .hada .a<br />
. . .... ... ... ... . . . .. . ... ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . °°<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . .... . ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ....... .<br />
. °---<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
------- — --------------°°<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1958-4-10 data 1926-4-11<br />
mota 1-0 44 mota 1-0 49<br />
sarrera dena dela<br />
sarrera diotenez<br />
jasotakoa dena dela jasotakoa diotenez<br />
---------------<br />
.<br />
. . .<br />
.<br />
. .<br />
.<br />
testuingurua D,ona .dela . .denek .allgr. .duta .baztectak.ditala .porJ . . . .<br />
bat .Jabaldu . Hapa :Yletnamaan.. mia. acman .arde<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ............ ...... .. .. . .. . .. . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . ........ .... ....... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..... ... . .. . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . ... .... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
testuingurua Aylapunsanta .aaubaz.0ika'ka .pallakuen.nndoka . .<br />
basaaasua Jzan .zan ..Diatenez . .mrba tak .etean .da . . . .<br />
---------°-°-° . . ... .° . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. .. . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1973-2-8 data 1926-4-11<br />
mota 1-0 ? 45 mota 1-0 50<br />
46<br />
1 3
Enuntziatzaileak<br />
sarrera diotenez sarrera egia esan<br />
. .<br />
jasotakoa diotenez jasotakoa egia erran<br />
testuingurua Jlintaaaz . . :Conslittrzion: . .dalaka .l a¢e . .¢aia .zuritu<br />
arlia<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. .<br />
testuingurua Nah¢ b .az .den .negua_hain .bonhitza.ari .Jrarga .bada . .<br />
gula .heuian .Eg a .arrari .Atha tzetrs .baldu.zauku .°haiza-bai<br />
. . .az .baita_bata(a .ezina_ .- . . . . . ._ .-__<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota<br />
. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . ... . ..<br />
. . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . ... . ..<br />
. . . . . . . . . .. . .. .. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . ... . . . . . . . ..<br />
1-0<br />
sarrera diotenez sarrera egingo ote duten<br />
jasotakoa diotenaz jasotakoa egingo ele daben<br />
testuingurua jjstripuan. .hi)Rartu¢alean .zaobait .agun .agonik<br />
testuingurua 1Jneanan .buruan.oda .dalnren .unearea .asVceran<br />
ezteia[~rik .landa .. .berfJz .yizonacen .lanako . .takirat . . .<br />
Juteka .Jetari..¢aztian . .odazkaciak .batzar. .aundiran<br />
aii_zaan . .Diatenaz_Jaa-nausilu .zain .au1ozainari<br />
. . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . ... ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
bata in¢o.-ate__dataa .dúia-izpacinai .batek °...<br />
. . . . . . .. ......... ... . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... ...<br />
.. . . . . . . . .. . .. . .. . .. . ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.. . .. . .. . ... ..... . ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . .<br />
.<br />
. . .. .. .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . ----<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1972-2-3 data 1937-5-19<br />
mota 1-0 52 mota 1-0 57<br />
sarrera dlrUdlenez<br />
.<br />
jasotakoa dirudienez jasotakoa <strong>Bi</strong>da<br />
testuingurua J3ainan .botin . .hautalzakn .hakacrk . .Nnr. .nts2<br />
testuingurua Elgoibar_(..)Doualncanza .balák .iuan.dan.asteaa<br />
Jlirudianez . .az .da .nehac.era.prasanualuka .duten k . . .<br />
Jpar .-huntakaelarik<br />
mnwkil jana .agan .a da .kanpaortalakoa ..SUa nd k .az .<br />
dicala.listatik. .eman ;.bario-.Mf)koina'X .Jrabazia .izaoL-_.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . ... . ... ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. .. . . . ........ ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
baar . .du<br />
. . . . . . . . . . . .----<br />
°°--<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1977-1-27 data 1925-1-4<br />
mota 1-0 53 mota 1-0 58<br />
sarrera egia sarrera el<br />
jasotakoa egia jasotakoa el<br />
testuingurua . .E¢ia . .gobatouatan.jnkoa .da .berrJ .hacian testuingurua h allagan .ai . .dira. .autapar. .laiafiantzat<br />
gazudatzaa<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 1-0<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota<br />
..... ...... ... ..... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . .. ... . .. . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
an<br />
testuingurua ldaueaizamk .ira .apen~dtuzte .¢uk .daki¢unaz testuingurua J~tardlarsn.J.l :an . .onzeka .saiatarik .Janda<br />
sagutik .nrthoM .az .daki .acalna .xuzen .natk .hanu<br />
auto:bida. .hori. .4erriz .idská .Izan .da<br />
zuten .ala .lau .agunaz .gntdarit .atxakl Erran_bebar.ala_h de_hnnaka_lanp laak .ata_he<br />
abaia. ..EgiaJdiana . .aspaianl .poJiz aiL .ETP-ka .akirUza,<br />
bucuza¢iak.bakatu .dinala_ .akordio . .4erri .balzuL<br />
haccen . . n ndatUc .yazla .andana .4at .arrastatu .dueJ a . . . . aginik<br />
. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
----<br />
--<br />
1-0<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
51 mota 1-0 56<br />
sarrera el<br />
aldizkaria Eguna<br />
.<br />
. . . .. . .. ... .. . ... ... . . . . .... .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... ...<br />
------------<br />
. . . . .<br />
. . ... ... . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. . ... . . .<br />
data 1937-1-10<br />
54 mota 1-0 59<br />
sarrera egia dena sarrera esan behar<br />
jasotakoa egia dena jasotakoa erran behar<br />
aldezkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
55 mota 1-0 60<br />
1 4
Enuntziatzaileak<br />
sarrera esan behar dugu sarrera esan dezagun lehenik<br />
jasotakoa erran behar dugu jasotakoa erran dezagun lehenik<br />
testuingurua Fz .da .balakarik .gadalukn .hamandik .abalZtnaL .non - .. testuingurua Erran .dazagun .lehenik . .haeeLhauak .Via1Ja .dueJa<br />
az . diren .dapuJatuk . urcikJl zen . agin. .dulen..Lan . nn Jzer>a_ --<br />
hartaz .- Ezen . e itoa behar. dlrgu.. Deus i-gelditzen<br />
d icala .laga .beni .honen .nahL .dulanaan .ktantzako<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. .<br />
aldlzkarla Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23 data 1900-3-23<br />
mota 1-0 61 mota 1-0 66<br />
sarrera esan daiteke<br />
sarrera esan gabe doa<br />
jasotakoa erran ditake jasotakoa erran gabea doa<br />
testuingurua Enan .dfitaka. .itchuta .guzien . .atabaca . . .arlisinnearan . ., testuingurua JdoJlandiako.emagina.gazteaszknndlr .da- .¿oan-den . . . .<br />
etsaiak .Da 5a .izan.desola . Ehun .halzaziskat .haino. . . .<br />
a"ao Erran .gabaa.doa .bestabandiakizan .dúela . . . .<br />
gehiago. .Izan .dke ..hautatuak--deputa1u<br />
arrasuma .guzian<br />
.. . . . .. . . . ...... ... .. . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .<br />
aldizkaria Eskualduna aldlzkarla Eskualduna<br />
data 1931-7-10 data 1901-2-15<br />
. . . .. . .. . .. . .. . ... ... ... ...... .. .... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
•- •-•-<br />
--------------------------------------------------------<br />
------------------<br />
mota 1-0 62 mota 1-0 67<br />
sarrera esan dezagun sarrera esan gabea<br />
jasotakoa erran dezagun<br />
jasotakoa erran gabea<br />
testuingurua . .Ecraa .dazagua .Izadskolz.saltzekn . .tzanan .dala<br />
nathaJtek. .amat.nabl .Jaal nhadlr<br />
testuingurua LLtzunpo .zehea .areki.Onga .duta . .BD0..langUe<br />
anWapaluko . . dUuaa .indLZüiazka .JantsDi.haL .50.0A . . .<br />
snUiunpazela .postaka-dena--Ertan .yabea .-apailu . .-hain<br />
tz .nah ka .dUa. .lanteg ..twrrak<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .. .... ... . .. .... ... . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldlzkarla Herria aldizkarla Herria<br />
data 1978-1-26 data 1973-2-8<br />
mota 1-0 63 mota 1-0 68<br />
sarrera osen dezagun sarrera esan genezake<br />
. --<br />
jasotakoa dugun erran<br />
jasotakoa esan genezake<br />
testuingurua J0.upuaarran. Fr ,nkalzaindiak .az.dueJa .bera .gain<br />
haltza n .Falskarara n .salh aüaka .l a n . guzia<br />
testuingurua Esan .genazaka.-pelariauak .lasaiki .icabazi.zutela<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.<br />
------• ° °--°- . . - ------<br />
.-°--- ° . . . . . . . . . . .<br />
aldlzkarla Herria aldlzkarla Argia<br />
data 1981-1-29 data 1931-8-30<br />
sarrera osen dezagun berehala sarrera esan liteke<br />
---°-- ---- . .- •----°-- . . .-°---<br />
mota 1-0 64 mota 1-0 69<br />
jasotakoa erran dezagun berehala jasotakoa erran ditake<br />
testuingurua Bazan a .Janda . .Uchuateka .buruz-.buuJ..11arambilteL .ala . .<br />
apaal .BatunparaY..Brran .dasapun .berahaia .leheuak<br />
aroman-duela-auzia 55 .aIa .49<br />
testuingurua Erranda ke ..baucdan.hazparnen .Earetaa .epaoez<br />
Datoztik . . .0.amio cbak .hars ..danbnra .aman .duala .bati<br />
ikaslan -------------<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . ......... .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ---- •-<br />
aldlzkarla Herria aldlzkarla Herria<br />
data 1959-1-1 data 1958-4-10<br />
mota 1-0 65 mota 1-0 70<br />
°---<br />
1 5
Enuntziatzaileak 1 6<br />
sarrera esana dugu jadanik sarrera ez ahantz<br />
jasotakoa errana dugu jadanik jasotakoa ez ahantz<br />
testuingurua Euana .dugu-jadanik .Anoatako. .puduak .galditze[al . .. . testuingurua ..Han .enean.F.a¥cal .smapeari .mintzatuka .zako<br />
daatzila . .[dP.LA ..ald acdiak .pauait t tak . b a i lUu .ba ra Xissinpa[. .ez .baknbazaka .ladanik .eo ina . .Ez . ahantz....<br />
sasaiak .Am.--°--°°--°---<br />
patrolaraa-praziaarsn- .hehailitzea . .duala .aipatua.--f<br />
rabiak . .bonze . .patrala .lnrnltzalerL<br />
. . . . . . . . . . . . .. ... . ... .. . . . . . . . . . . . .--°---'°---°- °-°-•<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1974-2-7<br />
mota 1-0 71 mota 1-0 76<br />
sarrera eskuratzen zaigunerako sarrera ez de esana<br />
jasotakoa eskuratzen zaigunerako jasotakoa ez da errana<br />
testuingurua A,FU`IA.asternka .alr .astoi[alzen .zaipunaraka testuingurua iragan . .aslflkn . .gudu .ba[li[zak . .ezlitzen .balinbadira . ..<br />
Laurdoa'ko . .arlsalzplan . .izaoga .tli[a .pa[aprinaziyuan . . . . az .da .a[[ana .lipi .d r~lasasupetakn .bnc[okak<br />
jean--diradenak_--<br />
.. . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . .. . . . . . . .. . .. . ... . . . . . . . . . . . . .<br />
.. . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. .. . . .. . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.. . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. .. . . . . . . . .. . .. . . . . . °-°<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1935-4-2 data 1973-2-8<br />
mota 1-0 72 mota 1-0 77<br />
sarrera eta hone sarrera ez de esateko baizik<br />
jasotakoa eta huna jasotakoa ez da erraiteko baizik<br />
testuingurua Eta . .duna .p[ituak .irahazi .<strong>Bi</strong>tuzten .lu[marnak : testuingurua<br />
. . . . . . . . . . . . . .... .... . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . duala . .ira .kaada . .a[pi .handúik.ekartzen<br />
. . . . . . . . . . .... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . .<br />
. . . . . . . . . . ... ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.<br />
.<br />
. . . . . . . . . . .. ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . .... . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ---'<br />
. . . . . . . . . ..... . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.<br />
----°-<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11 data 1962-4-12<br />
mota 1-0 73 mota 1-0 78<br />
sarrera eta hona nola sarrera ez dirudi<br />
jasotakoa eta huna nola jasotakoa ez dirudi<br />
testuingurua Eta .huna .rala .muruaau .dulaabulegoa: testuingurua Tatosa..7arauz . .Lada[ibi . .Jiua .ta-beste. .wi.balzuek . . . .<br />
P.fssúlaa1 .LJaan.P.Jama .Lura -°-°-•° •--° bide . .bariari.dúa. .la .atzera .aD pn .dutank. .ez-4i[udi .<br />
--------- '-<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .... ... . .. ...... . .. . ... . . .. . . .. . ................ .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................ ....... . . .. . . .. . . . . . . . .. . .. .. ...... .... . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1959-1-1 data 1926-5-2<br />
mota 1-0 74 mota 1-0 79<br />
sarrera eta hone non sarrera eZ du iduri<br />
jasotakoa eta huna non jasotakoa ez du iduri<br />
testuingurua galdatu .zLuan . gaztigu . handieni testuingurua Ez .du .Uluri. lega .tati .anta[tua .izanen .dala :<br />
. .... .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . radikal: ztuial stak.. beldur . .d rs<br />
£ia .huna . nnn . larunbatean .Iribunaleko.P.cesidentak . . .<br />
s man . duen .barcia: .libra .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. .. . . . . . .. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1962-4-12 data 1936-1-17<br />
. . . .. .. . . .. . .. . .. . . . . . . . .. ... . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . ... .. . .<br />
. . . .. . ... . . . .. . . . .. . . . . ... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... ... .. .<br />
.. . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... .. . . .. . . . . . .<br />
mota 1-0 75 mota 1-0 80
Enuntziatzaileak<br />
sarrera ezetz esan zen erren sarrera funtsean<br />
jasotakoa ezetz esan zenaren jasotakoa funtsean<br />
testuingurua Landras_. a .Ezelz .aran .zeraran..Bureskunda-jaietan . .<br />
testuingurua J3asla .horri.burLZ. .out'anaraL .jitakoak .diWDU .se¡ .. . .<br />
Jrlaada'ka .Qrdazkaria .izan .zan<br />
paclsularJ.beheronetarik : .XaJ bada c— .Eunlsaan_ .¿az. . .<br />
----° ----- • . . . . . . . . . . .- are-teman .patuan . . .. . .. .<br />
Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-15 data 1964-4-9<br />
mota 1-0 81 mota 1-0 86<br />
sarrera ezin uka<br />
.. . . . . . . . . . . .. .. ... .. . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . .. . . . . .... ... .. . .. . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
jasotakoa ezin uka jasotakoa funtsean<br />
.<br />
testuingurua aurkaz . .tatami-.adaka .artorik .zail.ata.bañena<br />
ausandalaazin .rúa<br />
. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . .. . .. ... . .. ... .. . . . . .. . ... .. . .. .<br />
testuingurua Eknnlm¡ak.apirilean .hatU .duan .butlacea .acLdada<br />
noak .azagoa .dira.aral .danic . .EunLsaan .Amer kalan . . .<br />
Bra .ekonomiaren- .arrapizt~ .Jiari .apedzekn .punduanda<br />
. .indar .haduka .dinalaaia .dudaiik .paba .ha!J<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . .. . . .<br />
. . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . .. ... ... datsikala .dUan.akQnaw" .Jdnls. .az. .kaxa. .bnira . zar<br />
kaalseitu .amaa nauku n-Giscacd .dÉstainp-iaunak .---- .<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1975-7-3<br />
mota 1-0 82 mota 1 -0 87<br />
sarrera •z in ukatu sarrera funtsetara-eta<br />
.<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
ezin ukatu<br />
Jkaskala .hauek .onuratsuak .Jzanao. .dimla .BZin .ukatu. .<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
funtsetarat - eta<br />
_ °°<br />
turi .heintzat .t>stpi:topiko. .zaúkipu Funtsataral :ata_ .puhauri .herdin4su.zaiku .az<br />
.°°.°°---°°-<br />
-° . . . . . . . . . . . . . ba Wpu-mister o- .ttand rik.Dura .biz an . °°°°<br />
----<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . .. . . . . . . .<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1933-5-14 data 1964-4-9<br />
mota 1-0 83 mota 1-0 88<br />
sarrera ezpei banik<br />
jasotakoa ezbai barik<br />
. testuingurua pexisten..epazkL6ak. .hasta .epunalan .Japez. .gaLatik . . testuingurua <strong>Bi</strong>zkitadeaa . gauza_Jakina.dan.guia .mandiak .dicela . . . .<br />
kandu.harik . ihUI . zuan .alza .DUda .oin .Duzlieta n kausa Jzaizak .az.dutela.bamen.paindlHordalan<br />
Auracaka . egunetan . barla .aaraga .laurutiaga .azpai . . . duten .jo .hera .ez .ata.nndndn.ba[a -------bacik<br />
. . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . ........ . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... .... ... . .. . ..<br />
. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .<br />
sarrera funtsean<br />
. . . .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . ... .. . .. ..<br />
sarrera 9aUZe jakina da<br />
jasotakoa gauza jakina da<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-15 data 1967-4-6<br />
. .. ..... . ......... ... . .. . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .<br />
mota 1-0 84 mota 1-0 89<br />
sarrera funtsean sarrera gehiago dena<br />
jasotakoa funtsean jasotakoa gehiago dena<br />
testuingurua Satdadagna .n41zakoa.zuan .4aus .&iaziz . .IB<br />
Fu«tsean .hamaka hacd .bada .EskuaLliarriaa hilabatbalacik . . . .urlbara .k{ uanaa .hauiak -<br />
1lztacuzekn .heina--gohago . .abilen- .duanik- jakinarakin.danbora .hari .Az-lu .Jaburtu_ .Gahiapo<br />
Fskuacuan .alda<br />
dena .l.93klasa .dailzaa .du .bauiz .zach izura. .<br />
testuingurua justatllzakn ..auakaltzata .hantuakl --- • ----<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10 data 1935-3-29<br />
. . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
mota 1-0 85 mota 1 -0 90<br />
1 7
Enuntziatzaileak 1 8<br />
sarrera gehiago dena sarrera haatik<br />
jasotakoa gehiago dena jasotakoa haatik<br />
.<br />
testuingurua kinta .dataka .iarcatazla ..tariek..Kisinpe[ak .F3usiatan . testuingurua Jstal. .Unts : aian . zamabi .diiu .yaltza . izan . dalo. .batsJ.<br />
alderat . a 0pio .duen poJtJsak .az..dakola . abaintail mila£tek .ehunka.Ralarik. are-ez-on a n . dira . baaük . . . .<br />
izpirik- akarri-AmackatL-huts-apin .duo1a .bacaz denak .yadezian . .galdilu -. .- . . .- .-- . . . . .---° . .-bakazko<br />
.po[dikak . .Dahiaaa .dona. Jfisioparcak . .porda .<br />
dazkatsla .Rusiarsn ..ÍUkutria..tranpa<br />
.<br />
aldizkarla Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . ... ... ... ... . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
1-0<br />
sarrera gisa guziz sarrera hein zuzen ere<br />
jasotakoa gisa guziz jasotakoa ain zuzen bere<br />
testuingurua J3erogol:la :kaman.mUaz-ynlrl .Janpils. .zíatikalan testuingurua Eunzain .haL .auratarikoa . .sauriWa .izan .da . .air)<br />
aradara• . hoynl .4al .mila .daMalda.auan .izan .danail . . . . zuz~n .~ace_ . . .olarüxa .dabilela . (mutUakin .bizkatanl. .-<br />
JJdatzakotan . . Gisa.guziz .. Janda-a lde .yaitz a -- - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .---------- ------------------<br />
. . .. .. . . .. .° °--°--°--<br />
. . . . .. ... ... ... .. . ... ... ... ... . .. . .. . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
... . .. ... .. . ... ... ... . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. .. ... ... . .. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . .--° °--°-<br />
aldizkaria Herria aldlzkarla Eguna<br />
data 1979-1-18 data 1937-1-10<br />
mota 1-0 ? 92 mota 1-0 97<br />
sarrera gisa guziz sarrera hasteko<br />
jasotakoa gisa guziz jasotakoa hasteko<br />
.<br />
. . . .<br />
testuingurua Jkedza .hel .raanaW .dabaraz . .kustakn .askualda testuingurua }{asteka.Miesak .saatzen .duta .arain .artionko.arma .<br />
hartarik .sar. .agin ..ditaken ata .ussnak . .WZOsn ..d tuzlflla<br />
Pisa .grau • .kamiunanmolnaoduaaird2ina .- . .-- --_-omandatuz<br />
.Joanen.da .oraina . .ertekaruru .bandiz<br />
kanpa.-Espaloia .markatu .kamunaan .sartzaatekin• • • . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . .. . .. . ... . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ..... . .. . . ... .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkarla Herria aldlzkarla Herria<br />
data 1985-1-31 data 1957-4-11<br />
mota 1-0 ? 93 mota 1-0 98<br />
sarrera guk dakigunez segurik sarrera hesteko<br />
jasotakoa guk dakigunez segurik jasotakoa hasteko<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
testuingurua . . . . testuingurua IIargfllak-eraman .du .Fyskal-lieuika .lpaknsapela . .<br />
saparik .nehork .az .daki.alaina .xuxen .natk.hanu aurten • . Jiasteko . .as .du .hlailiak.usa ako .bnta .aUtsa . . . .<br />
zatan .ota .lau .apunez.yacdank .alxeki-l o renza sarw : .5-bakarra.-ata . Dargelek. .la_ 3fl-ela.1S •- beiant<br />
Zabala_ ..F-0IaAana..ospalaol .poJiziak.ETA-ka .ekintza b azen .bavent .iratzalaldi .4al .apun .du .Maitiak<br />
harron ..a rulntUt.yazlo.andana.4at.attastalu .duel a . .. .<br />
--<br />
.. . . . . . . ... . .. . .. . .. . .. . . . .. . . ... . . .. . .. . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . .<br />
22aaraina<br />
aldlzkarla Herria aldlzkarla Herria<br />
data 1972-2-3 data 1974-2-7<br />
mota 1-0 94 mota 1-0<br />
aldlzkarla Eskualduna<br />
data 1915-X<br />
mota 1-0<br />
aldlzkarla Eskualduna<br />
---------------- ---------------- --------------------- - - ------------<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .<br />
data 1929-12-13<br />
91 mota 1-0 ? 96<br />
sarrera gure Jakinean sarrera hitzak hitz<br />
jasotakoa gure jakinean jasotakoa Itzak itz<br />
testuingurua lielaa .andatik .han .gaJndJ . .Twklarat .sanzako testuingurua Jarduten.da<br />
lahettdallehaasnldadolzs .twndla .Ja .hada .Jaanüw<br />
aualdun .zonbeJt .era . ba-gwa . Jakinean . . . -<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . •<br />
. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
----° . . . °--°----<br />
JI k .llz.Makal .Jana . .ehitan .Monzon .jaunak .earrtza<br />
askatu . adan . .baratzat. .ela • . -- . . . . . . . ..- . .---- .--<br />
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... .. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. .<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
95 mota 1-0 100<br />
99
Enuntziatzaileak<br />
sarrera hone<br />
sarrera hone<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ...<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . . . .. . . .. .. . . . . .. . . .. .. .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... .. . . . . . . . ... ... . .. . . . . . . ... . ..<br />
sarrera hone non<br />
jasotakoa huna jasotakoa huna non<br />
testuingurua klona .zer. .dirutaral .hatdu .den .aunanpn .hudiat .hori testuingurua 13aioan . huna . ron . .acai.baldut.atabau-dorpba .batak . .. .<br />
dapulatuak .anelsL . dinan .hezala : .hiru .IUiar hacW. uluen : .histaz .eJa .<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1900-3-23 data 1955-9-11<br />
-------°--<br />
. . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
mota 1-0 101 mota 1-0 106<br />
sarrera hone non<br />
jasotakoa hurla jasotakoa huna nun<br />
testuingurua iragan . igandean .bUdu.dabatrika .kanisailua . .Huruu testuingurua Ejissalia . eta.ActOJalak .irabazi .Autan_.F[aniziaka<br />
biLzacte . .hoJxan .aipaJUak .izaLi .tlmn .aiala<br />
- -°- .-' °-<br />
-"°"<br />
'°--xeRel4oa..triketakn<br />
..inkaan<br />
-<br />
J .Luna .nuakncuaria- berriak .afianzan-zalzknten .-alde_.<br />
bataUk..ala. . bartzeni .<br />
.<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3 data 1968-2-22<br />
mota 1-0 102 mota 1 -0 107<br />
sarrera hone laburki sarrera hone zein diren<br />
jasotakoa huna laburzki jasotakoa huna zoin diren .<br />
testuingurua liana .laba[zid .zoimcUran .aldi .hountako<br />
testuingurua Janonensindikalak .agin-xituzia .zanbait .oalda<br />
handtriaaaak . .as..udhaz .peUkeha .Dizanah .amrw t az . lantto .. .bartan.l...)<br />
batzen.ahal.dira..baldin.mlonielacat-ado - Jtuna .zoin-diten .zindikatan . .galde-horiak :<br />
AmankaWat .baldLalL.baziren . .J9 . .udbe .boths - .l).Zertan.butsLeoia .dute_<br />
Aintzinean ----- •- ---<br />
.. . . . . .. . . . ... .. . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... ... . .. ... . .. .. . .<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1901-2-15 data 1971-2-18<br />
mota 1-0 103 mota 1-0 108<br />
sarrera hone noie sarrera honi datxikola<br />
jasotakoa huna nola jasotakoa huna datchikola<br />
testuingurua bazak .eman .diWZte. .:dalaytas.du .pe[sonaC<br />
testuingurua Jaicaari .buuuhn. .albiste..hat<br />
urdaman .hautatzeka --°--- . . . . . - •- --<br />
J-iuna .nola4oan .diraa .hoz-horiek<br />
-<br />
sarrera hone non<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .---°---<br />
--°---- - •- --<br />
Booi .dalchidcnla_.bartza. .herri-bat . .asm .huntan<br />
Dacthatua . .Haizeak .a[eman .dtt .mandirbka .batatih .. . .<br />
•_ •. . • nachka .ttipi. .tut .eueh &L .hehaca_ . Ghambacyaik<br />
hurbil °-<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1970-1-8 data 1919- X<br />
mota 1 -0 104 mota 1-0 109<br />
sarrera hori horrele<br />
jasotakoa huna nun jasotakoa ori orela<br />
testuingurua JBteuAauma . halok . gerlea .dle. .zambaiL .denhora testuingurua Jn4talaca:ko. .gobacnuaran .askadz . . .EuzkaL1 kuak<br />
hntan. . .fivriza . a rraeLmeh .anaka..yvririk .ld url..wksn.<br />
patUiko. .a ldardieJaka . Jantian . .ariean .Jaarazllasunak . .<br />
Datdituka-zkala .agar.J>Ilka .anzallk_-Bainau- tuna az -nhala .lplñ kn .ager u .than.-IIci.ntela .Jnolateraka .<br />
nun .beriJz .salukan .bezambatahacta .4orrJaa .hasi<br />
hobe,,wak.hera .Dudnntzial .agindu.eLlson<br />
dicwt. .Jláwra .DU:ivn.aratwra. .lapansseh .dute. .ez Jaguntasua.ncl .ashani .A4ioala<br />
Araor.aman .raht --'°•----° . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... ... ... ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1932-1-1 data 1937-5-5<br />
mota 1-0 105 mota 1-0 110<br />
.<br />
1 9
Enuntziatzaileak 2 0<br />
sarrera horiek guziek hola sarrera horra zergatik<br />
jasotakoa horiek guziak hola jasotakoa horra zertako<br />
.<br />
testuingurua }{odakyuziak,keta_ .J993an . .nbenalzam .hasibaion, .. . . testuingurua -uliaJr_-dira .Frantsesak .bolakadk .nnastea .doianak . . .<br />
Ja ttan . .ikus z.laboraria)c-aJ1zinaan . . uzkuc .ba [in Jiolla- zenaka. .zaziabslekin . .maiz. .4al.eyinwn-dutenbazia<br />
-urduan. .goraki-alsai .iarriakJirala, .Jaun idapulatu .aiazanalur .go«iak .bilda. .izan .diran . . . .<br />
P-fataiak a .nabi ..izan .ziruao . .makburcak . .agacm<br />
aJgarrsiaral<br />
. . . . . . . . .. .. . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
. . . . . . .-°°-°--'- -°-'----<br />
data 1904-2-26<br />
mota 1-0<br />
sarrera horlek horrela sarrera hortik ageri de<br />
jasotakoa horik hola jasotakoa hortik ageri da<br />
. . .<br />
. . . .<br />
.<br />
testuingurua haunan .ufirr,ala .ynuca. .doluzka .yncaintzi .hobacanak- testuingurua ehun.araJauetan.Lapoita.hamar. .mla .Hadk .açed . . . .<br />
kiorik .hola .tU.arimeaa .gpun.cuoz .lapunpna .tul .eoia . da .autu. .dvpaaamvndua.aumko. .hi .daPa[tamendu- . . .<br />
dazapula habek .haina .anbitz .bandiapo. .dela -<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .. . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . .<br />
. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . ... .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. ."°°""'<br />
' '<br />
"<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ..... .... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Herria aldlzkarla Eskualduna<br />
data 1958-4-10 data 1932-1-1<br />
mota 1-0 112 mota 1-0 117<br />
sarrera horlek horrela sarrera hots<br />
jasotakoa horiek hola jasotakoa hots<br />
testuingurua aidv„halylik .-~anial .lerrena_ .4wlzatk .Er¡amon testuingurua Hunak. .herriz .ipouika .dial .bara . .gJznnak<br />
.UoDUez HsQn:Xisinam&ko . . hVl .at& .ilahualda .yuziatsrai .<br />
Horiak- bala . . Union .Baaquabatasuuak .erabaki .du begira . dezalan .ea .acraspelalua .ciansntz.Padseka . .kanlnnamanduka<br />
.llnala . .ard aLlokatuka .dicela akordioa,.J{ols- . iduri . Juks .danek .nahJ.luketala .<br />
Jyuzkan bakeacon. .aida .jakatu .<br />
. .. . .. ... . ... .. . .. . . . . . ..................................................<br />
aldlzkarla Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 1-0<br />
sarrera horra nola<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1901-2-15<br />
mota 1-0<br />
aldlzkarla Herria<br />
data 1980-4-24<br />
mota<br />
. . . . . . . . . ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
1-0<br />
aldlzkarla Eskualduna<br />
data 1904-2-26<br />
1 1 1 mota 1-0 116<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
113 mota 1-0 ? 118<br />
sarrera hots<br />
jasotakoa horra nola jasotakoa hots<br />
.<br />
testuingurua aski .dute.Yainu .bat .egtea .a1a .haldu .zaizka .zoi n testuingurua Ekonnrnak.aprilean.had~ . .duen .hWtacen . .endarin<br />
Jauoka .bozacea.amalurat. .linrra .nnta, . .eyitea .arl . . . . n~ak .azapuadira.nrai danic . .Fuatsvan .Amvrlluslan . . .<br />
dirua.legeari .lauoz .galdatuak .zaltkotan ----------- ara-akonamiacan .arri^ izra .bnri .apadzakn.DUnduaa .<br />
antolam~ndu, .puzlak .ncwlsl . paba . bazia «etar . uzten . da, . indat .haduka.dulata ere .dudarih .gaba.harJ<br />
dituztvn_ - datxiknla .doan .akonaaalelt .-H°JS -ez -ksra-bncra .zac<br />
I itQnlsejlu .eman. .daukun - .GJscacd .dÉstaing .launak<br />
aldlzkarla Herria<br />
data 1975-7-3<br />
114 mota 1-0 ? 119<br />
sarrera horra zer A-n sarrera iduri du<br />
jasotakoa horra zen zion jasotakoa iduri du<br />
testuingurua -, a~layauzekyehlapo .bnlalraun .badu .askl testuingurua iduri .du . .upauakepan .Jhardastan-doJa .palda .hncrl<br />
jasan k . Amac k ak .pta .hvrJZa.molda .4ataan.ÍOkatu . . . . Jduissaa .tramazaaak<br />
popn .du .hamaodUc.Q W..lin«a .z r.zion-joanden _ --°'--- . . .<br />
nnzapucwan ..Ganat-.P.sas1donak .barrikelartari<br />
da larik . .m ntzatu -°- .°°°°°"°" °°<br />
--<br />
. . . . . . . . . . . . ... ... . .. . .. . .. . .. . .. . .. ... . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1904-2-26<br />
115 mota 1-0 120<br />
—
Enuntziatzaileak<br />
sarrera Iduni du<br />
jasotakoa Iduri du jasotakoa iduri luke<br />
testuingurua iduiL .du .Nasser.ek .ikusten.duela.Busiaran .Janjatca . . testuingurua gtemane¡i .beran.zorra .ttiptu.dupunaz .pernz_ .ldurl . .<br />
ata .nah~ .Jaüakela<br />
Juke . .tapa~a .hara .apilan .ahal.J takala .9ulpacari<br />
---------------------------------------------------------------------------<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota<br />
1-0<br />
sarrera Idurl du<br />
jasotakoa iduri du jasotakoa iduriz<br />
testuingurua <strong>Bi</strong>zkitadaan . Iduri . du .Amawy. .Ktual .janerata<br />
armadak .aza «i .yapa ..lukeala .a«asumalan<br />
yidarielan<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... ... ... ... ...<br />
aldizkaria Hernia aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9 data 1985-1-31<br />
mota 1-0 122 mota 1-0 127<br />
sarrera Idurl dute<br />
jasotakoa iduri dute<br />
testuingurua idud.dute.kamunlchtokta .adichkldeizera .daazila . . . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1960-4-7 data 1916-X<br />
mota 1-0 123 mota 1-0 128<br />
sarrera Iduri dute sarrera itxura dagoenez<br />
jasotakoa iduri dute jasotakoa itxura dagoenez<br />
.<br />
testuingurua Baion .ba¢Ikltan .Merkatu .Kamunean .sarlu testuingurua Erabapi.anei .ontzat .<strong>arloa</strong>k-izanpo .zicaa .ustea<br />
dioala rlls_.ldurl. d ote. . zinez .rua .asak . .dùa la .junt itu . . . apoan. .baña . itxuraa .dapaenazkama olak . saira<br />
F-urnpanL<br />
agerrzem .dira .ia .nratadik-zar .apia.ugari-baWko--da--<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota<br />
.° °°<br />
. . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
1-0<br />
. . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . ... ... ... ... ... . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.. . .. ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.. .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . ... ... ...<br />
. . . . .. ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... ....<br />
.<br />
.... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
sarrera Idurl luke<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
-- °<br />
. . . . .--- -<br />
121 mota 1-0 126<br />
sarrera iduriz<br />
testuingurua Loriako .eta . ramwizeka .fi .askilzalek .beren_ózia<br />
yaldu_ .d~ta .Jd uiz .ixuipu .hari .sueda. .Utarraten<br />
nndoria bai- da_ ----------------------<br />
---<br />
_°_<br />
-----------------------------------------------------------------------<br />
sarrera ikusiak Ikusi<br />
jasotakoa ikusiak ikusi<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1973-2-8 data 1937-5-7<br />
testuingurua ikusia .i sL .debruan .data .gizon . .WtsaAutela.barl . . . .<br />
hac.hautatua. .minara .úwirzayi ktanzarik .wz.nahiz..<br />
jani .ninan .mamantn-biinlan<br />
. . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . ... . ..<br />
-----------°°<br />
mota 1-0 124 mota 1-0 129<br />
sarrera Iduri luke sarrera itxura guzien arabera<br />
jasotakoa iduri luke jasotakoa itxura guzien arrabera<br />
testuingurua Badu .iadantk.hapal .eyun .deputaluak . .eta .zanaburak . .<br />
Parlutlk.loattek.dltupula . .~duri .luks . .awJ. .J~atriz . . .--jaun-halk<br />
.~slyarzelacal . bildu--arla . . .ministmek<br />
daskaNSatu-bihar . .jokaldia<br />
testuingurua <strong>Bi</strong>ziki .ausadatzan .ari .dira .iztaaJdauak . .ilxura<br />
yuziaa .aaabata_ .rurh1 .dota-.erakulsi .Arabati-baba<br />
dutela . . peld irk-apotea<br />
. . . . .... .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... . .. . . . . . . . . .<br />
.<br />
.. . . . . . . . . . ... ... .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . .<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
125 mota 1-0 130<br />
2 1
Enuntziatzaileak 2 2<br />
sarrera Itxura guztlen arabera sarrera izan behar dute<br />
jasotakoa itchura guzien arabera tasotakoa izan bear dute<br />
testuingurua BJ . .auaaurna .hariak. .pasJan .da .zambaiLdenbora testuingurua Arantzazura .auren. .aw. .badapu . .emaadik _joa ualdia . . .<br />
hntan . . .Benta .arraaumak .artako . .jarririk .iduri. .wkon .<br />
Jauna'ron j<br />
.Jpokundaaz .Janpn . ji naalan .hazala. .Azko. . .<br />
yaldiluka_ziraia_alear .bitka .artzatik-_Bainaa .huna-_ .. .<br />
nun .herriz .salakan .bozembaLahana .porriam .hasi<br />
dicaz). . nrn ua .prulan . aratwra . . lapnrwsak .dule. .ez<br />
izan -bean_dute_inateka .auran .era . . .- .--_ . . ._ . ._ .__<br />
amor. aman . naJ °----° . . . . . . . . . .-- - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . —<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-1-1<br />
mota 1-0<br />
sarrera Itxura ororen arabera sarrera jadanik esan bezala<br />
jasotakoa itchura ororen arabera jasotakoa jadanik erran bezala<br />
.<br />
. .<br />
.<br />
testuingurua dasatiokako. .parlida .bat .bazlac .yrz1iak .haccatuka ... testuingurua ukanen .dugu .baraz .FJndú .dantzarL .elaJLantarian<br />
dituena .itchura .nmcan. .arabera Jkustaka .Alazacca...Jadanik .acraa .bezala . .bizikL<br />
---° °---°°<br />
.. .. .. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . ... ... .. .<br />
ezap ubTak .dira .mundu-zabaJaan .<br />
°-° °--<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .............<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8<br />
mota 1-0<br />
aldlzkarla Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota 1-0<br />
° °--° °----° °<br />
. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. ... . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1960-4-7 data 1968-2-22<br />
mota 1-0 132 mota 1-0 137<br />
sarrera Itxuraz sarrera jadanik esana dugun bazela<br />
jasotakoa itxuraz jasotakoa jadanik errana dugun bezela<br />
.<br />
testulnqurua :HJndenbulg'.Sappalina.awLlanbotan .aklu .zan testuingurua Jadank.errana .dugun .bazat& .beitiz.era.Ahartu . .gira .apazkin<br />
. :zatal .Jnpuruatara . .Jtxwaz .zaila .zan Awat .aisa .baboki .ari .dak .Alaza.Lvwan ..Ga[at .aldú . .<br />
Juratatzea, .zela~.Jnpuruan- .h ra .ia bJra .erdubate . .ta . . . trinkattari___Aathta<br />
paiagnz . ib ll .ze n:ala<br />
. . . .. . .. . .. . .. . .. . ... ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ............ ... .. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.. . .. .... .. ......... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
sarrera Itxuren arabera sarrera jakina den bezala<br />
jasotakoa itxuren arabera jasotakoa jakina den bezala<br />
. . . . . .<br />
.<br />
testuingurua Jtxwan .arabera . .az .dira .Ruso:Xinarar .borisk testulnqurua sympnsium . haLL- .{ekina .den .bazala. .katalan .pauapn ..<br />
AmarUsanoad . .aldatz~ka .haioaan pta .auskara .húkuntzaran .Rrdazkariekin .batean<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .<br />
sein .nahi .da. .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . ......... .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . .. .<br />
-- • • - - •- ---<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldlzkarla Argia<br />
data 1926-5-2<br />
131 mota 1-0 136<br />
aldlzkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
aldlzkarla Herria aldizkaria Herria<br />
133 mota 1-0 138<br />
data 1965-4-1 data 1971-2-18<br />
mota 1-0 134 mota 1-0 139<br />
sarrera Izan behar du sarrera kasete baten arabera<br />
jasotakoa izan bear du jasotakoa kaseta baten arabera<br />
testuingurua Ftpnih -í_)Dau.L LLotartaleenak .iuan .dan .aawan testulnqurua Jz[aelakn .kaseta .batan..aiabara. . .Eayatparakin .ara ... .<br />
marokU . Jarea pan . aida . kanpannalnkoa . . Dia] ndJk .az. . hasia .da . tratua n . F ra nt~ia<br />
dlcala .Jialat Ur_ eman : . ba fio . . tdnkorna'k, irabazl& iz aa . . . 1 --baacdu<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... ... . . . . . .<br />
aldlzkarla Herria<br />
--<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .-°---°--•- -°<br />
.<br />
data 1970-1-8<br />
135 mota 1-0 140<br />
-----
Enuntziatzaileak<br />
sarrera kontuak kontu sarrera naski<br />
jasotakoa kontuak-kontu jasotakoa naski<br />
testuingurua Batzokan .awküu.zuen .dana.tlalako. .gudaria<br />
JSnntuakkantu .beuiketak .apui. .bal .luzatu .andnran. .<br />
berririk-ba .al. .dazu3<br />
. . . .. . .. . .. . .. . .. . ... ... ... .. . .. . .. ... . ... ... ... ... .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . .<br />
testuingurua lilehntk.sz.z ansu~nan .twlakn .palda .halak<br />
haLobectza.biz. o<br />
.ukhan .zaüakaia. . .Naski .benza .aldi . .<br />
batez-nneisia.Jzanaa baita- Agian- -bai<br />
... .. . .. . ... ... ... ... .. ... . .. . .. . ... ... ... .. . ... .. . . . . .. . .. . .. . . . . . . .<br />
. . . .. . ..... . .. ... .... .. . ... ... ... ... ... ... .. . . . . ... .. . .. . .. . .. . .. . .. . . . . .. .<br />
. . . . . .<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-1-10 data 1902-3-14<br />
mota 1-0 141 mota 1-0 146<br />
sarrera lehenbizikorik ( . . .) bigarrenekorik sarrera nire eritziz<br />
jasotakoa lehenbizikorik ( . . .) bigarrenekorik( . . .) jasotakoa nere iritziz<br />
testuingurua kloJa. .lehenbJzikadk . .lasterrago .Joanan .da testuingurua korapila k .guztian . .sustraia .eIrika .9izanen . .biatzak . . . .<br />
budjateka .Jana_ .<strong>Bi</strong>garranaknc k . . .daspandinak<br />
gañeaka . .daukalan .gauatna .bakarrik.da .nata .iri1ziz<br />
sarrera lehenik<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota 1-0<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1980-4-24<br />
mota<br />
lipitukn. .dica . . . . --' .---- •' --°°----'--° ° '---°-'---°° . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. ... . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
""-""'---'-'°--'°""'°"°'°--' -- ---°°----<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1900-3-23 data 1931-8-30<br />
mota 1-0 142 mota 1-0 147<br />
jasotakoa lehenik jasotakoa nunbait<br />
testuingurua Azkan.damboiahautan .Jzan .ditugu .hw.snnze testuingurua J3anzelona:rolen .asmoan . .ekaci .zituztan. .nuabalL<br />
pacrnpian<br />
bodan .berandu .samar .eldu .taan .ezJn .acakulst.úan ....<br />
lehenik .Legan- .ntnilaren23-an . .mu1hikn . -wapi -bat --- diwzta - . .- . .- .° . . .°-.<br />
aadhu .da<br />
. ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. .. . ... .<br />
... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. .<br />
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... .<br />
sarrera lerro hauek egitean sarrera ohart<br />
jasotakoa lerro hauk egilean jasotakoa ohart<br />
. testuingurua Ja(ca .heuk.apitean..a4. .egun pasat t.dica .mnernak . . . testuingurua IIharLbakarrik .pelatekin .badúela .Argnntnan .lau<br />
waban.sactuz..paraz<br />
ehun ..mila .iakolacL<br />
......... . .. . .. .. ... .-°---<br />
. .. ....... .... .. . ... . . . . . . .. ...... . ... .. . . . . . . . . . . . . . .. ............... ... . .. .<br />
. . ...... .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .... .... . . . . .. ...... .<br />
.... . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4 data 1959-1-1<br />
mota 1-0 144 mota 1-0<br />
sarrera menturaz<br />
1-0<br />
- •- ---<br />
sarrera<br />
nonbait<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
143 mota 1-0 148<br />
sarrera ohartzeko da<br />
jasotakoa menturaz jasotakoa ohartzeko da<br />
.q<br />
.a utzainek<br />
testuingurua J3oquelnriu .a1rgaiaa .buuuaglak .diota.arain.act a . . testuingurua Mamako. da ."pel . erdain .gisa .akaciiazalaXopa . . .<br />
.aakalnt .asna.guzl&Judtt .duleta-ba ioan .ez- . hast~an .(pakilanh<br />
dala.-errana-he dudan.uriaan .hoJa .asQituka.dulala . -. . . -° --° -------------<br />
Mantucaz..hucuenheateka .bacM hadukn . . ata<br />
gainaratikna . .utzika<br />
------<br />
-- '<br />
. . . .<br />
1— '<br />
. . . . . . . . . . . . . . . .. ... . ... .. . ... ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . .. . .<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
145 mota 1-0 1 50<br />
'<br />
149<br />
.<br />
2 3
Enuntziatzaileak 2 4<br />
sarrera omen sarrera oroit<br />
jasotakoa omen jasotakoa orhoil<br />
testuingurua Bel& .sua[ds .eta .Q=Iiña .azlamak .aikiW .nmon .diL& . testuingurua IJabaJnan . .a¡hi .zaa ..Lwrlizk1 .JhaWuki . zulan<br />
I A . sua .jaundik .onra .modua .dan .lakin .naioan .dabiltza . . Irantsas . .buruzagiek<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 1-0<br />
sarrera omen<br />
. . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. ...... . .. ... . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . .. . .. .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .---------- . . . . . . .. .----<br />
-- --- -----° . .. . .. . .. . .. . .. .-•- --<br />
jasotakoa omen jasotakoa orroit<br />
testuingurua bakea .galdatzea .aman .duta . .Chinako .aintzinda[Lek . . .<br />
. . . . . . . . . . .. ... ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . .. . ... ... . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1929-12-13 data 1972-2-3<br />
mota 1-0 152 mota 1-0 157<br />
sarrera omen,<br />
jasotakoa omen, jasotakoa orhoil gira<br />
.<br />
. . .<br />
. . .<br />
testuingurua ,glringka .he[d .zanbaiLsk .eI zura r ..sinesle . .baundkik.. .<br />
anglasan .nabka!J . bonan ..araln .aaio.Ara .aleak<br />
testuingurua bada .zarbaiL<br />
baLtzituzIan_ . omen . . . adarrenak farhoit .pira. . behin _ haut .tza ( .batziaak.zakur.bat .._.-__.<br />
-- •• - -- • • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... .. . . .. . .. ... . .. . . . . . . . . . .. .. . .. . .<br />
. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . ... ... . . . . . . . .. .. . . . . .<br />
zaldi :zebra .batas .pa[a .lindaW . .bailzutaa<br />
.<br />
---'<br />
. . ...<br />
.. .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . ... .. . . .. . ... .. .<br />
-'---'--'-°-- •- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14 data 1962-4-12<br />
mota 1-0 153 mota 1-0 1 58<br />
sarrera omen sarrera oroit gara<br />
jasotakoa Umen jasotakoa orroit gira<br />
.<br />
. .<br />
.<br />
testuingurua Pbagoiak .ala .ahilUlUka. .Umea testuingurua l7uaG. .gica .labanago .zenbait .Jakutao.. hala .no)a<br />
. ...... ... . .. . . . . . . .- J lztatitzan. . .berisularlak. .enlzunik<br />
------------------------° °°--°<br />
--<br />
. ...... ... . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .-'---<br />
. .... ...... .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.. .. . .. . . . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . --°<br />
---°°--° . .. .<br />
.--- ------<br />
-----<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 1-0<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
151 mota 1-0 156<br />
sarrera oroit<br />
testuingurua F.rarazlalt.dauzka .saldado .andana .bal. .Tombabaye . . . .<br />
jauna [aa.gobaccwacan..iagunlzakn .Jndarraz .lazanu- . .<br />
zaizknnen.knaira ._II[oil .Jaguntza .hncL_ez- .dala ___<br />
FiantziaaJaereaa.denataz.jana[sia<br />
.. ... ... ... ... ... . .. . .. . .. . ... .. . .. . .. . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .-<br />
sarrera oroit gera<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
154 mota 1-0 159<br />
sarrera oroitik asen dezakegu sarrera pentsatzeko da<br />
jasotakoa oraitik erran dezakegu jasotakoa pentsatzeko da<br />
testuingurua IIcallié , e
Enuntziatzaileak<br />
sarrera solasa de sarrera uste Izateko de<br />
jasotakoa solasa da jasotakoa uste izaiteko da<br />
testuingurua ikusteka .ihiziari.gaiak.badakianen1z .haima ado testuingurua rjzaaki .eta .zintzakl .ateratzar .bada .Aiopun .]aga<br />
xixpa.hatsnx uritsa.ibiüzaa .ata .ara . .Jsuslako . .ihiziaki harria.. .usta .itailaka .rla .PN1( :aka.Aapuialuak<br />
Azao utzan-diluen .ala .ez-Hada . aca-barizerik it zuJiko--dicala . .Madri Maka-baran-alkiaiarat_ .<br />
praslatzan .ad.duna .Jage :Damn . .Salasa .da ° . .°zaxekitako.<br />
.ihizia.Aanaian .ata .arrunl .debakal - •° -°--<br />
Jitakaia .. .----° -- ---------- . . . .---- -------- ' "<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota<br />
1-0<br />
sarrera solasa de<br />
aldlzkarla Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota<br />
1-0<br />
sarrera uste de<br />
sarrera uste Izateko zen<br />
jasotakoa solasa da jasotakoa uste izaiteko zen<br />
. . . . . . . . .<br />
. . . . . .<br />
. . . . . . .<br />
testuingurua Solasa .dahiru .eskualdun .pazta . .rwoaz .handürk testuingurua Usta.itailaka .zen.aisa .ahen .knatra .zez .nabi .jaWcn .<br />
hunal .hatdu . .badduaJa .Jran1sas.lnkizak . .tiduak<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . . . .. . . . .<br />
. . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
zuela .8ninan. .az_ °°° . . .<br />
-°---°--' .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . .. . . . . . . . . . . . . . ... .. . .. . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . .. . . .<br />
.<br />
jasotakoa uste da jasotakoa ustez<br />
testuingurua AnóaLatrze .tausL .dira . .iJdakoak .auadaltak .dúala<br />
testuingurua ~agrellak-egitea .danzan .aleDÜak .paxsnroaren .alda<br />
usie.da bada. .eztauz .aUa[L .ustaz .<br />
. .. ... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .<br />
. . .. . .. . ..<br />
.<br />
.. . .. . .. . . . ... ...... ... . .. . ... ...... .. .. . .. . . . . . . . . . . .. . ....... .<br />
................. .. . .. ...... .... .. . ... ..... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. .<br />
aldlzkarla Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28 data 1937-1-10<br />
mota 1-0 163 mota 1-0 168<br />
sarrera uste denez sarrera zer nahi den<br />
jasotakoa uste danez jasotakoa zer nahi den<br />
testuingurua Auza.aguardan.batzarra .agw ebaa_ .Uata .danaz<br />
testuingurua uztek .zabacrac .irabazi . . .lakoaáoko : .zer .rrabi .dam.._<br />
Fspañaca .Dnpnzkn .gudarian .bialkunatzaz .Jacdulekn . alaùbat .nna .epia orrian.Alta`<br />
.. . ... ..... .. . . . . .... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.<br />
... . ....... . ........... . . . . . . ... .. . ....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
aldlzkarla Herria<br />
data 1980-4-24<br />
161 mota 1-0 166<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
162 mota 1-0 167<br />
sarrera ustez<br />
aldlzkarla Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1966-4-14<br />
. .. ..... .... ... ........ . . . . . . . . . . . . .. . . .... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
mota 1-0 164 mota 1-0 169<br />
sarrera uste Izeteko de sarrera ziur asko<br />
jasotakoa uste izaitako da jasotakoa ziur aSkO<br />
.<br />
.<br />
testuingurua barea. .Ideiak.azaguuaraziko . .diozkata .F-uropaka testuingurua ondo`aa . .Utalzarea .banaketa.ailatuspun .ziizendari .bartza<br />
..apazpikuad .ata .ulua . .izatlaka .da .zarball nagusal~ Ziur.aska .par. .AStepuaez` .ela .lan .haste--- .<br />
on k. JaiLka . dela. Eliza . puztlaran . nnatik .- - . . . . . . . . . banal uka . zutela-esan .azkenaz<br />
. .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. ..... .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . .. . . .. . .<br />
.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ........ .. . .. ............ ...<br />
aldlzkarla Herria aldlzkarla Eguna<br />
data 1969-7-24 data 1937-4-28<br />
mota 1-0 165 mota 1-0 170<br />
2 5
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-1 Izenezkoak
Izenezkoak 2 7<br />
sarrera adiskidantzako politika<br />
jasotakoa adiskidantzako politika<br />
jasotakoa aipagaririk ez<br />
testuingurua Et&$uax_da-knopLenitzea_az_dt$kAIa_ago1L japnnia_ testuingurua RFSTFGI1nADÑEIAN<br />
ata XinA_$¿~zn_dit¿~an hi harriak 'da t- AIpA0Ari<br />
adizkjdantzako _Titikatik_ kanpa Auregnnatan Iagaz p$aisien-agazktnak-astara<br />
_-____ havuk agiasjuBzan<br />
-------------------------------------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1979-1-18 data 1937-5-12<br />
mota 1-1 1 mota 1-1 6<br />
sarrera agindupeko lurrak<br />
jasotakoa agindupeko lurrak<br />
testuingurua jzpadngi_nrixa_ezjngnhas Arh giuaagindupaka<br />
latatara<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota<br />
1-1<br />
sarrera ahaldun eta agintari guziak sarrera ale batzuk<br />
jasotakoa aldun eta agintari guziak jasotakoa ale batzuk<br />
testuingurua Gn7iAk Altaanndluea Gnharnadnra_Diputa7i testuingurua Ç-NLknak _npiiua_zutala_t a nonnstinaw-2arhait___<br />
Ayüntarn$ntLL_gpdathun t IAkAide-nagusj__Elühlüw__ jzang _tla-zaa _Alahatntk lanik gaha galhill 7irAn<br />
la-basta-aidun . fa ._algintari guziakanndu_zuarL_Aita_ L-)-FzmL-garai-dazaketa_amabjendagiak<br />
Ladn nhnwski _agirgaria<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
mota<br />
1 - 1<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
1-1<br />
3<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1919- X<br />
2 mota 1-1 7<br />
sarrera aipagarri berezirik ez sarrera alkar hartu ezinak<br />
jasotakoa aipagari berezirik ez jasotakoa alkar-artu ezinak<br />
testuingurua AipagaLiharaziLihez_ gand~~n aorta haai<br />
testuingurua Paris-__ AcaIdA[jnamandadago7an tailak ikuslea-__<br />
jran tiran jakian n taaitu nspatauak azaldu __<br />
dabenez-Franrn'ron aida-dabiltzan_guda rian atakn_<br />
alkar_adu-szinak sakonak_dúala_ta_asaraokhltn~ka_<br />
hju[ru_az-daita,an 7 jgora_sLdat bi1Aranco .'k<br />
4<br />
sarrera aipagarri berezirik ez sarrera arranden gaineko legarra<br />
jasotakoa aipagari berezirik ez jasotakoa arranden gaineko legarra<br />
testuingurua Ezz dnnLLaipagari harazirikbaste_ gudandalakndk__<br />
testuingurua Erran du_nrann naran_nudhatsakabntanvik-z$a___<br />
hahAr7R alda n aurthanaknhorijata,_lehan.hana--_<br />
laban hakar -dela_bur sia_haran_ondnlLarrnufL<br />
$gineabaL dlrataklla_toki-adakako-_arrandsa<br />
----gaten<br />
lAGa taran atA_WtA7AhArrAn t$guntzekn-___<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota 1-1 5<br />
sarrera aipagarririk ez<br />
sarrera aitzin-gibelak<br />
jasotakoa aitzin-gibelak<br />
testuingurua çajiauxholigaikLthiilúda_da-AL3nIánnln magina.____<br />
jzaadea trat an~~lkusika~t , n~zwc-ganhah~kn--den_slazeL_agmerLdulealrau<br />
hnr ran<br />
aitzin~ihelan_ mianeaz _kargatuak-~uaa<br />
zanaturrak<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 1-1 8<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
mota 1-1 9<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
--- ------------<br />
mota 1 - 1 1 0
Izenezkoak 2 8<br />
sarrera asmo agerkuntza sarrera batzar buru<br />
jasotakoa asmo agerkuntza jasotakoa batzar-buru<br />
testuingurua Aseh~k~saaheharlelik~lapnn'anl .alaui_Batza¿ali___ testuingurua politiltnrik_geignel~LSla_deh~óalzararad hi~araa___<br />
a~dantsnzan asmo agwrkimbak nnwlyek-_ Z81ilu1flitarL1N9Y1119_-Ghflm harlwin l'an9na.dala<br />
izanari diia~Salernsketa_azkareauna batesr uIIi ----- ----<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25 data 1937-5-12<br />
mota 1 - 1 1 1 mota 1 -1 1 6<br />
sarrera atzerri arazoetako idazkari sarrera berri nahasiak<br />
jasotakoa atzeri-arazoetako idazkari<br />
testuingurua ALzeriBrazoalako_ausltiaLJ razkari sauida-Schmid___<br />
—PA?,— ___ __<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-28 data 1936-1-17<br />
mota 1- 1 1 2 mota 1- 1 1 7<br />
sarrera auzo herriak<br />
jasotakoa auzo erriak<br />
testuingurua er¿i taLatasuzn_Ergelakn asko hlldu_g_iñan -___<br />
sarrera aztarrenik ez<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota 1-1<br />
sarrera batzar berez)<br />
jasotakoa batzar berezi<br />
testuingurua J etzer_harezLbat-"in dute_nlinoileek Ko rdoban<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
mota 1-1<br />
---<br />
---- ---- - - - - ------------ - ----- -<br />
jasotakoa berri nahasiak<br />
testuingurua J3ardin_nahasiak_dira_he1N,_garla_likilik_hatrlu<br />
sarrera bertzaldi<br />
jasotakoa bertzaldi<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1935-4-2 data 1975-7-3<br />
testuingurua politikaren_gnra arataLdeladk_ninlzatL<br />
amuen halaknaspanturik_guraPiasiderllak--_az_hi1i _<br />
gauzak han . ontsa_kaawiW__Pundu_hndaz rninnatukn_<br />
dahadzaldL hAIeZ_balua_deiroragaul-dauka<br />
politika gizonak Franbian Jiai¿L hnrti>ki d<br />
algarlan-anean<br />
mota 1- 1 1 3 mota 1- 1 1 8<br />
- ------------<br />
sarrera bolo-bolo zebiltzan zurrumurruak<br />
jasotakoa azterenik ez jasotakoa bolo-bolo ebiltzan zurumuruak<br />
testuingurua 1BAKASLEBAIFNAZEERENJKF7_- testuingurua bol o-hnln -ehillzensunrmunlak uzaVRko..a9isiZ__<br />
.ondo nrdidula te zeatZ_azalrhiknAilooz Aldundian<br />
ari nga5lln_autuak w1a anuamnnak<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
1 4 mota 1 -1 1 9<br />
sarrera boz apailatze<br />
jasotakoa boz apailatze<br />
testuingurua Eidilu are hura tmerrll7wak falta_Siccard d'Fctaing___<br />
P d t k hnb epeiletrw dwnhnre huotarn P'<br />
baitgkj~lplekn muin¿¡g_glerakn zaknn martvnkp_-__<br />
balzatarik~<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9<br />
15 mota 1-1 20
Izenezkoak 2 9<br />
sarrera darabiltzaten erabiltzekoak<br />
jasotakoa darabilzen erabiltekoak jasotakoa egunari dagozkion gaiak<br />
testuingurua Mauitakps atan l{IemaDU-(iArahilzert_-a[abillekoak__<br />
kaltagerri ai dira atrrupar_dalerrianVal<br />
testuingurua Oroit- aura_agAr1Waknan_1WendiálaL_loxe_~1acL -<br />
]Hga--gizori_gaztfl- rTia k intsi ak agituari iagmkinn ___<br />
--- -- -- --<br />
- ---- ------------<br />
----------------- ---<br />
gaiak-ikuluazitzaldia s ijul<br />
--------- --------a<br />
.-du<br />
Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1-1<br />
sarrera dei larria sarrera ehundakalagun<br />
jasotakoa dei Jaria<br />
jasotakoa eundakalagun<br />
t estuingurua Eriot7e an_naza_gura~h[ietaasadzan_da_-III~iJari_-_ testuingurua E.spañkra_gudauak hielde dctuatakn_egunerik<br />
balApitAn dngn_Turin'gn Aharteelatesunak illwn _ agunara asarA -Blanasla_gelagasortuten_ -d ra<br />
---duanrLlrat_1 7ataraka_Intsâr irik izan _ez_daglan--_ italiar_ari_as kotan T~ j rieart_eundaka_lagüa.atzilnt~r___<br />
----_-------_-_________-_____-_-_-_______<br />
------------------<br />
-------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16 data 1937-4-24<br />
mota 1-1 22 mota 1-1 27<br />
sarrera diruaren sukarra<br />
jasotakoa diruaren sukarra<br />
testuingurua Dinraran goia-baharaz_ara_mint7ahr dira grhmidt__<br />
ele lisoer d'Fsteirig loenek ale hilkitra hnrrrn-__<br />
rtndotikidrui_du e7lits .daladioiaran sirka¢&--<br />
.Frentsas dinrak atxiki du hara halina,_pnsihat ____<br />
Apaldu rta herriz.atamanarana<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1976-2-19 data 1937-5-10<br />
mota 1-1 23 mota 1-1 28<br />
sarrera diruketa<br />
jasotakoa diruketa jasotakoa erabaki aztunak<br />
testuingurua -jaun hnriak nahi lokala harri hakltntrhaan dinikata- testuingurua (NAka7ari Fgunannnns,"n-IIndoran Aaizar_Nagusm,_<br />
Diat hil Bedian lanik gaha direnon lagtint7akn aazkLin genitntekn nrdezkarjek ale nAi dinen _<br />
EArrjekBnlan-IA7aka bnrrwmArl7Akn hAtt gidi -_edo-- bazkldag[IZiAk_an_dirAte lt7 agingn dute Imandio___<br />
gelyago haharrwn arau_ela ynherninak amarl_lezaka_ punak Murla. I azkann ala Dnn3olik Aduka_dira___<br />
Ahiinaranl,at hAfrngnita hAmAr ale harriek __ mahaia7trlnak<br />
ehunakn_J7amar<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1932-1-1 data 1935-4-2<br />
mota 1-1 24 mota 1-1<br />
sarrera diruketa<br />
sarrera egunari dagozkion gaiak<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
21 mota 1 -1<br />
sarrera erabaki astunak<br />
sarrera eta beste<br />
jasotakoa diruketa jasotakoa eta bertze<br />
testuingurua Dirukalehorri aska[- ondomnntalnak izanon_ ira ._<br />
1 inn avinnizan ordoi,enan dlhiglr tall ahrln<br />
gAhiegnarran nahi hede ..QQ __ .--__<br />
sarrera enparaukoak<br />
jasotakoa enparaukoak<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1935-3-29 data 1968-2-22<br />
-- ------------ ----------<br />
testuingurua Bainbañasadaga-adira7i iZan_dogu .lakunnalao__-g<br />
Ida odoltsuan nsatzalala_annwraukna t agiten-__tlahenJaa_atanbakna<br />
testuingurua 15II-£íepiitallr Jmntasil ariianaraL-atatkarlze_hamar_<br />
hel aglln.rla~naQdlfA 17fAAl-erat_ hango-~_gnhernuare~anmrlarekm<br />
mota 1-1 25 mota 1-1 30<br />
26<br />
29
Izenezkoak 3 0<br />
sarrera ez-sartze<br />
jasotakoa ez-sartze<br />
jasotakoa gaitz guztien iturria<br />
testuingurua "Ml-E7sadze_-e rahakian _atdg (iAr,jug11-i71gg1g5___<br />
-padngt_hatzuaL-arantzntndeutsa'lzvastia' iz<br />
agunkauak<br />
------ - -- -----testuingurua<br />
$ydiLudi_ FTna lüak aa san_diun ga ¿tz $uztran_rWLea__<br />
eta_znr aWa_Flelza_dela<br />
Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-29 data 1 931 -8-30<br />
mota 1 - 1 31 mota 1 -1 36<br />
sarrera ezer gutxi sarrera galtze handiak<br />
jasotakoa ezer gutxi jasotakoa galtze aundiak<br />
testuingurua E . NS=knaknnaulL -tala ta nanpstin_ara zg¿bait___<br />
izango e t a z a o AIR hatz tk lanik Baha Gelditu ziren__<br />
j -~-Eze 9nu1SLdszakata-fjInerLienda niak ----testuingurua<br />
fiuda3nkL ta_guda__liban_eska -apu du_dantsaz<br />
ppsistnita paltZe-pundiak<br />
-- - ----------- - - - - - - - ------------ - -- -<br />
- -- - -------------- - - - - - - ------<br />
- --- - ------------ - - - - ------<br />
Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 1-1<br />
sarrera ezezko borobila sarrera gazteketa<br />
jasotakoa ezezko biribilla jasotakoa gazteketa gaitza<br />
testuingurua C',aliziarrakin ata auskntarrekin-baLag¿a--da_aL testuingurua Baztakata•a itza uaansao_ahartealalasua4ai<br />
zehittzan Zaida;in zintenean errazka hirihilla amRr1 - suari rR<br />
II1LL<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2 data 1931-8-30<br />
mota 1-1 33 mota 1-1 38<br />
sarrera ezin ukatuzko froga sarrera gehieneria hertsia<br />
jasotakoa ezin ukhatuzko froga jasotakoa gehieneria hertsia<br />
testuingurua Hori maiz ant,ttan da, ala hodira bainu cinhasten___ testuingurua QeMana[iBbet!sienaLefLuknjteE~BuliaOaLia<br />
. - . : zahalanar- ardiastaa h aina hnha<br />
ekaian nRmir hatziLdi[en- habani k ezin lkhahuzkn___<br />
Ira- ianhait onizetik nnizasat egartzan_haitira_-__ _<br />
Hona frnga harrihatapiin hautan agertua<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1909-X<br />
mota 1-1<br />
sarrera gainera gainetikoak<br />
jasotakoa gañera gañetikuak<br />
testuingurua gsrtentariak itzeldu,Fttvkn~mme sa._Eujtzaina _<br />
Tziht tabanakin ta gañera gañnlikt ak -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
mota 1 - 1<br />
32<br />
34<br />
35<br />
sarrera gaitz guztien iturria<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6<br />
mota<br />
1 -1<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota<br />
1 - 1<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10<br />
mota 1 - 1<br />
--- --------- ------------ - ---- --- ----------------------<br />
sarrera gizon aipatuenak<br />
jasotakoa gizon aiphatuenak<br />
----------- -<br />
testuingurua Azkan Rguahnntan, dapctaWarbilkhuran .<br />
Anglatarrakn gizon aiphatuanak mintzatu dira _<br />
Erantziaren ald g<br />
37<br />
39<br />
- ---------------- ---------------<br />
40
Izenezkoak<br />
sarrera goian esan dena sarrera harat hunatak<br />
jasotakoa goian esan dena jasotakoa harat hunatak<br />
testuingurua Fina ¢a'ka_Gpbgi ni~a'k_,lonhllnpkios'kn IkactnIa--__ testuingurua Hnr -barlir~hi[ti ni~n tli6iga._düu_ala_g25Wen harat__<br />
hiagitci'kn IrakasI Rnhlac'tar insaha aspa aaan _-- hunalak_anda-dazkltenak-_badze pauasta_bat_ara_agonbanaukaluzoihaili_nbar<br />
tnchaak--hainan_haitukn_nta_dute<br />
j ramanakariArriitradunak_kartabalan_adarasa_ zerhaítdan~ne~eglek~ausadza2<br />
-- - -- - ---- - --------- ---------- ---------- --- - ---- - --- - -<br />
----------------- -- - ------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-19 data 1926-2-26<br />
mota 1-1 41 mota 1-1 46<br />
sarrera gorabehera gutxi sarrera haste atakatua<br />
jasotakoa gora-bera gitxi jasotakoa haste atakatu bat<br />
testuingurua r,nra-hara pitxi_haste__guda,oaetan~ testuingurua Miaulzakn-Lunka!asn A7hillaga4 n7ak _eta_arnak<br />
hasia 7an_hada Eta hacla ajakaLu- atarulndolik<br />
--- - ------------<br />
aintzinean_jnana natripnl_ernalabipilarakin__13ainan_<br />
az_tuzezkn_i2-tan_ha rdint7aa_atahunanun_aualzan_<br />
darLEllisalde a4_ata_2Lixlantekorz<br />
-- ----------- -- ---- -<br />
------ - -------- - --- - ----- - ----- - - ---<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-10 data 1974-2-7<br />
mota 1-1 42 mota 1-1 47<br />
sarrera gordezko solas sarrera hitzezko segurtamen<br />
jasotakoa gordezko solas jasotakoa hitzezko segurtamen<br />
testuingurua r's hartan Niann-ak salakrik anrdazkasnlas - testuingurua artzainen-_guarrlea -elamarexelenburuzagiali__hnfiwk<br />
gaibiluak lauda Ipar-Viatnamlarfak Haran- ~ahi-ahalmina Rta andenean.-ardmetsidira—<br />
hRkA7kn_planfl[i_harahala wta sarlükLazatz 17itzBzko_saguilamea_baU-Ll__mamEinto kni7 --------__<br />
ihardetsi dinta<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3 data 1974-2-7<br />
mota 1-1 43 mota 1-1 48<br />
sarrera gutxieneria zabala sarrera hobaro eskabideak<br />
jasotakoa gutieneria zabala<br />
jasotakoa obaro eskabideak<br />
testuingurua fiabenari a hartcianaran_ukaitar,_gul<br />
7ahaiannran ardiactRA haina hnha<br />
testuingurua llxasnntei _olalako_Iangileakngi n dahan hatzarean ._<br />
agin daha7An oharra Rckahidaak Inrtu-Arte npnraaa_<br />
JRrAil7Ra ArA agi dAhR'<br />
aldizkaria Herria aldizkaria<br />
data 1967-4-6 data<br />
mota 1-1 44 mota<br />
sarrera hamar minutuko jarduna<br />
jasotakoa hatuan minutuko jarduna<br />
testuingurua Ordu matakatu ir gitaiRonAtan_alata_JAn Nagrin _<br />
jaunA AlderdiAfAn hAimanA auiki nndoranataIIninq_<br />
Aapuhknana'kn_artazkariakin amar_mimrluka<br />
jArhtna-cijn atean<br />
sarrera hobaro eskabideak<br />
jasotakoa obaro-eskabideak<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
mota 1 -1 45 mota 1 -1<br />
Eguna<br />
1937-4-25<br />
1-1 49<br />
testuingurua Akailatxalaáatatxaat akn ntseiñakagirtdadauka7an<br />
nharn-wckahidtak halatanR7 ha1lahazrigazahakFrakitskRta_Askunda_Egunnlarl-opnra-_-astka<br />
abala-azaldu-data<br />
------- ----- -------- ------------- ----- - ----<br />
data 1937-5-13<br />
50<br />
31
Izenezkoak 3 2<br />
sarrera honenbesteko bat sarrera Ijauna<br />
jasotakoa onenbesteko bat jasotakoa jauna<br />
testuingurua Aldundika_landakariahhnr<br />
nnanhastekn_haLlxirsaiss ta<br />
hanat- du<br />
lrtekn_-a[lupaa[elalik__<br />
hazken nng¡ a_Sjj ean_<br />
testuingurua Hots, ez a .hn[razer_knntseilu_Emaa-darilwn__<br />
fiscard dEa1aináiallnak<br />
-----------<br />
-<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1928-1-1 data 1975-7-3<br />
mota 1-1 51 mota 1-1 56<br />
sarrera horrenbesteko bat<br />
sarrera I anderea<br />
sarrera I dana<br />
jasotakoa deputatu dena<br />
testuingurua BahArl Haisanhs noa njag r1Rpnrtamanrlllkn-__ -<br />
rlapldatu dena atera da wzkarlinr Fadwrpzinnwtik<br />
ala-aldadlgaha akarxiak dicanse mu ltonen .<br />
plantatu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-2<br />
mota 1-1<br />
sarrera I jauna<br />
sarrera I kontu<br />
jasotakoa horremertzeko bat jasotakoa I kontu<br />
testuingurua ,faun horiak nahi_lukete_harri_haklwtchean_diurkata_ - testuingurua<br />
hat hil dArlien lanik pahe direnon lagunvakn -_<br />
Herrjak aman lezake horramen ekn_baLguti_ada_- _<br />
gehjagobehauen ArAIIptanharnlnak aman lezake_ r,llztia_lanknrllu-oralngannlan_ _<br />
ehunarannat hArrnnnitn hamar eta hnrrjAk --- __-_-_----------- -__<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1932-1-1 data 1925-1-4<br />
mota 1-1 52 mota 1-1 57<br />
sarrera I ohi<br />
jasotakoa I anderea jasotakoa ministro-nausi ohia<br />
testuingurua 1MII113AC+ANDHIANnFRFA (arga,kinjna). testuingurua Erranahautnlat_ailzinekn aldiatan_9riand<br />
__ ministro-nnusi nhiaran_Ela_CAilaux nr,ikn minislrn -<br />
mnltsa[aarerLelsaigna_ Ftsaign hnrigarnaga_ata__ag<br />
ar~ana~na<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1975-7-3 data 1916-X<br />
mota 1-1 53 mota 1-1 58<br />
sarrera I ohi<br />
jasotakoa gerlari ohi<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
54 mota 1-1<br />
sarrera I ordea<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1922-2-26 data 1977-1-27<br />
mota 1 - 1 55 mota 1 .1<br />
testuingurua Eaantzisko galanottisa_halasrrna---<br />
jasotakoa Ijauna jasotakoa president ordea<br />
testuingurua lnditeren huruzagi_Txanrli aupadlitA (matxinadan)__<br />
ClnwkgudarnztA adn akarzitn hat Agitakn(andea<br />
testuingurua Mundala jaunada_amarikanaptasidant_nrdaa<br />
hilicanjari aman<br />
dA<br />
- ---<br />
-------------- ---------------<br />
59<br />
60
Izenezkoak<br />
sarrera l-solas<br />
jasotakoa diru-solas jasotakoa izen ona<br />
testuingurua Dirusola5_bausüer1_du_NnimL-Cnccnn jaunak<br />
testuingurua Eg[[izi[e-_Ppi7lah t_-da Raractapilat_elztatian_lzen__-<br />
._ . - _ . -- . .- , : san __- fina IIne7~r3lt(gkp_eag nwangtçy(L ulRaptmdoka__<br />
egin hwharra_den hilkurabatea¢--j-_1_heru~ basurdea . ----- ---------------- aldizkaria Eguna<br />
r?ir~~-hanakalzeEn ._konrlnak<br />
atAr.I,AkLL-__--<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1981-1-29 data 1925-1-4<br />
data 1937-5-16<br />
mota<br />
1 - 1<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota<br />
1-1<br />
------------ -___-<br />
--------------- --<br />
mota 1-1 61 mota 1-1 66<br />
sarrera idazki gogorra sarrera izen ona<br />
jasotakoa idazki gogora jasotakoa izen ona<br />
ï testuingurua 131HLinnû - TZAIÑAKInAZKL-O,QGDBAEGIND11-- testuingurua igalandar_ zpade dauak~atriulz.ea_bulan_ IAisarL____<br />
_ . . KA --- ezezka,lriizi_dinte '_1Alari a riakn -.aiiLaman<br />
------------___--- -- hakelsu~labasta_lateriandzanmnaren_aurkakoa_-_<br />
data gaiñaratua7<br />
----------------------------------<br />
-------- - -- - -----<br />
62<br />
sarrera izen ona<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
mota 1 -1 67<br />
sarrera (ikusi da) kintze ederrik sarrera jakitun batzorde<br />
jasotakoa ikusi da kintze ederrik jasotakoa jakitun batzorde<br />
testuingurua Alta makur horrekin-Jinihikn hadulAarAZa-D testuingurua .jakilurLhalzord9_ba1_lzandcWlakn_esk atu abail_--_<br />
rlirA harri, ah .nlas harrlinrhlrik' 37AtA3_hainan ara711aua,tarln (lagian - hana,auauauan iA5lar_e1a-_<br />
hnrtan nalrli_arlo halatsu__lkusiriakintzasdLLdk-_- azkaL_arakalukn_dala_azalduaa ahan<br />
J?aglrarra hnharaneaa ._Arrihila~A onrlarreknlz_-- Plymaut ck_ata_RCakari au_1Pga Agin aban_-__--_<br />
p7hht, arin akitu' 9 beta Fhccaldak ala5 --_ --_-_---------__-----<br />
Derrign lak<br />
sarrera indar neurketa<br />
jasotakoa indar neurketa<br />
testuingurua taala16u komJUi1_gazlabikindar nqurkatahat<br />
han dute arinetas 125kiloko a(j hirihila 4(1<br />
minututan 4finahirlar jean dute rrrahk hizka<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 1 - 1 64<br />
sarrera isilkako xede<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-7<br />
63 mota 1 -1 68<br />
sarrera jaun agurgarria<br />
jasotakoa jaun agurgarria<br />
testuingurua lgandaan alk~rrakiniJiikn_diia~ednl]era<br />
Arrasata'lik irlan da r;iiam n Gntzai jaun<br />
agurgarria, 'FtiskalLzalaal * hazkumako_adr5zkarialt_<br />
LIA ni n kn'nLn_sal dulen_ganerakn_puzIak<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
-------------------------<br />
mota 1-1 69<br />
sarrera jende-oste<br />
jasotakoa ixilkako xedea jasotakoa jende-oste<br />
testuingurua Humnavjaunaran ixilkakn saloa,aneman hi jaun testuingurua jmanifaslaIdianJ-EigarranJakuka halak_pA7hatu<br />
horian mintzaldian ondotik Sauzan hanAAn azartzaq dauka t,a,taiz-akn plaza -hgtaarl~andw-r tg arl_-__<br />
polizak_manat _blnla_beuaetz.eka-_--<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6 data 1966-4-14<br />
mota 1-1 65 mota 1-1 70<br />
3 3
Izenezkoak 3 4<br />
sarrera jendea erruz<br />
jasotakoa jendea eruz<br />
testuingurua ltzaldi_nrtara_jendaa_aurzjnangn ,ianekn_usta7 dea<br />
-- ----------- -- -- ------------- ------- -------- --------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-6 data 1978-1-26<br />
mota 1-1 71 mota 1-1 76<br />
sarrera jendea galanki sarrera Ian gutxiago<br />
jasotakoa jendea galanki jasotakoa Ian gutxiago<br />
testuingurua palko_higaranazhazar>_ Andea palenkiTnlnsa'p- lira __ testuingurua Aizkaia_jatmknak),_ruritli,lsans (tîipu7koa)<br />
}1PSPrltP(_pilz$gun_n[s(an.1]ild n Pmpn liran _ flastilla_hañn_lasL _gWXiagnkin mnnrimratu Zuian_-_<br />
1a en_usaiara ----- -<br />
tnpuzkna<br />
------------<br />
--<br />
-- - ----------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11 data 1926-4-11<br />
mota 1-1 72 mota 1 .1 77<br />
sarrera jendeketa sarrera lege-antolapen<br />
jasotakoa jende-keta jasotakoa lege-antolapen<br />
testuingurua jendeketatestuingurua nri n_IIigu1e'inak haratLanaari_dahiltz~<br />
lage_antolapaR nri haIil7ak hPrRkRSn -egi¿L_heaamami .<br />
.gtuiek_herdña~gitL-ntaJezatekan_bagi[a<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1958-4-10<br />
mota 1-1<br />
sarrera jendetza izugarria sarrera lehendabiziko sendakintza<br />
jasotakoa jendetza izugaria jasotakoa lendabiziko sendakintza<br />
testuingurua IFNr)ETZA IZARIA I rINnPF.SE~L<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-14<br />
mota<br />
1-1<br />
sarrera jendetza ugaria sarrera makur handia<br />
jasotakoa jendetza ugaria jasotakoa makur handia<br />
testuingurua Ontegsn nnn574Pndatzáyo¡riak lannamt 7san_MP7a<br />
nagi cian<br />
73<br />
74<br />
sarrera kolorerik ez<br />
jasotakoa ez duela kolorerik<br />
testuingurua _ lhíztarieo_jzeneand eplauk i-Errana_izan_da_bill7ar r>i<br />
horian-_hnlakn dehekt L-balak_ e7 rluala_kn1 erik____<br />
aldizkaria Argia<br />
---------- ---------- -----------------------------<br />
-- -------------------------- --------------<br />
data 1924-9-10<br />
mota 1 -1 78<br />
testuingurua JDstlknketenRriTala estai .2joten tennkatila_Barraka<br />
henerrikn Frremun_ m nil a.zlamrL,___<br />
Fntnin dpn unezJandahiziko_se ndakiniza _t,ndnegin_<br />
diote--t- poliki -xamar-omen-~_—_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
Argia aldizkaria Herria<br />
mota 1-1 79<br />
testuingurua Pnrtuko—atenn.7arnahi sahleatealaoar-MetattLdutauhainak<br />
unt7i hanriisknak_g1.Ma,ke iragan,_ado_-_<br />
hgrlzaan7erd hutsik__Makur_handiakJzan Aitaka_-_<br />
asko-Iangi len tzaL<br />
--<br />
- - - - ------- - --- - ------<br />
data 1926-4-11 data 1972-2-3<br />
mota 1 -1 75 mota 1 -1 80
Izenezkoak<br />
sarrera munta handirik ez sarrera oste asko<br />
jasotakoa munta handirik ez jasotakoa oste asko<br />
testuingurua bainan_hatrietwkn hn7ek-az dntAla -munta_handirik__ .<br />
Arrwvimarwnt,at PlwvdwnIa_ha rtnt7akn b czak- .<br />
amkuls,ko--duta-zartaa-ien--Ertepubhkacen-toltsua -_<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1965-4-1 data 1926-4-11<br />
mota 1-1 81 mota 1-1 86<br />
sarrera ohargarririk ez sarrera oste haundia<br />
jasotakoa oargaririk ez jasotakoa oste aundia<br />
testuingurua Araisaitfean hA hañA kañp¿_akiftaldianJZân_azik_~Z_<br />
ggndrm nargatirik_bilalü__<br />
testuingurua Ai7Arria_~ .~QStag -djLrl-egur)aan_FI'RtA _<br />
.tauoarizaa nste -auidia-jzansari<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-15<br />
mota<br />
1-1<br />
sarrera oker eta kalteak<br />
jasotakoa oker eta kalteak jasotakoa ostetza aundia<br />
testuingurua EZ-sartze haizordaak. hartako diren actadn_guztiaL testuingurua Qgiat7A a~~nd ¡a_bg(tt_da_tlindanhur g.' za_T~nAlina<br />
¡lai auza agin dA1 , 1— Aurnn nnt7isi aspañar gudan_ IIntialti dan_n~na>kin->alajr3<br />
rtAhiIVanslda_bielaka~ idonniak~wmn atUcA7an-_ _<br />
oker AIA katleek_adiraziaka . ----_-----<br />
Eguna<br />
data 1937-5-7<br />
mota 1-1<br />
testuingurua Igarorían igandnan izan zao_gurazdragaria_zagnenz_.<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
mota<br />
1-1<br />
sarrera ondoren latzak<br />
testuingurua YurrA (A rati&)_~guao_ata9arikudeunan-jo9azaa ---jbildarrna<br />
_bakg_p la7ara (1ntAa5kn_tzafi zan<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
82 mota 1 -1 87<br />
sarrera ostetza handia<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8<br />
83 mota 1 -1 88<br />
sarrera omenezko Jaia sarrera ostiko sendo<br />
jasotakoa omenezko jaia jasotakoa ostiko sendo<br />
84<br />
testuingurua llagaran_Quena_Einila:k~arlusuarLnslikdsanda_-__<br />
hales<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 1 - 1<br />
sarrera ostots-erauntsi gogor<br />
jasotakoa ondoren latzak jasotakoa ostots-erauntsi gogorrik<br />
testuingurua 'Hunta[-gurinnt7iA paxisian nt _batakz agant-_ testuingurua Eacgara~~uriari_l7agra_seunden ._ rr Agunarn diArdu-<br />
¡InhAla iAkln danean Íkara AndiA catir dA Arl nnAtAn -ar adslar Qairts-arallnt,j gngnrul~ezorLae_jnlz<br />
ori knnlrnla agitaniñarditina>anAta---_ .<br />
IIIgailik gndoran latzak k ikn dihiata uatA_da-_<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-15 data 1933-5-14<br />
mota 1 .1 85 mota 1-1 90<br />
89<br />
.<br />
3 5
Izenezkoak 3 6<br />
sarrera partidu lehiatua sarrera sesio-aldia<br />
jasotakoa partdu leiatua jasotakoa zeziyo-aldia<br />
testuingurua GlementaParra_(Pi7kaia )-Jlurain_atasetp£ak___ _ testuingurua balak_aru_bestaak masu-_etzaas[eza,_elakn___<br />
jG puzkna~-38dtáu-!£tatua--8tzkauarak alacl cn LL--- zazytn-aldian-°ma-Sanen-aldalcu->shilen-jgartranL-zitanbaina_guteak-gatago<br />
izan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11 data 1933-5-14<br />
mota 1-1 91 mota 1-1 96<br />
sarrera pelotaka larria sarrera soldado multzo<br />
jasotakoa pelotaka larla jasotakoa soldado multzo<br />
testuingurua A[akislauaasn_gaizkiaritu az nalitalia_l£tia_izan_zat_ testuingurua rtaz¡erti_j£natala7En snldado_~tulizn_batek_ukaa<br />
au_i h iQii-u-17 3p~t'na_h£rrlinri~tazhi_diknak-_-- aman_drLthnrrn~kaaldi_hatatla_Bali-goh£[nadncaak_<br />
f£rn_btzakallarak_aureta1L liran_ala Afi-a5_£gpn--- aman k 1d l ain itz_ata-kolpaluak_eia ha<br />
nndnrnn_4_lantn Areskarian apiña7_padtdua<br />
ha tenana t i aitan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-4-11 data 1936-1-17<br />
mota 1-1 92 mota 1-1 97<br />
sarrera pelotaketa izugarria sarrera susmo onik ez<br />
jasotakoa pelotaketa izugaria jasotakoa susmo onik ez<br />
testuingurua ESkl17 (azkanaJ : GpLizkna taNaparn a-_P9lnlaketa-__ testuingurua demanliLdaLâtúlZâp_gBLlaklzllnâp_ al15mf1_nnÍkBZ ___<br />
izutia_(_). .dik aurrera gipu7knarak rra usitzen- dahAinnnrtik_prandzelauan[zai____ _<br />
dira-~Ldu bataia_p8allaiau-ltltputu_lrallp_duari<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 1-1<br />
- ----- -------<br />
sarrera prezio goratzea<br />
jasotakoa prezio goratzea<br />
testuingurua IIanenbun t gnhelnuakamaraman de ._delaknprezja<br />
gnrAVwak dahakahv _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 977-1 -27<br />
mota 1-1 94<br />
sarrera sekulako ohoreak<br />
93<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1 - 1<br />
- --------------------- -- ------------ - - - - -----------<br />
sarrera zer esan ugari<br />
jasotakoa zer esan ugari<br />
sarrera zer mundua<br />
- --- - ----- - --------- - -- - - - - -----------<br />
testuingurua ll11GLAIERA KnJ7PARl tyGlglt ]TALIARA_qARTZEA____<br />
CAI FBA70TFA rlAl A_TA TA 7FR FCAN jJGAgl<br />
ALEMANIAR<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
jasotakoa sekulako ohoreak jasotakoa zer mundua<br />
98<br />
mota 1 -1 99<br />
testuingurua Fgitn hanlanh£fldaU£lLagj n din7kate sekut£kn-__ testuingurua ZaLlnunduabildu den Atann anaienjkust ekn 7ayala_<br />
nhnreak agon hanlan °gilen dihtalaknl7 hintatap_ at&Morr~f$, onesa[~ koaita! ______<br />
hamabi udha<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2 data 1929-12-13<br />
mota 1-1 95 mota 1-1 100
Izenezkoak 3 7<br />
sarrera zigor arina<br />
jasotakoa zigor arina<br />
testuingurua Fpeinaraluelakn ..Iruri__tenengn_-aldiz_ dala- la,_iigoi__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-14<br />
mota<br />
1-1<br />
sarrera zorion agurra<br />
jasotakoa zorionagura<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 1-1<br />
------------------<br />
101<br />
testuingurua U e[n_bazaie_-Udaleiuean_Fguari_eguneao_iraku[i__<br />
z uen1E37_'garanIlrtAnKnnaakRit anka__B riauL!<br />
ii7andu_zilen_7nrinnagii(a` 1AR6'kn knrapj na<br />
15itina) azkatzaa_j Ull 71j1nlakn_wdukn<br />
102
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-2 Aditzezkoak
Aditzezkoak<br />
sarrera A beharrak izan sarrera A gogo ukan<br />
jasotakoa bildu beharrak dira jasotakoa egin gogo ukan<br />
testuingurua Aaglater[akn_hiri_kapilalalan_hildu_óehailak_tlúa____ testuingurua Samol3btacbeluunïminlzatu_da_gai2tza tsiz<br />
agun_hautan hori, erresamatakn m nictrnah 1mpnriahZfIlná Tinla er&_M. -rnh kaz_.agia gsgo<br />
---- -____------------_-______________I ZI IAIa _Atdkaalahen_atrasu la_msreiTta _______ _____ _<br />
-- - ------------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1929-12-13 data 1975-7-3<br />
mota 1-2 1 mota 1 -2 6<br />
sarrera A beharrak izan sarrera A hurren izan<br />
jasotakoa egin beharrak izan jasotakoa ausi-urren izan<br />
testuingurua Ent7nk A@niiahauak-haitiraAlarnanian haldi _dan__ testuingurua Fllrnna aldeanhakaaausiurran_baha ._snrkatdeaa_-_<br />
martin --jan ( -j--ezhA harrigari trasteas- jagiilk i_aldaerl_baragauzak_ .aztshiz hainbana<br />
presidnntarnn-Solasari -baba haitzau den<br />
ZLalit kafTalaak<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1983-1-27 data 1937-1-10<br />
mota 1-2 2 mota 1-2 7<br />
sarrera A beharrean aurkitu<br />
jasotakoa laga bearean aurkitu jasotakoa egiteari lotu<br />
testuingurua Ala_ta_ha-_indar algari agattu_eran gare_gudariAnari . testuingurua Budjal_hauaaagil eak iralmerl_du_nraino zanhail___<br />
autxi a z mandiori laga hearean alvk itusiran_- aste jàtagareaT shant, Inta hehadçn_d 1a_baldudaa<br />
urthakn hori¿elarron _ppitaari~ski<br />
--- - ------- - - ------ ---<br />
sarrera A bidean izan<br />
-- -- ----- - -------<br />
sarrera A-t(z)eari lotu<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-5 data 1905-X<br />
mota 1-2 3 mota 1-2 8<br />
sarrera A-t(z)eke darraite<br />
jasotakoa galdu bidean da jasotakoa erabagiteka daraie<br />
testuingurua IIanuhraaldakCLhekea_geldu_btdaanda,aia oran____ testuingurua ltaliaran_Siukiaran alkarlzaa_araganztan-daban<br />
lagungori anili Vanaria'kn aldaaldiak are iran dira _ anaiak grahagiteke<br />
--- - ----------------------<br />
Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29 data 1937-4-24<br />
mota 1-2 4 mota 1-2 9<br />
sarrera A-(e)Iakoan gaude sarrera A-t(z)eko dira<br />
jasotakoa A-lakoan gaude jasotakoa jokatzeko dira<br />
testuingurua Ietarinkarahaldn bnseai a arok datalaknangaude- testuingurua fatu_jokatzeko_diraamengiuezaa plaTan _Xasi<br />
eta p ur hi r hstI hi ingalandar iteasnntai___ ErATiI'koro _jaia_Flgnhg r7m_Zaha191a<br />
erdukahrtalaknan__<br />
-------- ------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-5 data 1929-7-6<br />
mota 1-2 5 mota 1-2<br />
----------- ------- ----<br />
------------------- - - - --- --<br />
10<br />
3 9
Aditzezkoak 4 0<br />
sarrera A-t(z)eko punduan izan sarrera A-t(z)ekotan izan<br />
jasotakoa agertzeko punduan da jasotakoa egitekotan izan<br />
testuingurua Fknn imiak_,apirüeao_harhLllugn_-bultacen_ondorin -___ testuingurua Alza2ratsaldgko_hostalan_balza[_hareZia _<br />
Upak A7Agun dira iaLrtanik Funtcoan Ameriketan agitai(itarl_zala_E ¡ ,, kn -Lnbam<br />
ara_aknnalmararLauapi 7lA hori a gAr1za ko-punduap_da-_indathanukadueta-e<br />
rs d i tda rik_gaba- .Lau<br />
rlhtxiknle lliraa_eknnpmiak __<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-2<br />
sarrera A-t(z)eko xedetan izan sarrera A-t(z)ekotan izan<br />
jasotakoa emaitekoxedetan izan jasotakoa ematekotan zan<br />
testuingurua Hank a ganf inon da bjzik¿_AmarikanalniriixLna .<br />
harra---amia_eta_lpmalz.trangn adi bitzazke__-_<br />
testuingurua L7aldinoan_Ftvkadiaaraintsuagnabâllean<br />
ikusitaknaran ..hari_smatak ntan ian_atzn<br />
Larritarrwn $an ik-_ata-azbakaruk_demokralak._--aginik-<br />
halakamnld e, mm naharri izan haitzaka<br />
C :an leiLury}ca Doanak___ --------<br />
$asarat,alarl_ jnrnt,atu eta farrpyrk_ aitortn _al2flfa__bara-_demislo~an-emailek---<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1976-2-19 data 1937-4-30<br />
mota 1-2 1 2 mota 1-2 1 7<br />
sarrera A-t(z)eko zen sarrera abantaila hartu<br />
jasotakoa izenpetzeko zan jasotakoa abantaila hartu<br />
testuingurua Egin diaa{ar unaldia=daran_et7n i7An pelzekn__- testuingurua lasta_hastaliklekuknak ahantaila hadabuta_iata__<br />
zaa$ahni~n azkal2slnr a wmnten dahan<br />
lrant7wlar era ingwlo5erl_adnan gindakn agiriar__-<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-25 data 1958-4-10<br />
mota 1-2 1 3 mota 1-2 1 8<br />
sarrera A-t(z)ekoa izan sarrera abegi ona egin<br />
jasotakoa egitekoa da jasotakoa abegi ona egin<br />
testuingurua C .6th papuLúya'kn A7kwrak mtdiI-twldwa_amlan_ara_ testuingurua (lee azjkarkit7wn dira gure nulillakaüi_abag¡-_-_<br />
ihilkAta hAtnik a§itAkna da 1 wnhi7ikna Kndas nno, adu ditnht71Alakn bala,Ara mira Auzo wrrj_<br />
mandlatara-jzanga da, _ __________ umwyanII_~lakin muI ak~arlabana pne agtnga----<br />
_-- dln _larengp_urlaan ihulzan hazw[ala<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2 data 1932-2-14<br />
mota 1-2 1 4 mota 1-2 1 9<br />
sarrera A-t(z)ekotan egon sarrera abegi ona erakutsi<br />
jasotakoa ateratekotan egon jasotakoa abegi ona erakutsi<br />
11<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 1-2<br />
-------------------<br />
testuingurua Fredikal-,n,ialisla-aldarflia Frnil PnhtlairAlik testuingurua atuan_ wskt ttubatalik udatan asLizan aL~ira_1a<br />
ataratakntan wgnala ,ahAldn zan AtaRhtm'an _ pAsintarAk at¢Afatitten icaO_-di[8a-tokiotan orei _<br />
gnhArmla iausi- anif1aan_agoala__ ahagi_pna_ErakuvlarL<br />
- - -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29 data 1937-5-5<br />
16<br />
--- ----------------------------------<br />
- - --------------<br />
mota 1-2 1 5 mota 1 -2 20
Aditzezkoak<br />
sarrera abegi onez hartu sarrera aginduei men egin<br />
jasotakoa abegi onez hartu jasotakoa aginduei men egin<br />
testuingurua Dla_pnzikarkilzandira_gura_mutillakaiñ_ahAgi<br />
nnazadru_dIWprr[elekn hataZ ira gura auza ir<br />
Zumayan'n .lnkinmutillak_oso_abagLnna aginn o<br />
.-<br />
testuingurua lngalatara'ka-Gabnmuaien_agindueimen_ eg1iñaz____<br />
mgalararai- -IAimtdaula_Blaka_nn tziak salernskata_oniztar_ezer-azagtuela_agm_eskaW_~~tsen<br />
d icigula-uuaogo-_urtean-Italtzan_haza
Aditzezkoak 4 2<br />
sarrera aidor azaldu sarrera aintzinean joan<br />
jasotakoa aidor azaldu jasotakoa aintzinean joana<br />
testuingurua Agideta-la_117nz ._hi_aizknlailhkadak testuingurua MiauArhillaga_j nzak _ISIa_emals`__<br />
Malman-zeuen airlnr azaldu ziran- Rezanmrdea- hasia zan-tlada_~ la hasta atakntu_dateaundouk<br />
Meleaintzinean-joana-QaLdgol arne_labipi larAkin __Baioanszluzazk°:-I2-la°-berdintzea-ate-buia_nun-atratzenden-Elsalda-M-<br />
-21_jXlantak ntz<br />
-----------<br />
Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 1 -2<br />
-------------------- --- - --- ---------------- ------<br />
sarrera aiher izan sarrera aintzinera eraman<br />
jasotakoa ahier zaizkionak jasotakoa aintzinerat ereman<br />
testuingurua haenirlaiari_aska_pnlilikasizoritestuingurua 1(alikanekaluroz+knalLantznaral_ ereman _du<br />
zaizkiMak iduri ,'aiuta nopubiarí kantzan_7ainle ,lobariXXIIIgeneenak hasi jldaa<br />
hera_gizonen_haulatzaka arku-hidea<br />
---------- -<br />
-----------<br />
-- - ------ - ------<br />
-<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11 data 1966-4-14<br />
mota 1 -2 32 mota 1-2 37<br />
sarrera aiher izan<br />
jasotakoa aiher izan<br />
jasotakoa aipamen haundia ukan<br />
testuingurua Usta zuten hahin Cl--ejaun andareak hazia testuingurua Barru_era-aipameahaundi&lrkan_dL-=k .baran--__<br />
Tradlkn nnhernusri a ihar den haaa(utdari [aintza__ slldallak_ poin dutarl_ELkintzaren ondotik<br />
hatek_Zituela hahihi_hi rnlrlikn oaZta_hnriak .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9 data 1972-2-3<br />
mota 1-2 33 mota 1-2 38<br />
sarrera aintzina doa sarrera aipatuak izan<br />
jasotakoa aintzinat doa jasotakoa aipatuak izan<br />
testuingurua $araz_hLdjel eintzinaLdna_ nahiz Anputatu testuingurua Iragan igandean hildrl_da harrjkn_1mn15eWra__iUna____<br />
pahianak kampnan diren daa achnlarik baha hiltzarra hndan aipatuak izan diron atorra_____<br />
-- premiatsuanak<br />
----------- -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1902-3-14<br />
mota 1-2<br />
sarrera aintzinat ari izan sarrera aipatzekoak ukan<br />
jasotakoa ari da aintzinat jasotakoa aipatzekoak ukan<br />
testuingurua Perivdarian xapelkatanri_da-aintzinat__<br />
Azkenpadilla[tokago_<br />
testuingurua Asta-huitan hildu<br />
Knmunekn Rrrntz<br />
dirBRuirilles-en lxterkaw<br />
harriekilakn minivtrna}L---_<br />
Aipalzaknak zitrvlaa beraziki harri-zanbaitekin.-__<br />
etaiehanJehe[ii" a uni,rt herri hatzuakm Maskala<br />
Kantenak dituan haremaNzek<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota 1-2 35<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
31 mota 1-2 36<br />
sarrera aipamen handi ukan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
------- - - - ---------------<br />
34 mota 1-2 39<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota 1-2 40
Aditzezkoak<br />
sarrera aipu dute sarrera aitor ukan<br />
jasotakoa aipu dute jasotakoa aitor du<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
testuingurua Ajtom_du_Pompidou_Plesjdantak_ hsrri_-pphmea-indat__<br />
Aipu n ule--azainn_ltaúaa airnplflnak omenagin ata_Bnt~n„alu-dabalda_átiel3 herr i_AhRratsen<br />
--dutendaabiguingarria-.CIspiWe-beteri-gamara<br />
paiwka_dela_kausa .<br />
homhen--awlbjk data 1936-1-17<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera aipu izan<br />
-------------- - ----- -------<br />
jasotakoa aiphu ziren jasotakoa aitzinean agertu<br />
testuingurua Amerikannakaspaldian aiphu úren_ ha7tar rataa____<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota 1-2<br />
sarrera aipua da<br />
jasotakoa aipu da<br />
testuingurua fle,tarrakkani dira_Rta aip ua_da.--e=ta_dutan____<br />
&gbg hat m neat rkn prnbinui g z<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
4 1 mota 1-2<br />
42<br />
44<br />
sarrera aitzinean agertu<br />
testuingurua ,ipandao__orlúta1eap__agariu_dire__ministio hefriak.___<br />
laban_ald k tz-_deputatuan_alasenaturlan<br />
adzmea°<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 1-2<br />
46<br />
-----------------------------------------------------<br />
sarrera akomenamendu bat finkatu<br />
jasotakoa akomeamendu bat finkatu<br />
testuingurua ldemen_barearLnrrana _ dngu hkizeka_zapala-antegL_<br />
haL .askllln handia (27._haLlangila) aida baL<br />
Zarretzakn -irdskuan lela Azkenean._zkomaamandu_<br />
heL I nkalu_bula-ata lan tegi-borrak aidiatsL du<br />
lagiintia hArazihatainVÍrta-Segibak-=Qnican _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
43 mota 1-2 48<br />
sarrera aise garaitu sarrera akort izan<br />
jasotakoa aise garraitu jasotakoa akort izan<br />
testuingurua Laben partidan (darraztarrak Iran o aisagarraitu_ testuingurua Phagolak Rra jJlllLlka.llmen :_baûaban_eZhra<br />
flibrzta Ftxhetn ala-Viviar Mnnt-da Marsanakn oren_ eknd honako<br />
kondo eri ziran hi arktialdimak _______<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
sarrera altor dugu sarrera akort izan<br />
jasotakoa aithor dugu jasotakoa akort izan<br />
47<br />
mota 1 -2 49<br />
i testuingurua r7-IAIfTFMPCH('IBENfMINFN(NJnnT1Ktestuingurua Bada -ag ia rangn_gnre_P1esida ntaran -soina h amialanL<br />
Hivamana eranCharisme nstrnnk hnhandnnak Ahalik az dira hahafhada denak harakin nsnkj aknn<br />
izanen zirela gaztigatuak- Aslalahenaan_miniatmoak- —n. .-F., hailzaknta idurLhnla azkarri dela9gura-_<br />
Algarrateratii di rabw k arran drr zpin_hnbandnn aknnnm'a kare ziki_knndA IilR zkalaLik_miIll1n heL_ _<br />
zenon tiron finak - hurbildangahA<br />
Aithnc_dirgu hnhendunhandisnak_gnsluan_Aarrdeie__<br />
_<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1 934-1 -26 data 1975-7-3<br />
mota 1-2 45 mota 1-2 50<br />
4 3
Aditzezkoak 4 4<br />
sarrera aldekoa izan sarrera alperrik galdu<br />
jasotakoa aldekoa izan jasotakoa alperik galdu<br />
testuingurua ldazlaorrak-e7atea_digu_ amaman testuingurua Lodosa_derit7ainn e nan-halaz_ara_kallaBUndiak_halzuataa<br />
aunwkn finarin at'ercitauaa aldnkaa--_- agial íuL .ekaitzak ala dun_-[andacaguztiak_alpauk_<br />
dA I a geldi lA7 ------------------------------------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2 data 1929-7-6<br />
mota 1 -2 51 mota 1-2 56<br />
sarrera alderantz egin sarrera aments izan<br />
jasotakoa alderantz egin jasotakoa aments izan<br />
.,<br />
testuingurua ikusi_Qstean- fianlandar_aldarantz-agingatlaha testuingurua aLzazkn_nlahainaaluiu .bausleak_tallatu_SchmidL__<br />
________- dlaman_lahan minivlrnaa~sniunpn_afacahal~ela___<br />
ka„s a_etagogn ak 7 ran ainhlLAlamanlaaaZ____<br />
zeknnent7 e matS hAra_do sianeasaitar alha<br />
hehadukn alaman._p hwrnuari<br />
---------- - ----- ------- ---- - --- ------------------ ---<br />
- ----------- - ---------- - --<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1978-2-9<br />
mota 1 -2 52 mota 1-2 57<br />
sarrera aldi izan sarrera amor eman arazi<br />
jasotakoa aldi jasotakoa amor eman arazi<br />
testuingurua Aintzinako astroan Alnnrnnaka3aiocak_wsta hintan-<br />
EViana kn sarnrwn ald i }lau k wraletradohatukan<br />
testuingurua inar-oka wlsaiak-sunisitu_ata<br />
a hann_aldwknak ditu___<br />
haizatuIINITA llakakneri amar n_praziz ___<br />
dutaPadsaka~aunak_ign rria, haran nnelan h auaia_-<br />
mp<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1912-X data 1976-2-19<br />
mota 1-2 53 mota 1-2 58<br />
sarrera aldi izan<br />
jasotakoa aldi baitzen<br />
testuingurua Aste huntan Pa ¿çersLj¡ada_$chmidL jauna haran<br />
Aldi haitzonÇinenrd d , Fataig Presidenteri hiaite<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9<br />
mota 1-2<br />
sarrera aldundia sakabanatu<br />
jasotakoa aldundia sakabanatu<br />
testuingurua jAP ldMC AIDIINnIASAKARANAT11KrlFTFnARF<br />
rifYiFRNIIARFN AI IRKA ACÇFRTIIKO nAN RItDt IRF79_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-7<br />
mota 1-2 55<br />
----------- ---------- -----------<br />
sarrera apailatuak izan<br />
jasotakoa apailatuak izan<br />
testuingurua F7tahada gogorrak-badira- Rainnalik_Pabarataka-_<br />
Autnhidwa nnn gaindi egin hnhAr den Apailatuak _dica_nada<br />
apailatzea ari harlaranl_nbren~lasharat___<br />
Aiui ihaia_trango-_huchilatik sagltrtz-_Iandnsetako__<br />
Aldetik<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9<br />
54 mota 1-2 59<br />
sarrera ardurape eduki<br />
jasotakoa ardurape eduki<br />
testuingurua Furnn .dagozaallxasailatan ilalier_ataalamanda¡___<br />
glrdnnViek ingalatwrrak enrnn arriurapa<br />
dellka'anetnabazan zintzn jnkAluko_dabanLStaa____<br />
aldizkaria<br />
data 1937-4-28<br />
mota 1-2 60
Aditzezkoak<br />
sarrera argitan ezarri sarrera arteko jarri<br />
jasotakoa argitan ezarri jasotakoa arteko jarri<br />
testuingurua NahL izan du minlzaW_mamkanohur wapiAk io testuingurua $i_auasuma_ss(imkga(landie zemhaiL-denhoLa<br />
Afrikako ggrtakeriez l'iizk¡ Ald&Hurhilekn -__ hntarl-_Bad7e er (asumak anak~iarLirjk idtorl_ZW(anpnlitikA7<br />
bai ata_Ainatu Ma rnka(en_ata E unpa(ea __ geldiWkn_ziLela~Igar_hilka_auzatik_Bainan .buna____<br />
anakoknrntzemenak ._P-arada7_baliahr de era<br />
nur1_bamZ_Z . ukaohezamhat.~hama_paluaahasi _ _-<br />
Argitan ezartzeko nnlakne den cuYad Frantziaren___ sliran_ltrhura 07iarl2tahara-_ .lapnnecek hulE-aZ__<br />
pnllllka_f~dandebalaka 7aherAZ amoLatnaa<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota<br />
1 -2<br />
sarrera arres zuritua izan sarrera asmenta eman<br />
jasotakoa arras churitua jasetakoa asmenta eman<br />
testuingurua AlgarAkn auzigaz_~bfiaz_oramo_auas_rhmWla-___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2<br />
mota 1 -2<br />
sarrera arrenkura izan<br />
jasotakoa errenkhura dire<br />
testuingurua spainian wrrenkhare slira_minislmak hAli_nri _<br />
dit _ nik<br />
Aski ncflsnn handiko mi"i`trn hauspotzat A ____<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1902-3-14<br />
mota<br />
1 -2<br />
sarrera arriskuan jarri<br />
jasotakoa ariskuan jari<br />
testuingurua A910 alzeriler-hola dihvte Prantzie'tik kanpn(L-__<br />
harangn pakan aŕck an iart7wn dilwlw-eta -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera arta hartu<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 932-1 -1<br />
62<br />
mota 1 -2 65<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932 .1-1<br />
61 mota 1 -2 66<br />
64<br />
testuingurua Baztaa<strong>Bi</strong>dasok~_askuzka_tuapalgoa1Lemansaia____<br />
aldizkaria Herria<br />
Lanbizikna h igarranc aLaga7taak _Ekainaren_17aa_<br />
tnkallilsa_~W~-rwU~~<br />
data 1962-4-12<br />
mota 1-2 67<br />
sarrera astindu haundia eman<br />
jasotakoa astindu aundia emon<br />
testuingurua Aurarakada-saiabalzuk- .egin ehezaaataa(ELiuaL__antindii<br />
Aitndiaamnn_nntcen _ ---_<br />
Eguna<br />
data 1937-5-14<br />
63 mota 1 -2 68<br />
sarrera atsegin bizia azaldu<br />
jasotakoa atsegin bizia azaldu<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Argia<br />
Ai7keyggo_nipnta7inek _,Gipuzkoa ta Aaparakaai__-_<br />
hereatsenin hi7ie A71edu dinte alkaren artean __<br />
ZAhilkiten 7a rggkonhlaa .harak_ w~in zubena_nntzalarWJaialeak-anauhezalasgm_diluztalakn<br />
data 1923-4-1<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera atzera eragin<br />
jasotakoa artha hartu jasotakoa atzera eragin<br />
testuingurua Bertze anhit7eri inrnate ltipit7An_dinte hertze __ testuingurua :Almirante r:arverp' itseslepurari 7dnn d_inp alandiL__<br />
Anhit7 egunhatartalangan eri dira I Angulaz ertha gudnnt7iak at7arA eragin ziori eta 9Ílban'rakn -hanzan<br />
duan_rninistroak da puteluEki n alger- - Sarara_ASiban Az zion jbondik inora lakeni -___<br />
adltirk Aglnare7i dll laga haLazLhal_phundu horren<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937 .4-28<br />
mota 1-2 70<br />
69<br />
4 5
Aditzezkoak 4 6<br />
sarrera aurrea hartu sarrera auzia hortan ukan<br />
jasotakoa aurea-artu jasotakoa Hortan dugu mementoan auzia<br />
testuingurua CiUBEGUDAR1AKAUHEAARiZENASIAKDIRAtestuingurua<br />
HIZKA8GLM___'~ Horian dugu_ma_mantc_au„a _=Tzk h labelen<br />
hunan-14=-agin-bahaua_llu_bozkalza hori<br />
-------<br />
Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-16 data 1970-1-8<br />
mota 1 -2 71 mota 1-2 76<br />
sarrera aurretik ibili sarrera auzia piztu<br />
jasotakoa auretik ibili jasotakoa piztu auzia<br />
testuingurua 42'na berdindu-züall--batzuala n ahok ela_bas[etan__ testuingurua Maunca_HayaL-m uskatzai leafan sd utasnna7____<br />
aiek al reLik_ibiliaz_lartaka ptztu_An7ia aintzena_,qagitlt_da_Pabaa<br />
-------- --<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 1-2 72 mota 1-2<br />
sarrera autoa xehatu sarrera auzia xuritu<br />
jasotakoa auto bat xehatu jasotakoa auzia xuritu<br />
- -------- ------------ --------- --------- ------<br />
testuingurua $aionalik_zo nhaitJtilomehatanL_3e harakn __ testuingurua Lapuctii_eta_RaranahauEko-l54_actzain_tvldu~ica____<br />
Arrahvlaan, manhatBahatu da arhnla hati _kontra___ jlánan astaatlaan ardan eta _<br />
-hauen_gatentao-gazta- zun1 uhahauez-atncuak_---<br />
-------- - ---------- -----------------------------<br />
Herria aldizkaria Harria<br />
data 1968-2-22 data 1974-2-7<br />
mota 1-2 73 mota 1-2 78<br />
sarrera auzia arakatzen jardun sarrera auzitegira deitu<br />
jasotakoa auzia arakatzen jardun jasotakoa auzitegirat deitu<br />
testuingurua ilrT'k aiuia arakatanardun-dphan Rpaikarian - testuingurua Auzltegirat dailu_zuen_fihamn.a elak~_ggarkaria_<br />
Agiriari hlmI7 agindakn idazlana amon dauica auran- genlrrak ,Iraia_himak arranak g.rg.,__<br />
hRVnki tatalangita-talrtaei-_-_<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-18 data 1985-1-31<br />
mota 1-2 74 mota 1-2 79<br />
sarrera auzia aztertzen diardu sarrera azalpenak eskatu<br />
jasotakoa auzia aztertzen diardu jasotakoa azalpenak eskatu<br />
testuingurua Aita_ I nhn'k are_yaurdainnknau madridtar testuingurua jlúlako_T,obarnuak_a_Zalpsnekacaktu hazan ta__<br />
hatzi,-helmentzat hañn maza amatan a artan acpañar nrdazkariak Amoaaaca7an (TxiIekn_-__<br />
ngaizakîn uztak_aztertzan_ diRrdu ________ ntdezkana_ aC R tza[ai<br />
- - - ----------- - ---- ---- - -------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25 data 1937-4-29<br />
mota 1-2 75 mota 1-2 80<br />
77
Aditzezkoak 4 7<br />
sarrera azken hatsa eman sarrera badira<br />
jasotakoa azken hatsa eman jasotakoa badire<br />
testuingurua xahaL_etxekapnntsunei_bal_danbora4oxoak halla _ testuingurua 13aungnila hamaralüa~enda_zituan bil-1aLi 7an da_<br />
itnh hataa_Ppitarat jelia nanA hu rdinbideacarL_-- naski su nlsilua<br />
gainareL ar n da 1raina_heldu.ze n kRinkan _Han<br />
Badira-ahunhaLhl-ala-badaran-bnrtz_ahua-handvlu_<br />
bateaa_amaadibare alkan hatsa___<br />
kolpatuak .<br />
Desmasta_izigarriak alda_gmm7iatan _tjimalari_twpaL__<br />
mili man_ gaiz zo ak_omaotua_r1raL-danih .<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera aztarrenik atera ez<br />
jasotakoa astarrenik atera ez<br />
testuingurua 1,uacdia_Liviiataknak_hera_ hille, h eña~Lhuta<br />
inolaka_,nPtAtrenrk3lera<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 1-2<br />
sarrera babes eman sarrera baietzean gaude<br />
jasotakoa babes eman jasotakoa baietzian gaude<br />
testuingurua 'babesAman hasi zain Fapañar jgbarnuari.hahai__ testuingurua larela_gaunaran_arahakizun agDki_auek_hinnla7inakaman<br />
Ala latari-Ralzakn halzarkida dan-Z e taluL ontzat artukn dttuan_alaaL_ezdakrgaLhaiavlan<br />
~idezz daonkinnA7 7iirdeRnnA aman Raoiraman gartd~la_pozgacüzAnga-1i1 7Aigll ke3la_ halib ,<br />
izango zmntnla_aginda_ziotan I ateri Rat7ak0ak<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 1-2<br />
sarrera beda egunotan esamesik<br />
jasotakoa bada egunotan esamesik<br />
testuingurua finahra_ latari-Rat7ak_[asta gingadahen<br />
hAtzerA dalAIR ha-da agrrnntan -semaCik<br />
data 1937-5-13<br />
sarrera bada mugimendu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 1 -2<br />
82<br />
83<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1934-1 -26<br />
81 mota 1-2 86<br />
sarrera bahitua atxiki<br />
jasotakoa bahitua atxiki<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Herria<br />
Pala7tinakn_ Caslgudari_hatzuak_bahiua_alsiki_-dula<br />
greko itsas-unt7 tJtal_ardiatsiarl e heian hi lapan-_<br />
C,ra7ian I>iltzerat_knndenattrak_a irakn, hahit7.hatan_<br />
ondotik libratuak_ zan-diten<br />
data 1974-2-7<br />
mota<br />
1 -2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 1 -2<br />
sarrera bakea finkatu<br />
jasotakoa bakearen finkatzeko<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
AAinan pira anhachadnreak lanean ar i_dira_hakaa ran<br />
linkal,akn Itsliarakin hat aginik_ Mapraditurik _<br />
ardialsi_dugu_Qtrirhia_P7 dad iarLAlamanan---askualarat<br />
aroi _--- _<br />
data 1 934-1 -26<br />
mota 1 -2 84 mota 1 -2<br />
sarrera bakea sendotu<br />
jasotakoa bada moimendu jasotakoa bakea sendotu<br />
testuingurua • . _ . - . . .- - - . .- .- . . - . tika testuingurua Furnpa'kn_hakaa Capdnl7akn asmnz _buruhida<br />
hago aldean aspatnnl pnli7iaranAIRFTA-kn batzuk arakahm dabPZtaI eterno i tunben_bati-haL__<br />
gudatiil n artoan Hauetarik andana_bat_Prrastatuak - 8gjtekn_BsMQatSn~ehÍltZ~<br />
izan direla_gLraa dugu gnraaagn haloanAzdilii -_-- -<br />
pnl7iak nahi zituan guziak arraslaban ahal izarL<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
85 mota 1 -2 90<br />
87<br />
88<br />
89
Aditzezkoak 4 8<br />
sarrera bale dira sarrera bazterrak harrotu<br />
jasotakoa bali dira jasotakoa bazterrak harrotu<br />
testuingurua yq ;y¿Lylhgtîha_han(¡k_(>zepgygJçah ala.c~~nA lik)____ testuingurua desaliaka"aiiida_ D Lemnga_da_bazlairak<br />
Alemania hainan -bi-unhn7 mamhrn dago Han sInan _ hanntukn djI11Hü3¡ 11GhLl[a._nLflL0LL2fahala<br />
diluen_htzakbaklliLa .nLaion_AtR hnriek_haWar_LWa_- -<br />
nrai '<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera batzordea osatu<br />
jasotakoa batzordea osotu<br />
testuingurua , .1unter' ori 7Ark 7ujAh1 AhAn_jakiael i7etRkn_ Aihll__<br />
wntetakn hat7nrdea sortu de<br />
sarrera bazirudien<br />
---------------<br />
- --------- - -- - - - -----<br />
sarrera batzartuta egon sarrera bazterrera utzi<br />
jasotakoa batzartuta egon jasotakoa bazterrerat utzi<br />
testuingurua lle[[L1Lnto_J?noasliaiLhiltzen1 ira_amahi . testuingurua aski_Lfule_keintlhaL AgitAa _ata haldi l_zaizkazQin___<br />
guskalt7aiak AIk- i-nA hijrij dillAla _Inan dan _-__ l-mka hn7ar fl_HLmilaj__LiL1LL3~Lila~egi18R_afl-__<br />
ilean hat7RniA a_zaudela_-alera_ganuea-emen_1kLSika, dimo-laoaaLi hilru7 galdatuak_zelzkolan<br />
Jie7iIAn iíudiau aotolamaod"l viak _nnetil_gaha_haztaL al_LZlen_<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1923-4-1 data 1901-2-15<br />
- -- - - - - --------- - -----------<br />
mota 1-2 92 mota 1 .2 97<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-18 data 1924-9-10<br />
mota 1-2 93 mota 1-2 98<br />
jasotakoa bazirudian jasotakoa beha baitzauden<br />
testuingurua BukAArAk nnJA AnvArkianAk_aIA AhARtignakPona- testuingurua Ant7Rkaonin heharrakbAitira Alamanian_haldu_llan_-<br />
AIA gngnr tYRln111Ak i7Rn 7irAn hañn hnr7ikn R _ martxoan( )R7dA harrrgao frAntsAC -_<br />
Anitl mufikuam-'1 ar nien bukaeran . Amen ha-irudiarl prasidR jarao 1asarLheha_hajLza rten<br />
anJ71dA gu7fiak 7arhailnahaitu_zulela_harAnharuart<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1925-1-4 data 1983-1-27<br />
mota 1-2 94 mota 1-2 99<br />
sarrera bazterrak harrotu sarrera behar diren argitasunak eskatu<br />
jasotakoa bazterrak harrotu jasotakoa bear diran argitasunak eskatu<br />
testuingurua Zarikhuci hakar ntA donu hoiakip,_maiAVAren_--_ testuingurua Onak adierazi dRii ^1ngRlAtarakJ<strong>Bi</strong>lbaoh_dahnn<br />
Jahar arr? FArAk diniA hA7torrAk hnrthi7kt wda,kRriRri hAar dirnrn_aLgilasunak_askahl<br />
hauntukn dituzleia~__<br />
--------------<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1960-4-7<br />
91 mota 1 -2 96<br />
sarrera begira ibili<br />
jasotakoa begira ibili<br />
testuingurua Orain_1.LpWA7inak baran-adaan_dehiltz .<br />
lega nlnlepen_nu hAlitzek bsrakaca egin hnarLean<br />
8uztak_herde°a-apt°-ote-1»zatekea~egrra<br />
-- - ---- - - --- - ----- - ----------- - ----------------<br />
beha egon<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1906-4-20 data 1937-5-5<br />
- ------- - --------------- -- --------<br />
mota 1-2 95 mota 1-2 100
Aditzezkoak<br />
sarrera beheiti ari sarrera bere burua hil<br />
jasotakoa beheiti ari jasotakoa bere burua il<br />
testuingurua Salanakitsaspnrh la hehnikaiizauku. •ins dao___- testuingurua SoldadllzkaHk_haimanakin etorrilakn_balek_hefa____<br />
trdaarL - iniZinwko u[1Ea11 h.- hi¿urSLQplt_18_h051 htrnlail du<br />
mila_lona~l~t iaga_kecgallL w a_daskargat ii ria --- -<br />
13aionaka Jta ponian<br />
'<br />
---- --<br />
Herria aldizkaria Argia<br />
data 1972-2-3 data 1921-7-10<br />
-_____-_______ __________ -------- ------------- -----------<br />
mota 1 -2 101 mota 1-2 106<br />
sarrera beldur ageri dira sarrera bere buruaz beste egin<br />
jasotakoa bildur ageri dira jasotakoa bere buruaz bertze egin<br />
testuingurua Lend[as=_ Antnhllaatakn_lang~ _apora_hesta--__ testuingurua Handikbarahalabarahuruazhadza_egin-dii<br />
ihilhirtelakoalzara agljnd la izan9 o_etabanakn_-_- .<br />
hildlrr apeu~~ ngelea_lzpa[ r plek<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-6 data 1970-1-8<br />
mota 1-2 102 mota 1 -2 107<br />
sarrera bere asmoei gogor eutsi sarrera bere dimisioa eman<br />
jasotakoa bere asmoei gogor eutsi jasotakoa bere demisionea eman<br />
testuingurua KQMUMIST_gK-EURFNFAN testuingurua Hnriwk nm_agiaksirsla_jujatu_ dute Indiakn_jnjw<br />
rahakp_ama rak nstaan Frkal-Rlvna[i_ailzaii.amoi<br />
nal[Aiak zezan kontra zata haraz ja[ da-hats<br />
wutswnez_knmunista<br />
sasiandAntsA-_<br />
alderdiak hara_asmneL gogar<br />
-<br />
_ dopulalii alkiarLata lagaalaas[ahena_hara<br />
demlsinnsahatlar_zuala_aman aLR gAhiagn az_---<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-18 data 1975-7-3<br />
mota 1 -2 103 mota 1-2 108<br />
sarrera bere atxikimendua erakutsi sarrera bere eginbidea bete<br />
jasotakoa bere atxikimendua erakutsi jasotakoa bere eginbidea bete<br />
testuingurua Pnmpin>Tnu jaunarar auahara~az_du_Franlziak -<br />
an-l- hnttazahalgatzarik alanndnkn AgnnAtan<br />
AraTomhalhayariAIAharAn gnharmlAri Eiantziak<br />
anakutaikn din here atxikimandua__<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3 data 1979-1-18<br />
testuingurua "ndarkeda_azJcondanaluz odol-ixurlzeak_eta___jan<br />
da-sarrw skialzs nstatza nk-c iluala:_ltdadrileka--_<br />
.akusazinnabnrli_Euskal_Ko nt5Ai lujanarAIAk Agin --di<br />
n arrapostua. ArrAnwzpondlihodaz Fljzak_hata-__<br />
mota 1-2 104 mota 1 -2 109<br />
sarrera bere azken hatsa eman sarrera bere gain hartu<br />
jasotakoa bere azken hatsa eman jasotakoa bere gain artu<br />
testuingurua aeagnLssrik pabaaltxatu hu le-ala _ospilalaral-_- testuingurua Pasak[o -4iortua -bara_gain_adu_baa[aan---Gararikoa-bwlrhl<br />
nrdllkn hara A7kwn hateA amen dit haer hA7AIA Antnlatil tA tarin-irian g1171Atarskn gal<br />
--_-- hala_lakreka_l nlpl uazinal<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
105 mota 1-2 110<br />
4 9
Aditzezkoak 5 0<br />
sarrera bere gain hartu sarrera beren gisa utzi<br />
jasotakoa bere gain hartu jasotakoa beren gisa utzi<br />
testuingurua iatliprLDúgcla'_ -6 zkec-bunilça_lalrlwak hara -gaia testuingurua Etran_gahe_daasag uilamen _sari-dakûLa_eman Barra_<br />
harh, du-.gintza_i7igarri hasi ' jauaak- mamkao a gah ernuari_ aL dIIuala he ra-gisa___<br />
utziko-_Erw2ziak_Attikaa_dituan_sgiazka_adixkidaak-<br />
----- - ---- - ------ - ------- - - ------ ----------<br />
------------------------------------------------------<br />
-------- ---- -- - ---- ----------------------------- -----<br />
-------------------- - --------- -------------------- ------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31 data 1981-1-29<br />
mota 1 .2 111 mota 1 .2 116<br />
sarrera bere gain jarri sarrera beren haserrea erakutsi<br />
jasotakoa bere gain jarri jasotakoa beren asarea erakutziyaz<br />
testuingurua Ahndasia_bare -galn 4auLzelarikAnglatflrralLaabi___- testuingurua Lenguaai [ r7gariuak_kaleraataraarazi_zituhea<br />
nkan_zu en dasnhadiantziabnrihnrtizkLgaztigatt , _-- mistas_ayastrasna_Suziak_ata_eihadaramaknmaak_<br />
heren asaras £rakutzi ya7 henro_etxeratu_naLtzan--<br />
7tBa- 4izg ad LLak- -kalu- ,aLaral akn aJi<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
mota 1-2<br />
sarrera bere hartan egon sarrera beren zazpi ahalak egin<br />
jasotakoa bere hartan egon jasotakoa beren zazpi ahalak egin<br />
testuingurua Dintana7 heettkaz_dute_msala-bflundirik soja testuingurua Harlalictak_barao-zazpi_ahalak_agitan__dihrzie<br />
aintzina haknt :a haitann harro hartan hartadtL__ IILalka_ m nictrariwa_f(ppjra<br />
kaotllu ._g-ha<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9<br />
mota 1-2<br />
sarrera bere kargua atxiki sarrera berri hedatu<br />
jasotakoa bere kargua atchik jasotakoa berria hedatu<br />
testuingurua raenalejil5, ministro-nausi harria makteIIWp hidp_da- testuingurua 'Tiroa' dailu amarikane_agerkari hasak h esia--__<br />
hare lo-herragokoInn-ate adiskide hainiteakin bedaltt zuan Gamayel femiUaraki _hit7arhr zaia, _<br />
Boladenaz garaz-az aman dazak e luzaz eIchik_btua BflohiLrflma aj-er111iitzaarea_Ieande kat7ekn<br />
ka rgua<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1910-X<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
112 mota 1-2 117<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
---------------- ---------- -----------<br />
113 mota 1-2 118<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31<br />
114 mota 1-2 119<br />
sarrera bere kargua utzi sarrera berria barreiatu<br />
jasotakoa bere kargua utzi jasotakoa berria barraiatu<br />
testuingurua Mugarran ._auzapazakbarakarnua_utzitik<br />
hari-giennak nrdaina hautatu tiuta Maroai naynnn<br />
testuingurua F d astahatgura minaimflk_hauaietzen_zutnla-_<br />
harri hain Marne hnrtakn iwndwa iziWa_del<br />
launa_-.---- - ikhusiiik_zenbatsoldad n hit zaizkntetLazkenakn_-<br />
'<br />
gudu_horian_ ataez_duela aiatzineL g, tdukelzekn__hihnt7<br />
handirik<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1975-7-3 data 1908-2-28<br />
mota 1-2 115 mota 1-2 120
Aditzezkoak 51<br />
sarrera berria barreiatu sarrera berriketa handiak sortu<br />
jasotakoa berria barraiatu jasotakoa bariketa andiak sortu<br />
testuingurua Erlaahehai ..dulbercia_nagu_buntakna dELa_Ataaz_<br />
testuingurua Eilhan .'kp_kai~SitZeahzetESaci_eta_ha[ikela.3ntliali_<br />
data asrtu_ .ha:zitlinn AgitzaLa.du_abanaan__nram gi7itra__<br />
argt_tagarbi_azatdudaan az_dahgstnrd_ i'án9 o .<br />
------------<br />
---------------------------------------------------------<br />
----------- --------- -- ----- ---------- - ------- - ----<br />
---- -- - ---- ------ ------ - ---- -------------------------<br />
Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1917-X data 1937-4-24<br />
mota 1-2 121 mota 1-2 126<br />
sarrera berria hedatu<br />
-------------------<br />
sarrera berria ofizialki hedatu<br />
jasotakoa berria ofizialki hedatu<br />
testuingurua Lrtauilaran_12a n hadahtduda n tiziatki_harda____<br />
nabil zanhnit Asta hatdan aipRt7An zuten<br />
han hemaoka--<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota 1 -2<br />
sarrera berriz lanari lotu<br />
jasotakoa berria hedatu jasotakoa berriz lanari lotu<br />
testuingurua dira- (+issard . .dEstalpg._hantsa 5_ testuingurua Alemanian allzanllegielakn_langjlaak_battiz_1anaIL_<br />
¡irASidanta_Atfl_Grhmidt aleman lahen-minixtrna~_ . lau-dira- 4k agllaitann_duaR gssbn Iltza haLaginilt__<br />
diruak-agiinhalanagortu sukauaranlzal 5endagaiW<br />
zerhait kausilllhahartaz , nahu hilkutahnrLan _hwrria~pdatu<br />
zutelarik _elzulea_hsJaknf¡k salaLl___<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1979-1-18<br />
mota 1-2 122 mota 1-2<br />
sarrera bertan behera laga<br />
jasotakoa bertan bera laga<br />
testuingurua Landsbugc_ala_beste_-Pnlilikn_batzuk_1 7Annah t-___<br />
dahan idazki hatAn agazk'ñen suagaketa hariart__hara<br />
lagatan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
123 mota 1-2<br />
sarrera berriek ukan sarrera besterik azaldu da<br />
jasotakoa berriak ukan jasotakoa besterik azaldu da<br />
testuingurua AmarikAlarik ukan ditugu gura alda huntakn __ testuingurua Eran nk .FivkAdi'kn_ibta5egiak_anilledaukeZala__-<br />
FskllAldllan harriak r.halet latin erlenak ignrdrlk adAtll dahanaran haatAUk A7AIdn rla InOalatera'kn<br />
ixa .enntzipk Rilhan'rat7aan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1970-1-8 data 1937-4-30<br />
mota 1-2 124 mota 1-2<br />
sarrera berriak xehekiago eman sarrera bide onez joan<br />
jasotakoa berriak xehekiago eman jasotakoa bide onez joan<br />
testuingurua aldLh unLan SBrikA1 handihnrran harriak testuingurua Bata alagüluk-htlA anaz-uazaLa_ezafl ha1Landik -<br />
aldizkaria Harria aldizkaria Eguna<br />
data 1968-2-22 data 1937-5-18<br />
mota 1-2 125 mota 1-2<br />
127<br />
128<br />
129<br />
1 30
Aditzezkoak 5 2<br />
sarrera bide-ertzean gelditu sarrera botea sartu<br />
jasotakoa bide-ertzean gelditu jasotakoa botea sartu<br />
testuingurua Homunrusi S ziahsta .la_llnion_L3apublicana'knak ____ testuingurua Fzcurteren_nr~aiLZamn[a:23_hnta_sanu _dit~-_<br />
hirea-aret"aan gaidib j nai dute (I argn_Cahallaráran rÑlafrangauak_ala_7 havi"z CigaunalrrruñarLak__<br />
gnharnu_acmnatan ez bnazel a Hela -ata_beste_glsanarfl-_padida-alda hatera_jnan___<br />
ípiLolaz)__- . _<br />
-- ------ - -- -- - - ------------ - --- - --<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-18 data 1974-2-7<br />
mota 1-2 131 mota 1 -2 136<br />
sarrera biderdi egin sarrera boz biltzen<br />
jasotakoa biderdi egin jasotakoa boz biltzen<br />
testuingurua Hnrtako_ d ingu_giznnak hehar dualajakinbide r,
Aditzezkoak 5 3<br />
sarrera buru eman<br />
jasotakoa buru eman<br />
testuingurua Langille_bjzknrrek ata-banatakn_ahadzalaak_tkra<br />
ogiz-Aban Famak herrokin dituan Ian nihurl<br />
amalako_atduia an` t_dutenak<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 1-2<br />
sarrera buruz-buru mintzatu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-2<br />
sarrera deia zuzendu<br />
jasotakoa deia zuzendu<br />
sarrera denak bat egon<br />
jasotakoa denak bat daude<br />
testuingurua nahi 0inn7ke ilwsi jlitiarEn-arrAp istan_<br />
jynrrAelatArik _has,nk _eskwn_aldekn_-chuuataradulo__<br />
.denakhat -ci auda_DanakbaLegnahehar Raduta lan-guta-gunnek<br />
- - -<br />
jasotakoa buruz-buru mintzatzeko jasotakoa denen jakinean da<br />
1<br />
1<br />
testuingurua 9pttmedianile~(gatiakn~lasidentn_zman_ harrik itan_ testuingurua ~Ia-i7igar ti hnrrwnhaui4akir>_dualarik._hitz-bat<br />
amarikanoronmaki) Indiaren haldar ziraiaerran din CArati _hainon_gatalak_al knrraraná_agin___<br />
Eurnpannak_ Hanhat Cairtanmen haiAnl7RILPettola__ nrditan_hahal_zeuzkaan-abaffi _goragoko_ _-_<br />
tornilzailA aIa arnslak pa tada_hndazhahar71den _- alimina .nak--Eta_flhher_ak-ez-B oro . nanan-~antnaari___<br />
haliahi hrru7-hur minVat7ekn politika hndan--_<br />
haiza hatrilihrn_ nahien naroa<br />
-------------------------<br />
sarrera deitoragarri ukan<br />
jasotakoa deitoragarri ukan<br />
testuingurua Politikaren Onra-baharalaz_dalari mint7ahl alzuan__<br />
halako aspnnhlrik gura Prasidenlak a7ditu gau7Ak<br />
hain ontsa kaltetu Paneli hnda7_min(zaluka da<br />
hartualdi hotel, haina deitoragarri r1AUkA politika _<br />
gi7nnakFrantzianhain hnrti7ki <strong>Bi</strong>tan algarren _<br />
anoen hizka<br />
jasotakoa deliberatuak izan<br />
testuingurua garbi Amaien-dutenarakustarnLdakbaratuak--rtlratA<br />
atomiko-garlaran agitara<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
- ----- - --- - -------------- ---- -------<br />
141 mota 1 -2 146<br />
sarrera denen jakinean izan<br />
Eskualduna<br />
data 1934-1-26<br />
142 mota 1 -2 147<br />
sarrera deplauki esan<br />
jasotakoa deplauki errana izan<br />
testuingurua Rat7ar_ornilara_juan daitA7an aluan ordezkariak-- testuingurua ihi7tariAn izenaaabaplauki_ errana _izan_da_biltzasre_<br />
AIIkaratudagi-AleA4kat11A7dala 7il,endu dnlltsn hnda__hnlakn dAhaku_bAtak aZ_rMAIaknlnreuk___-<br />
Aspañer_ikasleak jakihin-batza_la ikaslA-halzfli_- _<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
---------------<br />
data 1937-4-29 data 1978-1-26<br />
mota 1-2 143 mota 1-2 148<br />
sarrera deplauki onartu<br />
jasotakoa deplauki onartu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3 data 1969-7-24<br />
testuingurua Etanook lakio Arali dualarik Juan_GarIns ga7taEL-___<br />
1alA hartAt,wn a7 aitaka wrrglldapJailki nnadil_duala_j<br />
llan da Anurhnn Aa rmalnnako_kndaalthara<br />
nemaaran_izandatzabnd_- at7Ain at&_kontta_ altsa -__<br />
mota 1-2 144 mota 1 -2 149<br />
sarrera deliberatuak izan sarrera destainez entzun<br />
145<br />
jasotakoa destañez entzun<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eguna<br />
AlAmania'kngoda -AgindritA nagnsiknak<br />
Gnaring'enguda asmaIRjarduera nrak nrañnrta____<br />
aintzat arto nsdaz_dastaitazant , rn izandta__ -<br />
data 1937-5-2<br />
mota 1-2 150
Aditzezkoak<br />
sarrera diotenak badira sarrera elea jalgi<br />
jasotakoa diñoenak badira jasotakoa elhea jalgi<br />
testuingurua ja[ilunaldi_nCaik_bide._Alamenia_la -Fxanlzia<br />
elkartzeka Adn adizkiei ,akn_acm nc adLnmnn __<br />
testuingurua Elhaa_j algi _da_elahedelu ._çle[ctL Miaflilla[<br />
kainicarina nafslaciatL_75Ie ltcaa~ka_imiinrinacnn__<br />
áarantzit¢imk-asikaatadah azaa rjiñnenaL hadi ta_-_ nndnunz<br />
Adizkidelza_eda_alkarlza_-CiJlaliaiea_nn ~ncrslez__laalaguntzaz<br />
egingo da<br />
-<br />
- ------------ ------------- ---------- --- - -----------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-19 data 1907-X<br />
mota 1 -2 151 mota 1-2 156<br />
sarrera diputatu biltzarra barreatu sarrera eleketa ari izan<br />
jasotakoa deputatu-biltzarra barreatu jasotakoa elheketa ari izan<br />
testuingurua Haljikao,~nhaCnurik_ez_ haitzu teCLnutik_ezaitzen__-<br />
testuingurua buwLzbnCU_elhekata_afi_izan_Clifa~CeC>_haL~ta~[tü__<br />
,ahal daputain hipzarre haCJaatua izan da _9nZak-__ EaGaulla-ptaRan Haia_jeumgikn_laheegalenaan--<br />
Lkanea_dduzta_martYnarg a_SIIean<br />
---------------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1964-4-9<br />
mota 1-2 152 mota 1-2 157<br />
sarrera dolarra flakatu<br />
jasotakoa dolara flakatu jasotakoa alkar aditu<br />
testuingurua neltigaba_ltango haititn hari_era_1f~ashinglnrlEka_- testuingurua fila ngi1araa_tzapellahrika_ nspatcuan_iiu_ag uneka_<br />
gnhernuak hara diruarekin Flkai da amariksrn_ ppnr~drLuaI aizan_da-alka[azadtuttxiki hel izan<br />
---- -<br />
sarrera elkar aditu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1973-2-8 data 1922-2-26<br />
mota 1 -2 153 mota 1-2 158<br />
sarrera doluan izan sarrera elkar aditu<br />
jasotakoa doluan dira jasotakoa elgar adi<br />
testuingurua Espüea.da1uan_dira_Gaehina Ansnlahnhara hil da testuingurua Naucigkata langilek_azia-alga -adL-Aitaka_&tL<br />
[liraminietrnak 1gval miniora gansink arraddinta<br />
zaraginhat r_WkslaC<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1958-4-10 data 1931-7-10<br />
mota 1-2 154 mota 1-2 159<br />
sarrera eguna eman sarrera elkar aditu<br />
jasotakoa egunaeman jasotakoa elgar aditu<br />
testuingurua Erañagungn alda[kela_j3ognLnndnran~uda-psiak<br />
gngnrtzan aman nttan guratarak eguna<br />
_<br />
testuingurua hilenik aIPnaLaditü-£Lutn dapartamendu-Iladaka<br />
hirur zanattirrak±euiz_me_galdalZekn hnzak __<br />
zenatur _izendatuak izaitako<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-18 data 1932-9-2<br />
mota 1-2 155 mota 1-2 160<br />
5 4
Aditzezkoak 5 5<br />
sarrera elkar aditu<br />
sarrera elkar ikusi<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota<br />
1-2<br />
testuingurua San-hiritikhurhil_ititftautokalgarptdata ¢tgarn_<br />
hart zk _ .<br />
sarrera elkarren artean hizkatu<br />
jasotakoa elgarren artean hizka<br />
testuingurua harataz<br />
halaka aspanttuik gura Prasidnntak a7ditu gAtvak _<br />
hain ontsa-kausitu pyndiLhMaz mintnUukn_da_hartzaldi<br />
hala' _h . ma_derto(anarl -dauka_pnidtka__yiznnakFranl7ianhainhndi7ki<br />
diron algarran<br />
Artoan<br />
sarrera elkarren artean makur izan<br />
jasotakoa alkar aitu jasotakoa elgarren artean makur<br />
testuingurua Italia-la- AlamaniaBritxi_haleko_az_dirala_taalkartestuingurua MIECNAM_EKQ-<strong>Bi</strong>IB AGIAIiELGARRENABTEAAL__<br />
aiiLazinda dahtlt7Ata asan_daike MAKUR<br />
- - ----- - --------- - - -<br />
-----------------<br />
-- - - ---------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-5 data 1966-4-14<br />
mota 1-2 161 mota 1 -2<br />
sarrera<br />
-- --------- ------------------- --<br />
--- - ---- - -- - ----------- - -------------- - --------------- - -<br />
elkarretara bildu<br />
jasotakoa elgar ikusi jasotakoa elgarretarat bildu<br />
testuingurua Bainau_ haralghiatu_a¡ntzun- ahar jkusidule_Jahaoik__ testuingurua Baihau-.minictrn~Dausia-_hi1311abila_7Arpkulri a<br />
Eadaratzi harrial-_pnli)ika hararunn_nnarlzek4_ala__ barsL en _hehacdueahera karguan_irallleko_nnizzada_hnrien_<br />
a7art7akn Auropann hunizagi_hakar____ ata-am- . a-depulatuak-ala2enniuriak_hemiz<br />
halan gai andio ¡danandzenaanmintza_dadirudalaka<br />
algarrataraLbildukn_ hator<br />
hilkura hndsn<br />
- - - - - ------ - ------- - -------- -<br />
----- ------------------<br />
sarrera elkar jo sarrera elkarri atxiki<br />
jasotakoa elgar jo jasotakoa elgarri atxiki<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22 data 1 983-1 -27<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1917-X<br />
162 mota 1-2 167<br />
166<br />
testuingurua Alamaniaran_ala_Frant2iara0_I]akaizailaak_dibr_ _<br />
Jahanik nazatsi._MÍIArrand_ialmak hai_ala_elirapa na_<br />
harnarL_dat_egnn_ li me Allo . fi at∎ikn dazalan _baren_<br />
artaka_makaka_eta_kalapLtak_ ha7tarrgraLU l7irik __<br />
denek-bataaa~ndar_ agiallezalan hakaaren nnatan __<br />
----- ------------<br />
163 mota 1-2 168<br />
sarrera elkar ondo hartu sarrera -en aintzinean galdu<br />
jasotakoa alkar ondo artu jasotakoa heien aintzinean galdu<br />
testuingurua Euzkn araudiaran Alda Agin lan hut7arA (,Aatai,an _ testuingurua ala glhalaan_ara ntthglda ldnkaLakn_trabalu__<br />
Alkor npdn ortu liran haizarkidaak halarik herra har ar(P7ninik aski Sanpartar - nnngat__<br />
halen_atntzm aan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1932-2-14 data 1974-2-7<br />
mota 1-2 164 mota 1-2<br />
sarrera epaipean gelditu<br />
jasotakoa epaipean gelditu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1975-7-3 data 1928-1-1<br />
mota 1-2 165 mota 1-2<br />
testuingurua Sxopara_apai paan gaidinr _da_9aiipubaten<br />
nndnran~<br />
169<br />
170
Aditzezkoak<br />
sarrera epaipean ipini sarrera erasian<br />
jasotakoa epaipean ipif i jasotakoa erasian<br />
testuingurua Ditu[za_-OtL_euki_dagan_saletoskeariak_ auz1paiu-ia__- testuingurua C,artAlariakharannk .filabor_afL-dire_Arasi a<br />
Etikei-F¡taikerilzacaa ar paan1p¿o¡_ nabaz _____. huntauk_poctv_haLtta r harva_baLu z_lunrknka.<br />
_-______-_ ___ a gur_ ag[na_bihar_desagm__atgart[kanahaskar[an___-<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-30 data 1926-2-19<br />
mota 1-2 171 mota 1 -2 176<br />
sarrera erabaki zorrotzak hartu<br />
jasatakoa erabagi zorotzak artu jasotakoa erdi-azaldu<br />
testuingurua HatzaLma'kQ yeznkunak-bagilxarazikusLebezatestuingurua -Doipu[uáren_nrda7kariak_Dnipimra[ett_asmnak<br />
ethasIeart eia~lakm rik hariren jaen a7 deitan ___ atdlazaldrLegtn--ai dajÈ7<br />
atahagLzamIzak-arl[-baara_zala_adta[azo_ahen<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
mota 1-2<br />
--------------<br />
sarrera erabakia eman sarrera eritzi bateko izan<br />
jasotakoa erabakia eman jasotakoa eritxi bateko izan<br />
-<br />
-------- - - - - - -- - - ---------------<br />
testuingurua Ei_urte Auatan tp¿lphgtdi_inp~ttu_al7aritar_sart_~ testuingurua I~a Ja mena elAxi_balako_aZbitala_la alkaL___<br />
aman da PranlZian riMinistro herak geienekantik ai¡u_ezinda_da<br />
kanpnra hlalt,akn erehakie_eman du<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota 1-2<br />
sarrera erakustera eman<br />
jasotakoa erakusterat emana jasotakoa eritxola<br />
testuingurua 1)ndokn okagan m, arraga bat - Ataarraga *zAnan~_ testuingurua Willte d Rivkaaldunak ara__Fspaña'CLpaxislak<br />
,IuanCarteAVUriatakn printzea __ iraha,taa galgaitz ahala ariJxnlaasan aban<br />
~ldtan_arAkactAraLemenA 7nAn bntizuela<br />
haiilati-a_ __ -------------------<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 1 -2<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
172 mota 1-2 177<br />
173<br />
174<br />
sarrera erdi-azaldu<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
sarrera eritzola<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
sarrera erakustera eman sarrera errez eraman<br />
jasotakoa erakusterat eman jasotakoa errez eraman<br />
mota 1 -2 178<br />
testuingurua Erran dugun hA7AlA Angnlakn partaka[iek<br />
Arakuatafat Aman lita Amerikaatasenagnna7_<br />
testuingurua Ai7kaia la_Napama_1,2.3-_ta_4aa bacdindusiran<br />
bañaTaro hi7kaitarak_araz aramanluad<br />
nahi duena oinds7akala j<br />
RusiAk palntakata<br />
- - -------------- - -----<br />
- - -<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Argia<br />
------- - ---------- -- - ------------<br />
----------- -------<br />
data 1926-4-11<br />
175 mota 1-2 180<br />
179<br />
5 6
Aditzezkoak<br />
sarrera ese mes asko sortu sarrera eskabideei eutsi<br />
jasotakoa esames asko sortu jasotakoa eskabideei eutsi<br />
.<br />
testuingurua Eilbaákn_blnkea adn_i[xasesilzea_dala_la .asames_ . testuingurua AAIhil-Ianpitenk-19735-diLa_1a_oraitatik_t7_459<br />
Jangilek.eurac_askabidenLauslea-la ="uiaan<br />
------ ------ ------------------------<br />
jaraitzaa-wabagi-ebano<br />
- ----- - --------------- -----------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25 data 1937-5-18<br />
mota 1-2 181 mota 1-2 186<br />
sarrera esan du esan ere sarrera eskabideei men egin<br />
.<br />
jasotakoa esan du esan ere jasotakoa eskabideei men egin<br />
testuingurua 'IhaTimesJzpan .ingiakbakarik-esaall, p gexana_<br />
testuingurua llaliar_aaxislak_e ; trnn lagun_bariau skabideei_men_<br />
es«tim _farnikakn aLgakia k -a rgitara1uazasan_are_ .<br />
--agifiaz-AusIriaII-aben_Lalsaa_galdu.agitaaL-daba<br />
--------------------------------------------------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria<br />
data 1937-5-5 data 1937-4-28<br />
mota 1-2 182 mota 1-2 187<br />
sarrera esan-ahalak esan sarrera esku eman<br />
jasotakoa esan-ahalak esan jasotakoa esku eman<br />
testuingurua EAxistarnk an4n~ndamendierans[uan~tri_wpntli___<br />
di0ulangn horriaman.7lgun Mar lipnran jeanak ---testuingurua<br />
i oac=1aun .bnrLda Ela1SIlnic Amwrikalakn._arracum<br />
Aran_J?ractdAnta Iragan_a anwan jakin arA7i_<br />
Fcwn-Miak orean eta-erpin-alek_epirL_dituzla du_nnla_Alamaniw kin ka-gachtnan_zail_ale_bahar<br />
atxalikat_daudanaL gurep data a rLa . lilakala_gaiahala_jnan_han-esku_e maitwa _<br />
srmsIu arazntakn. ---<br />
- - ----- - ---- -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota 1-2<br />
sarrera esaten zigun<br />
jasotakoa erraiten zaikun<br />
testuingurua zirtnlaú_hatakarraitea 7Aikun hn rra__orain_bi<br />
jaoaraL- amidan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota 1-2<br />
sarrera eskabide bat zuzendu<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eguna<br />
Pnris---Eckahirtabpt 7u7Andu dwntc o_Aonsva1laiL-__<br />
1 AtAri-RAhIwtaknan gi7Ataslm-7AIAtac!InAk -- -<br />
aakatzno abenaz-<br />
data 1937-5-2<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10<br />
-- - ----------- - ---------- - --------------- -<br />
183 mota 1-2 188<br />
sarrera eskuartea eduki<br />
jasotakoa eskuartea eduki<br />
testuingurua ARIA !a teriak Aiñ etaragiùa i7kihv halata-tagudaa_<br />
agijakn askuArlAA aukid k_laiariok-1taLia'k<br />
berat7AknJta zafhsit_11aL a~aZ~a dn~n _ ItAlia ______<br />
.manpako_hwdz<br />
íMus.cnliniran<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
184 mota 1-2 189<br />
sarrera eskuartean erabili<br />
jasotakoa eskabide bat zuzendu jasotakoa eskuartean erabili<br />
185<br />
testuingurua lnglalaralin_taEIanzia'kn_fnbamuaanskabidaz-_<br />
Van 7Aaland'Ak -k-d- darahila,an __skonnmlarluamanak_sa<br />
ntnh t _l&Blnntzakn ._be._--bali<br />
;zano ._diie 7ijnRk<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 1-2<br />
---- ---------------<br />
190<br />
5 7
Aditzezkoak<br />
sarrera eskubira jo sarrera etxera bildu<br />
jasotakoa eskuira jo jasotakoa etxerat bildu<br />
testuingurua stuingurua i'aaldiVna_-onadu_dut&_bi8k. benan_El_Salvadnr-ako__<br />
jAranarnn-httzak~<br />
gotieinuakBL dtlu_atxacal--bildu_nafL_baui<br />
s_dadoak<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1935-4-2 data 1969-7-24<br />
_________________- _ _______________ -<br />
----------<br />
mota 1-2 191 mota 1-2 196<br />
sarrera eskuetaratua izan sarrera euria dihardu<br />
jasotakoa eskuetaratua da jasotakoa euria diardu<br />
testuingurua Zineturren_askuatar ahla dadapnleUlak -b(izk atu ---- testuingurua Sargara--Euriari_baira _8aunden ._ta_agunarn_diarÉu<br />
zama _lega_beuta__<br />
zer_edn_zer-QstntserauntsLgngnrdkez_ordea__--<br />
sarrera eskuko ukan<br />
jasotakoa eskuko ukan<br />
-- ----------------- --<br />
- ------------- --<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1926-2-26 data 1933-5-14<br />
mota 1-2 192 mota 1-2 197<br />
testuingurua r;u,ian gainetik bakea nahi ztrarl_agin Aita-Sainditaketa<br />
hndaknn Iahan ,ihian nntpaun pu,ia, gahatu<br />
da ate hakharrikdalekn_vatiaaaburd_du_hare_ ---<br />
~~~<br />
sarrera eskutitz bat zuzendu sarrera ez da esana<br />
jasotakoa eskutitz bat zuzendu jasotakoa ez da errana<br />
testuingurua Aüa_r)nnpati'k_eskuli t, hat ,it, anduLditilzperkt L__<br />
pin tai 'I a hn7 dagui¡tu,rna'ranii,nkar haI,iiek<br />
xuritzearan- --<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota 1-2 194<br />
sarrera ez da deus berriagorik<br />
jasotakoa ez da deus berriagorik<br />
Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2 data 1900-3-23<br />
testuingurua GEBI A ~<br />
F, da .deus_harriagoiik_ Anglesak.DIan9a-lzsua duan<br />
arrapuhlikêrLarras_~auslWak_tlua<br />
----------------- -<br />
mota 1-2 193 mota 1-2 198<br />
testuingurua EIIquetnrjij at~raaran_lurruzaglek_rlinia_nrain atYe__ap,amak_askaini<br />
acna gu,ia hado distala hainenA,<br />
dalaemana_haldudanjtdaan_hola_sapiWkn diitata____<br />
Mantara, _hu nanhec tako_bat_harlukn_eta<br />
gaineralikna _tdzlkn<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1980-4-24<br />
mota 1 -2 199<br />
sarrera estu egon sarrera ez da nolanahiko I<br />
jasotakoa estu egon jasotakoa ez da nolanaiko eguna<br />
testuingurua Fcpañarpexistan_hunta-Fsannn .Astudagoia_BZaldu_ testuingurua F, danolanahikaapiinaizanpaintha'kna<br />
tlauj 'IIsuvra• agunarnknak --____---_-<br />
Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-8 data 1935-4-2<br />
mota 1-2 195 mota 1-2 200<br />
5 8
Aditzezkoak 5 9<br />
sarrera ez du luzatuko<br />
jasotakoa ez du luzatuko jasotakoa ezezkoa eman<br />
testuingurua 1JunaksalhaW[ik ._hertze_bi_Bleman~[e~lzaleral____ testuingurua Dudn_~1rIn71it_gab ezezkoa ezin emangn_zaia noski_<br />
hildu anai „khan_dWl7te RArl-7nnhA itan Bskaara-ahet<br />
hatzamalteak e z_omerl_dll_1uz tukfL<br />
-------------------------------------------------------------<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera ezezkoa eman<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
201 mota 1-2 206<br />
sarrera eza igorri sarrera ezezkoa eman<br />
jasotakoa eza igorri jasotakoa ezezkoa euron<br />
testuingurua IbilLba_berr ia MakagerahArri harlu_.dutela testuingurua Komunisioi_Le ndakari tzala DudaJ aingn anlen<br />
Elinplannak Rainaslaster eza ignirLdule egonak_larallzaa=ar1u erken_galde1u autseaa1a____<br />
1taLanokamunistak~7ezkna amon_ehan<br />
- - -<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1936-1-17 data 1937-5-18<br />
----------------------------------- - -----------------<br />
------- - --- --- - -- - -----------------------<br />
mota 1-2 202 mota 1-2 207<br />
sarrera eza ukan sarrera eztabaida asko piztu<br />
jasotakoa eza ukan jasotakoa eztabada asko piztu<br />
testuingurua r,aflabizLda hehti-ela_bi7ikn_zo[igaitza7Anun_-_ testuingurua ±btugacren-medaila hnnan . p inAtak,_w7tahada_askn_<br />
7nrt7ian I ayalen eskainUak ala likan dn eta Y- piztu_ du<br />
ltaliako_Jiaseta_bat akdiong -azdugu -DLabaritzan<br />
nunt kjin nhaLllakerLaskain17a bazei hal-_nun<br />
azturon EUapiakn_smpnrado[aakberakbak ea __<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1936-1-17 data 1968-2-22<br />
mota 1-2<br />
sarrera ezezkari iritzi sarrera fida izan<br />
jasotakoa ezezkari iritzi jasotakoa fida zen<br />
testuingurua igalanda[jzpeoinpile[iakáard , j1zan duten_tajueri<br />
. . . . - - - .--<br />
azezk :<br />
. _<br />
neketsuata bas1e .JeteneaJzan_nnaia n aurkakoa __dela<br />
yameratuaz<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
mota<br />
1-2<br />
203 mota 1 .2 208<br />
i<br />
testuingurua usie 7ulwn_auntzlikn_golknan ha7AltkAla 7Arhati~____<br />
nhede 7ailekn ginona Tala atabizpahi r miliAr grte_<br />
duotik-=z--onaanbaau_zauzku1en-_bamnabk_ _<br />
n[dainduz_flrnhat Parisako Rnursû_delakn biur_ala__<br />
1iWhL.sAllarhaan ^ fidA 7en_jandaa_nraikniik .7erhait _<br />
naik Agartuka zuela $oharnuak<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-26<br />
204 mota 1-2 209<br />
sarrera ezezkarrl etsi sarrera gain ezarri<br />
jasotakoa ezezkari etsi jasotakoa gain ezarri<br />
testuingurua Washin gton-Hnreh_sanedoreakyanLpahez testuingurua Busa_mjniutcoek_hfl crinTnrciko_~tasiak_ x~in bazk~___<br />
WAShingn W gn SAngdn hA17An Alaskari Atsi dU AmArikAr~ haran nain azartzan_LWala m unduan_--<br />
(Arnika'kn snagakela Evtedss Ilnidnsan ---- duan-ek<br />
azkazAlataslmarAnl,at paxoslAkariA_komimicmn____<br />
h h arixkntcuagn niala w,aldua7 -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-16 data 1984-1-26<br />
mota 1-2 205 mota 1-2 210
Aditzezkoak<br />
sarrera gainean ditugu sarrera gastuak txikitu<br />
jasorakoa gainean ditugu jasotakoa gastuak ttipitu<br />
testuingurua Bedoñako-jai-ikusgarriak era _gaiñaap_hllug u. testuingurua 1 43n- an ._1914_eko_gas1uakitipituak- gintuen<br />
-------------------------------'<br />
JauLdeo_halezsatdaánuna_luruetauk'balaz-ala<br />
soldadoaL At1D-IIt111_gi 7nnaz<br />
- --------- - --- ------------ --------------------------<br />
------------ - - - - - ---- -- - ------ - ------------------- -<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-4-2 data 1935-3-29<br />
mota 1-2 211 mota 1-2 216<br />
sarrera gaineratiko berririk ez sarrera gatazkan ari<br />
jasotakoa gañeratiko berririk ez jasotakoa gataskan ari<br />
-<br />
testuingurua Fntzun dut mackaradia eurik znu mbaiLbakazkn_- testuingurua SAZtE1ZEKQLANIEGIAKEREGATASKANARi<br />
;upatan_aintzinalaL rtailhu rik_izan-direla_ Fz .dakigu_-<br />
4añeialikn-heu irik<br />
&azl&tzako_naguslekra___<br />
gata-skenari 7ai7kigli<br />
-- - - ------ - ---- - -- ---------- - ----------- ----<br />
------ ------- - -- --- - - --<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1908-2-28 data 1972-2-3<br />
mota 1-2 212 mota 1-2 217<br />
sarrera gaisorik aurkitu sarrera gehiago izan<br />
jasotakoa gaixorik arkitu jasotakoa geiago izan<br />
testuingurua Ethar'kn amiz non Pnli_agurgarria iganrlen_orrelan-- testuingurua Elemenlalaua_1B'17kaia) Iturgin aita-semeak<br />
gaixaD k akit aman zalakg_-jgun orrek alaian jGinnzkna)-_PPartidu laiatua Rjzkailarak_alaglOdll___-<br />
1—n -etortzerik ' zuan baina--@uraak_Saiagniz an<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2 data 1926-4-11<br />
mota 1 -2 213 mota 1-2<br />
sarrera galderaka lotu sarrera geroak esanen<br />
jasotakoa galderaka lotu jasotakoa geroak erranen<br />
testuingurua Zappelio-F1[eka_amerikar nrdazkaiiaii_izpa[kariak testuingurua Hnri g emaheuapeo-_haAZe_askn-gauza_bezala<br />
galdarnka lotu zaizkin _ ---------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8<br />
mota 1-2 214<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
-<br />
- - - ------------- - ------ - -------------- - - - ----- -<br />
-- ------------<br />
218<br />
mota 1-2 219<br />
sarrera galdutzat utzi sarrera gobernu berria muntatu<br />
jasotakoa galdutzat utzi jasotakoa gobernu berri baten muntatzeko<br />
testuingurua hi_legun ehiren azalvan -JE-betzuals_zaurituekin kaL- testuingurua Eedzaldallsoaen_sadea da Vialnamaa_baui taL_<br />
gudara 7wtnran hilartianusteakanihili ziran jira . agin dadin hnzkart madun, erran nAhi hala<br />
la hiraTaradiTariku sten-~taslltao`Beñaaazkanik- nnnrl7 n duela- bien ineralak_bara_karoija illz<br />
galdut7aL-LrLSi_hear_izan_zitu7tan __--------__- dezevAnbaini-herri hatan m uLua1zakn_gisan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1923-4-1 data 1972-2 .3<br />
mota 1-2 215 mota 1-2 220<br />
- -<br />
6 0
Aditzezkoak 6 1<br />
sarrera gobernua erori sarrera gogor hartu<br />
jasotakoa gobiernua erori jasotakoa gogor artu<br />
testuingurua rpbimrnua as nalrli noa1aasZHCnribaLa[oiLdabiL-__- testuingurua Lizarán gi tri ttzea_kantzaan_HU_osnakixkanbilara-Jazaobaii_palitiko_-aspatsuak_rlintanw7<br />
zuan__An drac _gohamadoreak.gnpnc_anuytuansta --mdaraz--Lx<br />
Lô a-azt_puzLLguzttak<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14 data 1932-2-14<br />
mota 1-2 221 mota 1-2 226<br />
sarrera gogoetatuak egon sarrera goraki aitortu<br />
jasotakoa gogoetatuak egon jasotakoa goraki aitortu<br />
testuingurua Honhnkoa dag)atadudaiik pahq_Eiantsasek_eta-_ testuingurua Liantes_prasidantak_bauizara-gncaki_ aitnrni _du___<br />
alamanak Fiiraparan $arna~hara7jki_ntai._ikusL-ala_- fianaaalin_h~kuraren_alda_11e1a_Elantzia .<br />
za[11aagadaILAngn1an.-~ngnaiaiua k hai taude_Hz_dilakala-hahaihade<br />
henhat lirio Amadkanoaa<br />
a r r a n g¡L<br />
------------------ - ---- ---<br />
'<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 1-2<br />
sarrera gogoetatuek egon<br />
jasotakoa gogoetatuak egon<br />
testuingurua Kantn7kna dadralgidaiik naba Franlsasek_gia___<br />
alamanakFltrnparan gnrna hetaZiki nrai iknsi-ata_<br />
ze~da[i geriat LAngn1en _gngnaiahuak ha ilaude-Hz-iillekBla.<br />
.heherhada han baLdiclaAmankannen<br />
prranari<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Herria<br />
------------------- -------------- ------- --- -------------------<br />
---------- -<br />
data 1977-1-27<br />
222 mota 1 -2 227<br />
sarrera goraki esan<br />
jasotakoa goraki erran<br />
testuingurua latin hod daputatu_zn7ialisI ipbatuanatarikbaLda._<br />
Eguo l tan- min tzahLizantannnbalLalaairan ziL__<br />
gorakL iltza._behar_ginukalaliusrannakrn_aJna ,lupua<br />
bataaun a<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1904-2-26<br />
223 mota 1 -2 228<br />
sarrera gogor egin sarrera goraki esan<br />
jasotakoa gogor egin jasotakoa goraki derasat<br />
testuingurua 17an haar dutq hnitarralanhillaai lana A Lagin_pta<br />
aginduta dagoen Ian-saririk amatan a7ditalan_<br />
testuingurua fnrak dafaaat<br />
alhntuakdirais<br />
dan _gutjana nahnri laidnrikgaba<br />
náQtusiak I anakn_gnraharak darahihkin Serioon___ _____<br />
ministrnak nraikaai -Q~ognr apioan diala esan-du-(jri_<br />
nagi ogiño daga -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-19<br />
224 mota 1 -2 229<br />
sarrera gogor eraso sarrera goraxeago aipatu<br />
jasotakoa gogor eraso jasotakoa gorachago aipatu<br />
testuingurua p : - - testuingurua r,nraehagn_aiphalu dllupurLbi_bnik_ ba7tar ra[at___<br />
kañoiA7 oronona, aga7kiñntaknhataratsi aban amanakdzen_di re, Irantsas agia7kn ptviaktribuz--_<br />
tole nTldatzeabait7utan<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-28 data 1905-X<br />
- ---- -------<br />
mota 1-2 225 mota 1-2 230
Aditzezkoak 6 2<br />
sarrera gorputz izan sarrera greben plantatu<br />
jasotakoa gorputz izan jasotakoa graban plantatu<br />
testuingurua Enlsagusuzian_patik-az_duta_ salha tu_abW-u nL testuingurua Espainian- Ant nataka_7nrt7i ntihilagile-tanga<br />
QctzagunLan_harean_gnrputi lsn minetan_asi_àiienak_~tadar nlanta tu_dira<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6 data 1970-1-8<br />
mota 1-2 231 mota 1-2<br />
sarrera gorputz jall sarrera grinatuak izan<br />
jasotakoa gorputz jali jasotakoa grinatuak izan<br />
testuingurua Lslal_heian_ialilzan ari_lelarik-laualu izan __- testuingurua Fpia _da_ira_ha[amietaz_direla~arazikLgüñatuak__<br />
dohakabea__Gotpulz ..laILáule . Amarikanonk_ auutan_~gin_ heharrak_baililuzle<br />
_________-___________________________-__ _ _-________ . alabalnan_hatzak_PLesidaol_hetn_haten_haut at78ko<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1912-X data 1976-2-19<br />
mota 1-2 232 mota 1 .2 237<br />
sarrera gose-greban plantatu sarrera gure artetik eraman<br />
jasotakoa gose-greban plantatu jasotakoa gure artetik eraman<br />
testuingurua Parisa.Eldaka3úeka oriu_batean_bi n~~arda . testuingurua ~Iaguhan_saterok_iola_staman_hizkigt~~urH_adalik__<br />
gola. rahan plantatu hira' lanakn mntdahobaak__ . gura a,a°,>,_" sta_arlizkida_ziranak._lnlnsarak.ala<br />
aslu_barantetstak-dW LZIEd&_arakrrstaa_Sahk Solasa.n_udsazk°an_htzr_zrtanak<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1982-3-11 data 1925-1-4<br />
mota 1-2 233 mota 1-2 238<br />
sarrera greban eman sarrera haiekin aditu<br />
jasotakoa greban eman jasotakoa heiekin aditzeko<br />
testuingurua SurkiarLbl mila amazta eratan aman dira __ testuingurua Alemanek_az_dutela_Lbahe_gaichtnrilc_elabaiskin____<br />
___-_ ddlt, .kn arrazoia hainit7 hadirala ________________<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data data 1959-4-2<br />
mota 1-2 234 mota 1 .2 239<br />
sarrera graban jarri sarrera haizu izan<br />
jasotakoa greban jarri jasotakoa haizu izan<br />
testuingurua Baionan._Lanhepailtel-8knikeetagian- zarhitzukn-__ testuingurua Laga harrLbaL_agin_dute~arentzat ._flla_lagabaui__<br />
Anpiaahiak 0rehan barri dira lanakn mnlda hnhwak__ harren arahsraw7 lainta-gabi non haizu jzanan<br />
ord estea -0atrk~ . >Jdbako_hudlataran_anastenaiL<br />
_____-_-___-__-_____-___--_-_______-- . diralarik(daput At~ak) _-nnidntzaa_amanda_ diten _ __<br />
dudiathnuakn_ daspandinak _____-__--_-___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota<br />
1-2<br />
Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
236<br />
235 mota 1 .2 240
Aditzezkoak<br />
sarrera haizu izan sarrera harremanetan diardute<br />
jasotakoa haizu dea asotakoa artu-emanetan diardute<br />
testuingurua Haizu_dea ;utametlla~dn_zin_agiteargohamioa[an___ . testuingurua ~Ala _go[zain-ncdako__kalnlika_Aila_ "hnk_ala__<br />
abiahel, ehiza- ---- arkaldar_Gnha[nuaL_Espadakallsi nagusian<br />
kate]ikeak_lanbauan_zahaltzekn_asmaz<br />
yrtu-amanatan die [dute__ gaur _A1h011'gn dukesak<br />
jzparkauar_gakiaarazo_dienaz<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1931-7-10 data 1937-4-25<br />
mota 1 -2 241 mota 1 -2<br />
sarrera haizu izan sarrera harremanetan jardun<br />
jasotakoa haizuko jasotakoa artu-emonetan jardun<br />
testuingurua lxtnrin herrak_ ilza[azi du_lira-bira_ata_eZ_brta -_ testuingurua fnhamualdekn agintariak eskuhüar__ kuts ij kn<br />
gatuago naizukn hntgalnduklrstan ahal_duan . ba[rualun_actuamQnelan _Trrtun_bt.lta_<br />
-arraklaman' -pad kulazki_bandixknak_dranak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera han-hemenka aipatu sarrera harrera egin<br />
jasotakoa han-hemenka aipatu jasotakoa arera egin<br />
------------ - - --<br />
testuingurua Lrta[ ri]arnn _12aahadatu_dule aliziaiki_hauia<br />
testuingurua geltoküa~tara_agitao Kar] Rr tcklnriflctvetaota<br />
nahiz-zarhailaslabautaaaipslzan_zutea alamandar~[plnmahknaJa_loglata[atan<br />
Ord-karitaeakn dan_rannillatPsnhas_atera<br />
_<br />
------- ---------------------yaknzan<br />
--------- - -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1979-1-18 data 1937-5-2<br />
mota 1-2 243 mota 1-2 248<br />
sarrera handiro ospatu sarrera haserre bizia agertu<br />
jasotakoa aundiro ospatu jasotakoa asare bizia agertu<br />
testuingurua J eeWs 'an_Etntzaien gnaa aundi[n n nal[rda_a[i-_- testuingurua Erancuk asa[a_bizia age rtu_ rlaulsn_lnglaterakn<br />
9arenalan-<br />
--__------_---_-------<br />
Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1929-7-6 data 1937-5-5<br />
mota 1-2 244 mota 1-2 249<br />
sarrera harrabots puska bat ibili<br />
jasotakoa harrabots puska bat ibili<br />
testuingurua Harrahnts puskahatihULduta_aulnhida h asi .<br />
hantezazken arntn hauetan Reinne htarrit,aata<br />
Angah osa artean mtmt alrrg_dutaabatanenaan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota 1-2<br />
------------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
246<br />
242 mota 1-2 247<br />
-------------------<br />
sarrera haserre gogorra sortu<br />
jasotakoa asarre gogorra sortu<br />
testuingurua arahagi nnak_aaarra_ngoria sertir ries<br />
Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
----------- -<br />
- ---- - - ----------- - --- - -- - ------<br />
245 mota 1-2 250<br />
6 3
Aditzezkoak 6 4<br />
sarrera haserre tutu sarrera hasi ukan<br />
jasotakoa asare lotu jasotakoa hasi du<br />
testuingurua Asara-loiu_zadapaizgsa testuingurua Ebiakolzhunlan_Aila Sainduak_hasi_du_bmie_hn gnita<br />
.<br />
bprtrpa rran_Mela-aLCaIZ_harrial3[al.-&la<br />
------------------------ __ seigacrena_Jdesu AmanketaraL<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-12 data 1985-1-31<br />
mota 1-2 251 mota 1-2 256<br />
sarrera haserrea agertu sarrera hasiera eman<br />
jasotakoa euren asarria agertu jasotakoa asiera eman<br />
testuingurua jogalandasiak_soien_aserna apartako testuingurua S3u[e Glpi tzksaka21dun_eáo diputaduak_beren<br />
E rancali---Gazprtdl<br />
-----------------------------<br />
- ---- ----- -----------------<br />
Ravar-aldiari a e a- o añn<br />
Mailatan-elizara_¿oalaad¢a<br />
-----------------------g<br />
Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota<br />
-------- - ----- - ------------ -- ---- -<br />
-- - -- ------------------------------ -<br />
1-2<br />
sarrera haserrea sortu<br />
jasotakoa asarea sortu<br />
-- - --- - - -- - ------------ - - ----- - -- - ---------<br />
testuingurua 2EAr+AKASAREASORTL .<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota<br />
--------------------------- -----<br />
1-2<br />
sarrera haserrearen berri eman<br />
aldizkaria Argia<br />
- -- --- ------- -<br />
---------------------------------------------------------------<br />
----------- - -------------------- - - - ---------------<br />
data 1926-5-2<br />
252 mota 1-2 257<br />
sarrera hasiera eman<br />
jasotakoa asiera eman<br />
testuingurua füzonazknak_solzarki4aL pnliL_haL eratu_7nten R ta__<br />
npekm_as era emanaz-nndoren_Azarnla-pratuslak____<br />
aldizkaria Argia<br />
---- -<br />
data 1933-5-14<br />
253 mota 1 .2 258<br />
sarrera haxean ezarri<br />
jasotakoa asarearen beri eman jasotakoa haxean ezarri<br />
testuingurua AláundiarLherzasaUUUt r]_herLomate7 gainera testuingurua Eiantziaka_komtraichlflk_ela_Helgikakoslu<br />
jjrlelguzieiirtRtzLdieheran le0unt7a eska 7enak _ $nualnv-an nLmnak.nnhanzan riilnzla 9ta_Llahi<br />
ezedzea.ardainizea_haina erexapn li anei lukatabllkurabaLg a Znn haxean azartzakp<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 1-2 254<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota 1-2<br />
sarrera haserrerik biziena agertu sarrera heriotza aurkitu<br />
jasotakoa asarerik biziena agertu jasotakoa eriotza arkitu<br />
--------------<br />
testuingurua Diaz-ga[îera_pazis=_Iíalabiiazari Ulida-aIa 7a7 testuingurua Higaren_ hi7it7alik _pela_EZ_llakjtalg-_arDrL_tái9 rin17a<br />
ji'erarik hi,iena n rt,ee erahagl Rhen fingeinsak) ark1111-1rban-4uan-dap_aSte sn (,aldsIan .Inxepa<br />
Ageda---iriri°gailabasLyilakn-andraak_ (C, R .)----<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
mota<br />
1-2<br />
------------<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
259<br />
255 mota 1 -2 260
Aditzezkoak 6 5<br />
sarrera hilak atzeman<br />
jasotakoa hilak atxeman jasotakoa hitza atchiki<br />
testuingurua Bortzak_hikak_atx eman_-dituzte-harnlzekn_tnuntalua- testuingurua Hnri ~khusúJk-Frantztaka-Anglalauakn-eta<br />
zutea_tresna_zahaL_halek_JaspelkLpoznmisua<br />
Elatslbasekako-auntzmdauehaakln-arazi--dtnta<br />
hedaturik<br />
gaizki_habrklzala n1a-bahar_luketela-baran b aza<br />
--------------------- - - --- --- --------------------<br />
---------- -----------------------------------------alchik<br />
--------------------------------------- ------------------<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 1-2<br />
sarrera hiltzera kondenatu<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 1-2<br />
sarrera hitza atxiki<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-1-1<br />
261 mcta 1-2 266<br />
sarrera hitza atxiki<br />
jasotakoa hiltzerat kondenatuak jasotakoa hitza atxiki<br />
testuingurua Ptesu_haLtu_1iii7te hgbandun_hezala. herri_hotlaka_ testuingurua munduka_patikarae hara thunalatart_bida_barelik_<br />
hogn-_ta_ht_glzorLataihnilarihiazpi_tultzs zuela_ihilikn _Ez-da-dudarik__gatnztik _mun rlokn<br />
knndenatuak-izan-tira_-<br />
-g°i-a-behira-g~u~n-gabk.-haran-baza-aLnkr-dutalaht_euasunlak._kuJL<br />
Iaran_ .p erret ik_had at u _ dio u zte___<br />
alabamen_olgamen_aitaka_haLemantzak<br />
------- - --- -- --------------------- ------ -- -- - --------- -<br />
--------------------------- - ---- -------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1919- X data 1 983-1 -27<br />
mota 1 .2 262 mota 1-2 267<br />
sarrera hiriaz jabetu sarrera hitzemana ukan<br />
jasotakoa hiriaz jabetu jasotakoa hitzemana zuen<br />
testuingurua Anglesak_MesnpntamianL hizi kLunlaaari_zaizku testuingurua _rtlAlrirMPg¿j(1r3FNnlINENONn(~llK<br />
Atzs_Bagdad:ka-hidtihhamar_-k ilnmwtret ari ilzamanazueaChaulama minstroak .hobendunak-guutuen<br />
.-era-agun-turraz_aabalu_dltelakn-haria-µn__ . izanan_zirala_gaztigalunk -Aslalahanaaa minia1 nak<br />
7anku __------ _____--___-----____-- algarrataLaLiL-dbalatik- erran_úu_2-oio_hohendurL---<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
t ~hu~ --- -<br />
Aithpr rfugl t_twbenduahandienak_gosluaah aurfela _<br />
data 1934-1-26<br />
263 mota 1-2 268<br />
sarrera hitz batzuk egin sarrera hizpide ugari sortu<br />
jasotakoa hitz batzuk egin jasotakoa itzpidea ugari sortu<br />
testuingurua Azanaasi_aurral ik Pnset_anen testuingurua Paiiiako--izparingia" olilika<strong>Bi</strong>azoad.ete_atroak~_<br />
mandakintza-irekeslaak agin ziten itz hatAtk rpio-_ kue ta_zabal edate rliu$erlakizunak eta ivpideaugatL<br />
enduL dine(Fakub"ldalm_lzparmglak<br />
haerakal<br />
aldizkaria Eguna<br />
-------------- - -- -<br />
data 1937-5-18<br />
264 mota 1-2 269<br />
sarrera hitz beretan izan sarrera horrela mintzatu da<br />
jasotakoa hitz beretan izan jasotakoa hola mintzatu da<br />
testuingurua 71Ven zen anglesek4akin zezetensegutkL_---- testuingurua ulzLbehaL z innkala RusiannakuLagina-dugtuL<br />
Frantsesak .<br />
pta Jtaliannek lAr zintan Alemanon - berrion<br />
linla_mintzat i t _da~zarnddin r ha inilzhiltzan-haila----<br />
-_-- orain Frantzian .-gadahunlandtnlpetuak_izanaahiran<br />
8üsiannnn arthnt-kn Ata lamatzako<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29 data 1904-2-26<br />
---------- - ------------------ ---<br />
mota 1-2 265 mota 1-2 270
Aditzezkoak<br />
sarrera hoska hasi sarrera I-ra jo<br />
jasotakoa otska asi jasotakoa Erromarat jo<br />
testuingurua Frankistak otskaasr_hira_ori_lakeWlEZ testuingurua L,E[ohertiz joka_du_Ermmacat .-bandik_herrizlotsaperricik_<br />
andiana _rzanga_ldzalakelassa naz Pansetal-br_eguoenlzal<br />
------ - -------------------- - - -- -- - -----<br />
----- -<br />
- --------------- --- --------------------- ------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1977-1-27<br />
mota 1 -2 271 mota 1 -2 276<br />
sarrera hunkiak izan<br />
jasotakoa hunkiak izan jasotakoa I-rako bidea artu<br />
testuingurua Usai laretarik ._izan_da_makturalranpn~nan_den<br />
testuingurua Aratsaldeka_seirelan Azpailiiaka_bidea-aria-suan ._<br />
asta_hanan Harri_ainil7-binkiak izaabua__biimzilu-<br />
Etdaxuneknaldean.-bat-sla-llzlautzeka esualriaan---<br />
Eelloch_Kardanaa-9tla-Balücbina-llagusilapuna-___<br />
Prnhintzialala_12nnastiko Napt~sia-ianbo zrluala<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1978-2-9 data 1924-9-10<br />
mota 1 -2 272 mota 1 -2<br />
sarrera hurrean ibili sarrera I-ratu<br />
jasotakoa urean ibili jasotakoa Pasai'ratu<br />
testuingurua igaz_hezala_ hanah r_diraaunen_ara,nRlata _IZapelak_-<br />
testuingurua Aralsaldeka_ha5tala%-haat_hazala4acida<br />
C,ineizkaa_aldazlRriak_t~wkarlH zkiguta-ta<br />
mugarena_era_ruaan_th11r-~~<br />
autnmnhi a1an_Pasailatu-sllnzlan_zauuiuak<br />
- ------------- - ----------------- --- -------------------<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-2<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 1-2<br />
----- --- ------------------------<br />
sarrera I-erakoa hartu<br />
jasotakoa Donibane Loitzun'erakoa artu jasotakoa <strong>Bi</strong>lbao'ratu<br />
testuingurua Eatznrdako AndArA eralzeilaakDonibane- testuingurua hudaalzianJapunvaz pazi5tan_itxaCgSJkaren<br />
Laivun'erakna adlg zelan atzo aazkinez umeak Ailhan7alu ziran inpelatrtrar_salamskala_'<br />
akarizakn_hideaL_arazterao llxasantziel arR ------ _-<br />
- - - - - -- - - ------- -<br />
sarrera I-pean egon<br />
jasotakoa España-pean egon<br />
testuingurua Drgalik FSpArta-OTAn egpnRp0.lik_ez_pere herdinak--<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
273 mota 1 .2 278<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-1<br />
274 mota 1-2 279<br />
275<br />
sarrera I-rako bidea hartu<br />
----------<br />
sarrera I-ratu<br />
I-rekikoa aipatu<br />
277<br />
-- --------------- --------<br />
jasotakoa I-rekikoa aitatu<br />
testuingurua 9ilbaa_1rslutznerakiksa_ailahi_-zigun_Fri-7aint_7nko --_<br />
idazkari sApglst i IBra jaunak<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
-<br />
-----------------<br />
mota 1-2 280<br />
6 6
Aditzezkoak<br />
sarrera I-rekilakoa osoki hautsi<br />
jasotakoa I-rekilakoa osoki hautsi<br />
jasotakoa iduri zaiote<br />
testuingurua Azkarakoz . guca-gnbemamandu_nahasi<br />
lzairar k .1.kea_asokLh-f1,a9ZSUen__hâlna<br />
testuingurua Jdua .zaiala-pnp LdnR EL-kentzen_zarula_hs[e_-gtzunea__<br />
hautatzAka_qs, ~ hidea<br />
hartarainnknak_IItn`<br />
------ -------<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota 1-2<br />
sarrera I-ren berri eman<br />
jasetakoa I-ren berri eman<br />
testuingurua ji41adr1 a_TribunaLlo Gar antiasl<br />
u rriren_astean_emango_ apaia ran_bem<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1935-4-2 data 1975-7-3<br />
mota 1-2 282 mota 1-2 287<br />
sarrera I-ri da sarrera iduri zaie<br />
jasotakoa minichtroeri da jasotakoa iduri zakote<br />
testuingurua ldinichtrn ti-da nrraltaa_ nnm izanan_direri<br />
daputabian hozkak<br />
------ - ----- ----testuingurua<br />
1durLzakúta ._Ilalurinariez-d uela _Erantsesek_askL___<br />
bornndata aaLarak, ~el<br />
--------- - -------------- - ----- - --------- - - ------<br />
sarrera I-ri doa<br />
-<br />
------ - - - ------ - - -----<br />
sarrera iduri zaie<br />
aldizkaria Henna<br />
data 1957-4-11<br />
------ ------<br />
281 mota 1 -2 286<br />
sarrera iduri zaie<br />
jasotakoa ez baitzakora iduri<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1936-1-17 data 1981-1-29<br />
testuingurua Bada- -agi ailrangn_gur.e_P_remdeotara n snlas_harielan_<br />
Ahalik-az_dirahaha rharla-danak_honekin-IIS nki aknA<br />
jzanan . ez_hatzak nta dMLhod azkartu ile&gura __<br />
aknnomia hgfeliki_knnda diIazkaladk_mrirun_ha1 ___<br />
hurbil-langabe<br />
------ -<br />
--------- - --- - ---------- - --- - -- - ----- ------- -----<br />
mota 1-2 283 mota 1-2 288<br />
sarrera iduri zukeen<br />
jasotakoa jaun horieri doa<br />
jasotakoa iduri zuten<br />
testuingurua Gers zenaturrak_arnlanari -oihuko dira .IAlla<br />
hoiar' Ana hnhaki ikhsiIn- alamiatzea<br />
dendeI k_lagiteaditu 7ran lan_etaJegaakc<br />
testuingurua Hi_auasuma -hnu $erlan die zembeiLdanhnra-__<br />
halan Rartza euezumak_arlaka_jarricik iduCLZLIkan_<br />
geldi -u iaia -a War- hilka- nrl7st k --Bai_ba_--nuR_bauiZ<br />
sabikg o_hezembaLShaLra_gnrrian_ hasi -___<br />
A n 1tGhurg_ g izian arahara_.lapnnacak dul .eL_amor<br />
amaanatti<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17 data 1932-1-1<br />
mota 1-2 284 mota 1 -2 289<br />
sarrera ibili da berria sarrera iduri zuten<br />
jasotakoa ibili da berria jasotakoa iduri zuten<br />
testuingurua 1biILdabarria_ t-k-la are harrihartu_dutala _ testuingurua knmmiitgn ken Oa_zulan_bereayudua_ 8aI0nn eko_<br />
Furrierrek Reinenlaster aza igorri dela hLDVagiek ate iduri ndanJindaabederen_blhntz_-_<br />
1leliennek_ Nnr sinheIsl _-_____--_-_. harako_iuala nrn . Flgaueo_artean_dua~rar<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Hernia<br />
data 1936-1-17 data 1966-4-14<br />
--------------------------------------<br />
mota 1-2 285 mota 1-2 290<br />
6 7
Aditzezkoak 6 8<br />
sarrera ihesari eman sarrera indarrez jazartu<br />
. .<br />
jasotakoa ihesari eman jasotakoa indarrez jazartu<br />
testuingurua B adak igu_Lela_iragan-hllabelheanarma detako testuingurua Eraniuak_dauzkasoldaáo_andaoa-hatTnmhaltaye____<br />
aitzindari hat- walda¿u_ziren.eaikn_ Fcna n akn -_- jaupatan_gnb amL uarwaJaguntzeko_indauaz_i azartij --gobamamenduk°_a¢onan-kanara<br />
. zavnren kanila<br />
1--Halna-obrakhano-handlagpak_espanloal-Azken .<br />
melnar Inaabuls-agja zutan_baren knlpaa_lbasaa---emaaiuen-h°handuna&~<br />
-<br />
-- - - - ----- -----<br />
------- - - --------------------------------------------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1932-9-2 data 1972-2-3<br />
mota 1-2 291 meta 1-2 296<br />
sarrera ihesari lotu<br />
jasotakoa ihesari lotu jasetakoa indarez sartu<br />
testuingurua jiauekbi_ljtn_haLi hluuz joaluz afnrar ekin_lntu<br />
dun_Lhasaa<br />
testuingurua Fst rahoaut_aran_komunalak_udalatasadu_zita<br />
LrldâLez<br />
---------------------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1972-2-3 data 1937-5-2<br />
mota 1 .2 292 mota 1-2 297<br />
sarrera ikusiko<br />
mota 1-2<br />
--- ------ ---- - ------ --- ---------- - -------- --------<br />
jasotakoa ikhusiko jasotakoa nehork ez zuen erranen<br />
testuingurua lkhusiko_ondnkn_agLm atan-_nola_gauzak_llzuliko testuingurua Nahnrkez_zuen_auanan_hnlakngalda_hatek<br />
fitan danutabiak elgalrAtarat bitduka~üranaan.___ boinhenze n ozukhan_zetzakala_Naskrberlza_aldi---<br />
'- h.taz_onBlsiaizanan haila_-Agian bai_<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10 data 1902-3-14<br />
sarrera ikustekorik izan ez<br />
jasotakoa ikustekorik izan ez<br />
testuingurua Hed7alde FTA-k berak gezulrtatn du.barua-_arranez<br />
azduala ikiwt k k h ht h t<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota 1-2<br />
sarrera ikustera eman<br />
sarrera<br />
sarrera<br />
indarrez sartu<br />
--- - - ------------------- - ------------ - ---------------- ---<br />
inork ez zuen esanen<br />
293 mota 1-2 298<br />
sarrera irainak jasan<br />
jasotakoa iranak jasan<br />
testuingurua Naiz hptako~ta_daaLinranp~ndik arugagtaia,~aabeac<br />
its5iQ.JLanele irakaren nanria? ____<br />
- ------ - -------------- - ----<br />
-------- ------------ ---------- -<br />
aldizkaria Argia<br />
----- ---------------------------------------------- -<br />
data 1932-2-14<br />
294 mota 1-2 299<br />
sarrera iritzi bateratu<br />
jasotakoa ikusterat eman jasotakoa iritzi bateratu<br />
testuingurua Auzapezak aman duikusteral_znjnbîLuIL,testuingurua F izkn ikastpIYn Nagi tsiaran_alda_izai1_da . hatzar_bat_<br />
haitazpadrokna zitakewn hautu hori (arrppide hah ._ AiIhan'~&iatn'k ilz-aginzuan__Agise_ta~tara __<br />
roldun ak_ale-EtzjIan_iLilzi__bareraW_-irietzeantYICtuka<br />
_agln__Z1tZe1nII_ 71fliLLLL<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota 1-2<br />
--- --------- --- - ---------- - ----<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
295 mota 1-2 300
Aditzezkoak<br />
sarrera iskanbilara jo sarrera izugarria aritu<br />
jasotakoa ixkanbilara jo jasotakoa izugarria aritu<br />
testuingurua Lizata~D_4urutzaaherrizean_Bri_,asoaLjxkanbilara_a_- testuingurua B atez_Ere_Eizagiu-e átr+zaialzugarri aaiiWSan<br />
zuarL9ndres_gnbarnadnteak_gngnr_adu- zibla aata__ . 1-us.liknkat-nl<br />
indarez_gudu_-au_Suzb_guzbak<br />
aldizkaria<br />
----------- - - -<br />
-------------------------------------------------------------<br />
Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota 1-2<br />
sarrera itsuski kolpatu sarrera jaikialdi sortu<br />
jasotakoa itsuski kolpatu jasotakoa jaiki-aldi sortu<br />
testuingurua Barlzalde_Ehun_-ala_hLjenda_ knipa tu_-boretauk testuingurua Azkenenga4nrailakn_it nez -lngtalara :ka<br />
berrogoi-ta__hamahiru_utsuslu<br />
hobernualr_ Fiun pa_osoan_aaitualdi_sudutak°<br />
----- - ----------- - -------- - --------------<br />
E rahak i_nabermeabaLburLlu_zuan_9ilho_tlala=7a .<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1912-X<br />
mota 1-2<br />
-------------- ------------ -<br />
sarrera itsuski zauritu sarrera jakin da<br />
jasotakoa itsuski zauritu jasotakoa jakin da<br />
testuingurua Qndarabiraki tmnhiak2urteko mu1iLbaLj1suskL___<br />
laun a dn Eeso hat<br />
testuingurua palotan larEn_ienengolan~at>IIkn_kondeak<br />
Blbanrala_natare bal_egingd dahnla 4akirLlla<br />
---- --------------- ------------------------------<br />
- - ---- - ---------------- - ----------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1921-7-10 data 1937-4-29<br />
mota 1-2 303 mota 1-2 308<br />
sarrera itzalean ezarri sarrera jakin da<br />
jasotakoa itzalean ezarri jasotakoa jakin da<br />
testuingurua Guardektran9o_aise3txemaatestuingurua Autatik_ailu .dirarr zparak7iwtallaz_eapañaL--__<br />
Llolandas a Merrnkatik hain s, nnnhaitikara Ata OnhnrnualLlaleriR .t,a'ra jdazki gognr_la.asare__-_<br />
haLEgmgrLdabala_laku-da<br />
- -- - ----- - -------------- - ----- - - - --- - ------ ---<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-2<br />
sarrera itzalera bildu<br />
jasotakoa itzalerat bildu<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
301 mota 1-2 306<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
302 mota 1-2 307<br />
----<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6<br />
304 mota 1-2 309<br />
-<br />
sarrera jakinmin handia dago<br />
jasotakoa jakin-min andia dago<br />
testuingurua j unak ealha1ik,hartza bL a1aman Ere_ltzalaraL- testuingurua Alameni"--au rnk smnngo_dahao_Erabagieran<br />
.hildu ahalukhan dihvta Rart a z nnhditan<br />
habamaitaakaz.omen_du Ituatukn<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-15<br />
305 mota 1-2 310<br />
-<br />
6 9
Aditzezkoak 7 0<br />
sarrera jakitun egin sarrera joak izan<br />
jasotakoa jakitun egin jasotakoa joak izan<br />
testuingurua Ruanns2iras-_Maiatzaren IahAngnanasi_baat_zan ___ testuingurua ('I-IA1JIEMPSEc ENIIt1N ENC)Nfx)TIK<br />
azpi-mauunadeareaierizelaáan-lakitan-agl°-tita---- Hilzamaaa zuadlûtiaulem -mins tuak--bnbendunaK--arbañak<br />
i2aoen-Zirela gazrgaluak AstMIAhAnean,_ ministroak<br />
algauelaratlL-direla[ilc~ artan-áus°t°-hohendun<br />
----------- -<br />
--------------- Aitharldugu-twhendu abandienak-gosluao daudela --<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-25 data 1934-1 -26<br />
mota 1-2 311 mota 1-2 316<br />
sarrera jaramon egin sarrera jokoa egin<br />
jasotakoa jaramon egin jasotakoa jokoa egiten<br />
testuingurua AlamanlaknSobemuáren_deia[i-j araman_ aaginaz testuingurua <strong>Bi</strong>zkda[tean_Arabeak .-F1N-akn-bur uzagien<br />
itaLaL_ogei_izparlari-llaaimala-duaz an naa s,_az_duala,artzen-az_duta_ .DA&an_ okoa_<br />
agilaa<br />
------------ ------ - ---------- --------- --------- - - -<br />
---- - -- - - ---- - - --- - ------- - -<br />
--------- --------------------- - - - -- - ---------------- -- -<br />
------ ----- --- - --------- - - - -- --- --- - ------------ - --- -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-25 data 1962-4-12<br />
mota 1-2 312 mota 1-2 317<br />
sarrera jaramon egin sarrera jokoa hautsi<br />
jasotakoa jaramon egin jasotakoa jokoa autzi<br />
testuingurua Baldaia~eaasmuei_az-dautsajaramonikegilart_adn__- testuingurua Aian_jakahikainak_autzLzuan_na<br />
orak bara Asrsesk aldalu_agia rIAUZ<br />
Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1926-4-11<br />
--- - ----- - -------------------<br />
- - -- - --------- - -- - -- --- --- -------- - ---<br />
mota 1-2 313 mota 1-2 318<br />
sarrera jardunaldi izan<br />
jasotakoa jardunaldi izan<br />
testuingurua 1enrfakari .l-A .Ik- .G x1eaguntza_tn 1an9ntza<br />
7Aingo'atakn har ekida r;arcia tAlnyasialmakin__<br />
iauiivtaldi izan ntan.Bt,o gahean<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-30 data 1974-2-7<br />
mota 1 -2 314 mota 1-2 319<br />
sarrera jendea erruz bildu<br />
jasotakoa jendea eruz bildu<br />
testuingurua Donnstiarak ikestakn goga nundLhaiekjn_Rign'kn _<br />
nadika ,alai i4andaA arez hiidii zAr)-<br />
sarrera jozak eta emak hasi<br />
jasotakoa jozak eta emak hasi<br />
testuingurua Miarritzek o _ldnkalaaa9rhilLaga_j nzRk ala_amak<br />
hasia an hada ata hasta AIekaGr hateaondotik-_<br />
aintzinean-joaaallarrigooL_arnelahipi larekin _Barnan_<br />
az kn__Udan_hardlnlzea_ala-bunamun_auatzen_<br />
ber>`F-lhsalda_34_aIa211atantak ntz ______-___<br />
jujearen aintzinera deitu<br />
jasotakoa jujiaren aintzinalat deithurik<br />
-------------------- - ------<br />
testuingurua Fntzur dmu_mASkarndla[eata[ik_zoumheit haka,kn<br />
l4iaraaainleineIat zIa thlr[lk. izan dlrale Fzdakigrr-<br />
Sañaraliko__haltzik<br />
-------- - -- -<br />
---- - ---------- - ----- ---<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1923-4-1 data 1908-2-28<br />
mota 1-2 315 mota 1 .2 320
Aditzezkoak<br />
sarrera kalte handiak egin sarrera kanpoan ezarri<br />
sotakoa kalte aundiak egin jasotakoa kampoan ezarri<br />
testuingurua Jngalatara_ingurkn_ituan srlze tan_ekaitzak_kalta___<br />
aunátalL gin ci llL<br />
testuingurua Rahtamandatuziioatzi_lanikJzaiten_ahal ez_duter>-<br />
langileak--Chantier-lante4"ak hntrhat ils_kampoan-e7arr<br />
iak-dira .hamar-hngnL_hercognua_tiamar-_- -<br />
langilalaradlnn<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 925-1 -4<br />
mota 1 -2<br />
sarrera kalte izan sarrera karguan eman<br />
jasotakoa kalte litake jasotakoa karguan eman<br />
testuingurua Qrnz_gaineliltJtaita_litaka_hakaaranVatEurnpa testuingurua Eiregeak_nahi Iuke~auizE~ hura kargu-hndatL<br />
herex_haladi_9msrikaran4anik hari loturik _flgnneZ_ ema[L .<br />
doake hakartlk_ata_zmaz gauzan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1983-1-27 data 1929-12-13<br />
mota 1-2 322 mota 1-2 327<br />
sarrera kalte ugari sortu sarrera karguan izan<br />
jasotakoa kalte ugari sortu jasotakoa karguan izan<br />
testuingurua Saue_etai4arava ihesien-ganezagiteak_kalte_lrgari____<br />
testuingurua Narekiabataao_lelek_tnioixtto_srd 2uaabtjaunak__<br />
sortu_ diht _____----------------__---- aldiz_kargutan ira-be1L_gnharrilr~auian<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-1 data 1976-2-19<br />
mota 1 -2 323 mota 1 -2 328<br />
sarrera kanpo ezarri sarrera karguari uko egin<br />
jasotakoa kanpo ezarri<br />
testuingurua Sethatargna7 aiphu grtanllu9fltgnirnu rl~elekn<br />
komendanta -lag¡nn d'Hnnnw .r daith~~ hadadk<br />
kenan a7artan di ala ---------<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-1-26<br />
mota<br />
kanpo ezarri<br />
jasotakoa kanpo ezarri<br />
testuingurua Annanl Ii QapexJantagiak_72Jangile .dtanpn<br />
a7art,aknak ditu otsail hasia hurran _<br />
1-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-1-1<br />
321 mota 1 -2 326<br />
jasotakoa karguari uko egin<br />
testuingurua jkitsi7 geilaaintzinekn i rhsta galgarrier_lntua _dela,_<br />
ministroari letraño has igoari Iakn here karonari-_<br />
nko_egi1an.duala__ _<br />
AltahadaBgmeaiuen-mamu b del-fin -d~ a<br />
hagoilasai 7a7pi ~ rthe Alha- honi ona nsagand-___<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1912-X<br />
324 mota 1-2 329<br />
sarrera kargutan sartu<br />
jasotakoa kargutan sartu<br />
testuingurua lahata hunen 2n-aan -kargulaasahr .da.GarteL<br />
Amnriketaka31esidenL harria Etaholakotan<br />
egitea~h det~azela zn egn~ndoen amariketekn_<br />
laga naueia_ntala 'moduko __--_-_-----_------<br />
Herria<br />
data 1 977-1 -27<br />
325 mota 1 -2 330<br />
7 1
Aditzezkoak 7 2<br />
sarrera kasailean hartu, aritu ? sarrera kontra altxatu<br />
jasotakoa kasailean jasotakoa kontra altxatu<br />
testuingurua >Qkasinne_guziez_bahalzetihua_kasaiLean_arlzekn .__ testuingurua azhitake erran tleplauki_orraitu_hueladuan tie_ ___<br />
markatu,_hasra-sla_h~rem-anslala--_HaranuneaaoaG- Snuchon_Earzalnnakn_ kndeak_hacasemaaien<br />
denagunean_halnn parlida_haran_kar erara hoimka izenrtalze_hnLik__etzain_aLe_knntra_allxatu hakarrik_<br />
gaitza_rrkan dute bil_Ela_knlpa tu_andana--_ - jakin araz i_du<br />
------- - --------- ------ ----------------------------- -<br />
----------------------------------------------------------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24 data 1969-7-24<br />
mota 1-2 331 mota 1-2 336<br />
sarrera klarki gaitzetsi sarrera kontuzkoa ukan<br />
jasotakoa klarki gaitzetsi jasotakoa ikusi eta<br />
testuingurua purrduhodaiL-ez-duala_EralllziaiL-kLktatkL testuingurua Kantuaka_daukate_dudarik _gabe Eiantsesak_sta<br />
gaitzaslan_ Alperi alamanakFurnparan-gama._hezeztk-nraLukust_ala__<br />
_ zer_den_ -darit_ Matoak bailauda_ez__<br />
dtlakelabaharhada_hanhalJtda Ameukanoen<br />
auanaLl<br />
- -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera konda izan sarrera kunplimendu egin<br />
jasotakoa konda daitezkeelarik jasotakoa konplimendu egin<br />
testuingurua Haloaata lráno- pure Plasidentaren solas_lmuatacL testuingurua ^ - an_ata_Frantziaren_artako_adi xkidani a ____<br />
Aharikezpira heharhadadanahberakig nsnkj aknrt hori_da_Europaran_anaLua_<strong>Bi</strong>zki tanean aldLhurrlanrzanetr--azbaitzakoiaLiduLLhola<br />
-zkadu_ dela_guLa-___ nekez- clazaketa_slgarti konntimandu_agm<br />
akonnmta._baraztlu_konda_ ditaz kalarikmilhin tLaL___ EuLapareaFatasunabaililaka-atntztoatu-azkelL<br />
hurhil lanaehhe<br />
- ----------- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3 data 1978-2-9<br />
mota 1-2 333 mota 1-2 338<br />
sarrera kondaizan sarrera laketago ukan<br />
jasotakoa konda direla<br />
testuingurua Makur pipi hndaz_kanpn aztia dudarik azkarrHk____<br />
direla hi harrien artaka lokarriak ate knnda d irala__<br />
eknnnmieran_zareian FrantziakMeiOkarakin dituan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota 1-2<br />
sarrera kontra altxatu<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17<br />
mota 1 .2<br />
334<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
332 mota 1-2 337<br />
jasotakoa laketago du<br />
testuingurua albaka.rilzeabaiLr~leketago_bu~tililuagolea_-<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30<br />
sarrera -lakoan egon<br />
jasotakoa kontra altchatu jasotakoa dabelakoan nago<br />
- ----- --------------- ------<br />
mota 1 -2 339<br />
testuingurua Etinpiennahalg,suakin Samru_zamhail har twan---_<br />
r,ndjrtm-aka --ku-leron aitzindari hau allchat,, datestuingurua<br />
Y;nhArmt osotzeoi jator bagitanáu_XaLata<br />
prhactaanjKta_d¢gun-hauen nndnran nna zanon<br />
na grui anJmnlra_ (FtinpianoakJlaliaonekin gerran<br />
PridiranJrnaan) __<br />
- -------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
--- - - - - - - - ------------ ----<br />
335 mota 1-2 340
Aditzezkoak<br />
sarrera lana bere gain hartu sarrera legea abiatu<br />
jasotakoa lana bere gain artu jasotakoa tegia abiatu<br />
testuingurua Onra k_tiiki_txiki_agiodakn_ jaa_haL_henz_agiLeko<br />
lana_ariusuabera-gaio_Baynnah<br />
--<br />
testuingurua llarga-elhelarik--agari-fa.-horua_ministtn_gettien_-__<br />
Bano._ ahan>Irlk_rlela Camhesak-- igaran_n u dhardlaa<br />
harlan.-abiatu-geisiaamudo inkalta7kn_Legta<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1921-7-10<br />
mota<br />
------------------------ --------------------------- -<br />
1-2<br />
sarrera lanak eman sarrera legea hautsi<br />
jasotakoa lanak eman jasotakoa legea autsi<br />
testuingurua lxianL hate,hi7kitartaen ucta _ginuarLazkan_hauk___- testuingurua 'F 7-sarizaak_Flannosl_lagundu-baidn_ez_diola_<br />
Janak a maren >ihr> tala-garazt arrar._22-eta2&zirarL e en_Etanridaleaarfakn-lage h art~ada<br />
Kainan_ haindik goiti gara>tauak_aisa_nAgusimortu<br />
riua<br />
-------------- ------ ------- -------------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1972-2-3 data 1937-4-25<br />
-<br />
-- - - ---------------------- ------------- --------------<br />
mota 1-2 342 mota 1-2 347<br />
sarrera lanari lOtU<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
--------- --------- -<br />
----- ------ -------- -- -- ------- - ----------------<br />
341 mota 1-2 346<br />
sarrera legezko izan<br />
jasotakoa lanari lotu jasotakoa legezko izan<br />
testuingurua fw[a-lege_agileak aie zanelur_ala_lepu taiu_haui_a testuingurua flretaraezn_zeinkan (ndarn>lea_ati>ka _____-___<br />
hilduak ditugu4oartdan astoan Andhangnherea--- Anharnuaren_i>aná~kara~uzkadkag da-lanen_--biltzauntakn<br />
hut u'agi tzaLtia tnat u-dtuzta_aazkn 7">andaniza-guztia _eruaahsatahaoaalallahena____<br />
berak I on ari-lotzeraLdoazLberahala__ auska-gnbarnusri_izataaJagezkn-4da1-<br />
---- -----------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1919- X data 1937-5-10<br />
mota 1-2 343 mota 1-2 348<br />
sarrera lanari lotuak izan sarrera Londreserakoa hartu<br />
jasotakoa lan horri dira lotuak jasotakoa Londreserakoa artu<br />
testuingurua PnlilikA>_riazakalabasai io_EumpTate praaeskL testuingurua L,itu_8nizez E~:ekiajartiud n ndnrarLF n'ari_lan<br />
harri dire lotiek Fumnakn herri gi,nnak ¡lit,¡ dinlaarabakiari a,aldiu_çia At,ruiarazoalako<br />
Bpnhnra guti haroa hnt>ak n glnsabiraaluopann-__- mmtsliuMr_Spark'ak_Btar_ar atsald azartuka_du_fldr__<br />
dapulatten hautapeko Edadek_Londreserakoa<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1976-2-19 data 1937-4-28<br />
mota 1-2 344 mota 1-2 349<br />
sarrera lege berri bat moldatzen ari sarrera (otua izan<br />
jasotakoa lege berri bat ari dute moldatzen jasotakoa lotua izan<br />
testuingurua lega_berribaLaLL_dula_rnold at,An ihi,iari_hrutv__ testuingurua H nnirantnlati gngnb i armada bara_mnldelaa .j._ .1__<br />
Jodonik ederkInlhia da JonbOL[i<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota<br />
1-2<br />
Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
-- ---- - ---------<br />
- --- - -- - -----------------<br />
345 mota 1-2 350<br />
7 3
Aditzezkoak 7 4<br />
sarrera lurra jo sarrera meneko egon<br />
jasotakoa tura jo jasotakoa menekoegon<br />
testuingurua testuingurua lragan_astean_-akainaten2s-ansnru_ EUasumta___<br />
zLlarakJura{at1L borti_haLhAazanbika_barlzahun_Lria_uuan ---<br />
-------<br />
Portugalenmeneko_agon_ondoan .<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1929-7-6 data 1975-7-3<br />
mota 1-2 351 mota 1-2 356<br />
sarrera makur izan<br />
jasotakoa makhur dira jasotakoa mezu bat heI-arazi<br />
testuingurua 1apulaluak--elgauan_arkan_ rnakhlu _dira testuingurua 9ere_hindixkide_haitiluA ariswn prasndiranakt<br />
-°<br />
_-__________________ ___-----__r)<br />
Arfe uR-minizlrnaribeL a ra zi -Jito_ m a Z LbgL<br />
blabelabaLbarne_ibbra dinan bera_onelan<br />
-___--------- ------- Bastenaz,-gabarrako_nnrbadr-azkarkLmendakaluko_<br />
Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1929-12-13 data 1982-3 .11<br />
dela<br />
--------<br />
------------------------------- - ---------- - - - - - -- - -<br />
mota 1-2 352 mota 1 -2 357<br />
sarrera makurrak piztu sarrera mintzatuko zaio<br />
jasotakoa makurrak piztu jasotakoa mintzatuko zako<br />
testuingurua Ezdira~Jli_xi~xwndii a4llabotan_Algefiarerl~la__-_ testuingurua Jdan-ailean_FaycaLerrnOa au_minhatukn taka<br />
mak , rrakdaban Kiasinger__ez halnhazakn jadank_agioa .<br />
pcpRñoI zas_Saharaaskueldaaian_arioan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 1-2<br />
sarrera matxinada itzali sarrera mintzo izan<br />
jasotakoa matxiñadea itxali jasotakoa zen mintzo<br />
testuingurua GRANAÜ_A~K MATX ILdADEA-ITXALLUME- testuingurua Redza plinrüt~aL~re_Ripatu_11Lfîistard j± Estamp-__<br />
jainalt. Byad Arahiwkn hiri kApiiainan bizi diren---<br />
---<br />
Eiantseseri zaintelar ls mintzatu -Erantz akn<br />
---------- 9oder ezi-er o<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-29 data 1977-1-27<br />
mota 1-2 354 mota 1-2 359<br />
sarrera mehatxuak egin sarrera nagusi agertu<br />
jasotakoa mehatxuak egin jasotakoa nagusi agertu<br />
testuingurua EhsnakataGhinRtarrak mwhatxnak arin djpvla _z- testuingurua Ixtant balazbizkitarlann_usta _eu uan azkan_hauk-_<br />
rlulwlahn.ZhnlwknrllLjasanwn gudulRriak igorri JAnakaman . LL~~taIR garazfarrar ?9at.2Bziran<br />
gaha Viatrnnaen Alda RRinar haindjjr_g,oit¿_~Rra,iarrak aiie-neUusi_agedL_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1965-4-1<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
353 mota 1-2 358<br />
355<br />
sarrera mezu bat helarazi<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 1 -2<br />
------------------- - ------- - ---------<br />
--------------- - - - --- - ---- ------<br />
360
Aditzezkoak 7 5<br />
sarrera nagusi atera sarrera ohoreak egin<br />
jasotakoa nagusi atera jasotakoa ohoreak egin<br />
testuingurua 9ia[IZUnga_antzezlea)[Latoz A IirrAOunean--Bedia<br />
antzokian _Eun_dukaLSOragau~a.bolatzera<br />
Aurlengn._an1Tarki-batzaldian<br />
nagusL<br />
testuingurua E4ua hautailharrilatiak_egin_di n7kata _sEkulakn __ _<br />
nbnleak__eguahautan-An1tan-dllualaknt7hin~Atan __<br />
hogoita_hamabLurlbe<br />
- ----- -- - --- - ------<br />
---------- -----------------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-4-2 data 1932-9-2<br />
-<br />
------------<br />
mota 1-2 361 mota 1-2 366<br />
sarrera nagusitzat aukeratua izan sarrera oldar gaitzean jazarri<br />
.<br />
jasotakoa nagusitzat aukeratua izan jasotakoa oldar gaitzean jazarri<br />
testuingurua Euskalt7sindiAk_saieaizan 7aun _azkeneko_becabL___<br />
batzarak2Z_ata2aan Azku a_4auoalsndakan_ada-__<br />
nagusllzaLauk Aran ta-izaaian<br />
testuingurua bigaciannak- .nldaL_gâit7AAn_ iaa riL-zaizkota<br />
Sta(takoari-Es k, alde_huntako_buwLza9iAk aitortu____<br />
dota_airekoez_A[sai ok_egin_ dinta la_Lesmasia_ Uno<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1921-7-10 data 1970-1-8<br />
mota 1-2 362 mota 1-2 367<br />
sarrera nahasiak dira bazterrak<br />
jasotakoa nahasiak dira bazterrak<br />
testuingurua Egu[]dainabe zain nahasiak dira_haztauak_111staL____<br />
deiluJpar-Irlandan,ImenitAVtazinak_15hildakn_1__<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1972-2-3 data 1926-2-26<br />
mota 1 -2 363 mota 1-2 368<br />
sarrera obratzera eraman sarrera ondo deritzo<br />
jasotakoa obratzerat zeramala jasotakoa ondo deritzo<br />
testuingurua F7ginsan_harstik uste nnhernamanduakmniatrhu<br />
bmi nhrst7ArA1 7erATAIP<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X<br />
mota 1-2<br />
sarrera ohea egin sarrera ondo oritzi<br />
jasotakoa komunixgoaren ohea egin jasotakoa ezteritxo ondo<br />
testuingurua Pnmpi,..,Ane lahietn dw hnz emAila aEfanrois testuingurua Etahnri_Lsta_Labetako-lzparliagt .nek._higarrw a____<br />
Mittaranhan knnlrs hniet,erst zinlArik gie1e higunaggltila_hnn w7lwrlm ondo ____<br />
knmunixgnacLe i1sn ziala hunwk-ahea '<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota<br />
--- -- ------------<br />
1-2<br />
364<br />
sarrera on egin<br />
jasotakoa on egin<br />
testuingurua Effesumaaantzak_beha_daude_lufik aldua)r_-euluta_<br />
gate a hi17a7 niirA _agntzeznn_aglen<br />
------- ------------------------------------ ---------- -<br />
testuingurua Eipaikalian--a g idoLbida_ugazahekin ad iwmnnatan _<br />
asteari nndaai~adtsne<br />
aatazkaaro-k<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
mota<br />
1 -2<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
365 mota 1-2<br />
---------------<br />
---------- ----------<br />
-<br />
369<br />
370
Aditzezkoak 7 6<br />
sarrera ondo oritzi sarrera oso gaizki aritu<br />
jasotakoa ondo eritxi jasotakoa oso gaizki aritu<br />
testuingurua M"snlinilarLeskabida nLea_ez daulsa_and£t- ISri Ixi- - testuingurua Arakislann _oso_ gaiz tu_antuaz_pahlaka_iafaJzao_2ar_<br />
au-_1.5_147_t .lfi-~z .343tnaherdi nduaz -ty-h~koal~-liaisbizikiderik_aurafilu_ziran___ala9fi43Hgnnnaáoren<br />
4lanlo--eLeskadan-egiñaz-parlidua<br />
--------------- - heraganaL`- zLit erL<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-5 data 1926-4-11<br />
mota 1-2 371 mota 1-2 376<br />
sarrera opor egin sarrera paradaz baliatu<br />
jasotakoa opor egin jasotakoa paradaz baliatu<br />
testuingurua 'CnnllsderaciáaSlacinnaL_da_Irahain'_~lkadeknak___ . testuingurua Nahi_izarL_du~lintzalu_marokana hun izagiekid<br />
rnatsirtada_snrt"~aiaaanpnt~gin duIabi~gu oez---- AfLJcakn-$artekariez .- lguzkLalda_ijurhiako<br />
-- polldikaz bat-slaalpalu-Ndarnl an-sta-EuropaLen----<br />
-_- azteka kunazamenak Paradaz haiiah t_da_aan<br />
argitaa~zadzakn_MlaknarlarL~tuuen_Flantuaran-__<br />
poi lka_Idendebalaka-Ziharaz<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1933-5-14 data 1981-1-29<br />
mota 1 -2 372 mota 1-2<br />
sarrera orde ari sarrera parte egin<br />
jasotakoa orde ari jasotakoa pharte egin<br />
testuingurua Ezcurraranoida-ari_7amnra 23bn1a s aflrttestuingurua Zarhaltbarri_dakianak-_nlhoi_phaito iin llezala_.LH_<br />
rnilatrangarrak ate7heieika7riparrna r lrrllilaüak-_ Armagrlaguaa _IdaunzaknasL<br />
Hola-alahaste_ Disen era. padide a ldabatara jean -<br />
- --------------------------------------- - - ---<br />
1R tIIa-z ~<br />
-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-2<br />
sarrera ordu doa sarrera parte eman<br />
jasotakoa ordu doa<br />
testuingurua 9rdu_dnanausi-ela lan9pan_adakn_makhur hnri_ninta<br />
lodian<br />
-_<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10<br />
mota 1-2<br />
sarrera oroit gara<br />
testuingurua flrhníLOüaafaina zoro adarra kauiiW_~innen<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11<br />
mota<br />
1-2<br />
374<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
373 mota 1-2<br />
jasotakoa parte eman<br />
377<br />
378<br />
testuingurua Ls aak dahakalzen-baibr_animalisii_soLu-araztea-__<br />
lakuko haUuak polizan parta_arLlaa jale<br />
Herria<br />
data 1 970-1 -8<br />
mota 1-2<br />
-- - - ------ - ------ -- - -<br />
--------------------------------------------<br />
sarrera partida alde batera joan<br />
jasotakoa orhoit gira jasotakoa partida alde batera joan<br />
379<br />
testuingurua Fzrurrflten_nrda ari 7amnra' 23 ho1R_Cartil_dÍlu_-__<br />
milatrangerrek Rla 7 baizik az Gigauna lsrnuñarrak<br />
Hola Rlaheste_â~.can ~le,_padtdfl alde h atara4oan___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
375 mota 1 .2 380
Aditzezkoak<br />
sarrera partidua bereganatu sarrera poto egin<br />
jasotakoa partidua bereganatu jasotakoa poto egin<br />
testuingurua A[aki sta~ ra~sa_gaizki_aIiLiaLpelitaka _laüa_izan_zar<br />
au._]_5 1D_17 L6.17~D 3ina~acd nduaz~ h keak ---<br />
Gera lyzykytarek~uratatu-irmo--~1a-4~4â-eg°n--nodnrenAlanto_aLeska<br />
dao n0iña' -patLdua<br />
testuingurua Ri7kai -aldekn_auierakadEak-aIa__pntoAgingn<br />
rlaulse .-auterakada_nu_Euzkadi'kn meatzala<br />
b~rriLnlakaz-lal 'ha h ltaka acmnr Bgina-rla<br />
baragana.- ne<br />
"<br />
--------- ------------ ------- - -------- - --------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1926-4-11 data<br />
mota 1-2 381 mota 1-2 386<br />
sarrera pentsatzeko da sarrera pozgarri iritzi dio<br />
jasotakoa pentsatzeko da jasotakoa pozgarri iritzi dio<br />
testuingurua Armak_iltihlu_balinbatlira ,.panlsatzeka-da_ez_dilala__ testuingurua fiaur_goizaz -Mr_Etlen_ekitijarduaandotan--Pnz0a ti__<br />
galdrclk_egnueknak-haur-monak.-ala_-pnbtikart---- uttzt_diola_arabaklarL_azaldu d" At'AtLarazoelalw__<br />
duela1nluko_-_ . minisku- NiL_Spack'ak Riar_aralsaldezartuko_drr kdr-_<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
mota 1-2<br />
FdatLak Londres_erakna<br />
data 1973-2-8 data 1937-4-28<br />
mota 1-2 382 mota 1 -2 387<br />
sarrera pentsu ukan sarrera pozik agertu<br />
jasotakoa pentsu zuken jasotakoa pozik agertu<br />
testuingurua finberrnakpnntai 1 ,ukan Wzara .gnsaak eta___-___ testuingurua Erleaagaz i__a_Ld„n-aodoian_pnzik-agfltluda_Spack____<br />
Jezatenak eror-araziko zintala_gLabaa ilari_baten_<br />
kauta_ata_tberna<br />
Baman<br />
-----------------------------------------<br />
sarrera pleini izan sarrera preso altxatu<br />
jasotakoa ez da pleini jasotakoa preso altxatu<br />
testuingurua r—tea n 000_lhara._Ez_da_hndaz pleini Rainea testuingurua Jvlnntabidean .; raen _altxatu_di1uzta_lau_mariñaL<br />
plaini de a, dinlala inrgeiAren erAherako Janik- gaetaRuseantzi hatAkin atnrria k,_aspingnatlari_-_<br />
=anIL<br />
sarrera politika darabil sarrera preso altxatu<br />
jasotakoa politikea darabil jasotakoa preso altxatu<br />
testuingurua Etxe-nrlaILJngtatAra'rAn Atdakn pnlibkea_darabil--<br />
testuingurua Alahainan IRA dalakp_batasunerAn eintzindariatarik_<br />
gehienak pregp-a1JYaheakdiloClehlin- .k .<br />
gabernuak__ezbaitziluan_lurnnk hg rara_gostukoak___<br />
kaosiIzan lpatldandan-Bgilensituzlaa kardiak _--<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-15<br />
mota 1 -2<br />
aldizkaria Eguna<br />
- ----- ---- -<br />
data 1937-4-28<br />
383 mota 1-2 388<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18<br />
384 mota 1-2 389<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
-- --<br />
---- -----------------<br />
385 mota 1-2 390<br />
7 7
Aditzezkoak 7 8<br />
sarrera prest izan sarrera sakabanatzeko agindua eman<br />
jasotakoa prest izan jasotakoa sakabanatzeko agindua eman<br />
testuingurua Hilpera hortaük-landa._Sammykaaaunah akinaran-_ . testuingurua VarsoMúa--_hlazilai_aldetdL_ hari baL5o tu sia<br />
ituKienoako_solasaldisn bauiz_hastaka .prastisla- aheunpalan__Tiohern~ak-lakio_.arduknxe<br />
Ausie __ - ____---- _______________ - sakahRnRI-ekn sgindua emnn_daa<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26<br />
mota 1-2<br />
sarrera prezioak hein berean egon sarrera salbu izan<br />
jasotakoa prezioak hein berean egon jasotakoa salbu izan<br />
testuingurua $aziatren_iahaltzeko 5adala_ptesidanlak_jakia<br />
ara7i_du_prazinakBgnnan 7i ralahein harean<br />
Hnu.en_-gaitik- _bu tsrrak_kmualira_Egyptoan ._kanka<br />
lxarraan_haita_hlziki_ herri hnrta ka_ekDn4mla<br />
testuingurua Miretan_kargudunak_4zdLuaupeniairh na taka<br />
k olperik-_Salbu_izaneaba_hizpahira asIR7 _hare<br />
a staIa _-arthalzetaL_uzlearakm--j[unkala)<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1977-1-27<br />
mota 1-2<br />
sarrera<br />
------ ------ - --- - ---- ----------<br />
sarrera -ri egon sarrera sarean sartu<br />
jasotakoa zuri dago jasotakoa sarean sartu<br />
testuingurua l_uri_dagn_h ara7 erra itea_zamhate nt'et mahLduzurt__i testuingurua aig°lar-uiek-Lr21a-P-wlu-honasliara-to-zuan<br />
asuratu etnhaa 7nmheitent7at pitskak-_hahg[ak palntak_la- caravan sartu ~n llknkalan~<br />
hazkak<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1901-2-15 data 1923-4-1<br />
mota 1-2 393 mota 1-2 398<br />
-ri ekin<br />
jasotakoa oldarketari ekin jasotakoa semetzat aitortu<br />
testuingurua Fijin het7uelan thrr,117akn acmn7 ak iosintea<br />
testuingurua 7ilmayaka_9etzar nRo' cian_gipuzknar_guziak<br />
--<br />
hiltiurikAitaSan Iñezin ('+ipuzkne'kn 7ainrlari aniSW_<br />
lagundikoak<br />
_erabakla_harla--zutan<br />
_----- -__-----<br />
- ---------------- ------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Eguna<br />
-----------------------------------------------------------<br />
data 1937-5-15<br />
391 mota 1-2 396<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 191 1 -1 -27<br />
392 mota 1-2 397<br />
-- ----------<br />
sarrera semetzat aitortu<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
394 mota 1-2 399<br />
sarrera -ri oldartu sarrera so egon<br />
jasotakoa amerikanoeri oldartzeko jasotakoa so egon<br />
testuingurua ltxuran_Arahera a7dira Rusn- Xinalar_1bnriek__ testuingurua Flitleri sn dagaFurcrna-aiamundu&_Alamania<br />
----Amerikano- nldart7akn heinaa , .tasak, Alamania7_irakargaiak Alemaniaz kasatak<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1965-4-1 data 1935-3-29<br />
------ - ---- ---- --------------------- -----------------<br />
mota 1-2 395 mota 1-2 400
Aditzezkoak<br />
sarrera solasa hala dabil<br />
jasotakoa solasa hala dabila jasotakoa su lOtU<br />
testuingurua Haionaa_çhalgau~leut ~gilu_kazflma_SaItzRko da,____ testuingurua faedakari_izigarlia_San_Pau titia n. -Hagn<br />
ainadak_az£uela--gehlaga_ hahatzsn__Htuakarnsikn__<br />
olahu2 Snlas ahala_dabila-natùzaz_den-deus<br />
ankaturik<br />
Jnlu_daata su_hoaukarraskan -hariat' -____ _ ---- ----<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26<br />
mota 1 .2<br />
sarrera solasa hedatu sarrera sua berriz piztu<br />
jasotakoa solasa hedatu jasotakoa sua berriz piztu<br />
testuingurua<br />
testuingurua EgwLaa,nn iaazaiahorlizki_sua_herriz_pizhutJa<br />
Makenaa<br />
paldika<strong>Bi</strong>pua_da-ala azkan asta_hniaa_<br />
hariz_hedatu_da_solasa_boJskoserb l n ahtadura-halUaJala<br />
8aiLzaaa_;azala_7Ai7 kola_Si airakr i£ui<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9<br />
mota 1 -2<br />
sarrera soldaduzka bete<br />
jasotakoa soldaduzka bete<br />
sarrera su lotu<br />
-- - - ---- --------- - --- - --------<br />
testuingurua Sddade7ke hAtatzara Bgrgoserajoaa .da-hinilibia___<br />
hasetrRkn Knrtalar- . Jnua_~dari__- __<br />
- ----- - ------<br />
-------------<br />
jasotakoa SU lothU jasotakoa susmo txara artu<br />
testuingurua BrAtainiakn_hauihalean._etchabali_pauaz_su_lothu<br />
lajn Rarnaan]iranRpniliarrakarmakhat-an<br />
------------- -<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria<br />
data 1913-X data<br />
mota 1-2 405 mota<br />
sarrera su lOtU<br />
aldizkaria Herria<br />
7 9<br />
Amarika tacLlE~staiatako-~uca animala -bataan-su__-<br />
------ - ---------------- ----<br />
HiatraaazkeaaguaholarLhligau anoak_ddar<br />
- -- ------------<br />
------------ ------ - ---------------- -- - --<br />
------------------------atea-bai----'<br />
data 1974-2-7<br />
401 mota 1-2 406<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
402 mota 1-2 407<br />
sarrera suak suntsitu<br />
jasotakoa suak suntsitu<br />
testuingurua 9taila-harrian_~uaksuntsilu_drilahnrar t____<br />
----------- -----<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1932-2-14 data 1969-7-24<br />
mota 1 -2 403 mota 1-2 408<br />
sarrera su egin sarrera suen mende egon<br />
jasotakoa su egin jasotakoa suen mende egon<br />
testuingurua auha[18tan hiri nahi enekn anldednan_9ir11zindariek testuingurua J9il7uan ardian eQnan,_hitzusn SuRn _manda<br />
manhatu heran<br />
dia lar5ilar kharrikak hule<br />
atnhataret_utzul lit iam auharrslga<br />
mahatchalu dutia~psractindRrraz a7pazian<br />
nhAdit7Rrt arharratan - hirnur aldi] snldadnekSe_<br />
------------- -- -------------- --<br />
agirLdia_hMl rik $ahak o~_ kartnnrhakin`<br />
----------------- -- --- ----------------------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1905-X data 1937-5-13<br />
mota 1-2 404 mota 1-2 409<br />
sarrera susmo txarra hartu<br />
testuingurua JLplamatikuak_susma-txara_anu.dinta in Q aianda l:___<br />
Ata italiar 17paringiaa_artakn hal asuna 3ryçtaurri-<br />
------------------<br />
Eguna<br />
1937-5-12<br />
1-2<br />
-<br />
410
Aditzezkoak<br />
sarrera tamalgarri eritzi sarrera txikitua gelditu<br />
jasotakoa tamalgarri eritzi jasotakoa txikitua gelditu<br />
i<br />
testuingurua lamalnarrt_dArzkingu_gaura hurn ok_huuihide_nran_- testuingurua Pnmhn_agatari_gazteak._A11anliko-~luasaiahalafi__<br />
aortoi<br />
- -------- _--------- . egia-zun_geldi- aldi haL-fitaandik_auuara-egiteka--<br />
- igotzerakoan_1-)- arniL zaa~alaagazkiñatana<br />
---------<br />
-------------- -------------------------- ----------- -<br />
t x i k lua_geddffiL_zw<br />
-<br />
---------- - ---------------------- - -------- -------------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
mota 1-2<br />
sarrera tarteko izan sarrera ukatu egin zen<br />
jasotakoa tarteko izan jasotakoa ukatu egin zan<br />
testuingurua C,Arnika taDuiagn a agatzen-laeakalzaa 'ala baraara_azaldu_àu_~agazkmlan<br />
hatwk l<br />
__<br />
------------testuingurua<br />
llsa5sr17Atik hnsL-milladnguwra_Fspa6ák_-urren____<br />
altuon eta eurnhua-aldatutara.biartu Aban_<br />
ingelesa .likatu-aginian_lenangolan--<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-14 data 1937-5-1<br />
mota 1-2 412 mota 1-2 417<br />
sarrera tratu egin<br />
jasotakoa tratu egin<br />
testuingurua lnhacL_tninixIrnA iaorrizAuahiarak_hann n<br />
aiagA-rwkir JLahi--agiterAt pAl rnla_hahns hortaz-_-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1921-7 .10<br />
mota<br />
1-2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
411 mota 1-2 416<br />
sarrera ustea egon<br />
jasotakoa ustia dago<br />
testuingurua flntzLouelan_hoslauII cia r o_~elalpinitekayslia___<br />
aldizkaria Eguna<br />
daOo. -<br />
---------- - - - - ------- - ---------<br />
data 1937-1 .10<br />
413 mota 1-2 418<br />
sarrera txapela eraman sarrera ustea egon<br />
jasotakoa xapela ereman jasotakoa ustea egon<br />
testuingurua flartla1- L iamaa_uEuskwl-Harriko lig aka_Yapala_- testuingurua EurIIn~egozen ilTesella twn italiwr~ta_alemandar____<br />
a uda Hwstwkrr.sdu MAitiak uaaiekn hots aldan _- gudnntziok inga)aiArrak_aurnn ardurapa<br />
opri c - F hAkarrik, nla .argatwk_U_9AAlA 16, hAranl dauka7nnAlAn h aze=inlidinkatüko_dahadLStfld___<br />
hezwn hAranl irwnalBldL_hHl9gll"1~ ago<br />
22-taratn hAinwn harAntagi (pilntAn)<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1974-2-7 data 1937-4-28<br />
mota 1-2 414 mota 1-2 419<br />
sarrera txiki-txiki egin sarrera ustea sendotu<br />
jasotakoa txiki-txiki egin jasotakoa ustea sendotu<br />
testuingurua C,Arwk Iziki-taikiagindakrr-ari_hat heiizsgitekn-_ testuingurua iltaz adharAamtzag iak_hu[ututaknasmnaer-zale<br />
Jana mortu oin harro gain Raynna'k _ araran gngnkn iota 7An Ala oraingo üp1mk--_<br />
SlrntlNu-agin-dota-langaarsts~rl"<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
---------------------------<br />
415 mota 1 .2 420<br />
8 0
Aditzezkoak<br />
sarrera ustetan dira sarrera zapart egin<br />
jasotakoa ustetan dira jasotakoa zapart egin<br />
testuingurua Eurskaz_J-ücidenhurs__ 7apnl ibaiea~zheaieka testuingurua Napnlas_ekp_leihorceaa_hnlhoialegi_halak_ zanacL_<br />
pelilsulea_darna~la_elsea_bwctzeaadnglatarakn--_- egro-du<br />
ataga_pusa-peWculea-eroateka-LSlatan_rhra<br />
Hamalau-lactgtla_pnunsl kat~ tak-IZan-dlre<br />
----------------------------------- - -- -------<br />
Badoa-b~~-hamilz_itsuskl_ko lpatuak<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
mota<br />
1-2<br />
testuingurua MalenciabSsilaka_nrdazkaria_ asnatYaratu _ahala____<br />
7ahalducannraintsu _ _--___<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
mota 1 -2<br />
sarrera zalapartetan jardun<br />
jasotakoa zalapartetan jardun<br />
testuingurua Yaranvja_llri onotan pta eriekinhabnatan<br />
jkadaak gnra-gnraka asi dira harira hara _-_<br />
semitama_autka_7aIapartntan jarriuna7 -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
-------------- --------------------------- -<br />
421 mota 1-2 426<br />
sarrera Xedeak ezarri sarrera zaurituak gelditu<br />
jasotakoa xede horien ezartzeko jasotakoa zaurituak gelditu<br />
testuingurua Haina .hacaLabialu_aintzira, algar ikusi_dute_leheak--<br />
testuingurua ljilu-pila_aundibatan_erlean-izkanbila_sactu_hutukaa<br />
Hedaralzibauiek_pol l ka bararea_nnartzekn _ala - asi_la.ic u ilek tel laur loak geldi[ r Aira<br />
xada_hariexLa,art7akn-aurapann hnnu zagi_hakar<br />
baleri~ome ndiq<br />
bilkura_~°dan<br />
d enenJzenan mintza-dadin_delaka<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1974-2-7 data 1921-7 .10<br />
mota 1 -2 422 mota 1 -2<br />
sarrera zabaldu zen sarrera zeharo hondatuta geratu<br />
jasotakoa zabaldu zen jasotakoa zearo ondatuta geratu<br />
423<br />
testuingurua 'H1NDENBUAG'7FPFIIÑA7FARQQNfATIITAG_FAAITUI<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8<br />
sarrera zehatz bete<br />
427<br />
mota 1-2 428<br />
sarrera zabalkunde handia egin sarrera zeharo menderatu<br />
jasotakoa zabalkunde aundia egin jasotakoa zeharo menderatu<br />
testuingurua Fritach lagnrrakn pudari sartr earari_alda--_- tes tuingurua Aia ~Inkn b¡kaiaak auvi tuan nparen-_ziara<br />
7ahatkundaArandiaogitan dau SartZa aran aldaka marldAtaiurik So So __ _<br />
itzaldidk asko agin bauz - -_ -__- -_-<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1926-4-11<br />
mota 1 -2 424 mota 1 -2 429<br />
jasotakoa ziatz bete<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
testuingurua Eriaairatza''ko~gintadak_adu_7ib~an-srahagi<br />
[ añak7iat7 Nata liran--<br />
data 1937-4-30 data 1937-5-10<br />
mota 1 -2 425 mota 1 -2 430<br />
8 1
Aditzezkoak 8 2<br />
sarrera zehiarka joan sarrera zertan den<br />
jasotakoa zehiarka joan jasotakoa zertan den<br />
testuingurua P_arpi9nan biritik-huibiLaula-baLZehiacka_iaaada_-- testuingurua laun_tink nahi-izaa-duta iáktn ierlan_dan Flanlzia__-_<br />
ala_arhota bau-kciaua- nabala. haitza_auasumaa u1aFareziki_Atamanen<br />
------ ---- - ----------- - ----- ----------<br />
-------------<br />
-<br />
arelzaral<br />
----- - -- - ---------- - ---- ----<br />
---------------------------------------------------------------<br />
--------------- -- - - -- - --------- - - - - - - -----------------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1970-1-8 data 1934-1-26<br />
mota 1 -2 431 mota 1-2 436<br />
sarrera zenbait xehetasun hatxean ezarri (1) sarrera zertan den<br />
jasotakoa zonbait chehetasun hachean ezarri jasotakoa zertan diren<br />
testuingurua J)a_Gaupe_ prAsirlnn ta-miNZatu_da_kazata_egileao__-- testuingurua Anelehen aratsaan-_lBlebixlaren_madiQL<br />
alnlzmaan eta-natú_ukaahazn nhAit rhAhaln-n___- ErantsesarLminlzata -da- Gicnafd - rifstainn4<br />
hacheen-azara ei- naute-Flran dauku-zertan- dugun akonamla<br />
--------------- Erantzian ._zadaahiraa gura_btzl_rnnldaaraa<br />
hnhat7aaranlzat_audao eginakLizan hiran_1an_ata____<br />
kanbiamandn ak<br />
- -- - ----- - ------ -- - - - -----------------<br />
Herria aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2 data 1975-7-3<br />
mota 1-2 432 mota 1-2 437<br />
sarrera zeresan ugari sortu sarrera zirt edo zart egin<br />
jasotakoa zer esan ugari sortu jasotakoa zirt-edo-zart<br />
testuingurua .lokabid&g eAk ze Lesaallgariaoriihau_eretan ___- testuingurua Furnpa_gnmiarlva gknn_guda~auzi-onariburrrz<br />
zarL_aragitakn_asmnz_2 arez_ha1_<br />
Yays L2er_asangn_dabeabadakle~ ltxLgnradlarap~<br />
Q us1anflnak<br />
- --- --------- -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6 data 1937-5-13<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera zeresanak sortu<br />
jasotakoa zeresanak sortu<br />
testuingurua $pbaolca kai-A%it7Aak_zarasaa-ata-harikata_anrtiak -<br />
anrtll hA-7itijAn Ant-1 Aril) AgAr1AAn nrA<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota<br />
1-2<br />
433 mota 1-2 438<br />
data 1937-4-24 data 1937-5-19<br />
mota 1-2 434 mota 1-2 439<br />
sar=era zergak ezarri<br />
jasotakoa zergak ezari<br />
testuingurua Aldundiari.hera_avarAAtan_barLflmatezzaainArñ --<br />
IIdAI guziei idAt7i die heren IRgnnt7A nSkn 7ArgAk<br />
azartze& nrdeinl7AA hainaaraxagn<br />
----------- ------ -- - ---------- - ---- - - - ----- -<br />
sarrera zuhur jokatu<br />
jasotakoa zur jokatu<br />
testuingurua Pnptikaaaiean ala_haaa_dra_aakaltzalatasunaran_<br />
psmoak eta asmo nreikheteaL claite7nn<br />
popbkaynkeraka-Gobernua--aan a ._zur~nkatzea --<br />
- --- - ----- - ------<br />
sarrera zurrumurruak uxatu<br />
jasotakoa zurumuruak uxatu<br />
testuingurua bnlnmhnIn nhi117an_zururnuraak IIYAI7ekú- aginz -__<br />
nainnrrlirinlaIA 7ea17 a7Aldllkn aLdall7 Alrinndian<br />
aú-ztgneun Antuak_ala anuamnnek<br />
----- -----------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
435 mota 1 .2 440
Aditzezkoak<br />
sarrera zutik eman<br />
jasotakoa chutik eman<br />
testuingurua f~ura _dEputatuak_chu1ik_amaa dula_lahoranizarL____<br />
doaknn_huágela<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
--------- - - --<br />
mota 1-2 441<br />
sarrera zutik ezarri<br />
jasotakoa chutik ezarri<br />
testuingurua Heian_gdñaukhaodien~jclepulah ~Rna) duta ._nola-__k<br />
nhutik azarriko datan baldu_dan urlhaknbudtela<br />
9taidaoilubarlekile.mei_mIILar_eskasthtezkala .<br />
- -----<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota<br />
1-2<br />
sarrera zutik ezarri<br />
jasotakoa xutik ezarri<br />
testuingurua Ihia Lijenaialak zian prest_zala_.GRP-ataka___mint7AtzarAt<br />
.,,tikReArtkn Ahal hA7ain laciaL-_<br />
hakA7kn kontcallua<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota 1-2<br />
sarrera zuzen jakin<br />
jasotakoa chuchen jakin<br />
testuingurua -OiRinnknan _az~akin-chuchen_nniz izsnnn diren__<br />
hm-Amaitu k<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1 .17<br />
442<br />
443<br />
mota 1-2 444<br />
sarrera zuzenik jakin<br />
jasotakoa xuxenik jakin<br />
testuingurua Hahin riAnAkactezuton esknRIdA hatak~<br />
aldizkaria Herria<br />
ceci-gllclerL_11nhiAs hI1n17AgiAk —Ai,dintA __-i7gitAkalz<br />
7okn7 7nkn itxiki diras gaiYtngin<br />
bat-- AcklAtnn dirAIA Xii-nik nnhnrkA7 iaakin_<br />
data 1978-2-9<br />
mota 1-2 445<br />
8 3
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-3 Izenlagunak
Izenlaqunak 8 5<br />
sarrera aipatu I<br />
jasotakoa aiphatu herriko<br />
testuingurua siphatii hArrikn kardinalak injustizia 7nimhnit<br />
prgtAlAtn dit<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1958-4-10<br />
mota 1 -3 1<br />
sarrera aipatu I hori<br />
jasotakoa aipatu . . . hori<br />
testuingurua mainatu hnrt7 ah in mtlakn hori __<br />
sarrera andana bat<br />
sarrera andana bat<br />
testuingurua JAhorari -pa71ak_aiemAnifA7ta7iQne--bnt711 muntatu__<br />
jlitil7te hiriatan-atahaaarritAr andanA hat jD& -zan__<br />
ara_2nklnefaL-gnharnua ri gAlda 7 anhailan a jtalaL_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota 1-3 5<br />
sarrera anitz<br />
jasotakoa hanitch<br />
testuingurua BEatel~hehelatzun- henitnh amen dia ondotik Fnix __<br />
jauna k<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1958-4-10<br />
mota 1-3<br />
sarrera arabarako<br />
jasotakoa araberakoa<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1929-12-13 data 1983-1-27<br />
testuingurua J?ügla_zonhait ilahalrl . SrhmidLalAman lakan _<br />
l ixlrn nhiak ate hiekpAntnAtu mitan t9fi3-kn-aknrdin<br />
hartAnn11l1aL .z&Hta7 azarriek lirenak _<br />
bahas zirala~urhilegnlik ikertu ~rdnkn sstssan___<br />
mota 1-3 2 mota 1-3 7<br />
sarrera aipaturiko sarrera aurrera daramaten I<br />
jasotakoa ataturiko jasotakoa aurrera daroen 1<br />
testuingurua ( ) testuingurua Españaf-iáWauak-auueta~arnetl_guda~rletan<br />
Ateturikn urikn txaunhuut jauna ta( )<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25 data 1937-1-10<br />
mota 1-3 3 mota 1-3 8<br />
sarrera bildu I<br />
jasotakoa andana bat jasotakoa guduan bildu zauriak<br />
testuingurua Keinan 7n7ialist hnilArik andana hatnhartu._da_ Atun_ testuingurua guduan-bildu zaurjetaril . il B<br />
hnitnn nneatarAt aint7in adikltht hAt halia abel_<br />
Zilakala . 7n7laliatan h eren kontre . nrdilan 7mialsL<br />
hatek galdatu_ du .arjikuht bguan berbala<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1901-2-15 data 1959-4-2<br />
mota 1-3 4 mota 1-3 9<br />
sarrera delako<br />
jasotakoa andana bat jasotakoa delakoa<br />
testuingurua _'aenriatinn dat .pateoi&dúlaves_das_Écglaa_IihraS'_<br />
zialakoak i~_mtahat agin du___--<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1958-4-10<br />
mota 1 -3 1 0<br />
6
Izenlaqunak 8 6<br />
sarrera delako I<br />
jasotakoa delako artikulua<br />
testuingurua 7Rnhait tjunae izan Qaharo hei Pnrt 1nIwen hei__<br />
Frantzian Irantaaa knmuniXtak eta haraziki<br />
GanrgosMarchaishaien hivuzagi lehenak iintalR__<br />
poriuga s herrikatariak herak zutela pentsatua eta_<br />
jzkrihatua doteko artikulua<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-3<br />
sarrera delako I horretan<br />
sarrera ehundakak<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
delako bilkura hartan<br />
Reinanharetahiabt aintzin algan ikiici diita_fghgpjk_<br />
Hadaratzi herriak politika heraren onentzako qla_<br />
Yade harian ozartzako european hunrzr jbaker__<br />
gnm--denea izanean mintza dadin Balaka<br />
hil,1—. harten<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
eundakak<br />
Eij jflEutla-aldean wnndakak_jt_p„tswzangu(g<br />
muilok etarmeni<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-3<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 1-3<br />
12<br />
sarrera deritzaiona sarrera ehunka<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
deritzaiona<br />
-Urinntan Relera-hat .Sagu Ilrkiatlaritzainna tw __<br />
hartandagohasali7ospetsuafîgrv-nazena<br />
halagajbl biar_nspab ikn da ters zanakn _jaialdia<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
ehunka<br />
Kolpatuek_atrunka,_htlakSflhat sagu rik_bazlec __<br />
13<br />
sarrera ehundakak<br />
jasotakoa eundakak<br />
testuingurua Ainhat atsa_jausi dira_ Ildaknak_aunrtakak d irela<br />
1t d --<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
1 1 mota 1-3<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
mota 1-3 1 7<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-3 18<br />
sarrera deritzan<br />
sarrera erruz<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
deritxon<br />
Madid'kn Gazata'n_kuntakn sodaduanvat<br />
jakingarriaden-~8patOrden'daritvnnaginduhat<br />
a7aldlt_da<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
eruz<br />
emenaaak osaadarki .jokatu_zulanma-arezdrabai__<br />
&ata 2geldituok_,landasAr-izan zan,_,mileka ta -_<br />
-- ------------------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1 data 1922-2-26<br />
mota 1-3 1 4 mota 1-3 1 9<br />
sarrera egin I sarrera erruz<br />
jasotakoa egin kondoak jasotakoa eruz<br />
testuingurua 19k"-Pan agin kondoan 8cahara ._Frantzlan_hadira testuingurua Ostggun la ostiral_santuka_FJj7kinmak-.úga-gt19Ia1<br />
nonharri agin ziren jendea antz zatarik-<br />
------------- - ----------------------<br />
16<br />
- - ---- - -------- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1959-1-1 data 1926-4-11<br />
mota 1-3 1 5 mota 1-3 20
Izenlagunak 8 7<br />
sarrera eskubitar kutsuko sarrera guztizko<br />
jasotakoa eskubitar kutsuko jasotakoa guztizko<br />
testuingurua finharnu-aldako agintariak wskuhitar kutsuko testuingurua £nldu :araslatan IlabihzanaLdu71i7kn Br95ptg5llp___<br />
r . .n . . . .r . r . • _ _ .,nian iarikn<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota 1-3 21<br />
sarrera frango<br />
jasotakoa frango<br />
testuingurua Istripu Irango Abu-tnkiatan 1etzana gartato da I a_<br />
Mnngia doituan Alhallsn(avalanche)halengetik<br />
sarrera gainerako I<br />
jasotakoa gañerako gastuak<br />
testuingurua Rnst_IangilIAri irakaskinya nnatal Alnpzaak _<br />
aldizkaria Argia<br />
~uak nrdai17- erahaki hall .dn , ,r- -<br />
data 1933-5-14<br />
mota<br />
1-3<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-3 24<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
mota 1-3<br />
sarrera hainbat<br />
jasotakoa ainbat<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1976-2-19 data 1926-4-11<br />
mota 1-3 22 mota 1-3<br />
testuingurua Qgeigaraneart I nynIalaiJñaziq.nnean hi, i-iajl lan<br />
galan Ainhat auskeldm hatu giñan_<br />
-- -<br />
heldu den I<br />
jasotakoa heldu den<br />
testuingurua Iaster_ helrbt-dan martzoaq___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
23 mota 1-3 28<br />
sarrera gure sarrera heldu den urtea<br />
jasotakoa gure jasotakoa heldu den urtea<br />
testuingurua Handaiakn muga-cuhian Holandes halenaWnan testuingurua Baran Uriñarik handiona_ rlepiitatugrla1_dulanola____<br />
haziren nnrdaak30 kilnIndiatako kalonoi-- guardak_ ehotik A7arrikndotanheldu dan_rjrthakn budjala_kranga.eis<br />
e atramen ,jiluzla_raure Holandesa ()raidonik hadakilw sai miliar_ask ao dito7kAla<br />
Maunkatik hntdu nnnhe itiknra..ala-araiajtzalaan-_<br />
azarri a deun<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota 1-3 29<br />
sarrera gutarteko sarrera hiru milako bat<br />
jasotakoa gutharteko jasotakoa hiru milako bat<br />
testuingurua Asta_hunlan urlha ggzie7 ha7eta _gi hartAkn jaio -__ testuingurua faharanla_ask rwtdngq_mahastjzainak. ajLzina<br />
Adichkida haundi het71jAk nahi 711-tan_eskualdun hasarra 7argan goratzea ezinnnatsjz._1Hiru_milakn -<br />
pilntarisk nharanr-alaJagundu hat hildu-il ra_rngoasd ailu-hirian r-ala_karrikaIan-_<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1932-9-2 data 1981-1-29<br />
mota 1-3 25 mota 1-3 30<br />
26<br />
27
Izenlagunak 8 8<br />
sarrera I deitu herrian sarrera I delakoa<br />
jasotakoa I deitu herrian jasotakoa I dalakoa<br />
testuingurua Oeillnn deita, Berrien a r-hegi haloan testuingurua htnkAn dAlakna esha~ta zeatLagiña aheie h ai"ta_<br />
herrira adlrazl euckuan guri nia mundu uhalari<br />
irptil atATnaupgiz-_ --<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1955-9-11 data 1937-4-24<br />
mota 1-3 31 mota 1-3<br />
sarrera 1 deitu I sarrera "I" deritzaion 1<br />
jasotakoa pazifiko deitu itsasoko jasotakoa deritzaion<br />
testuingurua Amerikena airekahat sotan anhetu de hain aaguL- testuingurua Ailhnkn knnda JIrkian'RAAI_Sacjadea_llasanngada-<br />
Prt'iek jnrik Pe'ifiko dello its : .- r - de Amigas del Pais'deritrminn _baZkunaffboro<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1959-1-1<br />
mota 1-3 32 mota 1-3<br />
sarrera I delako I<br />
jasotakoa Hautes-Pyrenees delako departamenduan<br />
testuingurua Ritnhikeria hat_8anheVen da gur . miona _<br />
Has-utac-Pyrennec dalakn dapertamenduan<br />
Mandioka fiaten~ainAAn den herri tipihat JRrfA17AfL -<br />
ari HA geinalik hAhera here AIChe gnsiAkin`---<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
mota 1-3<br />
sarrera "i" delako I<br />
jasotakoa "Constituzion" delako lege gaia<br />
testuingurua 'Crnctl uron' delako Iage_gaie zuritu adin_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 1-3<br />
sarrera I delakoa<br />
jasotakoa greba delakoa<br />
testuingurua lllpaaciarpnbat hezanhat kalle Akharrikn_hadu ere---graha<br />
daleknak IAra gihnleluz<br />
sarrera I deritzan I<br />
jasotakoa Mantxa deritzan itxasoan<br />
testuingurua lnglasaun hAl-ak_Mantra dpritzanjtzacnen __<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
33 mota 1-3 38<br />
sarrera I deritzon I<br />
jasotakoa I deritxon I<br />
testuingurua 1ngrjggelamahnsLJagun -pnlilikn aI&u1aizgiznnak_<br />
'MIIndartiri daiA' dardoan agin harat 'z paad-h.<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
34 mota 1-3 39<br />
sarrera I direlakoak<br />
jasotakoa monopoles direlako<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1906-4-20 data 1926-2-26<br />
testuingurua (abernuak dauzkan -monapnlesljjialakaak- caldaa -alazergak<br />
__-<br />
----------- -- ------ - ----- -<br />
-- - - ------- - -------<br />
mota 1 -3 35 mota 1 -3 40<br />
36<br />
37
Izenlagunak 8 9<br />
sarrera I direlakoak<br />
jasotakoa I diralakoak jasotakoa alegiñik asko<br />
testuingurua Lipi eknata Aizkaik_n iluacns mixtns diralaknan testuingurua Alagiñik aakn agin mirengaxslak_ZaznnVe<br />
• •- . - . •- - . - - . • • . • _ . • ingnndan abrara agitakn<br />
aldizkaria Argia aldizkaria<br />
data 1935-4-2 data<br />
mota 1-3 41 mota<br />
sarrera lizandakoak<br />
testuingurua pseraak jetsndiNsnziatistaJanpilaan latari arteka_<br />
hatearan lanriakari izandaknak<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8<br />
mota 1-3<br />
sarrera I zenbaitetan<br />
jasotakoa mina zonbeitetan<br />
testuingurua r,rehahori_hesiknria halduden astalehanaen hainen__<br />
reina znnhaitatan jadanikaralaneuVia dota<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-3<br />
sarrera I-ren kaltezko I<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26<br />
mota 1-3<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1-3<br />
43<br />
44<br />
sarrera I-rik asko<br />
Eguna<br />
sarrera izan zena<br />
jasotakoa lendakari izandakoak jasotakoa izan zana<br />
testuingurua S tzai aunaran anindtt~rien antelaninn_iletak___<br />
Hg in ziranMaria Krintiña Españiknlokaldun izan_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-2-24<br />
42 mota 1-3 47<br />
sarrera izandako<br />
jasotakoa izandakoa<br />
testuingurua sara agjlak o d>motziahanhartako aama an___<br />
pnlihar J aldon barjaknak_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota 1-3<br />
sarrera I-rik asko sarrera mula bat<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
45 mota 1-3<br />
1937-5-19<br />
-------------<br />
1-3 46<br />
Argia<br />
data 1926 .4-11<br />
sarrera leherra jende<br />
jasotakoa kaltezko jasotakoa leherra jende<br />
-------- --- ------ -----<br />
-------------<br />
mota 1-3 48<br />
testuingurua lnditarak Tanjnra arian matxinada gn0prp snrtn___ testuingurua Lahar raTanda_hildu na_gudukaldi_(pilatan) =n___<br />
Arta ingalatara'ran aurka ( )inQalatararan - jkucterat<br />
kaltazkn kantak _darmbllzkita_ kAterikJkale -_Poliziakn_<br />
askn arike zeurihrdjinnte Matxinada-zaleak_a=__<br />
rp¿la_ agin dira __<br />
jasotakoa komunistarik asko jasotakoa mila bat jakintsu<br />
testuingurua Austriatik_lanagaalde agirika soziali--sia sia testuingurua hilduak_dkaamm hauetaamila_baLjakintsu<br />
knrnunistarik asko Fspañaratutekn prashennz__<br />
-- - ---------<br />
49<br />
50
Izenlagunak 9 0<br />
sarrera milaka sarrera X bat<br />
jasotakoa milaka jasotakoa 270 bat langile<br />
testuingurua tengnrpulz ilAkataradihVta a(jlsautjhrak milaka- testuingurua Haman harean arrana d g AkizBkn zApatA-IAntepi<br />
direla diate hAt Askianbaraka(27(1 hal Ianpilat abia hat<br />
_~ zarratzako idiskoan zola . azkena Aknmaamnndn<br />
baLljnkatu_ dula atalantegi heiakardialai dL<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1925-1-4 data 1974-2-7<br />
mota 1-3 51 mota 1-3<br />
sarrera ondoko<br />
jasotakoa ondoko jasotakoa zonbait<br />
testuingurua Ondrdm laiz tirthe hntan 1g4ûudhea arta ardia _- testuingurua Cnharr 1 k_biZpRhinitan ._gazuilflhLdu_ZnnhailRk___gidiagn<br />
cnldadn izanon dugu gura kasernetan` arolag o _____-<br />
Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1935-3-29 data 1959-1-1<br />
mota 1-3 52 mota 1-3<br />
sarrera ostontzeko<br />
jasotakoa ostontzeko<br />
testuingurua lnglatarakn_izpjiinTiak IIAIia'rA Aert,aq__ -<br />
gAIRramVgan i17ihp aiindiA aman dia uri nagusi,<br />
nNakn tR_natnnt7akn Alamaniar iZparingi ytut'Ai` -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
mota 1-3 53<br />
sarrera parrasta bat sarrera zenbaitzu<br />
jasotakoa parrasta bat jasotakoa zonbeitzu<br />
testuingurua t-inrbadffa_hlru_giznalarga dins atagpsbianharat_ testuingurua Rertzalda .-egun horietan hara tan 37nfasuna_itfL____<br />
buoatak nnrln da7kitanak hartze parrastahatRte- dira iotak itca__hanian mainabaa _ari_ZisalarjL_<br />
7arhaiti ahanucheak,_hainan hartuko eta lila ---- zarlbeilnr..7 a~dn_bardinjdt sanhallataa<br />
zarhait lan_nnan agileko ansart7ia7<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-26<br />
mota 1-3<br />
sarrera usadioko<br />
jasotakoa usaioko<br />
testuingurua Pazkoz nackaht atamulikn gA71Rk amanAn tiuta-<br />
-haran r kknd'<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11<br />
mota 1-3<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
54 mota 1-3 59<br />
55<br />
sarrera zenbait<br />
sarrera zenbaitzu<br />
jasotakoa zenbaitzu<br />
testuingurua Fn7kadika (duda IkastnlarA cadn_nA luian__--<br />
7AnhRit7u gltdR-nñAtan Izaki askeak Azin i7<br />
diluzla__garaiz aiuke,w ___ ___<br />
Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota 1-3<br />
sarrera zuzen-kontrako<br />
jasotakoa zuzen-kontrako<br />
testuingurua Zanahurak zezan-knnlrakn_lage-gai_hnri nnatsikn _<br />
pika dute. daputat uRo neoik alhnrri hazela9 -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1908-2-28<br />
-----<br />
mota 1-3 60<br />
56<br />
57<br />
58
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-4 Denborazkoak
Denborazkoak 9 2<br />
sarrera abendu Ondartean<br />
jasotakoa abendo undarrean<br />
testuingurua Ahandn undarrnwn harri giznnnk agin azkan __hitt7Arrann<br />
InuisStFslnhan-Ak harri ona )ekin<br />
ersz; duan harri-gizon lagunari aIa han giran hiru _<br />
harrikatatiwr+<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota 1 -4<br />
sarrera aldi bakoitz sarrera amaitzat<br />
jasotakoa aldi bakotx<br />
testuingurua <strong>Bi</strong> Imatanjkhakar_r_ik_ wp_n'ten da hau,_glaRidi_fmnkntraurnpaknhirihanrlianatarikhat~<br />
_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota<br />
1 -4<br />
sarrera aldi honetan<br />
jasotakoa aldi untan<br />
testuingurua (lrai„_aldLuritao otira i7atasri bida ametan onoi aldi<br />
7auku<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30<br />
mota 1-4<br />
sarrera aldi honetan<br />
jasotakoa aldi onetan<br />
testuingurua Aldi.-Onatan Fspañ"nuztian nahaitzwn da nawtraketa<br />
Rta knrahiln guztian susttan_ _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 1-4 4<br />
sarrera aldi honetan<br />
1<br />
2<br />
3<br />
sarrera aldi honetan<br />
jasotakoa aldi huntan<br />
testuingurua Ratikrt ai hak.barAk ditu rta aipatuaxahriharxL-giznnak<br />
Casahtantan( ) Aldi hunlan Fgyptna7 arE-_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26<br />
mota 1 -4<br />
jasotakoa amaitzat<br />
testuingurua 1Srista_fa nona ta_Ruwcipa_hnminn I aca'tarbnsA--_<br />
jaunak ahasta zjluan hara Ahnrtn hala-adacg<br />
entzun ArazIea_7igutA Ama nazio nAjinargd.___<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 1-4 7<br />
sarrera anitz denbora gabe<br />
jasotakoa hainitz denbora gabe<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
Aharakn hlirwgntak .nriachIaiufl_hoti izanen dntR____<br />
halmtz_aanbwa-gaha- --- --<br />
data 1929-12-13<br />
mota 1-4 8<br />
sarrera arestian<br />
jasotakoa arestian<br />
testuingurua azkat asunR .tàmatak2 askRtnLabatL-arestan Turkiak__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1-4 9<br />
sarrera artemin<br />
jasotakoa aldi onetan jasotakoa artemin<br />
testuingurua Londtas=_aldi_onetan_kian burcgntarak at ga testuingurua Bergara_ ._.,L Atiz3Lgarako"prnue rtn) jt_da<br />
---jagitako<br />
AsmonikR7dAIIkA hAiñs gArnAgnori Arin arfAmiñ (oraindik nra1n) 7idaruala_hasaülaj<br />
daike.ela_askuhidn_hnriazdauJ ag nai-_-8sniLdalltal Zagamaui zan__Gathatua aditoka_jbiU A'lka) .altuan__<br />
gura IRinknak<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1933-5-14<br />
mota 1-4 5 mota 1-4 1 0<br />
6
Denborazkoak<br />
sarrera aspaldi honetan<br />
jasotakoa aspaldi onetan<br />
jasotakoa atzo bertan<br />
testuingurua Cnbiarnnn Acpatdi nnAlAnA7ArnribaiArnrl dahlt testuingurua Fta hakArrR-atp a7kananna az zan 17AnQn ñ<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 1-4<br />
sarrera aspaldi honetan<br />
Ainhartan,_hasta ini nnlzL adRtinga[ sak_unaik<br />
ar&Alde ,anyRki17 -__----__--_____<br />
jasotakoa aspaldi huntan<br />
jasotakoa auregunean<br />
testuingurua AspAldi h mIAn<br />
7ugasti fitaka<br />
trinkslAn<br />
_<br />
gura air inakn hn ba¿ana_ testuingurua Ñni7akn gaspirAtAn _badlmIIuzkn_klinfi a abatara___<br />
zehaldi lan auragi noan agon lan lokiatan<br />
faangaga g, ,n gu71iannnnorki4nkatn lan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1963-4-4 data 1937-5-10<br />
mota 1-4 1 2 mota 1-4 1 7<br />
sarrera aspaldian sarrera aurregunetan<br />
jasotakoa aspaldian jasotakoa auregunetan<br />
testuingurua Amerikannak aspatdtan aiphi ziran ha,tarretad_ testuingurua AFSTFrl1nA-QÑFTAN<br />
Aipagarlrika7 ___<br />
Aura,unatan lap az_gaxsjeR_agazkiñalr_nstara --_<br />
batzuk z~~O<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1955-9-11 data 1937-5-12<br />
mota 1-4 1 3 mota 1-4 1 8<br />
sarrera aspaldion sarrera aurrerantzean<br />
jasotakoa aspaldion jasotakoa aurerantzean<br />
testuingurua HnnbArdankn RgA7kiñik pianok alemanak dun,_Eta_ testuingurua aluarantzeanmgetalAU nrdtlJanagn..ekefiheai_.-ai7aknrik<br />
ackn italierak Suagakataknak askn i,angn dira__<br />
rrgadtu dtra_A%paldinn nni7liknatzarp hariak aldiv<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1901-2-15<br />
mota 1-4<br />
11<br />
sarrera atzo bertan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 1-4<br />
sarrera aurregunean<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-9 data 1937-5-10<br />
16<br />
--------------------- ---------------<br />
mota 1-4 1 4 mota 1-4 1 9<br />
sarrera espaldiskoan sarrera aurrerantzean<br />
jasotakoa aspaldichkoan jasotakoa aurerantzean<br />
testuingurua Aspaldichknanb ada nahaamendulrangn FcpainiR_--_ testuingurua Paxislaamgazkü nrañade_nesailasunazdbih_izaci_<br />
hndatt haldudan Aldikn uztan ditugu chahetavinak_ badira hfi aurarsnpaan aragnozpáaak bilatukodtluatt<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
1 5 mota 1-4 20<br />
9 3
Denborazkoak 94<br />
sarrera aurretxoan sarrera azken tenorean<br />
.<br />
jasotakoa auretxoan jasotakoa azken tenoreko<br />
testuingurua GArnImn g n '<strong>Bi</strong>ekeya' gura atA nak i rtAa Autcan _ testuingurua A 7KFNTEN0RFKOEER8<br />
tridarA IAgnndittarA<br />
RectaarRgnzpan haga aldn ziran gura kaiora,<br />
gnizakn emeak auratanan janari ugariz hatarik<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 1-4<br />
sarrera aurtengotzat<br />
jasotakoa aurthengotzat<br />
testuingurua G-rA ngiek joak dit ig r A_ rlh a_ngntzat aurten din -<br />
pnlliki eskualda huntan<br />
Jlinta Frantzia harnaantnikala handia athara dela _<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1932-9-2 data 1937-5-18<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10<br />
mota 1-4<br />
sarrera azken ordurako<br />
21<br />
mota 1 -4 22 mota 1 -4 27<br />
sarrera azken egun hauetan<br />
jasotakoa azekn egun hautan<br />
testuingurua Azkan agun hartan derudAhren hjlkhuran____<br />
Anglatarrakn giznn aiphatuanak mintzat dira<br />
Frantzjargd aid a<br />
sarrera azken egun hauetan<br />
jasotakoa azken egun hauetan<br />
testuingurua Azken agun hauatgn_hada mnimendt Fuckal Harrikn<br />
hago alderen ac p~ nni~pnliziaranataFTA-kn<br />
gu darian artega --'<br />
-- -----------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1972-2-3 data 1902-3-14<br />
mota 1-4 24 mota 1 -4 29<br />
jasotakoa azken ordurako<br />
testuingurua Huraskugda jaiak gaiñoan djrAla-taAzkan nrrbaakn_<br />
7arhail Arahakit,anazhada, nnizik-hninkeknak<br />
Jzangn dila-4wipk<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
sarrera azkenez<br />
jasotakoa azkenez<br />
testuingurua l Argn Cehelarrik gzkegaz be. parnLajhazin<br />
ncntn te hara zaragiñni Frkal aurunaran ackuatan<br />
Jaga_Aban - _<br />
sarrera badu aste bat<br />
jasotakoa badu aste bat<br />
--- ----------<br />
mota 1-4 26<br />
sarrera azkenengo aldiotan<br />
jasotakoa azkenengo aldiotan<br />
testuingurua judarostala_FIAjzaren aldaka ordezkari zart___<br />
aldizkaria Eguna<br />
buiaz , cnañar paxictarAkm baLbgt egiin_zan r<br />
data 1937-5-18<br />
23 mota 1-4 28<br />
t testuingurua Radaaslahat hie edn den n1aIu z iali.e has___<br />
arrankurahl zainla MnugagL_pnctakn Lctrnarj _<br />
zeratia-pnstatakn-ampiegaLiek_hr-puskatan-dulaab<br />
eranin<br />
sarrera badu jadanik hogei egun<br />
jasotakoa badu jadanik hogoi egun<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-10 data 1903-7-24<br />
-------- - ---------------<br />
testuingurua JBadujadank~ngni_~guntlaputatl taJcstaiangtrrrait_<br />
Paricatik joanek dit ig la Iduri luka_prat bgmlz<br />
jaunt hnik ahar ralaral_bildt .asja . minierrnal<br />
daskantsatu_haharJuketala<br />
---------------- -- ----------------- ------------------<br />
mota 1 -4 25 mota 1-4 30
Denborazkoak<br />
sarrera badu zenbait hilabete<br />
jasotakoa badu zonbait hilabete<br />
sarrera bapatean<br />
jasotakoa bepetan<br />
testuingurua hi ihi7tari hidan 7na7in nihanarat hatakthinhpasnrhaldatik<br />
dilindan hart,aak aldiz hasnpaan ahoa<br />
hara InUunarLhuRUZ<br />
Bap.tan dudarik gahe ukandnarakiachak~ura_ _<br />
hunk, Urnanan takot _<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1912-X<br />
mota 1-4 32<br />
sarrera bapatean<br />
jasotakoa betbetan<br />
testuingurua Dinala hiz-pa.hiru_asta nahasmendu bAt7u iran ziran<br />
lnini7ian gauzan pra7inak hait7iran hathatan hiziki<br />
kArinht Mnlda haroan aaaldaui dira Marokanaak eta<br />
Arra,nin heraranl-l-~reziki Inar Aldean Eta itsASha7tarraandanNAdnr<br />
Haitin hirian<br />
sarrera bart<br />
sarrera bederatziak irian<br />
sarrera ber denboran<br />
jasotakoa ber denboran<br />
testuingurua Aadu znnhait hilahata atxa hori arres mailu ihilki testuingurua naputatLgarhartzan nraaa_amnt7akn _aran_duAra_<br />
niala Paioren aldiz SIInFRCA lantegiak <strong>Bi</strong>hi hara 45 nrainn, gaeti,nalzan z bala har danhnran kasta<br />
langileak daspaÍVan gehian rhnuu-allbaL-bAran arahara snhnra -__burhagai3u-dialakntz<br />
haran_salbAlarran<br />
rianutatit gnrhaltz salhalargnaran sustan0a,alnan __<br />
kw n n t ra -- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1978-1-26 data 1905-X<br />
mota 1-4 31 mota 1-4<br />
sarrera ber denboran<br />
jasotakoa ber denbora<br />
testuingurua pnlizal>`atara_dii ii hert7a _amarrek_jnka-Bta<br />
bauastan Rar danhnran pnpinhia <strong>Bi</strong>ldu baalza-__<br />
9ml hel ~o izïaixhlkalzan_ zuaJa<br />
aldizkaria Herria<br />
1<br />
data 1 970-1 -8<br />
mota 1-4<br />
sarrera berant bazen berant<br />
jasotakoa berant bazen berant<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26 data 1974-2-7<br />
testuingurua nargal-ak arEman_du_Fitskal-Hartiknligakn xapelaaudan_<br />
Hastekn as du Maitiak uaaiAkn h nte-aldaa-_<br />
-Lili S hakaruhBta_llargalakl3_3fl_ata_1&._baranL<br />
hazan haranl_iralzaLahji_hat_sgin_ du Maitiak<br />
27-tgrainu -bAinan harantagi (pilntanj.-_<br />
mota 1-4 33 mota 1-4 38<br />
sarrera berantenaz<br />
jasotakoa bart jasotakoa berantenaz<br />
testuingurua iragarita /anduari hanals, hartamaralan it7aldi -_ testuingurua Hnr ari dira ezin arinaz-_rlljha_hiunan hasteke<br />
tnara7laki-liran Pilhapkn irAil7<br />
hArAn?AnA7 ag/nAbalbaaL7lntaknn_hndjata<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-5 data 1910-X<br />
mota 1-4 34 mota 1-4 39<br />
sarrera berehala<br />
jasotakoa bederatziak irian jasotakoa berehala<br />
testuingurua Agnrrilaran PR -ann nrt,irala -arratsarakin testuingurua (,nira lagauagilnak._ala_7anatttr aIa_ldaputatu -bari___<br />
hadaralziak irian jendea athnrri da kasik alha_ hilduak diWn, irandar a taarl __Alltihangn_hfra0<br />
brnkalrLatie--___ - bilzarataknbtmizagllzal_hautatu _drluzla_lazka-__-<br />
Harrikn nrrarhiAnlat' naskatr-na kantariakia4akats barak__- Anari lntzaran_hnazt_barahala<br />
dira kampntiar kantari ata snirntlarl4akintsu t raba- -_--__--__-_-_hantu<br />
rF_liza_Qtizio hataanŕ<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2 data 1919- X<br />
mota 1-4 35 mota 1 -4 40<br />
36<br />
37<br />
9 5
Denborazkoak 9 6<br />
sarrera berehala<br />
jasotakoa eta beriala<br />
testuingurua 'Ez tirarik jani ' FIRhRriaIa paxistan ertian<br />
penan ucta7 nnnnciiara juatnkn acmna agaml ahan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota<br />
1 -4<br />
sarrera berehalako batean<br />
jasotakoa berialako baten jasotakoa berrikitan<br />
testuingurua Fisusta harik hsrialakn hetAan agonguaiharo___ testuingurua J3asrikÍtan_aintzindari-b atak pea~~¿Jyy_ha¿~____<br />
.Arba tairaha,takoamasaginda Rukaaan barak - a7pikn dituanmarinai7AnhaiLoraindik<br />
gura manda dagn7ala ikuclaak irakitan<br />
lagatan dahala wcgrt lai<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera berehalakoan<br />
sarrera bereziki orain<br />
jasotakoa bereziki oral<br />
testuingurua Knptu7kna rlAiikata rbularik_eaha Frants-cak atA ._plamanac<br />
Furnnaran gnrna haraziki nrai ikusi ala<br />
zaE-dang eùeIr nlen._gngnatatuak haiiRiida A7 ' -<br />
dilakalR haharhadabgnhaL fida Amarikannan ______<br />
erranari<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1917-X<br />
mota<br />
1-4<br />
41<br />
42<br />
sarrera berriki<br />
jasotakoa berriki<br />
testuingurua jPonIticara itzali da 73 urtalan mln_hi7iak gaina __<br />
harturik I u7a7 7apnlainbanataa7kanikhidra<br />
agiles aremana nuan hi7ia Rarriki campa E,antxua -<br />
galduaTuan- . .-g$ZJeI1k.._- __<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 978-1 -26<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera berrikitan<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota 1-4 47<br />
sarrera berrikitan<br />
jasotakoa berealakoan jasotakoa berrikitan<br />
testuingurua J3azkuua_-ela_agintari-RraleudRRk R ra_asmci-ortarakn- testuingurua J ankilan RnhaxtKanuady_ala Nixan hi iajjnan _<br />
laguntzan d' t h r 1kn n Rrnsikn d iala-- hieita .ra.llkana ,uatan Furopakn hiri nagusiak<br />
dahan et,' h' 7amatakn<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-28 data 1967-4-6<br />
sarrera berrikitan<br />
46<br />
------------<br />
mota 1-4 4 3 mota 1-4 48<br />
jasotakoa berrikitan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1974-2-7<br />
testuingurua anumadianna algwriakp_prwsidwntak 7 ion_haIItkilan_<br />
amar kannan makilIndiarronhaldur_zirpla<br />
Furnpangek_Jdanhal_r+airtn nmwn_haianI7atl Patrnla-_<br />
Jnrnit7ailaata_amslak_psrada hnrta7 haharlutan<br />
hallabahoni,-hirumint7st7pko - _pakak _ hnrtan __<br />
baila-harrLIihrn-nahten roa<br />
mota 1 -4 44 mota 1 -4 49<br />
sarrera berriki sarrera berriren berri<br />
jasotakoa berriki jasotakoa bariren bari<br />
testuingurua fiorta-kn dpparlamanduan jaun_prefatak dah akalu__- testuingurua fiaurb5t7artukn da_hariran~rari_lafacL-Batza .<br />
fiu harriki jnctala hori intiWta dagzzaa_au , iAk a[ahagilaku uste, ______<br />
45<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1 -4 50
Denborazkoak 9 7<br />
sarrera berriren berri sarrera bitartean<br />
jasotakoa bariren bari jasotakoa 30'gn .bitartean<br />
testuingurua j Ananonasenilzenean abaritar agindari Ata testuingurua iru_sallekn_ lanak garslarrilteroii 3n'gn bitartean____<br />
j7narkarupn Arrean egundoko AatrapelAdA tR hi Al'-haarrak dira _ _<br />
izknlatrliak i7an ha-<strong>Bi</strong>hia, hariren hari Fioko -----dirais<br />
_ Agorra'kn guuUzASleiina_hitAnaan laandelarL<br />
pean haaraan Aira hanparak irutetan <strong>Bi</strong>loon _<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-24 data 1933-5-14<br />
mota 1-4 5 1 mota 1-4<br />
sarrera bezain laster<br />
jasotakoa bezain laster<br />
testuingurua Harrira) heldu ha7AinlactarunVietank jautsi dira_<br />
Jn arinelak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 1-4 52<br />
sarrera bi urte honetan sarrera bulta honetan<br />
jasotakoa bi urthe huntan jasotakoa bulta huntan<br />
- -----------<br />
testuingurua Fta hurrak usta hezala garthalcan aman da . Fzanha testuingurua Eulrabuntan_gu[H_hanLLipia ha [inak~nilea_ dau kü__<br />
Aman dira hi iirtha huntan zortzi ehunsaldada Azkarki[,alda dugu nrnk a7ag„17an gindun<br />
ainlnindari hurhil-_haran_kazguak ..nardatltrik utzi _ Agetrak0_Dnminaa Ftrhag iri E-4_tlrlalan.<br />
_----<br />
Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota 1-4<br />
sarrera biharamun goizean<br />
jasotakoa biharamun goizean<br />
testuingurua Rernard 9ricaga 4Z urte auto hataa azpiraLamiirtaatahandizki<br />
kolpahta alIcaht ditty Riharamlm<br />
AniZaaa_U_da_Egin nakn ospitalean __ --<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 1-4<br />
sarrera biharamunean<br />
jasotakoa biharamunean<br />
testuingurua J anman damilion ha ten makurrR. din,hari<br />
Jjibaramunaan ondahartakolahnrari /a71a hatzi_<br />
pnlt7ak a aastalu-diLU--bulagna>Llrrnditzatlatarik-_-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
53 mota 1-4<br />
54<br />
sarrera bospasei egunen buruan<br />
jasotakoa bospasei egunen buruan<br />
testuingurua eta_hngpnsai egunennijnren n ik_4aki&haasiaz<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota 1-4<br />
sarrera buruan<br />
jasotakoa buruan<br />
testuingurua Erantzi Cio hamuaien_alda_asika-balitz_Maniaknsan_<br />
harrngaita7nrtzL nrduran_htuttarLagundnka<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera denbora berean<br />
jasotakoa denbora berean<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26 data 1970-1-8<br />
----- -------------<br />
testuingurua Hok_n[dainaz_sat u di ralibanako_lucialan_ala<br />
herekin aroman dituela nanhnra_haraan ____<br />
lnrdaoiakn_ankualdaaaelaSllazrekn uhidaari<br />
hurhiLaYin biluzte honhardamandu-_znnhaLL<br />
mota 1-4 55 mota 1-4 60<br />
56<br />
57<br />
58<br />
59
Denborazkoak 9 8<br />
sarrera denbora berean<br />
jasotakoa denbora berean jasotakoa doala ourtia doi-doia<br />
testuingurua flAnhnrA haroan AIgar,an_plgArrAtArAhldira-- testuingurua nnAla nurtia doi-r ia-_aginik_izanL7an hatar7un harL<br />
SAdRIAn IirrAtcAkin Akorta7trenarabe hariek<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9 data 1958-4-10<br />
mota 1-4 61 mota 1-4 66<br />
sarrera denbora gUtXI barne sarrera duela<br />
jasotakoa denbora guti barne jasotakoa duela<br />
testuingurua Pnlitikaz dazaketa hara, fl iin Flirnpa.-.el&-piaaaski- testuingurua ~llala~LlldhB_- __lan<br />
horri Aira lotuak Firrnpakn harri gi,nnak<br />
]D pnhnragullharpa_hotzak Aginan dira aumpana_dTnutAhwn<br />
hirtat,ekrr, --<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1959-1-1<br />
mota 1-4 62 mota 1 -4 67<br />
sarrera denbora gutxi barru<br />
jasotakoa denbora gutxi barru<br />
testuingurua .pnhnra gutxi hAnuJibnnttagi hat_jarrikn dina__<br />
H<br />
sarrera denbora laburrez<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota 1-4<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota 1 -4<br />
sarrera doala urtea doi-doia<br />
sarrera duela . . . jada<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
jasotakoa duela hanitz mende jada<br />
testuingurua Eajhikn_auana jn, duala hinit7 manda -aitnran-_<br />
Sesman manaka_<br />
-------- --------<br />
data 1961-4-6 data 1959-1-1<br />
mota 1-4 63 mota 1-4 68<br />
sarrera duela zenbait egun<br />
jasotakoa denbora laburrez jasotakoa duela zonbait egun<br />
testuingurua Ri,kitadAan daohoia Iehiirla7<br />
hamAngn .lnnzkinak<br />
hin,atan dahigW_dira_ testuingurua lluel&znnhaiLagu o. askualdun_lahnralimitlt7dbgj__<br />
izan dira-CpstalnaudarÍn<br />
- - ----------------------------<br />
--------------- ----<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
64 mota 1-4 69<br />
sarrera denborak ditu sarrera eguerdi ondoxean<br />
jasotakoa demborak ditu jasotakoa eguerdi ondoxean<br />
testuingurua IIamhnrak_flihtA7dugula_Ahatzan ikusi pilnta testuingurua aguardi nndnaaan iTndaa_-bmkatu_ da façtaizka_-__<br />
partidarik SampArptar horian knntrp karrika natisian<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
65 mota 1-4 70
Denborazkoak g g<br />
sarrera egun batzuen buru • sarrera egun zortzi<br />
jasotakoa egun batzuen buru jasotakoa egun zortzi<br />
testuingurua Naeketra_hatrnak aspirihtarakin auagitanesita testuingurua Egun znnzi hahan aiphelil duprguniSAiu<br />
datak sn anllrIk agon hautan hlmlilJan nphasknrrak Rllsiakn nnpAradnriarAn knnntra _-_<br />
eginik izan ra_SL-4atashout~daihu bú gehimen _<br />
aldizkaria Argia aldizkaria<br />
data 1921-7-10 data<br />
mota 1-4 71 mota<br />
sarrera egun gutxiren buruan sarrera eguna zabalduez<br />
jasotakoa egun gutxiren buruan jasotakoa egunazabalduaz<br />
testuingurua . . . 7 . . . testuingurua GQizianagaa_kjLbQj_ nIs ugarLzan Alda nnatan __<br />
- • . . • . . ee . • . • . . EgunazahaIrluazsugai n artzan ahan----<br />
--- ---- -- - - - --- -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera egun hauetako batean<br />
jasotakoa egun auetako batean<br />
testuingurua Fgim aualakabataan irikitzakna da Donostian<br />
jkantnIA Att<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 1-4<br />
sarrera egun hauetan<br />
jasotakoa egun hautan<br />
testuingurua Aita Sainduak barak arraitan nien agon haritan __<br />
.lainkna haetar(arat<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-1-1<br />
mota 1-4<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1912-X<br />
mota 1-4<br />
Eskualduna<br />
1905-X<br />
1-4<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
7 2 mota 1-4<br />
sarrera egunetik biharamunera<br />
jasotakoa egunetik biharamunerat<br />
testuingurua l3iatrjtz--$hp ps lantegiak hadsirik huna aRamarte<br />
aldizkaria Herria<br />
76<br />
77<br />
ainilzak lanik eziagtzamanaz ari-ala` az-zen dauc-<br />
data 1971-2-18<br />
73 mota 1 -4 78<br />
sarrera egunetik egunera<br />
jasotakoa egunetik egunera<br />
testuingurua ^spaña'ra nudariak hialdn dihralakaammaljk<br />
pgunar.ASAIAAI.Dasta gaiago snAUtwn_dira _<br />
jlaliflr_ari_Askntan _Loinan-auodaka-lagua etxilntit___<br />
(datanidn)d ilua.-_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
74 mota 1-4 79<br />
sarrera egun hauetarik batez sarrera egungo egunean<br />
jasotakoa egun hautarik batez jasotakoa egungo egunean<br />
testuingurua Egum_ha :itarik hatez huntz hant agin_dut aspaldian-_<br />
dulan.hn m hetakin<br />
testuingurua l anooi an ztrr alalç_ag¡n_zj(uzia znnhoit-galda. --,---<br />
Egungn egunean arraposturik ezam n d rtA iari z _<br />
galàe harren<br />
Herria<br />
data 1971-2-18<br />
----- - ---------<br />
75 mota 1-4 80
Denborazkoak<br />
sarrera egunotan sarrera ezkeroztik<br />
jasotakoa egunotan jasotakoa ezkeroztik<br />
testuingurua hinahra- 1atari-Rabak IARt r Agingn dahan testuingurua EiLikalt7aindiA iniñi lan A7karn7lik lan<br />
hat,ara datata hA-da agllnntAn asamacik gj15kAlt7Alndi hArI cartll haer izan dira<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota 1 -4<br />
sarrera engoitik<br />
jasotakoa engoitik<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
81 mota 1 -4<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria<br />
data 1935-3-29 data<br />
mota 1-4 8 2 mota<br />
sarrera geu minean<br />
jasotakoa gau minean<br />
testuingurua panak minl7n dira RAinnako Aphirilaren 7-an Agin-- testuingurua Mapen aa_~_I hndgr¡kbglaz.gaj_minean nhninek ____<br />
.- .- .- . - . - . . . - tanu dira<br />
Dariari (ihi) gehionak haran i7anak amenak ditlrztg<br />
,gunhnnarakn ha7karien aurkit7akn<br />
Eskualduna<br />
1907-X<br />
sarrera engoitik sarrera gauak gau<br />
jasotakoa engoitik jasotakoa gauak gau<br />
testuingurua llrtarrilarad_j$--a. gnherna7inkn ministroek testuingurua Angelu._etaBainnakn_znugen-hurdin-hidaaren jlmtan~<br />
jaln-arA7l 711Rn An1nitik haine 7Ala ikurrina alltnbaJ gauak gAllYRhRILLdRsnira kArralln lhllt7en_<br />
euskaldunen bandara ____ den1zanariJwntz a .<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1977-1-27<br />
mota 1-4 83<br />
sarrera epe berean<br />
jasotakoa epe berean<br />
testuingurua joandane noan aint7inaknan hainn714mila Enoa _<br />
gldiagn cnhra karreatilbaits 1ak-atik Rainnera Fpe<br />
hareen Aldiz hihian kenpnret7RR-lM-1IIp_tnnA7 _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 1-4<br />
sarrera epe laburrik barne<br />
jasotakoa ephe laburrik barne<br />
testuingurua bilEzane .bandlarL hRnl1 rh edaak_nbrarazikn_nmen__<br />
rtitluIA apha Iahurrik haroa<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota<br />
1-4<br />
1-4<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18<br />
mota 1-4<br />
sarrera gaur zortzi<br />
jasotakoa gaur zortzi<br />
testuingurua C;alulnnzi izango dute_bazpaaUranakn jan nadza.__<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
84 mota 1 -4 89<br />
sarrera gaurkoan<br />
jasotakoa gaurkoan<br />
testuingurua gaurk~ hara janari_ ;arranoaz<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
85 mota 1 -4 90<br />
-- --<br />
86<br />
87<br />
88<br />
100
Denborazkoak 101<br />
sarrera gaurkoz<br />
jasotakoa gaurkoz<br />
testuingurua Gaurkro Iararri-artaknarlorik zail ata hwinana-bal1YAlainA7ininka<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10 data 1937-5-5<br />
mota 1-4 91 mota 1-4<br />
sarrera geroago<br />
jasotakoa geroago jasotakoa a m abost<br />
testuingurua Mjjnninri eskolen znn Garnagn haria Auzan radulA testuingurua Hañan_alditan iaçn(zan dira-amanera alnkn_hizi<br />
hataga,pa-t-AklArrlirA igaro nahi iznoAhan IIarAla adn AIVnknAi QnQnratll nAikn anlarladafA<br />
bat-k"_llataka-haLgnQongaria inndanjaian<br />
amabnaL<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-1-10 data 1928-2-24<br />
mata 1-4 92 mota 1-4 97<br />
sarrera geroago<br />
jasotakoa geroago<br />
testuingurua GnizAkn_saspimatann barra anzkn_ikuriùa-.aVAtara -_<br />
,Ahnlrlu ran Auraglinann ogro, inn tnkiatan<br />
nArnagn_anun_guztiannngorki i kathLZAn<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
mata<br />
1-4<br />
sarrera gerora<br />
jasotakoa gerora<br />
testuingurua nnnnsti Tolosa har . zsnhAil lakutatik_-_ testuingurua paYislak ammar laasanakrirala_adiaraztan_dau-_ognilAmar<br />
IA g nn hwñnn DAiegn hildu zitan 'Manrhwslwr r;iiardian'Ak Ar-l-- o-ta-sK<br />
ptnrdiiraks ata gasa_yetagaare_eIdi z nsannk-gazura _dlralaBganu_11aha<br />
Anyal'i Agitr-- . b .7<br />
'<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota<br />
1-4<br />
93<br />
94<br />
sarrera goizean goiz<br />
jasotakoa goitian-goiz<br />
testuingurua Gnizian-goiz kañoi _nLS._ugai Lzan_alde_nnetan---<br />
sarrera hamabost<br />
sarrera hamabost egunen barruan<br />
jasotakoa amabost egunen baruan<br />
testuingurua Amabnst A411nan haruan4anarizhateta-mintzihat _gpbaa'<br />
ra hiA1VAA arahagi a han<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 1 -4 98<br />
sarrera harrezkero<br />
jasotakoa arezkero<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
sarrera geroztik sarrera haste hastetik<br />
jasotakoa geroztik jasotakoa haste hastetik<br />
-- -- - ------- ------------<br />
96<br />
mota 1-4 99<br />
testuingurua (arrotik-agun_yuziaz Algarrwlarat hil tzan_di[a--_- testuingurua Hastehaatatikjakuknak- ahanlaile hartu dnl al5_ara_<br />
Parisan Ftnls-llnits-Akn amhsthadnraa hango_- -i--<br />
Intnlstra~al_ata_yufe_tun Ir-la" -mmlslra_hareztak__ --<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1931-7-10 data 1958-4-10<br />
mota 1-4 95 mota 1 -4 100
Denborazkoak 102<br />
sarrera herenegun sarrera hondarreko<br />
jasotakoa erañegun jasotakoa hilabete hunen undarreko<br />
testuingurua Frañagunon nldarkataononr ondnran, guda-Asiak _ testuingurua 7nin i7anan baita nnhartua seg,ua.-bi-ganbe ra<br />
. - • - •r - , - . . - - : . .- hl h 1 h d rrk<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-18 data 1929-12-13<br />
mota 1-4 101 mota 1 -4<br />
sarrera herenegun damu<br />
jasotakoa erenegun damu jasotakoa orezkero<br />
testuingurua FranAgun dATIl (aranagan At7atikj nr 7agera A17pA testuingurua Banku nrak AdirA7Í dauanazz nitaikAkn ala ARknkak_<br />
flragi'tar Niknla askahidaak artukn <strong>Bi</strong>lur nra7karnmalagaori -<br />
baretako asmo aragpAak aurak ura eske i7Ang4_ - __<br />
dira_ antza dagonaz<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 1-4 102<br />
sarrera hilabete ondarrean<br />
jasotakoa hilabete undarrean jasotakoa zortzi<br />
testuingurua Angalekn lantegi hartan j landan hilahata undarrnan - testuingurua Flizaknak artan zizkioten as tunean zortzi<br />
hn,ak aman <strong>Bi</strong>hur 9lanaitar Rats_jaenari . __<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1970-1-8 data 1921-7-10<br />
mota 1-4 103 mota 1-4<br />
sarrera hilabete Verdi honetan<br />
jasotakoa ila bete Verdi ontan jasotakoa iadanik<br />
testuingurua Agidwn nkar~pl¿,jnik ginen Fle'7 Nwg,yçjjç<br />
GA7tadiwran jalwldiai hunv liahaterardiantanaurrakn<br />
igandean izan A7ik- aiskwra7knrik agin -_<br />
aztutarta¢a_I anagn alegiapekasanaharia<br />
gatsAagn arituak nman dira tartako harokasan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria<br />
data 1928-2-24 data<br />
mota 1-4 104 mota<br />
sarrera hiru egun barne<br />
sarrera horrezkero<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-1<br />
mota 1-4<br />
sarrera l-n zortzi<br />
sarrera iadanik<br />
jasotakoa hiru egun barne jasotakoa iyaz<br />
testuingurua lürü_agun_hwrna_(ran(Zi9[L~ai ndik, bideko testuingurua Mazora ~ antzua ih'tllzaka_OiluraJzan.~a<br />
>arraknntruan nndnrin7 fioprasuna hil dira jñglttanatan rbrain anA mapaiyazgalazi z<br />
gnharnt lal~aurpagia~zlelirjk-tbdl~ea_kalalaa---<br />
---<br />
testuingurua iadanik wlgar_adjwduta-,dapartam,nd,,baaakn_-__<br />
hirur 7AnatLrrakharrizara oaldatZakn bozak __-zanahir<br />
i7wndatiak_)Zadakn-_<br />
sarrera iaz<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
Eskualduna<br />
1932-9-2<br />
data 1969-7-24 data 1922-2-26<br />
mota 1-4 105 mota 1 -4 110<br />
1-4<br />
106<br />
107<br />
108<br />
109
Denborazkoak<br />
Sarrera iaz sarrera igazi den astelehen<br />
jasotakoa igaz jasotakoa igazi dan astelen<br />
testuingurua igaz hA7als hAnAlu dira Allnan ala pelata trapalak testuingurua Igazi danastalen a rnlsaldia -Garnlka'n ixan 7ÍrRnak_<br />
Gipu7knw Alda,tAriak hi okari di,kigutata Asanda dwkigli7anja7n i7Rn 7irnn ja7nkun hatzik<br />
jnmgaranaaraurAan ihili dRgu<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1926-4-11 data 1937-4-28<br />
mota 1-4 1 1 1 mota 1-4 116<br />
sarrera iaz denik<br />
jasotakoa xaz danik jasotakoa ilabete bada<br />
testuingurua ]XQ7 danikA7da kanhiamandll hn7 haukietan nhadu - testuingurua pattala_EdaSeiabada_alza_o13ñundian-dagnla<br />
gira halara mulan xaz haina janda gehiago agin --____-horik<br />
aman gaha _<br />
sarrera igandearekin sarrera ilunabarrez<br />
jasotakoa igandearekin jasotakoa ilunabarez<br />
testuingurua L9_,11 aaptAmhrn igandearekin . Kampos HHeroin testuingurua Alzo lumaasez rata¿enJllatLjokoak<br />
nhichtArakin parntAman kontra'MadreAna7Aate_ QnagakAtAkn agA7kinhathi-Alu mian<br />
I Amoina etde_katatik, I mmalalnl ata llquly-_ larlz9__ -<br />
Aldatik<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota<br />
1-4<br />
113<br />
sarrera ilabete bade<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1970-1-8 data 1929-7-6<br />
mota 1-4 112 mota 1 -4 1 1 7<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
mota 1 . 4<br />
sarrera igandez sarrera iradun Sei urtetan<br />
jasotakoa igandez jasotakoa iradun sei urtetan<br />
testuingurua lgemden_gendez en19nga9hartzaIaak arratnAlda _- testuingurua Nneo11a r'.hamhar1ein'ek pnl¿nkaala_akonamL<br />
jatnrra tinta 7iitan RrR711Ak alrnkÍ7 n argiR 7Angn Inhala azaldil ___<br />
dautsa harrirarLhari i7parkariau i raduri oni u rlelan__<br />
Lnndrea'knmArkatuak_ázuma eta larl aldiak<br />
nndnran<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1933-5-14 data 1937-5-1<br />
mota 1-4 114 mota 1-4 119<br />
sarrera igaro den igandean sarrera iragan egunean<br />
jasotakoa igaro dan igandean jasotakoa iragan egunean<br />
testuingurua lgam dan igandaanizaagendun garinimakn lenengn<br />
ÍgAndaa __<br />
b~aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1928-2-24 data 1931-7-10<br />
118<br />
testuingurua HnnyaL-laira hpri dfl_EtAts-llnis_Am9rk91ako<br />
arra-sI aren Prenidanta lragam eg,mAan iskin aran_<br />
looni&Alemaniw aIa-<br />
h iraka gachtnan_7an<br />
----- - -- - ------ - -----<br />
mota 1-4 115 mota 1-4 120<br />
103
Denborazkoak 104<br />
sarrera iragan I sarrera ja<br />
jasotakoa iragan igandean jasotakoa ja<br />
testuingurua jrAgan igAndAAn jnkatn dira partidak testuingurua ~Harfja karateanPLR(1g5g-ka_LUlaran23-an . hiru<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota 1 -4 121<br />
sarrera iragarritako orduan sarrera jada<br />
jasotakoa iragarritako orduan jasotakoa jada<br />
testuingurua pita Mnsta7a hiali noan %nnati'tik AntnninSAinz __ testuingurua jante aim djak_hasiak-dir3_jada nasaiki baUatzenjannaran<br />
autnmnhilian tIrRngn gni7ARn nnnihanA<br />
I nit7rm'A hA7kait7akn atarririk iragarritakn<br />
nrriitan(5 1(Yatan ) (runan aarbr 7itA,arL<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1924-9-10 data 1955-9-11<br />
mota 1-4 122 mota 1-4 1 27<br />
sarrera irako hamasei urteotan<br />
jasotakoa irako amasei urtiotan jasotakoa jada<br />
testuingurua Jrakn amasei iirtinten izan lanik and iPo f1Hpn orain_<br />
Argalia aknnnmi sailnas<br />
mota 1-4 123<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota 1-4<br />
sarrera jada<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-24 data 1971-2-18<br />
mota<br />
sarrera Istantekoz sarrera jadan<br />
jasotakoa ixtantekotz jasotakoa jadan<br />
1 -4<br />
- - ------------- ----<br />
126<br />
testuingurua <strong>Bi</strong>arfitz--Sh m lan_4aniak hartsirik, huna 2 Pma7tg_<br />
Et . naska lanik naháRUmntik hiharamunaral .lata__<br />
ainit7ak lanik ezin atxamanaz arLatAwz_znn eus<br />
hahar.agntrk<br />
testuingurua Mjafrjl7akn trinkatuan ArhiUagA jnaakAta amak testuingurua andaka m injShgak_harak_aÍthnrtu dtk hadttugula____<br />
Jansia 7An harro alahastaatakatu hatua andutik jarlaa_harm hilak h.rmgnj-la-hamazzn<br />
sintrrj a1LjaanA narriggLernaIRhipiIarakin-Kainan kolpatuakbarrahun ata- kam=_T aza'<br />
RzIuzA7kn' 19-jan hardintzsR atA hltgg_nun.airatzen_<br />
flan FIIiaalda t4 nIa 21 iatantekntz<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1974-2-7 data 1908-2-28<br />
mota 1-4 124 mota 1 -4 129<br />
sarrera j a sarrera jadanik<br />
jasotakoa ja jasotakoa jadanik<br />
testuingurua Eta_hnrra_za rtakn ja hahin haina gahiagntan arrana _ testuingurua Jfasata_lru n!An4adanik w skutan a[cana_dupii-_ -<br />
ffugunw7da7akw©tdw hart,wak had7A __-_grthaurarlizat<br />
hnhArik Mous agin hnzhnjjak¿ -<br />
--laguntza-hehafralan_duanat_he ixaa_ haina<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1906-4-20 data 1913-X<br />
---------- -<br />
mota 1-4 125 mota 1-4 130<br />
128
Denborazkoak 105<br />
sarrera jadanik sarrera joan den astelehenean<br />
jasotakoa jadanik jasotakoa juanden astelehenian<br />
testuingurua riwrrait7ala znnhai r era Akuvahrekdirejadanik testuingurua ,Juandnn astalehenian - Matrh II arnag~_<br />
r;nularta7dotaleha7larlu haran politika barak<br />
kudaehl nahiz -----__--<br />
Herria aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9 data 1958-4-10<br />
mota 1-4 131 mota 1-4<br />
sarrera jadanik ere<br />
jasotakoa jadanik ere jasotakoa laster baino lasterrago<br />
testuingurua r:reha hori hasikn da heiduden astAJAhanaen heinon testuingurua atgha ialaster haingJastflragn agin Ie iknla_uSJa-_<br />
rrlina 7nnhailwtan isdanikAralana Il171A dlltA da I naly HArald-Ak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-4<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-9<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera joan den aldian<br />
jasotakoa joanden aldian<br />
testuingurua Jnanden aldian arraitan Qinnut7uagun I _<br />
rtepiltahlak nni,etik nnirerat 7Arhait nitik Ar. _<br />
agiten dulao`_ _ .<br />
sarrera laster baino lasterrago<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
132 mota 1-4<br />
sarrera jarraian sarrera lehenbailehen<br />
jasotakoa jaraian jasotakoa lehenbailehen<br />
testuingurua - testuingurua liastako¡BgjoLbahar da lehanhaiIahan_auilhAngC<br />
.Jargian Mnrizat SAnakn aldona lan i71a[ JUldjeta-dnidnia hasiahanta nahiz~-at jaan_daa<br />
_ ahandnan -khahalll hahar[&iuian<br />
133<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera lehenbailehen<br />
jasotakoa lehenbailehen<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23 data 1915-X<br />
136<br />
137<br />
testuingurua Heien o ndnhk han aindLSllfkiaral 5a[IZakn<br />
Jahanhailehan snldadnt,a handia ja heda 'nahik___<br />
ssualdu[LZnn hail nrrGlta__guLB<br />
mota 1-4 134 mota 1-4 139<br />
sarrera joen den astelehenean sarrera lehenengoz<br />
jasotakoa juan den astelehenean jasotakoa lenengoz<br />
testuingurua loan din aslalehanwan -Uztailaren2gen h emen testuingurua Alhaniaa ba_ matYÜladgasuriu da:_1-n~naldean snnu_<br />
ginihlwn erremonteko jaun wrnshmak lan tenango7 Asalda[L-gudarjnk hunlka 7ilalak.agjrL<br />
_ ostean Asiharl1JhLdahaL4aurgn_QIIdariak- baraka<br />
nreitaagalt7e alln djak_tzan_dabez_aldacdi_ hink<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota<br />
1 -4<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
------------<br />
138<br />
--------------<br />
135 mota 1 -4 140
Denborazkoak 1 0 6<br />
sarrera lerro hauek moldatzen ditugun<br />
jasotakoa lerro hok moldatzen ditugun tenorean<br />
testuingurua Angelun nr haidilik atarahi dina itirik hila zen _<br />
oinon gaztahalangnrpitt7a I arro hnk mnldalzan<br />
rlitugtm tAnnrean nahnrk Ar daki nrainn nor ola _<br />
dlakan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota 1-4 141<br />
sarrera luzaz<br />
jasotakoa luzaz jasotakoa noizetik noizerat<br />
testuingurua lann lurAraitzali da._~natan_mtn 73<br />
biziak gaina testuingurua hala nnln nnizalik nn17AraLaipatzen_jIIigitn d<br />
Nadirik I izan rapatainhan ale azkonik hila __ ___ _____<br />
agitanaromona nian bizia-_Rsrrikl vamaetFrancs<br />
galdua_zuan, gaztarik<br />
a _<br />
Herria<br />
1978-1-26<br />
1-4<br />
sarrera mementuan<br />
jasotakoa mementoan<br />
testuingurua Aadaktgu nola nraLduela-sei_udha_ .aalhati~ gaiUan _<br />
,(Pninrara-kj orduko kartalistak Frankia a7in<br />
baheroon joailaa utziimitanmamarmtnan_ 1 en<br />
izigarriak agin Nahar izan 'iman-gula At r<br />
Antnlahakn<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera mementukoz<br />
jasotakoa mementokotz<br />
testuingurua RAzalnAn. guardan eta maravAinn hurJ zagiak-_<br />
rninhahiahalizandiraata nndarraanerdietsidlkahitzazkn_aanurtamanbahu<br />
m amanlakolz .<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1 -4 1 45<br />
sarrera noizetik noizera<br />
jasotakoa noizetik noizerat<br />
testuingurua .loandanaldian arraitanoinautnwgnnnola_ _<br />
rtaphdaluak nnizalik nnirarat 7nrhail nnik ara<br />
satan r~t~<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
mota 1 -4 1 46<br />
sarrera IUZBZ sarrera noizetik noizera<br />
jasotakoa luzaz jasotakoa noiztik noizera<br />
testuingurua RttsnakAtaChinatarrak mahats uak agin dit >ta az _ testuingurua Eonha[daoko_agazkiñik oainnak_a/emanakdira-ata__<br />
dutela Itzaz hnleknrik jasanon gudulariak ignrri ai7aknrik askn italierak Suagakalaknak asko<br />
naba Viatnong-an alda ltgaritti dira asgald¡ n nniztik_nnizara_bauak_elduz<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1965-4-1 data 1937-5-9<br />
mota 1-4 142 mota 1-4 147<br />
sarrera noizetik noizera<br />
Herria<br />
data 1959-1-1<br />
143 mota 1-4<br />
sarrera xixton/erestian<br />
jasotakoa oixton<br />
testuingurua LehenikFhanjalioanLB ranAte IAiaiagn_agonez.<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7 .24<br />
1 44 mota 1 -4<br />
sarrera ondar aste hauetan<br />
jasotakoa ondar aste hotan<br />
testuingurua .Qndat85(e holanJ~eoady ala da_C;AIIII . moiz ari<br />
izanak dira lalalnnatzan elgorri-Y<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota 1-4<br />
148<br />
_-_ala~nart mnlda haui hatn t-drasu_aginaz_haatik-a&<br />
az duten Atzah1nistion~jpatuJeia1ia na_ -_<br />
149<br />
150
Denborazkoak 107<br />
sarrera ondar egun hauetan sarrera ondoren, gero, azkenik<br />
jasotakoa ondar egun hautan jasotakoa ondoren, gero, aizkenik<br />
testuingurua ondar ,.gun hautan An01oçok aDAr-ArA7i muta lihori, testuingurua Oraindaino harron izana Aman dutannk ngoitomarlik<br />
urdin hot gnrA dirAdAIs Acatanda atanyan nndnran i7ongn<br />
diraismutil gozliennal ,.aro andreontzat eta -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11<br />
mota 1-4<br />
sarrera ondoko egunetan sarrera ondotik<br />
aizkenik__MeYkatYentzaL<br />
jasotakoa ondoko egunetan jasotakoa eta ondotik<br />
testuingurua lkhtwikn nndnkn Agunalan nola goazak it,ulikn _ testuingurua Mor G cuyaneltEmarndumw7A, Atonndnlik_hnrtz -<br />
¡liran daptrtahrak algwrratarot hildnkn diranaon atsnlhA aman dihi7ta apa7pikuiak-<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1931-7-10 data 1963-4-4<br />
mota 1-4 152 mota 1 -4<br />
sarrera ondoko egunetan<br />
jasotakoa ondoko egunetan<br />
testuingurua nndnkn ,.gonatan (:nira-kn hill'arkidaak_Sagurki _<br />
pta habia haran idoiak ,.,agot-ara,ikn dinokata<br />
F runakohart,,.opa'pik ri<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota<br />
1-4<br />
sarrera ondoko egunetan<br />
jasotakoa ondoko egunetan<br />
testuingurua ArrAint7Aran_a,Vla arr-c asilodagohai_AtA zaila<br />
j7AnanAranndnkn ,.gonatan hactA itsura hol<br />
hartu, - iaatikFo h<br />
Ainia saroiko datarik Merkatu<br />
hti n<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1983-1 -27<br />
mota 1-4<br />
sarrera ondoren<br />
jasotakoa ondoren<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
1 51 mota 1 -4<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
1 53 mota 1 -4<br />
154<br />
sarrera oraindaino<br />
jasotakoa oraindaño<br />
testuingurua Lianraindañn antnlaln diutaaagilarwiiaarradA-_<br />
I ARI INRATFANIII AK15 _<br />
sarrera oraindanik<br />
jasotakoa oraidanik<br />
testuingurua Earan__gdñarik handiona (dapulatuana)_ dnto opio-__<br />
phutik,.,orriko mulanhold. non urthakn hudi,.ia -<br />
nraidan_k_ hodakita_seLmiliaLaskas_dilA7kAla<br />
- --- - - - -----<br />
Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota 1 -4 1 59<br />
sarrera oraindanik<br />
jasotakoa orai danik<br />
testuingurua testuingurua RArrngnta_hamar-milg_janda_zituan hkLbatizan_da_<br />
. . . : . . . . : . - .- - . . Asnki cunIaitua<br />
irakoriahon Aadira ahun .baLhil ata haderen_hnrtz_ahun_bpndi7ki_<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-9 data 1934-1-26<br />
156<br />
157<br />
158<br />
nacmacia i7igwrriak .alda-01 .7iatan Hlnlalan_tlngraL_<br />
mitiumAn nn117aak-pmealttra nra>_hamk<br />
mota 1-4 155 mota 1-4 160
Denborazkoak 108<br />
sarrera oraindanik sarrera oraingoz<br />
jasotakoa ora¡ danik jasotakoa oraingoz<br />
testuingurua Fknnimisk apirilean hArlu duan hollaran ondorio testuingurua Fcpwnar ananan IaDunfz<strong>Bi</strong>akahHtzO[dea<br />
¡finak anoon dira nrai nianik Funtcaan Amartkatan Snuthnmpinn'ArA jimn da Rilhan'kn urriak Atraían -<br />
ara aknnomiaran arrapizte hori agarVakn pondnan RArl7An lAai7ArA Qsaingnz lai mila omaok_<br />
da, indar hwdukn dutela aro dudatik gaha hari __ RnuthAmpinn'alik_lau .kiinmalmra_auAtAkn dnra__riatxiknta<br />
dirau aknnnmiak Hats n7 knalt horra rar __<br />
knnlenihi Aman laukun licpArd d'Fctaino jaunak _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-4 161<br />
sarrera oraindik orain<br />
jasotakoa oraindik orain<br />
testuingurua Ritnria'tar tnca jaunak Aprika'tik-oraindik orain<br />
ateri diran gfidamotilai nhtnrb hat aman zian<br />
lAngnan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 925-1 -4 data 1936-1-17<br />
mota 1-4 162 mota 1-4<br />
'<br />
sarrera oraindik oraintsu<br />
sarrera oraintsu<br />
jasotakoa oraindik oraintsu<br />
testuingurua anaionik oraintsu panictaran IuraldatarA ~fi anazkin-<br />
Alwm .hmkwr' igara zinta aran dut .<br />
jasotakoa oraintsu<br />
testuingurua Gshnn Aoun nnann lanen hatek_smon dauz<br />
jraluIItwkn Adn n intei arpitald edan Alt ina'lar<br />
.lnxahatan~puln_lthurrra<br />
_<br />
-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 1-4<br />
sarrera oraingoz<br />
jasotakoa oraingoz<br />
testuingurua 1911 soitako arahakia 7aonn artea landik<br />
Anaraban az ha ziran Ara hañn datnrran orinaran _<br />
azkanarnño ardiak hañn ogitarik i7angn ez_<br />
litakelakn_ araingnz ardi niak hakarrik agingg dira_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 1-4<br />
sarrera oraingoz sarrera oraintsutik hona<br />
jasotakoa oraikotz jasotakoa Oraintsutik ona<br />
testuingurua Qralnnknarl_aZjakin chinchan n__ oiidirpn testuingurua aralntsutik_un3lrntsiar gudajndarlak_naunL1r_alA___<br />
hnnamaitaak urta Mkn igaro dala ncannn ganuka _<br />
Ramon nraiknte ackualda gahinnlan- hn7 askalAak _ ------ -<br />
jhi7in ihi7in -abiatuak<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17<br />
mota 1-4<br />
164<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota 1-4<br />
sarrera orainokoan<br />
jasotakoa orainokoan<br />
testuingurua nrainokan_az-~akinchuchan ioizizanertdjinn____<br />
hoz=amallaAk -_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928 .1-1<br />
163 mota 1-4<br />
sarrera oraintsu<br />
jasotakoa oraintsu<br />
testuingurua araintsl Españora ira-hirahat_Agin dota<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 1-4<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
165 mota 1-4 170<br />
166<br />
167<br />
168<br />
169
Denborazkoak 109<br />
sarrera oraintxe bi hilabete sarrera tenorean<br />
jasotakoa oraixe bi ilabete jasotakoa tenorean<br />
testuingurua rlraixR hi ilahata QR7tehankhasiak direla IhañAta__ testuingurua ium don igandeanguraeskualda hntan prakako____<br />
ant-rki adarraren ikaslari astean hi hinr aldiz .- . : - : . : - . : ..z - --<br />
AIQArratRrabv .AjrNn-11' zeni-basoek largatu-1EMdAIAkne___<br />
e7ti-a7tlai %alu_da_ Ilharn'an _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8 data 1969-7-24<br />
mota 1-4 171 mota 1-4 176<br />
sarrera ororen buruan sarrera urte honen buruan<br />
jasotakoa ororen buruan jasotakoa urteonen buruan<br />
testuingurua Eta nrnran hunien hAldia dira knmiiniuten knntrakn testuingurua IIriAnnan himianAdn_datnran ilearenas ikaiea___<br />
karra ttipi dadin Viatnamtierran hihnteatan udikn latari guztian nrrl ,kariak hamar Aundirga___<br />
bst Apioon ate_daheahiña-izpanng halok.---<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
mota 1-4 172<br />
sarrera ostean sarrera x egun barne<br />
jasotakoa ostean jasotakoa zortzi egun barne<br />
testuingurua M lini'rnAskehidaz fnpnfiA'n ainhat Oiznn_ala-_ testuingurua Zndzl Ain harna_¿ppn 7auzku_hi Au7nak IIominicha__<br />
diru eralgi nstAAn Austrian IIAliA'k ziria Sartu I Rndnfetse MAndirikrt naguusla AIA luhArikn<br />
dplltsnya__ __ KaUaLm-_- -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 1-4<br />
sarrera tenore berean<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota 1 -4<br />
jasotakoa hasten den tenore huntan<br />
174<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota 1-4<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1958-4-10<br />
173 mota 1-4<br />
sarrera zenbait denbora hauetan<br />
jasotakoa tenore berean jasotakoa zonbeit denbora hotan<br />
testuingurua H- . . : : - . . - .-- testuingurua 7nnhait_danhnra hntan ehian zen ezindua smaztA _<br />
tennisharoren Irandarrak Iihrnt7An zituzten duda Akitia zen hacinanharedanhnran familia heudia __<br />
muda trannoren ondotik hamalau jfahRta heian _ bazirik .<br />
yraan zanVkatan amarikann diplnmet7allaak __<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota 1-4<br />
- -------- --------<br />
sarrera tenore honetan sarrera zenbait egunen buruko<br />
jasotakoa zombeit egunen buruko<br />
testuingurua Ete_guIA ustaz, landan knstakn gulnhidaarantzat-_ testuingurua , IAdanik_CniÍnu :knjdarat_halduakbadira _tauatan-_<br />
rnuçiban hastendantenore h-otan hareen nahiz hmoni wla hamar mila Ale 1omhRil agung(L h un .k n<br />
knstakn aulnhida_ho¿i astakunt handiagoa ahudala-haQnLmila izanen bira<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1973-2-8 data 1914-X<br />
177<br />
178<br />
179<br />
-------------- - --- - - --- - ---------<br />
mota 1 -4 175 mota 1-4 180
Denborazkoak<br />
sarrera zenbaitetan<br />
jasotakoa herri zonbaitetan<br />
testuingurua Rartzalrla Fnrnpakn harri zanhailatan haraziki<br />
AlamanianAtaItaliar.<br />
aldizkaria Hernia<br />
data 1967-4-6<br />
mota 1 -4 181<br />
sarrera zeneko<br />
jasotakoa zaneko<br />
testuingurua Fleiz-jnya amaitu zaneknJjartii zaikalan etaA<br />
arten hartan Iñazin nlannaren Samaak girzinntznkn<br />
0 aria<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 1-4 182<br />
110
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-5 Adizlagunak
Adizlagunak<br />
sarrera A aginean sarrera agindu bezala<br />
jasotakoa ausi-agiñean jasotakoa agindu bezela<br />
testuingurua Alemania'ran9la inalatarra'ran artaka-_ _ testuingurua Tnlzai iaunak~u hezala astelanaan ilotak agin__<br />
adizkidatasunni ausi-ogiñoan dago 7it,ai7kirn lirika agintariakatalagun asko hiidu<br />
ZIIan_ __<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-24 data 1928-2-24<br />
mota 1 . 5 1 mota 1-5 6<br />
sarrera A aginean sarrera aginpidean<br />
jasotakoa asi-agiñean jasotakoa aginpidean<br />
testuingurua Pexistok zirkin airnidrik az daha_ag¡p' srkaLdamg___ testuingurua Lerfouxiek_ a7pikada _egiR_omam-dir L(Azanak_asana)_<br />
. . . . . -<br />
he<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-25 data 1935-4-2<br />
mota 1-5 2 mota 1-5 7<br />
sarrera abantzu berdindurik sarrera aharra gorrian<br />
jasotakoa abantxu berdindurik jasotakoa aharra gorrian<br />
testuingurua Alta makur_h makia finituko haduta ar izarian--- testuingurua <strong>Bi</strong>_aI surna_lln dak garian dit zambeit_danhnia____<br />
dira harrizchantashardindurik 37ala3Ghainar7__ bolan-13anza_auas umak arlaka_jauinkiduri71 , kan_<br />
hartan geldi adu haielan Ikusi da kint7a adarrik-_- 8eldilukn_L[alaslgaf~ltlka_ afbank Eninn bun3__llaguarre<br />
hnherannan- Arrihilaga_ nndar rakntz nun_hauiZSelukaŒhezemhat aharra gorrian hasi _<br />
a71ihi arin akihi 9hola Fliaaaldakata5 - dirau ilchure eu7ianarchers lapnnasek dola az____<br />
fArrinniek _ - amI>Lemaaltatu----<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1974-2-7 data 1932-1-1<br />
mota 1-5 3 mota 1-5 8<br />
sarrera Adb . antzean sarrera aho batez<br />
jasotakoa lasai antzean jasotakoa ao batez<br />
testuingurua Naiz d¡niBUndi[k_pz izari (asai onizean hizl-dira_ testuingurua 7nhianrák Aldundian_dauknn arakuvkala_nso hikaña_<br />
euskaldun gaionak Ilaia dinleanhalaz guziak r`,ucajxalna era h4tuaki a -<br />
sarrera aditzen eman duenez<br />
jasotakoa aitzen emon dabenez<br />
testuingurua Lord .SrtintnnekniIzan aman dahenaz 1Q3s'nnda___<br />
109o'gn agazkin-gaitza aundink aninnn dahaz _<br />
------------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14 data 1928-1-1<br />
mota 1-5 4 mota 1-5 9<br />
sarrera aho batez<br />
jasotakoa ao batez<br />
testuingurua aahata7 a rahag<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
-------------- -<br />
data 1937-4-28 data 1937-1-10<br />
mota 1-5 5 mota 1 -5 1 0<br />
112
Adizlagunak 113<br />
sarrera aitortu duenaren arabera sarrera arabera<br />
jasotakoa aitortu duenaren arabera jasotakoa arabera<br />
testuingurua KACUa hnlakna 7alAknlz, hnrtxa7kn Ratatinearahaki_ testuingurua -tg$g-pari Ain knnd uamgrghare_ Frantüan badira__<br />
fin Indiarant7at Atapresan altxatu <strong>Bi</strong>hi knntra , 3R (100 harri<br />
7ituRn pnlitikariak ackrrin-ackninaknak, ata<br />
p7kar-R7karraknak nrnterat 7s7pi ahun_haL_<br />
pr-orina gnherntrak ailnnii rUranaran arahara<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3 data 1959-1-1<br />
mota 1-5 1 1 mota 1 -5<br />
sarrera alderantzira<br />
jasotakoa alderantzira jasotakoa arrabera<br />
testuingurua Wiltrari Anaka Aldunak_Ara Fspaña'n panislak testuingurua Handik--jin_ harri 7nn hailan n uahara.--us1alikan dina__<br />
jrahA7t .. gaheabateArttxnla.sAniMAn Arnit7Ak nraiknnn 7iAn7 hasi kn ziraia bakoaz<br />
Aldarpntiira hai ordoa mintzatz an<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-25 data 1968-2-22<br />
mota 1-5 12 mota 1-5<br />
sarrera alderdi haietan sarrera araberean<br />
jasotakoa alderdi aietan jasotakoa araberean<br />
testuingurua Cnrdnha da 1errnne gnharmrkn IAndaknriAran testuingurua hi7lanla nda.ahitantaen sraharaan ; 100<br />
jAintar taAldardip la t en hid ra da joandanAata gipnzknaralalik 63 Jihrala dt,l .nakAtannnnati ' kcLonran<br />
- AurazkrleglaLhat 1 Q's1J1~93k badrltA Ithrala_<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2 data 1921-7-10<br />
mota 1-5 1 3 mota 1-5 1 8<br />
sarrera aldez<br />
jasotakoa aldez jasotakoa arrisku bizian<br />
testuingurua ere 7nrinnik hint,aknane hara IrekaSta t;aatAbr testuingurua $ancadatnr[ia_Arrisku hi7ian jzangn~a_JaslaL<br />
jaunari hara langint7 ailarekinair)apnki Antnlalri<br />
floraka mutik . ~he-alorri taldia rlrnhat ant,astari _<br />
g et haran legunteegatik tlrikn C+aisaLA[xa algaz_<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1925-1-4 data 1937-1-10<br />
mota 1-5 1 4 mota 1-5 1 9<br />
sarrera antzeratau sarrera auherretan<br />
jasotakoa antzeratsu jasotakoa auherretan<br />
testuingurua Tnde-nñatAn guda-atzaten hgsl&egimatan_ant,arA1S11<br />
rrgrui Jauni Ahan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8<br />
mota 1 - 5 15<br />
sarrera arabera<br />
sarrera arrisku bizian<br />
testuingurua Auharrelan_h¿r 1-48 bianakn .cnldadneaaint7inriAriak-_<br />
fnanhalu diA iangilar kharrikak huts litzanata____<br />
harfln_orlahataraLLtzuLlilia i auhauatart<br />
mehatuhahl aiuia.lrnparan_inderrazazpA7ien _<br />
nhadilzan ; a L Lbarlalan_Jvrranr A ldizsnldadoak_su__<br />
ngld-~diR halarik ako_ karlauchakin-_<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 1 -5 20<br />
16<br />
17
Adizlagunak<br />
sarrera autarkiz sarrera barne<br />
jasotakoa autarkiz jasotakoa barne<br />
testuingurua IuxA .hurgn- Aldundia'rl arikn hekaarLauslakn testuingurua Pantaka FskuAl-Flxaarat_alizlnen Dnmenq AtA-___<br />
prwhAgihat.-ml daha' arAhagi aran Airla34 etxa hnrtan flAhill7An QA71o 7anhAlt gura<br />
aularki izan diro IA 1 AurkA la hAt zuririk harrikotaria oro harrla-fa[Qa7ki mrla ~---_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 1-5<br />
Frahagi nri Afl-Aularkiz Arohogikn dA a,knna7<br />
sarrera azalez behintzat sarrera bet eginik<br />
jasotakoa azalez beintzat jasotakoa bat egiñik<br />
testuingurua Mussnlini'k ata t3nsring'AkAritzi hatizan aban etap7ala7<br />
haint,At Mussnlinik Franrn'rigaraipena<br />
testuingurua nagusiakIAnara.áuwhA nai to langilekkgngnLdauda<br />
hat apiñikAnind a dagnnaAmatekn hastala w7 -<br />
lnrtu -arto laguntzenjarait7akn harheo Arnnndo diala<br />
agoala A7AIdnaban<br />
- -<br />
-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota 1-5 22<br />
sarrera azpil<br />
jasotakoa azpiz<br />
testuingurua Bnurganls eta Müiarod-ak arran drrta nnIA Alemania<br />
pridona7pi7atoirhilka hara Armodarwn<br />
emnndat7w __-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1934-1-26<br />
mota 1-5 23<br />
sarrera azpiz<br />
jasotakoa azpiz<br />
testuingurua (ixhidiAntak kobon nhiuka) Amarikonnak dinlenaz _<br />
$nmunixtok dira ori7on a7pi7 kalapita horian<br />
mLnletlan ote sustatzen<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
21 mota 1 -5<br />
aldizkaria Herria aldizkaria<br />
data 1966-4-14 data<br />
mota 1 -5 24 mota<br />
sarrera baikere<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
mota 1-5<br />
sarrera batzuen iduriko<br />
jasotakoa batzuen iduriko<br />
testuingurua Awt7non idiirjkn_hateramain barrit,ekntan,<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 984-1 -26<br />
mota 1-5<br />
sarrera bazkokari<br />
jasotakoa bazkokari<br />
testuingurua Berlinako hor ra£iasazknkaILid eki duta_ahaidak__nlgAr<br />
iknstakn muga hi aldatarik<br />
Herria<br />
1966-4-14<br />
sarrera bazkun<br />
jasotakoa baikere jasotakoa bazkun joan<br />
testuingurua OraifQgan,.anstxnok 1lknndnan nndn-nndnrainn_-- testuingurua ildal&hezkun jinonda alizk<br />
sartitak atagaran- inta'baño harnrigaur ------amandakopsia_jaL~Qunatarekn--haikara_<br />
orhrkn ganduka -<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1928-2-24 data 1926-4-11<br />
mota 1 -5 25 mota 1 -5 30<br />
1-5<br />
26<br />
27<br />
28<br />
29<br />
114
Adizlagunak 1 1 5<br />
sarrera bazterrak airean<br />
jasotakoa bazterrak airean jasotakoa behar bezala<br />
testuingurua poliziak hat hil haina enganatu zant az ,irlan jaun _ testuingurua nahLhlka hautatua izan_rtadin dapiitahiAn_rtrtaan __<br />
hnik partida RAltarrak AlraAn dira A7in chilAt117 s17nn minitrhnhat atarahOr' babar harala<br />
nola dan nahigahs hnri gertatu mjat,akn _____<br />
Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota 1-5<br />
sarrera bazterrak arras kaldan<br />
jasotakoa bazterrak arras kaldan<br />
testuingurua .lugn71Ahipn, hartarrak atlas kaldandira (airako_<br />
hat,artaraziata train hatzeiharkaloan Ara71)<br />
testuingurua 17an haarelutsha7tar[atanlanguneeilanaeragin _<br />
AIAAgindloadeunen lan-saririk amatanA7 distan<br />
nagnaiak I anakn gnraharak darahibtkir Salmoa<br />
minisiualk nraiknai_ynggLpgingn dista asandu rl[L<br />
ringiapiñabego _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 1-5 33<br />
sarrera bederazka<br />
jasotakoa bederazka<br />
testuingurua 7ar hal ara azta gairhtn i,anan A117n guziak<br />
bederakahala R,kAr,.gn iasltaA (Hitlar)<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria<br />
data 1935-3-29 data<br />
mota 1-5 3 5 mota<br />
sarrera behar bezala<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1934-1-26<br />
31 mota 1 -5 36<br />
sarrera behintzat<br />
jasotakoa beintzat<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1972-2-3 data 1922-2-26<br />
sarrera bazterretan sarrera berdindurik<br />
jasotakoa bazterretan jasotakoa berdindurik<br />
testuingurua lyazkc_ kantatik_lib[a_atara_zi[anak_o[ainlxri Iaista[_<br />
)n an hauka dute noski kuarteletara' prestagntakn<br />
agindtl.hie_bainlzal g obamuak._aia_hakoitza_nnra___<br />
lnaa aiahskiA nmen_dago "_<br />
mota 1 -5 32 mota 1 -5 37<br />
testuingurua Asteleuaguardiko nahitan_jzan zaaAR iAran____<br />
Rtxaan aurkashl,irangll7ian allraan- hardindu[jk___<br />
zaudanen_artak o snsketa (,.rtana)~<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-2-24<br />
sarrera bazterretan sarrera bere gain<br />
jasotakoa bazterretan jasotakoa bere gain<br />
mota 1 .5 38<br />
testuingurua Amerikanoak aspaldian aiphu ,iran haztnrratan testuingurua EalasunhurtandaudEL-K[rania deitu askuwldAabara_<br />
gain ikasi nahi lukwtan halni __<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11 data 1972-2-3<br />
mota 1 -5 34 mota 1 -5 39<br />
sarrera bere gain<br />
jasotakoa bere gain<br />
testuingurua HArrihl gata jakit earakin._ngka_gobarnuak_knndena[u_<br />
duan jujamendurik gaha_Enbala_hal asun ttikir~ _<br />
baizik-ata Qaz~dat7an_zuelAknt7_Euskal_herna_hara_<br />
gaio_utZ_7anatan ___ _______'<br />
Herria<br />
1974-2-7<br />
1-5 40
Adizlaqunak 116<br />
sarrera bere kasa sarrera beste ondokorik gabe<br />
jasotakoa berekasa jasotakoa bertze ondokorik gabe<br />
testuingurua orain nipula7inAk heran eiteen dahilt7 testuingurua Aarl7A istripu hatilen riA gisabarean~halera<br />
JAQa-AninlApAn ori hAlit,ak harakesa agin haerraen ainl7inn jnAn Abal izan dira hart7A nndnknrik gaha<br />
uziak hardiño Apinnia197Atakan hegira<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
mota 1-5<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1915-X<br />
mota 1 -5<br />
sarrera bereziko eran<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota 1-5<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota<br />
1-5<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 1-5<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
41 mota 1 -5<br />
sarrera beren arabera sarrera beata urtetako eran<br />
jasotakoa beren arabera jasotakoa beste urtetako eran<br />
testuingurua Ilrpakn itsas-rmt7i had7a utzian ¡alvara7lA hat __ testuingurua Baste_urtatakn aran aralnaldian ara .ali7ki7urLedara_<br />
11-99dait7an odona gatiludulaatamanak Reran agnizam _erehare<br />
hnharik A7 nmnn 7 ten<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
42 mota 1 -5<br />
43<br />
sarrera besteak beste<br />
jasotakoa bereziko eran jasotakoa bertzeak bertze<br />
testuingurua Eukaara k nnla anlz_kienek Ala Ah-1 iA pak- .gpgn? _ testuingurua Fiahnrra 7a[Iakn_ja hah io .haiop_gahlegoten arrena_<br />
pta gngnr ixalnluak izan liran heñn har7ikn aran duguna a7 ria,akegule, hart7aak harl- _<br />
Anei mutikoan 'I eria'ren.bukaefan; aman hazirudian Quhaurao1zat hpharik_-da u segin_1boz-hottakp____<br />
ent2iila g ztiak zarbail nahailu zidala beran haritan Jaguntzahahairatan_.diro noi hal hcaa-hainn<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1906-4-20<br />
mota 1-5<br />
sarrera bertan sarrera besteak baste<br />
jasotakoa bertan jasotakoa bertzeak bertze<br />
testuingurua Salaaterran txadnnan ilhmt7ien angin7an ali7 jai _ testuingurua Hertzea4Lheitze<br />
Adar adarra Barten egnrt7e deune amayaren _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
44 mota 1 -5 49<br />
sarrera beste eragozpen gabe sarrera besteak beste<br />
jasotakoa beste eragozpen bago jasotakoa besteak beste<br />
testuingurua r,arnl oego 'Rizkeye_ gure Ataunek uitan Aulsan__ testuingurua ldauia._Zerko_Aigian .it .SUna_egnrj dira,<br />
hidarA IAgnnrlultAre bagtaek hASIa I Apnrdm CiniL7knpnAlaRi7kaian____<br />
Haata-aragozpan haga Aldu ziran gu rakeiera~<br />
Qnireko amerak_eirtetxneLi- jgnari ngerm halarik -_<br />
45<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
46<br />
47<br />
48<br />
------------------- ------ -----------<br />
mota 1 -5 50
Adizlagunak<br />
sarrera bigarrenez sarrera buruz-buru<br />
jasotakoa bigarenez jasotakoa buruz-buru<br />
testuingurua nauten IAnangn nrduan gaudun artar ntsa Rilhann _ testuingurua Runu .hunr alhakata ari izan dira nran_bal_ataardL_<br />
n : • . : de GAnIlA AtARAnhaIIA<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-15<br />
mota 1-5<br />
sarrera birrinduta<br />
jasotakoa birrinduta jasotakoa buruz-buruka<br />
testuingurua Hannnvar inguruan hidariz hatata unanotomandar testuingurua BIJRUZ-- BURI JYA-~p Inta<br />
pgazkinhathirindula garatu da _<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-28 data 1963-4-4<br />
mota 1-5 52 mota 1-5 57<br />
sarrera buru dela sarrera dagokion aldetik<br />
jasotakoa buru dela jasotakoa dagokion aldetik<br />
testuingurua FSKAND . c : . . • Q' . 0 . . testuingurua Frskarari_dagk¡on aldatik heintzat inmderen<br />
FRANnnrA7 ASARF askllari_haar hazala eratuotako alagune egin -<br />
dilzagrrrl<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-29 data 1926-5-2<br />
mota 1-5 53 mota 1-5 58<br />
sarrera buru dutela<br />
jasotakoa buru dutela jasotakoa direla karia<br />
testuingurua llarn-Ilara nnnnstian hiltzen dira RrrUibL testuingurua Kenedy atariarauUUR_maiz ad izanak dira_ -__<br />
Rllskaltzaiak Azkna jaunahuntdudala .Inondan - lalefnnatzan AlgRrri I ans-pkn nahasmandirak diraIa_<br />
ilaan hatzart l 'RIrdelaAlara_geDrlad9man ikusika kalia---_<br />
riR7nitan iurdiali _-_--<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1923-4-1 data 1961-4-6<br />
mota 1-5 54 mota 1-5<br />
sarrera buruz buruan<br />
jasotakoa buruz buruan<br />
testuingurua Dan-jairnA hnrijzaiu_de Frrnlran Aita Sainduaren- _<br />
ikhu taraataAita SAinduak etrhiki dut harakin<br />
buruz hiruan orenhat .hurbi<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1910-X<br />
mota<br />
1-5<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
51 mota 1-5 56<br />
sarrera buruz-buruka<br />
sarrera dela karia<br />
sarrera denak konde<br />
jasotakoa denka konda<br />
testuingurua Anrdalako_ama_buzundahrak_lra~ulagallutfla---knrytarazinna<br />
Auplatarrerat nanak-kQadA ukaa--_dul8halereIvan<br />
j-a-dian urta unean mi nduan_gaindi____<br />
sekulan beinn_auakaata_gehiag o<br />
Herria<br />
data 1976-2-19<br />
59<br />
----------------------------<br />
55 mota 1-5 60<br />
117
Adizlagunak<br />
sarrera ezen ez sarrera ezin egokiago<br />
jasotakoa ezenez jasotakoa ezin egokiago<br />
testuingurua errR7agn hai da estatutu ardiAstaa azonez oni _ testuingurua nnharnu~siiansnlzaAIndu nndnrnn _<br />
giñu,kenhastalageak Fspaña gu,tirakn Fuzkn-r,nharnnkn hurukidaan iritnak<br />
:Frrti-erditik Igaria izanMAarahekia' (Landakari __<br />
6gira'tar_~lnsa hA Andoni<br />
'F7in aGnkiago guda-girooi ta giira i, aldaka<br />
gaiantnlan asmoni dagnkin-ta ---<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30<br />
mota 1 -5<br />
sarrera ezereztuta<br />
jasotakoa ezereztuta jasotakoa funtsean<br />
testuingurua ona haste zinhat MarIIAkn aida nd Alamenla'ran testuingurua mazibatigornlhalq ukwl Rialrakn hunr7a9Ian<br />
pgindupA Intllkn hRllt7 mairu-gildAmsta ngpkita saldegme7 hakea agin 7a7Rn N . : okin Funtsean .<br />
azkara agitAkn Frantza'k dihian asmnak _ hari-hara nian galdegina Addis-Ahaha hirian-_<br />
Azarazhda Intnkn lit7akez Afrikako harriak agin lú1lnlran --<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota<br />
1 -5<br />
sarrera ezetariko oker barik sarrera gaindi<br />
jasotakoa ezetariko oker barik jasotakoa gaindi<br />
testuingurua lama-nnt7ia ikatzez halarik, hare knIwrañn alda_ testuingurua NANzirtan algerran harri ikasi jadan di ren<br />
lan A-tariko nkar harik EivnpRkn Avasilmatan gaindi diron Auziak haraziki<br />
apA7gnari-bruuz_ -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 1-5 83<br />
sarrera ezezik sarrera gainean<br />
jasotakoa ez ezik jasotakoa gañen<br />
testuingurua t aogn lrtsunak a7 R7ik tina cedanAginheardenak testuingurua >mduSKllt nY i azan-igantian knntaallia_juntaht da_-_<br />
Ara hadaSeiko lAn prrAtor-ptchiaren gañan detjharn7innw halan<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota 1-5<br />
sarrera ezin bestean<br />
jasotakoa ezin bertzean<br />
testuingurua Flaadin min'chtrn nAilsialç-auran dinta A7in___ -<br />
hartzaan hnrtchatua izan_dala laga horianagitan<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota<br />
1-5<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
81 mota 1 -5 86<br />
sarrera funtsean<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
82 mota 1 -5 87<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota<br />
1-5<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1907-X<br />
84 mota 1 -5<br />
85<br />
sarrera gaineratikoan<br />
jasotakoa gaineratikoan<br />
testuingurua ardi<br />
.,d~i ..ra~.,g.,n., ha ndiAkín~ ~ia_gam_Rnbra_harrosta ____<br />
aphalenakirLhatA7 had7aa ontzan niala<br />
fi~ narakknan omk_era_hlzt nirn nnhadugu<br />
dihl7kagun itzalen hatzamaita tranga- _-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
88<br />
89<br />
mota 1 -5 90<br />
120
Adizlagunak<br />
sarrera galto sarrera giltzapean<br />
jasotakoa galtho jasotakoa giltzapean<br />
testuingurua langita %Aldn handihat gilon hura haro alihalan - testuingurua I- Anik nAhakn langihaawkmiloihatdijoAlArnani'n<br />
filda galkorraz ingAnalllrik Jnan dira amnarAdnriAri StAitln aman Innik gahakn langllAan agart,nn izan<br />
. . . . .- „ „- . . . , .- -, da Pnli7iaknAk a7pata7 sAkahanatu_ditu,la<br />
agitara --_ Jangileak' 7aurihi askn izan dira huita gi ltzapean____<br />
sarutllaknak<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1905-X data 1923-4-1<br />
mota 1 -5 91 mota 1 -5 96<br />
sarrera gauzak estu eta larri<br />
jasotakoa gauzak estu eta larri jarri<br />
testuingurua Fspnñakn hnhlnlarinak hialt7aat7az gaivak ashr_-eta testuingurua -1931=ekn klase daiban du sa dadagofaL_sta nasa - _<br />
Jarri Jarri dira ailrnpnrfant7At _ hartan had 7ka hnrt7 ah nn mihiz snlr/arlni apiti__<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria<br />
data 1937-1-10 data<br />
mota 1 -5 92 mota<br />
sarrera gehiago gabe<br />
jasotakoa gelago baga<br />
testuingurua<br />
Fgunntakn_Jnaldian nnrinranatagaro agin<br />
JAika7anai hagira kañniak a,in dAika7 isilik agon -<br />
Oiala at7nhaalda nnatannRnaratu harik gnrl-~arl___jhili<br />
zian Gaiago haga ordua _ ---_<br />
Eguna<br />
data 1937-5-14<br />
mota 1-5 93<br />
sarrera gisa horretan<br />
jasotakoa gisa hortan<br />
Eskualduna<br />
1935-3-29<br />
1-5<br />
sarrera gisa horretan<br />
jasotakoa gisa hortan<br />
testuingurua launa nunknnIraLipbauiak.agart7an laizkotan ..-BLda<br />
hatutik alta hart7alik SaJsa_hortan hi dasaftn _<br />
altaaLuak_izan-mitra<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 1-5<br />
sarrera gerizapean sarrera gisa horretan<br />
jasotakoa gerizapean jasotakoa gisa hortan<br />
testuingurua Hintagmna7IInnnstian Etskel_~oharmiaran -- testuingurua Haian sArtiaaa inan_da_martxnAran_~6an<br />
gari~anaan hitzaldiak izan dira tilncnfninmutaran Gica hnrfan i,anan rtira_Pratarat 145 kardnala __<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1984-1 -26 data 1 973-2-8<br />
mota 1 -5 94 mota 1 -5 99<br />
sarrera gero eta beroago<br />
jasotakoa geroago beroago<br />
testuingurua ÎlAZ11~ ETA EI EIz-AGINIABIAK~PAI nITIK __rARARII<br />
1 FN ASARFA GFROACGO .RFROAGO ---<br />
sarrera goiti<br />
jasotakoa goiti<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-13 data 1935-3 .29<br />
testuingurua 193Lekn klasa~eilzen_dim sn tdadngnrat._fta-gisa_hodan-hariuzka<br />
hnrt7-altuamiii_ idadnz_pat<br />
mota 1 -5 95 mota 1 -5 1 00<br />
97<br />
98<br />
1 21
Adizjaqunak 122<br />
sarrera gora-goraka<br />
jasotakoa gora-goraka<br />
testuingurua Varsovia- Irri onotan eta eriRIrte hatzuatan testuingurua Haien nndntik han gajndLTurkiarat sertzekn<br />
jkacleak gara-goraka ani dira harirnhare JAhanhAilehen mnldadotre handia ja hede monik'<br />
samilaren aurka zalapartetan jardunaz p¢kiwldnn 7nnheitmaba gure jakinean__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota 1-5 101<br />
sarrera goragoraka sarrera guzien gainera<br />
jasotakoa goragoraka jasotakoa guziten gañerat<br />
testuingurua Ilrikn dina-etxe nt7andari urtanenetarikn bat erail testuingurua jktuyçj_abal_ i7nn Aura Erantzia-_ltaU.&e1a<br />
ahalako nnragnrakA Ami 7w-kbild-aran eta _ AngleterrAk eI •a r erit7AO-dutala-___<br />
izkilazkarekin hekebt Ahe7an _ saian gabiuA - Mussoliniminbahr_d8_afa .jaklnarazl<br />
zarfnahi gerihetu Martien hara"are eginbidaa<br />
eginan duala nehoren heldurrik gaha<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-29 data 1935-3-29<br />
mota 1-5 102 mota 1 -5 107<br />
sarrera gostaia gosta<br />
jasotakoa gostaia gosta<br />
testuingurua eskerrakdin7katelanpraulle P raStdentarl 7erag- testuingurua (-iu7tiak hatara ..yntasIIO_milnedira A loman_<br />
guduaknahLuksn haitihi gostaia ganta galdiere,i - paxistak Fspañaknyerran_ __<br />
Algerian- __ --<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
mota 1-5<br />
sarrera guenez<br />
jasotakoa guenez<br />
testuingurua jlrratz7 nartsnnaia_askn mintzatu)<br />
suenaz1ei7anla jaunak aiuaknan esanak hirihildu<br />
7ihwn NIA_auzkn~lsurlaritzA'ren asm_ntBg~_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota 1-5<br />
sarrera guneka<br />
jasotakoa guneka<br />
testuingurua Azkgneknt7 gunaka halekilwnko kartn~ rhak n^ testuingurua JBratajAime can- arahakizun kizun -egoki -suak -nip ,<br />
jasotakoa ala balitz<br />
lirnak thiraturik i7An dira etajantehilt- eta<br />
knlpa tza_aldia_hAt hertrha7ereagilu -dai-n£wnbait_flnHet<br />
artl j kn_djIjmn AIA_E],A7rinkigu'<br />
gRUda da_pnzgarllzangaljtzaugIIke<br />
hAie tzian.-___<br />
hAli17 ______<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 1-5 105<br />
sarrera gure jakinean<br />
jasotakoa gure jakinean<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1915-X<br />
mota 1 -5 106<br />
sarrera guztiak batera jota<br />
jasotakoa guztiak batera jota<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
103 mota 1-5 108<br />
sarrera hain segur<br />
jasotakoa hain segur<br />
testuingurua Amarikenn-ajraknhat salan-aahalll~ a heinasguLrut7iak<br />
jorik Pa7itikn r{eito itma .enkn unada___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
104 mota 1 -5 109<br />
sarrera hala balitz<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
---------------------- --<br />
mota 1-5 1 1 0
Adizlaqunak<br />
sarrera han herrenka sarrera hitzik salatu gabe<br />
jasotakoa han hemenka jasotakoa hitzik sahiatu gabe<br />
testuingurua .klan dan aa sta arvan garatik harri nut riin MA Han testuingurua Ma£-Mjlan hilzik_selhaliL pahe a<br />
hAmAnka halhi 7arhAit Ari dira bajean gudu AmeLikatarat -<br />
hintsA7kn handirik az da nahun izan<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1914-X data 1960-4-7<br />
mota 1-5 111 mota 1-5 116<br />
sarrera haren iduriko sarrera hoberenean<br />
jasotakoa haren iduriko jasotakoa hoberenean<br />
testuingurua Aainan frantsesa nraaidAntAk A pAhi ditu nrn7 _ testuingurua Alta makur hnrrakin_finitukn hadnlA -ar f\ i7Anan ___<br />
gainetik Frmnaran sagnrnnt7a7 Agungn agnnaan dira harriz ahantni hardtndurik' 9Z AlaaQ hainari-<br />
-hirana,tahadak Haran iduriko hakaak a7fil1^_ barian_CaldLidn_hfllatsu-Jkusi da kin17A edanik____<br />
7niigcit7Az- hAr17a hielarik _ Dagueu n hnharanaarL-Arlihitaga_nndamakntz ____<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1983-1-27 data 1974-2-7<br />
aziihuAd.akitu' 9 hnta FliasaldakAt . 5<br />
DBrugnlak<br />
- - --------- -<br />
mota 1-5 112 mota 1-5 117<br />
sarrera haserre gorrian sarrera honuzko<br />
jasotakoa hasarre gorrian jasotakoa onunzk0<br />
testuingurua gohRrnuak pinta filsaht dr1_D-357 Iihnrintarat testuingurua AleiandrjA'n ontziratu _daarlun7kn 7lansjoráaLlia!krL_<br />
I ahnrariAkhasenagnrrian dira<br />
Ahrbtllah Fmir delakoa<br />
- -- - ---------------<br />
---------- ---------<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera heian<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota<br />
1-5<br />
113<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota 1-5 118<br />
sarrera hori dela ta<br />
jasotakoa heian jasotakoa ori dala-ta<br />
testuingurua orei nahi izan_dugu4ain RarlinAkn inaia hnri-.agin testuingurua Varsnsia-lhLnnatan eta_arialda hatniAtaa_-hainn<br />
Iahan hesian Anglaçakhillkaratan 7irana7 ikadaak gnra-onraka ASi .dir& harirn hara<br />
samitaran_arrrka_zalapadataa_f ardrtna7<br />
(Iri dala-ha.iknstatza_bat711Atan A z-daha<br />
ikastaldirik Izan_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
1 1 4 mota 1-5 1 1 9<br />
sarrera hein hortera sarrera hori ikusirik<br />
jasotakoa hein hortarat jasotakoa hori ikhusirik<br />
testuingurua Anadaarnorainn hnanavai-jauzizhAbAtitu da g ura___ testuingurua Hori ikhus.tuk ~Lantzaka_Anglalaunkn_sta<br />
diola agltn i .inn hain hnrtaral~uen lats •u ra Ftnts-ttnisnhakn aint7tndariAk lakio Arazi diola_-__<br />
hogaLsosak nak hint5fts--B la erdi nilan_ddu gaizki dahi ltZela~lahatlar_JLLkelela baino_ hitza -----<br />
Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-26 data 1932-1-1<br />
mota 1-5 1 1 5 mota 1-5 120<br />
123
Adizlagunak 124<br />
sarrera horietan sarrera I-(r)en karietara<br />
jasotakoa horietan jasotakoa partida baten karietara<br />
testuingurua hadiralagura departamenduansgungn RpinaRnsai_ testuingurua Hain=ixan finan danapurmen betas errtide baten——<br />
snilRlangile lanik gaha dironak Hnrialanhordira kariatare hnrrnka gniit a likan datan<br />
. . - . - - . - - . - - . . : pañol ata salvadnrtarrak ataHonditraatauak_hil ala- paW__<br />
bairahun italiano __ andana het galdila zor n<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1932-1-1 data 1969-7-24<br />
mota 1-5 121 mota 1-5 126<br />
sarrera horren arabera sarrera I-(r)en ondorioz<br />
jasotakoa horren arabera jasotakoa horren ondorioz<br />
testuingurua naputalu zmialistak din hori hola antnlehtayana__ testuingurua Jaza,kunda harrag grdari nz janda parrasta .baL<br />
ftN0. amplagRtu hnik maza nntnina bel dezaten prasn aman dihllta knmunietek<br />
Famanherran arahare hnha liraka amplagatu __<br />
hndlLharan huragnan apnitaR gaiz guztia<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1902-3-14 data 1964-4-9<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera hurbiltzeko ere<br />
jasotakoa hurbiltzeko ere<br />
testuingurua Hamangn Iurrak -aZ_d¡rR hurhillzekn ara hrr dzenak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera I horrez gainera<br />
jasotakoa sariketa orezaz gañera<br />
testuingurua ldazti-sarjkata craze,_gañera musika-agiliantzaL-<br />
Pl.sarikata hal iragari dita<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 1-5<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 1-5<br />
------------<br />
122 mota 1 -5 127<br />
sarrera I-az aiPU<br />
jasotakoa salhatergoaz aipu<br />
testuingurua Salhalargnw,_aipbtr_ erran dii Bargnion„d d elako____<br />
komandante legon d'HnnnaiirSathii hw rtarjk<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
123 mota 1-5 128<br />
sarrera 1-kari<br />
jasotakoa bazko-kari<br />
testuingurua 9azkak .[ i_zaLnabLaLa_baitabillzabidahnilan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
124 mota 1 -5 129<br />
sarrera I kontuan sarrera l-n gaindi<br />
jasotakoa zerga kontuan jasotakoa hirian gaindi<br />
testuingurua Rizkeya'kn nmidlwzinek r'n'zkne ra NaparaknaL-__ testuingurua ikuslekoak_eman-uren-smazlalrakJaun<br />
h-a inhuia aIiAdltdista eIkRran artoan Cwctemnnikn_hirjan_geindj<br />
zabilkilan zarpa kontuan-berak_agin_zuhana-ontzat<br />
adu ta yekewk ornori heze _Iw orein diWztalnkp-____ - -- - ----------- -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
125 mota 1 .5 130
Adizlaqunak 125<br />
sarrera I-ren aburuz<br />
jasotakoa aburuz jasotakoa manuz<br />
testuingurua 1kjnlRra tF carikAtR7 Rnran Ahiu- 7ArhRit PSRn nai testuingurua &1oL_Willah(andc_Talm snratarinRk, AitA Sainduaren_<br />
balak mRnn7 Qnmitahi dihntala Qirichtinn ha,tartnnn<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 1-5 131<br />
testuingurua Furnpekn Knntaailu ttipiak Ortnli hara<br />
prncidantwrnn ahoz jakin arazi du 7innn7hat<br />
aQitakn parada adarra duala nraiknan Furnpak- ata<br />
hartan duala hara calhamandinA<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-5 132<br />
sarrera I-ren eskariz<br />
jasotakoa gobernuaren eskariz<br />
testuingurua lpplstara'kn Qdharnnaran askari : Euzkadïknak<br />
pntitikn AIAArdiAtAkn jantien artean harazitasunak<br />
a7ahat p ñikn enSrtu Rhan OrLoiA[R lnala(ara'kn<br />
P~obauiuak hara Qudnntzieinjndu autSian --_<br />
Jagontasun ori eskaini eginelA<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota 1-5 133<br />
sarrera I-ren kaltez<br />
sarrera I-ren manupean<br />
jasotakoa manupean<br />
testuingurua Ri,kitarteAn_Arabaak FItd-Akn hunt7AQia1L<br />
rnAmnpAnna7dira jn7Art7an<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera I-ren manuz<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
mota 1-5<br />
sarrera I-ren ehoz sarrera I-ren ustez<br />
jasotakoa bere presidentaren ahoz jasotakoa izparingiaren ustez<br />
testuingurua -"DailyOarAld' i7paringiarAn n istaz_gartalu_baika____<br />
esfw nnwtan hwUwrw amwibww<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
mota 1-5<br />
sarrera I-tik landa<br />
jasotakoa I-tik landa<br />
testuingurua hlazatikJanda-_Vharnanars iaupak_aman dn moi____<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota 1-5<br />
sarrera iduriko<br />
jasotakoa Durangoren kaltez jasotakoa iduriko<br />
testuingurua ,l '1 nurannn'ran klatA7Rnnin dituan- testuingurua AArtlAlda ¡ miniatrn hardak_~natsLdih1Anl=--_<br />
VIgAkatAk Acmn Anve AhAn Qllda-at7eknaldakngk d - hnnallr dwlnkn khnnil7AAren khAnt7Pa calalari __<br />
dnrakat bati Ra7itakaa draion 7Ar egin .saila hnr1An ; haina _<br />
iduriliLzAinta minictroariaskizela bi_brliarl--__<br />
jn7Art7Aa hnien idnrikn guziari erAkiictekn --_<br />
hemandik zithing-sa1atauek pskarukn_ilutala _<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-2 data 1905-X<br />
mota 1-5 134 mota 1-5<br />
sarrera iduriko<br />
jasotakoa iduriko<br />
136<br />
137<br />
138<br />
139<br />
testuingurua Senti Hcian-ning.aaunaren iduriko--bi-Hauodian__<br />
oroion haiindiagn izan nahiak mWdii nwrla irrickuari<br />
dAl1kA _ - --- - - ----- - ----------- - --<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-1-26<br />
135 mota 1-5 140
Adizlagunak<br />
sarrera Iduriz bederen<br />
jasotakoa iduriz bederen<br />
testuingurua Angalecek nahi hilnllwn Markatu KnmIInakn hadze_<br />
hortz arriakin Aknrdalu ha,tarraret utziz Frant7is<br />
Rzde id viz bederan, hnlaknŕk otuko<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 1 -5<br />
sarrera indarrez sarrera itunaren indarrez<br />
jasotakoa indarez jasotakoa itunbenaren indarrez<br />
testuingurua $gIAn eamnrik atoitan bale. hañan langilaak IenazL testuingurua Fvok agin dahan--dunbenaren jodenez,<br />
utzi 7iynleneen emaknmaakinhatagin Inten te Mediterranen'kn aginpidedun Alemenia'ren -<br />
kelaan arkibi noan puma indaraz otzara igo oden ._- Jagunlza7 It afia_izan_baar_I euke tanamthín'ko<br />
(mei7tar .ati epaileek kalara etelA araniteko - ltvraldaan n5JHI6_llaLa'.lea-m ero tisiAlemania_<br />
Rtsakn gauzak) tutre --<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1923-4-1 data 1937-4-24<br />
mota 1-5 142 mota 1 -5<br />
sarrera indarrez<br />
jasotakoa indarez jasotakoa izan ezik<br />
testuingurua EsirRhnrud nrinn_knmrtnlctek udatara sadtlsiran- testuingurua AgidAnA7 _akar_anrnmikinan, Flaiz Nagtlcikn<br />
Andara] _- - •_ - , - . -<br />
aurtakn igandean izan aziJL_auskar a7knr ik_agio____<br />
R7tiitan arle_lanagn alagis gukenanahenr<br />
gRlraagn eritltek nman dira tartakn heiek acan<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-2 data 1928-2-24<br />
mota 1-5 143 mota 1-5 148<br />
sarrera inolako okerrik gabe sarrera jakinerazi duenez<br />
jasotakoa iñolako okerrik gabe jasotakoa jakin-erazo dienez<br />
testuingurua Pnmhn apalarigazteak Atlantikn itsacn ]ahalari testuingurua J1Aadtid :ka_gnl7ain-nrdakn katnliko_Alta 1 nbn7_ala_<br />
RrAgin 7inn ÍñnlAkn Okerrik goba r:amenlndmAn Rrkalrlar rinharnltak FcpAñAkn Uri nagIlsÍAn elAl7aagin<br />
cun geldi-aldi hatata_Rndik eurrere agilako katolikoak lenbailen 7ahallzako_asmaz ..-<br />
1gtltzareknan_Ç areri zan eta egazkiñw_(iene _- artu-amanatRn diA rdute ..__gaur _11ho1lgn_dukesak____<br />
txikitua gelditu lAn park .ÍAr 4akin Arezn duanaz<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 1-5<br />
sarrera inondik ahal badu<br />
jasotakoa iñundik al badau<br />
144<br />
testuingurua I ensila-RAShat7an havaraen Mllacnliiniñ_paliak___<br />
harat7akn hectoharacailatenaginhante dahAIA<br />
Jñundik .i h . fiu Adierasn_dati-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera isilka<br />
jasotakoa ichilka<br />
testuingurua Aniupanis ata MiLIaLaduak_ erran d ta nola Alamaha<br />
Sri dan anpi7 ata ichilka haraarmAdAren<br />
Hmanáatzan<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 934-1 -26<br />
141 mota 1-5<br />
sarrera izan ezik<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera kalapita gorrian<br />
jasotakoa kalapita gorrian<br />
146<br />
147<br />
149<br />
testuingurua deinan hirurestaeraman dit t kalapita gorian___<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-26<br />
-------------------<br />
145 mota 1-5 150<br />
126
Adizlagunak<br />
sarrera kaldan<br />
jasotakoa kaldan jasotakoa keChuSko<br />
testuingurua 1(nlpahlak ehunka hilak5n hatsagurik ha7tAr testuingurua Karhlrskn Aman zan_jandaa rtarhagn ahiatu<br />
y,,iak kaldan 7alarik(apa,piklrA) f Iditu hahar nahita,<br />
Ilolstakna zan Alnt jandeharranladaaata_ -_<br />
atctiki mandu-hatua<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1975-7-3 data 1935-3-29<br />
mota 1-5 151 mota 1-5 156<br />
sarrera kalerik kale sarrera kinka gaiztoan<br />
jasotakoa kalerik kale jasotakoa kenka gaichtoan<br />
testuingurua Inditarak Tanjnra arian matxinada gogora andu<br />
ftrlta ifQAlatarA ' ran A-k. ( )ingalalararnn<br />
kalta7kn kantak da(Ahil7kitakalarik kala_Pnli7iakn<br />
Askn ArjkA 7Allrltll drtlr7tA Matxinada-7alAAk_amaLtpilA<br />
lagun li,A<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26<br />
mata<br />
1-5<br />
sarrera karie horretara sarrera korderik gabe<br />
jasotakoa karia hortarat jasotakoa korderik gabe<br />
152<br />
testuingurua peionekoFAGORAlanlag¡ag aiAak ,ahal ,ahalik -- testuingurua Aurreko astean g aara- .nagatgaiLLbaLJ7an dagu _<br />
Alaiki dinvta egunhatnsna nahi 7uanq san7akn auzo notan Jgaldak n aldapan hara 7Alnrrnn<br />
hnrkn__haL rian jekitacal _líarj a hnrtarel hnnilak _- 1x1rrlnpulari halok jntahn1A_zs .1â11rlatw_mutil _<br />
bafan arrangurak harrizAipanrbitu7ta naki,uan - Lal<br />
ha7alA IantAgtA 7arrat7ArAt dnaAtalangitak [inta<br />
az dirAla hortaralukn<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1984-1-26 data 1935-4-2<br />
mota 1-5 153 mota 1 -5<br />
sarrera karietara sarrera kosta ahalak kosta<br />
jasotakoa karietara jasotakoa kosta-alak kosta<br />
testuingurua Eknnnmiakn harat-hlrnatnk arjLaijatu rji1117iA hista testuingurua 'Kosta-aIAk kosta Rilhany—tukn_iia_aaan9han-__hnrran<br />
keriatara _ R,kenA7<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1972-2-3 data 1937-5-9<br />
mota 1-5 154 mota 1 -5 159<br />
sarrera karietara sarrera lagun zituela<br />
jasotakoa karietarat jasotakoa lagun zituala<br />
testuingurua E.- hautako Ataka halakoa 7 .I .ket, leAl-kn _- testuingurua Aratçajdakg iratan-AzpaWlakn_hjdnaarliL 7 uan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1983-1-27<br />
mota 1 -5<br />
Aknrdinaran nhnraire hnrtan pnlitikak Are ukan du<br />
harapartas HACIAhastetik Arrana 71d An Irla[puga<br />
harren kariatarat_htsttabaLBginan-z11A1a _<br />
Alamaniaknhiri nausian Mittarrandpresidentek<br />
155<br />
sarrera kexusko<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
nanok hrtdakita_kankanaichtaan_dlrgula He trjg[gn___<br />
sakela, ipin ahala nhuhurki hili hahar haharnrdrreri_<br />
data 1932-9-2<br />
mota<br />
1-5<br />
aldizkaria Argia<br />
salto± Kari-ala Aita RArarh naNagusi-laguna<br />
Prnhintzialal a nonostikn_Jiagllciadagun_7ituala--_<br />
data 1924-9-10<br />
mota<br />
1-5<br />
157<br />
158<br />
--------------<br />
160<br />
127
Adizlagunak<br />
sarrera lanari lotuta sarrera lekuka<br />
jasotakoa lanari lotuta jasotakoa lekuka<br />
testuingurua 7eingn ontakoak hunrhalari dmtde lanari Inhita._ testuingurua Rardin nahasiak dirahalhi•garla_tikitik heldu<br />
7au7kigun harriek IduaLdu haatik, nrn kunde<br />
Etinpianaak gernagn_azkarkiagn hi irrt7An gala____<br />
I AkIrkA arnt7inatll zre- dirA haste 7enhaitalan_gihalarat<br />
Agin hadilta Ain<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-5 data 1936-1-17<br />
mota 1-5 161 mota 1-5 166<br />
sarrera lasal antzean<br />
jasotakoa lasai antzean<br />
testuingurua = - == •<br />
pnskaldnn gaienak<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1932-2-14 data 1973-2-8<br />
mota 1-5 162 mota 1-5<br />
sarrera legearen arabera<br />
jasotakoa legearen arabera<br />
testuingurua Eti=<br />
rrrtarrilnran IahanAtik kesta Pagatu hehar dira _<br />
lngaAren arakara haknteAk heraartna<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera legetxe<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 1-5 164<br />
sarrera lehengo senean<br />
jasotakoa lengo senean<br />
testuingurua Sail n ratant- r kala hi Tuan ziranndlaidarengenA<br />
Besla gmida-mikelan Inngo sanean<br />
163<br />
jasotakoa legetxe<br />
testuingurua Ala_la ha gura mutilekJaniak .lngataa Id t t _<br />
g Ahanlk ezin nk .tu<br />
sarrera lekukoen arabera<br />
jasotakoa lekukoen arabera<br />
testuingurua Lakrknen nrahara_autoaaLsazalhutasun handiegian<br />
sarrera luzaz<br />
jasotakoa luzaz<br />
testuingurua zuhurkiChk0_aman mitan d rua-_nla ha7taiak_-_asaldaluak<br />
agnn liran luna7 Harri nenaksllchatu -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1904-2-26<br />
mota 1-5<br />
sarrera makil ukaldika<br />
jasotakoa maki) ukaldika<br />
testuingurua imamlaclAIdiA) P_IizgizanaL.makd_ukaldika sarluira<br />
jandataral_haisn hai[siat7akn<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
mota 1-5<br />
sarrera manuz<br />
jasotakoa manuz<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-30<br />
testuingurua 1SaparaTnh arnamanduaLan manu z-helsiahazala-da__<br />
nuhliknarantnal -- ____<br />
data 1904-2-26<br />
167<br />
168<br />
169<br />
- -----------<br />
mota 1-5 165 mota 1-5 170<br />
128
Adizlagunak 129<br />
sarrera medioz<br />
jasotakoa medioz<br />
testuingurua Kissinpai_haca_rninirtm aipatuaren madinz<br />
Amerikak mundukn harat-hllnatak nrn kudeatzen<br />
rlituan danhnran ixilik dagnRenia Fnmm hntan<br />
bizkitan~harriz aiparazi min hara hurllrl . harakin<br />
hakardalaoraino knndahl<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1974-2-7 data 1935-4-2<br />
mota 1-5 171 mota 1-5 176<br />
sarrera medioz<br />
jasotakoa medioz jasotakoa ondorioz<br />
testuingurua AçtAlnhsn arataaan talahiztaran madinz<br />
Frantaacari mtnbatu M riisnard rI stainp<br />
Praa idallla-_Ennaû daukuzonan dunan aknnnmia__ .<br />
Frantzian Tartan diran gura kizi moldaeran<br />
bnhateaarant'at aiutan apioak izan diran lan ata<br />
knnhiamanduak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-5<br />
sarrera mehatxuka<br />
jasotakoa mehatchuka jasotakoa ondorioz<br />
testuingurua Eta_ntda paziatarik mahotsuko ari 7ai7knie Paladjiat<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota 1-5<br />
sarrera menturaz<br />
sarrera ondotik<br />
jasotakoa menturaz jasotakoa ondotik<br />
testuingurua t e hahnrran jahak haria kuipe has egin-___ testuingurua : 11 .~' 0.a ~ 3. r, a.r. LI 1<br />
Ja,akatrt enoiuan hnrnndata noa ikhusirik -- Hikamena Tuan rhaulamc mjnstrnak-bnbanduaak _<br />
i-nan 7iraie gaztipahtak Astalahanaan ministroak_<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1955-9-11 data 1934-1-26<br />
atpairalarathL-liratarik_ eirar>-du_znin_ 1ahendun_-_i<br />
manen diranjn .k _7<br />
Aithnr dup~_ttnbandua hend enek gosluaalla idei t --<br />
mota 1 -5 174 mota 1-5 179<br />
sarrera mukurru betea<br />
jasotakoa mukUrru bethea jasotakoa oneristeZ<br />
testuingurua Rainnakn trinketa mukurri harpa zanataharrahlm<br />
har lagun a7in sartu dira tnkirik gehiago az i7ana7<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
172 mota 1-5 177<br />
173<br />
sarrera ohi den bezala<br />
jasotakoa oi dan bazela<br />
testuingurua t Ldan_bazdla aungafhak gn*-k<br />
nla7akin hatean i,anun dira<br />
sarrera ondorioz<br />
sarrera ondorioz<br />
- ----------------------------<br />
testuingurua auto_ hatak ixkutLdu arrabida-junta hataan_aja<br />
kanik harahalahitdahurllaabadu knlpan gpdprinz<br />
testuingurua - (luzi g aitzak Riarnnan partikulazki P ahakp_--_<br />
iparraldaap__EL rila ikaragarria- nrt7i hnrjakirt:<br />
Jskuka._haroa_ara_ba_ -i rdxn_Arrnlt7a_hat7uwn<br />
bainakn harri_ piknrak_ eta on d oriez._makui askn-<br />
Jahnrari .untsalan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-5 178<br />
sarrera oneristez<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1963-4-4 data 1937-5-19<br />
testuingurua jardunaldilrraik hiria -- .Alamania_la_Erantzja<br />
Alkart7akn edn adj7kidatzakn ammn7 aduamor ____<br />
garan77itsnak avikn ata dahw7 an_diñnanakbadua____<br />
Adi7kidetza_Bdn~lkarlza_nn_llabaren_ntLauslaz___<br />
ttt . 1 .pLnt- wq ncic da<br />
-------------<br />
mota 1-5 175 mota 1-5 180
Adizlagunak 130<br />
sarrera oneritziz<br />
jasotakoa oneroztez<br />
testuingurua Flrrnk ROin dahan ihmhenaren indarraz<br />
Maditarranan'ko Aginpidadan Alamania'ran<br />
laguntzaz Italia izan haur lauka la nanuhin'kn __<br />
I urrpldawn astara h all aren nnarn71R7 AIAmania -_<br />
hau<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria<br />
data 1937-4-24 data<br />
mota 1-5 181 mota<br />
sarrera onez-onean<br />
jasotakoa onez-onean jasotakoa oro har<br />
testuingurua ASlaartaaq MadrilAtik Rtnrri da manua nrw7-nnaan testuingurua Aurten Knntsejlu4anaralak teniontzat hozkatu_<br />
pdn inriArrAren hidA7 4—hnrtarik kasat7akq hnr Sns Aldatik 7iAnRn nta da RRsenAharrArant7At7 _<br />
- r .- Haleranrn haLaitnrtii hehant dopa harria urrats -<br />
-anega s t7inatn7 doala heiharriko huni7a0iar hei _<br />
alapra dRnAk RIpArratArAt7Akn duten IAhlarl __<br />
- $skan____ - _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8 data 1973-2-8<br />
mota 1-5 182 mota 1-5 187<br />
sarrera onik<br />
jasotakoa onik jasotakoa oro kunda<br />
testuingurua Madrid ondotik nnnnslira zatnrran alaba armrü_haL- testuingurua aanhin nahasiak dira hRlhi,_garla likitik heldu __<br />
lau mIJA mRlrn Onilik aiori ta IwAlllrik QeIdith da 7auzkipun harriak Iduri du haatik nrn kunda<br />
Eman (;izanak onik Elippiannakoamagu.azkarkiapn_hiluutzan_diiala-__<br />
Lakuka_aint7inatu wt _diia„J2asiglanb aitatan<br />
gihnlwrat wnin hwdulw arro.__ _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1921-7-10<br />
mota<br />
1 -5<br />
sarrera oraingo ustez<br />
jasotakoa oraiko ustez<br />
testuingurua Oroiko irotazhaldardpdurtean hunrwtua bonen I_<br />
hnri Pazientzia Anaihatharia haharkn oroion<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 1-5<br />
sarrera ordaintzat<br />
jasotakoa ordaintzat<br />
184<br />
testuingurua faana¿kaateRaran-bazterlzaaran n ntinlik._.lnsa---<br />
aldizkaria Herria<br />
dato .baut .t ,, aint'aLENY -kosk ___<br />
data 1985-1-31<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera orde<br />
jasotakoa orde<br />
testuingurua Eüwnkura hajginen aspaldiko iirthawtaa_GZ_Qiniuala__<br />
gahiagnnanlmikhainon nagiznrda primadera<br />
__--<br />
Eskualduna<br />
1911-1-27<br />
sarrera oro har<br />
sarrera oro konda<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
1-5 186<br />
data 1936-1-17<br />
183 mota 1-5 188<br />
sarrera oro konda<br />
jasotakoa oro konda<br />
testuingurua Ez~a~uailakn_baizik ._'rnIazenduta:_twusk_~z-_-ntuwla<br />
nrn knnda argi handinik_ekaniz an salbu<br />
pondudtati_btr r"7<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
mota 1-5 189<br />
sarrera orohar<br />
jasotakoa oro har<br />
testuingurua Apanaronkasuaata_apazpikuarana hArdin-bardjnak_<br />
fiirp nrn .bar nahiaapa7bairlnTT7nikii an dago__<br />
dan_ mandu zabalago_Ela<br />
flana<br />
pnzpikuan~rarga_azhan-_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
185 mota 1-5 190
Adizlagunak 131<br />
sarrera ororen buruan sarrera partzuer<br />
jasotakoa ororen buruan jasotakoa phartzuer<br />
testuingurua HainonnrnrAn haroan, ustA heion hnheki hororahr testuingurua Arahaki1191a_89rfh8rnkn- phartzuar anaia hwtzl¿___<br />
jis hilki- hari haran Artean ari-Ar hR-la<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 1-5 191<br />
sarrera orotara sarrera puntu horren gainean<br />
jasotakoa orotarat jasotakoa pundu horren gañan<br />
testuingurua rimcsrd-iarAk42IAQIm dirA flrptarat Azerira-- testuingurua Hertzaanhil7frLi- maia ltipivan dinte__haiu£ifnainrian949IAQun<br />
hai,ik Rnhi17 AgunhatArta IAnnAn Ari dira- 1artoilnz Arthe<br />
hart,An<br />
aditurik<br />
Aanan<br />
duen ministrrA r prrtajuekin AlUAr<br />
-<br />
AninarA7i du Iage.harazl ba nhendu horren<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1967-4-6 data 1932-1-1<br />
mota 1-5 192 mota 1-5 197<br />
sarrera oroz gainetik<br />
jasotakoa oroz gainetik<br />
testuingurua flrn7 QAinAtik kalte Iitake hakaarAnl7Al Firtppg__<br />
hasa haladi AmArikaran gornik hari Irdllrik Aonnev<br />
rl ka hakarrlk eta 7inA7 osri7An _ --<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1983-1-27<br />
mota 1-5 193<br />
sarrera oso bestela<br />
jasotakoa oso bestela<br />
testuingurua lonagoalzan i=anualAnhuniak ikestRanHar__<br />
7ignrkatnhoa,7An nkArf2,Ainikat,il7ainn lflnri<br />
hunuahu esa agiten<br />
r -nk -a n hastate daedp nrsin_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 1-5<br />
sarrera osterantzean<br />
jasotakoa osterantzean<br />
testuingurua (,arnnAnaraASA/loriak dirAiA nagusi asarl-daba .ata--<br />
VaIAnnia'kn npharnuari w,kan-it- igori Ai deitan<br />
guafdif nisiLdnlakna_A,Araattltakn Askahia7 __<br />
j)clArant7Aan edozei n hida7 A, arEatukn dituala_<br />
Aurak gas , haar h .¡ t, pns _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-9<br />
mota 1-5<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
194 mota 1 .5 199<br />
195<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota<br />
1-5<br />
sarrera salbu<br />
jasotakoa salbu<br />
testuingurua ralarandum_blurak_ e7 duala oro korda<br />
handirik ak.rt7An nAlhu panda hall huruz . --<br />
aldizkaria Harria<br />
data 1962-4-12<br />
sarrera tarteka<br />
jasotakoa tarteka<br />
testuingurua 42'na hArdindu_ziran_bet,atân_flhek_ata_hastatAn__<br />
aiak AllrallkJhljla7 tartaka<br />
196<br />
mota 1-5 198<br />
sarrera segurik<br />
jasotakoa segurik<br />
testuingurua Kolpatuak Ahurkahilak 5o hat seQurik ha7tar _-_<br />
.ptr'iak kaldar<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 1-5 200
Adizlaqunak 132<br />
sarrera ukaldika sarrera usatu bezala<br />
jasotakoa ukaldika jasotakoa usatu bezala<br />
testuingurua Arets hautarikhate, snldadohatearthu daVitra__ testuingurua Itsatsi hazala-_RA7kn-egunlallnli7inA7inngn ederrak<br />
ttirikn kaserna hAIAAn hordi Arraila GAnihet ,iren AthArrAt7ekn elr,en<br />
hkeldika Inthu da lehenik eta pern hainneta pantaz ___<br />
bere (egun guziak eint7inean kanpnrat halenht 7oin _<br />
lasterrago<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1916-X data 1959-4-2<br />
mota 1 .5 201 mota 1-5 206<br />
sarrera urran<br />
jasotakoa urran jasotakoa ustean<br />
testuingurua Iragan esteen ekainaren 95-an sartu da erfasuma testuingurua 1Lf,S-1Lerantzuna-~ eritsnn u ean etar&lan__<br />
Portugalen meneko Apnn ondoan r r<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1975-7-3 data 1937-5-18<br />
mota 1-5 202 mota 1-5 207<br />
sarrera urrun barik sarrera xede hortara<br />
i_<br />
jasotakoa urrun barik jasotakoa chede hortarat<br />
testuingurua LuinrtatikiirLrn harik, testuingurua nahL Juke hantsttA Amodio deptUatuwn Artoan<br />
gizon mullnhn hat, afera hori hehar hezala _<br />
IIiaizekn _-___--_lhada_hadaraLpat<br />
tsatll du gamharak r mintza_alkian<br />
paper harazihat<br />
sinadurekla-_<br />
herteedaant datu ,egunen<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-1-10 data 1934-1-26<br />
mota 1-5 203 mota 1-5<br />
sarrera urtatakarl<br />
jasotakoa urtatskari jasotakoa zamatuta<br />
testuingurua UrtAtskari eutn herriak karintu dira ehunerenlzat_<br />
birrtae (tille hasiera<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 1-5<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota<br />
1 -5<br />
sarrera ustean<br />
sarrera zamatuta<br />
testuingurua Elai olend'wtilt elur ; jxAn diren imntzi wk---lAki-adaki,<br />
7ArnAhttA AIn can dira<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
204 mota 1-5<br />
sarrera urtero legez sarrera zer gerta ere<br />
jasotakoa urtero lez jasotakoa zer gerta ere<br />
testuingurua Agintariak trrtera_leziran dira Ia únaga :ka testuingurua Soin dn az diran~malikann4u7ia k-haQdikyuundLL__<br />
aspetsea ikusten dihnte 7wr pArta era<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
208<br />
209<br />
205 mota 1-5 210
Adizlagunak<br />
sarrera zuririk<br />
jasotakoa zuririk<br />
testuingurua j menhurgn- A ldundia'n~riknbakearieustekc-<br />
aldizkaria Eguna<br />
Autarki jzandireta , 19 aurkatahat, rink<br />
data 1937-4-28<br />
mota 1-5 211<br />
sarrera zuzen kontra<br />
jasotakoa zuzen kontra<br />
testuingurua 9klm-zmialist deputahtgn tumvagiak sareak<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
I ava[, minirtrn nausiak, ihardetsi , iinnvanknnlrp _<br />
J1ela hola lanean ari __<br />
data 1932-1-1<br />
mota 1-5 212<br />
sarrera zuzen kontra<br />
jasotakoa zuzen kontra<br />
testuingurua Hnriek_nrn egiak zuel a yúatu duteindiakn jtga__<br />
naualak nrzan knntra ,ala harez jarria hara<br />
tleputatu eikien _ete_lagearan arsherehara __<br />
Jlemisinnea behar nuela aman ata pahiano ez<br />
daputahu presentatu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-5 213<br />
133
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-6 Menpekoak
Menpekoak 135<br />
sarrera A aitzin sarrera A-(e)la karia<br />
jasotakoa jakin aitzin jasotakoa direla karia<br />
testuingurua ine aida palditzan inkat7eko jakin aiten hatns _ testuingurua Kanadyatana Da IIa_maizaiLizan dira<br />
pta had7aak 7nmhagwrran iAlikn liran Jaletnnaban rdgarri I ans-akn nahasmenduak direla<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11 data 1961-4-6<br />
mota 1 .6 1 mota 1 -6 6<br />
sarrera A baledi sarrera A-(e)larik<br />
jasotakoa A ba'daite jasotakoa A-larek<br />
testuingurua Alemani ata lnpnn _aertu dagoIaz_Furnpan nastarik__ testuingurua J=Q ezcirl-baLgnizelik_elarai—larikJturEUa-malmko-<br />
-anrttr hn 'dAite AtaaandraltA AlrrAk lntutakn goieren 7ijnanRRn mntnrakSu arhl ta wga7kiñs__<br />
--- _ haLhataen~rortsan__<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-1-10 data 1923-4-1<br />
mota 1-6 2 mota 1-6<br />
sarrera A beharrez<br />
jasotakoa A beharrez jasotakoa zelarik<br />
testuingurua NinAn Ai arrataratu dira C,iscard d'Fçtainp fra teas<br />
prasidantaataSchmidtRIRmanlakan ministroa<br />
diruak spun bnlan_agarbi siikwrarantrat gantiapaiLU_<br />
jerhait kalrsihr hAharra7 nahi7 hilkura hnrran --<br />
sarrera A bezain laster<br />
sarrera A- (e)Iarik<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1976-2-19 data 1928-2-24<br />
mota 1-6 3 mota 1-6<br />
testuingurua Actaada la. uranga_ s unaz amialdL.aine<br />
Zalarik_JimAA ha,iu agatar ttrdahluutik atente<br />
alurarlaan__thtll-0<br />
sarrera A- (e )Iarik<br />
jasotakoa bezain laster jasotakoa ari zirelarik<br />
testuingurua Eauia_jakin bezain laatwr ViAtnamdarrak agit7alsi _ testuingurua Jrupaan Jarrearl_afl_ZlrelaiiL mend'a hnla _zaj¿i_~ia____<br />
,ihianRumania gisa harean Xinaka7hailuherdeus al langile esan arrape!<br />
hazt,aknrik<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1979-1-18 data 1929-12-13<br />
mota 1-6 4 mata 1-6 9<br />
sarrera A-(e)la bide<br />
jasotakoa dirala bide<br />
testuingurua Aiamaneitderahil7an ArahiIlAknak_dirala higa<br />
pealpan hatu agin ditu<br />
sarrera A- (e )Iarik<br />
jasotakoa zelarik<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-1-10 data 1931-8-30<br />
mota 1-6 5 mota 1-6<br />
7<br />
8<br />
----------------<br />
testuingurua Eguraldi ene sla_nstrnpa agunazalariknaikajanda__<br />
---------- --- ----------<br />
10
Menpekoak<br />
sarrera A-(e)larik sarrera A-t(z)eaz gainera<br />
jasotakoa direlarik jasotakoa A-tez gañera<br />
testuingurua Fta ilargirst heldu izan direlarik hi azlronotak, testuingurua Aláundiad~tel e Psaregmn_hari_emataz aainerg,____<br />
jaundu gu7Uik era jin zeizknte knnnlimanduak<br />
tidalg, ziei idatzi die haran lagunka eska zergak<br />
AmsLkanneri ata haraziki NiYnn Prasidaniarl __ azaílzeanrrlAint,ac hA1nn_Rrexagn haitat<br />
- ------------<br />
Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota<br />
1 -6<br />
sarrera A-(e)nentz<br />
jasotakoa dituztenetz .<br />
testuingurua Ez.dakigu as Alnariennek-harak gatuak tente ikusten<br />
rtitn7tan .t7<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2<br />
mota 1-6<br />
sarrera A ostean<br />
jasotakoa ornidu-ostean<br />
testuingurua Munduerj.hirea~q iten diñerrbwn ega7kin hat_u[i~_<br />
pretekn aga7kin-zelaira iAtai zen feenliña7<br />
nrnldu-nstaan_egeztAka_a i lan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota<br />
1-6<br />
sarrera A-enean<br />
11<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 1 -6 1 6<br />
sarrera A-t(z)eko ariaz<br />
jasotakoa ateratzeko ariaz<br />
testuingurua Fz de dudarik-harAn YaderalaraLnahi diluzia[a--_<br />
Amerikanoak hildu Furnpannak pntrnla7_diran____<br />
lira -hira _hnulalauk_Bteralzekaanaz_-<br />
jasotakoa ateraenean jasotakoa erabagiteko ustez<br />
testuingurua Ftekarari_auskaldunekget7ika7Atereonean zili testuingurua fiaur_havertukn_da_harzira n harr ilaleLn--J ertza_-_<br />
mlituta dagnzan-gaziak arahagitaka ustaz<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1928-2-24 data 1937-1-10<br />
mota 1 -6 1 4 mota 1-6 1 9<br />
sarrera A-n arren sarrera A-tu(a)z batera<br />
jasotakoa egin eztuten arren<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
1 2 mota 1-6 1 7<br />
13<br />
sarrera A-t(z)eko asmoz<br />
jasotakoa erasoteko asmoz<br />
testuingurua ijirkair PrILnnan muganmiza asi dira arasn takn-aamgz-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1 -6 1 8<br />
sarrera A-t(z)eko ustez<br />
jasotakoa eskartuaz batera<br />
testuingurua Agidanez nkar-Pnt7nni"inan~EJai7 Nagusik__ testuingurua $ere hialtunP Pskartna,_ iara .irakurle-.guztiel<br />
(ia7tadiaren ieieldiei hilotz lia hatet ' erdi antAn - adiere7itPn dalttsagu :Plagei lagnla -<br />
Aurrakn_igandaan izen Pzik- ausknra7knrik jagia__- ____ ---aztutanarran_lenagn-al<br />
agiP g~tk_esana n --<br />
,aitceegn Pritusk omen dira tartaka teniekasan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1928-2-24 data 1937-1-10<br />
mota 1-6 1 5 mota 1-6 20<br />
136
Menpekoak 137<br />
sarrera A-z geroz<br />
jasotakoa sartuz geroz .<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota 1-6<br />
sarrera aldi (uziz<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 1-6<br />
sarrera baA . . . A<br />
sarrera baA . . . A<br />
22<br />
sarrera dela bide<br />
jasotakoa dela bide<br />
testuingurua larrahauk-agilAan,4 apila pacatii diraminaroak testuingurua Aatdurra7 Ada_Qnhamriknak nai du laruiradala-bida_<br />
grahan canil,gar ., A ckal arrikn —p iammkari haih,dit-la --<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30<br />
21 mota 1 -6 26<br />
sarrera dela eta<br />
jasotakoa aldi guziz jasotakoa dala-ta<br />
testuingurua EainadhaharradanaldiQn7i7 knntcaihtaran hurtl testuingurua Eapadara cduniarioak hidalt7pa dalala atvi aü ___hartaharrika<br />
mari(hlmAk hit da7Aka han7aia ara DarA7tltbai&asara Anin_panA7karn,Jngalandar ___<br />
__ izpflrragrak_nrahag zealzak-askatu-Bahez<br />
sarrera dela kausa<br />
jasotakoa irabazi bazuten, aste huntan galdu dute jasotakoa dela kausa<br />
testuingurua ,loandanastoan r;astaci AIA1acak iraha,i hA7utan , testuingurua Aitnr_ dn Pnmnidou_ sa sidentak_heui_pnbran .indar__<br />
natahuninn OAldu dota Eta Antaaguak dahalda dirolaharaaharatsn ___<br />
pahuika-del a kal ua.<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1929-12-13 data 1972-2-3<br />
mota 1-6 23 mota 1-6 28<br />
sarrera dela medio<br />
jasotakoa ematen badute, badira jasotakoa dela medio<br />
testuingurua iajnlaaak-atsegin Ate l z amatan haduta h d' _<br />
$andel hAAr dieta hanta QA117A hatnwk<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 1-6 24<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1-6 27<br />
testuingurua Ixtorlo hal_dela_medin_harriz era-babar donu n~Ida_<br />
hau-agin - Nnranak dira IantaQiak?<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18<br />
sarrera bide A-(e)Ia sarrera den ezkero<br />
jasotakoa bide dirala jasotakoa dan ezkero<br />
-----------------------<br />
mota 1 -6 29<br />
testuingurua Egazkinak.agin darna7an hnnhardanak_ida_diralA testuingurua aiui hasa ar-tuhara_nsora agia<br />
ntha_QQra_Qnraka inrrl lain _ ,Iagalandnr i rpa_npiak arahAgl 7ahat7akaskenL---dAhaz<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10 data 1937-1-10<br />
mota 1-6 25 mota 1-6 30
Menpekoak<br />
sarrera denentz sarrera ez direnentz<br />
jasotakoa denentz jasotakoa ez direnentz<br />
testuingurua Calaic-kn Alderdi horri sn onik egiten din hainaa7 - testuingurua C'Anava hnrtan salha1u& arahe[a,-_bagauda_aZ<br />
haitAki hArainn Inanan danant7 jhranant7 ahille7ia7 ate jeinu amt7inwtrrannk<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1914-X<br />
mota 1-6 31<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 1-6<br />
sarrera diren ber<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 1-6<br />
sarrera duen ber<br />
jasotakoa duen ber<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota<br />
1 -6<br />
33<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
sarrera dioenez sarrera ezen - . . bait<br />
jasotakoa dinoanez jasotakoa ezen . . . baitute<br />
n_<br />
testuingurua ipar heiak dinnenA7 01,A ;m d g._I Iano .,áristan-_dudalhuntak<br />
I nndnn-a gnrda datu hara dunak<br />
testuingurua orri Ondarroan haroan anrkitukn -ciutg - ]ahaLdute[L_<br />
h nr -_ --_- _<br />
ne_QuZJZ, a7aagI hnrmstagr ado<br />
iznt3 hormr tegitako_-lantu . hfl[ü__hBLalluatu<br />
haitutehaa<br />
mota<br />
1-6<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
32 mota 1-6<br />
sarrera ezenez<br />
jasotakoa diren ber jasotakoa ezenez<br />
testuingurua Xada horian arrehara saI-ernSpsnak ditu7la<br />
jahanik saiak erraztuko delako harri hnriakin<br />
_ testuingurua $ei[laR-jakÍnliuenwan na[~hg[t7ala direla mlnino<br />
nahiAQnjZaa1Ji trama7nnpkilakna adin A7wnw7<br />
fiarr~ amaki amaki A ta_hehnLdan-hainaret helduko_- pps¡glakn emplegaW_~euslEn-Qaldea~nelst<br />
lli[anter partasar ncn sar Ara7ikn diUUta FFE-n __- -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1902-3-14<br />
sarrera I bide<br />
jasotakoa bide<br />
36<br />
37<br />
mota 1-6 38<br />
testuingurua Hardkn janda hakntchak hnsa amaitan ditenhat_ testuingurua Fga7kiñnn artakatn bida-la[r_jaguOTausLdl1gJjntztk__<br />
hautatan Ahalkn ditu knntcailukn manhrnak fuatrn Caminnc'an<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1959-1 . 1 data 1937-4-25<br />
mota 1-6 34 mota 1-6 39<br />
sarrera ea denentz sarrera I-ez bestalde<br />
jasotakoa ea errespetatua denentz jasotakoa lerrokoez bestalde<br />
testuingurua }lurrak harriz ignrrikn_ditu_hara Qi7nnak _ _ testuingurua Ramtnstay_eta_B ahachka[a n tarrokoez-~estald~---<br />
HaQn-Viatnamakn hiriataaskinlde grniatarat _- hRdihtgn hncpasai pilotari hautak<br />
hagi[a dezaten ea errespetatua denentz Parisakn-- -<br />
akordioa Bols idtui_lukfl_dannk ndhLlukataIn<br />
hakAArAn Alda Inkahl<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
----------- - -<br />
35 mota 1 -6 40<br />
138
Menpekoak 139<br />
sarrera ikusi eta sarrera nahiz<br />
jasotakoa ikusi eta jasotakoa nahiz<br />
testuingurua Hpnhi,kna detkatedudarik gahe Frantsesak eta testuingurua Jean rien innandean -dapu)gtuaklanaan ari j zaddire _<br />
plamwnnk Furnparangoma harazikimai ikoci wta nahizhiidjela akhahatn RR7pwran hi17hartua ,intan_<br />
lar den gertatu Angolan nngnatabiAk hailAOdA R7 _<br />
dilakala_hahprhpda hanhat lido Amprikannpn<br />
prranari<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1976-2-19 data 1902-3-14<br />
mota 1-6 41 mota 1 .6 46<br />
sarrera izaki sarrera nahiz . . . den<br />
jasotakoa izaki jasotakoa nahiz . . . den<br />
testuingurua Ft7kadi'kn noria IkpntnlerA cartit eni dIBAn testuingurua 7Anhail bn7en hi llzea._onize tik n 7a ra,_nahizbtua__<br />
7Anhail,u gndw-nñAlAn i7Aki eskeak A7in izan araoa gaizki rtap^nndnrinpk erakusten duten__<br />
fübl,le garai7 aiirkA7(n __ hazala<br />
Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota<br />
1-6<br />
sarrera izaki eta<br />
jasotakoa izaki eta<br />
testuingurua RprahalA hahiplakn kanbia jin 7it7Aikun gngorat __<br />
ausarteht<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1934-1-26<br />
mota 1 -6<br />
sarrera izaki eta<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31<br />
mota 1-6<br />
sarrera izaki-eta<br />
jasotakoa izaki-eta<br />
testuingurua Fitape-hilea hitctii i7Aki-eta.gtna IRrrpht , Arola_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 1-6<br />
42<br />
43<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1908-2-28<br />
mota<br />
1 -6<br />
sarrera nahiz . . . den<br />
jasotakoa nahiz ez diren<br />
testuingurua Nahi7e7rtiran oraino trAhA _ttatrgan_jkusgania<br />
amaddntA naturalki<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 1-6<br />
sarrera nola<br />
jasotakoa izanki eta jasotakoa nola<br />
testuingurua Ahultzenhacia 7eIa idtuitu 7pinleIRrlk - Frpan-c testuingurua .1nan danaldianArrailRn ginaulzuEyrn-_r101abArrirAtAraman<br />
dute PRrisAkn nnrtnrathera& hAn rlAphttahrtak nnl7AIik nnVprAt 7ArhajLnnik A ta___<br />
naspitelea i7Anki Ata prenendegian heroan _ agjlen duten -__<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
44 mota 1-6<br />
sarrera nota<br />
jasotakoa nola<br />
testuingurua JHnmravlatinh aiLda_FtaLn! lnis Amarikalakii--_<br />
afrasumaran Prasidwnta Ir : . : . :ponean jakin arazi_<br />
du nola AIAmantA -blnkaganhtoan_zan_alabehar_-__<br />
litakala harahala_jaaniiari asko emwiterA`<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10<br />
45 mota 1-6 50<br />
47<br />
48<br />
49
Menpekoak<br />
sarrera nola<br />
jasotakoa nola<br />
testuingurua FrrAn-dunolp hohakldll Han alperron artako<br />
ircarkah,a nota agin liran hartza arrasllmakilakn<br />
har-emanak pta nolahatgsl)Daari lan tinkatzen<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1965-4-1<br />
mota 1-6<br />
sarrera non ez A-n<br />
jasotakoa non ez diren jasotakoa usiez eta<br />
testuingurua F7dA hnlAknrik gartahtkn hamandik pintzinat non<br />
p7diron depuratuk urrikit,an Agindotanlannn<br />
hortaz Flan arran behar dogg,1ci geldit7nn _<br />
direlalare barri horren nahi Aurenean khantzakn __-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
mota 1-6<br />
sarrera non ez A-n<br />
jasotakoa nun eztuen jasotakoa zela kausa<br />
testuingurua ( ;orla hili da hahtiAtahi7iknzorigaitzazdagon testuingurua 9uni_hausta frangn amaitan da7kn hkaraglnnk<br />
zortzian Iavalenaskainteak a7A ukan du Ata 9saga n amarikann ptssidantari Haro hori zola<br />
Italiako kesat a hatpk d~onA az_dugu nahafltean-_. kanna kemil7a0 gw1]autan,_az dako_alahalnan<br />
numtik jin ahal litakan ackaintza_harrrbnt nun Notara plazerrikunio ManagllakourLzagiak_joati___<br />
heukrian<br />
astean ukan dudan hisira<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1936-1-17 data 1985-1-31<br />
mota 1-6 53 mota 1-6 58<br />
sarrera non ez A-n<br />
jasotakoa nun ez dituzten jasotakoa zuten ezkeroz<br />
testuingurua Fz dira haraz atnarat it,ulikn non a7 dih171Rn _ testuingurua Leteari agintaritza MRdrid'ko_-Eastro'an_baraganatunnartuek<br />
ata arr-spRtatnak ikusten hara dretmakl ZLlpn azkarn7 - 7 d ta haste gA zorik egin -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota 1-6<br />
sarrera ondorioz<br />
jasotakoa Ondorioz<br />
testuingurua F d k h k 7d t hnlaknrik adihlmahi_<br />
okan rlndnrin7 Haran gauditzen da garhaitatditik<br />
kanpo<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
-------- -----<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
51 mota 1 -6<br />
52<br />
54<br />
mota 1 -6 55<br />
sarrera salbu<br />
jasotakoa salbu<br />
testuingurua<br />
hpüako_pagatuak izan gaha-_maia_salhu<br />
sarrera ustez eta<br />
testuingurua kaohtLdaipa_patak_harilltluad_I 1sta7 atanain akn_liAnt7iak<br />
urranjik nahi duan ukhn agin IphhAr- --<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota<br />
1 -6<br />
sarrera zela kausa<br />
sarrera zen ezkeroz<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota<br />
1-6<br />
56<br />
57<br />
59<br />
140
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
1-7 Juntagailuak
Juntagailuak<br />
sarrera ahatlk<br />
jasotakoa ahatlk jasotakoa alabainan<br />
testuingurua t3ada_agia Jranon T m pr-cidantarAn cnlac horiotan testuingurua ûr unisn behatu-Ata_9LduLa28re11- haldurrik izan<br />
Ahalika7dira haharhada donak harakin ncnki akort<br />
i7AnAn, az haihaknla iduri hola a7kami data gtii[a<br />
Frantcacak .-0AUzak nnlSA hatnatzi mira harrian<br />
Aknnnmia hara7ikl_knada_dilA7kalink mllhln baL-_ AIRhRinan_hAhAr da iknci kAnporal caI17An_~-_<br />
hnrhil langaha handik erostan dnnim haina pahiapn i Ila r -<br />
aldarra pta t~initu_dala '--<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 1-7<br />
sarrera aitzitik<br />
jasotakoa aitzitik<br />
testuingurua Harriakahnnahnak dint askiiAldanik kaimaihi_aZ_duanI<br />
t ki balm Alan Fis aibilik eskaaldunak aurkita<br />
diunm _askn Isk,ttan a7 duiraktula_hihirik _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2<br />
mota 1-7<br />
sarrera ala I ala I sarrera alabainan<br />
jasotakoa ala zenatur ala deputatu jasotakoa alabainan<br />
testuingurua surA Zaga-egileak,_AIA 7Anahv Ala dapulAhl harri__<br />
hilduak ditugujnandRn ActAAo AndhAngnharan -<br />
)>pUerretakn~unr7Apitzal aInl iu ditii7tA4azkp_berek<br />
IAnasLlnt7Arat dne7i h r h I<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1919- X<br />
mota 1-7<br />
testuingurua neskatcha rharmantak traltcihtkr diht7tA--<br />
7arhibahikn da7kntanakAIRhhirhkntrtiAIR<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2<br />
mota 1-7<br />
ngi--Itipi. a1aadari<br />
sarrera alabaina<br />
1<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-1 -26<br />
2 mota 1-7<br />
3<br />
4<br />
sarrera alabainan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota<br />
1-7<br />
sarrera alabainan<br />
jasotakoa alabainan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1957-4-11 data 1914-X<br />
mota 1-7 5 mota 1-7<br />
testuingurua Radii hamahnct hilahntaEainQaknnnrhua1 dogma_-__<br />
Yluaan nf_âMpalnc' daibi iIsaq-unbi~Eahdua<br />
alabainanjabaak 7nr balzuazsmen_zllualakotz-___<br />
testuingurua munduka-politkaraa_harathumatalan_bida_bacalils_-<br />
7irAla_ihilikn F7dadudarik _paMZtik mundukn<br />
gora_haharAguzien Ont ik h aranJIil7a ata iki_duteh_<br />
bLerracwmak._lwlluaren--partatilLhadabt ditu7le_-_<br />
alahai a_Inarren anakn haramant7aL<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1983-1 -27<br />
mota 1-7 8<br />
sarrera ala I, ela 1 sarrera alde batetik . . . beste aldetik<br />
jasotakoa ala bhichkotch, ala ogi-ttipi, ala edari . jasotakoa alde batetik . . . bertze aldetik<br />
testuingurua Aldabalalik_badakita 7er_dinAkala sadhukn_darL-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
sarrera aldlZ<br />
Rert7w aldatk badgk¿(e_are pastuak ehaupideak_-_<br />
noraduno_altchatuka<br />
data 1932-9-2<br />
jasotakoa Alabainan jasotakoa aldiz<br />
mota 1-7 9<br />
testuingurua Halenarahe ra az titaka rhrhan_- .-_Alahainan hnz<br />
testuingurua<br />
Araukapacata itokoan Aapidahr , a hez Arlas-naka ackiialrlaan aldjz_lan aldardpan 7ilhalui_pahionak<br />
hildar¿k_ - - nabLukan du-Ze aapindu2 anhit7 enldado_galdu_ata_<br />
nahurLez<strong>Bi</strong>lzioatu--Al amanan knmnAinia ncn_haL--_<br />
.cathiatu dugu atA hi7irik palditu d (ran_btitatan _--_<br />
hagpj_atahamar-saldadnak_p , .., n~ilea paldaht ----<br />
6<br />
7<br />
10<br />
142
Juntagailuak 143<br />
sarrera aldiz sarrera anartean<br />
jasotakoa aldiz jasotakoa anartean<br />
testuingurua II nAk hadakitA kankn gnichtnan dngllla HArriRren testuingurua Ezllikn dAputRtuak hahaLhlkete sandi-ArA7i<br />
«Akaln agin AhnIA chuhurki hili haher haharnrduari hadirAla AIAa7ameraman knndi7innnrik gahA -<br />
hori, Rgltakn ---------ri<br />
ns A ntchki nahi haran jornala _ AnattnaR-_Ghahen-nelhes hiufgarraa.gidikn7 _<br />
Harriko dinvaina, Inhl dialari nahi duZlln tokian ilAputRtuan prncidanl8- -dahainongin<br />
a7hunkiL - ------------------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1932-9-2 data 1967-4-6<br />
mota 1-7 11 mota 1-7 16<br />
sarrera aldiz<br />
jasotakoa Aldiz jasotakoa han artean<br />
testuingurua az haz gahiRnak hildurik Aldiz hakarkA testuingurua RA nRn ngint7a_iniraagaitiaL .agin halinhada7kn_afa__<br />
prasantabv majnriak .garhRitzan du inhA,t lrantspc mini-luiari aknüdna_ggm ___<br />
egjt .ko . d& Han artoan_ ia al ArragAari<br />
minlzaluko 7akn Kianjngnr-_ A7 halinhR7akp_Jadnnik__<br />
aglna<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11 data 1974-2-7<br />
mota 1-7 1 2 mota 1 -7 1 7<br />
aldiz<br />
sarrera anartean<br />
sarrera bada ere<br />
jasotakoa aldiz jasotakoa bada ere<br />
testuingurua Amirikannak onartu dinl,IaAcmehoriek HAnniAkn_ testuingurua SalvAint a_amajAAkAraz ikusi gAnihm Salnaulak -<br />
hlrrll7AgiAk Aldiz hA71An11 dlhl7tA gAinarAtArra-7 Fiska hnt hala ArA hara Ag n dllie<br />
amarikanpn lA niala ThAnt jauna<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1967-4-6 data 1923-4-1<br />
mota 1-7 13 mota 1-7 18<br />
sarrera anartean sarrera baina<br />
jasotakoa anhartean jasotakoa bainan<br />
testuingurua Holako gi7nnen (mininlrnAn) •cknkn girann, Az testuingurua C,urat7al Anckaldun i7ailea AzMAAncknldI~nCi az___<br />
dukegu nehnfArA deus nnik hnli AhnhAteka errepikan art7Ra tainan auskara? _-<br />
Anhartean_p7 Iagn jaajllplej InVpari Aila Saindil_ Ynil-mila ncnki, hi7it7An Abal _dal39rAkllctaa<br />
hilaran nrdainjzandahlran niana nor nahi 'landad<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1903-7-24 data 1975-7-3<br />
mota 1-7 1 4 mota 1 -7 1 9<br />
sarrera anartean<br />
sarrera baita ere<br />
jasotakoa anartean jasotakoa bai-eta ere<br />
testuingurua .Dantza jauzi piko havu AIR teman dauukigumA AQun testuingurua CanzA halmdisk izan dihtzlA kazeten iaha haj_ata__<br />
haran chicnmhaVnnlliki llamarik Fckualdnn _ afa.hnJLz aSknk halannIA zinatua ala 19 tr<br />
dantzari guziek Az dazkita_mutciknak.-_ _ alxhaak.__ __<br />
Anartean jini Agina faztakna97A_Jan_bldnalna<br />
hiltzakn haziren hat7a zakuAIRarrnlt7a4frtata-_ _<br />
----- -------------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1932-9-2 data 1963-4-4<br />
mota 1-7 1 5 mota 1-7 20
Juntagailuak<br />
sarrera baizik sarrera beren aldetik<br />
jasotakoa baizik jasotakoa beren aldetik<br />
testuingurua F d gaurkn apintanetan ikusten zera n dinan - -<br />
Fspañiharrihat Agitakn hai7ik hadinrdiharan<br />
ntzaguztiakdacagitea 7-Anduiak dirala<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30<br />
mota 1-7<br />
sarrera batez ere<br />
jasotakoa batez ere jasotakoa beriz<br />
testuingurua Asia rlaunakn Ali7kie nak ikusgarisk izan dihtgu testuingurua Eri nnatAkn_Elizan ArA-IBg¡n-ZLfuI ilelak_lengo_Aita-_<br />
1,AIA7 Rra Ostan on AIA rIStirAl ArrAtRAIdAIAknak Santll 7AnarAn aida (G R) Apiako lgarrdaan hariz-__ .<br />
Mela nsguSi_la7anaum Aita-b alL on hataukAratu--<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4 .11<br />
mota 1-7<br />
sarrera beraz sarrera bestalde<br />
jasotakoa beraz jasotakoa bertzalde<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota 1-7<br />
sarrera bere aldetik<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota<br />
1-7<br />
sarrera bere aldetik<br />
bere aldetik<br />
testuingurua .Inon Ciliar ezkontzan da Iriartakn pramuArekio_-__<br />
Bara Aldatik IAAnnA HarAmhnrry FtnArtAkn AlahA<br />
rSpnsIAPhillippa_GAStillnnakin<br />
21<br />
testuingurua Frrangabea . apaiki hainilz nahikn <strong>Bi</strong>oi tantooi testuingurua Gnharneinanduak_blitzamaad u haA7aldR lagundrrko_<br />
hnrrak ur Akart7A AlAlrika Akart7a hiria harri flitnAla haráak heran hidan nnlnlA17An jlehea--<br />
AritApÍ -Egoitza- AIA oharF7da haraz pgnndik --_ basta-Bai-hatez_B[i)_ .<br />
hharrata ogion hainon idiei riu Inhial7Arat<br />
dnat7ila, Banan nnAtan<br />
jasotakoa bere aldetik jasotakoa bertzalde<br />
testuingurua 1ntsagahakari rtrak r hi s d d S i aien_- testuingurua Mahastia hainitz gostalznn -ila; hainib i £EdLûta_-__<br />
Aroan naka hadet iasaitakn lahnrAriak trashantuak__-_<br />
Suizakn gnbamuak__harA aldeUk esara_ariynanrki harlzaláe<br />
agertudautsn kamana'knari<br />
---------<br />
-------- ----------- --<br />
Herria<br />
data 1958-4-10<br />
mota 1 .7<br />
22<br />
25<br />
testuingurua Mandi hnnan-Eianrntiarrak altxaht_fjulpharrizko-nrrnit7apan<br />
hatharan"gunn7AdA saiadlran' hit -_<br />
aldizkaria Herria<br />
aldizkaria<br />
data<br />
mota<br />
FuskAld4 nek .1le[ea .~tdatik-_hn r haroan - _azarri _zuton<br />
hahin nrrnil-harribrt<br />
data 1970-1-8<br />
mota<br />
1-7<br />
sarrera berriz<br />
Argia<br />
1922-2-26<br />
1-7<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
23 mota 1-7<br />
sarrera bestalde<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
24 mota 1-7 29<br />
sarrera bestalde<br />
jasotakoa beSteldez<br />
testuingurua asaldpasoi,, nahirik R .-LeLdaz_bernz ._Alaniant_-_<br />
ala.]Apongarlu~Pgn7 -__-__---<br />
Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota<br />
1-7<br />
26<br />
--------------<br />
27<br />
28<br />
---------- - ---------<br />
30<br />
144
Juntaqailuak 145<br />
sarrera bestalde sarrera bizkitartean<br />
jasotakoa ,bertzalde, jasotakoa bizkitartean<br />
testuingurua .jaun Pratatak harl7aldA az du nnhartzan pnli7a - testuingurua hgiptarik histatarik hialan_5ÇRpatikia ndabaila-___<br />
muant d11AJA hA7tArrAn hArrandAt,akn arran rinitakA lahnrad harrLgehiagn hadale arin-a,<br />
atabizL_Et7kilArtpan hakntrhak dratrho harak___-<br />
-ahal bara handi Ala_hp¿,____ _____<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota 1 -7<br />
sarrera bestalde sarrera dela . . ., dela . .,<br />
jasotakoa bertzalde . jasotakoa dela . . ., dela . . . .<br />
testuingurua Cursi gariak<br />
artio garla hurrak apinak dile huru_rr[ila hiL testuingurua Eixagintzakn Ian gilaak_aniangura._a1a_nn1a_<br />
dakavkian itatwkaria trangohert7alda atalAnpulxiago dala gula eskualdaar bala ____<br />
haráinlzan dee1 asturynan.-dela_basta sail<br />
sarrera bizkitartean<br />
sarrera bizkitartean<br />
jasotakoa bizkitartean<br />
testuingurua narkdakiwhat lilahate_baarkndotanlapenri<br />
ntribgknt Ri7kitadaan arnas dniztAIa ,(7)<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
31 mota 1-7<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24 data 1978-1-26<br />
mota 1-7 32 mota 1-7 37<br />
sarrera bizkitartean sarrera esan nahi bait da<br />
jasotakoa bizkitartean jasotakoa erran nahi baita<br />
testuingurua Horra nola ergitan Ari liran lageari huntzgaldatuak testuingurua bariatarik hiruptartkhielan arran nahL baila<br />
zai7kntan antnlamandu guziak nnAtsi gaha 23a1satan Fnllpetikd anda haiza<br />
ha7tarrerat uzten _libetan<br />
Rizkitartaan gajzki mintzn_naiz__arranaz-pntnIamandtt<br />
glvtiak haztarrarat utzi dituztela<br />
orain• ezen AntnInMnnd U_b at nnAtsi dute __<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1901-2-15 data 1959-1-1<br />
mota 1-7 33 mota 1-7 38<br />
sarrera esan nahi baita<br />
jasotakoa bizkitartean jasotakoa erran nahi baita<br />
testuingurua gastuak )itAak hainn-Zorkn altaR£z- diren testuingurua JlirukatahortLesker ondo muntahtak i7anan$üa___<br />
Rizkitartaan nrai nain arran ditakagarlan ¡hili 1 1 n avinn izan orde- izernan ditugu Jail ehun _<br />
direnek izanon dutnla_pansinnahat gehiagII_arran nahi haiza t5IlI1<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13 data 1935-3-29<br />
mota 1-7 34 mota 1-7 39<br />
sarrera eta orobat<br />
jasotakoa eta orobat<br />
Argia aldizkaria Eguna<br />
testuingurua Fri atala¡ nnaitan-fisandaka_L43fuuila_ fi> lgn<br />
aginduk. aranak.1a_apjnhea[ak hategari izang<br />
diraelanwbaL_ila a alaka 29 --sla aannkn<br />
agindiwk ------<br />
data 1931-8-30 data 1937-4-30<br />
mota 1-7 35 mota 1-7 40<br />
36
Juntagailuak<br />
sarrera euron artean<br />
jasotakoa euron artian jasotakoa haatik<br />
testuingurua lagtlnba ugari arlo dauz hA/A indadutan Funn testuingurua Eranbiak saharakn_dasptuan higarran hnnha .bSL__<br />
dn, lehena haien ttiniagna haatik _<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1960-4-7<br />
mota 1 -7 41 mota 1-7 46<br />
sarrera ezen<br />
jasotakoa ezen jasotakoa haatik<br />
testuingurua berida makila hartzea hq ze-juirilik , hakar az den_ testuingurua Alamenak an nrtlLd¡WZa-hetan_uadaak_jorhnituL__hartarik<br />
Fzan az Aa katara harribakn snldado - haatik nnlaknak duran lrantsasnn smii ara.griñak _<br />
pintmindan zanhnit haaarratzaa _ atahole--arrexkL_akordatu_dua_bL_harLelakn<br />
__<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 1-7<br />
sarrera gisa berean<br />
jasotakoa gisa berian<br />
testuingurua (lisa harian Haoharrikn Kattaliniarahara aspaldiko_<br />
0ihalakn mina nagosiht min<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1958-4-10<br />
mota 1-7<br />
sarrera haatik<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17<br />
mota 1-7<br />
sarrera haatik<br />
sarrera haatik<br />
sarrera haatik<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
42 mota 1 -7<br />
sarrera hala nola<br />
jasotakoa hala nola<br />
testuingurua azan .oa ldrLhehaLhuan_gauzeiadk znmhaiLii nak _<br />
hüa_erditarik haharag n' hala nula kahala<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
43 mota 1-7 48<br />
sarrera hala nola<br />
jasotakoa haatik jasotakoa hala nola<br />
testuingurua Berdin nahasiak dira hAlhi paria tikitik haidu testuingurua _gauzak idoritzan zaizkonhazalantraiten dihrgo -<br />
lamkigun harriak Nori du haatik nrn konde Hala nola nnjbatik nnizadaLaipatznn dunon dinia._<br />
Etinpisnnak aarnagn azkarkiago hihudzan direla eta Salatan nola Ari (Jan<br />
I eskuka aintzinattraradira hasia zAnhaitRtan ------gihalArat.gin<br />
hadinaara<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
44 mota 1 -7 49<br />
sarrera hala nola<br />
jasotakoa haatik jasotakoa hala nola<br />
testuingurua ]autudA-danhnralehorraz hihnizaykhatu zain ata__ testuingurua 2_nntas un haraziak hala- nnlaaiche-_eskola a<br />
._eliza._itizpahi<br />
rruregunazzanurian pIRQAhrdu Haatik hara lanak_ a,Íalzan dituzlanak ;adi __<br />
banomenornan ikhnuateka-plazeraukanriu__<br />
-<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1 data 1959 .1-1<br />
mota 1 .7 45 mota 1-7 50<br />
47<br />
146
Juntagailuak 147<br />
sarrera hala nola<br />
jasotakoa hala nola jasotakoa halere<br />
testuingurua hainenA7dihl pnli7iak nahi 7itaAn Suziak- testuingurua Ateten Knnlsailii-onAralak Ianteoientza _hpz,kaIL__<br />
ArrRStnl7Anchefi7An ansAldetik 7ianan ate rIA RasAnehAr(prAnt7at9<br />
Hala nola 7araiit7en FTA-kn hnst gazte eskuen iHH1eL9_MLn_ laLai hr1u hehaIILhlrgL harll8_Jtrrets<br />
Artatik eskapatu 7ai7kin anaaa Altzinwtlr7 diete, bai harriko hurueagiaL.haL_<br />
eta_aia_ lanek ghefreteret7Akn_ .du¡an_lohiari<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3 data 1973-2-8<br />
mota 1 -7 51 mata 1 -7 56<br />
sarrera halaber sarrera holen artean<br />
jasotakoa halaber jasotakoa oyen artean<br />
testuingurua MaiteA7dena egia haher dienien mille khnrdemuse testuingurua hadila kendu h9ar ¡tga-bas(g_gauZa~atiuak~p. an__<br />
ientiak heda _ alean pats ardikia - inArnta kaleko garraisi __<br />
Halaham eskola khirirhtian knuntraknek lAr az _ 1nisAgarriak , _______<br />
a phensaben asknle egilean az phakateokn<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota<br />
1-7<br />
sarrera halaber<br />
jasotakoa halaber jasotakoa horra zertako badiren<br />
testuingurua Minteahtasp7eivkit fi,nneran 7u7anak7eint7wn testuingurua Oade danhnren erraparezinne__antnlamanrtn putLdiluen<br />
knntsailukn gizonhateta pnlitika gizon aginda_afdat akn esknlatar[ hnrra_7artakn badiren_<br />
hatnt halaber __ askola_ hat7 u_lurrnsat_arj dironak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota<br />
1-7<br />
sarrera halarik ere<br />
sarrera halarik ere<br />
jasotakoa Halerik ere<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota<br />
1-7<br />
52<br />
53<br />
sarrera halere<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota<br />
1-7<br />
sarrera horra zertako<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota 1-7 58<br />
sarrera horrela<br />
jasotakoa halarik ere jasotakoa orela<br />
testuingurua Ealnrikara d' haatik denak_n~bazian__ testuingurua F7Ar Inrtit Rhanik_azin_nsan _<br />
gelditu _ Orale aratsalda nauan Ate geu ¡lineen _inaldi bara<br />
___ _ te hnlertvwk agin ahazan_Ararinakbeja igasi ._izen _<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1929-12-13 data 1937-4-24<br />
mota 1-7 54 mota 1-7 59<br />
sarrera horrelaxe<br />
jasotakoa horrelaxe<br />
testuingurua Hnik nrne7Faskal-Herrikngnei7sk Ha]arik -eLe-- testuingurua RFIOIKA'KBAO'HLLAGUND1JKODAl17SQLMIAK___<br />
pence eüwrrek ziren ETAFMAKIIMIAKATABATFN___ __<br />
_<br />
aldizkaria Eguna<br />
57<br />
BunelaxA AfabagL dalr_9LLatataicr_gohernuak,____<br />
SAapk'an askehida7,_azkanenga-agjiidabarL<br />
hatzaraan<br />
data 1937-5-16<br />
55 mota 1-7 60
Juntagailuak<br />
sarrera horrez gain sarrera I-ok<br />
jasotakoa orez gain<br />
jasotakoa guda-untziok<br />
testuingurua 1a01atnra'kn (snhArnua'k itxaset,alik iri, rnilekn __ testuingurua gtide antzihi R gjnoallaheL.ula_ honatan<br />
--r -r -<br />
_ ,- r<br />
„<br />
-r ,-<br />
,<br />
-<br />
.<br />
„ - (;uda-nnt7ink intrngai miloi knstakn dira __<br />
eman a'kale erantzun aut.con ingAlAtAraler ------------------ -<br />
nntzi h unrak<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30 data 1937-1-10<br />
mota 1 -7 61 mota 1-7 66<br />
sarrera horrez gainera<br />
sarrera izan ere<br />
jasotakoa orez gañera jasotakoa izan be<br />
testuingurua Hphtartnkn ariak hileldnta2202kilo gari alda testuingurua lxalatit . lleahaba_ ._1 7nn hq-._Arrakaepladekn ____<br />
Hira Orez gañara patala<br />
janari ugari Meldo ultra<br />
urdai narhnnhu ta hasle gagnrra art da i hasta errealeko langileak$agnz__<br />
-_-<br />
bainlzaLaiai kin heta ra_az_agalako _-<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6 data 1937-1-10<br />
mota 1-7 62 mota 1 -7 67<br />
sarrera hots sarrera nahiz eta<br />
jasotakoa Ots jasotakoa nahita<br />
testuingurua Eslabangeriatran danarakin hi aldatan Aman dire testuingurua Altenenann_egun anetan Mara ost akp_jaya erg-puckaldunekara<br />
rets.a7kartarataasktmater pskn7az haroagoa iran gaturen nai te gnsnria<br />
bilekat ,i k gaudela nik _usta, makaltnnnp a iran<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30 data 1926-4-1 1<br />
mota 1-7 63 mota 1-7 68<br />
sarrera hots<br />
jasotakoa hots<br />
testuingurua laU.akusatuak swr 7ilerkalaFrnt<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
mota 1 . 7<br />
sarrera hots<br />
jasotakoa hots<br />
bats Foyptnkre goharnuaknahinon ukandu auzia____<br />
gaidjlu AtA FrAnt7ieraluan akAAk<br />
testuingurua llahala-aari a t I jbara, nts geinaratikn<br />
jreheiiakirt urtean rOnOnlihora<br />
64<br />
sarrera nola . . . hala<br />
jasotakoa nola . . . ala<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Argia<br />
Aukeerak nola antzerkienak AIA aheshanak9no-___<br />
AIA gopor taeintllak izan ziran heñn harezikn_9rad__<br />
Anrti m„lik,taa_Laria'raahukaeraO ._arnea habia-n<br />
antzina g„rtiek-zarhait neh aila .zutela_bareaharuan<br />
data 1925-1-4<br />
mata 1-7 69<br />
sarrera ordea<br />
jasotakoa ordea<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1966-4-14 data 1926-5-2<br />
----------- -<br />
testuingurua daniza_gata_1a.wlwnarla At -la- bazkari<br />
Run clink<br />
.IPi-Flfalze1i An iit,iak zarhaitaar AldAtu -dira---____<br />
ordea 1a -0atezia_ge agn_ekIatuka_dt[aiaknaf<br />
mota 1 -7 65 mota 1 -7 70<br />
148
Juntagailuak 149<br />
sarrera orobat<br />
jasotakoa orobat jasotakoa ostera<br />
testuingurua NAr.7nrinnik hinbeknAne hr3rajrekesIe GAateLll testuingurua FskuhidAakk ostata oinpean hAgn7 (e7plttl)<br />
JellnerihArA Ianglnt7 Adarakln Alfil egoki nntnlAtu<br />
dalakn muhkn-abpslsrt tatdia Ç)rnhat AnVeslari__<br />
4uztiei_beren_legunt7egatik llrikn r,eixn etxe Aldaz<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1925-1-4 data 1937-1-10<br />
mota 1 . 7 71 mota 1-7<br />
sarrera orobat<br />
jasotakoa orobat<br />
sarrera ostera<br />
testuingurua usta 7utarLarrntzekngnlknan ha7AUkala 7nrhsti. - testuingurua Furnk eginjahsajluobenaten_i ndarrez<br />
)llrA dirldtk nrlarnnaan_haml 7AlpkutArI heranetik__<br />
nrdeindu7 ()rnbaLPnrisekn RniirSa dalakn dins Ala<br />
titulo sallAnhann hidehanjenrine nraiknlik 7erhail<br />
nnik agarhrkn 7uale gr>harmlak<br />
sarrera ostera<br />
jasotakoa ostera<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1926-2-26 data 1937-4-24<br />
mota 1-7 7 2 mota 1-7<br />
sarrera orobat<br />
jasotakoa orobat<br />
testuingurua Flecha ata llrealai nausiht 7nizknta_9ubin Ata-_-<br />
Irurateri' nrnhat Iharia ala RojasFteahpAIA<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota 1-7 73<br />
sarrera orobat<br />
jasotakoa orobat<br />
testuingurua lanon aldika=nAAn tulrka haraganajnan_zilakeiA<br />
pAr ArA7iA7<br />
QLnhaL .uda-lakuak lar-nnIA listu IakusiatArt<br />
jhilt7aA nola gelarazi _,<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota 1-7 74<br />
sarrera ostantzean<br />
jasotakoa ostantzen<br />
testuingurua Brinkola .- Nni7ik_bajn tren zaran latan<br />
ttuutAraleria nstenban menditartu notan nlin<br />
putzu-batAnJaza_hizi_gara; pakatsutansasuntsii _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-2-24<br />
meta 1 -7 75<br />
76<br />
Madtlarranen'kn anrnpidedun AIAmeniA'rAn<br />
Jaguntzaz Itatia_ilan_baar_JAiikA tapenuhin'ka__<br />
LuIIaldaan_nstarA_Italia'ran_nnarnztaz Alemania____<br />
77
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
2-1 Kontagaiarenak
Kontagaiarenak<br />
sarrera abestaldi sarrera akziodun<br />
jasotakoa abestaldi jasotakoa akziodun<br />
testuingurua 7azan plazan abesbatzen-abpntaldia_latYistnIariAn- testuingurua akZiadurla}L~er'a-ei"n--drLlZakn_pila-Bda[a_galdu_<br />
nr, nAId P _ _ Zinan ----_ -_<br />
- - - ------- -<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1935-4-2 data 1937-4-24<br />
mota 2-1 1 mota 2-1 6<br />
sarrera agiri sarrera alderdikide<br />
jasotakoa agiri jasotakoa alderdikide<br />
testuingurua C;Pnafalitaltestuingurua seLmilloa-nautet-alriardikiriaizangd_ei-rlra la¢lar<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10 data 1937-4-29<br />
sarrera aireko<br />
jasotakoa aireko<br />
testuingurua Eckitalda_lunlakn_hu1uzapisk aitnrtn_duta airakoaz_<br />
atcaiak_eg¿n_dintala dasmasia -jnanga<br />
----- - --------- - - -<br />
-- - - -- - ---- - -------<br />
--- - ---- - ------- - - ------- - ---- - ------- - -- - - ------ -<br />
mota 2-1 2 mota 2-1 7<br />
sarrera aldundi<br />
jasotakoa aldundi<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1970-1-8 data 1928-1-1<br />
testuingurua Aldundiko~ IPnda kadak_bara_Lrteka_aitubearelatjk__<br />
goenhastako_baLlxiraaUcala_ hazku n ongila_artean_<br />
hanaluallu<br />
-------<br />
mota 2-1 3 mota 2-1 8<br />
sarrera airetako armada sarrera amanda<br />
jasotakoa airetako armada jasotakoa amanda<br />
testuingurua Lurraka armada Pmandatu-dugunbPZPIa a iralaka__armadasrab<br />
anditr t_bahatbu g~<br />
-------- ------------<br />
sarrera akordio<br />
jasotakoa akordioa<br />
---------------<br />
----------------------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29 data 1907-X<br />
testuingurua Eta-ponda-hortazegnbuten_akordioa_4Amerik&ata-_<br />
9i icia k),_natu_laketa-auLherlzamuacurmari nnar_-.<br />
arazi<br />
------ - ----- - - - ---------- - ------------<br />
------ - -- - ---------- - -------------------- - ----------<br />
- - ---------- - - -- - -- - ---- - --- - ------------ ----<br />
testuingurua j~_khendu_diozkalasaL P um _¢rasnndegiak<br />
nrdainlzat HmarLhamaaei-libara a anda _hortaraZ_gennz_deus.,<br />
gahe_az-zalahehar--m<br />
---- - - - - - ----------------- -<br />
mota 2-1 4 mota 2-1 9<br />
sarrera amanda<br />
jasotakoa amanda<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
-------------- -<br />
testuingurua Paulino-larraáagak_ukanditu_saLhilahala<br />
presnndagt-.eta_25-DDII_ nazala koamanda_bara<br />
ilabelasaua_pagalzerL_dualakatz<br />
askuaLpnloikazala__balzuan<br />
data 1967-4-6 data 1968-2-22<br />
mota 2-1 5 mota 2-1 10<br />
151
Kontagaiarenak<br />
sarrera antzirudi sarrera arroila<br />
jasotakoa antzirudi jasotakoa arroila<br />
testuingurua fasla_nrgiksuaga Arin hnnhabatan hid97 n uhkaaiL. testuingurua EaljikaantaalahegiaahaLbaLagin_du_Yserakanc-__<br />
sspaldt RAjnnia'kn Inrgn'ri Agin a i ttsan ant7iatdia_- handiaz hunakjirLmahiz han atrhikl dugü<br />
gp u aba n. Alha nham_nañako alda horian_era~z~ag~galdidk_<br />
Eglra-hafeaaturlzaldiz_Qldartuj za i tkst aduak_<br />
ginai7knn arroila hatzu_bArŕ z khandu_nahi7 -___<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-15 data 1914-X<br />
mota 2-1 11 mota 2-1 16<br />
sarrera apaiz90 sarrera artezkaritza<br />
jasotakoa apaizgo jasotakoa artezkaritza<br />
testuingurua AsatadoLLL.zan_ apaizgna<br />
testuingurua $iz ante_A[agLjaun .k_miLska .jaii_din--1a_Dnrwslïka__<br />
menia k Fsnan1'ren Bctezkadt'P7 ab t ko du. ____<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-12 data 1923-4-1<br />
- -------------<br />
mota 2-1 12 mota 2-1 17<br />
sarrera arau<br />
jasotakoa arau jasotakoa atari<br />
testuingurua AGINDUA<br />
testuingurua $este-eguneab atan _hdaitana_agadU-bRAroman_dutar„da<br />
.bAAri7Anak hatetsk0_Eta_urangn Ari auatekn__ KristinAAnA'kq_alaLian-(aic"hraanl<br />
gnfghafaj}llZliak_lPyuh~lekn .-arau_onaik.?mon<br />
___ _-----_-_____________<br />
ljrlenlaren_dfign gind11Aren_eren, Otdab un LstsL.<br />
---- -___------------- ----------<br />
-------------------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data data 1921-7-10<br />
mota 2-1 13 mota 2-1 18<br />
sarrera araudi<br />
jasotakoa araudi jasotakoa atezala<br />
testuingurua Dnela_nrahAki ,,IAn_asteezkenez.Elizaci.<strong>Bi</strong>nbesta_kalta--agtngn_dno_edytnsnea_Iegadt-bernatan<br />
testuingurua Batez_ 1e._Eizagiae_ atal aia_lzugamaarilu-zan<br />
j.nc ,nkat=_r ol<br />
aralrtiLbaLafH - ----- _-------------- -------<br />
sarrera armen aterbe<br />
-- -------------- -<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14 data 1923-4-1<br />
----- -----------------<br />
mota 2 .1 14 mota 2-1 19<br />
jasotakoa armen aterbe<br />
testuingurua flanang_askuaida_twdao_11ibizte_9maLikannek____<br />
hazan `ndadaataarman_aterha_bandianataij Lhat_-_<br />
---------------<br />
---------------- --------- --------------------<br />
sarrera atari<br />
sarrera atezain<br />
sarrera atzerritar<br />
jasotakoa atzeritar<br />
Herria aldizkaria Argia<br />
data 1966-4-14 data 1925-1-4<br />
- --- - -- - ----------- - -<br />
-- ---------------<br />
testuingurua E .6.lp_atzetitar_bota_dih ~7tA _FLanWalik_kanpnra___<br />
hargingo-4akea-aran-Wlzn--duloJa~a m<br />
-------------------------------------------------<br />
mota 2-1 15 mota 2 .1 20<br />
152
Kontagaiarenak 153<br />
sarrera autarki<br />
jasotakoa autarki jasotakoa baja<br />
testuingurua Lusanbrrrgn- Aldi ndia 'n_stika_hakaatL_eus Leka testuingurua Fzarlorft l_aberikazin_asea<br />
prahagihatonartu dahw, arahagi aran alda 14 _ Orwla aratcaldw_PVian ala.gau duanon j na ldl_harLLaularki_izantlra_1a19_Rurka<br />
tehat la huladc rak-agi ahwzan_ ALarinak baja- lgaui jzan_<br />
aldizkaria Eguna<br />
Etahagi ori arian Autarki, RrAhAgikn da a,kana7__-<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1<br />
sarrera autozain<br />
jasotakoa autozain<br />
testuingurua au1azaina-_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 2-1<br />
sarrera bahitzaile<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota<br />
------------- - -<br />
2-1<br />
---- - - ------------------------<br />
sarrera baja<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
--------------<br />
21 mota 2-1 26<br />
sarrera bakalderri<br />
jasotakoa bakalderi<br />
sarrera azken-erdiak sarrera bakaldun<br />
jasotakoa azken-erdiak jasotakoa bakaldun<br />
testuingurua ITAIIA'NBAKAIUFIAREWIRIEIRENADSPEIZEN____<br />
inpadasnrlaahaajenengo l utanuenaigande<br />
nspat,l e badllalian<br />
------------- -<br />
- - - - -- -------- - - ------- -------<br />
testuingurua AZKEN-EAD1AK testuingurua Goi aZiaiaunaran agin duz iunn -danastelaniaiLilatak___<br />
Mayanaran o'an A,kan J .- Ldanela o_ garai1dizanak agiazúan_Aloria-Srisliña .Fspañikn_ hakaldr tq_uan__zañaLzeñAkin<br />
jokatu_iotzsginda zanarannnaaldez<br />
Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
22 mota 2-1 27<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-2-24<br />
23 mota 2-1 28<br />
sarrera azken-laurdenak sarrera baliorik gabeko paperak<br />
jasotakoa azken-laurdenak jasotakoa baliorik gabeko paperak<br />
testuingurua Mayavarart-93o,_AzkenJaurdanaian_gaiaila-iranak .-<br />
testuingurua MíluinbaLata_iOAmilak_baLoiik aheko—paperah___<br />
zeñwk ,apakinjokaluiotzsginda- botatu<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1926-4-11 data 1962-4-12<br />
25<br />
sarrera barruti<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota 2-1<br />
--------------- ------------- ---<br />
--- - ------- - ------------- -<br />
mota 2-1 24 mota 2-1 29<br />
jasotakoa bahitzaile jasotakoa baruti<br />
testuingurua Etbarlako_mduzlrÍAlariaren hehit7a ilflak_ES-A_kn____ testuingurua 1PARAIDEK LGUDOÑEIACi<br />
1au-0azl_sspainnl poliziak a riaalaL aksi1uela<br />
---<br />
._ .~P11alLafaulSIZ,_PaIYI SIan_en~Zkln _alZa1L0_bL<br />
_____________-__ thllre_gura_gudonak_barulL_onean<br />
- -<br />
__<br />
30
Kontagaiarenak<br />
sarrera batzaldi<br />
jasotakoa batzaldi jasotakoa bazkaldar<br />
testuingurua Kirnl hazkanaanilaran27 njzan man artakn _-__ testuingurua AAZkaldarrak Alapïra alda giñanean_ irato pahako_-paVwldi~<br />
Atahwrahizikn ha,kal-warna arkin panel ian --<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota 2-1<br />
sarrera batzar berezi<br />
sarrera bazkaldar<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
31 mota 2-1<br />
sarrera bazkun<br />
jasotakoa batzar berezia jasotakoa bazkun<br />
testuingurua Alzn-Rrataaldakn la-tatan hetzar haJAZiA __ testuingurua Aldunrikn landakariak-barn_lulak D--.arlrthaaralatik_-<br />
_ onanbaataknhattxLruatla IA ha7kun_nnpila arlwwn .<br />
henah lw d~<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-24 data 1928-1-1<br />
mota 2-1 32 mota 2-1 37<br />
sarrera batzar-gai sarrera bazkun<br />
jasotakoa batzar-gai jasotakoa bazkun<br />
testuingurua Atzaparamtarah íiArnlka'n hiiriilrrlakn hRGAtikAria testuingurua 'Firskal17AIAAk ba,klrnak urj9[fl- _e.tAIA ni dri,iit__<br />
izan dAgu hatzar-pal Fuskal-jayak Aortan llrrelnla'n iza nn dita<br />
aldizkaria<br />
data 1937-4-28<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera batzarkide<br />
jasotakoa batzarkide<br />
testuingurua Elr7kn araudi ron Alda Epin-zadilaizara-Gaziaiz :nn__<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera batzorde<br />
34<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
33 mota 2-1 38<br />
sarrera bazkun<br />
jasotakoa bazkun<br />
testuingurua "Real SociadaddnRmipns d .1 az~erinain~<br />
--<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
36<br />
mota 2-1 39<br />
sarrera beranta<br />
jasotakoa batzorde jasotakoa beranta<br />
testuingurua HlNDENRi1Ra2EEEiiÑA_~FnBC~t~NDAT .UTA-CEBALIll-<br />
-,<br />
DNA<br />
testuingurua Sapidalza_nausiarLMarnkx-An_nilntik Pingaon_da-__<br />
bonuk__l '<br />
EzhieraransarpailiAk jakitakn_asmnz_balznrdnak __rzantau_dua<br />
ahwnikhalda hamaaaLmimrtwran<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-8 data 1969-7-24<br />
mota 2-1 35 mota 2-1 40<br />
-<br />
154
Kontagaiarenak 155<br />
sarrera berdintze<br />
jasotakoa berdintzea jasotakoa bilkura<br />
testuingurua ldiarrit7Akn trinketean ArhillagaituakAtaamak - testuingurua Maizoaldnbnri-nestan ha tara_nn i_aZ_blketalarik _<br />
hacia 7An harta Ala hasta NIAkaht batan nndnlik baldarraz AIA gara nnrinkn hn7kAt7AtAn atsait7A1<br />
pint,inAan nana narrignlornata hipilarakin Reinan izan amplaeatu haiek haranasknalrtAatan Flan--<br />
AI luzazkn , 1ó tanhArdint7Aa ata hunaarin airatzen_ depiJtaluakhare n-hilkuran_zarhailatakn_ hn7ak __rtan<br />
FllisaldA 34 Ala 21 istantaknt7 a „ , -,--, , -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2-1<br />
sarrera bidai artezkari<br />
testuingurua igandeanlldaI-aratonagin Tuanilzaldi hat<br />
SantnlayA FtgnihaianRidaiartezkaririagnanak _<br />
erdarazko Ahgri n Pnstal' 'lar mint7ahtrik_ _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 2-1 42<br />
sarrera bidaia<br />
sarrera bidari<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera bidezabal<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 2-1<br />
44<br />
sarrera bilkura<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
41 mota 2-1<br />
sarrera bilkura<br />
jasotakoa bidai artezkari jasotakoa bilkura<br />
testuingurua batakulhaanJau_iylkura_egiten<br />
ditu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
sarrera bilkura<br />
jasotakoa piaia jasotakoa bilkura<br />
testuingurua Fhiakntr hiintan Aita Sainduak hási dii harahnnoita- testuingurua li¿asjngarta ailldl_Alaman hi_muxxtriek .7Ar -hp,<br />
z.:-• • - : : - : atara hwhar zwn ata hilkura hn rtarik2<br />
seigarrana_Heg~Amarikataral _.<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31 data 1968-2-22<br />
mota 2-1 47<br />
mota 2-1 43 mota 2-1 48<br />
sarrera biltzar<br />
jasotakoa bidari jasotakoa biltzar<br />
testuingurua Hannnvar inguruan hidari7 harata uan alamandattestuingurua rieralaga_.gg¿isak,_aia_JAnAtllf~ta.depuratu beoi-__<br />
pgAZkinhathirtndtda gArah, da _- hilduak dihlguLinAndwn astaan__Audhanen haran_ -__<br />
jasotakoa bidezabala<br />
testuingurua <strong>Bi</strong>dazahniIA h mibide arahnpilahnt Araman-dula__<br />
RidA7Ahalak MAndahia'tik 1ngrnrinrata1ndnsa'tik<br />
Alnanadra'ra<br />
Bunihidaak Kas1 gn'dik<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
46<br />
berak<br />
1 aoaiilntzeml_boa2Lharehala<br />
data 1919- X<br />
mota 2-1 49<br />
sarrera bizi molde<br />
jasotakoa bizi moldea<br />
testuingurua AstAlahan--a¿atsean IwlahiztaLa n_madinz<br />
Esantswswri minizatu Gisrardd~ctaine<br />
Prasrdenta_F1ran11auku zariaridugun_aknnnml& --_<br />
Eran17nn-zerteabuan._gura_blzLmnldearan<br />
hnhat7aerAnIZat aU""QinalLizan_diras lan_~<br />
kanbiamandi i ak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
45 mota 2-1 50
Kontagaiarenak<br />
sarrera biztanle<br />
jasotakoa biztanle jasotakoa boz-emaileak<br />
testuingurua llcijak dnsAZlu lA hiztanliak izki-IAGterkn Aroitan testuingurua RaitakitA -t az-amailaak mnllcari huruzdügla--_<br />
rfahilt7annk dnicterak ha-dira ¿7amAn A7ngtdutakn? minharnnik 7Ar nahi ha7tar,Arat 1171Akn<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-28 data 1916-X<br />
mota 2-1 51 mota 2-1 56<br />
sarrera bonbardamendu<br />
jasotakoa bonbardamenduak jasotakoa bozak<br />
testuingurua banhnra haroan haratu. hahnr lu7kalAla testuingurua miniclrs-h'II,arrean e7dira_ixihk_agnn ahal izan -_<br />
: n : ' . : : . : . . : . . : . harrjAtakn hnzak aipatu gaha<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera boz<br />
jasotakoa boz jasotakoa bozkatzale<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota<br />
2-1<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-1<br />
52<br />
testuingurua Etab rthkg~-zanatuaak-..Apulabtak -_ testuingurua hauika bozzkalzaleak-sar- araz ten_1laduta_-pazala,-hartu<br />
data - 26hnz alde21kontra -<br />
53<br />
sarrera bOZ-e m aleek<br />
sarrera bozak<br />
aldizkaria<br />
data<br />
mota<br />
Herria<br />
1965-4-1<br />
2-1<br />
sarrera bozkatzale<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-1<br />
sarrera boz sarrera bozkatze<br />
57<br />
--------- ------- ---<br />
jasotakoa bozak jasotakoa bozkatzetan<br />
testuingurua halduh an manchoan ditu iJJrantzian hnzak testuingurua MaizsaWA honi nnastAn hAtara nahi aLluketeIArik<br />
h9rriwlakn knntseihrArt harrl7fakn baldurre7ataOnra nndnkn_hn7kat7ntan . wtcaibal__<br />
zaaamnl-natu hniek .baran_sakualdealan_EZan<br />
dap itah wkheren_hllkiaerr iarheitrttakn_hnzak-__arnailan<br />
diht7tenaan, orok 4akjn hehar dut8`_--<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
54 mota 2-1 59<br />
sarrera boz emaile sarrera bozkatzeak<br />
jasotakoa boz emaile jasotakoa bozkatzeak<br />
testuingurua Pnmpidnu lehiatu da hnz .emaileaFlancnis testuingurua faaillauiclwk_natu hnzlialzea1tarira -itera-ainhZjnaL___<br />
.Dditlarand an_k 1 hlliatzaraL -__--_ nral_arbAAgitanziran_be7a1A~ ala hAnzaak<br />
betlzelaw-na r<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1967-4-6 data 1916-X<br />
- ------------------ -- - ---- --<br />
mota 2-1 55 mota 2-1 60<br />
58<br />
156
Kontagaiarenak<br />
sarrera bozketa<br />
jasotakoa bozketa jasotakoa burukide<br />
testuingurua Anian nwnzwk hnla hnle_4aanwn dirR heldu dirwn _ testuingurua nrelaxa nstahau_Hnd7a Txakoesichokia'kn<br />
hnzkatatwradinn ynhRrnukn hurukidwwk<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-1-1<br />
mota 2-1 61<br />
sarrera bunbako sarrera buruz-burukako txapelgoa<br />
jasotakoa bunbako jasotakoa buruz-burukako chapelgoa<br />
testuingurua ONDARRARIKC)PO 17FTXFANRIINBAKnRAT_ testuingurua hvu7_hurtikAko chapalgnara,LflnaIe-ardiak jnkahu__<br />
Gni7 hnriRIRrik hatRz, hunhakn aIimnl . hatak dira ~<br />
jrango dAsmRRiR handi gin ditu Onrlarahikn _<br />
pnli7Rtxaan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7 .24<br />
mota 2-1 62<br />
sarrera bureskunde sarrera buruzagi<br />
jasotakoa bureskunde jasotakoa buruzagi<br />
testuingurua lnyatera'kn Fregnarap_hurasknnrla joiatara _ testuingurua Gura iagaa i1aa.k-_ aIa zanahvRie dapitanr h aur-_<br />
Rusig'kn nrda,kariak u .7alakn hara acaraR agadu tilduak diliiQit andan astean . Aurthŕ~gn haran<br />
deutso _ --__-- hillzauatakn_hluuzagllzatJauIatu_~ituzta-iazko_tarak-lanari<br />
Inl7$1MLAnazLbarehala- _-<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-24 data 1919- X<br />
mota 2 .1 63 mota 2-1 68<br />
sarrera burkide sarrera buruzagi<br />
jasotakoa burkide jasotakoa buruzagi<br />
testuingurua Turkiar liktadnra Kama l_Ataiuk_hara_~lsaill-la-- testuingurua lndilaranhjinu7aoi Txaneli jauna luta jmattinadan-__<br />
huirkidealub- -_ finek g~~riarn7ta~dn~katzilnhata gilako._jer)daa-_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1 937-1 -10<br />
mota 2-1<br />
sarrera burnibide<br />
jasotakoa burnibide<br />
testuingurua HidazabaLla_bunihida.araho pita hRt araman_dute___<br />
Eide,ahalak _Mapdgh a'tik I ngrnpnryla~gsa'tik _<br />
Atnanadra'ra ------------___--- --<br />
Jaurnihidaak Kastainn'dik-Snria'la .<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 2-1<br />
sarrera burukide<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-14<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1960-4-7<br />
mota 2 . 1<br />
aldizkaria Argia<br />
66<br />
67<br />
hi -~rr nmaa~a .---- --<br />
data 1922-2-26<br />
64 mota 2-1 69<br />
sarrera buruzagi<br />
jasotakoa buruzagi<br />
testuingurua Kbnmharakn_hilt7arran hakar_bazala_ihilar aztakn -__<br />
hautatzen rfihvtq_haputatuak haran_arlaar><br />
hunvapi h aLtasaihuruzagi oIdain<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17<br />
65 mota 2-1 70<br />
1 5 7
Kontagaiarenak 158<br />
sarrera buruzagi sarrera deputatu<br />
jasotakoa buruzagi jasotakoa deputatu<br />
testuingurua Aart7AIdq F1N -akn huurzapiAk jAkin-arayjdutg-__ testuingurua Eta-hi urthAkn IagaA 7anaturrak_daputst ak _--<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota 2-1<br />
sarrera buruzagi sarrera deputatu<br />
jasotakoa buruzagi jasotakoa deputatu<br />
testuingurua Knntsailaa hildu da igandean (Halatan)hiru7agian testuingurua ,IAan-EIChahaLyt-Ainchad ia un- .deplta1LL_atiL<br />
haulabakn<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1965-4-1 data 1964-4-9<br />
mota 2-1 72 mota 2-1 77<br />
sarrera butxeta sarrera despendio<br />
jasotakoa budjeta jasotakoa despendioak<br />
testuingurua Laga herrihatAgindatah r nt tela lagA_harrL_ testuingurua Lena haLri heL eg n dula -bB Lautzal_AIA lng a-baui_<br />
hurran Arahara, a z.int. gehiago haizu iz .n .n hurran arahara Az zaintA ga hiagdhaizl j izanon -<br />
Lirthekn hu¡ljataran .gitastan Ari __ Ldhekn~Lldjalalall ..LIIeStE[LBLL<br />
d¢alagk(daputahuAk) gA(dal7Aal amanda lan jtjralauk(daputstiiak) - galdAtzaa emmnda diten -_<br />
Jljjal hnrtakn daspendinak hudjat hnrtakn danondinak _-<br />
--- -<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23 data 1900-3-23<br />
mota 2-1 73 mota 2-1 78<br />
sarrera butxeta<br />
jasotakoa budjeta<br />
testuingurua .gurA Iagaslznnak) hartze urtakn_hudjatA hahar_.<br />
dute Ihutik aman<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota 2-1<br />
sarrera damu domaiak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31<br />
mota<br />
2-1<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
71 mota 2-1 76<br />
74<br />
75<br />
sarrera diputatu-gai<br />
jasotakoa deputatu-gei<br />
testuingurua ljamahn dz apanas h i daputalu_gaLibik-£ira<br />
hakhntcha har . adiskideekin-gin askuin~p ankar -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1904-2-26<br />
- - -------- - ------- -------<br />
mota 2-1 79<br />
sarrera diru-bilketa<br />
jasotakoa damu domaiak jasotakoa diru-bilketa<br />
n__<br />
testuingurua Naw Ynrk-akajujekhahat_dirpn miat7aak ag il]_ala ._ testuingurua Katnliknen aldazko-dirljhilt,aak na'itar_gnhamuak_<br />
gahandu agin ditu,-( ) anaiok aur .rantzaan .._<br />
agiarik_astakarL hartan Agaúuiranetan_-HaaliL_-- diot-hilke ta__orak_alaiz_ har,tAn_ agia_hearko_dilue<br />
damu dnmaian aidieataku__ hahar 7itakan_jrnTala_-_<br />
)lanez nahi 7u9la h .blu Sharnn jenerala artiktilu<br />
haren_egilaak atagisa hnrtakairngak_nzin_kausl___ -<br />
---------------- - ----<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-1<br />
- -------- -----<br />
-- -----------<br />
80
Kontaqaiarenak 159<br />
sarrera diru-hantura sarrera egitarau<br />
jasotakoa diru-hantura jasotakoa egitarau<br />
testuingurua Jaz prazinak Onratu dira hapa hastaahunarat,at testuingurua ARFRRIFr;1INFKr1,iALEG1IARAJA ____<br />
ll-nz katik 14-az Sai urta diat.hantura az glnnala<br />
hain azkar canditul Patrnla aldahatkarintuz _<br />
11 alakst<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera dolumin<br />
jasotakoa doluminak jasotakoa elauso<br />
testuingurua aura dnluminik hidanak _ testuingurua Alyyl¿jAn lal¿gnj7gtgkh7i£ik-R nrt7difl1--aI11L(cki_<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1958-4-10 data 1973-2-8<br />
danals_Alaman * nepdaarrak' -<br />
mota 2-1 82 mota 2-1 87<br />
sarrera drogaki<br />
jasotakoa drogak)<br />
testuingurua Mlarrit7akn polizak gatu hailitu hara urtokn -<br />
knnduak jananaman da aintzinakn hi amatan<br />
hananhat txlnrin izanhirihnrtaq drngakiarakin -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria<br />
data 1979-1 -18 data<br />
mota 2-1 83 mota<br />
sarrera dunbots<br />
jasotakoa dunbotsa<br />
testuingurua r,Ihraltaidik ortu idran izuek dadoonaz Savilla'n__ladza<br />
anda hat agin lan nunhntsa kilnmatrn<br />
Ugaritara antzon zen -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-2<br />
mota 2-1 84<br />
sarrera ebaste<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
81 mota 2-1 86<br />
sarrera elauso<br />
sarrera elhauso<br />
jasotakoa elhauso<br />
testuingurua lxlriplr_lrang n ahtr-tnkielau--1 Atzenlnnrtaw da a _<br />
Mnngiadoituan_alhattcn (avalancha) halan rolik<br />
Herria<br />
1976-2-19<br />
sarrera eliz-gizon<br />
jasotakoa eleiz-gizon<br />
2-1 88<br />
testuingurua innlatara'kn_ nlitikwak_ata alalzaizonak<br />
aga7kin-cuagakatak galarp7ntakn indar agin_Ilar-_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
mota 2-1 89<br />
sarrera elizburu<br />
jasotakoa ebaste jasotakoa elizburu<br />
testuingurua $artza ahasta_)]alean-_gauza_bera_Miois trn izanak_ testuingurua Ruzaak alda.-~ndgran, ahemadnra_naputanin<br />
j~ manrnirn garak ahnkf ate hohandimak churl,- As.intamant gurlalhimi IAkaida-na(u alizhu rligarbt'_dlatlranL<br />
kamporeLhaazu la-besta aldon ta al inar) gu71ak agudlizulan Aita<br />
-- -- Ladnchnwski a orgaria<br />
---- ------------- --<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1934-1-26 data 1924-9-10<br />
----------------------- - -------<br />
mota 2-1 85 mota 2-1 90
Kontagaiarenak<br />
sarrera elur-lauso sarrera eresaldi<br />
jasotakoa elur-lauso jasotakoa eresaldi<br />
testuingurua . _ s s • . si CANnANCHIIN testuingurua ZAzAn ,nIReRn RhRchAVRn AhAslAIAis tR tzistulariAn_<br />
jIrRSRIrtiR<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1985-1-31 data 1935-4-2<br />
mota 2-1 91 mota 2-1<br />
sarrera elurketa<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
mota 2-1<br />
sarrera enplegu<br />
jasotakoa enplegu<br />
testuingurua AskiRnpIRgu snrt-arazien d utalarik_oskuelda_nsn_<br />
hatwnt:At<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera epai<br />
jasotakoa epai<br />
93<br />
sarrera erki<br />
jasotakoa elhurketa jasotakoa erki<br />
testuingurua RarAtnff hiriko tariRtarik atohPrsknAn Alhnrkata__ testuingurua OrdiiiA-4 1~FrkLnntnkn An iriaz nnikn _aitanak<br />
j7iQArri hAtAk AI7Aman du jandaa AI1,AQa'kn pia h'li ah ki luia<br />
}iemar gi7nn alhurpean ahnrtziRk ilen dire Renne<br />
hnpnien herririk az ditta<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
92 mota 2-1 97<br />
sarrera errebide<br />
jasotakoa errebide<br />
testuingurua Rainnatlk_lnnhaii kpilnmetratan- Peharakn.___<br />
arrah'daan antn hat sahatu_da arhnla hail knnlrA<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera errege<br />
jasotakoa errege<br />
testuingurua 4MadrjtggLTrihunAl .de r+arantiasl---_ testuingurua FspPjnianmjnistmak_ulzi diuzi _haran~rar n~ak ___<br />
natnrren astaan.amannn apaiaranharri Frtagnl atchikj_nah¡_ amen litu7ke ha rak_ado___<br />
hwrtsuak<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-4-2 data 1903-7-24<br />
mota 2-1 94 mota 2-1 99<br />
sarrera epaikari sarrera errege<br />
jasotakoa epaikari jasotakoa erege<br />
testuingurua alaQi n hiriak agitan .djardnA AspRIRaanmzsatlekn_ . testuingurua fiiie_aldun_sdn-djpulatu_pn ralak lanean_Sngar~ri-_<br />
FpAilatjnnentraraAarkantlr dehAn AQÍriaa7Beha _ mira MAdfid .AIdaRo _(„ . ,TMinis1rtia dala ¡Erage-dala_la .<br />
Lnr3jk nnbat<br />
Euran_aldazleak-ha idazki lu7iak<br />
rrpaiperatzaeran Aurka<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-25 data 1923-4-1<br />
mota 2-1 95 mota 2-1 100<br />
96<br />
98<br />
160
Kontagaiarenak 161<br />
sarrera errenkontru sarrera arruga<br />
jasotakoa errekontru jasotakoa eruge<br />
testuingurua (illre harrian pasAtll_daarrAknntrllhatizignrria testuingurua F7Cniklla at7ipatukn dauanj/uzurik n7<br />
(tankeA) (arnikaareAtaAIIC(11 nnrtnrRn anilAt,at haste<br />
anega hnt711k agenutiak hanatakn poperik Az doa -<br />
- gaizketlikn _--_ __--<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-1 101<br />
sarrera erresuma<br />
jasotakoa erresuma<br />
testuingurua 7nrt7i arresurnek j rantzia AnglatArra Italia<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-1<br />
sarrera erresuma<br />
jasotakoa erresuma jasotakoa eskualde<br />
testuingurua JrAgan astean _pkainaran 95-an sndu da errasllma - testuingurua aanbnta_hataan._. Inrdaniak0_ asknaldaanBl3<br />
harrihatMn7anhika,-bnd7 ehun Urte u Suaz-akaluhideari_hurhiJsnin_rtlhl7tq<br />
PPPnrlugatan manako Agnn ondoan---r---- hnnbardame ndu 7nnhait J7raalrjjtr airaknak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 2-1<br />
sarrera errienta sarrera estaia<br />
jasotakoa errienta<br />
testuingurua Frantzian hadupu -Brriant gnrrian hatseona __<br />
(S ndient natinnaldas institutaurs) IaoetAo- ngnL_<br />
mila-auianL barari-nman_dif"obarnamendr lkit<br />
asknL's ma I a ak)<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota 2-1<br />
sarrera erru<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
102 mota 2-1<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
103 mota 2-1 108<br />
104<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera errule<br />
jasotakoa erute<br />
testuingurua F7 Sniklia atzipaWkl111aLaflsuzufik~zdago<br />
Gernikaampata Anshl nadaran ArolAVathaste<br />
Eragohat711k agaAIltiak_banAtAkn a tuladk a7rait -<br />
gaizkahlkp<br />
sarrera eskualde<br />
jasotakoa estaietako<br />
testuingurua Gertakariizigauia_San38ula_birien .Jja gn___<br />
AmarikatanAA ~laialakn_~txA animala hataan sil<br />
loto da alasu bori_karlaskan_hadaW<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
sarrera eurite<br />
jasotakoa eru jasotakoa eurite<br />
106<br />
107<br />
mota 2-1 109<br />
testuingurua $tnIASAIdiatan 'aoi(lent) asko 7ignrhl zituzten._-_ testuingurua Oii zai tiak_ <strong>Bi</strong>arnnan-_paniklll arki Eabaho--_<br />
46 hAt bai (nstikgkatan) Jparraidwwrr, Fu ¿jg-jkaragardLOdZI_hodakirt,'<br />
---- lakuka ._han a_era_ba__urt n _arrnllza_batzuan.<br />
haineko harri pikorrak__ala_ondoooz_mekur_askn___<br />
Jaherari<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1923-4-1 data 1975-7-3<br />
------------ ------------------------ ----------<br />
--------------<br />
mota 2-1 105 mota 2-1 110
_Kontagaiarenak 162<br />
sarrera ezindu<br />
jasotakoa ezindu jasotakoa gerla<br />
testuingurua A7kAnAkn aldian mintzatu nit7aibuanaan testuingurua<br />
7anahurrak langita zaharataarinduari erretretan<br />
pmailakn hasi hahar datan lanaza7daut7uat arran<br />
hadutala maina hartza IAn hau askuatarat Rthnrrj&<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1908-2-28<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 2-1<br />
sarrera ganbera<br />
jasotakoa gambera<br />
111<br />
testuingurua nahi beka hautaturaizandArlin dArlnahlan artaan __<br />
gi7nn mldtnhnhat atarahori hahar ha7AIA<br />
miatzeko<br />
Gheda hnrtaraL pawahr du gamharakn_mintza aukian<br />
papar harazihat hArt7A daptulatu legona<br />
CI n A d I irakin<br />
sarrera gerla<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
sarrera gainti sarrera gerla<br />
jasotakoa gaintian jasotakoa gerla<br />
testuingurua hiriaren nndnan hatailla handihatukhandu> atsaiak testuingurua gerlatikJanda-_<br />
inalarnuski hil dira arana pnurs•g intian hirnuL-_<br />
Tirs-akn gaintiAn arana ahi deikia atsaiak saldadn<br />
hatataknlpabr h e&te 1 r<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1908-2-28 data 1965-4-1<br />
mota 2-1 116<br />
mota 2-1 112 mota 2-1 117<br />
sarrera gaisotegi sarrera gerlari<br />
jasotakoa gaxotegi jasotakoa gerlari<br />
testuingurua Earahil halok zauri amdiak agin 7i7kinn,lasasan7 testuingurua Vielrmo kn_ parlerian<br />
pmar artako mutikoari Fratuartn'n Rasurtn'kn __<br />
gaïntapuan sardu Tintan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
113 mota 2-1 118<br />
sarrera gizirudi<br />
jasotakoa gizirudia<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1934-1-26 data 1935-4-2<br />
testuingurua Mezandnran har&gizirudia .tle gn laira_jnan___<br />
ziran guziak hei hazala Inrazkn_kQrgjak<br />
- ---------------------------- - --------- --<br />
mota 2-1 114 mota 2-1 119<br />
sarrera gentza sarrera gobernamendu<br />
jasotakoa gentza jasotakoa gobernamendu<br />
testuingurua HZ_ ih_jflaLganva bataz paynnak haintzaLjrrdaJA_ testuingurua Azkenaknt7 gura _gnharnarnendu_nabasi<br />
jit& atanoak amatan dinan lanak a7dira i7arrarakilakne nenki hangia_A7 Tuan .bajea<br />
SarAlltSez_batal7an ___ baniafamnkaak nrn<br />
----- - -- - ------ - - ---------<br />
Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1933-5-14 data 1903-7-24<br />
mota 2-1 115 mota 2-1 120
Kontaqaiarenak 1 6 3<br />
sarrera gorpu sarrera guda-ekinaldi<br />
jasotakoa gorpu jasotakoa guda-ekiñaldi<br />
testuingurua Igan agitRraknRn hnrngatamar gorpu lapa ahazaa_ testuingurua Lainn aldean arkaldarak_8"r!a-ekiñakrli hat orain __<br />
panistnk' doha te aurara agin daha<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-14 data 1937-4-25<br />
mota 2-1 121 mota 2-1<br />
sarrera gose-greba sarrera guda-ekitaldi<br />
jasotakoa gose-greba jasotakoa guda ekitaldi<br />
testuingurua (;artekariak lain diren hadnkigil Rgun hautan _ testuingurua (,uda ekitaldinka7 haterA suagakata_j711TArLAta ___<br />
Fuskal-HRrriAn' ArrefllciatIiAn hAl7At7aAk FTA.knAn hidRhAknAka7 AbAritarAk ARRrAtltA7dalta7an<br />
pdtnkidatArik i7Rn 7itazkalAknan gnCA-grAha 1117e vpRr Pta bail gI1711rA7kfRk tata-hae Rdatl1A7_aurer]_<br />
horiek eta azkonik Fnhataren knndanemandua Ridakn 7Ahalkunda Andira egin n aÍ_i7an deh~<br />
4taxiçtak - _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1974-2-7 data 1937-5 .2<br />
mota 2-1 122 mota 2-1 127<br />
sarrera greba sarrera guda-hesi<br />
jasotakoa greba jasotakoa guda-esi<br />
testuingurua AMFRIKFTANI(A7FTANfîRFRARt11311RAT11DA __ testuingurua LOnd[as-Hona-K n gudaesEz ormena. aahag¿__<br />
flan Ingalatarra'kn (,nhamuak-ete~SinnapnnrA'n _<br />
- an17Akn gudont 7i tnkiaAgio d~u<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota 2-1 123<br />
sarrera guda-atze sarrera guda-ikusketa<br />
jasotakoa guda-atze jasotakoa guda-ikusketa<br />
testuingurua PAXISTENF(;AZKIÑAKf2UDA-OÑAKFTA testuingurua IIAIIA'' RAKALDFRIARFNjJaTEUELENAQSPAT7Fhy_<br />
(MIDA -AT7FAK SUA(;AT7FN ___<br />
lnpariasartu ehun lAnanga_tIrtanlrena igandez<br />
-- _ nspahi h .n_llalia'n ._8akeldariFnparant7An_--__<br />
Mnssnlini'k eta Frapeak d0 00Ogudarian__<br />
811da-ikuskatea -eg_in ahan ; __<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera guda-aurreti sarrera guda-izkilu<br />
jasotakoa guda-aureti jasotakoa guda-izkilu<br />
testuingurua paxintaren nfdart7R nnek ber . zîjuak Ai cIauz___ testuingurua Arerjak angor_nldartutan ai-den -la_guda izkiluiik-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
HmAn oren gngpr oldartu-R7karn Raturias RIA _- nnenakR7nldaduha _____ ____ _<br />
besta guda--auratL hatnihalakn gudarijak_ Ri,kaî ra__ _<br />
akarika_dopvalakn nori&_ar-doba` .<br />
126<br />
mota 2-1 128<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
124 mota 2-1 129<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
125 mota 2 .1 130
Kontagaiarenak 164<br />
sarrera guda-luban sarrera gudaleku<br />
jasotakoa guda-lubanak<br />
jasotakoa gudalekU<br />
testuingurua a • n' . • •_ . _ testuingurua FRPFPIIIKARAK ZARAÇn7A'KnGIIDALEKLIAK___<br />
OIJITFRIA'KOFI FI7-ATFASIIAGATII nITIIF<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-1 data 1937-5-1<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
mota 2-1<br />
OIIITFRIA'KO FIFFF17-ATEA SIJArATII DITIIF<br />
mota 2-1 131 mota 2-1 136<br />
sarrera guda-oin sarrera gudamutil<br />
jasotakoa guda-ohetan jasotakoa gudamutil<br />
testuingurua FII7KOrIIDA-OÑFTAN testuingurua AitorWlAr I sa i?u_nakAptika'tik ora indik-ataiaal<br />
nri diron gudamutiloi ntunwhataman Zien--iiI<br />
IINnIITA rFRO - .10AI ni iNDARTSUAK EGQFN JapDnan<br />
71RAN Fi (FTA ETA FI ORIO INGI IRI ITAN<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 925-1 -4<br />
132 mota 2-1<br />
sarrera gudalburu sarrera gudaritza<br />
jasotakoa gudalburu jasotakoa gudaritza<br />
testuingurua ru7iak aldenadaranrnharnadnra Dipulaein ___ testuingurua 11NG<strong>Bi</strong>A ' -GAZTEDIAniinARITZAaAEEARIIJIEA__-<br />
Apmtamanhi gudalheru IAkAida-nAgl .Si ali7here FRARACI nARF - -<br />
tahagIA RIrim ta _filgjglari git7iak agurhr zuton Aita<br />
J adnrhnwckigaria<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
133 mota 2-1<br />
sarrera gudalburu sarrera gudaroste<br />
jasotakoa gudalburu<br />
jasotakoa gudarozte<br />
testuingurua pnain adaka da Fga,kin Arduradun rnArino testuingurua lnditaraabiml7agi Isandi jAUna_dule jmalxinadan)___<br />
gedalhunia _ Onak gedarneta add_ake zital)ahni laka_jandaa_<br />
htItzan_arL~men da<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1922-2-26<br />
mota 2-1 134 mota 2-1 139<br />
sarrera gudaldi sarrera gudaroste<br />
jasotakoa gudaldi<br />
testuingurua IAnreAdalajaran ata Pn7ohlanen'ri ha7Ala, ___<br />
<strong>Bi</strong>lban'kn gedaldiatan orain paxistan acmnakoker<br />
--- - --------<br />
jasotakoa gudaroste<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8 data 1937-5-8<br />
137<br />
138<br />
- -- - ----------- - - - - - --------<br />
testuingurua arkâldarakgudarnste indadaUa9taht ala _bain<br />
Jtatikn pasistnk nt7iluta Iagnka_diluan-arte_--_<br />
---------------- -<br />
--- - - ---------- - - - -- ----- - -<br />
mota 2-1 135 mota 2-1 140
Kontagaiarenak 165<br />
sarrera gudate<br />
jasotakoa gudete jasotakoa guena<br />
testuingurua GLJnFTFAHASI7ANFTIKONAKO inAin1RIK testuingurua Agjla_7 7 mimrouA pelata-eri<br />
JNnARTSIITA7ARATATSIIFNAK 17AN nIRA AT7n Iuantagi'k lanangn guano sartu nIAn (nsliknkelan)<br />
FGIN 71RANAK<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-8 data 1923-4-1<br />
mota 2-1 141 mota 2-1<br />
sarrera gudoin sarrera haitada<br />
jasotakoa gudoñetatik jasotakoa haitada<br />
i<br />
testuingurua . . . . - - - - - testuingurua Sail hunlan XapelgnarandahAn haitada_bllnlfAlnA da__<br />
fmmudarnn aura gurlnñatalik ufnti dagnn uri adegi nnnlhanA I nhlnma -lehen afilia n dA hara multetan<br />
hatari egindako ar~ zitala __ _--<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-28 data 1968-2-22<br />
mota 2-1 142 mota 2-1 147<br />
sarrera gudontzi<br />
jasotakoa gudontzi jasotakoa haitada<br />
testuingurua Lnridres- HnngJ{nng gsdn-Aeiz -sendnyaa erehag¿__<br />
dAtt Ingalelarra'kn Gnharnuak AIASingapnnrA'n<br />
antzakn gujdD tzi tnkia A ' dai<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1<br />
sarrera gudu<br />
jasotakoa gudu jasotakoa artubearak<br />
143<br />
i testuingurua mote HuArJa_P[asidenta nmannnnnn,Stela- b are _ testuingurua Aldundikn landakariek barayrtakII aitubea[atatik-<br />
Snldarinan hant haiekin gudttrel jnaitekn nnapbaslakn hal tsirnelsa<br />
bAnelu- du<br />
ta hazkon nngila v <strong>arloa</strong>n<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
mota 2-1 144<br />
sarrera guen<br />
sarrera haitada<br />
testuingurua Pil¿dnr at aini[zakin jokcatu_~e_~la_higatfeu<br />
ateraki du haitada hurtan kasik mnthi emd¿.bataz-_<br />
aintzinalzan zuela_p~o~nn (tourj<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
sarrera hartubehar<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 2-1<br />
sarrera guduka sarrera hauteskunde<br />
jasotakoa guduka jasotakoa auteskundeak<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1908-2-28 data 1935-4-2<br />
mota 2-1 145 mota 2-1<br />
--- ------------ ---<br />
146<br />
mota 2-1 148<br />
testuingurua Jahanik janaralak~aaablenne ondoan iikhan d„ hi -_- testuingurua AWaskundeak .haaL_oman_djra_ (Azañaradhilzak)__agunee<br />
guduka hnrthitzhat( )Azkan kasetek aman<br />
dulUt guduka hartako USes bailarak- ala Elan ata____<br />
k"alia ch tr -- ---°<br />
149<br />
150
Kontagaiarenak 166<br />
sarrera helde<br />
jasotakoa zerri-helde jasotakoa idazkari<br />
testuingurua NAFARROAN7FRRI-HFInFAFRIKANOA_ testuingurua At7Ari-araznalakn_auatTiPLidlzkalL.r, Llirin Srhmid_<br />
Frrihara-sskta tdaan egaria da Afrikatuk Ptnrri dea pcPRIaua<br />
7Prri-i71tujt.aa --<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1984-1-26 data 1937-4-28<br />
mota 2-1 151 mota 2-1<br />
sarrera hil-mehatxu<br />
jasotakoa hil-mehatxuak jasotakoa idazki<br />
testuingurua r,arricsan amarikann_inparadnr k rr t n dt testuingurua Fnreing rlffa nponak_Fspañalin_logelea<br />
hit-mahatnlak ukan dituala arde7kArinri chiltnn faunari ida7kia igori deutsa<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1967-4-6 data 1937-4-28<br />
mota 2-1 152 mota 2 .1 157<br />
sarrera hilkai<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1 153 mota 2-1 158<br />
sarrera hizlari<br />
jasotakoa islari<br />
testuingurua lizaldiya Raalhnvanan_hauLizanáu .zan._,lakintnu 1a.<br />
Argi adierazi zizkigun islari y n yttak aradari<br />
tlazkoruiran-biotz_adaL- -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 2-1 154<br />
sarrera idazkari<br />
sarrera idazki<br />
sarrera idazki<br />
jasotakoa ilkayak jasotakoa idazki<br />
testuingurua pgn7kinatatik_hota ni-dauakiiha7nn<br />
testuingurua Mustik adtihiraiiizparak ziudauaz_-españar _<br />
stwga-halunhilak ata ant,akn ilkayak<br />
t,nharnlmnk I atari-Ratea',P, idazki papar la asara _<br />
h eginnndahala jakin_da<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6<br />
sarrera idazlari<br />
jasotakoa idazlan<br />
sarrera hornitzalle sarrera iheslari<br />
jasotakoa fornitzaile jasotakoa iheslari<br />
testuingurua $aumedianne ..algariakn P rasiderllak_-zinn<br />
amarikanane maki) Iadiaran haidor zirela<br />
harrikilan._ testuingurua Polizak_ata_harasalatariak_zemahLmiatza<br />
barrandatze jukutri muntalu_ditttzta iheslari _<br />
Eurnpanpak Hanhat(%~ aiYtanmen_haienlzall_Palmla_-<br />
horaien_arradatz akn,_heina_debaldalan<br />
lomilzaile_ala.aroslak_garade_hndaz hahaL7tttan _ Gariakzun_huaelLalegarahulitu_askaaslwaldun<br />
haliant hunl7-hii rm, minvatzakn<br />
haita_taui_dihra _nahian parp e<br />
pnl itika~lodan__- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1970-1-8<br />
mota 2-1 155 mota 2-1<br />
156<br />
testuingurua -EloridaikerLgudaal i haritzaldizkiogLhetan<br />
1 iudandndt'gk_agjn_dahan-irlantnnaangoda<br />
Furnpa'nizannranj rika_lparaann zadkusi sandia _<br />
i7angn laukela<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
----- - ------------- ---- --------<br />
mota 2-1 159<br />
160
Kontagaiarenak 167<br />
sarrera ikusliar<br />
jasotakoa ikhusllar jasotakoa isun<br />
testuingurua J nriAtllAk zauden ikudiar guziak (pilntanartida testuingurua I euhunwk ma14ozül_ditultenai25-n00 Iaudnka___<br />
katean) 1 unet n<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1932-9-2 data 1933-5-14<br />
mota 2-1 161 mota 2-1 166<br />
sarrera irabaztun sarrera itsas hesi<br />
jasotakoa irabaztunak jasotakoa itxas-esi<br />
testuingurua Jrahsztunak Az dela snhwre nnkat7erik ukan testuingurua RII RA(YKnLD(A&ESIAK FrA INt I ANQAR _<br />
17PARRINrJIAJí_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1960-4-7<br />
mota 2-1<br />
sarrera iragarki<br />
jasotakoa iragarki<br />
testuingurua jIxistu_cIa . danVA sarikAJr) _<br />
Fusknta¢una heatwrikAr-ukan lai orlan ira gazkiak_<br />
a[derazl ¿lar daIa-ta? rlvtiak aZJukAtala __<br />
Euskazez itiArtukn Arantnm ziguten_ __<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera irakurgai<br />
jasotakoa irakurgelak<br />
sarrera istripu<br />
163<br />
testuingurua Jdinarisn dago F,rAtamlnduA_ Alemaniaz __<br />
solasak Alemania irak rpAink Alemaniaz kas5Jak,<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota 2-1 164<br />
sarrera iSUn<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
162 mota 2-1 167<br />
sarrera itsasail<br />
jasotakoa itxasail<br />
testuingurua 11una.dagnzaa~lsaslùtetan Itahar eta niamandar__<br />
8udnnbiak ingalatwrrak A rrnn ardrana A _<br />
daukazanatan_bazsn zintza inn»kukn dahenustea__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1 168<br />
sarrera itunben<br />
jasotakoa itunben<br />
testuingurua I astan iwanpetuka-.da_auJ_hitsu_nneiJL Aite a-d ahan<br />
ihmhenarin tratadua<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-1 169<br />
sarrera itzuli<br />
jasotakoa ichtripu jasotakoa itzuli bat<br />
testuingurua J3ezko_keti_sernahi nln haitahilvA hila hn itan,-tez testuingurua Hatnehnztz_hflL-egII z-.han_ggilen_tlu_itzllpbat<br />
rta harriUekn irhtripu kaion, gertaI,en kaiora` iQhahI[u ak i$nrrirllL_herlzfl_lagnn hatzuakilaa-__<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6 data 1962-4-12<br />
-------- --------<br />
mota 2- 1 165 mota 2-1 170
Kontagaiarenak 168<br />
sarrera Itzuli sarrera jardun<br />
jasotakoa itzulia jasotakoa jardunak<br />
testuingurua Parisarat harriz jin da Pom i¡L_iun Presidente _ testuingurua JSristau f]ntriñaz darehijzkigun jgiduLlak<br />
Afrikako ItndiA I ruraleata stparikaknake7dirais-la Pn7 prmik gsada ( 1<br />
Eraut7itn adafAIRMitratsu Man hArI Asta nntnn_<br />
osnm Amatekn az-dai Inkirik zanboki notan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota<br />
2-1<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
171 mota 2-1 176<br />
sarrera izenpetzaile sarrera jardun<br />
jasotakoa izenpetzaile jasotakoa jardunak<br />
testuingurua lrlmngatamehnst Jagurly pnlitikn AIA Alej7-gi7noalL testuingurua VFNFCIA'KO~tlnIINAK<br />
'Munduaridais"darilxnn Agirihati7anpAtii doha logjejprra'kn i7pavingi piV1jgk_VaneniA'kn _<br />
( jardunAl7az idp7tan dsa_Vjena eta Prana}g 3<br />
adekn_adiskidelasunek~in.~ molan dautsn ItAIia'u._<br />
Yltgnslnhis Ata hara ArtRkn IrAladiw7 Alkor-Artzan__<br />
97dahana BAIAactadshaiakn_ __<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12 data 1937-4-25<br />
mota 2-1 172 mota 2-1<br />
sarrera izenpetze sarrera jarraldi<br />
jasotakoa izenpetze jasotakoa jarraldiak<br />
testuingurua Asturiasen isanpalil dahanhnnila_.arauzkn testuingurua 1°A9--an izklriahi nuen alskaraueLLataauskal<br />
AgirijR17A7 idazten dali Fta rYAnpat7a horrek lnlltiIrArAn SCIAtiltn hat FlgerrAtArAl7Akn<br />
maukan garrentziA, 'FuskararaLL_Jamatdiak'_hartijn_dula_17ana-_<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1984-1 -26<br />
mota 2-1 173 mota 2-1<br />
sarrera izurrite<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 984-1 -26<br />
mota 2-1<br />
sarrera jai-eratzaile<br />
jasotakoa jai-eratzaile<br />
testuingurua riant7A garwxi nlsa._zalnpadR AI lA hazkari<br />
aun diok<br />
.Ia i- Ara1Zahan_adtzaltlarhnitnan AldAtli dira<br />
nfdAR tgŕnrpz-1$$alaan aldatuko dirAIRknAn ---<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 2-1 175<br />
sarrera jaurlari<br />
jasotakoa zerri-izurrite jasotakoa jaurlari<br />
testuingurua NAFARRfAN7FRRhHFIDEAFRIKANÇA testuingurua faipu7knaknja&rlari<br />
Frrihara-ACkIlaldAan agertu da Airi Allik etnrri dan<br />
Z9LL_1ZllLlllaa_<br />
-------------<br />
__<br />
----------- --- -----------------<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
174 mota 2-1<br />
sarrera jolasaldi<br />
jasotakoa jolasaldi<br />
testuingurua ELjNesaldiat~~_Er1L(/ail) nskn-Zjgndu_zil u7twn_<br />
9e dat hni -(,pstiknkwtenl____~___<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 2-1<br />
- -------------- ----<br />
177<br />
178<br />
179<br />
180
Kontaqaiarenak<br />
sarrera jornal<br />
jasotakoa jornala<br />
testuingurua Panak hadakita konka paichtnan dugula Harriaren_<br />
Frriantak aldiz nao neneatrhki nahi haran jnrnala<br />
Harrikn djntnajna Inht diruari nahi duzun tnkian<br />
hainon gu a7hunki)<br />
sarrera jujamendu<br />
testuingurua nnharnamanduarigallois 7ibainn Raynnakn<br />
jujaak kapidrhinnanatadnminirAnnanaldaakharri<br />
pnjamandua Hnrra 7anako jin-aran dihuaaaan<br />
aPAe1-lraide hoik Pabekn jujaan--aint7irarat __<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota 2-1 182<br />
testuingurua Harriki pare jakitearekin nola poharnuak kondenatu<br />
filianjnjamandivik gaha Fnhata hataaun nikia,<br />
lairik-aia galdatzansualekotz EuakAl harria-hara<br />
gain utz zaratan-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1903-7-24<br />
mota 2-1 184<br />
testuingurua Hnriak_arn agjakzinalajujais dt tlalndieka ;' __-_<br />
rAnsiak 11—.kontraralakatan¿Arde ha(A -<br />
deputatiLalktan._ata_lepearan-arahera~era<br />
demtstnneahahac ZnAta amanAIApahjagn Ar<br />
flApintalil pfasentatn -<br />
sarrera Masa<br />
jasotakoa klasa<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2 data 1935-3-29<br />
mota 2-1 181 mota 2-1<br />
testuingurua Soldadngna tkpiteakna zuen__aana araziz<br />
hilahathatarik udhare Hitlalran harriak<br />
jakinarekin danhnra hori aztulahiuint nahiago __<br />
dane_193Lakn klasa_deitzan du handi-zatbi 7nra -<br />
sarrera kolpatu<br />
jasotakoa jujamendua jasotakoa kolpatuak<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1908-2-28<br />
mota 2-1<br />
sarrera jujamendu sarrera komunikabide<br />
jasotakoa jujamendu jasotakoa komunika-bide<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1981-1-29<br />
mota 2-1 183 mota 2-1<br />
sarrera juje sarrera kondu<br />
jasotakoa juje jasotakoa konduak<br />
sarrera juje sarrera kontseilari<br />
jasotakoa juje jasotakoa kontseilari<br />
aldizkaria Harria aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3 data 1964-4-6<br />
mota 2 -1 185 mota 2-1<br />
-------------------------<br />
186<br />
testuingurua nartakn minisirnak harok aithnrtu du -_haditugula_j$(tap_ha<br />
n hilak hArrngni-tA-hanA7A7pi Ate<br />
kolpatuakharrahuü_BtA hamazaypj<br />
187<br />
testuingurua ftsailaran hactamanaan_Espainiakn arlapaa_<br />
arraginarakin Fuskal-Harrjrat atnrrikn claie dnntakomunika-bida_gahianak<br />
testuingurua noharnamandnari_paibitn nit_ _~ann Raynnakn __ testuingurua _1554-aan agin knnduan arakara FrantzinrL hedii8jujaak<br />
kaputrhinnan ala dnminicannan alda akharri_<br />
19non harri<br />
¿ujAmand ia Hnrra_zedeko_jin_arazi-dituanen<br />
app LÁraiásJlnik Pakako .<br />
III~HNn~i111Zlierat . __ -----<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
188<br />
mota 2-1 189<br />
testuingurua dean FtchaYerii-AinrhAd_jaun danutahi-nb1-ata<br />
knnLSeila [ ITgnatataran_k°tnata~a<br />
190<br />
169
Kontagaiarenak 170<br />
sarrera korrikalari sarrera lankidego<br />
jasotakoa korikalari jasotakoa lankidego<br />
testuingurua FpanaIaitA'k ala C,asli7ahal'ak ilaran R'An jnkat7an testuingurua Elysan Paricakn jallrapian mie n-_ beraz sinalu<br />
- - t9R3-an elalakn aknrdina hi17amAitRn udala hi _<br />
hausan Artakn lan kidagn-ala kllnltzamanak --__<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1928-1-1 data 1983-1-27<br />
711171eelA a7kartukn Pta hadahlkn munduko_ -_politikaran<br />
harAt hllnAtalAn hiela haratik 7ifais<br />
jhilikn<br />
mota 2 .1 191 mota 2-1 196<br />
sarrera kudeatzaile sarrera lapurreta<br />
jasotakoa kultur-kudeatzalea jasotakoa lapurreta<br />
testuingurua Rarrikitan KAtahlña-kn kulhrr-kudaat7alaA elanMajL- testuingurua Nnnlaga Suila _Eúnamadka als Nn_agA'kn<br />
r~Arjalmaamurri da Fltckaderat kllltllr-kllelaAVAla gnhamlrAk auran AcaraR hlAldll damena Burgn5 ' kn<br />
kId n d n.1 camari VRIla7 da MRrtflazahal balzararLL1 ichnakn ordazkArianhllaflaz__paxislan__<br />
jaunarekin ikilctakn nnlakn har-amonak apilan - __ jlxasontzlak itsacnatan_agllan_~duazcn lapurrAtak_<br />
: . duala-hiela<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1 984-1 -26<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera lan-asmo sarrera lasterketa<br />
jasotakoa lan-asmo jasotakoa laisterketa<br />
testuingurua Etizaiñaklzan~Wan_balzaraan<br />
tecaaltaaldakn hidaak wta 5 udwlak~-Ian -asmon<br />
azlaflji .diluzla---- -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera lan-sari<br />
jasotakoa lan-sariak<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-1<br />
sarrera lan-uzte<br />
192 mota 2-1 197<br />
193<br />
testuingurua Rnct hnnillarLirakeskinl7a nnatara a ft7RAk ___ testuingurua nrajn Ardoa Iatari (NA7'to)_nyalekn-,ocdazk ariAlt ___<br />
naldl aranikn dj7katan Ian-sariak AtA ,operaka- Gninnia'likhaciaAldiba1jan-azrlAlAslda Agin host- _<br />
gas,eAk nrdnit7aa Arab thaiz-du -- arahak<br />
194<br />
data<br />
testuingurua Arralsaldaka_lauatan_rnutikaan laictarkala<br />
prarnll .a<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 2-1 198<br />
sarrera laterri<br />
jasotakoa lateri<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota 2-1 199<br />
sarrera laterri<br />
jasotakoa lan-uzte jasotakoa laterri<br />
testuingurua C,ipucknakn ama hi7kaikn l-nlflgielan mlindlla k ©7ol_ testuingurua europar lalarfi_halzuanmndasunentzaL__<br />
rtahila Rilhnkn_jnpmlatan haraziki hodira<br />
lanujzlaak-._mjlaka_ lang1laak grAhan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1973-2-8 data 1937-1-10<br />
mota 2-1 195 mota 2-1 200
Kontaqaiarenak 171<br />
sarrera legar sarrera lehendakari<br />
jasotakoa legarrak jasotakoa lendakari<br />
testuingurua Azkan hirniir nurthe hnjptan IAgarrak Frant7ia _ testuingurua Aldundiko landakariek .basa urtakn artnhaaratatik__<br />
nnanh-qt~ hat tstrnAtxa tohazkonnngilaartoan<br />
lihrvaz: Frantziaren zorra aldiz; azkan Ieu_nurthA _<br />
heiatan emendatu dn-<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1906-4-20 data 1928-1-1<br />
mota 2-1 201 mota 2-1 206<br />
sarrera lege-asmo sarrera lehergai<br />
jasotakoa lege-asmo jasotakoa lergaiak<br />
testuingurua ALdijndi Batzarara Sirnvich aidunak Jean-asmnbaii_ testuingurua Mnsuadgdean_¡kasygasjzkn_gpsa1aa_-dab¿L<br />
hnt aurkeztudam _ F~nazkinan Iarnaial inta askoildira<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-13 data 1922-2-26<br />
mota 2-1 202 mota 2-1 207<br />
sarrera lege-gal<br />
jasotakoa lege-gei<br />
testuingurua Ze_nalursak noan-knrllrako_laga-gai hori onetsiko_<br />
ntha dut . daputatmne oan'k elhnrri hazala9<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1908-2-28<br />
mota 2-1 203<br />
sarrera legedi sarrera lekuko<br />
jasotakoa legedi<br />
testuingurua 4nat&arahaki zolen aslaazkanaz Flizarj atnhastskatta<br />
eginon dion nrlijinsnnn Iaga di harrtarpn<br />
araud~baLera<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1921-7-10<br />
mota 2-1<br />
sarrera lehertze<br />
jasotakoa lertze<br />
testuingurua riihrallAr'tijk nrtühisan-jzparak- .diñnanaz<br />
Jadee andehataginean niinhntva kilometro __<br />
Lgarilara entzun z `____<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-2<br />
mota 2-1<br />
jasotakoa lekuko<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1933-5-14 data 1937-5-8<br />
208<br />
testuingurua Carnikabk al dagitLhab an nsknsaldnJ1zagjn dnnt____<br />
izperkari nnakk _pta lakukf¿nn_azsipanatatik `__<br />
zertzelada lxikj_i ta_iilaak- izan _ A7ik gauza -bEudiÉia___<br />
eta ._jriIZLhekate azaldmtan_da____ -_--<br />
mota 2-1 204 mota 2-1 209<br />
sarrera lehendakari sarrera lur-ikara<br />
jasotakoa lendakari jasotakoa lur-ikhara<br />
testuingurua keltzaindiak_ûlnan_¡zaazitun azknnakn hara hi _ testuingurua Azkenak¢Bldiarii nkoi i Zbasaila.dBlakn_ hartarl ___<br />
hatearak27eta 9A'an Azk[IA jauna landakori adi basri e era lur-ikharal , kainan aitzinearibainfl_-_<br />
nagusitzal_auk nrah t a izan -zan-__ -------_- handi agnak -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
205 mota 2 .1 210
Kontagaiarenak 172<br />
sarrera lur-ikara<br />
jasotakoa lur-ikara jasotakoa matxinada<br />
testuingurua rillAtArRIRn_ ahal hA7AIA ari diraiharduki haharra7 testuingurua Indilarak Tanloia-eiiar matxinada gngnra_sntlu-___<br />
joan den aguaRkn lur-ikara ieigArriaran nndnrik . - .- - : - : . -<br />
Alkan knnriuan arahnra hRmer.l7i mila Iapun.hiL_ kalte2kn kantak-haaabilzkite kalerik kale Pnli7iako_<br />
dira ___ HSknHükasaurihr dihuta__Malrinadaag/eakamal-<br />
mila IArnln dira<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 2-1<br />
sarrera lurreko armada<br />
jasotakoa lurreko armada jasotakoa matxinada<br />
testuingurua Jlareko Armada amandahl dugun hezala airetako _ testuingurua RFSTF .MATXINADABAI<br />
prmada Rra handitn hahar dugu _ AfgAnistan -Frki Arin prnhint7i hatzuatan oudnrjakasaldatu<br />
dira;Asaldatu-eten inge diranrrkkumlmistak<br />
dirala._diñna<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1935-3-29 data 1937-4-25<br />
mota 2-1 212 mota 2-1<br />
sarrera lurrikara<br />
jasotakoa lur ikarea jasotakoa menbro<br />
testuingurua LUR] ÇAflEAPFRIIN testuingurua 1Q11-en athAra da hant¡k_(Genavekn hatasunllllkk~-_<br />
AlamaniA hainon J,i udha7 mamhrn dago Han aman<br />
id tuan_htzak_hali dira _orainn armoniak hautsi d itu_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1<br />
sarrera mahaiburuko<br />
jasotakoa mahaiburuko<br />
testuingurua Atzo goi7oan_snrtn ehan diidyo_Ada7karitzs_hariatalanonon<br />
hatzana gnharnadnraa maipurukn<br />
lata Agin Zafe._ _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-1<br />
sarrera mahaikide<br />
jasotakoa maikide<br />
testuingurua eperi hat amndabnn_hafnQaitamar maikida hatu -<br />
7IrAn---<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1<br />
- ------------------ --<br />
sarrera matxinada<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26<br />
211 mota 2-1 216<br />
sarrera matxinada<br />
sarrera menbro<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
213 mota 2-1 218<br />
214<br />
215<br />
sarrera miatze<br />
jasotakoa miatze<br />
217<br />
testuingurua Naw Vnrk-aki_jujakhabar-düan_miatzeak_aagIn eta_<br />
arrazoi aman dakite Sharonjaanaralat:i-az-zatada ,,,<br />
agiarik i slak ul_barta[Lagadu_ziianatan-_liaatik<br />
damll dnmaiadatdi2stakn_hahar_zilakan lrngatu-__<br />
zinaz nahi irola hal7lu Sharnn jenerala ad iküdu<br />
haran egileak _Ala gisa -hndaka_kngakazm_kausL___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera ministro<br />
jasotakoa minixtro<br />
testuingurua .lcbait_minislioakagin_Uwrli hortaz dira yiaseskL__<br />
duda 7nnhait ha7tamalan haraziki -_<br />
anglas5amarikana_agarkaüalaii- kansilzan_diranak__<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2-1<br />
219<br />
220
Kontagaiarenak 173<br />
sarrera ministro nagusi<br />
jasotakoa ministro-nausi<br />
testuingurua Errana danlniat aitzinakn atritas Rrianrl<br />
minictrn-nauci nhiaran Ata Gaitsua nraikn ministro<br />
rnnltsaroPranathigos Ftsaign hnii garnagn ata _<br />
a_aariagn dpa _-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
mota 2-1<br />
sarrera ministrokide<br />
jasotakoa ministrokide<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera mintza aulki<br />
jasotakoa mintza alkia<br />
testuingurua nahi h .ka haritatna izan dadin den tat yen Artean _<br />
gi~ muttnhn hAt¡atarA hnri hahar hazala<br />
miaizakn _ __ehadehnrtaral<br />
paitsatit_du gamharakn mintza eikien<br />
papaLharazihat hartza daptutatu Isurmen<br />
aitadurekin ----- -_<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 934-1 -26<br />
mota 2-1 223<br />
testuingurua kargudunak hiria erdTinan zaizkn-_aakuak hunki _-__<br />
heiatarik hatek mintzaldi hat hastan daknn<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1912-X<br />
mota 2-1<br />
sarrera moltsa<br />
sarrera moitsero<br />
jasotakoa moitsero<br />
testuingurua Henr y FInwAr Amgrikelako_mollsarn_berr ia<br />
aldizkaria Harria<br />
data 1965-4-1<br />
221 mota 2-1 226<br />
sarrera negutiar<br />
jasotakoa negutiar<br />
testuingurua Strachmun hiriAn, rnuvA da IvturvillA min strn _- testuingurua Aurtrian alarsa_ha1ek bizirik Ahnrtzi llitu-elurlnki_<br />
frantsaca mint>atuCIAFurnpakn Rillzarraan ci _ hAtnlAtan mandiz mandi zahiltzan hamar IanrracumatAkn<br />
t kri n n _- denak_AlemarLnegrilíarrak' -___-_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
222 mota 2-1<br />
sarrera ohointza<br />
jasotakoa ohointza<br />
testuingurua ,QH01NTZA_(lihilua)<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
sarrera mintzaldi sarrera oinezko<br />
jasotakoa mintzaldi jasotakoa oinezko<br />
mota<br />
2-1<br />
227<br />
228<br />
testuingurua Ridakn arraknrrtni_haLgarlaW_ _dallbarl- C+Arazio--_<br />
aski latzahasta ainitzangisa-jainazkn hat, bida___<br />
haztarratiklnana,=itu -batak - aurdiki At1 AUA<br />
.anduka kolpahr hasta auig bat_iuuutzatzakn<br />
k . inkan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26<br />
224 mota 2-1 229<br />
sarrera ontziburu<br />
jasotakoa moltsa jasotakoa ontziburu<br />
testuingurua Baitakite bm-fimaúaak-moilcari hiruz diraia_- testuingurua 1[rglatera'ko (Coharmra'k_ilrasatzelilsr_itu_milakn<br />
rninhatanik zarnahi hartarrarat uztakn sailaan izan AZik--urAZ $flin_aginpidfl_nri_AZin nnt>al<br />
am°°- jaikata-aracllrun-mgalatetatat<br />
nntuhurrtak<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1916-X data 1937-4-30<br />
--- - - - -- - ------ - -- -<br />
mota 2-1 225 mota 2 .1 230
Kontagaiarenak<br />
sarrera opor<br />
jasotakoa opor jasotakoa ordaina<br />
testuingurua FJnsagi'taran txanel-lahrika aspatsuan ini AgunAkn<br />
ppnr arinnalgaizan da elkara7Aditu txiki hel i7An<br />
testuingurua Mugauan- auzapa7Ak hara kar - sI& utzirik ______<br />
. . •- . . •- •- - • - 5 :- - m- • • •d<br />
t I k -- jauna ____--_- _<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1922-2-26 data 1975-7-3<br />
mota 2-1 231 mota 2-1<br />
sarrera opor<br />
jasotakoa opora jasotakoa ordezkaria<br />
testuingurua 2t WIt) ha7kida daukA7an Eraman-akorri_ testuingurua Lgr _AllamhT'kk _Ingalatara'ka_ardaZkatiak-JaIa _-<br />
- - . . . . - - •- -- •- . .- . gnharnuariasandin Fjiptntaran asmoak nn tzal___<br />
d~nm ta polizi asko ha hai artzen. ez_haditunta harA_hara tokitik alda e gingo ._<br />
dl tala<br />
- -----------------------<br />
Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-1<br />
sarrera oporketa<br />
jasotakoa oporketa<br />
testuingurua Asteartez aman Lrrtan asiera rtpnrketari ta agua__<br />
onen nasai arailkata izan_7iran MAdrid'an hnnha_<br />
hat_larlil 7RIa tabi_jLda_iladArAt7i 7annritik<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-1<br />
sarrera ordain<br />
sarrera ordain<br />
sarrera ordezkari<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26<br />
232 mota 2-1<br />
sarrera oporketa sarrera ordezkari<br />
jasotakoa oporketa jasotakoa ordezkari<br />
testuingurua FRARIKOQEDB ELLK-POLITIKF7KOAKFTA testuingurua F~spañakn_Orda7kari_Fkuadnrran agin<br />
FRKAPJDFKnAK -_----_<br />
Argia aldizkaria Herria<br />
data 1 929-7-6 data 1959-1 -1<br />
mota 2-1 233 mota 2-1 238<br />
234<br />
sarrera ordezkari talde<br />
jasotakoa ordezkari-talde<br />
testuingurua spañar arnari lagundlllakaírancansnriu,.zan<br />
hazkllnak hara ordezkari-talde baLbiAldl , dol t--gauzak_~krrstata<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1 937-1 -1 0<br />
mota 2-1 239<br />
sarrera ordezko<br />
jasotakoa ordain jasotakoa ordezko<br />
testuingurua uztao duala_ha rA kargua ____-__ testuingurua AspAldiknsurum ~rua da,J3Wm-jaunanakaWe_la<br />
ilnri4akin dinen dezan laster r .ailAliY IIaidu1a_glako_ AgintAritneaiagataka_asmotan____<br />
minislro_nausialntuLd& hahaLduala ministro hnuna dahilala-~ Lham orhazkntnat nrlrmny tramanka--_<br />
nrdam .h-LElzemerl.<br />
data<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1919- X data 1937-5-2<br />
mota 2-1 235 mota 2-1 240<br />
236<br />
237<br />
1 7 4
Kontaqaiarenak<br />
sarrera oroitarri<br />
jasotakoa oroit-arri jasotakoa otordu<br />
testuingurua Oroit-orria µgartutakoan I njandin'tar Inta Mari testuingurua hnnnctL TnlncR_nla ohar zanhnil lakutatik,<br />
laga gi7nn gaztatajakintsuak µgunari rtagn7kinn agaitamar lagun hañnn gaiagn hildu ziran<br />
ninrdurakn ata9arora-_gaiagoaraalda ziran __<br />
Anjeli agur ogiñoz___ - -_--<br />
aldizkaria Argia aldizkaria<br />
data 1935-4-2 data<br />
mota 2-1 241 mota<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1975-7-3 data 1935-4-2<br />
mota 2-1 242 mota 2 .1<br />
sarrera ostera sarrera partzuer<br />
jasotakoa ostera jasotakoa partzuer<br />
testuingurua ,lapnndar aknnomjara7n 7ivandari -<br />
Clrda7karitzaran tatari-Rehtatara ta IngalarorR'I8_<br />
nataraa_dela-ta,._F_rhaslaaraza Arrfuraditeak a gin___<br />
dahan it7aldian aalarn.çkataasktacnn nsnaran-__<br />
aldaagartuda jaunie<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 2-1<br />
sarrera ostikoketa<br />
jasotakoa Ostikoketa<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 2-1<br />
sarrera ostikoketa<br />
243<br />
244<br />
sarrera otordu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota<br />
Argia<br />
1925-1-4<br />
sarrera Ortzi galtzak sarrera oturuntza<br />
jasotakoa ortzi gaitzak jasotakoa oturuntza<br />
2-1<br />
sarrera partzuer 080<br />
jasotakoa partzuer oso<br />
2 - 1 246<br />
testuingurua Ortzi gaitzak <strong>Bi</strong>arnnan partikula7ki Pahakrr __- testuingurua liArtRrAt71RIan - -Aldon-_ELLzknAWBIdi Iall aLekn -_<br />
lparratdnan Furita ikaragarria nrt,i hnriakin , - agintari ia-jAi arat7allaan ntnrnnl7a<br />
lakuka harria are ha -urts Itz h t n<br />
bainakn harri pikorrak- ala nndnrinz mokor ackn --lahnrari<br />
tnntcatan<br />
testuingurua f)anatarat__4II_mihun_sahar ahR tsiak_situztan<br />
testuingurua QnnpafiarraLgaldu) <strong>Bi</strong>an artako iarangn ____ testuingurua C; aro -B[IIfild_ameki_ALAbahar_ dan haineral_baldilko<br />
• . • . - : • . . . - • • • • • - ' • - - - liran har._padruar ncn gisa Sar ara7ikn rlienta _<br />
hari,, A akahn,-Dnnnstiarek kitatukn dirolaocra<br />
dago<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
247<br />
248<br />
mota 2-1 249<br />
sarrera plaia<br />
jasotakoa ostikoketa jasotakoa piaia<br />
testuingurua Oatlknkatan ari Tala antsi zintRn tannkatila_t3arraka_ testuingurua Eguhorri gar raz_rhahnu[&eka-p nrtut ik_eSkapatu<br />
hacarrikn Frramiin mt fI ga,taAŕ hortz itsas-Lntziak Haifalzraalakn portuan<br />
Entzun dagunazlandahizikn_eandakint7annda-agiµ_ hurnsatliulabaraaplaia<br />
dinta MApnlikt Yamar omen dAT- _<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1935-4-2 data 1970-1-8<br />
mota 2 .1 245 mota 2-1 250<br />
175
Kontagaiarenak 1 7 6<br />
sarrera polizetxe sarrera prestamen<br />
jasotakoa polizetxe jasotakoa prestamen<br />
testuingurua C,ni7 hnriatarik halez hunhakn AlimAla hatuk testuingurua ELAnca arrisla Andian dago . dnisla(Lan<br />
jrsngn dasmaniA Andiak Agin ditin rlndarrahikn giidn-practAmsnAk djrale jA<br />
pali7AtXAen<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera populu<br />
jasotakoa populu<br />
testuingurua iduri 7ainte nnpWnari kamen zaiola hara gi7nnan _<br />
bautAbakn aska-hirlAa<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1957-4-11<br />
mota 2-1<br />
sarrera populu<br />
jasotakoa populua<br />
testuingurua polizak atala ditithen7A amarrak joka,- atg__ _<br />
berrastan Par danhnran pnpuhia hildu da Ali7a<br />
eint7inAt nnliza_xixIu)(Aban zu ala l7uumarLage~_<br />
IIrhegn7n Iantagikn graban~_-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1 937-1 -10<br />
251 mota 2-1 256<br />
sarrera salneurri<br />
jasotakoa saneuri<br />
testuingurua SAIt,ala to arnsteak_Anr7 ikeeigarliWO__Saneuriak-_<br />
pinks hat badaAra hara agin dieta<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
252 mota 2-1 257<br />
253<br />
sarrera se min agur<br />
jasotakoa samin agura<br />
testuingurua Zaldidi- .lora Fslahan_nhirwhr_t&Jax ~staban_--_<br />
rtj _(_j_SeLa-flmaltr~I R sAndi0n,ziari givA .eamin_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 2-1<br />
sarrera Prentsa Bulego sarrera sariketa<br />
jasotakoa Prentsa bulegoa jasotakoa sariketa<br />
testuingurua .FuskgttZajndikn PrannaA hnlagnaran Agiria) _____ testuingurua ,joan_han_ggtal.enean-.pazkaa_bjgarrnnann<br />
jaishtlarisariketa .bikañak izan Tiran nnnnstjan-__<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1971-2-18 data 1926-4-11<br />
mota 2-1 254 mota 2-1<br />
sarrera presidente ordain sarrera segidatze nagusi<br />
jasotakoa president ordaina jasotakoa segidatze nausia<br />
testuingurua Amarikatakn presidant urduna,_ imphcay_jauna-._ _ testuingurua Segjdatze_na usiAn Merckx-an-nndntikPjngeon_da--__<br />
EwopanT diihili da egun hntan __ haalik IAtjenjkheldw_hamaseimjnuturnn __________<br />
barenkarakin 4Tnurj<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6 data 1969 .7-24<br />
mota 2-1 255 mota 2-1 260<br />
258<br />
259
Kontagaiarenak 177<br />
sarrera sinadura sarrera soldadutza<br />
jasotakoa sinadura jasotakoa soldadutza<br />
testuingurua nAhi tuka haldAUna izan dadin dapntatuan Adaan testuingurua paran anldadid7A agin nnrinran Atari-dira-aran<br />
gienn mitltfhnhat alera hnribaha,ha .Ata At-k-Nikotan AIA ApanlazA ' tAr<br />
miAVAkn Ftanitn ___<br />
(heda hndarat pannaIs du gamharakn mintza Alkian __<br />
Rinad u[Rkin u [R kin<br />
- '- • - ,-, - -, ,- •<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1934-1 -26 data 1926-4-11<br />
mota 2-1 261 mota 2-1 266<br />
sarrera so agile sarrera soldaduzka<br />
jasotakoa SO egile jasatakoa soldaduzka<br />
testuingurua ., : . , . _ , . rían _ testuingurua SNdaduzkaük_haimenak¡n . Atnrr itaknbatak_bara___<br />
hakat7Rk<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1969-7-24 data 1921-7-10<br />
mota 2-1 262 mota 2-1 267<br />
sarrera solas<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota 2-1 263<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota 2-1 265<br />
sarrera su<br />
jasotakoa solasak jasotakoa SU<br />
testuingurua Blgarjakp_bakea[i_huru7 az dira FVIAtd-akn solasak_ testuingurua &id_nna1an nTYÍSlak-ezeheajakin_Rlpapifik ____<br />
harahala hacikn AmntaryAtanri agin ahanak ourA mutilen suari<br />
igacka ihjli Silari_ __<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6<br />
mota 2-1<br />
sarrera solasketa sarrera suaga<br />
jasotakoa solasketa jasotakoa suaga<br />
testuingurua Mahi ukan tula Fvian-akn sntaskata gihalatu testuingurua paxistan aftilariak_Mad[id_ .ui[a_suapa .au[tilen___<br />
yekinaz • . .. • iArdnn da<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
264 mota 2-1<br />
sarrera soldadugo sarrera suage<br />
jasotakoa soldadogoa jasotakoa suaga<br />
testuingurua l93n-ant _i iA-akg-gashuak UlrillrakTin tuaa____ testuingurua :çanariaz_ AIAARIAaraS~[kAldRlarLdesl[ayer<br />
lanrdRn hata7 anldadngna hlrnAtArik halA7 AIA djralxknai ArasnkRAntlirari. AIA15nhañnsnags<br />
snldadnalLAnLM O ni7nna7<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-1<br />
- - ---------------------<br />
268<br />
269<br />
----------- - ----<br />
270
Kontagaiarenak<br />
sarrera suagaketa<br />
jasotakoa ezetsi<br />
testuingurua [;FRNIKA'KORIIA(AKFTARFNONnORFNI7PARINGI<br />
GIITrIAK RASATIKFRIA F7FrSITFN nARF<br />
(Fiirnpakn_i7pArringiek)<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota 2-1<br />
sarrera suaketa sarrera tropa<br />
jasotakoa suaketa<br />
jasotakoa tropak<br />
testuingurua Fgsekiñnn euakatahila lan lagun jauni dirailnt7ik testuingurua FISaly d rr k trnpak-Hondurasskn!urratan_-_<br />
Cuatrn Cnminna'sn Saili dira hera7l<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-25 data 1969-7-24<br />
mota 2-1 272 mota 2-1 277<br />
sarrera sugeldo<br />
jasotakoa Sugeldo<br />
testuingurua And-inon Saminaren 1xikiva_Zjarn arra ds (---)<br />
pañAn gaur nmua galanta Fnskal eriyan 7egiyen<br />
ikastatxaa_ua alrin pilan meritu da<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4 data 1926 .4-11<br />
mota 2-1 273 mota 2-1<br />
sarrera tento<br />
sarrera trabes<br />
jasotakoa trabesa<br />
testuingurua AMAVIIFi L .-~-Tiabasa_angntikinkatulan rlnhlaan__<br />
at~nu7ia—Aranalda Alaia asi are artirin 7aarak<br />
bns jnkn )a haste Jlj _laiatarik_ -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
271 mota 2 .1<br />
sarrera txapeldun<br />
sarrera txosten<br />
jasotakoa tanto jasotakoa txosten<br />
276<br />
jasotakoa txapeldun<br />
testuingurua SaiL--b ArA7kAte _nndnrarL-Calla_taa inn txanetdunaa<br />
<strong>arloa</strong>nAtn Alhlatir Madfid tn Ratis hardindeuda<br />
puntaetan -- --<br />
testuingurua Etzutan_nhaktar uik agin 47-fi0_salditun7 _ testuingurua Aita Antnnin 7avain.atlskalt73tnalttxnstan_bal__-_<br />
irakurri du hart .nlarian Iae gnIkelai.huruz`<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1926-4-11 data 1971-2-18<br />
mota 2-1 274 mota 2-1 279<br />
sarrera tona<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 2 . 1<br />
-------------<br />
sarrera udatiar<br />
jasotakoa tona jasotakoa udatiar<br />
testuingurua ;oao_daaudaanaint7inaknan_paina21A .milatnns _ testuingurua lldaliai-ainbitz_k atrn itzan_dea_tnkisnnhailelan<br />
yutinge _s brakaneetu haitalakr5Li}LRahnnara Fpa galdiluknria_balanglajlsas-hagikn harrietan .___<br />
barafllleldi7_binian kennnravea_133.f1IIL1_lnnaz_-_ _ -----_-__-anIBIUadIr~A<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
275 mota 2-1 280<br />
278<br />
178
Kontaqaiarenak 179<br />
sarrera uriol<br />
jasotakoa uriolak<br />
testuingurua IIRIÛI AK<br />
Cntia-namthin'kn AImAngaitik urin) Andiak agin<br />
direAmAn KAItAAk Asko dira _<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-28 data 1908-2-28<br />
mota 2-1 281 mota 2-1<br />
sarrera urte buru<br />
jasotakoa urte burua jasotakoa zenatur<br />
testuingurua Ilrtarrilaran e dan,trantsAcAtaalAman_hArrL-- testuingurua 7anaturrak an_mü1tz811i~ü~snldadogoekn_bL<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1983-1-27<br />
mota<br />
2-1<br />
sarrera urteurren<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
mota 2-1<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota<br />
)Anak Ata-Adanauar_Alaman lahar minletrn zonak<br />
nain zuton aknrdinaran_hnnninarran urta burua<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 983-1 -27 data 1935-3-29<br />
mota 2-1 282 mota 2-1<br />
sarrera urte muga sarrera zinaldari<br />
jasotakoa urte muga jasotakoa ziñaldari<br />
testuingurua Fgun hautakaataka halakna 7alakntz, 1AR7-ka___ testuingurua G. RNIKA'N .IAtIRITJ.KQaONRAKAIPMAN1ARFNAK<br />
. . • • •- . . . . . • . . . . . . , di - 71RAI A nIÑt7FN 71ÑA1 HARI QFIA C U __<br />
harapartasdasta hastetik A riara Tutan lida_muga _<br />
sarrera xahuplde<br />
jasotakoa chahupideak<br />
hurran kariataiat hista haL-eginaa2uala __<br />
.Ala-- .,<br />
testuingurua AldeLhotelik hadakila zar_dirukata~arlhukn dea_-<br />
aerlza_aldatik hadakila _era_gasluak__rhaupldeak____<br />
nniadinaaltchaluku diron<br />
2-1<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8<br />
283 mota 2-1 288<br />
jasotakoa urteurena jasotakoa sosketa<br />
testuingurua 1TAIIA'N : . . - e - 1 : , . • •= N__- . testuingurua marka 'rikAtuldiana_segura'kn_ElxehetialaL<br />
Inpemia curl ahan Ianangaurtanliana~nandaz __<br />
Incahs'k agjn dutgara-Saakalan_(cnrtana<br />
—Arta nn¡lLjzan az -hadü .Eifi__-<br />
Ain __<br />
Ospatuahan IlAlián<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-2-24<br />
284 mota 2-1 289<br />
285<br />
sarrera xifra<br />
jasotakoa chifriak<br />
testuingurua Azkan kasatak aman_QWL_gudiuka herakp_gpta-_<br />
haharAk ala hilan Ata knipatian ,hif,iak<br />
sarrera zenatur<br />
sarrera zozketa<br />
286<br />
287
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
2-2 Kazetariarenak
Kazetariarenak 181<br />
sarrera abagune<br />
jasotakoa abagune<br />
testuingurua denei agindu daulsegu edozein ahaganalan nAstaja<br />
paspilik sortu gura dahanai gngnr egileko _<br />
sarrera abantail<br />
sarrera abetalpen<br />
jasotakoa abetalpen<br />
testuingurua atsalinatazurigarritasuneundiA sor-an Aita -<br />
NAgusia ikusleak I oynla'kn jesuitaguziak ingnui<br />
ata hastaariatatik milakahlldil ziran jgndAA7___hatiart<br />
tyalnka-t8_gorAkR AhatAIpAn iknlngAri te__<br />
hin17 migiknraagin Tintan _<br />
sarrera aburu<br />
sarrera adiskidantza<br />
jasotakoa adixkidantza<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1978-2-9<br />
mota 2-2 1 mota 2-2<br />
testuingurua _ . : : : : : : . . : .'xkidant7a<br />
hark ria Furnparan ninarria Ri7kitadaan aldi huntnn<br />
nakaz rIR7Aketa eIgarii knn~nlimandir agi____<br />
Furnparan hatanuna_heititAka aint7inRhl—ken__<br />
11nhnra htan<br />
sarrera adiskidetasun<br />
jasotakoa abantail jasotakoa adizkidetasun<br />
testuingurua Dima delako jrrratAlle hnriak Kisingnrak Rusiaraj . testuingurua .VENE .I~OJAARp11NAK<br />
Aldarat agin duan pnlitikak a7 daknla ahaintail Ingletarra'kn izparringi guztiak Vanaria'kn -<br />
izpirik ekarri Amarikarr huts Agin duala harR7 _ jardunelzez idazten daha Viana-ala Pragatan __<br />
hakA7kn pnlitikak gahiagn sana Kisingarrak garda artakoo adi7kidetacunak min amatan gaulan Italian<br />
YugnslahieAta hara arakn traladua7 AlkAf-An7An<br />
a7lehenadalausta bahelnkn _<br />
aldizkaria Hernia aldizkaria Eguna<br />
data 1976-2-19 data 1937-4-25<br />
mota 2-2 2 mota 2-2 7<br />
sarrera adiskidetze<br />
jasotakoa adizkidetze<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1924-9-10 data 1937-5-19<br />
testuingurua .lardimaldi graik..hide-J,lamaniaja.Lant 7is<br />
alkad7Akn ado Ad izkidaizaka asmns artuamnn__<br />
gPrant7ilsuak_asikn_ala_dabezan_rliñnanak hadira_-<br />
Adi7kidat7R arin Plkarizg_wLllalia_ren_nnarislaz__<br />
Jalaglmtzar .s ingnda - ---<br />
mota 2-2 3 mota 2-2 8<br />
sarrera aditu<br />
jasotakoa aburu jasotakoa aitu<br />
'<br />
testuingurua pnlilik ajn karataa_lnrlu dahR7an garainAnak testuingurua Paris ._Aaaldarinnmanda dagn7An sailak ¿koalan____<br />
nnrn-a7Aradegn)an'glldalhnnnAn Ahllrllak AldR izan diren jakilun AIA ait11 nspatsuak azaldu<br />
baleiainga-ta Judu-nabaz tlahanez Franrn'rsrLaldadabiltzaugudarien_sdakn_<br />
elkar-Anil -aak_saknnak_liraln IA asaran/(__b7mlks_<br />
hiurhu Az dPita,an zignra-aydarAhil Frannn'k<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28 data 1937-5-16<br />
mota 2-2 4 mota 2-2 9<br />
sarrera adelu sarrera afera<br />
jasotakoa adelu jasotakoa afera<br />
testuingurua 1iMEIXLISAInFAr1FIAT7FA testuingurua Rainan r+uiohanne_jaudrieputaluab inhilki haran_alda<br />
ljalpu an igandan uma-saldo adelua dago Rar7nkiAn n,inluahl hAita; -bert,aldaerakustarAl_anlan haitu _<br />
$atdn_Pilla_jaz_aar~nTnrenujal toldoa da •Agiialnu __- narhaitak Rzzata-atala hnnan o atdituko. jujek ____<br />
egiteon ina_u uracinn._Laburdi n AIA 7u hamerL 1 handu-chnzkalasar_ agun_p[aSnndagiak_~rlaska_hali<br />
acatanda apnikala .- jenda rma-baL tzaagatik)<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1933-5-14 data 1907-X<br />
mota 2-2 5 mota 2-2 10<br />
6
Kazetariarenak 182<br />
sarrera afera sarrera agerraldi<br />
jasotakoa afera jasotakoa agerraldi<br />
testuingurua adakiItnnlA orei duelaRAItrthA sAihatlt gintliAn testuingurua l Ai, ta Ardiaren- 'Ama a' RresRnt7erktaren lúgarrert<br />
(PninrRra .k) nrdukn kArtalislak Frant7iA ezin agArrAirliR IanAngnAn ha,ela nnnnsh'kn Fiiskn<br />
haharagn jnsiteA uVi odan mementoan I An Ahashat7ak _anbertuts_<br />
i7igarriak agin hahar izan zitutan gura ataran _ --<br />
,nntnlat7akn<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1932-9-2 data 1935-4-2<br />
mota 2-2 11 mota 2-2<br />
sarrera afera<br />
jasotakoa afera<br />
testuingurua isdAnik HuR_atAn-- . : . .akn karrikatan hitudjantak_<br />
jhili dira nhiuka arrane) Vialnamakn garia<br />
Vietnamdarren artako alara_.dala- - -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1966-4-14 data 1937-4-28<br />
mota 2-2 1 2 mota 2-2<br />
sarrera agerketa<br />
jasotakoa agerketa<br />
testuingurua Paris- Industri guzliatakn langilesnzia lis!ak,..<br />
Eapañan arkaldarazlaglmt7ale •<br />
jnkaha7ale • __<br />
Agerkalak agingndirura -<br />
Ian-Raga nrnknrak Araht douragerkera ori<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-1 data 1937-1-10<br />
mota 2-2 13 mota 2-2<br />
sarrera agerkune sarrera agertze<br />
jasotakoa agerkune jasotakoa agertze<br />
testuingurua Agirretar•IP%RhA Andani.ag iron rriak hatzean -_<br />
amaiwta garo Agin Ahan agarkumAAn Asan aUSJçun __<br />
gnhArmuAk<br />
sarrera agerraldi<br />
jasotakoa ageraldi<br />
testuingurua jZkeJaldia izan dahe ori onetan Mussolinilr ta--__<br />
r,nwring wlemganer.lak Italiar ala dnicIarwn<br />
adekraduamnnarLa alaldjalakn Ianengna i7nn da -<br />
sarrera agertuna<br />
jasotakoa agertuna<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-1-10 data 1923-4-1<br />
testuingurua aarquam_ba(&t1asLzan_itz_agilan_ala<br />
Euepnhlicaran aldako AgRrtunak egin nndnran -_<br />
testuingurua Janik gah n sano IAAk mi1sL aJ_djraAlamani'r~__-<br />
$lellin arian lanik gohako lannihaan anaarlzaa iZanda_Pnljziaknek.lzpat<br />
a sAkAhanatu dituzue<br />
langilaak 7auiri tLLBSkn_izan_d ra--haila_glltzapean-_<br />
---- - - - - - -------<br />
mota 2-2 14 mota 2-2 19<br />
sarrera agerpen sarrera aginpidedun<br />
jasotakoa agerpen jasotakoa aginpidedun<br />
testuingurua TRts ig urik nehjanak_Bar4aurnran arTanuhLoaren___ __<br />
testuingurua Aginpidadunan-nr de7kn e7danekAdO_IIrdazksdan-<br />
Aldeko gogai AIA ostian egarpenak amotan daha7_ agiririk az daukanak nnrhaitari nlakn_galdarak _egiten<br />
d- arani---<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10 data 1937-5-13<br />
mota 2-2 15 mota 2-2 20<br />
16<br />
17<br />
18
Kazetariarenak 183<br />
sarrera agintari sarrera agiri<br />
jasotakoa agintari jasotakoa agiri<br />
testuingurua (uziak Aldunnrlnran (, nharnadnra fliputa7in testuingurua Fu7kadi'kn landek ri iaunaran agLrLhat aparta lan _<br />
Ayunlamanhi gudalhuru IakAida-naguci ali7hunl dau zaranda hitara idatzia Fcpaña'kn parintaran<br />
- - • - • • - - . . lAn Aila nt .enin17A_aznskArijAn alngariai dahiltzan dnistar__<br />
I adnrhnwçkiAur AriA agazknizai ak<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1924-9-10 data 1937-4-28<br />
mota 2-2 21 mota 2-2<br />
sarrera agintari sarrera agiri<br />
jasotakoa agintari jasotakoa agiri<br />
testuingurua ,Agintariak udarn Iaz izan dira I arinapa'kn __ testuingurua Fuskaltzaindlkn Prantaa hidapnarnn_api[ia<br />
AspRtxaR ikustan (hilarnkn hat,arraran bauit<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1928-1-1 data 1971-2-18<br />
mota 2-2 22 mota 2-2 27<br />
sarrera agintza<br />
jasotakoa agintza<br />
testuingurua r:adalarian etsai mina ata handitunrai hirtirlkan-_<br />
Intuak( ) Hnrran knntra hAAarahilala dinll RIR lar<br />
Lnahglr.huak, gazy,!rak anintzakl _<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-19<br />
mota 2-2 23<br />
sarrera agintza<br />
sarrera agintza<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2 . 2<br />
sarrera ahaldun<br />
jasotakoa aldun<br />
testuingurua .GuraAldun .dira<br />
Rda-áputat_pnralak<br />
Madrid aldean,-_(, „) M'njctr iA dala<br />
atere ari_zamare egllen_dinta<br />
Fraga dala ja_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 2-2<br />
sarrera aiherkunde<br />
jasotakoa agintza jasotakoa aiherkunde<br />
testuingurua Euavema arrnt Ak haha dandaurrikalduakR7dute_ testuingurua Si_au,nak a5paldillanik 1garrAn AiharkunflaanJ]iú__<br />
dira_ SHIvRdnt_artesumsk az du agundajnnnnharle _<br />
Hrinduras haraxtaa_ela.hsia;ain jadzea hainhertza<br />
lur ukanaz_ham_.danda.gutitentzal<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1926-2-26 data 1969-7-24<br />
mota 2-2 2 4 mota 2-2<br />
sarrera aintzin kondiziona<br />
jasotakoa agintza jasotakoa aintzin kondizione<br />
testuingurua Eaipan_agint 7a mirasgar[iak-agin helinhada7knara testuingurua tnniekn hunnagiak galdagitarL_dule¢_ainlzin<br />
.lnharl trantsas minivtrnari aknfdÍna_g arn kondi7lnnari([,_gahR_ha[a_dit7atan hnnhardamendii __<br />
aldizkaria Herria<br />
-- - -- - - - - -- - - - ------------------- -- - -<br />
data 1967-4-6<br />
25 mota 2-2 30<br />
26<br />
28<br />
29
Kazetariarenak<br />
sarrera aintzindari<br />
jasotakoa aintzindari jasotakoa albarot<br />
testuingurua $prrikitan aintzindari hetak ka7tigatu dihi hara testuingurua A7kanakntz _geneka hAlakdankt kartnimhakin<br />
_, ,, : . . . tirnek thiralinik iran dira ataian1A hitt7A ata<br />
)
Kazetariarenak 185<br />
sarrera alkartesun sarrera ardura<br />
jasotakoa alkartasun jasotakoa ardura<br />
testuingurua .Gpharnnandik haarakn Iagunl7a to Ançlakr7ialda _<br />
0ir7iknanaiongandikalkarla,iin non hatiriztera<br />
a[ahakiirlan - -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
mota 2-2<br />
sarrera altzaupen<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1901-2-15<br />
mota 2-2<br />
sarrera antolamendu sarrera arerio<br />
jasotakoa antolamendu jasotakoa arerio<br />
testuingurua fiuaiarakin agin dugtrsaLarnspanant7al testuingurua F7ar<br />
Anlnlamandtr harri hat (irola Afatanlda oaualLataTa„ ilimaan oaldi_ha Ul-<br />
__ tahnlartsnak agin ahazan_ 4rarioakhaja_ugariizan__<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 934-1 -26<br />
mota 2-2<br />
sarrera apailu<br />
jasotakoa apailu<br />
testuingurua Harrikn hpzari heroz halo ,Agur apail1Lerakuln ater -<br />
p7kar nananburu laitliztor haharrak dira Rainnan<br />
jaia _ezhiga_hahia uslazulan hazala - _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 983-1 -27<br />
mota 2-2<br />
44<br />
testuingurua Alamania'kn FrhastA erraman ad1stea_dabAn- ---<br />
M iniatriiA n7da Aita Santurik ikusian jiton Rnma'n<br />
rzgp-denaan ----<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
41 mota 2-2<br />
sarrera arerio<br />
jasotakoa altzaupen jasotakoa arerio<br />
testuingurua -aI. _ -~ -ARI ON testuingurua Ollo Von potatak_lanango kinaldian K .fl utzi nraO<br />
hara ararina<br />
-------- - ----<br />
Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-2 data 1 931 -8-30<br />
mota 2-2 42 mota 2-2 47<br />
sarrera antolamendu sarrera arerio<br />
jasotakoa antolamendu jasotakoa arerio<br />
testuingurua Aski dutq kainu hert enitaa<br />
joRnka hn,aran ermaitarat<br />
Rta haldir 7ai7kn zain<br />
HnrrA nota agitanari<br />
_ testuingurua R.— aldakp_gldu n gtvink hildu A razi ditu'taIA __<br />
AraOOAk lad7ern di,katan arago7pan giVlak _<br />
hiran lAgaari -buruzaldahiak zai7knlan __antnlamandu<br />
9izuk nnatsi a a ha7(arlaraLiotan<br />
azpirat7Akn<br />
ararArA<br />
gLLotum hitarta7JAgaak etahaki_lariitu,tann<br />
_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
43 mota 2-2 48<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 2-2<br />
sarrera arrakasta<br />
jasotakoa arrakasta<br />
testuingurua idurit7an zauku_arrakasta Jzarikna ._dukalala_hartza_<br />
harriRldaRtAn Afa_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
45 mota 2-2<br />
------------ --------- -- - ----------- -----<br />
46<br />
49<br />
50
Kazetariarenak<br />
sarrera arrakasta<br />
sarrera arrapizte<br />
jasotakoa arrapizte<br />
testuingurua Ekonomi ak Apirilean hartu duen httltnrnn nrrdnrin _<br />
Anak azagan dira nini lanik Funtsean Amarikelan<br />
Are aknnnmiaran arrapiztA hnri_a,artzakn nunduan<br />
de, indar hartuko dutala era dudarik gaha hari<br />
datxiknla dirau aknnnmink Hots az kaxa, hnrra za[_<br />
lcnntsailu aman laukun r,iscard dPstaing jaunak __<br />
sarrera arrapostu<br />
sarrera arteko<br />
jasotakoa errekesta jasotakoa arteko<br />
testuingurua Plantchak are ha uharearrakasta) Frrnlahahara testuingurua Neitetak et& lanak ezinalearadi Adaka-isut<br />
Ata 1,hat harrizeraari,a,, kigu Palla ala diraminidmak I aval ministrn nauciakarrandinte<br />
1harnaninankontra zer_agu beha[Jukatanguzian opatan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1966-4-14 data 1931-7-10<br />
mota 2-2 51 mota 2-2<br />
sarrera asalda<br />
jasotakoa asaldea<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1975-7-3 data 1937-1 -10<br />
testuingurua Ankarakonh ernuak_agindutaltoihailzo t_eL-dabitlz__<br />
arrialda artaniskanbila-Iaacaldaa cn[tu nahirik_-_<br />
mota 2-2 52 mota 2-2 57<br />
sarrera asaldari<br />
jasotakoa arrapostu jasotakoa asaldari<br />
testuingurua Îdaddlakn akusazinna herri Frockai Knnlsailu testuingurua llxaanntzLari_jLxisiar asalda[lap_aldakoa_da_-_j<br />
aneralak agin din arrapostua, arranaz pnndu hnrta7 --_-<br />
EG7ak hata_duala hera aginhidaa _ -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1979-1-18 data 1937-5-1<br />
mota 2-2 53 mota 2-2 58<br />
sarrera arrenkura-arrangura sarrera asaldura<br />
jasotakoa errenkura jasotakoa asaldura<br />
testuingurua tlainhadza arrankura izan da toriorik non __ testuingurua idurLrilLflol ivier tlnrrak_nahLJ ukala nalazpaiL_-_daputattak<br />
ikhuci hesituta hahardotalezarhait gatdiaraZL graLArta ginitRdasalrliua handia-en<br />
n hhn-emaileak ikhus ahal da7atan aia haran-_ -<br />
dapiltaluak biltZarlAlAn ihitzan zaizkntep nla_EZ.<br />
dunazarnnatsi datan jnandanlarunhataam _<br />
--------------<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1909-X data 1905-X<br />
mota 2-2 54 mota 2-2 59<br />
sarrera arrenkura-arrangura sarrera asaldura<br />
jasotakoa arrangura jasotakoa asaldura<br />
testuingurua sarnari huntz nola hnhakianik arrail&hari zatan saL_ testuingurua Azkanekn atdian arrzilan_nautzuea2saldura_-pusk3__<br />
Aipagarriona Acrangiira asks apartodiluzio rlrn - hathathi-nn, AIA miaz hahar dola _nahibadu gn parti_<br />
har ez dka_halerabain_kexu_haratzekarien_-_-a gaiahadako_buu zagiak nrhnil_ .dilezar nora<br />
Arrakasta az haite ltipiban ari C,arn ate_lua zuzenaz-_etsbaian_a[ebera_lbdL<br />
gahiagn ba-aman-Autobarairkari haurrak<br />
- - ---- - ---- -- - ----------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1973-2-8 data 1911 .1-27<br />
mota 2-2 55 mota 2-2 60<br />
56<br />
186
Kazetariarenak 187<br />
sarrera askespen<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota<br />
2-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota 2-2<br />
sarrera asti<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 2-2<br />
sarrera astrapalada<br />
jasotakoa astrapalada<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 2-2<br />
63<br />
sarrera aterabide<br />
jasotakoa azkespen jasotakoa atera-bide<br />
testuingurua <strong>Bi</strong>nanFrant7ia'k dnhan nrda7kari nagusiak j999'kn testuingurua hntnakn Au7apa7A a[rntik Alda duta ala.haztatfak_<br />
JrlatsinAd0.-hIIrI1Ai A7kaapanA Amnn dAlllaq jtarfnt7An Ari dihl atara-hidr{_hnti hufn7 -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31<br />
61 mota 2-2<br />
sarrera es m o sarrera atxikimendu<br />
jasotakoa asmu jasotakoa atchikimendu<br />
testuingurua Xada hari hatza agertu ditu hi aldardiant,at testuingurua KArhuskn aman_zadjandaa-litArhagn_ahiatu<br />
)laka-hila ruaanak 7i7Rizknnak Amarikannak zelArik(ananpikua) (ialrliha hahar nahitr7<br />
ddit t hrik _ Ikuslekoa zin aIoI landa h anranladaa-ala_alGhlklma°dll-bBLIIH<br />
Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
62 mota 2-2<br />
sarrera aurrerakada<br />
jasotakoa asti jasotakoa aurerakadea<br />
testuingurua .landa guziek izan dasta ihac Anitakn_pta haran testuingurua GnrdnhlialdmanFrAnrn'k no indauan_azkan .<br />
puska nhiAnAn Aramaitakn setia auLnzakadea-Alma dan'gn marknrin minak Artzaka-_<br />
asMaz9glrla lan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera autu<br />
jasotakoa autu<br />
- - ------- - - - ----- - - ----- - --- -<br />
testuingurua IAnangna-sanu -SAnaan_At7aritar agindari_Rta-_ testuingurua jzparingak RAkaldari_Balzana_askundaan_agin_ziran_<br />
irparkarianArta-nagnndnknastrapaladata it7AldiAi huLuz-Iru_sutu nnaitYAk_astan dabaz-- -jnkataldiak<br />
i7An ha-ditua,_hariranhariFu7kn _ aippgarian' Azkatacam-aibunaari auataaran<br />
tnhern-ran itzak gnhalmLjator hatanakdirola___ yarantzifl-B hasta.9raznatarL-pnlitjka_ - nkabida -<br />
paan haarAandira Ile-kAlAauukarat7aa laalkAr 7aint,nkn alkari_-jaguntzakn_ynga<br />
sandng_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
sarrera ateka sarrera auzi<br />
jasotakoa ateka jasotakoa auzi<br />
64 mota 2-2 69<br />
testuingurua Egun hau1aiso leka_halakna zalakntz t9fi3-kn testuingurua £,aharaaskArAkamalan<br />
aknrdinaran nhorat,a hnr)Arl_pn/i)ikak Aia ukan doi diputA7i - ak nApaLatA gipu7knarra'[lLbRrR hu uLBdn_<br />
hat mrtea _Heal hastelikmaLana_ ndgn urta mago ptasdantea_autu_ZUta/akn_auùsdoasunln~lnLL_-__<br />
hncfgn kariaterat hisilabaL~gjLteaSUSla alabakdzakn-(zarga_knnh'AkT-__<br />
AIamaniakr hirLnauaiac Mittarrand_plasldantak __<br />
-------------- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1983-1-27 data 1923-4-1<br />
mota 2-2 6 5 mota 2-2 70<br />
66<br />
67<br />
68
Kazetariarenak<br />
sarrera azalpen sarrera aztarna<br />
jasotakoa azalpen jasotakoa aztarnak<br />
testuingurua Alamanak darahila7An arahillaknak riira!A hida _ testuingurua Raña S laute ata nasojiña aztarnak arkihi omen dira_<br />
Azongan hat7uk igitan ditu<br />
jacuA nondik noraSonna danjakin nanoan dahilt7a<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-1-10 data 1928-1-1<br />
mota 2-2 71 mota 2-2<br />
sarrera azpi-matxinada sarrera baia<br />
jasotakoa azpi-matxinada jasotakoa baia<br />
testuingurua F= . - . - -- • • - ..- •_ •- testuingurua hall,S_zindikfltek .ezdula_hnri_onhaAu__e rrana7jRd e_<br />
AhalA-IA nrAin Rpnn hst-k atxilntu ta AprikA'rA ber& 7indikaIRlan harnA dirAn langitan baia -<br />
Ar11Rn Rhan Manuel Hadina pAlanklctpn bllnl7Rgia hazuralm Aknrdio_hprren %inR17Rkn___<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-16 data 1970-1-8<br />
mota 2-2 7 2 mota 2-2<br />
sarrera azpikeria sarrera baiezko<br />
jasotakoa azpikeria jasotakoa baiezko<br />
testuingurua jarrnnns A7nikaria agin-nman_dia(A7añak etanal testuingurua 1ggiatara'ko r;nharn uari-AskauLbaLEgin_-d8utne_rg<br />
Barak aginnidaan agnndanartaguztian laia) inkatu nrptan<br />
nmeadu__ __ ---__- tlata_da111A7 baiazkoa hA'IiV -OudnnlzLeta_-__-<br />
_-_ markanta ligari hetukg dun 7aragin _aretarako_-_-<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1935-4-2 data 1937-5-1<br />
mota 2-2 73 mota 2-2 78<br />
sarrera azpikeria sarrera balentria<br />
jasotakoa azpikeria jasotakoa balentria<br />
testuingurua Madrid- Fdzaiñak hostarok nnda .arakAnl octaan -__ testuingurua ZaLbalentiia_Aita--Saindll3ri huruz-f~gitea_bartza_-_<br />
calarn .ckalari hRt711k Gnharnua:ran kaltaz ahilp7An_ arracllma bati huri,egin ez_Wakana l Fta hori<br />
Azpikariak azaldu dñhaz zaran Aita SainduAk 9Zhaitlt_garlarik nginen.leL___<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota 2-2<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
mota 2-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1907-X<br />
~<br />
--- ---------------- ---------<br />
74 mota 2-2 79<br />
sarrera azpilan sarrera barealdi<br />
jasotakoa azpi-lan jasotakoa bare-aldi<br />
testuingurua $pclAlda _iñniz naiz gta_paristarnk_laongn azpi-lan testuingurua BARE AI<br />
,u7tiak hurulu iñnrk - agiñak arakotan izan dnnaan<br />
kikildll agin izan gara-__ _<br />
---- ---- ---------- - ------------- --------------- - -----<br />
aldizkaria Eguna<br />
---------- ---------------- -- - -- ----<br />
data 1937-5-10<br />
75 mota 2-2 80<br />
76<br />
77<br />
188
Kazetariarenak 189<br />
sarrera barrandatze<br />
jasotakoa barrandatze jasotakoa beharorduak<br />
testuingurua Pnjizak Ata hAra sa!AlAriak zarnahi miatza, _ testuingurua nanak hadakita kankaTainhtnan_diig il) Hauiared-_<br />
harrnndatza jukutri muntatu dituzta ihaslari sakala,-,Agio ahala chiihurki hizi hahar haharnrduari<br />
hnreian Arraatat7Akr haba dahAlriatan hito, agitakn<br />
r;adakizun hunak alagaratn dita askn asknaldun<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1970-1-8 data 1932-9-2<br />
mota 2-2 81 mota 2-2 86<br />
sarrera bazterrak sarrera beharrizan<br />
jasotakoa bazterrak jasotakoa bearizan<br />
testuingurua RAZtarran jahaltzakn RAdAta presiriantak jakin testuingurua<br />
• •- . -u •- • r- • •- -- • Arda haad,Anak hatatakn atauransannAIrAIAkr__<br />
Normas aitik haztarrak kan,-lira Fgyptoan kanka 8nrahara_guztiak-laytnutakq a rau_oneik amsn ____<br />
lxArrean haita hi,iki harri hndako aknnnmja<br />
tlnarilaran 1fi'pn apinduaran arzuda-haruti ats1_<br />
dllugu.~Sarman Rakin __<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1 977-1 -27 data<br />
mota 2-2 82 mota 2-2 87<br />
sarrera begira m en sarrera beharrizan<br />
jasotakoa begiramen jasotakoa bearizan<br />
testuingurua 'hahar aman haar —in Fspañar (,nharnuari hahaS_ testuingurua _'Latan harukn, Frhastakn ta Friaran_garaipanargd__<br />
Aman ata, I atari-Ratzakn hatzarkida lona, ata nri haarinnnak knntutan auki azkarn, hasta era, aziD-bidez__dagskionaz<br />
zinitaeuna emanR, n iraman_--_ esniu Alknn aharnurjk---_<br />
jzangn zintala agindt, tintan 1 atan-Rat aknak_ _----<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25 data 1937-5-19<br />
mota 2-2 83 mota 2 . 2<br />
sarrera beharkun<br />
jasotakoa biarkun jasotakoa berri<br />
testuingurua hara manpian dagnzaniig—hRi , lanpiliakaz ng_iñiko<br />
ilunhan ak hatatakn hiarknna dahala adiAra,nkn -<br />
daulsa<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-2<br />
sarrera beharkun<br />
jasotakoa bearkun<br />
testuingurua 'la Pnpulaira'k In gilian AskuhidA te h aa[kunelaZ__<br />
jda,tan dau _-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
nota<br />
2-2<br />
84<br />
85<br />
sarrera beharordu<br />
sarrera berri<br />
testuingurua ErtannAUlz,ian - _azkanakn_aidian Kniiropakina<br />
R,tsiannan aitzindari-nausiak loto gngn n,ala_hatB___<br />
aUzinaen_diiAn iaponas~rlnadati_9atri-hnsLagia_---<br />
IImafLZalL<br />
--------- - - - - ----- -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 2-2<br />
sarrera berriketaidi<br />
jasotakoa bariketaldi<br />
testuingurua Mini_. r_nriHitlacen nrCaz_lnglatara_ka_ areien __-_<br />
huraskundara jean da Ratrwinagez_ba_harikataldi-_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-15<br />
- ----- - ------ -------- - ------- - ---<br />
88<br />
89<br />
--- - ------ - - -- - -----<br />
mota 2-2 90
Kazetariarenak<br />
sarrera bidegabekeria sarrera burrukaldi<br />
jasotakoa bidegabekeria jasotakoa burukaldi<br />
testuingurua rlahlit7 7alapertA nayan Fuskn langiliAAri a7 dieta testuingurua Atanggin zirani aldi_lablrriikAlrii g ti k garra<br />
pgi-hidarik npa Gama atacan a7in hi7i alajsñatanl aldsl k aafak ata a nak izan 7iran<br />
Aspaduxaak ara hagauda 'I A llninn-gn at7arit7Ar<br />
nhAn hldagahakariaz<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota 2-2<br />
sarrera bisita<br />
sarrera bitxikerla<br />
sarrera bitxikeria<br />
sarrera bulta<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota<br />
2-2<br />
91<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
mota 2-2<br />
sarrera burrundara<br />
jasotakoa bisita jasotakoa burrundara<br />
testuingurua Bnhart Kannarly Fta Niann hi hauan hieda ara nkana testuingurua Rat7uk ni naizala,bactaak azota Azar az_lgpasla .-_<br />
7ulAn Furnpakn hiri nagusiak hozan amantes ,arara ( )Madril'kn J)iputahtan --<br />
C;Anha ran_era_elzan.~ilaka hurnrndarik_alblak . ___<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1967-4-6 data 1935-4-2<br />
mota 2-2 92 mota 2-2 97<br />
sarrera buru<br />
jasotakoa bitchikeria jasotakoa buru<br />
testuingurua <strong>Bi</strong>tnhiknria_g_adhat,an da gura aiznan - testuingurua £)n-da Jlnlako .$Í7onak_IzalLditan Frant71Rkn_1Llru<br />
IiAlrlae-Pyranaee delakn dapanAmnndlran<br />
RAdtde jakitatee ata hadAkit . nata hahar dimn<br />
Mandiaka bglannainaen dan harri ttip hat larraban Iaindu Frant7lako 7n7Anak<br />
ar, ída-4ainafk bahara. bara_aich a guzlekln ---- ---<br />
Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23 data 1932-9-2<br />
mota 2-2 93 mota 2-2 98<br />
sarrera buru<br />
jasotakoa bitchikeria jasotakoa buru<br />
testuingurua palien ganallt da hitchikariA hat handia _Hato _--<br />
,imitan naski 7nak Ara, nik he7ala alhurra hall<br />
churia ala U¡-k, oskueldA hataan elhur heltza-__<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1911-1-27 data 1937-4-30<br />
testuingurua fFGPFI 1 F'PFN NABABMFNKFRIAK<br />
jialgikÁkn panela hlmr_balLLacn .anralla'k hara -<br />
huniA 'Mis_avenhrras en Masiko' izanpurudun---<br />
Jihlirtieran hirlez agadl ldau-__4konlaarak-gazurlak___<br />
flirala frn0al dita garnl<br />
-- - - - - - - - - - - - - -- - - - - -<br />
mota 2-2 94 mota 2-2 99<br />
sarrera burubide<br />
jasotakoa bulta jasotakoa burubide<br />
testuingurua Eknnimiakapidlaan_harht duen hultaran nndoria_- _ testuingurua Fiirnpa'kn_hakaa sandnlzaka_asmn7_buruhida<br />
nnaka7agiin djrA nrai danik Fiinlsaan Amarkatan _ halzuk srakatii dahaz_la 1 nrarn nJlunhan-balLbaL_<br />
a[8_aknnomiaran arrapiztabnri ane¡rt7akn_punduad_ agilakn_asmaetan-daban,<br />
da._indar hamiko_ dutela ere duderik gaha har a<br />
------------------ -------------datxikola<br />
rjirad9knnnmiek Hnts, A7 kasA horra zar.<br />
knnjsaiIii amanL_dauk un Gisoard_rl~staing_jaunak__-_ .<br />
-- - ------ - ------ - ------- - --- - - - - ------ -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
95 mota 2-2 100<br />
96<br />
190
Kazetariarenak 191<br />
sarrera buruhauste<br />
jasotakoa buruauste jasotakoa desmasia<br />
testuingurua Frenpak Rhin alunan Ata Pirineos Aldaan testuingurua garle dnmhnran Flanvian Alamnn snldadnak~___<br />
Jaaralnelltarik Ilgnri hAi-lallka • r •- u . .r • . . . . r . • .<br />
NnnvAr prseidAntari nahLdualaJapllndra Alemania<br />
mine eziterara,hAinAn aegnrtahl nndnen Frant7ia A7<br />
dala r npanahla 17agfL_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera dei<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota 2-2<br />
testuingurua Europann dnsarmamnnditar hAhar 7ntAn minteahl<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26<br />
mota 2-2 104<br />
sarrera desmasia<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10<br />
101 mota 2-2<br />
sarrera debeku sarrera des m asía<br />
jasotakoa debeku jasotakoa desmasia<br />
testuingurua Villa ministrnarnn dnhakuak ha7tarrak lahAlbekn_ testuingurua Bnrrnpnila hnmar .mila landa zituanJ]úlóaLizaade_<br />
Arda a7 dilu airelu hni,ik nRnkj_armLaihla _<br />
Sadaa_ahun hal hit ata hertaren_hnrt7_ehua .andi7ki<br />
kalpaluak---<br />
JlasmeciA i7igarrink alda-0117iatan Hirilatan_búgnLmiliunan<br />
pall7gek timan 1jire pjai danik<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1977-1-27<br />
mota 2-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1934-1 -26<br />
sarrera desmasia<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
103 mota 2 .2<br />
sarrera desermamendu sarrera desmasia<br />
jasotakoa desarmamendu jasotakoa desmasia<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1906-4-20 data 1959-1-1<br />
mota 2-2 105 mota 2-2<br />
102 mota 2-2 107<br />
jasotakoa dei jasotakoa desmasia<br />
testuingurua Cnhamrae'fan7ahaldlldahan dejan haca ta testuingurua Mil ¡in hat~tg9rdjren desmasia Anin du 7Artede<br />
Gnhamusk AekAt,nn rtAhanA7 inkahl dAginlA horlak_hazlarrak hundituz -_<br />
eskat7wn dautsa gurtiai<br />
- - -<br />
106<br />
108<br />
testuingurua rni7 hnriatarik hatez-_hunbak-alimala balak . -<br />
lrangn aASmaeia andink Apio ditli_llndarrahikn<br />
pnli7alYaen<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
sarrera des m asla sarrera dolu<br />
jasotakoa desmasia jasotakoa dolu<br />
mota 2-2 109<br />
testuingurua arraitan rar17_n a7kenAkaaldia(L-jwla_Vawlvq__ testuingurua noluan_direnak nnb arL~ditzatela ura bibntzeka-dait7An<br />
den sivkn Manda arras pudlvian Tan dedLwwik hj,ianak<br />
iarn7lik_rtasmasia_handiek agin dita ingrullalan,_- _<br />
aurdlki_haitlr para harnatlkhaujS9jA hertra<br />
7ikinkariA lrangn<br />
- --------- -<br />
- ------ - - - - - - ---------------- - - -<br />
110
Kazetariarenak 192<br />
sarrera eginbehar<br />
jasotakoa eginbearak<br />
sarrera eginbide<br />
jasotakoa eginbide<br />
testuingurua lipup lar tintan Jnun Pratatak da aptamandnkn<br />
aldizkaria Eguna<br />
aglnhidaa7 hniatan aginhida •t lpt heinnn aahiagnz__<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-2<br />
sarrera egitate<br />
jasotakoa egitate<br />
testuingurua Fri ala ¡ir¡ nnsitAn aaandakn 1996 Ilrila lkgn - testuingurua Aadltaka'_zauan niznnA hnrtakaabaita_F7 da hFira_<br />
agitatA QII7iak anerdAn alar dat,a7katanatArik __<br />
diva•ata nrnhat HA ArAIAkn 79 Atasngnkn<br />
AQinduak<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-30 data 1907-X<br />
mota 2-2 111 mota 2-2<br />
sarrera egitate<br />
jasotakoa egitate<br />
testuingurua Rainannhado_di[anaskL_AsQles_gehienek-Ooastett_<br />
hataan_AgntaA)<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1915-X data 1908-2-28<br />
mota 2-2 112 mota 2-2 117<br />
sarrera eginbide sarrera egitate<br />
jasotakoa eginbide jasotakoa egitate<br />
testuingurua r;u7iann nañarat MneSnlini minlzalüdaata jakinarazi testuingurua 7nzan zan annlasak iakin 7eza1an sagurki_-__<br />
7arnahi garthatu jadian harak hora aginhidaa Franteneak Ata ltaliannak zar 7intarLAlamanan __<br />
aglnarLlil glanahprAn hAldltrdk phn _ agllale_itclwohiaL-_ --<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29 data 1935-3-29<br />
mota 2-2 113 mota 2-2 118<br />
sarrera egipen sarrera egoera<br />
jasotakoa egipen jasotakoa egoera<br />
testuingurua Fuakal ikaatnla7 zan7Ar agin hnikela_derjlzajL_erL_ testuingurua EFiASll<br />
cantan( ) zarata_eta~asllaek_agon tira Rraail'en militarak __<br />
Raña akal7 hat taltkaga 1a_daRuzjoklritri hatean 1takL hatzmatAn asara_ala_allzail(akrLaraajaoL<br />
agon_arao_aglplan_alpk dar kan garantzia7 a7 garala _ diratakn Fgnera-oka[adaErasilgoa<br />
jñun habttzan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1926-4-11 data 1937-5-1<br />
mota 2-2 114 mota 2-2 119<br />
sarrera egitada sarrera egoiiiar<br />
jasotakoa agitada jasotakoa egoiliar<br />
testuingurua Dnistar gi7nn Askn Apr lkaratukn diralakoak_bildllL .__ testuingurua 9ratainiako harri hatean ntyha_hal gauaZSLr~oliw__<br />
la ikara, nrt,an dala tw agitada nri aren Ar —in Ra[Ll9anli[arL_eg ihafrak_aua4kh atuaman __<br />
lAtArriantzat_á.unn an_QanArdtku ztu1a~alnn _ ----______-_-_--aTn<br />
dala casan<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X<br />
---------------- --<br />
116<br />
115 mota 2-2 120
Kazetariarenak 193<br />
sarrera egokera sarrera ekinaidi<br />
jasotakoa egokera jasotakoa ekiñaldi<br />
testuingurua PFSFTAKFr,ClKFRAIASAIRATRFAétn11 _ testuingurua Qttn Vnn_P rnt'ELlwnwngn fkiñaldisn KP uVi zupn_<br />
1 nritasim pundiak dphilvki pwsalaran haliyuak hora arwri a _<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6 data 1931-8-30<br />
mota 2-2 121 mota 2-2 126<br />
sarrera egonaldi sarrera ekinaidi<br />
jasotakoa egon aldi jasotakoa ekiñaldi<br />
restuingurua Rnrti7ki gait7atsi dita (í) ananekl ano gtnrri ggia .. testuingurua Fgun uta joras agundnka_9kiñaldiúk--____<br />
:<br />
putsnnnak ikuci haaeean gana Buda-nin gu7tialan<br />
Hnssatn Mnisapvi jaunak Nikaraguarat jin ainl7in<br />
egon aldi hat en na n¡an Kuhan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1985-1-31 data 1937-4-30<br />
mota 2-2 122 mota 2-2 127<br />
sarrera egunaldi sarrera ele<br />
jasotakoa egunaldi jasotakoa elhe<br />
testuingurua idnlak0_ggllpaldihatwk hwrria arraphietan dü testuingurua Gnhwrnuak_--du majorita_j}ognüik-aldw rin7 nahi _<br />
(markadak harriwn) arnr litnkn __<br />
Kalakk Mhn, hn7kal lagapnr.hiak pnchiakinkns atajn<br />
aint7inwl<br />
7 t k h h d d a7in i0urikihv nni7 hada __<br />
askutarahrkn daiatwnIwspmanir hnr i-<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1968-2-22 data 1926-2-19<br />
mota 2-2 123 mota 2-2 128<br />
sarrera ekandu<br />
jasotakoa ekandu jasotakoa eleak<br />
testuingurua r k -Fri k ha-daki hora akAnd- k-zaÍadul a[L testuingurua Aldkano .baill_ZOnhailek__OtZUtads innR te_-baW]düik__<br />
¡liniOula ata 7aindukn dihrGula ann -~Iespn nahikari hurtan nrain at1in araalaak____<br />
bitzi1vtan .-_ornen . edamenak<br />
- -------------<br />
Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-29 data 1966-4-14<br />
mota 2-2 124 mota 2-2 129<br />
sarrera ekinaidi<br />
jasotakoa ekiñaldi jasotakoa elgargoa<br />
testuingurua Sanhuri dwrit7aiorLzingi[a_inmtran^ audari-giznnak-- testuingurua nndokasgunatan ar¡anan dula-nla.ataaatukn_di[an<br />
basenakiñalriiak agitan 7ahill,an agazkin hataan , Alamaniaran ata Frant7iaran-arlaknAlgarjnaran<br />
ate luiar~ernrtzeknsnrllsara uan-zule° azkarlzernLSta<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
mota 2-2<br />
------------<br />
125<br />
sarrera ele<br />
sarrera elkargo<br />
aldizkaria Herria<br />
-------- - ----- - ------ - ---<br />
data 1976-2-19<br />
mota 2-2 130
Kazetariarenak<br />
sarrera elkartze Barrera erabakizun<br />
jasotakoa elkartze jasotakoa erabakizun<br />
testuingurua Iardunatrtinraik hilo, Alamaniata Frant7ie testuingurua Iwrata Ja naran arahaknm annki-alrak niputa7inak-<br />
Alkart7akn adn adi7kidabakn asmns amtamnn pnbal artukn dttuan ala a7 a7 dakigir haiat7ian<br />
garanvitcuak asikn ata daha7an diñnenek hadira $nudo ta pnzgari i7anga lit7aigttke ala halit7 _<br />
Adi7kidat,a aM alkart7a nri Italia'ran nn-ati¢Ia7<br />
Ja lagunt7a7 agingn da<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota 2-2<br />
jasotakoa emokun<br />
testuingurua EMDXIiNAX<br />
Jautnhataan artutakn amnkunan araskundaa<br />
JM-ndin'tar 1 andar 25 lau[Jakry _-<br />
Barrera epe<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
131 mota 2-2 136<br />
Barrera emakuntza sarrera eragile<br />
jasotakoa emakuntza jasotakoa eragile<br />
testuingurua 7aingn nntap ile nntakn 24 ata 2R'gna7 ia7ntakn testuingurua lean dan astalanaan, pa7kna higarranaan_<br />
amakemt7ak' Jzistulari-sarikata hikañak izan Tiran nnnnstian<br />
Markiña'tar Merlan'ak Pnrtttgalata 5 lauadakn- nnnnstia'kp_9ri-ataaknAk aranr ,irte t eta aragita-_<br />
I ari,gnitia'tar swvtanaPErez_FgAA¡nanaizan flan<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1926-4-11<br />
mota 2-2 132 mota 2-2 137<br />
Barrera emokun Barrera eragozpen<br />
jasotakoa eragozpen<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-10 data 1933-5-14<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1975-7-3 data 1937-4-28<br />
mota 2-2 134 mota 2-2<br />
testuingurua paran alaj o aldun nli7iAk hilduargzLj jtt,7ta 1L-__<br />
ararinak jarl7an di,katan aragn7pan gu7iak _azpir7<br />
kn imuur' hit rta7-lagaak_s[aheki_la__-_<br />
mota 2-2 133 mota 2-2 138<br />
Barrera entsegu Barrera eragozpen<br />
jasotakoa entsegu jasotakoa eragozpen<br />
, testuingurua ikastnlan lanbarantzakn ata tantagiatakn testuingurua Fnraing A trita 7aingnak Fspaña kn~nna1es.<br />
antsaguan harri la7taak haitira glua asparatn7a nrda7kaiai rhiltnn i —nali rI,7kn-ignri dautsa -__<br />
J )Rilhan'rantz dniakezanLingatas_lama-nnl2iai---<br />
Barrera<br />
aragn7panlk-azarL_az<br />
erahilketa<br />
jasotakoa ephe jasotakoa erailketa<br />
testuingurua lllaino kahalak rhartarazi az litu7tana~!-,ph, hat<br />
Amena i7ana nman 7ainta martrhnnran _<br />
_<br />
_<br />
testuingurua Astaartaz-aman-7inlao iara_npnrkataLl la agita --<br />
oflan 7 a7 ni aratlkata izan 7i[an' Madrid'an hnnha _<br />
hamazazpiraim haLlartti 7alAda_hi il _la_hadaratzr_zauriW:<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1904-2-26 data 1933-5-14<br />
mota 2-2 135 mota 2-2 140<br />
139<br />
194
Kazetariarenak 195<br />
sarrera erasia sarrera erreberritze<br />
jasotakoa erasia jasotakoa erreberirtzea<br />
testuingurua Fnt7un dita7ka murmurika ala afasia frangn testuingurua Flan daputahlanartahmrtitl.9amaiat7aan hahar dn,_<br />
pA7innali7lA ArrAhiatll 7anhaltan ganik Fllrnparan Ala harraiAtll nahikn dura hn7kn7 hArAntanAik<br />
hit- Fiirnparnn Agitakn nahikad Askasa h07-amailAn tliuflkal7arAt inatakn<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1976-2-19 data 1910-X<br />
mota 2-2 141 mota 2-2<br />
sarrera erasia sarrera erru<br />
jasotakoa erasia jasotakoa erru<br />
testuingurua aldi himtan hitxi 7akn mint7ahl (frantsas ministrna) testuingurua Eicaz__hnta7itzaian lanagn arma azkerlar 7a_ iTanarta<br />
lisiari ata hari arasiA 7anhgit Adi ArA7i zal,Ai _<br />
Afghanirianakn gartakariak dirala kallsa Narran<br />
gatik haallk (hnmikn ulsn ministras finan rielarik<br />
parisarat astahuntan frantsas gnharnuak opinan -<br />
ilaknta mgi atnrri hnharanA _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1980-4-24<br />
mota 2-2<br />
sarrera erasia sarrera esa m es<br />
jasotakoa erasiak jasotakoa esamesak<br />
testuingurua Ruso minixtrnak harrigarrikn arasiak aTin da,kn testuingurua Ri7ilin'kn lanangn hataIaja gAbj1ana atnrÍkk_dananL-_<br />
Amarikar' hayan Q Rin a7art7an 7inlala mundean- Esamasak i7an dita _<br />
hirgn makur su7tiak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1984-1-26<br />
mota 2-2<br />
sarrera eratzaile<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera erbeste<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
142 mota 2-2<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26<br />
143 mota 2-2<br />
sarrera esames<br />
jasotakoa eratzaile jasotakoa esames<br />
testuingurua Eedacat7iatan .- Adlnn Fii7kn Aldardi /gflzglAkn __ testuingurua r'inshrA- 1alari-Rateak testar aningn -ílaban<br />
pgintari la ¡A¡-arabAllaan nhmmt7a _ hallara dala ta ha-rla agunnlan asa asik -__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
144 mota 2-2 149<br />
sarrera eskablde<br />
jasotakoa erbeste jasotakoa eskabide<br />
testuingurua arahagia arto nrduko arahagiaren nndnrannk__ testuingurua harii aanileanaLLrkele_Fskahidaago kia da nnski_nauriu<br />
haar d ura adn nnrnlan arto nndnran nraik-_ -<br />
uslrian ata-aihaataaa i,an _datkez Langna-heziaagnkia dan haslaaskari ha t-am-egrn-<br />
--- - h 1de--j ai<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1928-1-1<br />
mota 2-2 145 mota 2-2 150<br />
146<br />
147<br />
148
Kazetariarenak<br />
sarrera eskaera sarrera etsai<br />
jasotakoa eskaera jasotakoa etsai<br />
testulngurua GAtAri A7pAiti A7knti tIratxii 7ArAIltz 7AStua tA _ testulngurua ,Ioaldi nnAk Alsatarao_asmoak Rratsi AJn 7ih/gn<br />
Jumaragakn I1dalpk hat Agin da Gipinknar<br />
.Alrhmriiari askaara harA7i ta QRrPnt7i nunrürlunak<br />
agio di7kaA<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1 925-1 -4 data 1937-5-10<br />
mota 2-2 151 mota 2-2 156<br />
sarrera eskari sarrera etsaigo<br />
jasotakoa eskari jasotakoa etsaigoa<br />
testuingurua hnrda_AQitRa nai htkntn Fskahirta apokia da nnski __ testuingurua Errana rAU roat ait7inakn Atdiatan Rriand<br />
u. fi-natsi nhiaran ata Gailara nraikn ministrn _<br />
1 Rngne hn7in apokia clan hasta Askari hat~z& gJn_ HwItsarpsran atsaipna Ftsaipn hnri_~aain3ga_atapinta<br />
Alkataari _ apariagn 'in.<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1928-1-1 data 1916-X<br />
mota 2-2 152 mota 2-2<br />
sarrera eskuarteko sarrera etsaigo<br />
jasotakoa eskuarteko jasotakoa etsaigoa<br />
testuingurua IInA asta ta Iariak izan Tiran ta GnhArnnnk testuingurua EuanriCia1171-4_aÍlzjnakaaldiatar>, Rriand<br />
J,Agi-nlirik buen inkAttt hAArA i7an 711an nai7 Ala minislm-esirsl nhiaran ata i:ailAus nraikn ministrn<br />
pakiiartakn pu7liak arahili a7 haarik Ara e, zan-. mnllsaroaran AtsRignA Ftsaign han_parnagn-sla__<br />
i7an-ata --- apedap n dna -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-10 data 1916-X<br />
mota 2-2 153 mota 2-2<br />
sarrera espanto<br />
jasotakoa espantoak<br />
testuingurua Aadaktpu nnla iragan hilahalhaan a rmadetAka- _<br />
Ainlzindari hat7u asaldal, Tiran iraikn Fspainiakn<br />
gnbarnamandukp_yiz nnan knn1ra<br />
1 ) RAM _Qhrak hainn bandianoak_aspantnak Azkan_<br />
rnementnan huís Rgtn 7iltan hayan knlpaa Ihasari -<br />
aman Tiran hohandnnak-<br />
sarrera estakuru<br />
sarrera eusle<br />
jasotakoa eusle<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1932-9-2 data 1937-4-29<br />
testuingurua Sarknbde 1 atarink_llunbenan hala in Al dpgian<br />
AlamaniA thlnhan nran_ausIA hilirtli_naLrlaha -<br />
mota 2 .2 154 mota 2-2 159<br />
sarrera ezbai<br />
jasotakoa estakurua jasotakoa ez-baia<br />
testuingurua<br />
Aainan zanhat pizca . Elan1zian_harrak_bazenhaltestuingurua bimint7aiA hariak irakatsLata<br />
jakilala ntlalarik hnlakn nhnrarik Ilkhan a7 _- hakharrik, hartanduta_heralLaz-baia<br />
Eai astakllnn hnrüzan Rarthaint jamak hace-_<br />
jakiIalaaZmhor, ,<br />
a in din¡A Frantziari<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1907-X data 1929-12-13<br />
------ - ------<br />
mota 2-2 155 mota 2-2 160<br />
157<br />
158<br />
196
Kazetariarenak 197<br />
sarrera ezbehar sarrera fagore<br />
jasotakoa ezbiar jasotakoa fagore<br />
testuingurua 'HINnFNRIIRG'7FPFIIÑA7FARnnNnATIJTAGFRAITI1 testuingurua fu7ieIen kergulerl gnrenikalichgtua >ana Z 1_nA<br />
janwrAl ainhalu hat Saniurjn daithun SwniiTrin _<br />
F7hiararAn 7 .rgAitiak jakitAkn asmn7 hat7nrdeak janarAla hiltzarat kondenehiw i>an da Minichfrnek -<br />
jnl d rA kwnsihi dota ga7ligue hand'sknaspla ate knndanahi<br />
mute gainretan Ainit7ek galdalu dada legare hnri<br />
janataL_bnrtAnl7at _-<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-8 data 1932-9-2<br />
mota 2-2 161 mota 2-2 166<br />
sarrera ezespen<br />
sarrera foltsu<br />
jasotakoa ezespen jasotakoa foltsua<br />
testuingurua 1nNnRFSFNPARIS'FN,WASI-NGTDNFNRF.STFRIKF7 testuingurua hanialako-hozakaz dutela__mtulta_haunditik<br />
nAFNT7IITFNFI17KnTAPFNT7AKnrnRAPFNATA arrweer rantzet Prneidwnta haitlaVwkn hn7wk -<br />
atakutaikadale 7wrlan den_Frrw nhlikw<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-8 data 1965-4-1<br />
mota 2-2 162 mota 2-2 167<br />
sarrera eztabaida sarrera froga<br />
jasotakoa eztabaida jasotakoa froga<br />
testuingurua nri dala-ta e,taheida gngnrtene snrtn de Alemania testuingurua Hnri maíz Anl7ntnn da atA hadire haini7 sinhgcten<br />
lP IeI ri Alka han artaan n7 dntenak nsta7 ata hnlekn erranak Jnditar _<br />
aLSaten gano het,n diren haharrik aztnjkhatu7kn __<br />
irnga zanhai t nni7atik noizara Lagarlzen-ha¿tita_-_<br />
}huna frnga harri het anim heuten agwmra<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1925-1-4 data 1 909-X<br />
mota 2-2 163 mota 2-2 168<br />
sarrera eztabaida sarrera gaizki egile<br />
jasotakoa eztabai jasotakoa gaizki egile<br />
testuingurua suskaldunnkytzLbaaLSifrukaA7tAhAi hat a7 hASla__ testuingurua hagan_ nrt7iralA _auaLSaan_hiiLzaintzalak_hatzernaa.<br />
8tvliekl Aslehrtn-hnann-nwherrn rIAlAknaran atdw dota Angelukn mulhikc ga7ta baL40 kiln liranjaren<br />
aadzan ari 7ala GaiTk _aglalt pt~nuak_aun nah~__<br />
hadtrak diva<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 931 -8-30 data 1904-2-26<br />
mota 2-2 164 mota 2-2 169<br />
sarrera ezune sarrera gaiztagln<br />
jasotakoa ezune jasotakoa gaichtagin<br />
testuingurua NAvnllA( hamhatlain'eknnlitika ata_eknnnmi testuingurua hirikn alean ahatsi Adnlundh la_pgrrnskattLdiWaraziak<br />
etrnkizun orgía renga deheJe a7aldu __ haini7 gau7A Rille 7Ahi17Aninnr 7iteken nP_irhteTin<br />
doma hatútadban_izpatkariai~ iradi a saLuLtataa__ jzigeui_hori--- -<br />
1 nndres'kg merkatuak_ezuna_sfa_laaaidlak ige7i --<br />
pnd r n __-- --'<br />
--- ------------------------------------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-1 data 1916-X<br />
mota 2-2 165 mota 2-2 170
Kazetariarenak 198<br />
sarrera gaiztagin sarrera galtze<br />
jasotakoa gaixtagin jasotakoa galtze<br />
testuingurua lra0an u7lailaa gairtagin Jp71a hatatak auUhatu_- testuingurua ldakza hanndiak i7 n ditnzta ka7Atan jahak hgi-aln<br />
ate hart7A asknk hale nula 7inRma ala<br />
- laal c e r•, hek Arraktama~skasez-_-- -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 2-2 171<br />
sarrera galde sarrera gaztlgu<br />
jasotakoa galde jasotakoa gaztigua<br />
testuingurua 1chnrwd geatek erA manifa71A7inna he muntatu testuingurua C+rniAtan kargutan none_pik Rltchetua_7ane zen<br />
rlitn7tA hirielnn ata hasarrilRr andana hat iina 7Rn jAnarAI aiphatn hAt Snnitirin dalthlrR RRniotrin --<br />
Are PekinerAl gnhArmjari galda 7pnhaiten eglteraL- LancrRIR h tllzesaLknndanatua-- i7a n da Miniahirnak<br />
---- kanslho dota ea7tiglta hnndiskoa zela_etaknndanah<br />
dtrta galAretan Ainil7ak_galrtaludotatpgnra hnri<br />
jAneraLhnrLantzaL<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1979-1-18<br />
mota 2-2 172 mota 2-2 177<br />
sarrera galditz sarrera gehieneria<br />
jasotakoa galditzeri jasotakoa gehieneria<br />
testuingurua ata ga rra-ihaadetsik n jaen hniek (harcikeleri ak).-_ testuingurua Geh lenauñ~atlstanefan_Lkad ea jjtjannrin<br />
P ie atditaari 7ahalenaran prdiastga hamo hnhq-_-_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera galerazpen sarrera geriza<br />
jasotakoa galerazpen jasotakoa geriza<br />
testuingurua Ftrskalg rikoaLaz_diranadalan,_asmn_ nri auras__ testuingurua Alamaniarran geLiza nsna askutan dauka Amarikak _<br />
aramaiPkn A7 da galeralpRnik i7nn Frnen nrdea ata hnri hahar dr nnadu Alamnn%ak R RimrEklfL9z-_<br />
Diputaziaaic.ara_ here eskuhidapk dan7kata, . .. .... makuLizakn<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
mota 2-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
173 mota 2-2 178<br />
174<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota<br />
2-2<br />
data 1932-9-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 2-2<br />
sarrera galtze sarrera gertaera<br />
jasotakoa galtzeak jasotakoa gertaera<br />
- - -- ---------- - -<br />
testuingurua $afrnQoita-hamaL .mi1ajenda-zilue n hiri hat izan_da- testuingurua IYnpAr_gizarajnak_sanúntasunik hi7inn It en<br />
nsnki %itntsltila_- _ zuan , amar lirtaan nnan ara 7eknvartwarik haparEL--_<br />
9adire ahun baLLdLatahedaren hnrt7 ahora-handizki- izaa az_dualaasanaz_jneskatsa_baLhil) ---_--patu<br />
ak- _-- ---------------------nasmasia<br />
i7igauiak_Alde govietan HiwLatan hn1oi_<br />
m l unen_gau7Awk ramera d ra~reL~lanik<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1934-1-26 data 1928-1-1<br />
mota 2-2 175 mota 2-2 180<br />
176<br />
179
Kazetariarenak 199<br />
sarrera gertaera sarrera gertakizun<br />
jasotakoa gertaera jasotakoa gertakizun<br />
testuingurua Atrrakn AslAAn garlRAra nRgargArri hAl i7An dAmt testuingurua Pnli7Ak ata hgfre_Sa!ala[iek 7wrnahi miwt7w<br />
„-, ,-„,, „ hwrrandgt,a,-jikulri mnnlalu dihvtw ihaslart<br />
txirringedari halak in ta huta nm tñ unakn mutiL_- hnrRian Arraatatzakn c haina dahaldatan-_-h<br />
at . _ hanakinln hunak_ala~ ruinankn Rski laldun-_-<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 2-2 181<br />
sarrera gertakari sarrera gertapen<br />
jasotakoa gertakai jasotakoa gertapen<br />
testuingurua (Anaiz hal arLhatah}Llnta il) testuingurua Sdilda_razoan_HusiarAn gartapana-ata arRlgunt7a __<br />
,artakai nagargarri nri 7Rtn urtatAn gertahin dan andi si d -<br />
)aelAVtnik anega dakigune da ga[n7tik 7ignr _<br />
nrrek jarrait7an diuala -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 2-2 182<br />
sarrera gertakari sarrera gider<br />
jasotakoa gertakari<br />
testuingurua Aipatdi hat urca agitan du Parisakn estAkari<br />
bAdAtilAnAk Rtskal-Harriwkn gnrtakaria7<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 2-2 184<br />
sarrera gertakizun<br />
jasotakoa gertakizun<br />
testuingurua InsarAn 1agunrlia-_ha[E_aharllik .hrra Alteran ahari.<br />
pta atnatilr, alkarta-hi7itze _araQobie7 at7erira__jaurti<br />
digula_ )_4 adakizun_saminnTra zi'uaL-__auskaldun_1tnlZQ—auzh<br />
anlzal1<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 2-2 186<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
sarrera gertakari sarrera gertari<br />
jasotakoa gertakari jasotakoa gertari<br />
mota 2-2 187<br />
testuingurua BairikilAn harris_aalat1Áa_dui wn]Ml,S kaseta egila _ testuingurua lanizarki__Isnntllak)<br />
lcatak ate gArn7tik gartAkRn hnri Aitnrht dula SAilnntd7hestArlk hagandll[Ltdatnis, hAñq-___<br />
l7raalakn_hunt7Agiak ~rajisraalderrek Fgiptnn hazla[tu_hearik gara ^ ga[larie n hagas terne<br />
carta ata_iadar_ hat nhnstuL -----_ geldllzanararalerik<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1970-1-8 data 1928-2-24<br />
mota 2-2 183 mota 2-2 188<br />
jasotakoa giderrak<br />
testuingurua NinariA harri-Alrlaen, Alrikan .armAdakn winVinder¿_<br />
hpt7a ja7Arri jira r,nharnukn gidarrak nahi 7ita,tanharanTaia<br />
harto -- ---<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 2-2 189<br />
sarrera gintza<br />
jasotakoa gintza<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1932-2-14 data 1937-4-28<br />
testuingurua Londres__Hor)g=KanQ~kn_gud~esilza_gintz f+tarakn _<br />
Amarmi lOi_liht&asla[li[la . amn4nn_dwin -____<br />
----------------------------------<br />
mota 2-2 185 mota 2-2 190
Kazetariarenak 200<br />
sarrera gizase m e sarrera gorabehera<br />
jasotakoa gizase me jasotakoa gora-beherak<br />
testuingurua Fspaña'lik jnandako hi milla gi7aaAma atara ngingn _ testuingurua Amatlkataret gnmilatuak_ltu Nimn-Ak anwsuma<br />
rtihvtw GihrAltar'wtik patsnlA ArnsIaAk atoar hwhar dulala ¡k,,¡ d nak<br />
batean mintzabakn nraikn fiara-haharaz __<br />
indtvtriaransugai3LAIRharaziki hilnen nLaZiaaZ___<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-18 data 1974-2-7<br />
mota 2-2 191 mota 2-2<br />
sarrera gomita sarrera goraipen<br />
jasotakoa gomita jasotakoa goraipen<br />
testuingurua Eumpannari du lahan lahaniknnmita hori hAl Ara7i-_ testuingurua Lnndras- Pnitikn-batznkiRtarL nspañar sanharnu-_<br />
pta ntnailaran11—nAlgArratArAlrr hnhgrrak dira franjaran aldakn gnrAipanalr ant7un dira<br />
Atunpann RadArat,i harriak Kissingai Inglatarpranr7akn nt7entza ta_zurlastm 7inttesun-__<br />
ininirtrnarekin, lrgatLAmotan bahala itpituten da__<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1974-2-7 data 1937-5-19<br />
mota 2-2 192 mota 2-2<br />
sarrera gorabehera sarrera gorapen<br />
jasotakoa gora-berak jasotakoa gorapen<br />
testuingurua PFRFTARFNGORA-RPRAK testuingurua 1nNnRFS'FN PARIS'FN WAFHINGTGN'F[LRPRIEHIKEZ<br />
1arítasim aundiak dahibki pasAtarwn hAliyuAk nAFNT7IJTFNFl17KQTAaENTZAKC1GnRAPFNATA<br />
r;Arnagn~a_gtttziago_balytn haitu pasatak- LA ISIf RAFATIKEa1E12AK0 FZESPFNA RFSTFRIK _<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1929-7-6 data 1937-5-8<br />
mota 2-2 193 mota 2-2 198<br />
sarrera gorabehera sarrera gosete<br />
jasotakoa gorabera jasotakoa goSete<br />
testuingurua 9naeL zpaüakata-gnraberak jakitakn testuingurua Mnruan gdaaiLikeraganzkn_gasoleo- dahil-__-<br />
Ega7kinan largaiak finta askn itdi-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-2 194<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26<br />
mota 2-2<br />
sarrera gorabehera sarrera grina<br />
jasotakoa gora-behera jasotakoa griña<br />
testuingurua ,loan_dan AAtAan Rrasi-aknTandek ikusi dul, tes tu in urua Batanrmarik handana (dao<br />
para-haherA frankn 7nnhait janaral ja7arri 7ai7kn _ nhutik a,arriko datan halda dan urthakn ht tdjata-_<br />
finular_ Erasjdanta t7raidanik hadakita sai millar eakas dita7kala<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1964-4-9 data 1932-9-2<br />
- ---------------------- - --- - -<br />
mota 2-2 195 mota 2-2 200<br />
196<br />
197<br />
199
Kazetariarenak 201<br />
sarrera gurari<br />
jasotakoa gurari<br />
testuingurua Atatinnk_EZ_Ehan_ Inrtu harR gurAririk PQiñR(ttk-_<br />
Agiñeren (goda ninalAn)<br />
aldizkaria<br />
data 1937-4-29<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera gurenda<br />
jasotakoa gurenda<br />
testuingurua fiudatoztA nuvanga el-da gurandea Inrtukn<br />
¡lahena ( 1 FrAlgllnt7A An hita dala ari-RIdp711An<br />
gurendaa a7pai hakn ¡glrtAndAa iaangn dala Asaten _<br />
das r,urandp au Inrtulakn hiar diranuda-gAi<br />
glwtijRk daukagu-ala Acatan dan __<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria<br />
data 1937-5-6 data<br />
mota 2-2 202 mota<br />
sarrera gurutzamen<br />
jasotakoa kurutzamenak<br />
testuingurua Nahi i7 n du minlzaht mamkann htuulagiakin -<br />
Afrikakn gartakar¡a7 lgn7k¡ alela Harhilakn<br />
polilika7 hai ata ninatu Marnkaran Ata Furnparan_<br />
ertekn kumd7Arnenak Paradaz halieto da era -<br />
aldizkaria Herria<br />
pnlitika Mandahalakn 7 h r<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota 2-2 203 mota 2-2<br />
sarrera gutxieneria sarrera haro<br />
jasotakoa gutieneria jasotakoa haro<br />
testuingurua Iiahaneria hert .cienaren ukaitPA gutianara testuingurua ~hall egunez-izan da harn-baLPoilugalean_bai<br />
7ahalean ardiactaa hainn hnha Erant,ian, frantcpA knmunjxLek . Ara harez¡ki_<br />
Rantga&jatarrhaia hainn huruzagijahanaLzintalq_<br />
ponuges~ratrikatariek~atek_zulela n nnisahla ala_<br />
j7krihetrra_dalakn artikulua<br />
data 1967-4-7<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera haitada<br />
jasotakoa haitada<br />
testuingurua Hermah¢ Ruaa_n gTinaan^ ialgi da Ruaz.Akn<br />
haitadan Anglea-Frantaasan at7aparrAlatik _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2<br />
mota 2-2<br />
sarrera haizatze<br />
jasotakoa haizatzea<br />
testuingurua riartakariak7Rin__diraabadakigu_egun.heu tan ___<br />
FlwkAl-Harrian' arrabtciahlan hai,atnaak, FTA-knan<br />
adi-kidatarlk_Í —n- il-kBlaknan gn .cn-nrahA J-uza__<br />
hnriak-ela a7kanik Fnhataren knndanamnndua __<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
201 mota 2-2<br />
sarrera harat-hunatak<br />
jasotakoa harat-hunatak<br />
testuingurua Eta_rnarikelako hara_agnnaldian aurnpsn"isa_da_<br />
mmt7All1 HeAth latina ekOnnmrakn hArAt-h,in .tRk__<br />
diruzlelarrk_ al iatll~<br />
Herria<br />
sarrera harat-hunatak<br />
jasotakoa harat-hunatak<br />
testuingurua Kiccinner hare_mniXtrn eipatuaran. .madinz _<br />
Amarika mltndukn harat-hunatak nrn kudaat7an<br />
tlttuanbenhnian-i lk_dag n Riisla_Egun hntan___<br />
hi7kitartaan_barriz aiparezi_dn hate_htvua ha rakiri_<br />
hahar dala nraine knndahl<br />
data 1974-2-7<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
204 mota 2-2 209<br />
sarrera paro<br />
1973-2-8<br />
2-2<br />
206<br />
207<br />
208<br />
jasotakoa hamo<br />
testuingurua Araba Atesumak Aldi7,_pamsanaa arraiLden<br />
ha7ala alagera gidi dufa_arakutai harfia __<br />
AkdaacakLn--(--Wrantken-a LFjantyak--heuiela_asletu<br />
bai_. aguan 7ibufla nis4Qsdanian_<br />
Palaztindarrant7at,_gla harnn_snlacak_SIILara7izttuztenbaro-lita-aztaabda--(Lang°<br />
- -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1982-3-11<br />
205 mota 2 .2 210
Kazetariarenak<br />
sarrera harremen sarrera hautsi-mautsi<br />
jasotakoa har-emanak jasotakoa hautsi-mautsi<br />
testuingurua nota agin dirAn hert7A arrasumakilakn har-Amanak _ testuingurua hauInr-meulsi hat agnn nndnan etapa-nang hiritik_ata<br />
nnln hatacvrnn ari dan tinkal7an 0nhamuaran trnpak pan diralar'k Rnlidhistak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1965-4-1<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera harrera<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
mota 2-2<br />
sarrera hastapen<br />
jasotakoa hastapen<br />
testuingurua Eta_nreükhuslan ditugunn asaldura hauk A7 nman __<br />
jtira haclapan hat haizik , ajan Franl7iakn langllA<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X<br />
mota 2-2<br />
sarrera hauste<br />
jasotakoa auste<br />
7n7ialist glviak sigauakin hilzarhrak hida dire, _<br />
nahni7 haina a—karkiaon ia7ñrt7eko mainVaran __-<br />
lAhanAan<br />
sarrera hatzemate<br />
testuingurua I)iplnmatikuak-a u
Kazetariarenak 203<br />
sarrera hautualdiak<br />
jasotakoa autualdiak jasotakoa izketaldi<br />
testuingurua Ilamihin aldakn_hakea galdu hidaan da, ata oran testuingurua 1 unan na sarttl 7anaan,_at7arilar agjndarja¿g<br />
lagllngAri andi Vanania'kn AllhlaldiAk ara iran ni- j7pArkadan orinan asnndnkn ostrapainda tA<br />
izkataldink izan hA dilua.harim n hari Fr 7kn __-<br />
C,nharnuaren it7ak ja amüjat s_bAtanak-hala_-__<br />
w-can hww n ¡lira __<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29 data 1937-4-24<br />
mota 2-2 221 mota 2-2<br />
sarrera herra<br />
jasotakoa herra jasotakoa izketaldi<br />
testuingurua ldnik glviak kalnlikneri hlrnr7 hardjaatsai ditugir testuingurua jzketaldia i7an daha _urn_pnaian Muaanlini'k ata __<br />
g1171ak harrA bata hAitllta gllrat,al ata a7 haitllta Anadng aloman ganarnlak hollar Ata dnistaran__<br />
arlisinnaaran suntsitzaa hai7ik hitat7an _ atakn artilamnnan_pgaraldiatakll alanangoa . 7an _<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera herra<br />
testuingurua hamenan rAntsaran ata Ahartikn trantsasan _<br />
prtakn barra<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota 2-2<br />
sarrera hildako<br />
sarrera hiritar<br />
sarrera hizketaldi<br />
sarrera hizketaldi<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
222 mota 2-2<br />
jasotakoa herra jasotakoa izlari<br />
223<br />
sarrera hizlari<br />
sarrera hizpide<br />
sarrera hizpide<br />
226<br />
227<br />
testuingurua A7Aña asi alirratik_RFDsat an n __<br />
gandakint7n-irakaslaak_agin_zltun_itr hatnik Caro--<br />
Azada<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
jasotakoa ildakoak jasotakoa izpide<br />
mota 2-2 228<br />
testuingurua Ainhal Atxa iauai diraJldaknak aundakak dirala __ testuingurua flrramr_Elliharal -ak agart7en rlauzan i7pidiak<br />
Insta da lz.ptde nrrsikn7 acolen dahana 7 7na_<br />
---- - - - ---------- - ----- - -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28 data 1937-1-10<br />
mota 2-2 224 mota 2 .2 229<br />
jasotakoa uritar jasotakoa itzbide<br />
testuingurua Frandarl-( )Fg= Lialai -anataa-eman_agudiiditiigu-. testuingurua lnglatarako--izparj ngiak Italia'rASart7AA<br />
gira lagurl un ta r malla nskn IA i7AntaUja Iu7etca_ galaraZ11t 7AAn itrihABUp 9man la nri~Anl15L-_<br />
dan aranguztiaisera_-ando AtndA nac;ln entatik_- nntakalrimstnntzekn~lamaniaúzparingi_-g n7tiai -zu7An17An-dial<br />
--- ----------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1 925-1 -4 data 1 937-5-1 0<br />
mota 2-2 225 mota 2 .2 230
Kazetariarenak<br />
sarrera hondamendi<br />
jasotakoa ondamendi jasotakoa ildoa<br />
testuingurua Carnika, au7kntaran nri miataaN hirindn nai izan -_<br />
rlaha 7Aarn<br />
Arltza 7OIik gatditn da nrdaa nndamandi nrelan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-2<br />
sarrera honda mendi sarrera ipuru<br />
jasotakoa ondamendi jasotakoa ipuru<br />
testuingurua fNOAMFND<br />
INCIIRIITAN<br />
testuingurua 1Slillur a Aknnnmia Ata_pr,litikarennp"r"91an_9AI~da__<br />
jarraldi hanatap--- -<br />
Artillariaz ata A g a7kiñAkaz hidea zahaldiitA Ahala --neta<br />
izan ahannanpndariak aurArant7 bieldo zllnn -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-15 data 1984-1-26<br />
mota 2-2 232 mota 2-2 237<br />
sarrera ¡bilkunde sarrera irain<br />
jasotakoa ibilkunde jasotakoa iraln<br />
testuingurua landras- Fraga hariaran hureskunda jaia tara_Atori_<br />
. - . . : . : -<br />
testuingurua Noiz.óatakaata_jda--ar n angandik ardan Ata jalan__<br />
bear diluptrl írdln ata isakaran natria1<br />
aldizkaria Eguna<br />
lbilkundaa_igarnkn flan kalaek_apaindrrten ari dina-_ -<br />
data 1937-5-5<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera ikur<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota<br />
2-2<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota<br />
2-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
231 mota 2-2<br />
233<br />
sarrera ¡Ido<br />
testuingurua Valinanakn kanzilioak ainlzlnarAt A ramaLi_du<br />
.InAnaa XXIII garranak hagi ildna<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
236<br />
mota 2-2 238<br />
sarrera iratzarraldi<br />
jasotakoa ikur jasotakoa iratzar-aldi<br />
testuingurua llata..da na7itaran lanak dista Sinagngaaan _- testuingurua nargal-ak afaman diL Ftiakat:Harrikn 1 . akn_xApala__<br />
nrmAlan nn7itarAn ikllr ngAri ageOu dlra al da H atakn a7 d Ma ' t ' ak inkn h ola, Aldea<br />
_ aad~, . _S~ekacrik_ata_IIarpalehl3__3fl_etalfi_heienl_<br />
------ ---- -<br />
baza n harant_iraizal-aldi_6a1_agurLdu Maitiek -<br />
22-taraino hainan harantagi Idlnlanj _-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
sarrera ikusketa sarrera iaeiu<br />
jasotakoa ikusketa jasotakoa ISOIU<br />
234 mota 2-2 239<br />
testuingurua F ITAFCr1AtnE(',(IWÑE[AAL-- testuingurua Egunlodzi hehen aiphatlLdULLOnn Isalu<br />
__ nahaskouaklhsiakn anpaLadr riacan_knuntra_---<br />
F7er ainagaiiLik_az;_aga7kirLetsaiak iktjskatetan_ari_ eginik izan dira -SIPatasbnurp--dAhlLbiri_$ahlanan--<br />
uan-tea ---- -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
235 mota 2-2 240<br />
204
Kazetariarenak 205<br />
sarrera iseka sarrera jaikialdi<br />
jasotakoa ixeka jasotakoa jaiki-aldi<br />
testuingurua Nniz hatakn nla da ari nrangandik aman ata jalan testuingurua Azkanango jnrailako 11'gnaz_lnglgtaia ahaar<br />
ditItQun irain ata ixakaran nauria? Cnhamuak Furnpa narran jaiki-aldi sndutakn<br />
arahaki naharmao hAt bilrLtü_7uan Rilhn rlala-ta<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1932-2-14 data 1937-5-12<br />
mota 2-2 241 mota 2-2 246<br />
sarrera iskanbila sarrera jakinmin<br />
jasotakoa ixkanbila jasotakoa jakin-min<br />
testuingurua Ijitn pila aundi hatee Artaan ixkanhila snmt hunrkan testuingurua Alamania'n urak-a=ga dahnn_erahagiaren<br />
Asi te iru ilak te 7 Taluiluak galdi1n lira jekin-min arslia dagn<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1921-7-10 data 1937-5-15<br />
mota 2-2 242 mota 2-2 247<br />
sarrera itzuli<br />
jasotakoa itzuli<br />
testuingurua ,Inarl_da1LBfZira laan itiuli hat sgin du Frrnmarainn<br />
(iisrard d'Fstaing Prasidantak<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1981-1-29 data 1 937-5-1 6<br />
mota 2-2 243 mota 2 .2<br />
sarrera izialdura sarrera jardun<br />
jasotakoa izialdura jasotakoa jardunak<br />
testuingurua Dpputatuak i7iAlrklra hat_gaika_izana dutejnandxr testuingurua Mussn1inLala_SGhusZhln'an_adeanagitan diran<br />
Astakn hilkuratarik hataarr hilkura hurtan _ jardunan gairik gartantzitsuana mira izangn dala __<br />
Aurkitzan son giznn hxlak_h t rn- prn_drnL<br />
ministrnak zagmin tnkikn aldarat . ata kn lpattr.-du_<br />
AUalaan Mirman karguduna<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1911-1-27<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera izpar sarrera jardun<br />
jasotakoa izpar jasotakoa jardun<br />
testuingurua ASI EKQ1ZPAREA1 testuingurua AlIST~L9$JUAaINGIFN .IARnuNAK_<br />
Manarla'n harikue Mussnlinl'kataKurt Srhiitrhingg__ .<br />
aáu_ Ahazan_arnhanieLjlurUZ_d nardua_izpar.Inglek___<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-2<br />
sarrera jakitun<br />
jasotakoa jakitun<br />
testuingurua Pena Asaldarinn manda dagnean sailak ikuslea___<br />
jzan diran jakitun ata aitu nspatsuak azatdii<br />
dahanaz Franrn'ran atda dahiltzan_gudarian artako _<br />
alkaL-adu annali-snknnak el ralata_sarank_blrn(ka _<br />
biurtu a7~lazan7ignra aiadafahil Franrn'k<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
244 mota 2-2<br />
245<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
248<br />
249<br />
- --------- - -- ------ ------ - -----<br />
mota 2-2 250
Kazetariarenak<br />
sarrera jardunaldi<br />
sarrera jazarkunde<br />
jasotakoa jardunaldi jasotakoa jazarkunde<br />
testuingurua CRfnl ersgpAgn7 ha ¡ardunaldi hiI agingn dan testuingurua ArgantinAn hAr uzara_jazarkuada_-baL<br />
(Turkinkn nrriA7karink) ,(A7 lAgn gehiagnl -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-13 data 1963-4-4<br />
mota 2-2 251 mota 2-2<br />
sarrera jaun sarrera jazokun<br />
jasotakoa jaun jasotakoa jazokun<br />
testuingurua Henver- .IAIm hori da FtALS-llnls AmArikAtakn -_<br />
prravimaran Presidenta Iragnn agunaen jekin ara7i<br />
du nota Alemania hinka gachtnan Tan ata hahar<br />
litakAla harehela jnan hori asku AmnitAa.<br />
Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1931-7-10 data 1937-4-28<br />
• - -<br />
testuingurua lapnndR -- • .<br />
frdR7karil7aran r 1 Rtafi-RAluatarA la In0alarera'rA<br />
ostarea(Iala-te, Frhasta-ara7n Arduradunak agin _<br />
rlahan il7aldiaq salArnRketa askatasunnsnaran<br />
pida arad,, daj.-n,<br />
testuingurua Rerrie-reo estrenasgunakn ¡aunarla bel n navanihunvegia<br />
Snurhnn minixtrnR n-slmada,.ia7Agi,Al<br />
smipraleta Inchas ínumnat ala hesle Meknan<br />
jkusiak uda rrilarEa ..l2~r1-(ergazkLnina) __-<br />
testuingurua taarnika : kn je7nkur nag rgarija_hnAnn<br />
gAit7ersgarijat7e7 idatsn lee Ianangn ingnskikn __<br />
laiuak ___ -<br />
- - - ------- - --<br />
mota 2-2 252 mota 2-2 257<br />
sarrera jaun sarrera jazokun<br />
jasotakoa jaun jasotakoa yazokun<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24 data 1937-5-18<br />
sarrera jauneria sarrera jazokun<br />
jasotakoa jauneria jasotakoa jazokun<br />
testuingurua Rarcalnna'ko va7nkunak_t,a~i 7xars7 ikiimi Ahe7ala_erhesteen-ata<br />
olaknrik herirn jayn e7 laitan -erahAni<br />
7n rolzak adu haera zala adtaraza~han_---<br />
mota 2-2 253 mota 2-2 258<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1984-1-26 data 1937-5-7<br />
256<br />
rCatalunyako_jalnkunak ptatnten daon_.ZnrinnA7--hnñn<br />
txAidiatakn matxinadea emaihd7nLdagnat8__-<br />
- - - - ----------<br />
mota 2-2 254 mota 2-2 259<br />
sarrera jazarkunde sarrera jazokune<br />
jasotakoa jazarkunde jasotakoa jasokuna<br />
testuingurua RadakigunnIn (fraile ata RarnrAk) jkbartan testuingurua --nlakn .áasnkunakhauiztau w7taitA7an__-_<br />
daent7in Ate nnla maíz heran nahieren knnrra--- .<br />
elahilt7an haldurraz_Ala harrika-Irema7nnak<br />
gprrek heg eten her,_a1a nTrn_haian je7RrkundeerL-<br />
CI ,t k nn+i pwira --<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1904-2-26 data 1937-1-10<br />
mota 2-2 255 mota 2-2 260<br />
206
Kazetariarenak<br />
sarrera jendeketa<br />
jasotakoa yendeketa aundia<br />
testuingurua YAndwkata wunrlia hildu dn aurtanga-jeiatan Arri _<br />
nntarw<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 2-2<br />
sarrera jendeketa<br />
jasotakoa jende-keta<br />
testuingurua San IannTnarrnkian aspaldinn pz hA7nIAko<br />
janda-kAta handia<br />
sarrera jendetza<br />
jasotakoa jendetza<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 2-2 263<br />
sarrera jendetza<br />
jasotakoa jentetzia<br />
testuingurua F71A sakülrn ikhusi hnlaku4 ntal7ia 7rIgi7Rn _<br />
(7eharnan)<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 2-2<br />
sarrera joaldl<br />
jasotakoa jo-aldi<br />
testuingurua iiatnz harriradcmnunjsJak Rigaran jn-aldiw dota-<br />
1 angn Aataan KAtAóiñnn wrnri Tiran Ata_nnt~p nun7<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota 2-2<br />
sarrera joaldi<br />
jasotakoa joaldi<br />
testuingurua ELIZKnCItnA-nÑFTAN<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
261 mota 2-2<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1959-1-1 data 1937-4-25<br />
mota 2-2 262 mota 2-2<br />
265<br />
sarrera jokabide<br />
jasotakoa jokabide<br />
testuingurua .snañarwi hiiru7 arte dean_jnkahidaara&ojnari-_-<br />
I wtari-Rat>wrwkin wgindakn eJA Hahanakn'nrahakia<br />
Jn---dtLkda~uknkn-$ohe rn~ ~x k<br />
sarrera jokalege<br />
jasotakoa jokalege<br />
testuingurua 7wlAtnnitn Artndia Snrtrr 7TIAn arraenkAlw eIdi nnwk testuingurua 1Jaija''rAn nkpnpmLjnkaIAOARiLhuni7 ItaIIR'k ____<br />
AIA haca ikuslwra jandar7a njJndia hilAe san - hwratnkna hartan agitaagnrphra7 Paxista-I annnilA<br />
-- - kiciAkalu_Rataan RAtzaraan_itzaldl_bizia--agiadau<br />
MussnlinLk-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera jokalege<br />
jasotakoa jokalege<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18<br />
264 mota 2-2<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota<br />
U I IINnIITAr,FRn InAI nLJNDAHTSIJAK Fr ;ITFN<br />
71RAN FI nFTAETA FI nRln IN(;IIRI[TAN<br />
2-2<br />
266<br />
267<br />
268<br />
testuingurua J Alari-arikala-Ip ari-hakwari henil rialar7a'g_izan_<br />
Jtahan jnkAlagaa guzti7kaI1enada_7ala a7aIdu ahan _<br />
Ata txaratr~ be_-hai<br />
sarrera jokera<br />
jasotakoa jokera<br />
testuingurua pnltika in_ke teJanJarfu_debezan_gaialpenak<br />
'nnrap7 ara dagn7an' gr d alhuruan ahUruak-alele<br />
hatara_laga_UA<br />
269<br />
270<br />
207
Kazetariarenak 208<br />
sarrera jokera<br />
jasotakoa jokera jasotakoa jukutria<br />
testuingurua hato' aro nnipurtiaran ida7kia Adatu nndnuon as¡ _<br />
pulan 1nkora ikusita<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
mota 2-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-2<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1917-X<br />
mota 2-2<br />
sarrera jukutria<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
271 mota 2-2 276<br />
sarrera joko sarrera kalaka<br />
jasotakoa gobernuaren jokoa jasotakoa kalaka<br />
testuingurua gnharnunran_jokna_da harri hnriak gantrtonaa_- testuingurua Gnhwrnuak_azdu_majnúlA gnpnuik nlda_noiznatti___<br />
arar litaka __<br />
Halako,_elha. hn7kal lega-pochiaipnchiekirLjosata__<br />
sarrera jorratazle<br />
jasotakoa jorratazle<br />
testuingurua finta dAlako jorrAtA71A hnriak KicinpnrokBuygrAn<br />
pidaral wgin duon nnlitikak A7 dwknlo Ahaintwil<br />
i7pirik PkarnLAmarikaru, huta agin d uela haiaz_-_<br />
hakA7kn pnlitikak gahia go__daoa_Xisingarrakr_ horda _<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
Tanahirrak haha raudo a7tn i0urikibv noi7 hado _<br />
agkIltoratllka riAiatan ta ga-manti.bnri<br />
data 1926-2-19<br />
272 mota 2-2<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1976-2-19 data 1935-3-29<br />
mota 2-2 273 mota 2-2<br />
sarrera jukutria<br />
jasotakoa jukutria<br />
testuingurua Ealhnrk ministrn-nAusiN hi1n_dahila zar jttkutria-_<br />
harri Agin hahor duran hora karguan iraltwkn - noi7<br />
ala_ara_aladeplrtwtuak alazanatiurak barriz__g<br />
rrAtsrat hdduko haltirP<br />
testuingurua ninl d 1 k jnrratazla_hnriak Kisinaerpk Rnaiaraa_<br />
pldarat wgin Juan pnlilikak a7 rlaknla ahaintail<br />
sarrera kalapita<br />
jasotakoa kalapita<br />
sarrera jorratze sarrera kalapita<br />
jasotakoa jorratze jasotakoa kalapita<br />
hakazkn pnlitikak, gahiagn danalfisingo aak-gnrtis_<br />
dn,kntAla Rumiaran-j1 k uli a f_ npn<br />
277<br />
testuingurua Etaalemania2Handik-ditugu lati _hazalaarrangurak_<br />
KAnsitu dukw74a han ad _hwman niznn mnla hiziw -<br />
belr_kalaWla gognaa_-<br />
testuingurua Hankagaiztnanda bizikt_Amarikonn miniotrna___- testuingurua ixhudiantak_ihili diranbiukaarranez_Vialnamakn____<br />
bad7w ArasiR ala jorraba frangn Mi rtit7a7ka garlo horan artAkn atora dala-AmarikannAk____<br />
hafritarron ganik_Ata a7 hakarrik damnkralek dinlennz--Ko uniutak dira_Rri7Rn a7piz kalapila-__aginik<br />
, halakajaoldA7 nun_b~hadn izan hoit7aka____ borlen_muntalzaa_ata_sustatzen<br />
kasalat7alari mint7ahi ata farmuki aitnrLi Abata__ -___hara<br />
damisinnawran_amalaka sodwtan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1966-4-14<br />
mota 2-2 274 mota 2-2 279<br />
sarrera kalte<br />
jasotakoa kalteak<br />
testuingurua<br />
IIRIn1AK<br />
aldizkaria Eguna<br />
Solía - nanuhin'kn Anriangaitik oriol andiak egin _<br />
dlra_amen-_Ha1loakasko_drra<br />
--- - -- - ----- - ------<br />
data 1937-4-28<br />
275 mota 2-2<br />
- - ----- - ------------ - ------- - - - --- - --<br />
278<br />
280
Kazetariarenak 209<br />
sarrera kanbiamendu sarrera keinka<br />
jasotakoa kanbiamenduak<br />
testuingurua AstAIRhAn aratsAan talnhixtaran madinZ<br />
Frantaasari mint7Atu da C;ikrard dF!staing<br />
Proaidanta Piran dauku 7adan dugun aknnnmia _<br />
Frantitan ,orlan duran gira hizi mnldaAran<br />
hnhat7Aaranbat audan aginak izan duran lan ata<br />
kanhiamanduak<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3 data 1971-2-18<br />
mota 2-2 281 mota 2-2 286<br />
sarrera kargudun<br />
jasotakoa kargudun<br />
testuingurua faputahtak i7ialdurA hat gait7a izana duip jnandarLpalakn<br />
hilkuratarik hataam hitkura hartan<br />
Anrkit7an 7an aznn hatak h hrn saín dibt<br />
miniatrnak >ag izin_ fnkik Id 1 ata knlpahL-du__<br />
astalaan Mirman kargudnna<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1911-1-27 data 1 909-X<br />
mota 2-2 282 mota 2-2 287<br />
sarrera kargudun<br />
jasotakoa kargudun<br />
testuingurua GAU7a hnrta7 arranguraturik 7lhrmrkn<br />
harri-gi7nnak dai hat a gin dula gallo agina><br />
karnuriua.-andana hall mngi ditaran Itnaankna' -- _<br />
kantaA[hu-ÑIY9a[ad n LnEt7ÑraA7 ata IlakatzaraL<br />
j ,tAkq<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera kasaila<br />
aldizkaria Harria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 2-2<br />
sarrera kasaila<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18<br />
mota<br />
2-2<br />
283<br />
jasotakoa keinka<br />
testuingurua Yapar at∎aka_panlsunar haLdanbara gnrnak halla_<br />
itndi batan agitarat jalia lana hurdin-hidaarAn<br />
yainarnta[nri_da-lmnaheldrlien kAinkan Han<br />
haraaaaman f, harg-azka n hamo<br />
sarrera kete<br />
jasotakoa keta<br />
testuingurua 13ainán hakarka~lfl M11117n ttipilan da'rdgayft_ -__<br />
ha7tarrarat utziz .-arran da7akagu-Amarikatakn<br />
iaihurak- dpfamala arrnt>arat damaFsk talduii kala_<br />
sarrera keta<br />
jasotakoa keta<br />
testuingurua liadaraLhorlnhat, , ak g ira-lilamanak_hadutelakatzujg<br />
arrtkn alfa. AVinn kata<br />
- --- -----------------------<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota 2-2<br />
sarrera kexu<br />
jasotakoa kasaila jasotakoa kexua<br />
testuingurua 1o garran_Mandank A7agnln dite naguaihnnilan - testuingurua Corsa ngadakn jandpak_ ata Enald& hara7i hatai_-_<br />
adakn kasaila hasak , mailalako kasailak arrAntnaIn<br />
$an _ata gahiagn-zikintzen-jiulela_jlsasoa-Eerea--karua<br />
ran~ohakl_araki rslakn dula oaeki_hunbahaL<br />
7art rani RaUia-kn pnrhran<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
284 mota 2-2 289<br />
sarrera kinka<br />
jasotakoa kasaila jasotakoa kenka<br />
testuingurua Hnr izan dura kasaila adauak_joan dan lanmhal testuingurua diwahahailibnka_kaakan Tala<br />
irrrAtaaan plana danhnrnn ga71n hm- aanli dira_lrapan-<br />
ha7tar gu7iak nahi ,instan rapar<br />
()Pnli7ak halzu_hai7aht dilo -_-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
- --- - - - ------- - ---- ----------<br />
288<br />
285 mota 2-2 290
Kazetariarenak<br />
sarrera kinka<br />
jasotakoa kenka jasotakoa kondenamendua<br />
testuingurua Frrasumn handiak ihardatsi dota, Israalak kanka testuingurua nwrtakariek zain dilen_badag¡gil _gguaJ]gu1e1><br />
lrharra hwntatn duela hora krinlan adi-wrw7tekn Fatskwl-Harriwn arralusiat ion haizar7Aak, FTA-knan<br />
__ adixkidatarik izan_zitazkalaknertg raha_luzahodak<br />
la_a7kanik Fnhataran knndAnamandua<br />
(Fnhata dehakaht Qnharnuwk)_ - -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2 data 1974-2-7<br />
mota 2-2 291 mota 2-2 296<br />
sarrera kinka<br />
jasotakoa kenka jasotakoa konduak<br />
testuingurua Kanka QAixtnan da hi7ikl Amarikana miniatura<br />
hart7A arasia Ata ~nrralzn lrangn adi dit,a,ka<br />
herriterran nanik Ata A7 hakarrikltemnkralpk<br />
apinik halakn mnida7 non hahartu izan hnitzakn --<br />
$asatgt7ainri minl7Aht ata tarmuki aitnrtu Atzala -<br />
irora dRmisinnairran AmatAkn xadeten<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 2-2 292<br />
sarrera kolpe sarrera konplimendu<br />
jasotakoa kolpea jasotakoa konplimenduak<br />
testuingurua Radakipt nein iragan hilahelhean_armad atakn -- testuingurua Fla ilatgirat halda izad-di[elarikhiazt rnnntak<br />
pint7indari hat- asaldatit Tiren iraikn Fspainiakn mundii dt7itik ara j¿p_7aizkntw knnplimenduak-__<br />
gohernnmnndttkn gi7nnan knntra -- - Amarikannarj ala_baraziki _.Nixnn_~rasidenlarL_-__<br />
( ) Reinachrak hainn handiagnak aspanjca1t_A7kanrnamantnan<br />
huta aQtn—tan haran knipna Ihaswri_<br />
aman tiran hnhandnnak<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota 2-2<br />
sarrera koipe<br />
jasotakoa koipe<br />
testuingurua hagan astean Sitñar-An_hahimenduaz mintzatzaan._<br />
prran gimian FTA (pm)-kn legan hatak talalnnaz<br />
ajindu mala herarttaldtwk agin 7uala knlpoJrntir-<br />
data 1981-1-29<br />
sarrera komitu<br />
jasotakoa komitua<br />
testuingurua Ausiakn anparadnraak in orri-din 1 nuhat pura __<br />
Frrapuhlikakn Prasirlantwri Riuiaran ikhostaraLjoailakn<br />
knrnittta 1 n hat_WananbabaratJeldudan_matatzea°----<br />
-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1902-3-14<br />
mota 2-2<br />
sarrera kondenemendu<br />
sarrera kondu<br />
testuingurua Miarritzakp pnli7ak_ega[hr _heiljlu_haralrrlekn--__<br />
knndnAk jA7 A7=pn da alnt7inakn_hi ortntan __<br />
hezenhaL ixtnrin izan._hri_hnrtan,_Arngakiarakin__-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1 -18<br />
mota 2-2 297<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
293 mota 2-2 298<br />
295<br />
sarrera konponketa<br />
jasotakoa konponketa<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
testuingurua Franen'rAkiakanpnnkataa hataan_agin_neilzan .__-rlahala<br />
Paris'ak ata_hppdraSekdengnanl¢nao _ata-_<br />
data 1937-5-8<br />
mota 2-2 294 mota 2-2 299<br />
sarrera krima<br />
jasotakoa krim a<br />
testuingurua Eta,Jmubeita_krimabandia ._hereaharrika~eren-_<br />
ndnlakn hnat abro mi la snldadn _garla_laktliaa<br />
diranar- ag n eta_ngnrri_hahar_7at7ian_kanntLBta_-_<br />
mumunnen_egilrak_bara__herendanak_ u zu~k 2ilao___<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 2-2 300<br />
210
Kazetariarenak 211<br />
sarrera laido sarrera larderia<br />
jasotakoa laido jasotakoa larderia<br />
testuingurua C;nraki dAragal dan gutiana nahnri laidnrik paha : testuingurua Inguni ni,iarisaje hehAuLdagnn tnkiha¡da.- _<br />
prhnlnAk di-la NiriknAk AfrAn AQiaran arrAbaA A7 atsaiak 7Ar nahi gnstArlk ara nAhi Zllkan hAnpn<br />
da_ gaitnthida lardarla hnre atrhika Dan p_gald aik harta _<br />
_- flafapait haharko dn haman djk_hataLzangaa- _<br />
harmatu _<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-19 data 1915-X<br />
mota 2-2 301 mota 2-2 306<br />
sarrera laido<br />
jasotakoa laido<br />
testuingurua (;hale intaan aQpn_d¡fan.hi lirta niatan nkarrik<br />
ala laidnrik aninnn 7inlan haldurra7 kandu ta<br />
gorda-ta_zagnla arantnm nman Tintan _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota 2-2 302<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria<br />
data 1937-5-13 data<br />
mota 2-2 303 mota<br />
sarrera lanjer<br />
sarrera lankidego<br />
jasotakoa lankidego<br />
testuingurua Elgsan3azjs akn jauregian hilan basan sinatu--lgfl3-anMal~aknrdinn<br />
hitramaitan ndala hi<br />
hefdan a rlakn_Jankidapo_Atn kurutzemanak<br />
oitu7lala_azkartukn ata hadatukn, tmsndllkn__<br />
pnlitikaran harat hunatatan hilo haratik zirela_jhilikn<br />
sarrera larderia<br />
jasotakoa larderia<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1959-1-1 data 1937-5-1<br />
mota 2-2 304 mota 2-2<br />
testuingurua AnQlesak_ez .du-0aldu~ahitnkLbnlar banJuzaz-_<br />
izan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
sarrera len sarrera lerregikería<br />
jasotakoa lanak jasotakoa laregikeri<br />
mota 2-2 307<br />
testuingurua (Ini edA Sinsgngan)IIAta da na7itaran lanak dirala _ testuingurua 1-nndz Rs - t;arnika hirindii dahala Franrn'k ata<br />
laragjkari nri Sait7latsia7 atdun daba Inplatera'kn<br />
Eguna<br />
1937-4-30<br />
2-2<br />
sarrera larrialdi<br />
jasotakoa lanjerra jasotakoa lar¡ aldi<br />
testuingurua lduü_dlLJNazsAr-Ak ikustan dual& Rus n la_ ia . rr~ - testuingurua Xavnlla Chamharlain'ek pnIitlka_AtA eknnQnlj___<br />
/lrA7rlak etmki7un ayia i7angn d e bat e a7aldu __<br />
tjatutsa hafrirari hasijzpafka riai i radu(LSeiyriatan__<br />
1 nndfas'kn_fnarka tuak-ezuaañla-Jafi aidiak ipazi<br />
nndnran<br />
sarrera Iaztasun<br />
jasotakoa laztasun<br />
Herria aldizkaria Eguna<br />
testuingurua _VFNFCIA'KO .IARnLINFTAN_ CTrASUA1JJGAE11<br />
data 1983-1-27 data 1937-4-25<br />
--------- - --<br />
mota 2-2 305 mota 2-2 310<br />
308<br />
309
Kazetariarenak<br />
Barrera lekuko<br />
jasotakoa lekuko jasotakoa m akhur<br />
testuingurua Finan dihr Hitiorok solas arlarraknt,ok herdin testuingurua ltaliakn Arropaataatrapina Rgun hautarik hato,<br />
haditn prasl procIA ._ rr r • rr r r r, pidohv kaskatti dila arhnla hati Fma ak_e7 tic<br />
daos makhiirrikjzan__Eüagina knlpatuo i zan da -<br />
haina a, hainiz<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29 data 1903-7-24<br />
mota 2-2 311 mota 2-2 316<br />
Barrera lekuko<br />
jasotakoa lekuko jasotakoa m akurra<br />
testuingurua Fmnnen ditlgtm aohalavmak rtihtpu IAknkn testuingurua A7kanakn_ald¿all_aueilan_naulztan zar makirtra__<br />
,int,ntarik hildjnk Tan daputaluR ta ,anal r ornan ,anal vrak<br />
nahi papak amandAtnak izan di lan_gd j,dn<br />
aínl7indAri no aiantzal-l]ariza_puziant 7 nt hAZain __<br />
at_aesn rtat iak 87 nahi<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1966-4-14 data 1916-X<br />
mota 2-2 312 mota 2-2 317<br />
Barrera lekukotasun<br />
jasotakoa<br />
testuingurua<br />
lekukotasuna<br />
Frnpahr dota az-biralnahiapn traido AtabartzaharriRlakn<br />
apha7ak ha,alo hilhakatuak dirala<br />
Nohork a7 dilo •a nidatn ahal izan eta harri _ _<br />
apha7pikuaron reekitkn dir r •<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1902-3-14 data 1969-7-24<br />
mota 2-2 313 mota 2-2 318<br />
Barrera lorratz Barrera m akur<br />
jasotakoa loratzak jasotakoa m akur<br />
testuingurua Rasan asko hAiajntaga1ditlldi ra_jau-arma_utsataa .= testuingurua (Irak atarahQik izanlamakiura trangn joan_dea___<br />
hiurwta Asta hnrtan Hari ainit, hunkiak izan dina, horazlki_<br />
$Rata asknk saRran tnrAt7AkaganZan ditlrR t3tdaxunakn_aldaan_ ha¡ a la_ II7tRrjlzaka-asuatdaan--<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-28 data 1978-2-9<br />
mota 2-2 314 mota 2-2 319<br />
sarrera lorratz Barrera manamendu<br />
jasotakoa loratz<br />
testuingurua riamika d t Tan nndnran orgi te garhi<br />
nitan i7parkarink anpn nndamnndia to sandn<br />
zilrdaht araenin dutA hnnhardonaran_jnralz.ikazndala<br />
ikusi alo fiornika atc gin ziitala ta_<br />
knmunista ta anarkistak erre ara gainaratu diito<br />
i7 p arkarink<br />
Barrera m akur<br />
Barrera m ekur<br />
Barrera m akur<br />
jasotakoa m akur<br />
testuingurua ,lartdatan az_damakuuik.jzan Ata kahala pehienak-_<br />
a e sAthahl titirita (—t ..)<br />
jasotakoa manamendu<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
testuingurua pmariketaknlla[rian. alesunak_emaa_dinta__illanAmAndua<br />
gald L dotan hershala<br />
data 1937-5-6 data 1969-7-24<br />
mota 2-2 315 mota 2-2 320<br />
212
Kazetariarenak 213<br />
sarrera m ataca<br />
jasotakoa m atasak<br />
testuingurua Mac Arthiur Runvaniak hunrhitakn asmna az zala<br />
cariaran gngnkn lista zan ata nmingn izparnk<br />
sandntu agin dula langn ruta nri Fvia zaint,akCL-gi,nnak<br />
gaiñara a, dira garantí ta guda-,ala<br />
aldizkaria Eguna<br />
di 1 t ,k•- •- • • - rl k ata gai •dira ,<br />
data 1937-5-19<br />
mota 2-2 321<br />
sarrera m atxlnada<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera matxinada<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 2-2 323<br />
sarrera matxinada-zale<br />
jasotakoa matxinada-zaleak<br />
testuingurua Inditarak Taninra carian matxinada nngnrs sndu<br />
rhtta ingalatara'ran aurka ( )ingalatara'ran<br />
kaltazkn kantak rlarahilzkita_katarik-kala--pnliziakn_<br />
Askn artka ,anrdu dihvta Matyinadazalaak_anlar-mila<br />
lapun dina<br />
sarrera mehatxu<br />
testuingurua fz-Zduan haratik lista gnhailamanduuak mehatchu __<br />
hprinhralzatal_ 7 ram 1 __<br />
sarrera montura<br />
jasotakoa montura<br />
testuingurua danaraLgahiantsuak-urrundu_dira hnular ¡aislaran __<br />
ganik ala hunak ikustz az mala iralttakn manhrra<br />
hnndirikk nahiagnJzan du amnr aman<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota 2-2<br />
sarrera m ezu<br />
jasotakoa matxinada jasotakoa mezu<br />
testuingurua LaújadaraciúnN-ni1,L da-Iraha¿n ' alkadeknak_ testuingurua nanhnra hararLThanLi atma N iparian_zan-bisitaLala_<br />
handik ma,u bar ignrri din Ojuwku Riafrakn<br />
huntzagiari galdaginaLhakaa_agin >azan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
322 mota 2-2<br />
sarrera miatze<br />
jasotakoa matxinada jasotakoa miatze<br />
testuingurua Frantzi (,nharnua'ran alda asikn halitz Mantflk-' n- testuingurua 12 nliza k_ela_hfl[e_ sala tariak zwrnahl miatze<br />
harrngaitaznd,i—duran hunwn agundokn harfandatze juktari muntaht dihvta ihaslati _<br />
matxinadaa sndukn lauka barajan arrastatzakrt _haina dahaldaten .<br />
- - - iadakizun_hunak_alagara ht diht as kaaskualdua-_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 2-2<br />
sarrera m ceta<br />
jasotakoa mueta<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26 data 1933-5-14<br />
mota 2-2 324 mota 2-2<br />
testuingurua Sanaurria 2 ela-a_jatujako- himu alakoak-pirata<br />
sarrera multz0<br />
jasotakoa mehatchu jasotakoa multcho<br />
Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X data 1 934-1 -26<br />
326<br />
327<br />
328<br />
329<br />
testuingurua nahLju)ra_hantatna izan_dadin_dapulahtan adeaa<br />
8jznn mullnhn hat atara hnrLhahar hazala<br />
miat zakn --------- ---- -------<br />
mota 2-2 325 mota 2-2 330
Kazetariarenak<br />
Barrera multz0 Barrera nahasmendu<br />
jasotakoa multxoa<br />
jasotakoa nahasmenduak<br />
testuingurua AstAartsaq MAdrilatik Atnrri da men oR nna7-nnRRn testuingurua 111 STFRRFK0NAHASMFNnIIAK _<br />
pdni-1-aranhida7 alija hndarik kacateakn hnr (mantlactaldtak 15 hildakn 1<br />
,AJAata agun knkahta 7Rgon lengua mullrne<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8 data 1972-2-3<br />
mota 2-2 331 mota 2-2 336<br />
Barrera murmurika sarrera nahaspila<br />
'<br />
.atk<br />
jasotakoa murmurika jasotakoa naspila<br />
testuingurua Fnt7un ditA7kR mutfnurika ata Afasia trannn<br />
na7innAtI7tA RrrahiAtll 7enhAiten ganik Firnparan<br />
hldon FltrnpAran egitakn nahikari estrene<br />
__<br />
testuingurua ne -~sáie_k ocn _ppg(i~lgrlgilgei_nfldn haglratr~Eta ZeL-<br />
naitan IRgumt7Rn dietanAk' Ate lAngilean Atdat k non<br />
ando iktlslak. maiteak' oreja Rnra[a -<br />
jaral rienda<br />
aranaSpúa tvÑri LCOnnI gata (g[abe_izan 7An)<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1976-2-19 data 1922-2-26<br />
mota 2-2 332 mota 2-2 337<br />
Barrera nabarmenkeria<br />
jasotakoa nabarm enkeria<br />
testuingurua nFCRFI1FRFNNARARMFNKFRIAK _<br />
lialgikn'kn pariste hunl dan 1 Ann nagralla'k tare -<br />
turran 'Mis aventura5_an Mexikn' vanpurudtm -<br />
lihl ruaren hida7 agertu .dau (knntaazak .ganvrak_rtirAlA<br />
trngatu dote. gano)<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota<br />
2-2<br />
Barrera nahasmendu<br />
jasotakoa nahasmendu<br />
333<br />
testuingurua A%naldirhknan hada nahasmandu (rango F painia_<br />
lindan ; haldudan aldikn JvtAn ditugu nhahelasunak<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1901-2-15<br />
mota 2-2<br />
Barrera nahasmendu<br />
jasotakoa nahasmendu<br />
testuingurua 1Henadv Ata na GA1,11A-n1az ad izan dira - __<br />
tajalnnat,en algarri 1 an,-Akn nahasmenduak dirala<br />
keria<br />
--___--_--<br />
Herria<br />
data 1961-4-6<br />
334<br />
mota 2-2 335<br />
Barrera nahaspila<br />
jasotakoa naspillak<br />
testuingurua Asteans7 Aman Tintan -siar&nporkRtari te Rglm _<br />
ndan 7a7pi erailknta izan 7irRn• Madrid'An hnnha _<br />
baUartu 7aIa te bLl_la-badaratzi_zau[[tu:(--JEspana_<br />
guz1an i _urea<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota<br />
2-2<br />
Barrera nahaspila<br />
jasotakoa naspila<br />
testuingurua malate naspilikanrnl gira dahanai-0ngor~aitekn_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-2<br />
Barrera nahaste<br />
jasotakoa naste<br />
testuingurua Baste_poIihkoen_lanuda_nastaoiek~okeihidakoak_-dlre<br />
te a[agpizLagirLbeaLZ81a<br />
Argia<br />
data 1929-7-6<br />
338<br />
339<br />
mota 2-2 340<br />
214
Kazetariarenak 215<br />
sarrera nahaste<br />
jasotakoa nasta jasotakoa nahikunde<br />
testuingurua AIAmani ta .I on gana dannz Furnpxn nastarik testuingurua (.Iugnslahia_harnakn hArfiAldA) RAtnik hnahk __<br />
corto hadaitA Alaxandratla aurak Inlutakn pskuhida gahixagn nahi lukata harant,at _<br />
Nahikunda_hnrri jnsiA dag ardit Tilo-liarren _<br />
aldaratekn_zarhai1 ahiarkunda<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1972-2-3<br />
mota 2-2 341 mota 2-2 346<br />
sarrera nah88te<br />
jasotakoa nasteak<br />
testuingurua RRASIIr;(1NASTFAK _<br />
JarAta Ata nactaak Ppnn dita Rrasil'an militarak<br />
1okik hnt7natan asara ata Alt7AIttakn aran japi<br />
diralakn_Egnara nkara da_Arasil'goa<br />
sarrera nahikari<br />
jasotakoa nahikari<br />
testuingurua Atrikann harrLz nhaRAk atnetan sin-fa haundirik_<br />
anglasan nahikari hndan nrAin Artin ara alaak _<br />
hait7itit2 tarL-nn18n_adaLianak~--- _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
mota 2-2<br />
sarrera nahikari<br />
jasotakoa nahikari<br />
testuingurua Fntnm ditA7kA mitrmudka ata arasia lranga __<br />
pa7innali7la arrahiat o 7Anhailan ganik Furnparan<br />
hulsa_Furnparan_egi1Aka nahikarLe basa<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 2-2<br />
sarrera nahikunde<br />
344<br />
sarrera nahikunde<br />
sarrera neurri<br />
jasotakoa neuri<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-1 data 1937-5-12<br />
testuingurua Ilaliakn i7parkariak izki_BUndi z vira zex _ditllz1m____<br />
InglAtPA ,koak nintama7 _nsalandar i7pnring_I __<br />
guz[iadt_ltalia la hartako_gudaaaJdean_gnrka _<br />
jardun_dulalako artn ~g~aijtL(IrL (kazAtani_ingIesa1_<br />
cart7an~z_11Zlaa]___ ___<br />
mota 2-2 342 mota 2-2 347<br />
sarrera otear<br />
jasotakoa oarrak<br />
testuingurua Fmandik au mxaralgandakn AR(+IA'n_amandakn___naualLgngnan<br />
diWpula alegiñaan ca ah ka para<br />
zuzandarj jautlainen naa&agitan lahur-lahur<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
343 mota 2-2 348<br />
sarrera oihartzun<br />
jasotakoa oiharzun<br />
testuingurua Rit7Ar hnrrak lFuskel-HefLiko_~lkataakJ_nihazzunaitza<br />
ukanan 7italaknan nharmta griñahna 7an az<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 977-1 -27<br />
mota 2-2 349<br />
sarrera oinezko<br />
jasotakoa nahikunde jasotakoa oinezko<br />
testuingurua Azka r ela~l0nrri jasial~hAdand& ALrasumak hera _<br />
JadArrj tAn agnnan tira Hillar Ala hsrAkiIaknak Ez<br />
testuingurua Hidakasmnknnlru_haLgatlatu-dA 11haris-GArazin .___<br />
a_-Jlj Za_has1ganihan pasa, jnazkn he Lbide<br />
du_Frantzak--bartza_ nahik nda rik` haztarratiLz ena_autn_hatek- —rdiki d u_e1a<br />
bandlzln_knlpaht hA .a ta_aula_bat_kurutzat7Akn<br />
kninkan<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1935-3-29 data 1 984-1 -26<br />
mota 2-2 345 mota 2-2 350
Kazetariarenak<br />
sarrera okanio<br />
jasotakoa okasioa jasotakoa ondorenak<br />
testuingurua jok Iak haca nndnran a, dakar humkn miña Ata testuingurua nrahapia arto nrdukn arahapiarAn andrlEAnak<br />
7nritaara haslarik ato hala, ara Andnain ha7Alakn p—rijl hAAr Aire Adn g ng llan artrt nndnran nrAlk<br />
Ari halaan nralaka nkoainrik jad7Akn Aakuhidarik Austrisn_ata__atbastaanlzan_ daikA7 __---_-_--<br />
Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1922-2-26 data 1937-4-28<br />
mota 2-2 351 mota 2-2 356<br />
sarrera oldar sarrera ondorio<br />
jasotakoa oldarra<br />
testuingurua 9ap-arakn Alrikannan nldarra (arga , ki nina__<br />
Lnanilastazin hnrtit,A)<br />
sarrera ondoren<br />
jasotakoa ondorio<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1960-4-7 data 1908-2-28<br />
- - --------- ---<br />
testuingurua 7anhail hn,an hilt'aa_nnizatiknnizera._nahiz-hur3_<br />
aro jA pai7ki dan- nndlldaak arakuUan dotan -_<br />
1]A7alA<br />
mota 2-2 352 mota 2-2 357<br />
sarrera oldarketa<br />
jasotakoa oldarketa jasotakoa ondorio<br />
testuingurua ,Ilfaak apin dahaLL nldarketa haran4 arfan)„-- testuingurua Fknnnmiak apirilaan barlu__duadhultaran nndnan<br />
nnak A7Agttn dirA nrai danik Fltnlaaan Arnadkataq-_<br />
ataskonnmiaran arrApizta hnnaadzokn_ptmduan_<br />
_ da .inrinr badukn dutAla oca dlldarikgahehari -<br />
datakola duran aknnnmiok Hnta A7 kaxa, horca ,Ar<br />
- - knntsailu aman_dauhlin Gi,srard_d~stainp jaunak -___<br />
sarrera oldartze sarrera oneraspen<br />
jasotakoa oldartze jasotakoa oneraspen<br />
testuingurua Oldart,a knldar_onen_nndnraa (r+arnikakna)_ _- testuingurua 11dei~ka_nilu[a ..hikeñ8ri_ja[Lai[naz_quie .FJiza[L__-au7kntar<br />
pu7lijnk japi hiar garAla diñn .Jasa SAntnaran zazpi-nandakn nnaraspar b)kaáa_--agitan<br />
askn esi-0iñao_llballzaraa i.3.an~<br />
sarrera ondore<br />
jasotakoa ondore<br />
testuingurua lnglalara'kn F cogea-aatikanáraeca_juangn-nman.da_<br />
BAri AII a" hndA ondnraaundlknadA' -<br />
lngalelora:ko Fragaak at&Aita Santuak ha, hacen __<br />
prlnan _Atkartannon,kn arto-amanik d 1 a -_-<br />
Mill'nTraa_Eniikatik_nnuntZ -----------_----<br />
ondorio<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10 data 1975-7-3<br />
mota 2-2 353 mota 2-2 358<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1932-2-14<br />
mota 2-2 354 mota 2-2 359<br />
sarrera onura<br />
jasotakoa onura<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1923-4-1 data 1937-4-29<br />
testuingurua í:anariaa. .7aint7akn JJaasnr>izia1Legin_biaL_BlhAn<br />
gAStuak paiapo ,iraJA knntrnl nratajik atara _-_-__<br />
JaikA7an_nnurak bajen<br />
mota 2-2 355 mota 2-2 360<br />
216
Kazetariarenak 217<br />
sarrera ordain sarrera parada<br />
jasotakoa ordain jasotakoa parada<br />
testuingurua idnlakn gi7nnan Iministrnan) askukn girAnn - A7 testuingurua NAhi izan dn mintzatamarnkann hunt7agiakin<br />
rlukagu naahntora dogs nnik AlrikRkn gartakoria7 Igu,ki alela Harhilakn<br />
Anhartoan, az dago Ion tliniai Int7AAri Aita Saindu politikos hai ela aipahu Mamkarau_ala Fuunpatan_<br />
dadin- arlakn kurunamonak Parada, halianj da ara --ayitAn<br />
a,a rtn .kn nnlakna dan Ynean Frant7iaran<br />
Rnlillka_Mandahalako 2 hataz---<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1903-7-24<br />
data 1981-1-29<br />
mota 2-2 361 mota 2-2<br />
sarrera ordre<br />
jasotakoa ordrea jasotakoa perilik<br />
testuingurua Hirl hnrtan hildttak 7iron alahainan )nan dan astoan<br />
aldizkaria Herria<br />
knnpranlt'oa gain gainolik griñohra Tala gnhArnuA _<br />
hin hnrtan nrdraa 7aindu haharrnz<br />
data 1984-1-26<br />
mota 2-2<br />
sarrera vate<br />
testuingurua Fignihar- ( )Gahon zarknlnarkatjran iñni7 A7Apidu<br />
pz don añakn nsliA 17on da Taran markahia izan ola<br />
dal ahoriana ala Bpkn planan heint7at ibmbi ___<br />
oidora ha7nnnn, noskA 7ar.gazlA ie aizeduna llgari _<br />
rlnl7aiña Ajlspn snñlr klatlnatA tA nrganiljjAn<br />
purriAn -<br />
sarrera parada<br />
testuingurua Eurnppkn Knntsoilu ttipiak (ldnli haro ___<br />
prnsidontaran ohm iakin ara,¿ du 7ino7 hat agilakn<br />
parada odecaa dueta_nraiknan_Eucnpak_ela hartan<br />
du 1 h aalh.m-ndua<br />
sarrera perfil<br />
testuingurua Non a7 doten 7nnhaitAk hAldurra FvianuBkII hokeak_<br />
p7 dupla irautakn parjlik--_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
362 mota 2-2<br />
sarrera oroitza sarrera populu<br />
jasotakoa oroitza jasotakoa populu<br />
testuingurua IR¡ nyatart Iparragirro'ron nrnitna gnratukn da___ testuingurua idtuilainla pnpuluad .kentzan7ainIA-bLe esizonea_<br />
hautatnakn Asku-hidoA __<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1933-5-14 data 1957-4-11<br />
mota 2-2 363 mota 2-2 368<br />
jasotakoa ostia jasotakoa pundu<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1925-1-4 data 1926-2-26<br />
mota 2-2 364 mota 2-2 369<br />
jasotakoa parada jasotakoa pundu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1975-7-3<br />
mota 2-2 365<br />
sarrera pundu<br />
sarrera pundu<br />
366<br />
367<br />
testuingurua Meiluz_rnailu hort7o ac kn-4 undulanere_deplaluaa___<br />
r,hpdaAlarAt Arnrikn curo (Zaneljvrak)<br />
testuingurua Pnlitikacan_gnrenhahaietaz_dalari~Minl 7ahj Alnten_<br />
hAlaknAspanlurhLpuuro ProsidantAk a7 dilo gaunak_<br />
haianntsA kaltsihl PnndU bnrta2 rnint7atllkiiíta__<br />
herl7Aldi hotoZ.-hainalellnLagacri-dauka_-pnldika___<br />
gi7nnak Franl7ian hniq hnrti7ki digan amarran<br />
mota 2-2 370
Kazetariarenak<br />
sarrera puntu sarrera segurta m en<br />
jasotakoa pondu<br />
jasotakoa segrutamenak<br />
testuingurua 'tarerandun' hnrrak e7 diiala nm knndn, eryi testuingurua Rehnrl]iran ceg„rtamanak aman dA7kn Arnhiari _<br />
handirlk akad,an SAlhllpendo hati htnir lrnntses Pracicientak knsu eginan iiinia nphnittl<br />
Frantsacak_A7 dtdala garle lakat __ izan jija eeg r dadin hati 7ipa7 hare gein __<br />
Herria aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12 data 1977-1-27<br />
mota 2-2 371 mota 2-2<br />
sarrera salí sarrera segurtamen<br />
jasotakoa sail<br />
jasotakoa segurtam en<br />
----------------------<br />
testuingurua (Antzarki knntsak) testuingurua $trae nahe dae sa(lUdarnan hniLdAknIA-aman BaIIe_<br />
Sail nnta7 hactarik hagandun idat7in bañe jaunAk mArnkann gnhnrn art A7 dihiala para pise __<br />
ha7terti -haerik gata gartarian hegira_erne ulzikn Flantziak_Atnkao_-diluen agiazkrLadixkidaakgeidit7an<br />
gerAlarik-- --------<br />
Argia aldizkaria Herria<br />
data 1928-2-24 data 1981-1-29<br />
mota 2-2 372 mota 2-2 377<br />
sarrera saldo<br />
jasotakoa saldo<br />
testuingurua 1-angila_caldn hñndi _ha¡, --gime huna harn alihatan<br />
Alha galknrre7 inganaturik inAn lira amparndnriari<br />
gallhn varan nirclaz ntzAngnzkn munhaitan __<br />
ggtl B rA<br />
--- -----<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 2-2<br />
sarrera saldo<br />
jasotakoa saldo<br />
testuingurua UMFUtiTAlnFAr)FlATEA__<br />
natnrrnn andani—-saidn minina dagi Rat,nkian<br />
Salde Pitln (a7 gato granuja) Inician da 'Agialti-_<br />
astrsnn inauguracior_1 ahurdin_Ata_Zuhaman<br />
esa ten da<br />
sarrera segurantza<br />
sarrera seinale<br />
jasotakoa seinale<br />
testuingurua Yadg_,hnrtaret_, 7karki ~nnhardaw_dituzla~skualda_<br />
hprjan diran_7nmaliekn1rnpak SAinaIA hatarA _<br />
dudacikgahanidar hat ~aitza~gia~ngo~ulala<br />
Elhinpiaruek_Znmalitarran knn tra<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9<br />
373 mota 2-2<br />
aldizkaria Argia aldizkaria<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-2 374<br />
jasotakoa segurantza<br />
sarrera solas<br />
jasotakoa solasak<br />
testuingurua Hillari_gn-dagn Furnpp eta mundea-_Alemadaz ___<br />
cnlanek Alamaniaz irak ur4aiak Al-ftania7 kasalak<br />
Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota 2-2<br />
sarrera solas<br />
jasotakoa solasak<br />
i<br />
testuingurua 8airraalrantcac procidarllak Apnhn dite nrnz testuingurua auaoima handiar_arlnko_snlacek apailat7en hadule_<br />
gainelik Europarnn sagurantzaz egengn egunaan _ akn d mgai7arhAit<br />
diran_ezlahadak Haren dudkn_ hakeak az dii _<br />
7nrmanzaz, herl7a hrdaitk<br />
__-- -_ _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1983-1-27<br />
data 1959-4-2<br />
mota 2-2 375 mota 2-2 380<br />
376<br />
378<br />
379<br />
218
Kazetariarenak 219<br />
sarrera solas-bide sarrera tarteko<br />
jasotakoa solas-bide jasotakoa tarteko<br />
testuingurua Rapnhliaa ka7Ala snzialixt pnrhrgesa hati a,in testuingurua Age1arrn nkaLAnLzunhk n n ._Flaiz_tjgpusikn __<br />
ppartuz riagn 1 ishnan Pari¢akn 'Pnntidian da Paria' ria7tadiaran jaiatdiai huru7 Ha hato t'Rrdi notanf1<br />
laknak I h 1,ha rtz h 'hat agin - ni ¡¿ekn igandaan izan azik- allskarazkorik agin_haihr<br />
izan da hnrtaz solas-toda irangn baten AMA - az(Ulan_-arr e Iena,Tn aleQia guk psana hañn_ _<br />
hAtAra ata hasteak hartara ggjxaagn Aritnak aman dita . IArtakn hAtak asan _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1975-7-3 data 1928-2-24<br />
mota 2-2 381 mota 2-2<br />
sarrera sorburu<br />
jasotakoa sorburu jasotakoa terlore<br />
testuingurua IIalia'hk mpAlAndar upar rlak jauhtzaak __ __<br />
FAdnaai aigitarat7An lihran paaÍstar i7pAringiRk<br />
at jtarAt,ItRknjdazlan hat izan du snrhimt<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-12 data 1981-1-29<br />
mota 2-2 382 mota 2-2<br />
sarrera sostengu sarrera tira bira<br />
jasotakoa SOStengu<br />
testuingurua Rixi hixia 7akn mint,ahr Ragin iauru Rrraitan<br />
zakntn hnrtan duala Frant7iaren ata teraalan artakn<br />
adixkjdantzak_hara_trahn handiAnn Frantziak _<br />
paIR7tinriRLastatu batan asmuari apilan dakon _<br />
Srtstangua<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1982-3-11<br />
mota 2-2<br />
sarrera suntsitze<br />
jasotakoa suntsitzea<br />
testuingurua Hnik gu7ink Jtatnljknari hunü138rdin elsai dihrplr<br />
gu7iak harrA harp haiWte gurAt7at ata A7 haitute<br />
erlisinnopran suntsitzaa hai7ik hilatzan - -<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
mota 2-2<br />
sarrera taiu<br />
sarrera tenore<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 961 -4-6<br />
383 mota 2-2<br />
384<br />
sarrera tira bira<br />
386<br />
testuingurua ReaganTalma_AmarikRtakn presidan) jart7anlan___<br />
tnnnre haraan Irnndarrak lihtslzan zitu7tan duda__<br />
muda_ira tgaran_nndntik hamalan jtahalahalan<br />
prado zauzkatan_amaiikand_ dip1amat2allaak_<br />
jasotakoa tira-bira<br />
387<br />
testuingurua Fz dirA EVIAbLRkn Snlasak.harahala hasjka-___<br />
jasotakoa tira-bira<br />
388<br />
testuingurua Rixlan da ahantail dale Erant7iRrenizaL emanda__dit7an<br />
Arahian agitan dituan arnspanak_ herri<br />
hnrrak_ez hAIIIr~eLa~alrnla_anrandRlu hart7a<br />
auasumarLagindutanjaazenhaL_ata-palro) a7 diran_<br />
lir8_hira_ala_aztahada_ grmtietan Arabiak haititu ___<br />
hnhakiap_dconprendzatL tatml~ gahean unlaLasak___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 977-1 -27<br />
mota 2-2 389<br />
sarrera torraska<br />
jasotakoa tayu jasotakoa thorroska<br />
testuingurua l akll gu7ti nnaik._Fihar izan azik pida gnLahara___ testuingurua r;raziani jenarajeran sn ldadn- multzo hatak ukao__<br />
hagekn Iekuek i,an_dira- ta_ala_ta glmtiare -- nman-del thnrrnska aIdi hat nnn RALpoharnadpraak_<br />
lajtutskn a/azkin_alemanak a rasnak_izanhin&____ amanjk-klil-alnitz_atalinlpaluak_e[aha<br />
-- - -- - - - ----- - -------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-2 data 1936-1-17<br />
----------- -<br />
mota 2-2 385 mota 2-2 390
Kazetariarenak<br />
sarrera trato<br />
testuingurua Cailleie hnri Qaiki ihili hilo rte Alamanekin egina<br />
j,en dan Iratuan ( ) Ikucikn dnQu lar gadhatukn<br />
dgn ata mar Rpinan chitan 1rain harina<br />
pitein-gihalan mlatzaa7 kargatllak curan<br />
7Rnaulrrak<br />
sarrera txolarte<br />
testuingurua Pradara'k ahart7eI Iasunari dina griña q[m-_-.<br />
pckntara erakustpndi, it7alrli huerta idaski<br />
hilarlaz_ ata ahad7Rletaslrnar i Qait7 agiin da7eloken_<br />
tanIerta ._Qll7lak.nnartllpz<br />
sarrera ukaldi<br />
jasotakoa ukaldi<br />
testuingurua AlahainaaIRA datnkn hateSuneran_eint7indariatwik<br />
0ehignak praan alteatuek ditut onhlin-akn _<br />
gnhermlak am haitmitugn hllnek hatera-0nshlkaek__<br />
kitusit7pn Iparlrlandan edtnn__zitlvtAn ukaldiek _<br />
aldizkaria Herria<br />
sarrera ukaldi<br />
aldizkaria Herrla<br />
data 1975-7-3<br />
mota 2-2<br />
sarrera urrats<br />
jasotakoa tratu jasotakoa urrats<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1919- X data 1976-2-19<br />
jasotakoa txolarte jasotakoa chede<br />
tes tuingurua ntaLharatik haha[_dicen luralsak_hssiak_ditu'te--<br />
]aira ata Hagn-Atrikak 1 uandekn gnharnljeran<br />
mota 2-2 391 mota 2-2 396<br />
sarrera triskantza sarrera xahupide<br />
jasotakoa triskantza jasotakoa chahupide<br />
tes tuingurua Ar1E7karit7a nrgk 'au7kn-criaran triskenlzaa' tes tuingurua Alda_batalik_jladakilsser_hit lkata carth uko -dgb__<br />
ikusirik arltarak andlk aldandll agisen alaglñak Cnhsrnnmsndukn kasatani margak aramanan dutan__pgiten<br />
actakn asketll autsnn Cnhermlgi $atizaaldatik hadekitq era QastuRk chaupidaak-_<br />
nnradina.ahchatukn 1 ean<br />
j--- Í Anhel daite,ala rhahrlridaak Hartan da puma<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-2 data 1932-9-2<br />
mota 2-2 392 mota 2-2 397<br />
sarrera xede<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-4-2 data 1926-2-26<br />
tes tuingurua Qhikn_1aamharak_nn hartlt idea numillruaran_--_<br />
salhat7akn nrdukn Cnhamuarnr hadnak<br />
mota 2-2 393 mota 2-2 398<br />
sarrera xede<br />
jasotakoa chede<br />
tes tuingurua biltmarre hau_ndiar harto rhedñakOhrataZlko aman___<br />
drtllsta __- --__<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1973-2-8 data 1929-12-13<br />
mota 2-2 394 mota 2-2 399<br />
sarrera xede<br />
jasotakoa ukaldi jasotakoa chede<br />
testuingurua Azpiz_muutabla zoca maca rrkaldi_izaLbaL tes tuingurua Harriko knntsailtl_halak -sL-dazake-hiltzarraz_kanpo_<br />
7nnheitak gnhamuarnn knntra,ipde ala pnli7ak fhadarik har _ __-____ata_<br />
jasartserat suetaluak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
395 mota 2-2 400<br />
220
Kazetariarenak 221<br />
sarrera Xehetaeun sarrera zabaikunde<br />
jasotakoa chehetazunak jasotakoa zabalkunde<br />
testuingurua AnpAldichknAn hada nahasmRndu trAngn FnpRiniA testuingurua 1 Angn igandaan n ;patu-zu1nn Endaya'n ap lcl 1eki,<br />
hnrtan , hnldudan aldikn listan dihlgu chahalasunak harri-halan 7ah .lkundea<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1901-2-15 data 1931-8-30<br />
mota 2-2 401 mota 2-2 406<br />
sarrera xehetasun<br />
jasotakoa chehetarzunak jasotakoa zabalkunde<br />
'<br />
testuingurua rlaklara7nniaran-ndntik aman dita hshar=itgn--_ testuingurua ala_auskRlduq_gu2iei inn_hang_eroslekn_gskalu_<br />
nhnhatar-7nnak gaha Radakigli nrdaa guk Agin n n k<br />
,ahalkimda-0u7iA hAño-9hyagn opimo dutnla<br />
lanangnz-Jnsuncn Aroman diARnak<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1905-X data 1933-5-14<br />
mota 2-2 402 mota 2-2 407<br />
sarrera xehetasun<br />
jasotakoa zeetasun jasotakoa zabalkunde<br />
testuingurua (ApR17 hat aui hatAtik jnIA il) testuingurua rBud& Akitaldinkaz halAra, suagakata_izugan Ata _<br />
GAnakai nAgargarri nri —in ildAtan gArtAtlla dan _ hidahakaaka7 a 7Aritarak asarAtn A7 rlajta7aq _-<br />
7RRtasenik A7tagil riakiglmA riA gprnztik 7ignr _ ~--ata hari glnllrazknnktala-hala e a1Uaz_su ran<br />
orrak jarrAit7An duala --_ aldakn_zabalkunda andiaTnm_DaL_¢aa d h-mee<br />
-<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1935-4-2 data 1937-5-2<br />
mota 2-2 403 mota 2-2 408<br />
sarrera xehetasun sarrera zabalkunde<br />
jasotakoa cheetasunak jasotakoa zabalkunde<br />
testuingurua I9alneratnkn chaatASUnak titr-hatan irAkllr ado gallo<br />
hprrikn alehRan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1957-4-11 data 1937-5-8<br />
mota 2-2 404 mota 2-2 409<br />
sarrera xehetasun<br />
jasotakoa chehetarzun<br />
testuingurua Falla chebatarzun hanitnh aman dip nndntikínj _<br />
jaumak<br />
sarrera zabalkunde<br />
sarrera zabaikunde<br />
testuingurua Fspinnsa, iaur k asan euskuna7 zabaikunda_andi_haL<br />
Agilakn ugtaa dau gordalekualaka--gArhilasuna _<br />
dala-ta<br />
sarrera zafraldl<br />
jasotakoa zafraldi<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1958-4-10 data 1932-9-2<br />
testuingurua Aigarran aLdikaiz-zal[aldi_hal_nna_ hanurik_ gauda-__<br />
lls asun_haraxax padatik_<br />
mota 2-2 405 mota 2-2 410
Kazetariarenak 222<br />
sarrera zafraldi<br />
jasotakoa zafraldi jasotakoa zeretaz<br />
testuingurua figuren aailaannnnihana 1nhinrnak Tebaida hat_ testuingurua iixlarrdan hA7ala_pnlilikakn 7Arataz minl7atu diré<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 2-2<br />
sarrera zalaparta<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota 2-2<br />
sarrera zartada<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera zedarri<br />
jasotakoa zedarri<br />
testuingurua AnglAsAk hc7Ain_jnjaracajualLdtrA had7e hi _<br />
Rrrasrrmak Alamanak hayan 7AdarrjAlan oj(aa_<br />
hnitnhntuak_izan ditan<br />
sarrera zedarri<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota 2-2<br />
sarrera zera<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
411 mota 2-2 416<br />
sarrera zera<br />
jasotakoa zalaparta jasotakoa zeretaz<br />
testuingurua dahlit7 -IRparta nayan Fnskn IangijIeari Az dula testuingurua rucia 7nnhail ilahate Schmidt alamar lAhan __<br />
ngi-hidarik nne (;Rren atecen —in hi7i elejañetarl minietrn nhiak ata hisk panleate ,atan 1QR3-kn _<br />
As artuYAak AI8_haTalañc '1 A Ilninn=go_At7arit7gr- akardiQ .hariarLmjjitAF 7AratazR7RIIlaiL7irAnak __<br />
,han hidaOahckcriA7 babar 7irAla hnrhi~lanntik ika au_-Qrrftyka cnlecgrL___<br />
araharaknak Tiran Rnne-en erran ditranak _<br />
testuingurua iMjkun hat ata ardiren rtesmasi"gin du zar rta_<br />
aldizkaria Herria<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria<br />
data 1935-3-29 data<br />
mota 2-2 414 mota<br />
data 1983-1-27<br />
412 mota 2-2 417<br />
sarrera zerak<br />
jasotakoa zartada jasotakoa zerak<br />
testuingurua Faunpa atdaaabakaa arlsi-uupn haria,sprkaldean_bar.<br />
zerak a7tahi7 ajo haca _~<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
413 mota 2-2 418<br />
sarrera zeregin<br />
jasotakoa Zeregin<br />
testuingurua A7AñA iAUnak_agiodu aura n gnhamu_bari¿e rsnbr__<br />
p7in icen daualarikean nnak (Largo Cahalja[pk)„___<br />
Nagna_jarmari aman-daulsalaragin_nri-___<br />
-- - - -------- - -----<br />
Eguna<br />
1937-5-18<br />
sarrera zertzelada<br />
jasotakoa zedarri jasotakoa zertzelada<br />
- ------ - - - - ----------- - - - ------ - - - -<br />
2-2 419<br />
testuingurua Azkar_ata_alp arri jnsick hadaud&arrasumakjerfl_ testuingurua Oraintean arari ARCIA jnhilant7a74ain-baar_ l wn<br />
7adarrlalan AgonAn lira <strong>Bi</strong>llar ata harAkilakoak Ez_ 7arf7AlArlA gol7iAk garhLAla narro dAkAr7kiar¿__<br />
jJILFrant7iAk h arlza nahikaandarik lib rrrt (Lbat a jtnn .<br />
415<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926 .4-11<br />
mota 2-2 420
Kazetariarenak 223<br />
sarrera zertzelada sarrera zori<br />
jasotakoa zerzelada jasotakoa zori<br />
testuingurua nrain arahekiak lira arman seImantari dappzkipn_ testuingurua lai nrAik dirala1a_ .-Eiuopa ,knizanik-<br />
7arzalada gu,tiak irdananatarikn hik alkaLpzagut7akn znria i n<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1935-4-2 data 1937-5-18<br />
mota 2-2 421 mota 2-2<br />
sarrera zertzelada<br />
jasotakoa zertzelada jasotakoa gudearen zoria<br />
testuingurua Almariakn p dalhsrrrak Anazkiñak agin ahazan testuingurua Fspañakn gudaaraaln,lakluáu,idiuka7<br />
kaltian zartzalad .k hialdu dar,, inealandarrak<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10 data 1937-1-10<br />
mota 2-2 422 mota 2-2<br />
sarrera zl0<br />
jasotakoa ZiyO jasotakoa zuru m uru<br />
testuingurua hali izan-diraajLta bastas amatakn damnkra,ia te testuingurua gstadnbiok gudaelkart7a hat eginge dabais<br />
Jtharaltasunaran izanaan da auskaldunnk ziyn askn Jastar, 7ahaldu dahaz ntnrmuruak<br />
daukapit gnyagn ontzat az art7atQ-<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30<br />
mota<br />
2-2<br />
sarrera ZIO<br />
jasotakoa ZijO<br />
testuingurua lnnraa.aharrlak 7apaldiitan jardun izan daban arriak -<br />
aldizkaria Eguna<br />
aSkaldladariar jflnitan,diranaan<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-2<br />
sarrera zio<br />
jasotakoa zijuak<br />
- -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
423 mota 2 .2 428<br />
424<br />
sarrera zona<br />
sarrera zurru m urru<br />
sarrera zurru m urru<br />
jasotakoa suru m uru<br />
testuingurua Aspaldikn surumtjriia da ._flum4auna nakatua ta__aaldu(a<br />
dagnlakn agintariteaa Iagalakn asmntan _<br />
sin hilala.~..~-talfl_ofdezkO tzal nnrmny zantauk_-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-2<br />
sarrera zuzen<br />
jasotakoa zuzen<br />
426<br />
427<br />
mota 2-2 429<br />
testuingurua Paxintareanirlart7a nnak hora züTiak ei"flauz - testuingurua Azkanako-aldian_ar,ailan nauVUaaasaldrrrapuska-__<br />
Finan oran gngnr nldartu-azknro Asturias ata _- mal hAthi nn PIRn1ia7 haber d ala-_nabi hadugu goma<br />
fl s1a nada-aurati halnthatakn gudarijak Aizkair&_ yain harrakaburuzagiak nrhnitllitezan gitra____<br />
akarikn_dopnzalakn ust la ._ei--daba zuzanaz_~taha<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-28 data 1911-1-27<br />
mota 2-2 425 mota 2-2 430
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
2-3 Aditzak
Aditzak 225<br />
sarrera abertitu<br />
jasotakoa abertitu<br />
testuingurua Afaraiziparri hnrran harri jakin dualarik hilz hat -<br />
prran din Garati hainan garatak alknrrarana apin<br />
QLduan hahar zituzkaan ahartiht gnragnka _<br />
sitzindariek Ftn Gihar-ak az apin nanan Jpktnaan _<br />
dA<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1934-1-26 data 1937-5-18<br />
mota 2-3 1 mota 2-3<br />
jasotakoa abiatu<br />
testuingurua Jiainan harpt ahiatn aintzin algar ik¡isi dulaehankk_<br />
Aarlarabi harripk pnlilika hararan nnartzakn ata<br />
sarta hraian azadzakn aumpnnn huntzagi hakar _<br />
hatan gnmandin donan marinan minina dadin dalakn<br />
lhilkiva hnrtan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2-3<br />
sarrera adierazi<br />
jasotakoa adierazi<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eguna<br />
Gnharnuiii alasa lanhailan lanaan agtakn gaúlr__<br />
ARIA adieiaziaZ<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-3<br />
sarrera adierazi<br />
jasotakoa adirazi<br />
testuingurua hlnkan dalakna astil ata anatz agiñaahela&hain ata<br />
harrirn adirpzi aitskuan guri ata mundo inhalan<br />
jra(izala_ i~p,ringiz<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera adiskidetu<br />
3<br />
4<br />
sarrera aditzera eman<br />
jasotakoa aitzen emon<br />
jasotakoa adichkidetzera jasotakoa ager arazi<br />
testuingurua lduri dulA komtnichtekin atlinhktdatzacadnazila___<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1960-4-7 data 1975-7-3<br />
mota 2-3 5 mota 2-3<br />
testuingurua K(MIJNISTAKFJIRFNFAN<br />
Gahakn amarak nstaan Frkal-Rttruari witran nmnn<br />
autsenaz knminista aldaldiak-ba rA acmnai_ypgnt_<br />
alistan dantsa-_ --- ---<br />
sarrera abiatu sarrera aditzera aman<br />
jasotakoa aditzera eman<br />
testuingurua Jaan Hedischalha[-íuskalvainhuut ncdaak adiVaca_<br />
amando z nalakn urratsak aman dihvtan __<br />
altskabz aindiacan_nrdazkari tza hat Bainnan<br />
jactzakn. '<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18<br />
2 mota 2-3 7<br />
sarrera adorekatu<br />
jasotakoa adorekatu<br />
testuingurua .lnreJ1a[en saiacan nuran~n'Lflnklataz agirl_dihlarLsugakatak<br />
asmn pitxa ahan grita-atzaknaldeknak-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-2<br />
mota 2-3 8<br />
sarrera agertarazi<br />
jasotakoa ager arazi<br />
testuingurua Dndnhaagunatanagararazikn_drile_Alamanekhera_<br />
plana<br />
---<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 2-3<br />
sarrera agertarazi<br />
testuingurua 1nkasla_hatak aa L acazihaitu_saitsa_lranpalzaa___<br />
zafa hora daputaju hAUlaht paso hnzka agataan __<br />
6<br />
9<br />
--- - - - - - -------<br />
10
Aditzak<br />
Barrera agitu Barrera aipu ukan<br />
jasotakoa agitu jasotakoa aipu dute<br />
testuingurua A,kenaknt gunAka helakilankn kertnuchAkirt testuingurua guitahuelen aiptt dute_muntPt7AA 'trinkaLardin ___<br />
limak thireturik izan dita ata janta hilt,A Ata -<br />
knlpatza atrita bat hnrtrhaz Ara agite da - nnunhait<br />
hh77nahirnlrr ahunan hill,ia<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1905-X data 1960-4-7<br />
mota 2-3 11 mota 2-3 16<br />
sarrera alparazi Barrera aipu ukan<br />
jasotakoa aiparazi jasotakoa aipu<br />
testuingurua Kiaeingar hora miniatrn Aipaluaran madin7 testuingurua<br />
ftitian danhnran ixilik dogo Rucia Fgun hntan _ -<br />
hi7kilartaan herri7 aiparazi dei tara hlirua harakin<br />
trabar data nrainn knndahl<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1965-4-1<br />
MINISTRO)FNRIIT7ARRFAlYgO7AKAIRyLAmarikak mundukn hArat-hunatak nrn kudaat7An -<br />
mota 2-3 12 mota 2-3 17<br />
Barrera aipatu sarrera airatu<br />
jasotakoa aitatu jasotakoa airatu<br />
testuingurua Ratzar hAraan aitutl nman zitt7tan irtataa testuingurua Mar Miian hihik_sglbglil_gabg_airate da _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1935-4-2<br />
mota<br />
2-3<br />
Ametikatarat<br />
Barrera aipatu Barrera airatu<br />
jasotakoa aiphatu jasotakoa airatu<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Herria<br />
Haatik Aita SAinu 7Anak hainn gahiagn aipatu tic<br />
girirhtlnnan hatasutna __<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-3<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1960-4-7<br />
13 mota 2-3<br />
14<br />
testuingurua Lahar aldikntl joan_dan unaan iragan-dll_<br />
aldizkaria Herria<br />
sarrera aipatu Barrera akitu<br />
jasotakoa aipatu jasotakoa akitu<br />
íLliarritiakn AirapnAuJAkjandal:alL~11gA-_azaR_<br />
1Q71_an_aitapnrllt hnrratan_oausatu-ata Airatu--<br />
hí ran airakoak_S4 .Blq hldaiafL<br />
data 1972-2-3<br />
testuingurua Acpatdian A7 djlrrgU aipaht Fthinpia-Wa-7nmalia az testuingurua Alta makur hnuakinJinitekn hadula_ar4 i7Anan___<br />
alaAlrlkakn hLarraSltma herirte Artaen hall Are dan_ ¡lira hArria ahantYll hardindterlk' 3Z_ata 3p hainan_<br />
garla . 2,r-,,kLegunholan_guduakl)erriz aci jjra.__ horlan_galdL -adn-halatsu.J keci da kin tza_adarrih_-_<br />
hiziki hort'7ki ___ __ Daguarrahobaranaan._9ui hilaga _nndamekolz<br />
aZlitl edn -kiyghola_EljssaIdakAte 5<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9 data 1974-2-7<br />
mota 2-3 15 mota 2-3<br />
18<br />
mota 2-3 19<br />
20<br />
226
Aditzak 227<br />
sarrera akomatu sarrera altzatu<br />
jasotakoa akomatu jasotakoa altzatu<br />
testuingurua F7 dira hvaz Iratuan ari7an (iakard d'Fataing jalma testuingurua ARASIIr ;I'1NASTFAK __<br />
pt . ArAhiakn hiinvA0IAk harAhala aknmatllliraAl. )arAIA ata nAStaAk agnn dira RrasiVan militarak<br />
IitCntrr 7Anhati patrnla galrlukn daknn ArahiAk tnkl hat,uAtAn asare ata all7aut kn PrananL__<br />
Frant,iari ata lar prA7inntan d¡r.lakn FanArA nkara da Rrasil'gnA -____<br />
Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1977-1-27 data 1937-5-1<br />
mota 2-3 21 mota 2-3 26<br />
sarrera akort izan<br />
jasotakoa ez dira akort jasotakoa amildu<br />
testuingurua Pnrhunalaan ikaslAAk A7 ditankpd_QnhArmrarakin testuingurua AurAkn Astaan Frmrsti hasariko 1armda'tar_,1nxa _pdAgi<br />
gAñAan daukAn hpIArdi AtdanArA Stmanra<br />
gurdi7 aramalen 7Ahilana haiak amildu ta hida _<br />
lnzatenan jnan 7it'ai7kinn heren~gnrdj hataarakinn<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1962-4-12 data 1928-1-1<br />
mota 2-3 22 mota 2 .3 27<br />
sarrera aldeztu<br />
jasotakoa aldeztu jasotakoa amor eman<br />
testuingurua Flnrin aldaan hara7iki indartau ham ta 7ilal in<br />
phan ararinak- una hat,ualan jnaldi gnrdiñak agin<br />
tiren hañ&pura mtitillak Auran aharikn huak __<br />
zainlzenAta_alda7tirlan dAkiA<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota 2-3<br />
sarrera attxatu sarrera amor aman<br />
jasotakoa alchatu jasotakoa amor eman<br />
testuingurua juhurkirhkn aman z utan dinia ata ha7tArrak testuingurua Dayabra7innaari amor Aman behaLflkan di<br />
psAldatuak agnn Tiran pr7a7 Harri nsnak AIlr-hatu - Franbiak<br />
Tiren<br />
sarrera altxatu<br />
23<br />
sarrera amildu<br />
sarrera amor aman<br />
testuingurua t3j_arrasume_hn riak garian cl A mheit danhnrn_<br />
hntan Rart,a Arrasumak artakn jarririkid-1ntkAR_<br />
oa1ditukn_zlrala a1gaLhilka art7atik Rainan huna __<br />
nun_hardzselukan ha7amhat ahorra gnrtiñn hasi<br />
dira Itrhura ganan arahara .Iapnnasak lJttla_azamor_amaanaht_--_<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-1-1<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1904-2-26 data 1959-1-1<br />
mota 2-3 28<br />
sarrera antolatu<br />
-----------------------------------------------<br />
mota 2-3 24 mota 2-3 29<br />
jasotakoa altchatu jasotakoa antolatu<br />
testuingurua Alda hatatik hadakita zar dirttkstanarthukn dan __ testuingurua Inan dan laninhataanjjlla Pian._AjtaPQthelu<br />
gnharnamandukn kasatanl 7argak aramanan dutan psknJA katnliknalakn hur antnlahtrknin__<br />
RemaAIAAtik hadakita ara_gastuak ._rhaup dAak_ izan--d& h<br />
naradina altnhahtkn dirpn<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1932-9-2 data 1972-2-3<br />
- ---- - -------- - --------------- - --- --<br />
mota 2-3 25 mota 2-3 30
Aditzak<br />
Barrera apallatu Barrera arakatu<br />
jasotakoa apailatu jasotakoa arakatu<br />
testuingurua nA GAIJIRk A7 du arrphwat7an arrasuma handisrl-_ testuingurua Madrid - rt'aiñak ho torak-nndn arakatu nstaaq ___<br />
prtakn snlacak apailat7an haduta aknrrlin-gai gAlArngkatari hatrukGnharmlw'ren kaltA7 ahila7An<br />
7Arhait a7pikariak p7aldu dahaz___<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1959-4-2 data 1937-4-30<br />
mota 2-3 31 mota 2-3 36<br />
Barrera apailatu sarrera arakatu<br />
jasotakoa apailatzen jasotakoa arakatu<br />
testuingurua Kpnt7ilinA7 A7 dula ka,alnk pula handirik _ testuingurua ,Inidlun.hat7nrrff ha UZandaLutekn askali, aban<br />
pthArR17AO Ralnan.IAlln ApA7pikllAk Ari dlrA ara711 all A7tad11 riAgian hAñn atol Alteo Iostpr_ala-_<br />
karrackan apailalzan a7kar Arakalukoltalc a7alduan ahan Inrd<br />
Plymaulhek Ata aCakori aU_lñpa Apin ahan____<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1963-4-4 data 1937 .5-7<br />
mota 2-3 3 2 mota 2-3<br />
Barrera apaldu sarrera argiaratu<br />
jasotakoa aphaltu jasotakoa argialatu<br />
testuingurua RASCA Arrasniima han&hahnrnwlan (ataran pastor testuingurua katdinalak in> .izti i7A 7nijm hail arpialatLL .dl<br />
Houna 7-in'<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1906-4-20 data 1958-4-10<br />
mota 2-3 33 mota 2-3<br />
Barrera apaldu sarrera argitaldu<br />
jasotakoa aphaldu jasotakoa argitaldu<br />
testuingurua Alda halAtik hadakita lar dinlketw .sarthukn dan __ testuingurua 'triario_ Tradir ionalista_JYanaz_ai<strong>Bi</strong>laldu ha<br />
0nharnwmandukn kasatant 7argak aramnnan dotan --- -<br />
Eadze_eltlatik hadakita -W-& gashlak _rhaupidRRk--_<br />
npladinn ahchatltko Juan _<br />
( ) Aphal daita7ala rhahupidaak Hndan dA gu7in<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1932-9-2 data 1937-4-28<br />
mota 2-3 34 mota 2-3 39<br />
Barrera arakatu sarrera argitaratu<br />
jasotakoa arakatu<br />
testuingurua Eumpn'kn hakaa sandrttzeko asmnz hluuFtide<br />
hat,uk atakatu daha7 la J ncarnnIlunhan hari hAl _<br />
agitAkn_psmnatan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
mota 2-3<br />
- - -------- - ----- - - - ------ --<br />
35<br />
jasotakoa argitaratu<br />
testuingurua tpaizagiuacen olarki_guziak-bildu_la_ida7tihataan__<br />
argitarwblkn halit-kata_-<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-3<br />
37<br />
38<br />
40<br />
228
Aditzak 229<br />
sarrera argitaratu<br />
sarrera ari izan<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria<br />
data 1914-X data<br />
mota 2-3 42 mota<br />
sarrera ari izan<br />
testuingurua jjxtud¡aptak kRlean ohit .ka). Amarkanoa/Ldjntanaz,<br />
knmnnixtak dura arzzan azpiz kRIApita hnrian<br />
milntAt7An stA snstatzen<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
mota 2-3 44<br />
sarrera arrapostu egin<br />
jasotakoa argitaratu jasotakoa arrapostu<br />
testuingurua ltplia'tik ingalandar izparkariak jautitzaak _ testuingurua azHuatahvaz hnlaknrik jpsanan<br />
Farinxni'k argitaraban dituwn paxistar izpntingiak _ . .- .<br />
argitaraUitakn idazlan hat izan du anrhunt amRitAknIAn<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-12 data 1965-4-1<br />
mota 2-3 41 mota 2-3<br />
sarrera asaldatu<br />
jasotakoa aizan jasotakoa asaldatu<br />
testuingurua riu ara kannia gnrdap nuntsu zutAn nhamiak testuingurua rlhntnak_haran lana inhilik ag in .llahirikenata,_<br />
haiginan kanni hari tirnka aizan gibaizkn haztwrrak karhaban bajura Ata harna ninhatzwn<br />
-- haiak nahLata_az-Azkadti asaInAtua daharaL_--<br />
Jandfla<br />
Eskualduna<br />
1906-4-20<br />
2-3<br />
sarrera asaldatu<br />
jasotakoa arizan jasotakoa asaldatu<br />
testuingurua BZkarki jazarrisnja Hanunt daputaUiari Arranaz testuingurua Sadakigu nnla iragan hilahathaan_arrnadatakn ----- -<br />
gnraki knlpaka nahi duales erizan aintzindRri haba asaldatu( tiran Iraikn Fspainiakn _<br />
---- gobamamand ukn giznnan kontra<br />
L ) Reina nhra k .halan_hendiagoek.—panlnak.-9Zkan_<br />
mamantnan htlts agin ndan haren knlpaa Ihasari_<br />
emanliratihohan_dunak ___- __<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1934-1-26 data 1932-9-2<br />
mota 2-3 43 mota 2-3 48<br />
sarrera arizan sarrera asaldatu<br />
jasotakoa arizan jasotakoa asaldatu<br />
testuingurua RFSTF MATXINAUABAT_ -<br />
Alpanistan -Frkiado_pmharnbi habuatan gudauak<br />
psatdaht dira asaldatu ridn_jagdirannk_komtmistak<br />
dtrala_dtnna--<br />
- '<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
sarrera arranguratu sarrera asaldatu<br />
46<br />
47<br />
mota 2-3 49<br />
jasotakoa arranguratu jasotakoa asaldatu<br />
testuingurua ministro naisiak gzzan du_gnhamamanduak ma na¿]]_<br />
duanwan aibinaan Agitan z w n edariwran_grdia<br />
tarizz k_etzutela-Zalliaga agjn. hahar nra~a ¡l i, hila.<br />
agnn direla nehnr az dala-arian a>~a tu_<br />
testuingurua askual da hadaknTen dea_aseldabl_da_Salganehn_--<br />
>nharnuaran konlra<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1913-X data 1966-4-14<br />
mota 2-3 45 mota 2-3 50
Aditzak<br />
sarrera atixki<br />
jasotakoa datxizkon jasotakoa atxeman<br />
testuingurua Mnnriragnikn 'Caja 1 ahnral Popular' dalaknari testuingurua HAndaian, hnlandeA fintan—_ton atxaman d11 iza 23<br />
datxi,knn Iantagi haVnaka rah.k i dota algarrakin kilo Indiatakn kalamu -<br />
Arrnsan mtrhla Agitakn hatasun batan araikivakn<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera atondu<br />
sarrera atondu<br />
testuingurua Inndracatikn a7kanangn '7parak diñoanaz, araran<br />
durari hi,ia jasna7 f;nhnrmr ingalasa gartu i7angn<br />
da pulan n7 rüarduanak arikatntan lRgundutakry<br />
baña paxistakin alnndrr nndoraan_ata_haka-unAtxn__<br />
hat i7Angn dala hitartn ndan AskAniA7<br />
sarrera atxilotu<br />
jasotakoa atxilotu<br />
testuingurua Fspaña're gndariek hialdu rlitualakn agrrnalik<br />
jasotakoa atxilotu<br />
aldizkaria Eguna<br />
italiar .erj_aSkalan . _ orinan aundakA lagun alai lollr_ldetanidu)<br />
testuingurua Yjatencia-Frkaldar gudnnrziak_itsasnnl7i haL-atailntrr<br />
didala dinn i7pafa egi7tatu da<br />
data 1937-5-1<br />
mota 2-3<br />
sarrera atzemen<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
51 mota 2-3<br />
sarrera atzerriratu<br />
jasotakoa atondu jasotakoa atzerriratu<br />
testuingurua<br />
Tarradallas arara Tan mango ta hasta hat7Arik<br />
amait7akn agln haara i7alee ha-aikala asan ahan<br />
haarakunk jnrdatsi ahan r (nahactsak Katalunian)<br />
-<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
Eliz_aginteriak__atzerriratii<br />
data 1937-5-5 data 1931-8-30<br />
mota 2-3 5 2 mota 2-3<br />
sarrera atzipetu<br />
jasotakoa atondu jasotakoa atzipetu<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-8 data 1937-4-30<br />
testuingurua Ez_fnikua atzjpatukada"an_guzurik a7 dago -r,arnika<br />
ara Ata a ustu_nndnren arulat7at hasta<br />
aroma hatzuk agertutiak_hanatakn enilarikazderLgai7katukn<br />
mota 2-3 53 mota 2-3 58<br />
sarrera aurdiki<br />
jasotakoa aurdiki<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-24 data 1984-1-26<br />
testuingurua Eidakn auaknntnLhat.nnrtalu ds Itherlalaarazin.-aski<br />
alza hasta ainil7an gas nina7kn haLbida-_<br />
ha7tarratiksnana auto hatekaurdiki dttata<br />
handi7kiJrulpani beata autn_baLknr11t7at7skn<br />
kainkan -<br />
mota 2-3 54 mota 2-3 59<br />
sarrera etxitotu sarrera aurkeztu<br />
jasotakoa aurkestu<br />
testuingurua alegi n hi7iak -egilsa_diardue-r~spa!xean-az_SArtak o--<br />
Fpailarien_arueraautkesnLltahAn agiriaa7daba--_<br />
nneik nntzaL arttL<br />
Ftrran alda7leak beida7ki lu7iak agio-bahez<br />
apatparnl,e .ra R-aurka<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
55 mota 2-3 60<br />
56<br />
57<br />
230
Aditzak 231<br />
sarrera aurreratu sarrera azpiratu<br />
jasotakoa aureratu jasotakoa azpiratu<br />
testuingurua ArAkistAlln nsn gaiski Arihta7 nAIntAkA IariA i7Rn<br />
,Ar RII 1-r71n 11 111 17 sn Al'nA hRrdindua7 hi<br />
diknak GArn hi7nkAitarak Anraratn Tiran ala<br />
411-45 agnn nndnran 4 tanto araskadan agiña7<br />
padldna harAganatll 7nlan<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 2-3<br />
sarrera ausnartu sarrera babespetu<br />
jasotakoa ausnartu jasotakoa babespetu<br />
testuingurua anal hauak diranaz pta tirangiñnan ausnartu testuingurua 1Anlnhata,-0aha7-aldatu bagreizan Tan urtaarA_<br />
J1ahArraAn gagn7 hat711ant7Af mita lagnn aakijnrtadllnak atArA Tiran<br />
al , _hastg__mihhahsspeL uAk (atzarriretaaak) ____<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera auzipetu<br />
jasotakoa auzipetu<br />
testuingurua nind7A nri auki d a bansalarnskatariak Au7ipAhl tA testuingurua auskal_.erdk zazpLagunkari hait¿Ld¿turitL--_-<br />
Frikni-Fpeikariteeran Apaipaan ipiñi daha7<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota 2-3 63<br />
sarrera azpian hartu<br />
jasotakoa azpian artu<br />
61<br />
testuingurua 4RtA[Anaan Iru ' . . Flgnriaga jaunek Juan harahilak testuingurua Amarikano nrmadak_bahpukn di61 Iranaraw rri____<br />
Frw n hi ai7pa w?piw wmi 7ituwp_Jlajhadap_ hghafr ak ziran arme ata mlntadruak nrnwta _<br />
liddggAldiht zan~ ---____ gnharm tak_am -atúlukttdllu<br />
Amarikalan dituztan nntsannak_arnarikanp_<br />
prasunaran legnratan _____<br />
Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota 2-3<br />
sarrera azpiratu<br />
jasotakoa azpiratu<br />
testuingurua Rgran nidekaalduaguziak-bildu-Braza diht7lnja-rrrerinak<br />
jart7an di7katan Aragn7pan gu7iak<br />
azpjrJzgka_ uurum jvlwnez IAgaak arahaki_la____<br />
Al~rrara__-- ___<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-3 65<br />
testuingurua al8nin guzliak a4nin ahazan arkalrisrak A7piratq_aL_<br />
j7AtAkn<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota 2-3<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5 .10<br />
62 mota 2-3<br />
sarrera bahitu<br />
jasotakoa baitu<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 2-3<br />
sarrera bahitu<br />
jasotakoa bahitu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1980-4-24<br />
64 mota 2-3 69<br />
sarrera baieztu<br />
jasotakoa baieztu<br />
testuingurua Fgu5 natan_arnj hr dA RAt7Ar eraitaak_blia7hr_hahat__<br />
liman Frri lagaeran asmn_edn<br />
- - - - --------<br />
Argia<br />
data 1931-8-30<br />
mota 2-3 70<br />
66<br />
67<br />
68
Aditzak 232<br />
sarrera baieztu<br />
jasotakoa bayeztu<br />
testuingurua .mmnndakn<br />
Arlnt7-Apaga<br />
sarrera barrandari<br />
jasotakoa barrandari<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria HerrÍa<br />
data 1937-1-10 data 1960-4-7<br />
mota 2-3 71 mota 2-3<br />
sarrera bali izan<br />
jasotakoa bali izan<br />
testuingurua Hantik bizirjk ¡al¡ ditenak A7 aman dutA harat<br />
llaliannak (RrRSnt7AIIAAk) kunut7a r g rriararL_-<br />
,9RTi7A hAll i7Arwn daJA<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17 data 1917-X<br />
mota 2-3 72 mota 2-3<br />
sarrera baliatu<br />
testuingurua j7an rl ennFupnakLflranhurua gnharmlan<br />
gainatik ata gnharnu hnrran harrandari sitnnpann<br />
daputatu hatiu hara,iki hautahrak chalo<br />
hnrralarakn _ ___<br />
sarrera barreiatu<br />
jasotakoa barraiatu<br />
testuingurua Hahaujk , hint7pnlnu agunan_hnntan ._ala dnputahwk<br />
ala 7anaturrak harraiAtu hajtira hnrt7 astarant7at__<br />
linla_hmdaran hn[J7 asta iraunan utapura -ornik0<br />
sarrera barreiatu<br />
jasotakoa baliatu jasotakoa barreiatu<br />
testuingurua ,1aun_Enafatnk, harl7aldn a7 dn nnhan7nn AoüM__, testuingurua jrnanifastaldia) Paliz-iznnak makil ukaldikn sano<br />
baliatu duela ha,tarran harrandat7Akn ¡lirajandatarat hmian harraianwlrn,_-_-~__<br />
- - -- - ---- - ---------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9 data 1966-4-14<br />
mota 2-3 73 mota 2-3 78<br />
sarrera banandu sarrera bat egin<br />
jasotakoa banandu jasotakoa bat egin<br />
testuingurua JAnoilank asara hi7ian Al k~ IIgA7ahA-J3at7A testuingurua RAran aamndkat7tann_bala, bañan IangilaakJaaaiL_<br />
j ndaka ata te d Tiran Fd7Aiñak . - .-- . -R-- la___<br />
hananrlr bazaaJaldaak__ kalean nrkjlu—tan guzia-jndaraz_eluara_iga_zuien .fmai7<br />
taL- hall _apalleak-kalara_atera-arazuaka--_<br />
at ak~gaueak)<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1923-4-1<br />
mota 2-3 74 mota 2-3 79<br />
sarrera baratu sarrera batzartu<br />
jasotakoa baratu jasotakoa batzartu<br />
testuingurua Jnan dan nstean_SAdata_P-rasidanlakgaldaginik testuingurua Artluradunok .aguaidikn_amaikatardialan_baVarh l__<br />
pnlitiko gnra-h,harak r aand i hahar 7it iaa _ 7irala_gai¡larany_ligun Idazkari .bargúRanAldrla Llar-__<br />
knntsaibt ttipiels`beralu._zjtuan_hazA hilku rak__az Hapa.Jaunak<br />
zualaknlLhatAre aknzLJzraaldarrak<br />
Fgyptiannak PAla7lindArrA7 7irAlatjk salan k__adn_-<br />
Sin kn mugen hi7i-dirAn juduan garna7<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1 978-1 -26 data 1937-4-28<br />
mota 2-3 75 mota 2-3 80<br />
76<br />
77
Aditzak 233<br />
sarrera baztertu<br />
jasotakoa bastartu<br />
testuingurua J andshury ata hasta pnlitikn hat7uk i7anpahr _<br />
dahAn itiR7kl halan aga7kiñan gnAgAkatak hartan<br />
hArA lagatPR agkAt,an da i<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
mota 2-3 81<br />
sarrera <strong>begiratu</strong><br />
jasotakoa beiratu jasotakoa belZtU<br />
testuingurua 1 ahnrarik jira haini7 ngaldahiak juduari jA7arri testuingurua Naw York-akn jujek hahar tiran miabpak_egin Ata<br />
rr --r- r= -r = Arra7ni aman daknta Sha nn janaralari 07 7AIA dais<br />
Jahnrari gai7nan IArrrtt7an Gnhamamandllak ha- egiArik Astakari hartan nartlt 7irAnatAn Haatlk _<br />
nmAn din tan anta juduak hairahr7 damu_domaian arrligetnkn hahar 7itaken trngata __<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1907-X data 1985-1-31<br />
hayan A ilaak ata gira hnrtakn 1mgak_.azin_ kausi -_<br />
mota 2-3 82 mota 2-3 87<br />
sarrera begitandu<br />
jasotakoa begitandu<br />
testuingurua 'GnhArmi nsnt7ani jatnr hagitandu yst atB---_<br />
Rrhastaan acta dngun hai7an nntlnran nna i7angn<br />
Qahalaknan np__ _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-19<br />
mota 2-3 83<br />
sarrera beheititu<br />
jasotakoa beheititu jasotakoa bentzutu<br />
testuingurua Anartnnn nrainn hngpasai jni,iz hehaitilu_da_gw&<br />
rliruaagundainn hain hnrtarat97 7Rn jaitsi gura<br />
hnnni sn aknak hita sns Ata Arrli agitan ditt __<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-26<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera beheititu<br />
jasotakoa beheititu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-3<br />
sarrera behera egin<br />
jasotakoa bera egin<br />
testuingurua SAI17alA ta araslgak-pntz ikusi ganihm SalnauriEkpiakA<br />
hat hada ara hala agin dala<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 2-3<br />
sarrera belztu<br />
sarrera bentzutu<br />
jasotakoa bentzutu<br />
testuingurua Zugasli Ata- : Iahgmanrty-k hantnuu__diIpzta __<br />
trinkAtaan Rahangaray Ala HarAn . p1a_4Jl<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota 2-3<br />
sarrera bentzutu<br />
testuingurua Hinigarran sailean HandaitarrAk .adarki_hanlzutu_-_<br />
Riiannc-akn Riarnas andana<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 970-1 -8<br />
84 mota 2-3<br />
sarrera berandatu<br />
jasotakoa bertantzeko<br />
testuingurua dirija hshaitit7akn-kenkan Tala testuingurua Gnharmrak hora agin ahalsk_.agitao dllu-( ...~barazlki<br />
Natarrna hartzatarik apcrtet7ak4 ata Flrskaldunan<br />
balasllnaum hArsnl7akn hAdaia ¡ A7 hatIrl_bu1 aTmn__<br />
ararlAn ab L<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 977-1 -27<br />
85 mota 2-3 90<br />
86<br />
88<br />
89
Aditzak 234<br />
sarrera berantetsi sarrera bereiztu<br />
jasotakoa berantetsi jasotakoa berextea<br />
testuingurua nAprdatu gnrri hnitan hariira 7enhAit a7 hrkAtanak testuingurua Salvador nrrasumak e7 rlu Rgundaino nnhanu<br />
pahi lago 17Ar hnri agin maiRl- ainl7inaan' ( ) Nnnrlures harAYten eta hora jalo iad7ew hainhprt7R<br />
Ri7kitarteRn hasta 7anheitAk arreo harentelsiA<br />
ñutRz<br />
JUL Ilkana7 b$id4 ndauhrpnt7At<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1910-X data 1969-7-24<br />
mota 2-3 91 mota 2-3 96<br />
sarrera berantetsi sarrera berendu<br />
jasotakoa berantetsi jasotakoa berendu<br />
testuingurua Earis p aldekn airakn-pnrtu hatean hi guarda testuingurua Aart7a nihea itvdaaithuan prreke nail nsn ~aL<br />
0nsa-grahan nlanlahr dirA lanakn molde hnhaak benu dintagrr haiek aldi7 gurí Mnnimara-kn _<br />
pskl herantelsink eltln7tAla erakliataa Satik flrrratikpnzi hat At7ngl tralLa harrl7 harenriu - _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1982-3-11<br />
mota 2-3<br />
sarrera berdindu<br />
jasotakoa berdindu jasotakoa berm atuz<br />
testuingurua ArAkistAim nsn_gai7ki arihla7 palotake aria izan testuingurua (Nessar) E<strong>Bi</strong>ioahiz_Rusnan aainaan ialgi da<br />
lar Rin 1 5 1n 11 lR 17 3n Al'na hardindrra7 hi SLe7-akn hailada, Anglas-Frantsaoen<br />
djknak Gern hi,akailarak maceraba 7irRn Ata.__- a1zapairatalik<br />
46-4F Rgnn nndnran 4 tardan eraskedan egiña7 - -<br />
partidua hRret7Anahl zutan<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera berduratu<br />
jasotakoa berebaitaratu<br />
testuingurua Aijtn7AinbprlFdquard HuhartfigydnAnga1ukna-_<br />
bain hatean hit da herri7 harehailaralu gata<br />
<strong>Bi</strong>hntzak_nalaahin_knipe7 hiato egin . _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota 2-3<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1915-X<br />
92 mota 2-3 97<br />
sarrera bermatu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2<br />
93 mota 2-3 98<br />
sarrera berreraldu<br />
jasotakoa berduratu jasotakoa bereraldu<br />
testuingurua Lehen epa hatetan latLhet7nrdatan hardurahr Tiran- testuingurua GUnAFIQZI AeERERAIDUDAlLEll1SIA7 .<br />
pnskararAn Ala AnakAl kiaturaran eStAlutn batan _<br />
1Zk1l1at7 ,kn_.-<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1984-1-26 data 1937-5-13<br />
mota 2-3 94 mota 2-3 99<br />
sarrera berebaitaratu sarrera berri eman<br />
jasotakoa beri eman<br />
testuingurua _faily_tlerald :_izparingiakherak,~an_nnaldean__<br />
EilhdlkEiantza_ra_jnandakn_Lmaan_ag hraran hari-_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
-- -- ------ - -----------<br />
95 mota 2-3 100
Aditzak 235<br />
sarrera berri e m an sarrera bestelakatu<br />
jasotakoa berri aman jasotakoa bertzelakatuz<br />
testuingurua I ihunvainak atsarA diran lihunfAn hpui aman 7uan testuingurua nura intziriak dahalrlatan lira r'mik nabLala a7-_<br />
Jiant,a/aka/IV hadnat,i gaonak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2-3 101<br />
sarrera berrikatu<br />
jasotakoa berrikatu jasotakoa bertzelatu<br />
testuingurua Jinskatan gi7nn zninhait Aisagn harAn gpintialat<br />
testuingurua naillaoislak nahi hpzkaj7aak apin djJan_pint7inaL_-<br />
la/aran Frant7ian hartan Ala knlnniatan • _<br />
nrAi artA agitan 7irAn ha7ala' ata hartnaak<br />
baL zelatu_-nahi__<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1906-4-20<br />
mota 2-3 102<br />
sarrera berriztatu<br />
jasotakoa barriztau jasotakoa biurtu<br />
testuingurua nlakn jasnkunak harri7/an A7laita7an testuingurua Aprikabkbiurtnda-Arhalaiz'tar Ratis(p-Znrinnak<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-1-10 data 1925-1-4<br />
mota 2-3 103 mota 2-3 108<br />
sarrera berriztatu<br />
jasotakoa bariztau jasotakoa bilakatu<br />
testuingurua R 'k gnharnuak gudarn7taa harí7tautakn testuingurua ezkadar_ata_enkuñarar hilakaturi gaudala nik rrsta<br />
arahagi halruk arto dtth ___<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera berriztatu sarrera bildu<br />
jasotakoa bariztau jasotakoa bildu<br />
testuingurua Paristan hasatikariak_gngorki A7Atsitan dina testuingurua Zanhait7uak jnka are asi_hiás_ziren_ela_hatzakira___<br />
mundo gu7tian Gi7alasun lagian aurkakn -tirAla-la hildu Tiran<br />
alaginakaagin agiinan dira-banztau az dagiazan _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-2<br />
mota<br />
2-3<br />
105<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1955-9-11<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera bestelatu<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera bihurtu<br />
sarrera bilakatu<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
104 mota 2-3 109<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1 931 -8-30<br />
106<br />
107<br />
mota 2-3 110
Aditzak 236<br />
sarrera bildu sarrera bozak eman<br />
jasotakoa bildu jasotakoa bozak emalten<br />
testuingurua Sola dn hino Aakimlrbtn ga7tA mtgaz hAinrülik testuingurua Mai7 gAldA hnri nnaatan halara nahi a7 kikatalarik<br />
hlmat hAldil hArlitr,AIA frantsaC pohi7Ak hildriAk haidi«ra7 Ata Qarn nnrinkn hn7kat7atan atSnit7At<br />
j7an amplagaht hniak hamo askiwldaatan F,Rn _<br />
dpputahlak haran .bjlkuran zArhaitatako hn7ak<br />
pmailan diht7tanaan nmk jakin hahar dota<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera birrindu<br />
sarrera bortxatu<br />
sarrera bortxatu<br />
jasotakoa bortChatu<br />
testuingurua Flandiq minichtrn nauaiak, erran dinfa azin __<br />
hart,aan hnrtrhntuA izan dala Isga hnrran Agitan<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29<br />
mota 2-3 114<br />
sarrera bortxatu<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
111 mota 2-3 116<br />
sarrera bozak aman<br />
jasotakoa birindu jasotakoa bozak eman<br />
testuingurua 1nndras- OarnikA hirindu tlAhAla Franrn'k ata testuingurua Angaliikn laoteg hndai4 andan hilehAta undarraan_<br />
JAligikari nri gaibfatniP7 ¡ardlln dah . logia ra ' kn . . : . .rr- •r<br />
j7paringi gu7tlak nrdainan hRidatzakn<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-30 data 1970-1-8<br />
mota 2-3 112 mota 2-3 117<br />
sarrera bozkatu<br />
jasotakoa bortchatua jasotakoa bozkatuz<br />
testuingurua Orai Ana 7utan hunvagiak uut7i d hprA karguA AM testuingurua Frantss g ahianak .hekna nahi ukan diga nnetai 'hei'<br />
harA nAhitarAtariohnrlrhALta 7alaknt7 A7 dakigll hn7kahk7<br />
hoíL churhan<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1904-2-26 data 1962-4-12<br />
mota 2-3 113 mota 2-3 118<br />
sarrera brokatu<br />
jasotakoa brokatu<br />
testuingurua Fguarrli nndnaaan jandeA brokaluL dA Oaztai,akn<br />
karrika nausinn Pnli7-gi7nnak makil tlkaldika Cano<br />
dina;AndAtaral hAiAn harraralzako`-<br />
aldizkaria Herrja<br />
data 1966-4-14<br />
mota 2-3 119<br />
sarrera bronzatu<br />
jasotakoa bortxatu jasotakoa bronzatu<br />
testuingurua LarlaLjaunak nahi dittt_lagundu Fgypiannak a la--_ testuingurua J ABBUAHE .HHONZAT]Efj<br />
17raatrtArrak hakaeren agitan A7 haafik han -In<br />
hora hnrtsatll hart7Rak R7ariLkandl7innnak<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herrja<br />
data 1978-2-9 data 1969-7-24<br />
mota 2-3 115 mota 2-3 120
Aditzak 237<br />
sarrera burhagertu sarrera burutu<br />
jasotakoa burhagertu jasotakoa burutu<br />
testuingurua feplrtatir QnrhRrt7an nrrnAn amat7Akn ArrAn drr Ara- testuingurua llestairlA iñni7 nniz eta._pavistnrak iñarac azpi,-lao<br />
. . . . .- - - drt7tiak hruutu iñnrk agiñak araktrtsi izan danaan<br />
gahiAn chnnri elihat haran arahnre snherA kikildii Agin izan ge[g<br />
hurhagertn dialakntz hayan salhatarren Ata __<br />
dApritatll gnrhalt7 salhAtnrgnArAn giigtAnga7niAan _<br />
knirntra<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1905-X data 1937-5-12<br />
mota 2-3 121 mota 2-3 126<br />
sarrera burrukatu sarrera debekatu<br />
jasotakoa burrukatu jasotakoa debekatu<br />
testuingurua Atvri nni,eldaan nonnr 7ierdun htunrkat7An r testuingurua jldaullaren inan-Erant7iekn minirtroan<br />
parictak knnlsaiówk jakin-ara,i drt dahekavan 7ituala Iau__<br />
polilika muimendu _bj_ halrnin k arzglai_hal_e¿a<br />
EuskaL Hafrian Fnhata<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-1-10<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2-3 122 mota 2-3 127<br />
sarrera bururatu sarrera deliberatu<br />
jasotakoa bururatu jasotakoa deliberatu<br />
testuingurua nrein erran diteke hayan chadesa htrrlnaW dala testuingurua finharmrak-daliharahr dn hL-itzulika Algariakn<br />
geda.-bnrrakai _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2 data 1959-1-1<br />
mota 2-3 123 mota 2-3 128<br />
sarrera bururatu<br />
jasotakoa bururatu<br />
testuingurua AMFRIKFTANKA7FTFN(;RFRARIIRIIRATlInA__- testuingurua Frantsac dime<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1963-4-4<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera burutu<br />
jasotakoa burutu<br />
sarrera desbaliotu<br />
jasotakoa deSbaliotu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
124 mota 2-3 129<br />
sarrera deuseztu<br />
jasotakoa deuseztu<br />
testuingurua Elanmdi¡ orarloipwran n l rrtha tsekII_ho18ltuik_izen___ testuingurua jlrijnk__dausA7luL te hielanEak_jzkjlnstarka erallen_hahwr<br />
7atakinn Aurthanakn hirdiata lahan heno __- rlahjilzanak dnistarak__badji . zelen_wanrdutAkn 9<br />
lahambahar dala hunttu' ata_harwn nndpl¡k arrmrnt<br />
agjn_hahar dirataklle_snldadnkakn Brrendan<br />
g añakn agarraran Ata ¡anta 7aharran Iagunt,akn<br />
ahre1u lago _<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1905-X data 1937-4-28<br />
mota 2-3 125 mota 2-3 130
Aditzak 238<br />
sarrera ebatsi<br />
jasotakoa ebatsi<br />
testuingurua Un_lihararsv_nuska ahMsi<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1 data 1973-2-8<br />
mota 2-3 131 mota 2-3<br />
sarrera abata¡<br />
jasotakoa ebatsi jasotakoa elhestatzerat<br />
testuingurua Iheska jnan Tiran 7azpi miliun ahatsirik testuingurua Rnia , _Iehur hnriak hi l-tit dukata_Kannady~Jauna_-<br />
1u7e7apn elhastplzarat ~tú~ hiltzakntan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 2-3 132<br />
sarrera ele egin<br />
jasotakoa ele egin<br />
testuingurua Soldado ainl7indariak ere_flgin_dnta haran hi lkura__<br />
paignn-an lahen aldikntz iragan nrt7iralnan ala<br />
agilakn nnle diran Vietnamakn Soldad<br />
am adkannak_Blxaran Iko<br />
sarrera elestatu<br />
aldizkaria Harria<br />
data 1961-4-6<br />
sarrera egiztatu sarrera elgar aditu<br />
jasotakoa egiztatu jasotakoa elgar aditu<br />
testuingurua 8erri7 ara agi7talu da Rareatapilar ei7tarian izaa_ testuingurua nahi I iknla mt]liak alear adihn itsaS-unt7ian<br />
nna llrta lar aivakn apunaan akari ditta apundnkn nurnhiean_llipit7akn (miniatrnak) _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
mota<br />
2-3<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota 2-3 133 mota 2-3 138<br />
sarrera egiztatu sarrera elgarretaratu<br />
jasotakoa egiztatu jasotakoa elgarretaratu .<br />
testuingurua Valencia -Frkaldepudnnt7iak itxasont'i hat __ testuingurua Han aLganatas rik agnn_dis a aurnpaka<br />
ptzilntu dutala dinn impera epietatu da H nmpikir 7nnhait anom Iapun-hiltzarkida - pisa<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-1 data 1969-7-24<br />
mota 2-3 134 mota 2-3 139<br />
sarrera egotzl sarrera elgarretaratu<br />
jasotakoa egotzi jasotakoa elgarretaratu<br />
testuingurua Paristarnk engr nndamandiaran erija piel apnt7i - testuingurua FimpannarLdwiahanda17anik_pnmita hari halar-i .__<br />
dipWenanb&j aman ligan Mandlgtrzan jaunak _ et"tsailaren lean alpertmtarahl haharrak lira-_<br />
Fsan-alak esas ata agin---alakAnin diWZta aurnpanaBadarat7i _hetriaLKissinper<br />
Ataetik-0 .t_dü~i danal paree dala anee<br />
sinistu_ara7ntakn<br />
- - - - - - - - - - - - - -------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-5 data 1974-2-7<br />
mota 2-3 135 mota 2-3 140<br />
136<br />
137
Aditzak 239<br />
sarrera elkar harto sarrera epaiperatu<br />
jasotakoa alkar-artu jasotakoa epaiperatu<br />
testuingurua VFNFC:IA'KCI .IARnIINAK<br />
tn QIAtarrA'kn i7nArringi QI17link Vanania 'kn<br />
jArdlmnat7R7 idA7tpn daha VlanA ata PrgQn'ran<br />
Artakn adi7kidatasunak min amntan dautsn IIAIia'ri,_<br />
Yllgnslnhia Ata hAfa artAkn tratAdua7 alknr-Art7An<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria<br />
data 1937-4-25 data<br />
mota 2-3 141 mota<br />
sarrera emendatu<br />
jasotakoa emendatu jasotakoa erabakia hartu<br />
testuingurua 1AgR harri hat agio dula harant7at Ata LAJA harri _<br />
hnrran.,Ah., . a7 7aintag ahingn hAi,u VRnRn<br />
pfthAkn hndiataran nnastan Ari<br />
flirAlarik(daputahtak) ggldatt ea amanda dicen_<br />
hitdint hnrtakn rlaspendinak<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
mota 2-3 142<br />
sarrera emendatu<br />
jasotakoa emendatu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera entaeatu<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota<br />
2-3<br />
testuingurua Fnaiparatuatakn iniri_lenangn aldi7 daIala_zigoL_<br />
riñenna A An di<br />
Eguna<br />
1937-5-14<br />
2-3<br />
sarrera erabakia hartu<br />
testuingurua 7umaya:ka.Rat7ar na_RusiatLgipu7knAr glviak<br />
hildurik Aila San Iña7in Cipn7kna'kn 7ainda j aulatd_<br />
ulanAAn .IAstts'an 1 a 0 undiknak jasuitAgn7iak __<br />
ripu7kna'kn semaizgt aitnrt7akn Arahakta_harhL____<br />
—dan<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera eraberritu<br />
jasotakoa erreberritu<br />
testuingurua Mernkan hn7ak haititu7ta ilahAthu hunAn ardiar*__ testuingurua Maiet7Rran hngnlta :hamaknradino dti hakhartik___<br />
hangn arragaak snldadn gu7ian snldatak amandalu irauten hnrian Jtarguak _ _<br />
dita tlilabe h&ha1_badausalehenáenn hehar d t ta<br />
--ituak izan<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17<br />
143 mota 2-3 148<br />
sarrera erabill<br />
jasotakoa entseatu jasotakoa erabili<br />
testuingurua llr - : . : . . . : rhaji_ testuingurua Fspaña'kn AIt,iAfihurLZlar_arAhilldahan¡k_n7j<br />
Antsaatu' jakin al izan da nndn (Goating.aia_Nlussnlini'ran__<br />
atkaaizkaten) ___<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1959-1-1 data 1937-4-29<br />
mota 2-3 144 mota 2-3 149<br />
sarrera epaiperatu sarrera eragin<br />
jasotakoa epaiperatu jasotakoa eragin<br />
testuingurua RlAgin hi7iak Agitan diardua aSpatxaan P7 gnrleko testuingurua nrain_EcnañA'ka .pagahttakn snldarlan sita u7liari_<br />
Fpailarian alunare Auurkashl dAhan a g iria e7 daha rlRi agio dieta hakqüzak.Jatagrrama7 hace Hnkn __<br />
nnatk__ontzet-adu- diptitaduad kunplihjtakamutitak_ ntzeuL_ekartzekn-<br />
Euran_aldezteak_ba ida7ki kviak A gin_dahez aragm~ezataa<br />
ppaipafAt7earan aurkA<br />
------- - -- - - - -<br />
- ----- -----------------<br />
Argia<br />
data 1922-2-26<br />
145 mota 2-3 150<br />
146<br />
147
Aditzak<br />
sarrera eragotzi sarrera orate¡<br />
jasotakoa eragotzi<br />
jasotakoa eratsi<br />
testuingurua Pasta pnlitiknan langilR nRSta niak nkarhidaknak_ testuingurua PAxistan aga7kmakgngnr Rrasn auSAn hAñA<br />
(lira la aragnt7i egin haar 7Aia kAñniA7 arantnmaz aga7kiñntakn hat Ar .lsi a han<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1929-7-6 data 1937-4-28<br />
mota 2-3 151 mota 2-3 156<br />
sarrera eragotzi sarrera eratsi<br />
jasotakoa eragotzi jasotakoa eratsi<br />
testuingurua .Insnrnn IAmmdia hora aharilik hora citaran ahari testuingurua _~AnnrninQ_Pn c1'ek idá7nnr)Lggnri7 ArtxR rliñn _<br />
fila AtxAtik Alkarta-hi,it,a oragnt7ia7 abArira 'Tarnikar Aria sailAk II Tnrrlalakl,atafa igasi<br />
1Anrti rliguta t ) IGanakblm namlnQaria 7iñar Inia7an aritarak suz arAtsi ditlta- _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota 2-3<br />
sarrera eragotzi sarrera eratu<br />
jasotakoa eragotzi<br />
jasotakoa eratu<br />
testuingurua lnglatara tA Prantzia'kn iiparingi aún testuingurua Inan dan astalanean ..pp7knA higarranaan.--__<br />
Alamania'rat,aa aragnt7i agin da' txlstlllAri-sarikatA hikañak izan ziran nnnnstian __<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera erahil sarrera eratu<br />
jasotakoa era¡¡ jasotakoa eratu<br />
nnnnstia' kn a rLatxaknak . arati t_iutari_ata-atagita___<br />
zulsiiana Para, Egaajaunajzan zan<br />
testuingurua paxintarakdradnlaslatik irn garlan_dauskuh an<br />
gnsiak a7 gaitu7 arailgn<br />
testuingurua (fli7nna7kna"ntzarkyaLpoliLhaLetatlLnitan ata_-<br />
nnakin asura amana7,-nndoran Azarnla_nisiak<br />
--- -<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-3<br />
sarrera eraldu<br />
jasotakoa eraldu<br />
testuingurua Paris - Pakaaren aldaba 9at7Ar NA grysiak_itagl ikn _<br />
inlastnkian jaialdi hal ata ngarnana RrAldu dau7 _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
152 mota 2-3 157<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
153 mota 2-3 158<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
154 mota 2-3 159<br />
sarrera eratu<br />
jasotakoa eratu<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-15 data 1937-5-8<br />
testuingurua arkaldarak gudarnste indarts la ~Lahi elA hain ____<br />
hatikn pesistnk ,u,ittlla_lagakn dilyya~$rtg,_<br />
mota 2-3 155 mota 2-3 160<br />
240
Aditzak 241<br />
sarrera erdiratu<br />
jasotakoa erdiratu<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Argia<br />
.<br />
,luantagi'kIanangn '<br />
munan sorh . zuan (nsliknkatan)<br />
data 1923-4-1<br />
mota 2-3 161<br />
sarrera erreboltatu<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota 2-3<br />
sarrera errefusatu<br />
sarrera eskuetaratu<br />
jasotakoa eskuetaratua<br />
testuingurua 7Annturren AakuRíRratltacla HapuiAtuak_bnzkalr=__ -<br />
7Arga Iage harrla<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-26<br />
mota 2-3 166<br />
sarrera eskusartu<br />
jasotakoa erreboltatu jasotakoa esku-sartu<br />
testuingurua l,Arn7tik phi dA AnthAlagatziA 7Adakn Anparedaria- testuingurua AlAxAndrsttaü_p7kAlAiun osua a maLazkap,_gsigdu_<br />
1~0n<br />
. . . • . . . . : hAt7ak hedan Asklt-CArtllpk nasta hirlA<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
162 mota 2-3 167<br />
sarrera eskutaratu<br />
jasotakoa errefusatu jasotakoa eskutaratu<br />
testuingurua pa f;AUllak az dn arrnfiisaban arrasuma handian-- testuingurua lnharnuak A7 du mainrita gngoid alele noi7 nahi _<br />
artakn snlasak Aoaitat7an haduta aknirlin- 9.i la l *l k<br />
7Arhait_- Kalaka,niha hn7kal la apochiak_pochiekja .in&aLa_<br />
--- 7Anatturak haha lauda A7in igtirikiluz noi7hada __<br />
HlikularaWkddaiaiAn lapa mano hnrL_____<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1959-4-10 data 1926-2-19<br />
mota 2-3 163 mota 2-3 168<br />
sarrera errefusatu<br />
jasotakoa errefusatu<br />
testuingurua lzraaldarrak arrAhmsAtmn dute_bilkura hartan __<br />
Itrkit,aa<br />
sarrera errezebitu<br />
sarrera espetxeratu<br />
jasotakoa espetxeratu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1 978-1 -26 data 1937-4-29<br />
testuingurua .Palencia:nJsitaka_etdazkarla_patxaratu_shata-_<br />
- - - - - - - -- - - - - - - - --<br />
------- - - - - - - - ---- - - - - ------------- - ----------<br />
mota 2-3 164 mota 2-3 169<br />
sarrera estreinatu<br />
jasotakoa errezebitu jasotakoa estreinatu<br />
testuingurua fla fauna._prasidantak_barrikstariaharrA7ahihtka_ . testuingurua lahaliar~a 7tan z L atY~hecti_haL_e .etreinat u_dula__<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6 data 1975-7-3<br />
mota 2-3 165 mota 2-3 170
Aditzak 242<br />
Barrera etsi Barrera ezagutu<br />
jasotakoa etsi jasotakoa ezagutu<br />
testuingurua 1IIrAtik AIIfAre AgilAa hañn AIIkareknRgrt ata testuingurua IngalAs i7pAringl g11711Rk _B1lhanian--hlnkenrik A7__jrirtArrAxngn<br />
Alsi AhAn Aren Francn'k roan dan _ dagnia A7AglIt7An daba<br />
asteRn kai nfi ietRa AIVknak gnaa7 hala iota haala<br />
7ati halan az nimia i7Angn ArAnbun haarkn nlakn<br />
1rariteuni<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera eurendu<br />
Barrera eurondu<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-3<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 2-3<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
171 mota 2-3 176<br />
carrera eta¡ Barrera ezereztu<br />
jasotakoa etsi jasotakoa ezereztu<br />
testuingurua ArINr111A testuingurua nUlarkAta halan falangatar cidra bit eoertt7!utA___<br />
Gruje haeri7Anak hatAtakn Ata 11rnngn ari A11AlAkn Ilt,i daba<br />
gnrahare gu7liak tayutlitakn arar nnaik aman _-pitugrr<br />
--<br />
Ildarileren 1R'gn nginduaran AraI17 g11dn-haruti atsi<br />
fungir ~ Rarman Rakin<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30 data 1937-1-10<br />
mota 2-3 172 mota 2-3 177<br />
Barrera ezereztu<br />
jasotakoa eurendu jasotakoa eZereStU<br />
testuingurua Menzeneraa ihnin igerctekn lnnego egin@han nlhin - testuingurua SFITANKFARFRInARIF7ERFSTIITAMENNIAN$ERRA_<br />
aurandr nai izan abran Giudad llnivarnUAria'n IAl1RTI __<br />
hgn n saldariak<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-18 data 1937-5-8<br />
mota 2-3 173 mota 2-3 178<br />
Barrera ezetei<br />
jasotakoa eurondu jasotakoa ezetsi<br />
testuingurua Goda-loki agokiek ahrnndu patean Snca, testuingurua GFRNIKA'Ki2Sl1AGAKFTARENnNn(~RFNI7PAB WIjnnndaralu<br />
ahan Arknldarnk<br />
-_-<br />
A ,,<br />
jFornpakn<br />
. . : - a<br />
zpauingjek~_-<br />
, „ :<br />
--__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
174 mota 2-3 179<br />
Barrera ezag utarazi sarrera eztitu<br />
jasotakoa ezagutu-arazi jasotakoa eZtitu<br />
testuingurua hal-aMi n¡71a1en3atilulakn ida7ti la lanak - San testuingurua Alta makur hnrrekin_linihlkn hadrlA ara i7anan _-<br />
MRrl7iAl-AgunAtakn hataanaggrhLta- _ fila ba rr io ahantYU herdlndurik i7 A ta_39 hainan<br />
azagtltu-arA7ikn Vira nnaki _-__ hprlas_ggld¿~dn_llgtgtsu.Jkus¿~a_unIza efettjk__-<br />
-- Pagrerte_ h haranaart Auihilaga gndagekatz<br />
a7titu -adn_akjtu3-hntA Fliasalriak<br />
IIatug°lak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
175 mota 2-3 180
Aditzak 243<br />
sarrera eztitu sarrera gaineratu<br />
jasotakoa eZtitU jasotakoa gaiñeratu<br />
testuingurua IIirearan gota hpharA7 ara minVahl dina Srhmiril__ testuingurua anat_n alandar ilvason3;nnariz halAtRArdo _<br />
ptaGlsrarrtFstning jallnak ata hilkllra hnrran 7irala gaiñafatll 7ig11r1 Racalutitar Kapa IAllnak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota 2-3<br />
sarrera fiteatu sarrera gaineratu<br />
jasotakoa fitsatu jasotakoa gaiñeratuaz<br />
testuingurua F7 dira Iu7a7 trahlan ari7an Gigkard rlFslaiog fauna testuingurua igatandar i7paringilariak_jarrtut7an doten tajuarL__<br />
pta Arahiakn hunVagiak harahala aknmalu Jira ala - : .w . . - -r -r<br />
lilsalu 7anhati patrnla saldukn daknn Arahiak _ haketsll ata hasta salarian izan onaren_aurkakoa<br />
Frnnt7iari Ata lar prazip t dala paiñnratuaz __-_-__<br />
Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1977-1-27 data 1937-5-10<br />
mota 2-3 182 mota 2-3<br />
sarrera funditu<br />
jasotakoa funditu<br />
testuingurua Kautaran oskualdaan mendi gas atik aran da__<br />
j7tgarri7kn alhur muiln hat agia7ki alhttrra7kn<br />
rnandj_hat dituana7 gern7 hi mil^ matra kuba_ata-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1910-X<br />
bmdihr du A xnas dAitsan dan-hArria _-<br />
mota 2-3 183<br />
sarrera gabetu<br />
jasotakoa gabetu<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
181 mota 2-3<br />
sarrera gainez egin<br />
jasotakoa ganez egin<br />
testuingurua Sana atA Morrvaihajan-ganaz-.agilpakkaltAugR1L_<br />
anrtl ditt<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-1<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera gaitzetei<br />
jasotakoa gaiztetsi<br />
testuingurua Gu7ian gainatik h k ahi Iran enin Aila-Sainduak testuingurua lnndrps- GArnika_birjndtLdahela_Franco'k ala-_<br />
Jaragtkarl nri gAitetaISla7 jardlln dahn inglalarWkn_<br />
da-AtA hnkhArdk dalakn VAtinan huíad h 17paringi g117tiak,<br />
askukn<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1932-9-2 data 1937-4-30<br />
mota 2-3 184 mota 2-3 189<br />
sarrera gaineratu sarrera gaitzetei<br />
jasotakoa gaiñeratu jasotakoa gaitzetsi<br />
testuingurua Acduredunnk aguardikn amaikatardiataa_hatzanü- testuingurua Ei1al h daifa hRlaalmaLmuntalzan_dihlmn gnrdR7kn_<br />
7lfala gaiñarAltl 7igun IdA7karibarp7iRasAidlla'tAr _ gtldll hnriAk gait7atsi-dilo HIiasain Iprdanlakn<br />
Kapa jAllnak_<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-28 data 1968-2-22<br />
------- - ------------ - ----- - ----- ---<br />
mota 2-3 185 mota 2-3 190<br />
186<br />
187<br />
188
Aditzak 244<br />
sarrera gaitzetsi sarrera galerazi<br />
jasotakoa gaitzetsi jasotakoa galazi<br />
testuingurua SemnrAMarhal pelen mintzatu da gA17taatsi7 _ testuingurua Mazare jant7ita ihilt7Akn altura izan da __jmpariali7mna<br />
7inIn ArA Mn,amhika7 agin gngn iñautariAtan ,rala ArtA hAña iya7 gala,i aun<br />
,tala Afrikan lahan turasumA rearsi7la gnhArmtpk aurpagiA AztRlirtk_1hilt7An kalatan<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1975-7-3 data 1922-2-26<br />
mota 2-3 191 mota 2-3<br />
sarrera gaitzitu sarrera galerazo<br />
jasotakoa gaitzitu jasotakoa galerazo<br />
testuingurua C;nharnamanduari gait7ihi 7il7ainn Raynnako<br />
pijAAk kaputrhinnan ata dnminirannan nido nkharri<br />
jnjamonduA Horra 7odakn jin-ara7i dltuan 'An -<br />
pppol' freidn hnik Pnhnkn jujann Aint,irarat _<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1903-7-24 data 1937-4-25<br />
mota 2-3 192 mota 2-3<br />
sarrera gaitzitu sarrera galerazo<br />
jasotakoa gaitzitu jasotakoa galerazo<br />
testuingurua Gisa hartan Niznn-ak salphirik gnrriR7kn salas __<br />
hnriak gaitaihiak dattdo Ipar-Viatnamlarrak Haran<br />
hake,kn planeri_harahala_ ata gatbiki aaab __<br />
ihardotsi dintn __<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 2-3<br />
sarrera gaizkatu<br />
jasotakoa gaizkatu<br />
testuingurua p7kaht nai á-n andan FspañA'rsn zatibel-ata _garatik<br />
IAStar gai7kattikn dngli ganta alirArakArIA<br />
zjzu -anda` indarl .su Ata lastareknan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-29<br />
mota 2-3<br />
194<br />
testuingurua lldaI-Arla7karitza'n_aga7kiñen aurkakn<br />
gnrdglakuAk agitskn .umaal hnarera deit7Aa<br />
8a1131gZfl-flQ,n<br />
196<br />
197<br />
testuingurua lrtglaterako izparinpiak llAliA'ra 5Arl7aa<br />
galara7nt7Aan it7iha aunrlia aman dio ttriagusi<br />
,moka Ja_ astontzaka a1amaniar_izparingLgt vtim -_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
193 mota 2-3 198<br />
sarrera garaitu<br />
jasotakoa garhaitu<br />
testuingurua Claki'rLetaAdamandikbamar-4ionduz-narhailu<br />
dihuto MAillahia Ata Mnnastarin<br />
Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
sarrera galdatu sarrera garraztu<br />
jasotakoa galdatu jasotakoa garraztu<br />
- - - - ------- --<br />
mota 2-3 199<br />
testuingurua Ramas 7n7ialist hnilarik andana hal nhadn da - _agurL testuingurua auzLhal nnuaztli hoza_nsnrn_agjn_dan a,kArn<br />
hnilan nnnglnrat ainl7in artikidu hat halla añal<br />
zjtakala-._7n7ialistan heran knntra__Drduan 7mialSL<br />
halak galdatu du aitikllhLhnrran had7Pla 2 _<br />
pnlnlat7Aa<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1901-2-15 data 1937-1-10<br />
mota 2-3 195 mota 2-3 200
Aditzak 245<br />
sarrera gaztiatu sarrera gezurpetu<br />
jasotakoa gaztiatu jasotakoa guzurpetu<br />
testuingurua Ministrnak a7karki i7itngk rtihipu ata hrma lar testuingurua j7pnrni gu7ufpalu agin<br />
pahtiAht dinten lannilaari* a7 dAt7Atan ha7tarrak _<br />
AAalda hn7kat7aatarik hnin hurhil Taran jandan<br />
j7ihta dapntato gai gnrriar jalar hailitsainkatn<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1906-4-20 data 1937-4-28<br />
mota 2-3 201 mota 2-3 206<br />
sarrera gaztigatu sarrera gezurtatu<br />
jasotakoa gaztigatu jasotakoa gezurtatu<br />
testuingurua Valencia- PAYictAran gudnntziek Rurrjana'kn kaia testuingurua FrnOatii rl taA7 dira1a nehijnn fraida, atA _hnaze____<br />
Dngnr AnagA61 dotaba gA7tigAhl drl Oastnllnn da la jrarrlatakn Apha7Ak ha7ala hilhnkattunk dirala __<br />
PInnn'kn jAlllari Adn gnharnAdnraak NAhnrk n7 dllti ga7uurtntr ahal izan AIA11auLhprtakn<br />
hikario-janarAlA hera_ikda haya<br />
Jakukntgslmaran amaitarat nula arras _<br />
aphezpikuaLea eakuko duran<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-30 data 1902-3-14<br />
mota 2-3 202 mota 2-3<br />
sarrera gaztlgatu<br />
jasotakoa gaztigatu<br />
testuingurua Pnrtugalaan ikaalaak a7 dira aknrt gnharnuarakin-_<br />
eta nnli7nk 7nnhnil maula gaztigatu dita mihia<br />
iuzagii 7iUalaknz hijr117AQ¡An AH-Al<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1962-4-12<br />
mota 2-3<br />
sarrera gebendu<br />
jasotakoa gebendu<br />
testuingurua i(atnlikuan alda7kn -Cjpt hilt7aak na7itar gnhamuak_<br />
gahandu agin ditngla AdirA71 dao Rarlín'gn gntuañAk<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-3<br />
sarrera gehitu<br />
jasotakoa geitu<br />
testuingurua lan andiak a7 diralA agio haar . diñq Aiderdian__ testuingurua 4^ CLUÍarenTnitll7akn h izigailuan pras inak<br />
aldizkaria Eguna<br />
Agind117 arl nsnnri haglra baño FIA'Aillllan tino aZ llahAilit7Akn hehar 7 i IAkan alba gliti7 Fl4Un-hala$^<br />
dualaakank lan andiehHgln-baflr<br />
data 1937-5-16<br />
mota<br />
2-3<br />
203<br />
204<br />
205<br />
sarrera gezurtatu<br />
jasotakoa gezurtatu<br />
testuingurua ranhemuak-.bi7pahindan ga7urlatu_duL7nnhaitak<br />
7iolana _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera gezurtu<br />
jasotakoa gezurtu<br />
testuingurua 'Arant7aou Mandi' itYaanaralua Tala te n nanañ _aldu_<br />
Tiran hnriak gaArd¿La ihi 'Rota ta A7nar_pl .aak ____<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera goititu<br />
jasotakoa goitltU<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-26<br />
mota 2-3<br />
207<br />
208<br />
209<br />
210
Aditzak<br />
sarrera goitltu sarrera griñatu<br />
jasotakoa goititU jasotakoa griñatu<br />
testuingurua lkatraran prA,ina gnilihi da ahunaranI,at hnrt,A7 testuingurua <strong>Bi</strong>t- hnrrsk (Fuskal-Hauiko_alkatRnk) n iharzun<br />
gatt,a ukanan zualaknan gnhernrra griñahra 7An az<br />
jakin zar gin<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1 970-1 -8 data 1 977-1 -27<br />
mota 2-3 211 mota 2-3<br />
sarrera goitu sarrera gudatu<br />
jasotakoa goithu jasotakoa gudatu<br />
testuingurua hiriaran nndnan hAlAilla handi hAt ukhAn dkk Alcaiak testuingurua RI7KARCIIMGUB11TANEIFN~4RIKGUDATIl7AN__<br />
gnilhe duhr hes pa-eni Ahen hil rJAit7A h- .4T70<br />
rnalarotrski hil lira nrann gntrra paintian hirn„r --_<br />
. . : - - . . . : - L-<br />
Tirn-akn gainlian nrann Ahn daikIA atcaiak cnldAdn<br />
hat Ala knlpaha hasta latir<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1908-2-28 data 1937-5-12<br />
mota 2-3 212 mota 2 .3 217<br />
sarrera gomit izan sarrera gudukatu<br />
jasotakoa gomit diva jasotakoa gudukatu<br />
testuingurua Harziko4aadaak hazala gnmit diraAuz- testuingurua Hoo-gadha haledi¡gaila az lilwke_hakharrik __<br />
harrialaknak haraziki aprwnrliz gaztan hurhasnak- Ausiannnn eta ,lapnnasan artwwn , haipan.Franlziak _<br />
,aLa_lap—ak _ ___ -__ ata_hertza_zanheiLerrasumen wrw hehai_hlkala____<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota<br />
2-3<br />
gudukatu__-<br />
sarrera gomitatu sarrera gudukatu<br />
jasotakoa gomitatu jasotakoa gudukatu<br />
.<br />
testuingurua Amerikaterat nnmifatuak dilo Nixon .ek asLaauma_<br />
pstsnla arndaak atoar hahar dutala ikusi danak<br />
hatean minbanwkn_nraikn pnra-haharar__-_<br />
lndu7triaran cnpeipZ_EIa hpraziki Molen -praz inaz.__-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera goreamendatu<br />
jasotakoa goresmendatu<br />
testuingurua Senegal hnrriak hanU zkinorasmandatu_du-hara__gAin<br />
jartlpA<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
mota 2-3 215<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1904-2-26<br />
213 mota 2-3<br />
testuingurua S,aura_lmpak hiraur_lekhutaan udukalu_dira<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1908-2-28<br />
214 mota 2-3<br />
sarrera gudukatu<br />
jasotakoa gudukatu<br />
testuingurua jiagen_aataan_ hnd izkLdira_nralno_.gudukalrL<br />
knmunixlekin .Saig_nnakn enldadnak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
216<br />
218<br />
219<br />
mota 2-3 220<br />
246
Aditzak 247<br />
sarrera halzatu<br />
jasotakoa haizatzeko jasotakoa hartaratu<br />
testuingurua (Rnudhistak 7irAn hara7iki kani Ky janArataran testuingurua ten apitakn arahaktasegon_duHleudtk.<br />
knntrA) Ata gnharmlaran knntrakn hatasnn hat prtAiAt7an A7 ha 7Íran are hAñn dAtnrfAn ilrtAafAn<br />
JnuntRt7An znlAla Ky janaralaran hAi7n17Akn p7kAnarañn RrdiAk hann Agitwrik i7Angn a7<br />
litekelakn ntaingoz_EidLniak hakatr& apingn lira_<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1966-4-14 data 1935-4-2<br />
mota 2-3 221 mota 2-3<br />
sarrera halzatu<br />
jasotakoa haizatu jasotakoa hatzeman<br />
.<br />
testuingurua lpar-akn Atsaiek suntsihi ata hagn aldeknak dita testuingurua lragtn nrt7iralR arratsean_hiri zaint2alekhatzemanbai7Aln<br />
ItNITA dakaknari amor aman arazi7<br />
data Anpehakn muthikn palta haL4)]._kilo liranjaran<br />
cartean e! zafa Gaizki apila ttipihndpk mm nahi<br />
hArtuak dira<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1976-2-19 data 1904-2-26<br />
mota 2-3 222 mota 2-3 227<br />
sarrera halzatu sarrera hauta-arazi<br />
jasotakoa haizatu jasotakoa hauta-arazi<br />
testuingurua Harritik ihaci ha7ata jpan_e ta hnrtz ilahata-__ testuingurua Haurac z iaI1stai_hau1a:HrazL-dlhl hn oni .--t- L____<br />
iragnnak 7ihaan Franteian Harriral it7uli da hora dapnntatii ikhactakn lar darasatan napar hnik Ata_<br />
kideknakin_hil7arturik hatear 7utala t(okngha ---------<br />
: .- : . . : dnki<br />
dalpracidentak ate a7Artaak dahi gArrAatla<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1982-3-11<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera halzutu<br />
jasotakoa haizutu<br />
testuingurua Villa ministrnak daliharatu nwn a lkata _puckaldnnari<br />
einl7inatewe jakin-AIpei7 auckaranhzialt7en<br />
mala ata ikurriña ere_beinttean -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1977-1-27<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera harrapatu<br />
jasotakoa arrapatu jasotakoa haute man<br />
224<br />
sarrera hartaratu<br />
sarrera hatzeman<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1907-X<br />
223 mota 2-3<br />
sarrera hautatu<br />
jasotakoa hautatu<br />
testuingurua Emperadrrpak hautAtu du_minislranausLha rria --<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1909-X<br />
testuingurua nnn jakitan dapun_Tnlnea ta .Danncti aldian arrapatn testuingurua HaranLLelotecanl._hupA_inflrixnerso_24_aka<br />
dituzleln l~ nuc_niwk merkat i ian ~autama n _prazinah.<br />
-- - ------ - --<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera hauteman<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herrja<br />
data 1935-4-2 data 1967-4-6<br />
226<br />
228<br />
229<br />
-- - -------------<br />
mota 2-3 225 mota 2-3 230
Aditzak<br />
Barrera hautsi Barrera hegaldatu<br />
jasotakoa hautsi (kontratua) jasotakoa hegaltatu<br />
testuingurua FmAki AmAki VRrsailIRsRkn knntratua ari nisn testuingurua fls_Gaul&^avionsZ_AnaletsiraiaLhS 2ltat u da---lligatrwn<br />
(Alsmaniak) -<br />
Alamanikfintahaatik a7tutala hautai nahi i,aq<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1935-3-29 data 1960-4-7<br />
mota 2-3 231 mota 2-3 236<br />
Barrera hautu<br />
jasotakoa hautu jasotakoa he¡ arazi<br />
testuingurua 'Apurtuarta'knak ara haren ha7kint7 arta7karia testuingurua FurnpAnnwri rtu Iahan Iahanik gnrnita hnri hal arad___<br />
,Ruta 711twn SIR ntCailaran 11-An algnrratarAJn haharrak dira<br />
purnpann Radarat7i hnrriAk Kissin ar<br />
minixlr na rRk úL<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
mota 2-3<br />
Barrera hedatu<br />
jasotakoa edatu jasotakoa esibarutu<br />
testuingurua jI q-wa1t7PB Franco' n Iwgunnk nrI Io dnhan _ testuingurua Alhania'n,hw malYñadwa sorbí r1a~En n1daJidFnrtil_<br />
~unu utsa hactarik A7 da n Ianangn7 AcnIdan:.gudarjnk hiinlka 7itaIak ._agia<br />
nstean asiharul u dahaz iaurgagudadak hun lkanraitan<br />
galtza aundiak_izan daha7 ghdarlti hink _<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28 data 1937-5-19<br />
mota 2-3 233 mota 2-3 238<br />
Barrera hedatu<br />
jasotakoa edatu<br />
testuingurua Franrn'k ..EJr,ksdi'kn itxasagiak ardilla da ikazalapdahl<br />
dnhanaran hastarik a7aldrt da Ingalarara'kn_<br />
lxasnnt7iAk_Rilhnn' z n<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota 2-3<br />
Barrera hedatu<br />
jasotakoa edatu<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
mota 2-3<br />
234<br />
Barrera he larazi<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
232 mota 2-3 237<br />
Barrera hesibarrutu<br />
Barrera hesitu<br />
jasotakoa esituta<br />
i<br />
testuingurua pilhan n keya aait t aukala~aYnterak iragari_-__<br />
¡van ahgnatik_nna,_z ItzL_i1Yasnni7i sarta d----<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-3 239<br />
Barrera higatu<br />
jasotakoa higatu<br />
testuingurua halazaiarlnipunrararLid<br />
d,0— inkara usilo<br />
k' d t nndnran wsi-__ testuingurua Fmaki emekL-Varsaillasei<br />
hipatzan (Alamaniak)<br />
kanttahuw-&El-naa_-_<br />
Oraiknan amarL din -------<br />
data 1935-3-29<br />
- -------------<br />
235 mota 2-3 240<br />
248
Aditzak<br />
sarrera hitz hartu sarrera hitzeman<br />
jasotakoa hitz hartu jasotakoa hitzeman<br />
testuingurua Innn rían igandaan rtaputatuak lanaan Ari izan lira testuingurua Irasnak kandtt 7in7kAlan nahi ala z_nror an nnatan<br />
nahi7 hudjata akhahatu Ra7paran hit7 harina 71aan hala hahar 7alaknt7 Hit,aman nlan ata sinatu<br />
hnri hunanbanza_snldAdn ata-ras=gnili atzalA<br />
jnanan<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1902-3-14 data 1935-3-29<br />
mota 2-3 241 mota 2-3<br />
sarrera hitzartu<br />
sarrera hitzartu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1985-1-31<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera hitzeman<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1911-1-27<br />
mota 2-3<br />
sarrera hitzeman<br />
jasotakoa hitzeman<br />
testuingurua landan enganahakn 7arnahi An nAn dllala __<br />
hit7amaitan dota ata a7 dula hilhat7an hodjataran<br />
amandaba& hai,ik<br />
244<br />
sarrera hitzeman<br />
jasotakoa hitzartu jasotakoa hitzeman<br />
testuingurua Harritik ihasi ha7ala finan ata hnrtz i[ahate _ testuingurua laskihaL-eJa segstarin iaiinakJiitzeman daukilte<br />
iraganak 7itllan Frant7ian Harrirat it711ti da harA han7AAl(¡¡halar errAnan dallk,IlAlA 7arlAn tiran _<br />
kidaknakin hit7arhuik<br />
' : . :<br />
hahar 7ntala Knlingha<br />
dnki<br />
Argehin ioflllslriadan<br />
---------------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1982-3-11 data 1972-2-3<br />
mota 2-3 242 mota 2-3 247<br />
sarrera hitzeman<br />
jasotakoa hitzartu jasotakoa hitzeman<br />
testuingurua Tima' dAihl amarikann Agarkari hatak harria _ testuingurua Ftainan alkata hat7uari hit7aman 7aiA4rasnnamn _<br />
hadatu 7tlan lamayal tamiliarakin hilzartu Tala Iihrat,an hartara tinaja<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 977-1 -27<br />
243 mota 2-3 248<br />
sarrera hobiratu<br />
jasotakoa hitzeman jasotakoa Oblratu<br />
testuingurua Hnri_agin du Brianri minislrn-nauaiak hit,aman testuingurua 7aldlhi- lora Fstahan-obirAlula Jmta_Estabaa<br />
dinte mahasti7ainari haiAn nna nrai arto hainn snd (__) Rara amA7ta ta candi gn7liari grita samin<br />
hnbaki hilhahlkn dllala aglIrA<br />
- ---------- - ----- - -<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 2-3<br />
sarrera hondoratu<br />
jasotakoa ondoratu<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1929-12-13 data 1937-5-2<br />
mota 2-3 245 mota 2-3<br />
246<br />
testuingurua SantAnflar-jnpuruatea_Fspa[la_-aknrazadu_paxistea__<br />
nndnratu darla haya7hl_Hau_ingAlAS I tsaSSalngnak-_<br />
- - ----- - ------ - ---- - - -<br />
249<br />
250<br />
249
Aditzak 250<br />
Barrera hornitu Barrera igorri<br />
jasotakoa ornidu jasotakoa igorri<br />
testuingurua Mundaari hirae agitan rtiñarduan sgA7kin het uri testuingurua Handik lao udAranhunran harrizaral)Nll-ret<br />
nralakn age7kin-7alaira jstri 7An r;ASnliñal jgnrl7An dota<br />
prnidu-nstAan AgeztekeAs¡Tan<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-25 data 1965-4-1<br />
mota 2-3 251 mota 2-3 256<br />
Barrera hornitu sarrera igurikatu<br />
jasotakoa ornidu jasotakoa igurikatu<br />
testuingurua lu : . . . - . - - . - . - testuingurua lguri Izan gkiuen jp7ala, pura 't nnrnur-q d~ Ghars'<br />
prnida aha7An pdn karrn prkmak ukan du arrakasla<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-30 data 1966-4-14<br />
mota 2-3 252 mota 2-3 257<br />
Barrera huís egin sarrera igurikitu<br />
jasotakoa huts egin jasotakoa igurikituz<br />
testuingurua Aedakigtr nnla jLagan hilahathaan armadatakn _ testuingurua C;nharnilAk pz drt majmita .g gnuik.ald a nniz nahi __<br />
pinteindri hateo asaldalu citan nrpikn Fcpeirjaka_- arar lilaka -<br />
gohamamend ukn giznnan knntra - Kalake alba hn7kal latea pochiak pnr.hiakin jos_Eta__<br />
Á ) Reinanhrpk ha m o handagaak aspantnak A7,kan<br />
rnamantnan huís agin echa Liaranknlpaa Ihasari 7anaturrakh a ba dettdTazioigruikiUrz nniz hada<br />
aman Tiran hnhandunak laskUIA tal'<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2 data 1926-2-19<br />
mota 2-3 253 mota 2-3 258<br />
Barrera igaro sarrera ihardetsi<br />
jasotakoa igaro jasotakoa ¡hardetsi<br />
testuingurua haca 7aigun ARIA Sentina adora jean dR henatart testuingurua eisahartan NiYnmak_alalurik_gnLdazko solas_-_<br />
haaiak naiI,itnak deudR Ipar-Viptnamtarrak Hwran -<br />
bekazko_planari ha rahalaeta--garhjki~ze1z<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1926-4-11 data 1972-2-3<br />
mota 2-3 254 mota 2-3 259<br />
Barrera igazi sarrera ihardoki<br />
jasotakoa igazi jasotakoa ihardoki<br />
testuingurua NeYalla_Chamhadein'eknnlitika Ata akanom testuingurua Hntka P aiakn)_euagarLkhandu_dinla pare<br />
pranrak Atnrkinnn angla i7angnd e b e l e A7aldu _ karguA F7in .gahiggn atsainrLihardnkiz_ihas_ag¡n_du_<br />
daulsa harriran hpri i7parkariAi iradrtn-saiurtatan_ Rusiakn amharharloreaLan-iauregirat nta_nLa¿han _<br />
Londres'knmerkahrak anma _ata_larLaldiak_igazi deRusiakn anldadnnk hairatua<br />
OLaII<br />
Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-1 data 1909-X<br />
- - -<br />
- ------------- - --------- - - -----<br />
mota 2-3 255 mota 2-3 260
Aditzak 251<br />
Barrera Ihardokl Barrera iragan<br />
jasotakoa ihardoki jasotakoa Tragan<br />
testuingurua Alahainnn nrhnit 7nin hnrtbki ihardnki 7ntAn testuingurua IInínn Rasnua ata Rangira Frlaitak muntatu mil,<br />
jrantaas hnrrl7agiak Maman harri hRdat7Aila hAt711k YAnaígna A7in hnhnki irAgAn da<br />
gaizki Agar ara7j 7Aitalarik Rrant minitrnaran<br />
rnintzaldi hat _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22 data 1964-4-9<br />
mota 2-3 261 mota 2-3 266<br />
Barrera Ihardokl Barrera iragan<br />
jasotakoa ihardoki jasotakoa iragan<br />
testuingurua r3uatemalar, ahal hazala qri rtira ihardoki haharraz - testuingurua HArritik_ihacibaZalg~oan_et8_hgrlz ilahale<br />
finan dqn agiinAkn Inr-ikara i7igArfiArAn nndnrik jraganAk 7itrlan Frani7jAn HarrirAti1-1ida hgra __<br />
A7knn konduan araharw hamaral,i mila lagnn hil kidakcakii hil7 arturik -hahei_zWata Knlingha____<br />
dira janarala haizatu ._Atmndari oakar harahala ihardoki__<br />
llil nrasidantak ata jazarlaak dita narraihl<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1982-3-11<br />
mota 2-3 262 mota 2-3 267<br />
Barrera ihardoki Barrera iragarri<br />
jasotakoa ihardoki jasotakoa iragari<br />
testuingurua --- testuingurua AurtAn ara~ida71i-hat7Alrti ha¡ iragari<br />
rnanila7lA7inna hatnl muntghl dihvta karrikatan iPmdarak_at a 1a,knA haba nh.A<br />
pta hpian_knntran haIRriihardnkitzgkn Armada<br />
jC]nrri du nnharnuak_<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1977-1-27<br />
mota<br />
2-3<br />
Barrera ikuskatu Barrera iragarri<br />
jasotakoa ikuskatzeko jasotakoa iragari<br />
testuingurua IN AKIKIISKAT7FRA<br />
_1-Ahorna' itaaSnnt7ian tngalatara'ra Rrllangn _<br />
dahazan 1- ¡la ama ikuskal,ako Rama te -<br />
nsasijnaz 7algn dagn7an jakitakntan .Aichalit-Siz_<br />
¡m agiIRn() Rilhwn'rwpl dita<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota 2-3<br />
Barrera Indargetu<br />
jasotakoa indargetuteko<br />
263<br />
264<br />
testuingurua Itdeacu_Rark jalmak Rrrdapasl'ara aguodalla n<br />
nctaraa Fntanta TYikiA dalaknA indargntntakn izan_<br />
ilota, dlnn_'Pracda' apun a[nknak~<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-5-2<br />
mota 2-3 268<br />
testuingurua pianlziA eta In galntara'rarl-gudont7iak e ikaragaz-__<br />
tan aginpn-daha arazn nnalan I altar ifagarikn fían_<br />
una batan R lhedrajuangr-dtra<br />
---- - ----------- - --- - --<br />
Eguna<br />
data 1937-5-1<br />
Barrera Irauli<br />
jasotakoa irauli<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-29 data 1929-7-6<br />
mota 2-3 269<br />
testuingurua Raah dgrit7an galnki innirjian~ hliltzia irauli Tan __<br />
nnaki Ala ira lagun ilak jlareliLZiraazauútuak___<br />
-- - - ---- - ---- - ------- - - --- ---<br />
mota 2-3 265 mota 2-3 270
Aditzak<br />
sarrera Iritel<br />
jasotakoa irlxi jasotakoa ixkuli<br />
testuingurua (inhArmtnnriik haarokn lagunt7a tA Andalu,i nido testuingurua Aainnon 7iklnmntnrroan 7notarik .Innnph_liüh9lLgu7ikn<br />
anniangandik alkartacun non hat iriytoa fauna 98 Irla hiri hnrtan hi7i lana auto halok<br />
ArAhnki nt1Rn jykuli du arrAhidn junta hntnan ata kas¿k_harahala_<br />
hiLda burilan han11 kolpan nndnriaz_<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1929-7-6 data 1969-7-24<br />
mota 2-3 271 mota 2-3 276<br />
sarrera it8asperatU sarrera izendatu<br />
jasotakoa itxasperatu jasotakoa izendatu<br />
testuingurua 'Aront7A7u MAnd1' itYAAparotliA, 7AIA la onaraño Aldir testuingurua ünlAkn gi7nnnn_(Minictrnsn)eskuka nirana_az---<br />
7iran horiak ga7urLt ditu 'Sota la Amar' ntxoak dukapu nahnlarp daos nnik -<br />
Anhartoon A7 daga lan- ttiniai_lntzaariAitaSatndu-_<br />
hilaron orr taial7endatltren-dana,.nnLnahi_izan rladin_<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1928-1-1 data 1903-7-24<br />
mota 2-3 272 mota 2-3 277<br />
sarrera itzali sarrera izendatu<br />
jasotakoa itzali jasotakoa izentatu<br />
testuingurua Fcnainian SAnnrajnun kRrdinntR it7ati do Fzeonnnr_ testuingurua ExAndori-( ,)FgnaILjai nRtan aman ngurh d't 1 g1L__<br />
nohi giralagun uritar__MaitA Askn la i7Amat7io lu7atsn _<br />
dan-aran g117tiai nera-wndn.lnria AA(IA nntatik-__<br />
zuzent7an dieL<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1957-4-11 data 1925-1-4<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera itzali sarrera izendatu<br />
jasotakoa itzali jasotakoa izentatu<br />
testuingurua 1 Ann lua_arA it7ati da7&udatan_ min hiziak gaina testuingurua ladanik -algar-adilu-duto depadRmA du-hadaka--_<br />
hadurik I117a7 7Apotaint7An ato a,konik hida htnlr 7anahtrrak harri7 ara. gAldAtzakn hn7ak-__<br />
Agitan Aramona cuanht7ia SauikL orneo ._Erant-A _ ~anatur i zendatuBk-zalflkn<br />
~Lia-zuan. gaztnnk__ ---- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 978-1 -26 data 1932-9-2<br />
mota 2-3 274 mota 2-3 279<br />
sarrera itzuli sarrera izendatu<br />
jasotakoa itZUli jasotakoa izendatu<br />
testuingurua Parisarot ilzulLdi -dapulabtak- homohnrlz.agua-__ testuingurua Jakitun ..hatzarrta hat jzandatutakn_askalu_ehan-hAran<br />
atrhntRn iragan entinan<br />
aran) al¡ a7tart11 rlagian, baño a usiauzaJaalal_ala_-_<br />
a7kar a rakalukQ-dala_azaldueaahan_ln<br />
------- _ -- - - Plymnulh a elaasakari suJaga agiaahan<br />
----------------------<br />
ixkuli<br />
273 mota 2-3 278<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1936-1-17 data 1937-5-7<br />
--------- - ---------- - -----<br />
mota 2-3 275 mota 2-3 280<br />
252
Aditzak 253<br />
sarrera izendatu sarrera jakin arazi<br />
jasotakoa izendatu jasotakoa jakin arazi<br />
testuingurua Mgr Vi-ni .teca Apezpiktlak izandatu rtihl hiurr _ testuingurua AhAndn undemeaa_heu_gjzonska in a7ken___<br />
jlikarin janaral , hilt7arraan 1 ajes St FctAhan-ak harri nna jakin<br />
araZi duan harri-gi7nn legiine¿Leta han ginen_hinibarrikalariact<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota 2-3 281<br />
sarrera izenpetu<br />
jasotakoa izenpetzeko<br />
testuingurua Fgindi~jardunaldinn anclaran alzo i7anpAt7skn<br />
aldizkaria Eguna<br />
trAnt7AtAr Ata ingAIAson r ArtaAn Agindeko agiriA _<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-3 282<br />
------------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-3<br />
-------------<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera jakinarazi<br />
jasotakoa jakinerazi<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1908-2-28<br />
mota 2-3<br />
sarrera jabaldu sarrera jakinarazi<br />
jasotakoa jabaltzen jasotakoa jakin arazi<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1969-7-24 data 1931-7-10<br />
mota 2-3 283 mota 2 .3<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1975-7-3 data 1935-3-29<br />
mota 2-3 284 mota 2-3<br />
286<br />
testuingurua Ezhimra[1n i?Tkinnrd7i 7nmhat_hiL_ela kcclpahl ukhan__<br />
testuingurua F7 dirA ara¡AhAil7an ha7tArrgk 17raal ata _- testuingurua Hnnyar- .lann h erida EtalSllnis Amarikataka<br />
F tocaran mtlgntan Rali te hndi,kiagn nldartzaIL- ArrsSllrAran Prasirlanta Tragan AglmAan jakin ara,l<br />
dina algara Sea7 ju-hidaeran hi Aldatarik . __ du nola Alemania kinka pashtaan_zan-alaJiahar__jitakala<br />
harahala inan_har¿_esku amaitaa .<br />
sarrera jabaldu sarrera jakinarazi<br />
jasotakoa jabaldu jasotakoa jakinarazi<br />
testuingurua Idilri ocian hA7ta¢Ak jahaldu 7i rala_L.ibanen_azken-_ testuingurua [;Inian_Tña¿at Mlwmlinimintzalri da_AIA jakinarazi<br />
hirll ASIR halan 7nrigait7A7 sea harri7 pi7tll da zarnAhi garthAtll dAdiAn hnrAk haca Rp nhidaa __<br />
flsirn duelanahnraabalduuik_$ehe<br />
sarrera jagi sarrera jakinarazi<br />
jasotakoa jagi jasotakoa jakin-arazi<br />
testuingurua RFSTFMATXINADAAAT testuingurua urlarrilArarL-aneo, Frsnt7inkn_miniyl¿nan<br />
Alganisian-Frki arto prnhernt7i hAt7uatan gudariak knntsaiútak ¡Rkn-arezi dll dahakavan ziluala IAuasaldatu_di¿a:_asatdatu<br />
adn jAgl_diranokdcnmunislak_ politika_mllimandn-_b baroin~corzata¿_bat_~____<br />
EuskaL:Her¿ian Fnbata<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
287<br />
288<br />
289<br />
285 mota 2-3 290
Aditzak<br />
Barrera jali Barrera jaulki<br />
jasotakoa ¡al¡ jasotakoa jaulki<br />
testuingurua tlsto i7Ailakn Tan Atsai nhinn knntra lar nahi jalikn testuingurua jMol&hlinl7agrak _garAipAnPrAn ilRArnfAnA7 __<br />
7 u .l a mozknrtute Rlhn'k r h d' - i7Annn cuate jaulki<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota<br />
2-3<br />
Barrera jardun<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
291 mota 2-3 296<br />
Barrera ja urtl<br />
jasotakoa badiardu jasotakoa jaurti<br />
testuingurua izar onek amnteraknen Ara, hediArdll (hurrukekl testuingurua .Canana s' Ate 'RAIAAras' Arkaldgran dastrnyq[<br />
direlaknai arasnka Aai Tiran Ata 150 hañn cuAgA<br />
jAlldi<br />
yaga<br />
Al11sA7An<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10 data 1937-4-28<br />
mota 2-3 292 mota 2-3 297<br />
Barrera jardun Barrera ja urti<br />
jasotakoa jardun jasotakoa jaurtitzeak<br />
testuingurua hAt7Arra apin ahen lista danez Fapañare gagnzkn_ testuingurua ItAliA'tik_jngalandaL_iz fkariak iarrlilzaak-_-_<br />
glIrlArian hieikima17A7 jArdllteko EannAfi' k PrgltArAbAn numen rlaeistAr i7parjngialL__<br />
argitaratulakn ida7len-hatdzan_du-,&orhlull<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10 data 1937-5-12<br />
mota 2-3 293 mota 2-3 298<br />
Barrera jardun Barrera jauzarazi<br />
jasotakoa jardun jasotakoa jauzarazirik<br />
testuingurua p iatan_a[tlle[iakMAdrnd erina suega lallrhtan-_ testuingurua Evian-eko_auzapaza_hlLdu1a_pleztika_hi_puska<br />
jerdlm dan<br />
jAU7Ars,jrik<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-24 data 1 961 -4-6<br />
mota 2-3 294 mota 2-3 299<br />
sarrera jardun Barrera jazarri<br />
jasotakoa jardun jasotakoa jazarri<br />
testuingurua fiau[ -0ni7az ldr__Elan''AkináardunandnrAn- pnzpari __ testuingurua Hadzalda, ministro _barrial_-DnalsLdule 1<br />
jritri tinte araheñiari-1d, du AVAri-era7natakn d'hnnal¢ dei,ko-khunIVAA¡pn khant,aa aalatari-minlstru<br />
h1r_Spaok.'ak. Riar eretSAtdRLartukn duM_ hall_ Ra'itekan_Grainn_zeL egin s alla_bodan :_halna__<br />
FdAn alilnndres eraknajdu[llu_-inle_ minietrnari_aski 7RIA hi GIArí-_ -_<br />
jA7Art7eA bojen iriurikn p uziari_ Arakuslaka<br />
harnnridikailzinak_ salatAriak pakalukn dutAla<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-28 data 1 905-X<br />
mota 2-3 295 mota 2-3 300<br />
254
Aditzak 255<br />
sarrera jazarri sarrera jO<br />
jasotakoa jazarri jasotakoa jo<br />
testuingurua Fta nrai ikhustan dlhigun acaldura hauk nc nman testuingurua Cuhatik Landa WAshingtarinrajn dii C ;rnmykú--<br />
¡lira haetapnn hat hai7ik' ajan Franl7inkn IanQila arrnt, harrinkitakn nisn minctrnnk -<br />
7n7ialist gri7iak atgarrnkin hlt7Amink hida mira<br />
nahni7 Mine n7knrklagn jA7art7akn maiat7wrnn -<br />
lahAnaan<br />
aldizkaria Eskualduna , aldizkaria Herria<br />
data 1906-4-20 data 1974-2-7<br />
mota 2-3 301 mota 2-3 306<br />
sarrera jazarri sarrera jokatu<br />
jasotakoa jazarri jasotakoa j0katu<br />
testuingurua 7nnheit jpnaral ja7Arri 7Ai7kn Cdnidart Piasidantari_ testuingurua Agnrrilaren 96 eaa. ort>nale arlxtsa[ekin---_<br />
hadnrat7iek iriAn jandaAAthnrrjda ka ik<br />
hrnkalu arto<br />
Harrikrl_arrachiñoIat' nackatcha kantariakin jakatli<br />
dita kampetinr kantari ala cninulari jakintsu trahe__<br />
balzu (Fli7A nlizin_hateanJI-__ _-_-----<br />
Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera jazarri sarrera jUjatU<br />
jasotakoa jazarri jasotakoa jujatu<br />
testuingurua Franrotiarrak az dita kMtant NaparrnakrikArlirtA7<br />
Isla 7ulan kArhYlak jA7Arrikn 7irala<br />
1 nAn Fiicknlar Ahart7alAri .ta7Art7pkn onda alta__<br />
eQeriu-dlrasdn-bahit7at isilik A_ggn<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota<br />
2-3<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
302 mota 2-3<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
303 mota 2-3<br />
sarrera jazo sarrera juntatu<br />
jasotakoa jazo jasotakoa juntatu<br />
testuingurua Larunhatakoa_jazn_az_dedirl nnt>iatamatn hAnr--_ testuingurua Rainan harrikilan Markatit ínmunBan_aadUrlAhAnAi<br />
ngintupk mrrAtiA7 ta adinna7 Amnngn dirwlArik, iAur1_d~~lA 7 in- wlA_pgpki d ir.l a juntahl__<br />
yaka7<br />
-----<br />
Furn pgp<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-10 data 1973-2-8<br />
mota 2-3 304 mota 2-3<br />
sarrera JO sarrera kausitu<br />
jasotakoa j0<br />
testuingurua Elptin_aldesn hara7iki indartsu_harn la lila ___ testuingurua Eadakjou jtst wkp riahwiata hnlaknak- _aginak_at3__eban<br />
ararinak , una hat711atan jnAldi gnrdiñak agin s,itaknak taushirgdyuziak-_hairike __-----<br />
' baña pura mulillak curan-aharikn_hjrak huruzagiatptik_has- nrnisrBCras..QaizkL_kausltzan_---<br />
7aint7en_ata A nlda7tutnn diuizlela.<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
2-3<br />
307<br />
testuingurua Hnriak_nrn_agiak 7irala jujatuclule_Indiakn juja<br />
P siek, i an knntra ala hora, jarrie hora_-_<br />
ripputatii alkian atalegearan araherahera .<br />
demicinnamhahar 7irala aman-et& aa hia00_aL<br />
d"p"tat" pracantptu--- ------<br />
kausitu<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1904-2-26<br />
308<br />
-----------------------------<br />
309<br />
- - ---- - ------ - ------ - --<br />
305 mota 2-3 310
Aditzak 256<br />
sarrera kausitu sarrera kokatu<br />
jasotakoa kausitu jasotakoa koka<br />
testuingurua r;ueiatan kargilta nnranik altchatua zapa zan testuingurua A,ctatutn lagaa aundia da ata hartan knka dazakagu<br />
janaral aiphatu hat Sanjurjn dajthua Sanjtirjo aldip .tAn haduge hasta lapa guvtiak_<br />
janarala hilbarat knnranatua izan da Minichtrnak<br />
kaualhr ruta gaztigua handiakna eala ata knndanahi<br />
Aula galaratan Ainiteak galdatn ruta lagnra hnri<br />
jnaral hnr anual<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1932-9-2 data 1 931 -8-30<br />
mota 2-3 311 mota 2-3 316<br />
sarrera kausitu sarrera kolpatu<br />
jasotakoa kausitu jasotakoa kolpatua<br />
testuingurua Etxa hndakn askalar hakarra hamakagarran - testuingurua hi_I]laetika-._ouska _jaLtamzirjk_ IziigarLLknlpatua-___<br />
- . .- --r - .-r r . .-r- . - jean da ntteirsia niegan gnieik ata nspitalarat -<br />
isosibl diran jandaak prasn hazala gaiditu lira, _ nrdukn hiL d& dnLhusludk~<br />
nihu-marnrmaka jaggimba askaban nttala _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1 961 -4-6<br />
mota 2-3 312 mota 2-3 317<br />
sarrera kexu izan<br />
jasotakoa kexu dire<br />
testuingurua knmunist ata harlea ncrepuhlikann lramaenn haba testuingurua parpignamekn nndnan~_hj_aula i gauen_kan1La-jeigarri<br />
kachii lira ae dulalakntz harahata lid-aM j_ jnaoik-_s,i-hi1 aja_knlpatu hat rartak gaita hittsgk-<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
--- -<br />
-- - ------ - -----<br />
data 1932-9-2 data 1968-2-22<br />
mota 2-3 313 mota 2-3 318<br />
sarrera kexu izan<br />
sarrera kitatu<br />
------- --------- - -- - - -<br />
sarrera kolpatu<br />
jasotakoa kolpatu<br />
sarrera kondatu<br />
jasotakoa kexu dira jasotakoa kondatu<br />
testuingurua Corsa ugartakn jandaak, ata mnida herazi h alez__-- testuingurua Kissjngar_hara_minixlra aipahiarap_madioz<br />
prranbaleak,kan¡Jira haieik ala Ilaliann unbiak Arnarikak mundukn haraL-himatak oro kurleatzan_<br />
yaya ata nahhnn eikintzan dutala jlsasna,_Earan_- dihtpn henhoran.jxiijk-dag n Rus ja_-Fgun halan<br />
ka uafan hnhaktaraknstakn du1e naskl hunha-baL__- hizkiiadaan hauiz alparcel_ dtLhata_hutua__hafakln--<br />
Za rtaraei Rastiako pnrtuan - --- hahaz dala nrainn kondatu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8 data 1974-2-7<br />
mota 2-3 314 mota 2-3<br />
sarrera kondenatu<br />
jasotakoa kitatu jasotakoa kondenatu<br />
testuingurua (nnnnstiarrak_galdu) 13ianariaknrrrangn_- testuingurua $us¡ak_~ta_haran_ydixkida_zan hwilaks alhu ,_hariza__<br />
Pstiknkata nnnnstian ieangn da lira ara gallean _ 8trzink knndanwlii _~L19_1Lialr78miflran_ydjLka~<br />
harina__akaho_Donoslrar2lLktaluknjlrala unta -_- _<br />
llago ------<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1923-4-1 data 1979-1-18<br />
mota 2-3 315 mota 2-3 320<br />
319
Aditzak 257<br />
sarrera kudeatu sarrera leher egin<br />
jasotakoa kudeatu jasotakoa ler egin<br />
testuingurua (:ArrAit7ala 7nnhait ara akrtsatnak diva jadanik<br />
GnuIart a7 dutala ha7tArtu hAran pnlitika harak<br />
kudAAhi nahhi,<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
mota 2-3<br />
sarrera kudeatu sarrera Ieporatu<br />
jasotakoa kudeatu jasotakoa leporatu<br />
testuingurua Xissinna r hora minixtrn Aipatuaran madin7 testuingurua GIIRFMI1TILAKAHEB1QAR17IGnRIK_ANQIENA__<br />
gmarikak mimdukn harat-hunAtak nrn kudAat7an 1FPnRAT7FNnAlITSF<br />
aldizkaria Herria<br />
hi7kitartaan•harri7 Alpara7i du hora hunia harñkin _<br />
hahar dala nrainn knndatu<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2-3<br />
sarrera kurritu<br />
jasotakoa kurritu<br />
testuingurua Haldudan asta hurtan Fspainiakn .aüaga-errapinak<br />
$urrilrt hAharrak dita Kataluñnn ppaindi Ikusi hahar<br />
nnlA arra7ahit,rnkjzanan disan--__<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera laketu<br />
jasotakoa laketu<br />
testuingurua lñungn astadn=t7iri pura kai nnatara ianaria _<br />
akarlari k A7 AulsalA IAkAhikn asan ahArt Ata askoL<br />
5inistuM aZ haiñan surak4aakingn daha 7argatik<br />
A.snnnk lasa anin ajluan, ainl7at aula eIa_zabaldu<br />
hara h .i<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera laudatu<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-9<br />
321 mota 2-3<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-9<br />
322 mota 2-3<br />
323<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1912-X<br />
jasotakoa laudatu jasotakoa lothu<br />
324 mota 2-3 329<br />
testuingurua sara7 'Pravderuina kazatak hai a1alkiumonita' ____ testuingurua Arats hAr ttatik_halan_aoldatia_baLsarihu_dajCilra_lrAntsas<br />
knmunistan Agimkariak IAUdahi dota hirikn kasarnn hataan_hnrdi analla__Ganihal___<br />
raandhL lahan inioixiro nisa_bartan haititu r rkaldikaJothu_daJahAnik_eta gato hainnata puntaz_<br />
haldurrikTah"udukaht atsaiak haraJagun_guziAk Aim7inana_IranpnraL baizulu_soim<br />
lastarra<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1975-7-3 data 1916-X<br />
testuingurua ARMA-LANIEGI RATFK 1 FR ECIN--_<br />
sarrera lerratu<br />
jasotakoa lerratu<br />
testuingurua Astaak astaan ondn1IIL-Ia rrat7An,_ala_tlapulaluatL_ahorran<br />
Nni7 hada .lnharat ignrrikn ditu7ta nahesi<br />
- ---- - ----- - ----- - ------------<br />
mota 2-3 325 mota 2-3 330<br />
hnciak7<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-19<br />
mota 2-3<br />
sarrera IOkartu<br />
jasotakoa lokartu<br />
testuingurua azao_arisan pnlliki_knkahuik -aza_bal_bluukitaizet_<br />
hadurik Inkadu_d>ue<br />
sarrera IOtu<br />
326<br />
327<br />
328
Aditzak<br />
sarrera lotu sarrera m endekatu<br />
jasotakoa IOtu jasotakoa m endekatu<br />
testuingurua 'Arrnla' daita hatanima harriz Inlu da hora _ testuingurua Rara hLnrlwkida_hAititlt Parican prosa di ranak<br />
¡Inntzartan mnldat,aari natfarra minirtrnari hal-era7i din maza hat<br />
_ hilahata hat haIIla_lihra_ditzan hgrg~ngtan<br />
Aastanaz goharnukn narhaiti azkarki mandakaiuku_<br />
dI<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14 data 1982-3-11<br />
mota 2-3 331 mota 2-3 336<br />
sarrera lurreratu<br />
sarrera menderatu<br />
jasotakoa lureratu jasotakoa menderatu<br />
testuingurua Un ontakn aga7ktn zalaira bvarat7aan azhaar haL testuingurua Rizkaia /atznkoak) f ;urirli-lsaaa<br />
izan
Aditzak 259<br />
sarrera miatu<br />
jasotakoa miatu jasotakoa muntatu<br />
testuingurua pahi luka hautalua izan darlin dapulahran artaen testuingurua Fla huna nula munlalu datan tnilagna<br />
0iznn multchn hAt afara hnri hahar hazala Prasidant .mean Piarra<br />
miA t z a k tL- PlaSidanL~rda~~___-<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1934-1-26 data 1959-1-1<br />
mota 2-3 341 mota 2 .3<br />
sarrera miatu<br />
jasotakoa miatu jasotakoa muntatu<br />
testuingurua 1nulsaau mataran aintzinaan hi ntn muta zituztan testuingurua jaS.'erdajaunak aderki muntata7uanjazarkundaa--<br />
.~<br />
arranaz Gnular knmimirtan Aldo Ari zala_e1a_ai-<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-3<br />
sarrera mintzatu<br />
jasotakoa mintzatu<br />
testuingurua Ilntzi hnr¿an kapitainn mintzatn da Hailaral_lajdu-pta<br />
arrailakn anta agin ndan haran iragan-ntrlia<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
mota 2-3 343<br />
sarrera mintzatu<br />
jasotakoa mintzatu<br />
testuingurua Sarmrjzmnaz ara mintzani dn L;isnard d'Fataing __prasidanta<br />
italiann hunr,Agiakin -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1981-1-29<br />
mota 2-3<br />
344<br />
sarrera m untatu<br />
sarrera m untatu<br />
aldizkaria Herria<br />
arranmimamnRUJA-<br />
data 1964-4-9<br />
342 mota 2-3 347<br />
sarrera muritu<br />
jasotakoa mUritU<br />
- - - - - - ------ - - -----------<br />
346<br />
testuingurua Andpainga_Seminarin IxikiTa _ziarns[La_da_(<br />
Rañan n-,.~r nnura QAlanta Ftskal ariyan zapiyad__<br />
ikastatuaasugal dn pilan_mudti da<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
- - -- - ----------<br />
-------------<br />
mota 2-3 348<br />
sarrera nagUaitU<br />
jasotakoa nausitu<br />
testuingurua Ela-4ahoriagitaL_da:_lwgnita=hibozai<br />
iakharzjk_ am mita dita hnlakndk nahL9LSutanak-__<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1902-3-14<br />
sarrera m untatu sarrera nagusitu<br />
mota 2-3 349<br />
jasotakoa m untatu jasotakoa nagusitu<br />
testuingurua Ealflra_alza kig n itnani haran gutaLtean~kuSlae___ testuingurua Fskrz_(aZkana)__ ipuZkoata_tlaparoaai ntakala____<br />
Frran dauku nrnk arras nndn dakimunA inigaria ( ) Rndik a Pipu zkoarak_nagiLsawo--_<br />
yazlariarantzaL hit-tnki hR Lhahatiíuguialnu ntatI dira D tdu_hate_la~taiaii alían Litaun_duan<br />
pRlntakata JLahaZ1111C<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1932-9-2 data 1926-4-11<br />
mota 2-3 345 mota 2 .3 350
Aditzak<br />
Barrera naguaitu Barrera oldartu<br />
jasotakoa nausitu jasotakoa oldartu<br />
testuingurua Horca hora, manizmna XinAlik nsnki haztadua, testuingurua agin znrrntvaka, s11rrian artzwrt rtahazan guztijai -_<br />
linmt,nixt knntsarhArtnraak haitirA rAllsitnak rleng pldAdutan (IaoiA-AlamAni)<br />
Xianping sinakn nausi harriari askar<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1981-1-29 data 1937-1-10<br />
mota 2-3 351 mota 2-3 356<br />
Barrera obrerazi<br />
jasotakoa obrarazi<br />
testuingurua bartn rhadaak .o zara,iko aman dituzta<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1929-12-13 data 1969-7-24<br />
mota 2-3 352 mota 2-3<br />
Barrera oharterazi<br />
jasotakoa oar erazi<br />
jasotakoa Oldoztu<br />
testuingurua ¡aun Aldika_me aan aurk haragana ir ant,kala_ testuingurua Dndn nldnztil_geha_ezezkna Azin amangn zafa nsnki_<br />
par AraniA, askaera aha¡ _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-5<br />
mota<br />
2-3<br />
Barrera ohoratu<br />
jasotakoa Ohoratu jasotakoa onartu<br />
,<br />
testuingurua Lttatrilaran ?O .an, tranlsAa Ala alaman haui -_ testuingurua ftainan Ipa[_Koreak_aiajakin_arazidu_az_dl uaIc _____<br />
: - ., ent _ nnartzw Hanni .wkn nnharni~arg0_yttal5ak~<br />
zanak ata_Adenauar alaman lahan miniatro zanaVL__ -_ _---agiiL<br />
, mAn nknrdngran hnooi Tg_arran utta bur a-___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1983-1-27<br />
mota 2-3<br />
Barrera oldartu<br />
jasotakoa oldartu<br />
testuingurua 1Olsoen hatdurra haharazikibandiaoldar ban<br />
haitira Alimalaari Ata jandaari hacwfi<br />
- --------- ----<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1910-X<br />
mota 2-3<br />
354<br />
Barrera oldartu<br />
jasotakoa oldartu<br />
testuingurua Fz dirA ara jahalizan haztettak Izraal ata<br />
Barrera<br />
lira algariL'Ruaz uf idearan •h aldatarik •_<br />
oldoztu<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
353 mota 2-3 358<br />
Barrera onartu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1979-1-18<br />
mota 2-3<br />
sarrera ondu<br />
jasotakoa ondu<br />
testuingurua 1nglataraLbaL zan _oraiñada_nagusi.15233_matra__j<br />
gnn nao ata Oran ig otea-ood1LdaLLbaña .Mario_PaZik<br />
15 .fi55<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
-<br />
357<br />
------------ - ----- - ------<br />
359<br />
355 mota 2-3 360<br />
260
Aditzak 261<br />
sarrera onetai<br />
jasotakoa Onesten jasotakoa ontzat eman<br />
testuingurua 1 aga harri ha¡ egin data harenbat ata Iaga harcL_ testuingurua J ntzat Aman da txns1apa_ata- Fiankalt7ainrüak ahal __<br />
hnrreo arrebata A7 melote gahlagn hai7a i7Anan fla7Akaan nAatrrian asma hnrri 1Agant7Rw arahaki da<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
diraleriktdapadahuwk) geldat7ar amando dilan<br />
hadiat hnrtakn dawpandinak<br />
data 1900-3-23<br />
mota 2-3 361<br />
sarrera onetai<br />
jasotakoa onetsi jasotakoa ontzat artu<br />
testuingurua aski dada kainu hat agitare ata halda 7ai7kn 7nin -<br />
Jarrnka hn7Aran amaitarat Hnrra nnla agitan ari<br />
pntnlemandu gu7iak •nnatsi gaha hantarrarat rentad<br />
jlitavtan<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Argia<br />
data 1901-2-15 data 1922-2-26<br />
mota 2-3 362 mota 2-3<br />
sarrera onetai sarrera ontzat hartu<br />
jasotakoa onetsia jasotakoa ontzat artu<br />
testuingurua Frrent7iak drat7kre soldado andana hat Tnmhalhayg__ testuingurua Irrrkiak-aztau_nai-$anco ren asmng-oplzat3r11L_jaunaren<br />
gnharmaaran Iagunt7akn adarme ia7artu --<br />
7ai7nrAn knntra tiran lagunina hora az_dala<br />
------------<br />
Frant7ian halaren danataz nnatsia _-<br />
- - - - -------- - -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1972-2-3 data 1937-1-10<br />
mota 2-3<br />
sarrera ontzat emen sarrera OspatU<br />
jasotakoa ontzat eman jasotakoa ospatu<br />
testuingurua nintana7 arrean, hainA a7 iat muelan haraan ata--- testuingurua Lengo lgandaan-nspatu 7tilan_Eodayylnpalnta laku---<br />
InglalarA'k a7 duela inongn asirik nnl7At rematan _ harri-batan 7ahRlkundAn<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-28 data 1931-8-30<br />
mota 2-3 364 mota 2-3<br />
sarrera ontzat aman<br />
jasotakoa ontzat eman jasotakoa ospatu<br />
testuingurua Francn'k Ftt7kadLrwn hidazkaJoriuu-nAin nnteet -_ testuingurua ITALIA'NBAKAIDF_HIAHEL111i3IEUHENAnSPAIZEtL-<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
mota 2-3<br />
zsa¡n lnpaÉa-snrtlLehea~enengn nitrar rana iTandaz_-nspaW<br />
_ahanJlalaII<br />
- ----- - --------<br />
aldizkaria Herria<br />
ontzat aman<br />
data 1971-2-18<br />
mota 2-3<br />
sarrera ontzat harto<br />
testuingurua Lora A M V, inalalAra'kocda7kariak, hora __<br />
(Jnhamaaari asan din aiiptntAran asmnak nnIzat _<br />
adzen~hedilu7ta, harak hora tnkitik alela aginpn<br />
d-l8<br />
sarrera Ospatu<br />
366<br />
367<br />
363 mota 2-3 368<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-10<br />
- ----- - -----<br />
369<br />
365 mota 2-3 370
Aditzak<br />
sarrera paratU sarrera plantatu<br />
jasotakoa paratu jasotakoa planta dadin<br />
testuingurua Neguci parahos da nal Rlirgn Nafarrnakn testuingurua Fcki indarrak aldiz dieta frpnkna hahaiti ari dala_-<br />
JleputA7inna FnrAlnen riiul jehak kanpnrat ignrt7An rlihvtalgknt7 hsran<br />
nntanunak gernaren hAlduaaz , haldur heitira __<br />
p7karrakn gnharnu cal<br />
nlanta dadin Frant7ian<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1980-4-24 data 1978-2-9<br />
mota 2-3 371 mota 2-3 376<br />
sarrera partitu sarrera plastikatu<br />
jasotakoa partitu jasotakoa plaztikatu<br />
testuingurua IarnseIAmatik partitu atnt7in franlcas presidenta- testuingurua n jela 7nnhailsslaa¢anpan pla zlikatua lzarLpla<br />
judo IAh-n minirtrnA hardketerieri mint,atu Tan pnl'7s alee hat igande gnt7aldaen español<br />
lira hiek hatean _ hanka bi t - - - -<br />
_ 8i,kasutan hnnha_7apartAt7a_hnrian nndaany .<br />
i,kir'el a n mt rn an F T A<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1982-3-11<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera paU8atU<br />
jasotakoa pausatu<br />
testuingurua Lahan alrtiknt7 icen den urtaan Tragan di _ _<br />
Miarrit7akn airapnrncAkjendAren mune, ajan<br />
1471Bn_airapariu hnrreten pau5ahl ate Airahl _<br />
diren aireknak 54A22bidaiari --<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota<br />
2-3<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1936-1-17<br />
mota 2-3<br />
aldizkaria<br />
Herria<br />
data 1973-2-8<br />
372 mota 2-3 377<br />
373<br />
sarrera sakabanatu<br />
jasotakoa sakabanatu<br />
testuingurua LanikThekn lannileek milni_hal_diLa-Alamani'rL-___<br />
Staltin erian lanik gettekn lang'Iaeaasrlzea i7a -<br />
aldizkaria Argia<br />
da_Poliziaktlak a'patazsakabanatu ditu7ta_langileakz<br />
atrrilu_askn_izan_dtrt_b aita piltzapaen__sartutaknak-<br />
-- - -<br />
data 1923-4-1<br />
sarrera piZtU sarrera salatu<br />
jasotakoa piztU jasotakoa salhatu<br />
mota 2-3 378<br />
testuingurua Nahasmanduak-herriz pi7h1 dituztA heraz- testuingurua Huneksalhelurik,_hadzabi-aleen m-eraitzaIeret<br />
h'Id chal t khan dilecta Rart,A 7nnhaiten -h<br />
at7amai laBk_eLnmen_bl1 IiI<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1973-2-8 data 1913-X<br />
mota 2-3 374 mota 2-3 379<br />
sarrera plantatu sarrera salatu<br />
jasotakoa plantatu (akordio geiak) jasotakoa salatu<br />
testuingurua A7 dugu-naherit7en nlntik ..jkiahaLlitakan askalnlza- testuingurua anskA ldunak_az-d"nlanai_kdknAn duinna-Safatzea_herri<br />
hat n azhien Fti piakn_mnaradnnaek _ _~- ------ ----aldegit&L-adn_1aanakaka<br />
hat,ek __--cdto-_gar<br />
z rbaiL---<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1931-8-30<br />
- - --- - - - - ----------- - ---------- - -------- - -<br />
-- - - ------- - ---------- ------<br />
375 mota 2-3 380<br />
262
Aditzak 263<br />
sarrera salatu<br />
jasotakoa salatu jasotakoa sethiatu<br />
testuingurua nipAtzen dugun diraa ala salat7an nnla ari dan testuingurua ate nahiaQn nreinn knlpatu __<br />
hAhAtti ,Arras-akn nsknAIdaen Aldi7 ]Al] aldardllAn 7ilhalll<br />
rtahi ukan di¡ 7er aTin du29Ohi17 cnidpdn QAldu ata<br />
nahun a7 ail7ioaW-Alamanan knmocinic non hat - ___<br />
aalhtatu dugu ata hi7irik Qalditu tiran hintaten<br />
hngni ala hamar an1dadnak pmsn jitaA galdatu _duln<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1959-1-1 data 1914-X<br />
mota 2-3 381 mota 2-3 386<br />
sarrera salatu<br />
jasotakoa salatu<br />
testuingurua Dijo : . - - - - . . .<br />
prasidantA ala Rrhmidt claman lahan minialrna<br />
diniak Agun hntan AgArtu sukarraranl7At aandagAUULL<br />
7arhait ktutsiht heharraz, nahiz hilkurc hnrran__<br />
harria hadatlt 7uitalarilt at711tan hnlaknrik salalu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1970-1-8<br />
mota 2-3 382 mota 2-3 387<br />
sarrera saristatu<br />
jasotakoa saristatu<br />
testuingurua $arrikitan C ipuzknakn diputa7inak hi tasina harri<br />
aldizkaria Argia<br />
N . .. r, Aranznpiranak.cari hat irahazi dfi,<br />
data 1926-5-2<br />
mota<br />
2-3<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
sarrera setiatu<br />
sarrera sinatu<br />
jasotakoa sinatu<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1982-3-11 data 1977-1-27<br />
testuingurua had7n 7indikata"zduta hnri nnharlrtBrran- iada<br />
hora 7indikatatan harna duran langilan hala __<br />
hp7ulala aknrdin hnrran sinclzeko_<br />
sarrera solas egin<br />
jasotakoa solas egin<br />
testuingurua<br />
mota 2-3 383 mota 2-3 388<br />
sarrera saritu sarrera solastatu<br />
jasotakoa saritu jasotakoa solastatzea<br />
Frían dinta Garlaran partan amarikann_gnharnu_harnaran<br />
aadaa dala chal ha.ain hart$iki bel __<br />
agitaa Fu rnpako_beuiekin~-pnhtikeren_gnra -_hpharatan<br />
haiakiasnlas-eQiiaz-m akurr<br />
nirant7akn ( )molda_hauLbclekin kudaatuka.__duala--irrolz_hauia<br />
kilakn<br />
testuingurua hat7Aldi Qu7iplan scrihitakn ida,ti te lanak- Can testuingurua Ran Rallak aitnrtua_zuen lakat izanan_zitzalala_da___<br />
Madiial Anitnalakn halaanaparto IR Cpulla-akin snlastatzap -azagulu-Ara7ikn<br />
dira nnski<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1964-4-9<br />
384 mota 2-3 389<br />
sarrera segurtatu sarrera son¡ izan<br />
jasotakoa segurtatu jasotakoa sor¡ izan<br />
testuingurua Q .artadamhnran Frcnlzien Alomen snldednAk agin testuingurua Ehantse ntduansnrizanaz partida hai tndibal_ada___<br />
Mutan dasmasiAn gatik Frant7iak iharrdatsi din - hipo agttep nnnapplaun gura adirhkidcjaunnk --_<br />
HnmtaLpresdal1ari nahi_dualalaTund Alamania-- prasaski A tharratzaairan agunaanLEz_da<br />
haina wz 1laLrra_hainen e_agiidphi ondnan_Flanlz¿aEZ- hnlakarik-Eglla rlL _-- --dafa_gnlgnptue<br />
manan<br />
------- - - - - - ----- - ---<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1931-7-10 data 1932-9-2<br />
mota 2-3 385 mota 2-3 390
Aditzak 264<br />
sarrera suagatu<br />
jasotakoa suagatu jasotakoa the m atu<br />
testuingurua Arañagun Madrid snagahl-cuagatu agio ahan testuingurua _ . . . . . .<br />
pwxiclnk agundnkn huían Thamat7an hadira NARaAr-an knntra a7 rlirAa hamo<br />
ha!nn knntra arikn?<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria<br />
data 1937-4-25 data<br />
mata 2-3 391 mota<br />
sarrera suntsitu<br />
sarrera suetatu<br />
jasotakoa sustatzen jasotakoa tira<br />
testuingurua (txtrtdiantak karrikan nhikal Amarikannak<br />
aldizkaria Herria<br />
hnrien-muntat7Anata 1 SIKtAt7an -<br />
data 1966-4-14<br />
mota 2-3 393<br />
sarrera sustatu<br />
sarrera taiutu<br />
sarrera tematu<br />
sarrera tinkatu<br />
sarrera tira<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota<br />
Herria<br />
1959-1 -1<br />
jasotakoa suntsitu jasotakoa tinkatzen<br />
2-3<br />
sarrera titulikatu<br />
sarrera trahitu<br />
2-3 396<br />
testuingurua loar-akn atsaiak cimtcitit ata hago aldaknak diht testuingurua nula agiin diren_hartzA_arlesnmakilako har•a menak<br />
hai7ahl IINITA dakaknari amar aman ara7i7 ata nula hatacuna ari dan tinkat7an<br />
aldizkaria Hernia aldizkaria Hernia<br />
data 1976-2-19 data 1965-4-1<br />
mota 2-3 392 mota 2-3 397<br />
jasotakoa sustatuak jasotakoa titulikatu<br />
testuingurua Siga'laLhetak_trata3Rrlu--dnn nctiara4suan--__<br />
Ralntak ta carean nadir (nctiknkatan)<br />
.<br />
testuingurua . .<br />
7nnhaitakgnharnuaran ,<br />
knntra armada ata pnlirak t h ¡Ah¡ nahikn dirn, haZknz_harantanar<br />
arija7art7arat sustatuak 11nz-ameilan .ljluljketzai8l__ lnalakn<br />
• - . .- • •- testuingurua Ezan_daputahtanarraharrit7aa mAier7nan hahar_ha-_<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1975-7-3 data 1910-X<br />
mota 2-3 394 mota 2-3 399<br />
jasotakoa tayutu jasotakoa trahitu<br />
testuingurua AG1NDUA-__ testuingurua Hartan ~_ladransnki .haranhu[uarL jahw<br />
Guda haari,anak hatatakn ata mango ari auatakn daudanak a nahi7 dan nutiana ara trahihr _~<br />
gnrahare gnetiak tayuhrtako._srau nnalk_emoa__ ar1isrnnaa~htnlalartk'-na hlag dulala_haran .insLadihlgu'<br />
___<br />
hi7karraaaharri7 herrLaldaka-ihilr ala ado znin---_<br />
ltnarilaran 1R'gn asinditaran aras, urja-haruti atsL 7nkhatarl hizi^<br />
ditugu ~ Rarman R akiL_.<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-4-30 data 1908-2-28<br />
mota 2-3 395 mota 2-3 400<br />
398
Aditzak 265<br />
sarrera trenkatu<br />
jasotakoa trenkatu jasotakoa ukatu<br />
testuingurua nnnihpnskn aldAan, arrant7AIakin ría mint7Rlu __ testuingurua ilkat7An din_FIRi7prLJaungDikhegandik datnlkiun_<br />
JninixtrnR RAt)ll ata h .Ctpn RrrangllrAk Ant711n rílto IImA ala ga7ladiarari irakaskint7a __<br />
Pnndll Ainil7 aipahl lira nAh ilaz¡hainan rtA115ik<br />
Irankatu n,hp _<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1982-3-11 data 1931-8-30<br />
mota 2-3 401 mota 2-3<br />
sarrera triskatu<br />
jasotakoa triskatua jasotakoa ukatu<br />
testuingurua Carnika, au7kntarnn un kuhln laku maitagariana _ testuingurua Fspaita'knlaohprmla'kJonh_Hopkins'kaikaslnla<br />
lriskatlla idnrn rí11g11 Nagulnikn lrAkaStA Rnhlas9Ar IngAhp -epataRan _<br />
agrn_danallkatu egin dpu __<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28 data 1937-5-19<br />
mota 2-3 402 mota 2-3<br />
sarrera txalotu sarrera uko egin<br />
jasotakoa txalotu jasotakoa uko egina<br />
testuingurua TzaknslnhAkiar Iannilaak hpre Aspaijai la4njaak_- testuingurua baiaan_hwi_DnaLjdaZak ete a7kaaiaa_$afIItullulak.az_<br />
rílardulan hurnlkaa taninnl agiten daha hi3linhaduta Amprikannak ThiAll janprala Iagent,pn<br />
ata_ituw. gu,iRf Buahana_galua_hoirii ka ,pina<br />
Huta AmarikanaeL__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-3<br />
sarrera txarretai<br />
jasotakoa txaretsi<br />
testuingurua Munclii gu7tiAk tzarRtsi_baprdahA7ansuagakatok___<br />
pragn7takn 7Ain hila aukarAhl daikan astprtukn<br />
Jlau Cnharnua'k~<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera txistukatu<br />
sarrera ukatu<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
403 mota 2-3<br />
404<br />
sarrera ukatu<br />
sarrera Urperatu<br />
jasotakoa urperatu<br />
testuingurua 119pEHATIrrAFCONnNrKIEFUC'11DOPfT]_I,4ATARA _<br />
ETAATONntI<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-2<br />
sarrera xehatu<br />
jasotakoa xixtukatu jasotakoa xehatu<br />
406<br />
407<br />
408<br />
mota 2-3 409<br />
testuingurua PFDli7ak atAra ditehartzaamarrak_joka_ala testuingurua Amerikenn aieakabaLIWanxahalti-da-_hain saguL__<br />
harresten bar danhnran nnpuhla hildu da alija - nrt7iak jnrik Pezltiko-d, ihl itaacako-u ararta__aint7inat<br />
nn I~_yiYykat7an_zuafa Í umarragan___<br />
QJhegn7n lantpnikn nrehanl<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1 970-1 -8<br />
mota 2-3<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
405 mota 2 .3 410
Aditzak<br />
sarrera xehetu<br />
jasotakoa tXetU<br />
testuingurua Madrid nndntik nnnnstira ,aforran glnhn aundl hat<br />
Jau mila matrn gnilik arnri ta trratiuik QAldihr da<br />
aman Ci7nnak nnik<br />
sarrera Xifrikatu<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera zartarazi<br />
jasotakoa zartarazi<br />
testuingurua 111nrha¡Lsartu_da Iaihn hatatik ela pla7tika n rasa-___<br />
hat 7adara7i Millen hAl ata ardiran dasmasia agindn<br />
7artada hnrrak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-4-6<br />
mota 2-3 414<br />
sarrera zartarazi<br />
sarrera zartatu<br />
jasotakoa zartatu<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
testuingurua paris-an are_auskaldun hatak_atxikit7Pnduen<br />
data 1921-7-10 data 1975-7-3<br />
mota 2-3 411 mota 2-3 416<br />
sarrera zertaratu<br />
jasotakoa chifrikatu jasotakoa zertaratu<br />
testuingurua lthtrinu h-l i7igarria garthahr da 1 1 Salaunr handi- testuingurua Lflua-bauk agn tzaan-zEriaraln-düem~rikn ría—<br />
hAt Iwhwrtll dA lihurnta i halan gañwral Mamantn hainA niraitik nhar dilwkA maliVwn_haSJak ditngulahartan<br />
haraan lihunlan antntat7an ari tiran apha7<br />
hat ate la pus lengua Rod7Ak izan aire han<br />
haraan chifrikAtnak<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-1-1 data 1926-2-26<br />
mota 2-3 412 mota 2-3 417<br />
sarrera zapartarazi sarrera zigorkatu<br />
jasotakoa zapart-arazi jasotakoa zigorkatu<br />
testuingurua Frantziak Saharakn dasartuan higarran hnnha hat _ testuingurua Lanaatza0_inoLauitzendauhu nlak ikuataan .±inLL_<br />
zapart-ara7i du - 7ignrkatu hear tan nkarra_7Ainik at7it7ainn iñnri<br />
burllraliL&a_PgilAn<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1960-4-7 data 1933-5-14<br />
413 mota 2-3 418<br />
sarrera Zin egin<br />
jasotakoa zin egin<br />
testuingurua llahalehuneaPO.Paadrargulan sarLLdac'atien__-<br />
Amarikalakn Prasidant harria Fta hnlakntan-_-_<br />
agilea-oh¡-de nh 7zin agirLandnan ama rike1aho__<br />
lago-nauda_Trala<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1977-1-27<br />
sarrera ziurtatu<br />
jasotakoa zartarazi jasotakoa zlurtau<br />
mota 2-3 419<br />
testuingurua 711adetik iurgn7lahiarat_ati tan a irakn_bat_ladataZL_ testuingurua AurelikBr11L_dirarLizparak 7iurtat laz ' _españar<br />
dote (27 hil) tnharntrak 1 atan-Rat7a r ida7ki_grlgnL1a asare<br />
baLagioga_ftahniA )akin -jti<br />
- ----- - - ------ - ----<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1972-2-3<br />
data 1937-5-6<br />
mota 2-3 415 mota 2-3 420<br />
266
Aditzak 267<br />
sarrera zolituta<br />
jasotakoa zolituta<br />
testuingurua GAoir hnt7Amikn de harriren herri 1atarri -MR17A,<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2 .3 421<br />
sarrera zotz egin<br />
jasotakoa zotz-egin<br />
testuingurua A7KFN-FRnIAK<br />
MAyat7aren 9'en A7ken IAUrdeneten QAraila direnek<br />
7eivtk 7Añakin jnkxbl 7nt7-apinda<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 2-3 422<br />
sarrera zur(r)atu<br />
jasotakoa zuratu<br />
testuingurua ltetiekn izperkariak i7ki sundi7 nuet7xn dihlZia_ .<br />
lüplalaa'knxk nintene7 ingelender izpnrinpi<br />
Buztiak Italia te hartakn goda-tAIdaan aurka_jetduatiulelakn<br />
Arha da neuri ari (ke7eteri inplesai<br />
SAd7an s7117t0 .) _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
mota<br />
2-3<br />
sarrera zuritu<br />
jasotakoa XUritU<br />
tes tuingurua AilaJtnnnnIi'k Askulilz_hat zuzendtl die-jzpatinn,??9<br />
D1171Ai 1Avn7 da 011ipu7nn0'ran it7 nkar het7oAk-<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1932-2-14<br />
mota 2-3 424<br />
sarrera zuzendu<br />
jasotakoa zuzendu<br />
testuingurua ~fin_úudial~~pa[I7an_tizuta_S,a rihxy-kalea-_<br />
<strong>Bi</strong>ta Nanusia autnmnhiletik yetxit Jan itanAlea[gzuzamzeattj<br />
-_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1924-9-10<br />
mota<br />
2-3<br />
423<br />
425
Enuntziatzaileak 265<br />
sarrera aditzera aman sarrera amor aman<br />
jasotakoa aitzen emon jasotakoa amor eman<br />
testuingurua liQMJNISIAKElJAENEAN testuingurua $i_auasuma_houflk-gecian-die_SemheiL dwnhora<br />
r;ehekn emwrak nstwen FrkAkRerueriail7en amen - hplap_$efj 7e wrresumak_attaka_jarwi k idoiri —kan_<br />
eulswnez knmr~niara_alrlauljak . hwrw ecmaaL gngnr- ' geldilukaycela--&lgar_-bUka_nrt7AWL-J3amas btula-__<br />
auslan_ r] autse aua- herri zselukaahezembac nhauagnuian_hasi<br />
dirAnltchura_guzie n srahnra lapnneswk dura a7 __<br />
amer_eman_nahi<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-18 data 1932-1-1<br />
mota 1-2-3 1 mota 1-2-3 6<br />
sarrera aditzera aman<br />
sarrera amor aman<br />
jasotakoa aditzera eman jasotakoa amor eman<br />
testuingurua .lean_tlaritsnhelhaL_euskall 7ainhnn nrdeak ad ilzaraaman<br />
die 7ar nalakn_urrarcak arene dihvrwn<br />
eunkalt7nindiarwdlrdazhnnza al_$elnnan<br />
aartzeka~<br />
testuingurua Bñsaluazinnaari amor emanhebarLken_dia<br />
Eranlzia)L<br />
-- - -------- - ---- -<br />
------------------ - --- - --- - ----aldizkaria<br />
Herria aldizkaria Herria<br />
data 1971-2-18 data 1959-1-1<br />
mota 1-2-3 2 mota 1-2-3 7<br />
sarrera aipu ukan sarrera arrapostu egin<br />
jasotakoa aipu dute jasotakoa arrapostu<br />
testuingurua Eultabuntari_aipu-dula_muntalzefl__lrinkatBrdia"____ testuingurua gztujEún Iuzaz hnlaknrik_jasanen<br />
---__---- --_~--~ AmArikannnkarrapnstr az_direlaamnr<br />
----------- amallakaurn<br />
- -------- --------- - ----- -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1960-4-7 data 1965-4-1<br />
mota 1 .2-3 3 mota 1-2-3 8<br />
sarrera aipu ukan sarrera bali izan<br />
jasotakoa aipu jasotakoa bali izan<br />
testuingurua M1NISTAQFNR ILIZAHBEAN8QZAK testuingurua Nantik_bizidkaali_direnak_az_nmeabWabaraL<br />
---- _--------- -___ itrull7eri_9r11A1n_178h1__f111aaZ dotan hlIz-ailea_-_<br />
Italiannak_~arasntzal»ak)--kurulza-gnu1arsa<br />
----------------------- -<br />
------------------------- - --- - - --<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1965-4-1 data 1936-1-17<br />
mota 1-2-3 4 mota 1-2-3 9<br />
sarrera akort izan sarrera bat egin<br />
jasotakoa ez dira akort<br />
testuingurua P_ar1ugaleao__ikaslsak_az_dira_aknrLgoharnuarekin_-<br />
_-__-___-------- -____-__----------- ------------------jasotakoa<br />
bat egin<br />
testuingurua Secan asrnoriket7~~tan_hele._hañadlangilaak_lanari_<br />
idz._zryotanean-_amakumeakm_bai_agla_7,rtan la____<br />
kalean_arkihrlulan-j uziajiidarRz_~ra-jgn_zuteo-__<br />
(rea zter-batLepa leak-kalaraatera-araztaka<br />
arsakn_gau reak )<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Argia<br />
data 1962-4-12 data 1923-4-1<br />
mota 1-2-3 5 mota 1-2-3 10
Enuntziatzaileak<br />
Barrera behera egin Barrera ele egin<br />
jasotakoa bera egin jasotakoa ele egin<br />
testuingurua Saltzalfl-18_araslsak_erltz ik' n enitun__SatneuriAk _<br />
picke hal_hada~ja_heja-agiahule<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1923-4-1<br />
mota 1-2-3 11<br />
Barrera berri aman Barrera elkar harto<br />
jasotakoa beri eman jasotakoa alkar-artu<br />
testuingurua _17aily_ldetald-izparingiaL-bamk-_biga[an-wj aldaan _-<br />
gphalk Franizala_jnAndaka nrnee . : .uraren_barL_<br />
ematen cl u<br />
---------------------- -<br />
--- -<br />
testuingurua YFNFCIq}f01AF1plltlAY~<br />
lrnglatauakn izpaa ngi g tztiah-Y Anar iaka<br />
Jarditnetzaz idaztAn_daha_llierla-eta-P ragaien<br />
adeka adzkidatcSunak miammnten-_dautsaltalia i_<br />
YugncIahia-ala-laja_HrlekrLJratcr rn _alkatarlzan__<br />
az dahaoa dalA-usiadabalakn ------ -------<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16 data 1937-4-25<br />
mota 1-2-3 12 mota 1-2-3 17<br />
Barrera berri aman Barrera gomit izan<br />
jasotakoa berri aman jasotakoa gomit dira<br />
testuingurua 1-iburuzainakalxeLa_ditan lihn ruanbeui_aman_zuen__ testuingurua Harrika_jendeak_bazala nomit 1Jir e<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 1-2-3<br />
ata_lagunak.<br />
- - -<br />
-------------<br />
Barrera bozak aman Barrera huta egin<br />
jasotakoa bozak emaiten jasotakoa huts egin<br />
testuingurua MaízBalda _hntL~neslen_balete_~ahi_az.Jukatelarjk-helduuez<br />
ata Sar~_nndnkalnzkatzatarL_Ntceitzat__<br />
izen_amplegalu hnisk taran-askuald9alan-_EZen<br />
h.eputaluek_bsinn-h kiianlarhaitntakn_bozak<br />
amaitaa ditn7tanaan-_arnk ia kin_hehaLduta<br />
testuingurua Badaki unai&iragen hIIehalhean_a[madatekn<br />
aiotzinttari hRtz1lnsaldalu_zijan_ ailw_cnainiakn___<br />
8ohainamandttkn _giznneo_knnlra<br />
L_19ama ..ohtak-bamahandtagoak-espanloak--Azken<br />
mamant°a°-huts-agn- n'ten taren-knlpea_Jhasari___<br />
aman_zuatt hnhendunAk<br />
- - -----------<br />
Herria<br />
data 1 970-1 -8<br />
mota<br />
- - - -------------<br />
1-2-3<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1961-4-6<br />
----<br />
----<br />
1 3 mota 1-2-3 1 8<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23 data 1932-9-2<br />
mota 1-2-3 14 mota 1 .2-3<br />
Barrera bozak aman<br />
testuingurua Bnldadn_aintzindariek_efa_egin_dute~elan_bilkura__<br />
saignn_arLlahen alrlikntz tagaa-ortziralaan Ale<br />
agtlakn_nnla~traa_Vietnameknsoldadnamatikannak__elxaratuka_---<br />
---- - - - - - - ---------<br />
-------- - - - ---- -<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8<br />
mota 1 .2-3 16<br />
Barrera kexu izan<br />
jasotakoa bozak aman jasotakoa kexu dire<br />
testuingurua Au eIukn_Ianhni_tlnrtanTnandatLlúlahat~Lnda[raan_<br />
testuingurua komuni s Lala_hajtze ._eiiapubiikana_ttamazon_batzahn<br />
zak aman dituzta_halgagues di , P_anwoaL<br />
nida,nealautatzekn<br />
--- - ---- - -- - -----<br />
-- - --------- - -- - -----------------------izina~_r<br />
karhabue_e, diitelakntz_hajehalabLLatazL_<br />
lanarala<br />
15<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota 1 . 2-3 20<br />
19<br />
266
Enuntziatzaileak 267<br />
sarrera kexu izan<br />
jasotakoa kexu dira jasotakoa ontzat eman<br />
testuingurua £oraaLrgartekn jandEak,_sta mnlrta herp7i hate7 __ testuingurua QnlzaLeman riamsiena_ata_Euskal zaindiag_ahaL__<br />
arranl7alaak,-.kaxu_dira_bajzihla ¡la]jamII_iln1ZÍH1L da7akaan naurrian asmahnrrilagunizwa arahaki da_<br />
gerostagehagazkntzen dyialaitsasna R eran-___<br />
kauuacan hnheki scakusteko_bule nas kLhunba_haL<br />
zartara7i_Aastia :.kn~n!hian<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1973-2-8 data 1971-2-18<br />
mota 1-2-3 21 mota 1-2-3 26<br />
sarrera Ieher egin sarrera ontzat hartu<br />
jasotakoa ler egin jasotakoa ontzat artu<br />
testuingurua AHMALAhLIEGLBATEKLEHEGIhL testuingurua Lorfl_Apamhy'k_lnga alara'ko_oLúezka[ak_heca<br />
_----______<br />
lanha[[Illán_asan_dIR_eJlpl nta faR_a5mi]ak_~ntZdL<br />
aLtzan_az_hadil n7tk hnra"ara.lokihk_alde_agtngo_<br />
JjuálB<br />
__<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-9<br />
mota 1-2-3 22<br />
sarrera men egin sarrera ontzat hartu<br />
jasotakoa men egin jasotakoa ontzat artu<br />
- ------ - --- -<br />
testuingurua paliar pa x¡stak-_sumn_laguaharierLaskahideai.men_ testuingurua Sukak_aztauna_Flanca[en_asmna~otzaLariu __<br />
agiiaz. Au tria'a9hea Intaea paldu epjtAn daha__ -<br />
--<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28 data 1937-1-10<br />
mota 1-2-3 23 mota 1-2-3 28<br />
sarrera ontzat eman sarrera solas egin<br />
jasotakoa ontzat eman jasotakoa solas egin<br />
testuingurua I)iotenaz ._uraan.-haina-iizl rlo milalanba[uaaeta_-__ testuingurua ErraR_dieta_Gadluen_{la[teL3meljkann_gnbemLt<br />
lnglatara'k a7 duela in nga_asirihantzaL amaren ____ harta[en sedaa_dala chal bazan_ha[tsikLhaL<br />
---- ------------------------------------------------- [~-~~<br />
---------------- --------------------- ----------------heheratan_herektasolas-agmez-makut[er><br />
xuxant7akn -~-_-1-_molde_bacr~halakigJwdaa[ukn<br />
_-______-________--_________-_______-_-___<br />
- ---- ---------------------------- -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-4-28 data 1977-1-27<br />
----<br />
mota 1-2-3 24 mota 1 .2-3 29<br />
sarrera ontzat eman sarrera sori izan<br />
jasotakoa ontzat eman jasotakoa sor¡ izan<br />
testuingurua Flancok_ F117kad Lran_bjdezkn_lculu-naia-onizaL__-_ testuingurua PheaLsanráuansnh_zenaz_pa[lidahaundl-baLado____<br />
aman izan hag-_anaiarta)u1_guduketa_a[Lamabiaaagitaa_flnnapalaun__gura adirhkida_jaunak-zagna<br />
presnski_Atharralzaaziran_agrmeanl_Ez<br />
bolakonk_ag[tenL<br />
--- ----- - --------- - ------------------------------------ --<br />
--- - ---------<br />
-------------------<br />
----- - --- - --------------- ------<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
mota<br />
1-2-3<br />
sarrera ontzat aman<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1922-2-26<br />
mota 1-2-3 27<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
----- - -- - --------------- - ---- - -- - -----<br />
- -------- -- - ---------<br />
25 mota 1-2-3 30
Enuntziatzaileak<br />
Barrera uko egin<br />
jasotakoa uko egina<br />
testuingurua bainari-tm nac_dezakele a,kanlan-komunixtek-ez_<br />
balinhadula.Ammarikannak Thiau jeoerala_legenVHn__<br />
era ü∎ u r . uz ¡arLauebara pa117rt hnrri ukasgina--dure<br />
Ametikannak<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1972-2-3<br />
mota 1-2-3<br />
Barrera zin egin<br />
jasotakoa zin egin<br />
testuingurua llahete hunen 2O-aan kaLguran canud~arter<br />
Amedkatakn PreSiAent he (Lia_Eta llaakntan __.<br />
agitan-nbi-den- he7aiR ziaHgin ndnan-amauketaka-.<br />
lega-nausraiusla-zamdukn----<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1977-1-27<br />
mota 1-2-3<br />
carrera zotZ egin<br />
jasotakoa zotz-egin<br />
testuingurua A7KFN-FRnIAK -------- _----------------an_Azke<br />
n iauUieneten garajLrkranak<br />
zañat~ieñekia-jokatu-zatzaginda -<br />
-------<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1926-4-11<br />
mota 1-2-3 33<br />
31<br />
32<br />
268
<strong>Bi</strong> beairatu <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
2-4 Adberbioak
Adberbioak<br />
sarrera aidean sarrera bereziki<br />
jasotakoa aidean jasotakoa bereziki<br />
testuingurua catslunyarak li ta 1 egen nndnran 4'na hArdindn ta_ testuingurua Htcha harri-ajdt7 agin lira hRre7jki hiri hendiaten _<br />
4 te IX- iari Tiran aidaan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-4-11 data 1929-12-13<br />
mota 2-4 1 mota 2-4 6<br />
sarrera aiher<br />
testuingurua AlAmanak haila7pnda parhait nahiak git mala<br />
hadakigu AspAldiAn nldar handi hat agin nahian<br />
laude keLariin Arrac-akn ackualda hnrri ginitlwn_<br />
aihar . Orai dipta AI7a7akn Alda hnrtarik hasikn<br />
7ai,kula<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1914-X<br />
mota<br />
2-4<br />
sarrera akort<br />
jasotakoa akort<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Herria<br />
Arrncan lantaoi hnrran lan dazakodalihemabarlua_<br />
izan da nATAR hatasnnarakin ata daparfAmAndlkn<br />
11attza9SkQlakin_ aknrt, here7iki Rainnakn__-_<br />
1SnmHLZlnlin~RnhBfA fEklII.<br />
data 1979-1-18<br />
mota 2-4<br />
arinki<br />
testuingurua Baalaalltn7Ana~ pazla hat trango arinki_knlpatlra _<br />
ala harakilakn hRilr_haLeie A7 snhara handi7ki _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota<br />
2-4<br />
sarrera ausago<br />
3<br />
4<br />
sarrera bereziki<br />
jasotakoa aiher jasotakoa bereziki<br />
testuingurua IRlin hcknahiiZHn.~ulaj~k~R 7artan dan FFrantzia____<br />
hart_ R sumsaBlabareZiki Alamanan_--<br />
H[fl1Za[at<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1934-1-26<br />
2 mota 2-4<br />
sarrera bereziki<br />
jasotakoa bereziki<br />
testuingurua Elario Rldaan hare7'kj, indwrtcu, hwrn_(asitai_jn__-<br />
Hhan ararinak ypahat7uwtan jnald' pnrrliñak aniry_zuan_hadapurH<br />
mlltinak Huren_ahalikaJur~__-<br />
7ain tzan_ata aldA71,tLen dak a<br />
Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
sarrera bereziki<br />
jasotakoa arinki jasotakoa berziki<br />
----- - - - - - - ----------- - - - --- - - -----<br />
mota 2-4 8<br />
testuingurua Saignn ataHileh ihiriatan_Ilira~rei eeJIAgan$udtr__<br />
dnjpanwk -l w n haraZki hiikn pa7twl Iaran~AhA ___<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1968-2-22<br />
mota 2-4 9<br />
sarrera bortizki<br />
jasotakoa ausago jasotakoa bortizki<br />
testuingurua Farikalaldi sdn_jardun m atan-Auatriakn aunra_ta_-_ testuingurua Alahainan nrhnil_=inhnrlizki_ihardnkLlulen<br />
Rutrl nraten Italiak ata Alamaniak j7an hacer dahan-- trantcas hunvagiek aaman harri hadal,aila hat,uk<br />
iakabidaa-_martxiata-aritklla ._aldantnaa ta Qaizki_Bga[_arezi_ 7 nla larik Rrandt minixlrnaren__--<br />
Fspañakn a[L-0udan_naaintakaria-hllrll alaratako_-_ -<br />
za rr ACi n aalartuknhahaz_a Icann ------ -<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-5 data 1968-2-22<br />
mota 2-4 5 mota 2 .4 10<br />
7<br />
270
Adberbioak 271<br />
Barrera bortizki<br />
Barrera doidoia<br />
jasotakoa bortizki jasotakoa doidoia<br />
testuingurua Aapaldian a7 ditugu aipatu FlhinniA Ata 7nmnliA a7 testuingurua Hentakn agio hahar da lAhanhallehan audhangn _<br />
Ata Afrikako hl ArraninmA hnrinn arteen hali An dan hlldleta dnldnla hacia baila nahi7 nntaarnt inAn dan<br />
garla Pravacki agun hntan guduek harriz Asi lira Ahan(ínen Akhahatu .beha[re_znuan<br />
hi7iki hnrti7ki<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1978-2-9 data 1905-X<br />
mota 2-4 1 1 mota 2-4<br />
Barrera burubelarri Barrera doidoia<br />
jasotakoa burubelari jasotakoa doidoia<br />
testuingurua 7Aingn nntaknakbuwhalari deuda IAnarLlntute testuingurua Garla Aint7inian sukhar ustaletik ahuneko hamahi<br />
hit,an Tiran, oran aldi7 dnidpia higa ala ardí dite<br />
hillzen_ AgaaLda_anldadncrjgz.&lhe hendie dutele,<br />
jata _mltkuak are hathi ikbeci7 dnha7ila`__<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-5-5 data 1914-X<br />
mota 2-4 12 mota 2-4<br />
Barrera deplauki Barrera egiazki<br />
jasotakoa deplauki jasotakoa egiazki<br />
testuingurua Heatik Rusia a7 din zirikahl nahi_Ata Qder-Nei55a__- testuingurua finraki dejase? dan gtlliana nehorileidnrik geha : _<br />
¡falekn muga nnhert7an dit deplauki Arhohtak direla M¿riknak_wrran agiaran arreitaa R7_<br />
dn gaitzihlde._Fthntua}-.drta--n lazkl ._Adn hitz -_haualr`manurik<br />
ezdauka9 _--<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2<br />
mota<br />
2-4<br />
sarrera deplauki<br />
jasotakoa deplauki<br />
testuingurua Franck iakin Ara7i duwlarik_.kran_rarlns ga_71PA___<br />
aldizkaria Herria<br />
líuala.luaa_da9nurhnn atzalonekn•k nndaak haca___<br />
sameacen zwnda17w_hnrL aizein era knnlreajtsa__<br />
data 1969-7-24<br />
mota<br />
2-4<br />
Barrera da¡<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1905-X<br />
mota<br />
2-4<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1926-2-19<br />
13 mota 2-4<br />
14<br />
15<br />
Barrera egoki<br />
jasotakoa egoki<br />
testuingurua Ertenknntrij g it7i7 lat7e I e d s a takrLHIdabnrlarL_joandan<br />
gni7 hale7 nrainn ergit7Akne 7alarik ___<br />
snldadamukxo hat hidahejaaagnki_ga 1<br />
mannnratan aleanautn.baLheldu__<br />
tfe ele nnlakn aietnanl __ _<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1983-1-27<br />
mota 2-4<br />
Barrera egundo<br />
jasotakoa don jasotakoa egundo<br />
testuingurua hedaknlzegnidu_daklare7inne hAt dni Aztie n miL__ testuingurua Stcina'n .nlakn_jairik_~tzeran_le hane) a7da_eginhuritz<br />
dni huhuuie gnrhad7ar ata rhnuriar hutuz .__ egundn laaurlan_jaioLpn7gari i7angn jakne___-_<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-30<br />
mota<br />
- - ----- - -------- -------- - ---- -<br />
2-4<br />
- --- - ------------ - - -----<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
20
Adberbioak<br />
sarrera emeki emeki sarrera garbiki<br />
jasotakoa emeki emeki jasotakoa garbiki<br />
testuingurua Fmaki amaki Varsaillacakn knntrabiA Ari zugp___ testuingurua<br />
CisA hartan Niann-ak hignt,an IAlamaniakj<br />
calaturik Qrrrdazkn antes<br />
hnnak gaiteihrak d a ,~ Iper-ViatnAmtArrak HerAn<br />
bnkazka -piar eri larahelA<br />
ibmdaLsL ci ols<br />
Ata gerhtkl a7RIZ _-__<br />
Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1935-3-29 data 1972-2-3<br />
mota 2-4 21 mota 2-4<br />
sarrera espresuki sarrera gogorki<br />
jasotakoa espresuki jasotakoa gogorki<br />
testuingurua 1 Al¡ geixtagin gA7te aspresuki jinak RnrdAlatik _ testuingurua -'lldumanitA'k-. .gognrk~_dau_harnika'kv_<br />
Rainnerat knlpn t7Ar hat hahar nilale egin jA7nkuna<br />
------ - ----- - - - -----<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1 978-1 -26 data 1937-4-30<br />
mota 2-4 22 mota 2-4 27<br />
sarrera fermuki sarrera handizki<br />
jasotakoa fermuki jasotakoa handizki<br />
testuingurua ,1aur1_Aphazpikuak_garhiki Ata tarmuki dahakaW testuingurua Reate_aranzainR ga7tajIaL_frang arinki kolpaina .__<br />
duan ttculkaria hala, ala harakilekn haur hAt_are a7 snhara handi7ki _<br />
Dana_dan -Tarranmolann paLm pla, an<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1908-2-28 data 1975-7-3<br />
mota 2-4 23 mota 2-4<br />
sarrera fermuki sarrera hor gaindi<br />
jasotakoa fermuki jasotakoa hor gaindi<br />
testuingurua Kenka g ixlnan da hi7iki-Amerikano minirtrne<br />
hada Rresia ale jngnha trengn adi rtit,,,ka -<br />
harritarrAn nanjk, eta a7 hRkerrik_damnkrAtalt<br />
aginik hateko mniñA7 nun hahedtuzaa heit7Akn -kesatel7elart<br />
mint,etu Ata fermuki aifnrtij Al-IR<br />
bara__denllsinnAe ran ametekn enrielen<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1976-2-19 data 1976-2-19<br />
testuingurua Ixlnrin horrak_piV-a razi_du_ tirA- hirasla_ezdira__<br />
garhan. hni, kn hnr gaindi ikiictan ahal d?an __-<br />
'arraklemek' partikLIazkLhandinkng k-diranak__-_<br />
- - - - - - - - - - -------<br />
- - ------ - -- - -------<br />
mota 2-4 24 mota 2-4 29<br />
sarrera (rango sarrera hurbil<br />
jasotakoa frango jasotakoa hurbil<br />
testuingurua yfalnamaka Ankualdeekaiinaldidraogn_ukan_du_ - testuingurua Eta.bnrrak ¡isla- bezala gñdhelzen timan da_Fzeaba<br />
bMLi7 grR<br />
nmari-dlra_ hi unha huelan_ ,ndzi ahun -cnldedn<br />
atnuindarlluuhiL-hatan-karguak-nardalunk_ulu<br />
Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1966-4-14 data 1903-7-24<br />
- - --- -------- - - - ------ - -- - ----<br />
mota 2-4 25 mota 2-4 30<br />
26<br />
28<br />
272
Adberbioak 273<br />
sarrera hurbil<br />
jasotakoa hurbil jasotakoa itsumustuan<br />
testuingurua Rada egia Irang<br />
¡ira<br />
Prasidantaren anlas hnrietan<br />
testuingurua Mola'ran nudariek itsumustuan anu zi!iin pura<br />
¡ahatik az dira haharhada danak harakiri nanki aknd<br />
jzanan ez heUVaknfa iduri hola azkadu dala pura<br />
kaltaak-kaitala , 7nrilsara sadu 1 •' ze , h<br />
Aknnnmia, haraziki<br />
hurhil langaha<br />
knnda rlitazkalarik miliun haL.<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 2-4 31<br />
sarrera hutsean<br />
testuingurua Baurganis ata Millarad-akartan_dula_nni~Alemania<br />
testuingurua notnheillkbeharkohain t_C-harnuakslara__bara--<br />
. : . . . . ' . . : . . n : . : _ . gasto izigarriari hunt agitakna papal batdakemandaizen<br />
___ eginen diht .eta lablmku bt z_lihesalen_du~-kilu_<br />
___ -<br />
testuingurua lnhilka harmatu dire-lg_1IIO-cl]f . Ldadnz,ejp¡zeZ_<br />
~gn muntaht dula<br />
sarrera itsumustuan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-15<br />
mota 2-4<br />
sarrera karraskan<br />
jasotakoa utzian jasotakoa lanean karraskan ari<br />
testuingurua lltzlan bialtzan da 'ViAs Respirafnrias' izanakn testuingurua TauuLteane~nimnak_eri-dira_lanaan karraskan<br />
Jiht rue<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1928-2-24 data 1929-12-13<br />
mota 2-4 32 mota 2-4 37<br />
sarrera inguru sarrera klarki<br />
jasotakoa inguru jasotakoa klarki<br />
testuingurua Ai Irla enlatan milni-ardi ingurn atzesilar sami testuingurua ¡lundtr_hnrlan a7-dupla Frant7iak aski klarki-__<br />
juman da Prantzian ( )Ministro hatak gaianak arilik gailZasl an Algaria<br />
kanpnra hialtzakrl_arahakiq_Rman din _ _<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1925-1-4 data 1981-1-29<br />
mota 2-4 33 mota 2-4 38<br />
sarrera isllka sarrera Iaburzki<br />
jasotakoa ichilka jasotakoa Iaburzki<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1 934-1 -26 data 1926-2-26<br />
sarrera isllka sarrera Iekora<br />
jasotakoa ichilka jasotakoa Iekora<br />
36<br />
-----------<br />
mota 2 .4 34 mota 2-4 39<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1935-3-29 data 1932-9-2<br />
üaplualatik lakn ra~_St_Piar[s_.1aun aphazpjka____<br />
a ckua ldunak_amaa dau kaminlzeldi-Jabur gozn_bal___<br />
mota 2-4 35 mota 2-4 40
Adberbioak 274<br />
sarrera Iekuka sarrera preseski<br />
jasotakoa lekuka jasotakoa preseski<br />
testuingurua Ort7i gait7ak Riarnnan nArtikirln7ki PAhAkn testuingurua Hnrra Ara 7anakn X nak duAn astimatzon _iparraldeanF,-Heikaragarria<br />
nrt,i hnriekin, Fu-paranhatasunaran Aleta Frant7iak r1ArAmAn Sail<br />
jakuka, harria Ara ha -orlen arrnlt7a haVUen halinsa gnORSIAn CFF daihr aurnpann hatecunak _heinakn<br />
heme piknrrak- Ata nnrinrinz makrtr Askn rtarAman lan nn - PrAsaski RrtiealíAS-Rn Markalu _<br />
Jahnrari hmtcatan Knmunarakin Xinak Rgin haharra baile aknrdin hat_<br />
ga UZa k arreatukn 7Aizkola asparantza du Xinak .<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3 data 1978-1-26<br />
mota 2-4 41 mota 2-4 46<br />
sarrera osoro sarrera segur<br />
jasotakoa OSOro jasotakoa segur<br />
testuingurua 1ristau nntriña7 Anrahil7kiglm jardunak testuingurua Fz tilde nrainikoan aIIlendumíraat7iak_ataAIgaaalL<br />
slparikaknak A7 dirAla-ta pn7 pn7ik Rauda ( ) patrnla7 dotan makurra nrai arraeaga hi1 rwalpkd_<br />
Ftant7un echar Ata nnuratsu nnan hari asta nntan hutasegnr au 21_i1nrL_ -_nanrn<br />
emalAkn A7 Asgo tokirik 7anhaki notan<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1926-4-11 data 1971-2-18<br />
mota 2-4 4 2 mota 2-4<br />
sarrera osoro sarrera segurki<br />
jasotakoa osoro<br />
jasotakoa segurki<br />
testuingurua au7i bate garre7hr lucre ncnro agio dan a7karo testuingurua 7u7sn zari Anglesek jakin 7e7alen sAgurki<br />
Frantcacak AJA Italiannak lar Tinten Alamannn<br />
agitatA itchuchiez<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eskualduna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-4 4 3 mota 2-4<br />
sarrera preseski<br />
jasotakoa preseski<br />
testuingurua Phantce nrduan cnri Tenaz partida hanndi hal seto<br />
iriso agiten nnnanaleun nura adinhkidA jaunak<br />
prAsaski Athertatzan Lren egunaanl z da<br />
halakoük epitanL_-<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota 2-4<br />
sarrera preseski<br />
jasotakoa preseski jasotakoa tru milka<br />
testuingurua .Johad minialrnak_agrn jhri[Lhnrta7 Aire xa saski__. testuingurua IIiole_ha7terratan ibiapta kn armada_hi7iki_azkerlu_<br />
: . _ dala a,ken iInhale hozan_ ata hnri Rusiaia k-[-_-_<br />
annlac-ama' anngaefkarietan kausii—n clj[enak__<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota<br />
2-4<br />
44<br />
- - - - ------------ - - ----- - - -- - ----- - -------<br />
- - ----------- ---<br />
data 1935-3-29<br />
sarrera truco ilka<br />
jasotakoa trumilka<br />
testuingurua Frrnmakn anndae fina len tnimilka har_hatSA7 __<br />
Jrarntzan zihiala gli7akn harii distiranta_dni ha l<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14<br />
sarrera trumllka<br />
47<br />
48<br />
mota 2-4 49<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-2-9<br />
- - - ---------- - ----- - --- - - - - - --------- - --<br />
45 mota 2-4 50
Adberbioak 275<br />
Barrera zuzen<br />
jasotakoa chuchen<br />
testuingurua nda 4Andn ninitzhilikatn knt ahrrik Fz rlnkigi~_<br />
prninn churhnn znnhnt<br />
aldizkaria Eskuatduna<br />
data 1902-3-14<br />
mota 2-4 51
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
2-5 Kazetakoak
Enuntziatzaileak 277<br />
sarrera agerkari sarrera argitaldari<br />
jasotakoa agerkari jasotakoa argitaldari<br />
testuingurua ,1aha[L_miniut[nak gin itsuli hnrtA7 Aires-pcsseski- testuingurua lzpgripgi arglajdfldHkB[H~2p~ahflneL<br />
rkida 7nnhait_ha7twrrwtart hariazlkL-Mayatza'ren I enanga-eguaaaa .az.da i7pa ringifik_n1a_<br />
Hnglas-amarikann_a erkariwtan_kaiisilzen dirwnwk_ HLdlZkin(yfik_apirL~t3_arpitaldu kn<br />
---- - ----- -<br />
------ - -- - ------<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1974-2-7 data 1937-4-24<br />
mota 2-5 1 mota 2-5 6<br />
sarrera agerkari sarrera arpidedun<br />
jasotakoa agerkari jasotakoa arpidedun<br />
testuingurua _Lima- daitu_mafikano_ agaa tkaci halek _haLda testuingurua A$GIAcan_itakurle_ataBrpidadun_guzliai_Lrte_Eaui_<br />
hadatu_zua~¿,amayaLtamiliarwkin hitzadir_ .zela nnnpa~izuaL<br />
B ob1x_r+amaTa en hillzearan mendakat7wkn --------------<br />
Herria<br />
data 1985-1-31<br />
mota<br />
2-5<br />
sarrera albistari<br />
2<br />
sarrera artikulu<br />
jasotakoa albistari jasotakoa artikulu<br />
testuingurua Zarautz= Mar hn ainhasta_-danhnrao a uaziLI testuingurua _<strong>Bi</strong>lbao- aldekagudakn_lenenga ikask izunak<br />
Aihicfad Í7Ana,_p$n_gaYndk_afii1zaI ria .-__ izanpJsu z_3dikulu haLaQgzrtii r{all 97VAntjA'<br />
izpannái ak<br />
-<br />
----------------------- - --- - - --- - -<br />
- - - ------------- - - - - --- - --------------- - --<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1923-4-1 data 1937-5-8<br />
mota 2-5 3 mota 2-5 8<br />
sarrera aldizkingi sarrera astekari<br />
jasotakoa aldizkingi jasotakoa astekari<br />
testuingurua 'pgI$l¡iyA S<br />
--- --<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-2-14 data 1935-3-29<br />
testuingurua Astakariaa[en_hidez_ga -guzian zo rinnak._da_Gocai-_<br />
gura_ daputaln_heff<br />
mota 2-5 4 mota 2-5 9<br />
sarrera aldizkingi sarrera altero ko<br />
jasotakoa aldizkingi jasotakoa asteroko<br />
testuingurua lzparingi_acgitatdadak_arHbagL_dahanez . testuingurua Ga7 leizaa_"Randares_Yasca_aslemkaheria_HZaldu___<br />
Mayalzatan_lenengo_egu°aaaazda_upar ~ no rik -al& . 11a<br />
ald 7k lngirik--egin_ata_afgilaldukn ____--------- ___ __<br />
- - ----------<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1925-1-4<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-24 data 1932-2-14<br />
mota 2-5 5 mota 2-5<br />
---- --- - ------------ - - -<br />
mota 2-5 7<br />
--- -- - -------- - ---------------- -<br />
----------- - - - - - - ---<br />
------------------- - - ---------<br />
--------------- - -----------<br />
10
Kazetakoak<br />
sarrera asteroko sarrera berriketari<br />
jasotakoa asteroko jasotakoa berriketari<br />
testuingurua ra7tei7'An 'PAnriare VACrs Rsternkn heriA A7AIdu testuingurua 7AnhAil ApunA7 i7An dA harn hei Pnrtu0Alaan hai<br />
pranl,icn. trAnlgps knmilnixtpk AtA hArs7iki<br />
(;enrnaa Marnhnis heien hmuegi 1ahcnak. intRla -<br />
ponnPS harriketaúak-heiak zulala pnntsatae ata_<br />
j,krihatua dnlakn artikiJuA<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1932-2-14 data 1975-7-3<br />
mota 2-5 11 mota 2-5<br />
sarrera berra hedatzaite sarrera egunkari<br />
jasotakoa berra hedatzaile jasotakoa egunkari<br />
testuingurua . . . . . . . - - : . _ . ---- . testuingurua AFRT7F FC11NKA91EN<br />
1nrri hRdct,eiI hct,nk gAi7ki ayer nrA7i 7ntnIRrik ----minixtrnaran<br />
minr7aldt het<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1968-2-22 data 1926-2-26<br />
mota 2-5 12 meta 2-5<br />
sarrera berriketari sarrera egunkari<br />
jasotakoa berriketaria jasotakca egunkari<br />
testuingurua<br />
hArrikAtarie<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1929-12-13<br />
mota<br />
2-5<br />
sarrera berriketari sarrera egunkari<br />
jasotakoa berriketari jasotakoa egunkari<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
mota 2-5<br />
13<br />
testuingurua Atst9ninnkin -k-fan dugu Fyhawlcrrak hinrr _ testuingurua 'NRwc ChrnniniA agunkanak_ha[ai7TAr kafiPhilip___<br />
harrikntari SRllrik i7An dilualp AtA nr k t k inrd.n'.n Idn,IRn hAt AgArtlr dAn ' FrAnfn ' rnn AIdA _<br />
argiuak jyig_harri hartakn nhiture7 mair iak-0Oecak-wiDallituan i7Rnpurii-Uirela -_<br />
sarrera berriketari sarrera gazeta<br />
jasotakoa berriketariak jasotakoa gazeta<br />
testuingurua IIa_Qaulle_Arasi dantak hairikatarlak ArrA7RhitukQ-__<br />
rlihr -<br />
1 4<br />
testuingurua Ilpmstikn_a gunkeri .hataan.-<br />
aldizkaria Argia<br />
aldizkaria<br />
data<br />
mota<br />
testuingurua<br />
data 1935-4-2<br />
mota 2-5 18<br />
Eguna<br />
1937-4-24<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eskualduna<br />
data 1961-4-6 data 1929-12-13<br />
mota 2-5 15 mota 2-5<br />
2-5<br />
16<br />
17<br />
19<br />
20<br />
278
Kazetakoak 279<br />
sarrera herpidedun<br />
jasotakoa arpidedun<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-5 21<br />
sarrera idazlan<br />
sarrera izenburu<br />
jasotakoa ixenpuru<br />
testuingurua ArnidRdlln hAri hAt Arkit7an hadigl1711 ARCIA'k testuingurua _'HArhns' iaanpuntt7an miau ha[a_sarzntaknudazlana ._<br />
dilimAn alabo hl Arpidadun I7Angn dita FtA iaanpllnlhan idat7i dahana<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota<br />
2-5<br />
sarrera izenburu<br />
jasotakoa idazian jasotakoa izenpuru<br />
testuingurua = . . . ' - : - hilip_ testuingurua 'Naws rlhrcoiniw glmnkAriAk hayajzpe kari Pb 1 p ...<br />
,Inrdan'an ida7lan hat agartu miau 'Francn'ran aldA Inrdnn'An ida7lan hat Agaml rIAll 'Franrn'ran celda__<br />
rnalruak gnsaak arpan zilllan' i7anpllru riRllala _ mairnAk gnAAAk arpan ZdljAn iZanpllrll JlaInRlA __<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24 data 1937-4-24<br />
mota 2-5 22 mota 2-5 27<br />
sarrera idazpuru sarrera izenburu<br />
jasotakoa idazpuru jasotakoa IZenpUrU<br />
testuingurua Sana-ra 7nrrnnt7alaa da harari A7 dagnkinn testuingurua 'Rilhan Aldakagudnkn_lanangaikaski 711nnk"<br />
jdaipllnl hatakin argitarAt7An dan astarnknan nrain j7anpllrlla7 artiknhi hat agaml dan 'bvastia'<br />
lzpallnglak .-_ __<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1932-2-14 data 1937-5-8<br />
mota 2-5 23 mota 2-5 28<br />
sarrera idazpuru sarrera izenorde<br />
jasotakoa idazpuru jasotakoa izenorde<br />
testuingurua 'Mnnrning Pnst'akft~la wril Almdi7 Ruva dicta - testuingurua iahara7Ana iñnrranaurrean4grllalzan az dakiana_<br />
'riarrlikAr aria sAilak it r;nrrialakiietArA Igani ,~ÍÍlai7nta' tAr ITAnn'il izannJAR hateo aakintetiiA7<br />
jnia7an ArllarAk sia eratsi lidia' 'rnasnYakgaarala jalt7alaak Ja_nl_barrilxua_nalzala__<br />
asaran 1 g mná<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-4-30 data 1932-2-14<br />
mota 2-5 24 mota 2-5 29<br />
sarrera irakurtzale sarrera izpar<br />
jasotakoa irakurtzale jasotakoa izpar<br />
testuingurua Fskualdun flnnk nnnhaitik ara a7ken hipa hera _ testuingurua hangn i7parmak_ata_gnraharak-laknako<br />
irakurt7alaant7at<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Eguna<br />
data 1907-X data 1937-1-10<br />
26<br />
-- - -- - ------- - - --- - -- - ------- - --- - ----- - --------<br />
mota 2-5 25 mota 2-5 30
Kazetakoak<br />
sarrera Izparkari sarrera izparringi<br />
jasotakoa Izparkari jasotakoa izparingi<br />
testuingurua uri hnrtakn izparkari batan hida7 jakin - testuingurua hinkan_datakna asUr_elaseatz apiña Ahala hein_etti<br />
irarrirn Adira7i auakuan guri ata mundo —Mari<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota 2-5 31<br />
sarrera izparkari<br />
ua t E<br />
Z-aia ~úng z<br />
jasotakoa izparkari<br />
jasotakoa kaseta<br />
testuingurua i nnngna sarta 7anaan at7RritRr aginriari ata testuingurua Jíasetahunlabjarlanik aakntan a rcana dugii<br />
aldizkaria Eguna<br />
i7kataldiak izan ha-dihrrti r hariran hari Fu7kn<br />
,£dnharnuaran itzak gnharnu atar hAtanak diralapaan<br />
haaraan lira<br />
data 1937-4-24<br />
mota 2-5 32<br />
sarrera izparkari<br />
jasotakoa izparkari<br />
testuingurua %atv a r:hrnnini-' agimkariak hora izparkari PhWp__<br />
,Inrdan'an ida7lan hat apana riau 'Frannn ran alela<br />
mairuak-C]naaek a roan zit ia_~ n' Ii .np,-t- , Llela<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
2-5<br />
sarrera izparlari<br />
jasotakoa izparlari<br />
testuingurua Alamaniw'ka Gnharmea'ran delari l ramnrLaaglnm<br />
italiar ngai i7parlari Alamania'ra duaz<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-25<br />
mota 2-5<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1970-1-8<br />
33 mota 2-5 38<br />
34<br />
mota 2-5 35<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-24<br />
mota<br />
2-5<br />
sarrera kaseta<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1913-X<br />
mota<br />
2-5<br />
sarrera kaseta<br />
jasotakoa kaseta<br />
testuingurua lzraatako kacata hatan arahaui .~yptnarakin_araharria<br />
da traman Frant,ia<br />
sarrera kaseta egile<br />
jasotakoa kaseta egile<br />
testuingurua AlamarLkasata_apila_ainitzan_auahera_bizikLgauza__<br />
guri<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1967-2-22<br />
sarrera izparringi sarrera kazeta<br />
jasotakoa izparingi jasotakoa kazeten greba<br />
aldizkaria Herrla<br />
data 1963-4-4<br />
mota 2-5<br />
-------- - - - --<br />
36<br />
37<br />
mota 2-5 39<br />
testuingurua lzparingi adar°uEl nía'llaheta da ¡ayn zala_tapsn<br />
gngndurik _daga -_ -<br />
testuingurua AMFRIKETANJS =EN-GaERABUHUHATUDA_-__<br />
- --- ----- - - --- - -----<br />
40<br />
280
Kazetakoak 281<br />
sarrera kazeta<br />
jasotakoa kazetak jasotakoa orialde<br />
testuingurua Rara? 'PrAVdA' rusa kA7AtAk, ha¡ ata 'I'HnmanitA' -<br />
frantaes knmunirtan Agunkariak lalldAtil dilo<br />
C,andhi lahan minietrna giaa hartan haitihi<br />
haldurrik gahe gttdnketit atseiAk<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
mota 2-5<br />
sarrera orrialde<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
41 mota 2-5<br />
sarrera kazeta egile sarrera pala<br />
jasotakoa kazeta egileak jasotakoa pala<br />
testuingurua sai ahim kwnate agilaen Aintzinaan testuingurua 2=n . .ata .& metan<br />
Mundukn gnyak-_ - --------<br />
An lar '<br />
PArt7uArgna_jAhnra n i 7A<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1959-4-2 data 1970-1-8<br />
mota 2-5 42 mota 2-5<br />
sarrera kazetalari sarrera plana<br />
jasotakoa kazetalari jasotakoa plama<br />
testuingurua Ka7atwlArian aginhidae da ahelw7 vnxAn__berrian _ testuingurua Sflgida_laugArcan_plamanliwrrRipsnsrAkn oharra~-__<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1966-4-14 data 1959-1-1<br />
mota 2-5 43 mota 2-5<br />
aldizkaria Eskualduna aldizkaria Herria<br />
data 1926-2-26 data 1959-1-1<br />
mota 2-5 44 mota 2-5<br />
testuingurua Autrak__t>a-marrazki&ikutsi_u1aataltinbadakitaprrie<br />
l dn hwknit7aan lar -0a L d h'lk'<br />
sarrera orrialde<br />
sarrera tarro sarrera regida<br />
jasotakoa lerro hauk jasotakoa regida<br />
testuingurua 'naily Harald' i7paringiak harak hi r n ri Id<br />
pllhn'tik Frant7A'rA jnnndakn imane apuraran hari<br />
AmAtAn dij_<br />
testuingurua 1 arre heUk a+an,aan 7adaratu tintan Agarikn-da_ testuingurua Sagida ¡ni tgarian_plaman_~Aipanerakn_phaua .J__<br />
hainA niraitik nher rtitake malit'an hasiaLditnyula_ .<br />
sarrera zenbaki<br />
jasotakoa orrialde jasotakoa zenbaki<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14 data 1926-4-11<br />
mota 2-5 45 mota 2-5<br />
testuingurua 1Sti atwu _[)nttl az_rfwrehil zkigun_jacdunflh__<br />
fllpeükak nek e7 dirAle-tA_pnzpnsik pwuda,(_j____<br />
ErantzurjBda~eta~nuratst nan hari asea -Gntan-nsnrn<br />
ama1ekn_az_dwgu tn kisksanhaki onta[<br />
46<br />
47<br />
48<br />
49<br />
- - ----- -- - -- - ----- - - ------ - ------- - ---- - - ------ -<br />
50
Kazetakoak<br />
carrera zerrende bitara<br />
jasotakoa zerenda bitara<br />
testuingurua FJnkRdi'kn IRndAkeri jArnnarnn Apiri hAl AgAr An<br />
¡lar7ArnndA hilara idnl7in FnpnñA'kn pnxintrrAn<br />
pLRAinha A7ARkarijAn AlngRriRn rlahilt7An dnirtAr<br />
pQR7kln17Rñnk<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-4-28<br />
mota 2-5 51<br />
282
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
2-6 Adjetiboak
Adietiboak 282<br />
sarrera aipagarrien sarrera aleman<br />
jasotakoa alpagarien jasotakoa alemana<br />
testuingurua bperingiRk RAksldAri RRt7nrR-eskundpan egin tiran_ testuingurua IIIPrhaus alamanak nahiko_7uan xAhaIRsun gAhixRgn_<br />
j,ertuAi hutnu7 tru Auulul nneitxwk Ps1An nehr? FurnpArAn pntilikrru hunruz -<br />
AipRgnriwn , A7ketugnn-Rlhuntwri Rnstearwn ._<br />
gArAntziA erhaste-Ara7nrlan pnlltike jnkehidru _<br />
hekarA aitkArat7RR te alkfr 7Rinbakn Alkeri<br />
iRgunbwkn nana sendnA<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Herria<br />
data 1937-5-18 data 1965-4-1<br />
mota 2-6 1 mota 2-6<br />
sarrera alpagarrien<br />
jasotakoa aipagarrienak<br />
testuingurua Azkwn iwria hrmlann mekanikaha rri cSkn wgenuida_<br />
RRnwten Aipngerrienak mwkAnika hnrier nrei<br />
jnsten direp AutnniAtismnAk --<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota 2-6 2<br />
sarrera aipatu<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-6 4<br />
sarrera alimale<br />
jasotakoa alimale<br />
testuingurua Iaoj7 tla ietaük_batez- hunhnkn Alimalw hatak<br />
lranga..dasmasiR andiak Rgin diht Clndarahikn _<br />
pnjlzgtzaan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1969-7-24<br />
mota<br />
2-6<br />
sarrera anímale<br />
jasotakoa aiphatua jasotakoa animale<br />
testuingurua C -,¡ .tankargutan gnrenik eltchc61R 7enazea testuingurua Saertakari_izigariaE Rn Paulabirian.t{aga<br />
janrrel wiphRhu het RAnjurjn daithue SRnjrtrjo - AMArkaten'18 estaintekn-gtx animwlw ucteen_sii<br />
jenatala hill7RrAt knndanalua izan tic Mirljtb1mak Intu ciA-Wa, st, hn Lkauaskan_tle datu<br />
kausiludulena7tingja_bandisknaseJA ata knndenaht_<br />
dulagalRratan Ainit7Pk paldalu duda Lago,,bnri_lenara<br />
_h rtantzal<br />
---------------<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1932-9-2<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
mota 2-6 3 mota 2-6<br />
8<br />
sarrera aipatu sarrera crin<br />
jasotakoa aipatua jasotakoa ariña<br />
testuingurua Aita_Fgihnr 1asuila_aguz arrie1e ixit i7lari aipatnA- testuingurua liuraamtarejauna-gaxn_daukagut r;A xoketaarida_du<br />
ari 7Ripn nrwingn este nnwtwn_- nula . cRnd.laúgk-d¿rJn5L<br />
- ----- - - ---------<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
sarrera aipatu sarrera baitaezpadako<br />
jasotakoa aipatua jasotakoa baitaezpadakoa<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7 data 1977-1-27<br />
mota 2-6 5 mota 2-6<br />
-- --<br />
mota 2-6 9<br />
testuingurua 1Sissingat_heta-Minixtrn al ahiaren madinZ-_-_ testuingurua Gnharrluak_jakdr Arazigiueaptaziaak_iiiala<br />
Amwrikak mundukn heret-hunetak nm kudeat7Rn gni1juk_ hera,iki hl, t,,kn haitaw7 a¡Ldaknak<br />
dituan_danhnran_ isilik degn_Busia_Fgun hntan - direiu auzen prnzinAk k .landea a%sldetu_-daheriLhizküar<br />
RAa~auiz .aiparazi~fu~ete_ uura-1larakin__<br />
hRher lela nreinn knndetu_-- --<br />
---- - ------ -<br />
- - --------- - -----------<br />
6<br />
7<br />
10
Ad¡etiboak 283<br />
sarrera belios sarrera bidezko<br />
jasotakoa baliousa jasotakoa bidezko<br />
testuingurua Ailkura halinusa testuingurua Gnt7aiñak hnrdin nnl7At aman ditu7tn Ari-epAilean<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1958-4-10 data 1937-5-16<br />
mota 2-6 11 mota 2-6<br />
sarrera begiko sarrera deitoregarri<br />
jasotakoa begiko jasotakoa deitoragarri<br />
testuingurua IkAskatA hatak nmuatseek i7Angn dirale A7in ukgtu_ testuingurua p_nlitikererl-g=-baharatº7 dalarik minhatu___<br />
at7itan hntekn espanhuik gurA Prasidantek A7 diti,<br />
gauzak hain nnlsa kausitiu _Pundu hnda7 mintzahikn_<br />
dehArt7aldi hataz- halan daitnragaui daukA<br />
pnlitika gi7nnak Franl7ian hnin hnrti7ki ditan<br />
algarranaoaan_hlzka _<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota 2-6<br />
sarrera behinen sarrera emankizun<br />
jasotakoa beñena jasotakoa emankizun<br />
testuingurua r;auka7 latarri-anakn artnrik 7ail Ata hañana testuingurua Parisnn hil da ggunatan,laan-Nohaln barrikatar¡__<br />
j uunan ARIA —in IIkA jda7[a ata Arl vi AzA_gutua irrniinn Rin tAIAhcntan<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-1-10<br />
mota<br />
2-6<br />
sarrera berrikitako<br />
jasotakoa berrikitakoa<br />
testuingurua Huna harriz_eraegia hnrran Irgga hat¡auas<br />
harrikitakna egun haidakna<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1900-3-23<br />
mota<br />
2-6<br />
sarrera betegarri<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1975-7-3<br />
12 mota 2-6<br />
aldizkaria Herria<br />
atnltz_ata_auutzemanki 7iinAn mnldatzailaa----<br />
data 1981-1-29<br />
13 mota 2-6 18<br />
sarrera entzutet8u<br />
jasotakoa entzutetsu<br />
testuingurua Simas' inaa1nndar izua[ingi ant7utalaiaraaauuka<br />
ara izan da arahaki ari<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-12<br />
14 mota 2-6<br />
sarrera entzutetsu<br />
jasotakoa betegari jasotakoa entzutetsu<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Eguna<br />
data data 1937-5-8<br />
mota 2-6 15 mota 2-6<br />
16<br />
17<br />
- ----- - - ------- - - ---- ----<br />
testuingurua Fri ata uri gneita n Asandakn 10AR urila .j testuingurua 1iii gntekn_agazkin_zalaira_luraratzearl_ azbear_hat__<br />
egindukn aratak Ate eginhaerak hatagari i7angn izan du 'Hindanhurg' 7appalin_gnt7jutacuak ata<br />
diie ata nrrihat ila araIakn- 22 - ñIa -ag nko ---- z@=-n° -0~~~~a<br />
-- - ---------<br />
19<br />
20
Adietiboak<br />
sarrera eskabideko<br />
sarrera eskuartedun<br />
testuingurua<br />
aldizkaria Argia<br />
IAnmheta gaha7 Ridatu honra izan 7An IIdRRrR<br />
hat,uant7nt mita iagun askuadadunnk Al- Tiran<br />
ata hasta mita hahaspahuAk tnt7Rlfirat7RAkI<br />
data 1928-2-24<br />
mota 2-6 24<br />
sarrera irtenenetariko<br />
jasotakoa eskabideko jasotakoa urtenenetariko<br />
testuingurua ._ . . • • • •, : .a . ." • 1 . . •e . a . testuingurua tlrikn dita-ntxp naandariurtAnnnatnrikn hal srail<br />
FSKARIfFKfAK phelakn gnrannraka asi 7iranak hitrluraran ata<br />
j7kila7karekin haplu ahn7an<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Eguna<br />
data 1929-7-6 data 1937-4-29<br />
mota 2-6 21 mota 2-6 26<br />
sarrera jakingarri<br />
jasotakoa eskuartedun jasotakoa jakingarria<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-10 data 1923-4-1<br />
mota<br />
2-6<br />
testuingurua Madrirlkn ejaZelajn kunlakogpldaduAnt7at<br />
22 mota 2-6<br />
a7aldil dA ,<br />
sarrera frantses sarrera jakingarri<br />
jasotakoa frantsesa jasotakoa jakingari<br />
testuingurua MurvilIR ministro-ftantseea testuingurua A77FRI-ARA7nFrAKQARDIIRADIM~(',I1RFN<br />
IAIINARFN A7AI PFN IAKINr;ARIAK -<br />
aldizkaria Herria aldizkaria Eguna<br />
data 1965-4-1 data 1937-5-5<br />
mota 2-6 23 mota 2-6 28<br />
sarrera gogoangarrl sarrera ongile<br />
jasotakoa gogongaria jasotakoa ongile<br />
testuingurua Rafan aldllan.4asntzeo lira aman qin alaknh izL-_ testuingurua Aldundikn jaoáakariak beia_lldaka_.at.Whaatalatikgarala<br />
Rdn au7nknai gnQnrat naikn 7alanadara _ nnanhastakn hptIYitaatypla he7kun ,nnnli, artean_<br />
Lat7ltak Oetakn hat .gn angarj~jur dan _¡aiaa .<br />
amahnst<br />
sarrera gogoangarri<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1928-1-1<br />
27<br />
mota 2-6 29<br />
sarrera onuratsu<br />
jasotakoa gogoangari jasotakoa onuratsu<br />
testuingurua Alda_-onatakn_ al7nkn inaldiak_gngnann_rriak i—non- testuingurua lkaskata_ttauek_Dnuralsuak_izanga-dirala_azjn nkahrftira<br />
1aurL-hatnlzaL_bagi_hag¡ka_ .zatzktgu---- -----<br />
- ----------- - -- - -----<br />
aldizkaria Eguna aldizkaria Argia<br />
data 1937-5-10 data 1933-5-14<br />
mota 2-6 25 mota 2-6 30<br />
284
Ad]etiboak 285<br />
sarrera Ospatsu sarrera pre miatsuen<br />
jasotakoa ospatsu jasotakoa pre miatsuenak<br />
testuingurua C;nhiarnua aspAldi nnetan a7 arad hai aran dahil testuingurua hagan igandaan hildu da harrikaknntsaikia . Huna___<br />
hill7arra hartan aipAtllak i7an diran aQarA<br />
pramiaIsuAnak<br />
aldizkaria Argia aldizkaria Herria<br />
data 1933-5-14 data 1972-2-3<br />
mota 2-6 31 mota 2-6 36<br />
sarrera ospetsu<br />
jasotakoa ospatsu jasotakoa sakon<br />
testuingurua Paris- Asnldarion manda dagaran sailak ikuslan testuingurua Rarjs-=Asaldarion manda dagn7an sailak ikustap -_<br />
j7an di- iakitun ata Rita nspatsuak araldu j7an diran jakihm Ata Ailu nspAtsuak A7aldu<br />
¡lAhena7 FrAnr.nrAn niña dahill7an glldahan Adakn _ dehana7 FrAnrn'ran AldA dnbilt7An glrdarian Anekn<br />
plkar-arto arinak gnknnak dirala ta asarank huruka alkar_arhrs2j nak saknnak dirala ta asarAnkbrrrukA_<br />
hiudu A7 dallaren 7ignra ai-dnrahil Franrn'k hinUtu a7 dallaran 7ignraA¡ -derahil Franrn'k<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
mota 2-6<br />
sarrera OspetSU<br />
jasotakoa ospetSU<br />
testuingurua ,ódin Raldes apaz rnusikari nspalsuari<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-6<br />
sarrera porroskatu<br />
jasotakoa porrostkatuak<br />
testuingurua Uapolas-akn_lsihnrrean hnlbnralagLhatak repara _<br />
pgin du<br />
Harnaleu_ langile pnrrn slkaluaLizaa dire<br />
hadira_-barl2e hainitz jlsiiski kolpatuak.__<br />
aldizkaria Eskualduna<br />
data 1916-X<br />
mota 2-6<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1959-1-1<br />
mota 2-6<br />
sarrera sakon<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-16<br />
32 mota 2-6 37<br />
sarrera sutsu<br />
jasotakoa SUtSU<br />
testuingurua Eatzax.hers7i ha( agin dula nliogilaak Knrdohan-__<br />
117aldi vrtsuak agin 7itJVlan<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
33 mota 2-6<br />
sarrera trebatu<br />
jasotakoa trebatu<br />
testuingurua Ata nihalean ara nuharida_az_lriokalakalrehatu ____<br />
halarik . horra hnr arrp7ninik Aski SAnpartar gogot__<br />
halan ainVinaan<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1974-2-7<br />
34 mota 2-6 39<br />
sarrera pre miatsu sarrera txalogarri<br />
jasotakoa pre miatsu jasotakoa txalogari<br />
testuingurua Maielzakn_I)Utzarra-da_pramiatauana hnrtan_baila- testuingurua Ailhan'kn_Fuzkadi__egunarakoa._asmabcalngari hat<br />
rrdhakn hutnhetA agitan aunara arama teko_AUSkAldua_askoran_heara_da_-_<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1929-7-6<br />
35 mota 2-6 40<br />
38
Adjetiboak<br />
sarrera tXÍt aipatua<br />
jasotakoa txit aipatua<br />
testuingurua AitA FgihAr l uilA agurgarriAlA t7it i7lari 1<br />
pri 7Aigu nrAingn ASIA nnatan<br />
aldizkaria Argia<br />
data 1933-5-14<br />
mota<br />
2-6<br />
sarrera tzar<br />
jasotakoa tzar<br />
testuingurua J Au gRixlagin ga7ta ASprosIIki jinrk Rnrda(Alik<br />
aldizkaria Herria<br />
data 1978-1 -26<br />
mota<br />
2-6<br />
sarrera urtenen<br />
jasotakoa urtenen<br />
fina ha7ihatarl 1andasatpn h t k<br />
testuingurua Frunpa gtvtiaciyagnknn goda-RU7i n ri h nr<br />
latariai 7trt ario 7Rrt ar.gitakn Rsmrr, AtvAra7 dal<br />
Vayn'k lar etano dahen ha-dakia gilvi gn iaatara._<br />
po1ll1ka uiienenak ___ _<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-13<br />
mota 2-6 43<br />
sarrera zaratatsu<br />
jasotakoa zaratatsu<br />
testuingurua Al VARF7nFLVAYOZ1IALAFRENAUFiKALAIER?I-<br />
RAT7A'RA Al IRKFSTIIKO nITI IN A(;IRIAK<br />
7ARATATS y~NC IA<br />
fIRA _____<br />
Orain angtzakntanJzparingi caknrnn_iistaz<br />
(nglatara'kn araga jRiRi nena tR gAranl7i glvtia<br />
kandukn Iatoskina<br />
aldizkaria Eguna<br />
data 1937-5-6<br />
mota 2-6<br />
41<br />
42<br />
44<br />
286
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 .2 . <strong>Bi</strong>ldutakoen zerrenda alfabetikoa<br />
Fitxa guztien sarrerak batera hartu eta alfabetikoki ordenatu<br />
ditugu . Aldamenean, jasotako aldaera daramate eta ondoren gure<br />
sailkapenean bere kategoriari dagokion zenbakia .<br />
Zerrenda honetan ere batzuetan sarrera bera behin baino<br />
gehiagotan agertuko da, elkarren ondoan . Errepikapenak hitz<br />
horretan bilatutako aldaera, agertutako aldizkari, garai nahiz<br />
ñabardura esanguratsuen kopurua erakusten du, nahiz eta<br />
zerrenda honetan, jasotako aldaera ezberdinak bakarrik ikus<br />
daitezkeen .
Sarreren zerrenda 290<br />
A aglnean 'ausi-agiñean y 1-5<br />
A aglnean 'asi-agiñeany 1-5<br />
A aitzln 'jakin aitzin'-j 1-6<br />
A baiedl 'A ba'daile 3 1-6<br />
A beharrak Izan 'bildu beharrak dirai 1 .2<br />
A beharrak Izan 'egin beharrak izan -3 1-2<br />
A beherrean aurkltu 'lega bearean aurkilu'9 1-2<br />
A beharrez 'A beharrez-9 1-6<br />
A bezoin ¡meter 'bezain ]estar ,-> 1-6<br />
A bidean Izan 'galdu bidean day 1-2<br />
A-(*)la bide 'dirala bidey 1-6<br />
A-(e)¡# karia 'direla keria't9 1 .6<br />
A-(a)iakomn gaude 'diralakoan gaudey 1-0<br />
A-(e)Iakoan gaude 'A-lakoan gaude- 1 .2<br />
A-(e)Iarik 'A-lariky 1 .6<br />
A-(e)Iarik 'zelarik y 1 .6<br />
A-(e)larlk lar¡ zirelariky 1-6<br />
A-(e)Iarik 'zelarik y 1 .6<br />
A-(e)Iarik 'direlarik y 1-6<br />
A-(e)nentz 'dituztenetz .19 1-6<br />
A Bogo ukan 'egin gogo ukan'-j 1 . 2<br />
A hurren Izan ausi-urren izan'-> 1-2<br />
A ostean 'ornidu-ostean .3 1-6<br />
A-enean 'ateraenean y 1-6<br />
A-n erren agio ezluten erreny 1-6<br />
A-t(z)ea Izan liteke 'egitea izan leiy 1-0<br />
A-t(z)earl lotu 'egileari lotu 9 1-2<br />
A-t(z)eez gainera 'A-tez gañera l-> 1 .6<br />
A-t(z)eke darralte 'erabagiteka daraie y 1-2<br />
A-t(z)eko arlaz 'ateratzeko ariazy 1 . 6<br />
A-t(z)eko asmoz 'erasoteko asmoz'-) 1-6<br />
A-t(z)eko dira 'jokatzeko dira'-j 1-2<br />
A-t(z)eko punduen Izan 'agertzeko punduan day 1-2<br />
A-t(z)eko ustez 'erabagiteko uslez'-j 1-6<br />
A-t(z)eko xedetan Izan 'emaitekoxedetan izan 19 1-2<br />
A-t(z)eko zen 'izenpetzeko zas y 1-2<br />
A-t(z)ekoa Izan 'egitekoa day 1-2<br />
A-t(z)ekotan egon 'ateratekotan egon'-j 1 .2<br />
A-t(z)ekotan Izan 'egilekotan izan L> 1-2<br />
A-t(z)ekotan izan 'ematekotan zany 1-2<br />
A-tu(a)z botera 'eskartuaz bajera y 1-6<br />
A-z geroz 'sarluz geroz . '. 1-6<br />
abagune 'abagune-3 2-2<br />
abantall 'abantail'19 2-2<br />
abantalla hsrtu 'abantaila hanuy 1 .2<br />
abantallos 'abantailos'-3 2-5<br />
sbantxu berdindurik 'abanlxu berdindurik y 1-5<br />
abegi ona egin 'abegi ona agio 13 1-2<br />
abegi ona erakutel 'abegi ona erakutsiy 1-2<br />
abegi onez harlu 'abegi onez hanuy 1-2<br />
abendu ondarrean 'abendo undarreany 1-4<br />
abertitu 'abertituy 2-3<br />
abestaldi 'abestaldi .92 . 1<br />
abetalpen 'abetalpeny 2-2<br />
abietu 'abiatu y 2-3<br />
aburu 'aburuy 2-2<br />
Adb . antzean 'lasa¡ anlzean1 1-5<br />
adelu 'adelu-9 2-2<br />
adierazi 'adieraziy 2-3<br />
edierazi 'ad¡raziy 2-3<br />
adiskidantza 'adixk¡dantza'.9 2 .2<br />
adiskidantzako politika 'adiskidantzako polilika .9 1-1<br />
adiskidetaeun 'adizkidetasun y 2-2<br />
ediskideteauna hautal 'adizkidetasunol ausiy 1-2<br />
adiskidetu 'adichkidetzera y 2-3<br />
edlskidetze 'adizkidetze'-j 2-2<br />
editu 'aituy 2-2<br />
editzen aman duanez 'ailzen emon dabenezy 1-5<br />
aditzere aman 'ailzen emon'y 2-3<br />
aditzere aman 'aditzere aman ,-> 2-3<br />
Adj-tzal egon 'trebeenlzat egon y 1-2<br />
adorekatu 'adorekatu y 2-3<br />
alar . 'afeta'9 2-2<br />
atara 'aleray 2-2<br />
alar . 'aferay 2-2<br />
ageri da 'ageri da'-> 1-2<br />
ageriko da 'ageriko da ,-> 1-2<br />
agerkari 'agerkariy 2-5<br />
agerkarl 'agerkariy 2-5<br />
agerketa 'agerketay 2 .2<br />
agerkune 'agerkune 3 2 .2<br />
agolpen 'agerpeny 2-2<br />
agerraldl 'agerraldi19 2-2<br />
agerraldi 'ageraldiy 2-2
Sarreren zerrenda 291<br />
agertarazl lagar arazi'' 2 .3 sintzinean joan 'aintzinean joana' 1 .2<br />
• gertazazl lagar arazi' 2-3 atntzinera eremen 'aintzinerat ereman'' 1 - 2<br />
agertuna 'agertuna'' 2-2 aipagarri berezirik ez 'aipagari berezirik ez' 1 . 1<br />
agertze 'agertze'' 2-2 aipagarrl berezirik ez 'aipagari berezirik ezy 1-1<br />
agian 'agian'-j 1 - 0 etpagerrien 'aipagarieny 2-6<br />
agian 'agian'' 1 - 0 etpagerrien 'aipagarrienaky 2-6<br />
egidanez 'agidanez'' 1-o aipagarririk ez 'aipagaririk ez'' 1 - 1<br />
agindu bezala 'agindu bezela y 1-5 aipaidl 'aipaldi'' 2-2<br />
aginduel men egin 'aginduei man egin' 1-2 alpaldi 'aipaldi'' 2-2<br />
agindupe geratu 'agindupe lotu' 1-2 ∎ipamen hendí ukan 'aipamen haundia ukan' 1 .2<br />
agindupeko lurrak 'agindupeko lurrak'' 1-1 alparazi 'aiparazi'' 2-3<br />
aglnpldean 'aginpidean'' 1 - 5 alpatu 'aiphatua'3 2-6<br />
• ginpldearl eutel 'aginpideari eutsi ' 1-2 eipetu 'aipatua'' 2-6<br />
aginpidedun 'aginpidedun'' 2-2 alpatu 'aitatu'' 2-3<br />
agintari 'agintari ' 2-2 alpatu 'aiphatu'' 2-3<br />
agintari 'agintari ' 2-2 alpatu 'aipatua'-] 2-6<br />
aglntarltza ezagutu 'agintaritza ezagutu ' 1-2 alpatu 'alpatu'' 2-3<br />
agintza 'agintza' 2-2 alpatu 1 'aiphatu herriko'' 1-3<br />
agintza 'agintza' 2-2 alpatu 1 hori 'eipetu . . . hori'-j 1-3<br />
agintza 'agintza y 2-2 aipatuak izan 'aipatuak izan'-> 1-2<br />
agiri 'agiri'' 2-1 alpaturiko 'atalurikoy 1-3<br />
agirl 'agiri'' 2-2 alpatzekoak ukan 'aipatzekoak ukan' 1-2<br />
agiri 'agiriy 2-2 aipu dute 'aipu dute'' 1-2<br />
agirl bit zabaldu 'agiri bat zabaldu'' 1-2 aipu genuen 'aipu ginuen'-3 1-0<br />
agitu 'agitu'' 2-3 aipu Izan 'aiphu ziren'' 1-2<br />
ahaldun 'aldun'' 2-2 aipu Izan da 'aipu izan da'' 1-0<br />
aheldun eta agintari guziak 'aldun eta agintari guziak'' 1-1 aipu ukan 'aipu dutey 2-3<br />
charra gorrien 'ahorra gorrian'' t-5 alpu ukan 'aipu' 2-3<br />
ahetlk 'ahatik' 1-7 aipua da 'aipu da'' 1-2<br />
cho batez lao batez ' 1-5 elretu 'airatu ' 2-3<br />
cho bctez lao batez ' 1 - 5 elretu 'airatu''' 2-3<br />
• idean 'aidean'' 2-4 aireko 'aireko'' 2-1<br />
aldor azatdu 'oidor azaldu . 1-2 siretako armada 'airetako armada' 2-1<br />
alher 'aihery 2-4 sise garaitu 'aise garrailu'' 1-2<br />
alher Izan 'ahier zaizkionak y 1-2 altor dugu 'aithor dugu ' 1-2<br />
alher Izan 'aiher izan'' 1 .2 altor ukan 'altor du'' 1-2<br />
aiherkunde 'aiherkunde''' 2-2 eitortu duenaren arabera 'aitortu duenaren arabera' 1-5<br />
• intzln kondlzlone 'aintzin kondizione'' 2-2 altzln-gibeiek 'ailzin-gibelak' 1-1<br />
sintzina dos ' eintzinat coa'-.> 1-2 citzlnsan agartu 'aitzinean agertuy 1-2<br />
aintzlnat ari Izan 'ari da aintzinat'' 1-2 altzitik 'aitzitik'' 1-7<br />
aintzindari 'aintzindari'' 2-2 akitu 'akitu' 2-3<br />
aintzlndarl 'aintzindari'' 2-2 akomatu 'akomatu'' 2-3
Sarreren zerrenda 292<br />
akomenamendu bat flnkatu 'akomeamendu bat finkatuy 1-2 ∎Idundl 'aldundi'-j 2-1<br />
akordto 'akordioay 2-1 aldundla aakabanatu 'aldundia sakabanatuy 1 .2<br />
akordto gol 'akordio gei y 2-2 ale batzuk 'ale batzuk y 1 . 1<br />
akort 'akort L> 2-4 alemán lalemaW_) 2-6<br />
akort Izan 'ez dira akorty 2-3 allmale 'alimaley 2-6<br />
akort Izan 'akort izan ,--> 1-2 elkar hartu ezlnak 'alkar-artu ezinak y 1-1<br />
akort Izan 'akort izan ,--> 1-2 elkartaaun 'alkartasuny 2-2<br />
∎kzlodun 'akzioduny 2-1 alperrik galdu 'alperik galduy 1-2<br />
ala 1 ala 1 ala zenatur ala depulatu-9 1-7 alta 'altha-9 1-o<br />
ala 1, ala 1 'ala bhichkolch, ala ogi-ttipi, ala edari .y 1-7 alta alta 13 1-0<br />
alabalna 'Alabainan y 1-7 alta boda 'alta bada y 1-o<br />
alabainan 'alabainany 1-7 altabada 'allabaday 1-0<br />
elabalnan 'alabainany 1-7 altxetu 'alchatuy 2-3<br />
elabalnan 'alabainany 1-7 altxatu 'altchaluy 2-3<br />
albarot 'albaroty 2-2 eltzatu 'altzatuy 2-3<br />
albletarl 'albistariy 2-5 eltzaupen 'altzaupeny 2-2<br />
sido batetlk . . . beato aldetik 'alde batetik . . . bertze aldetik''- 1-O amattzat 'amaitzaty 1-4<br />
aldekos Izan 'aldekoa izan ,-> 1-2 amando 'amanday 2-1<br />
alderanlz egin 'alderanlz eginy 1-2 emanda 'amanday 2-1<br />
alderantzira 'alderantziray 1-5 amante Izan 'amenes izan» 1-2<br />
alderdt 'alderdiy 2-2 amlldu 'amilduy 2-3<br />
atderdi huelan 'alderdi alelan 1) 1-5 amor aman amor aman 19 2-3<br />
alderdlktde 'alderdikide .9 2-1 amor aman 'amor emany 2-3<br />
aldez 'aldez'-j 1-5 amor aman arazi amor aman araziy 1-2<br />
aldezlarl 'aldezlariy 2-2 enartean 'anharteany 1-7<br />
eldezia 'aldezley 2-2<br />
anertean 'anarleany 1-7<br />
aldeztu 'aldeztu-3 2-3 anertean 'anarteany 1-7<br />
aldi bakottz 'aldi bakotx y 1-4 enartean 'han artean y 1-7<br />
aldi guziz 'aldi guzizy 1 .6 andana bit 'andana bal'-j 1-3<br />
aldi honetan 'aldi untan y 1-4 an d ana bat 'andana bat .3 1-3<br />
aldi honetan 'aldi onetany 1-4 anímala 'animale'-j 2-6<br />
aldl honetan 'aldi onetany 1-4 anltz 'hanitchy 1-3<br />
*id¡ honetan 'aldi huntan-3 r-4 anltz denbora gabe 'hainitz denbora gabe .3 1-4<br />
*id¡ Izan 'aldiy 1-2 antolamendu 'antolamendu'-j 2-2<br />
aldl Izan 'aldi baitzen .9 1-2 antolamendu 'antolamendu'y 2-2<br />
aldlz 'aldiz y 1-7 entolatu 'antolatu y 2-3<br />
aldlz 'aldiz y 1-7<br />
aldiz 'Aldizy 1-7<br />
antza 'antza y 1-0<br />
antza dagoenez 'aneza dagonezy 1-o<br />
eldiz 'aldiz y 1-7 entzeratau 'antzeratsu'.3 1-5<br />
aidizkingl 'aldizkingiy 2-5 entzlrudl 'anlzirudiy 2-1<br />
aldlzklngl 'aldizkingiy 2-5<br />
epalletu 'apailatuy 2-3<br />
sidra 'aldrey 2-2 epalletu 'apailatzen-9 2-3
Sarreren zerrenda 293<br />
apellatuak Izan 'apailatuak izan'--> 1-2 errenkure Izan 'errenkhura dire y 1-2<br />
apcilu 'apailu-3 2-2 errenkure-arrengura 'errenkuray 2-2<br />
apaizgo 'apaizgo-3 2-1 errenkure-arrangur∎ 'arranguray 2-2<br />
apaldu 'aphaltu-3 2-3 arrhsku birlan 'arrisku bizian-3 1-5<br />
apaldu 'aphaldu3 2-3 arrlskuan jarri 'ariskuan jariy 1-2<br />
apartekorik gertatzen ez bada 'apartekorik gertatzen ez baal-p arrolle arrolle 19 2-1<br />
arabera 'araberay 1-5 arte hartu 'artha hartuy 1-2<br />
arabera 'arrabera'-) 1 .5 arteko 'artekoy 2-2<br />
araberako 'araberakoa-3 1-3 arteko Jarrl 'erleko jerri y 1-2<br />
araberean 'arabereany 1-5<br />
artemin 'artemin'-) 1-4<br />
arakatu 'arakatu13 2-3 artezkarltza 'arlezkaritza'-j 2-1<br />
arakatu 'arakatu y 2-3 artikulu 'artikulu y 2-5<br />
arakatu 'arakatuy 2-3 medida 'asaldea-3 2-2<br />
aren 'arauy 2 .1 &saldar¡ 'asaldariy 2-2<br />
araudl 'araudi'-3 2-1 aaeldetu 'asaldatu y 2-3<br />
ardura 'ardura'y 2-2 asaldatu 'asaldatuy 2-3<br />
ardurape eduki 'ardurape edukiy 1-2 esaldetu 'asaldatuy 2-3<br />
erario 'arerio y 2-2 aaeldetu 'asaldatuy 2 - 3<br />
ererlo 'arerio y 2-2 esaldura 'asaldura y 2-2<br />
areno 'arerio y 2-2<br />
asaldura 'asaldura'-j 2-2<br />
areatlan 'arestian3 1-4 eskespen 'azkespen13 2-2<br />
arglaratu 'argialaluy 2-3 cemente aman 'asmenta aman ,-> 1-2<br />
argitaldari 'argitaldariy 2-5 memo 'asmuy 2-2<br />
argltaldu 'argilaldu13 2-3 ramo agerkuntza 'asuro agerkuntza19 1-1<br />
argitan ezarrl 'argitan ezarri13 1-2 aspaldi honetan 'aspaldi onetany 1-a<br />
argitaratu 'argitaratu13 2-3<br />
aspaldi honetan 'aspaldi huntany 1-4<br />
argitaratu 'argitaratu y 2-3 aspaldian 'aspaldian y 1-4<br />
arl Izan 'alzan''-> 2-3 espeldlko aipue da 'espaldiko aipua da'-> 1 .0<br />
ari Izan -erizan» 2-3 aspaldion 'aspaldion y 1-4<br />
crin 'ariñay 2-6 aspaldiskoan 'aspa¡ dichkoan-3 1-4<br />
arinkl 'arinkiy 2-a<br />
astekarl 'astekariy 2-5<br />
&rizan 'arizany 2-3 asteroko 'asterokoy 2-5<br />
armen aterbe 'armen aterbe19 2-1 astl 'asliy 2-2<br />
∎rpidedun 'arpideduny 2-5 estlndu haundle aman 'aslindu aundia emony 1-2<br />
arrakasta 'arrekasta y 2-2 astrapeiada 'astrapalada y 2-2<br />
arrakeste 'errekestay 2-2 atar¡ 'atariy 2 .1<br />
arranden gaineko agarre 'arranden gaineko legarra-3 1-1 elek∎ 'ateka-9 2-2<br />
arranguratu 'arranguralu-9 2-3 aterablde latera-bidey 2-2<br />
arrapizte 'arrapiztey 2-2 atezeln 'atezaiay 2-1<br />
arrepostu 'arrapostuy 2-2<br />
atixki 'dalxizkony 2-3<br />
arrepostu egin 'arrapostu y 2-3 atondu 'atondu y 2-3<br />
arras zurltua Izan 'arras churilua'l9 1-2 atondu 'atondu13 2-3
Sarreren zerrenda 294<br />
atsagln bula ∎zaldu 'alsegin bizia azaldu'15 1-2<br />
atxikimendu 'atchikimenduy 2-2<br />
alxllotU 'atxilotu'-j 2-3<br />
∎txllotu 'atxilotu'» 2-3<br />
etzeman 'atxeman- 2-3<br />
alzara eragin 'altera eragin'15 1-2<br />
etzerrl erazoetako Idazkerl 'atzeri-arazoelako idazkari- 1 . 1<br />
etzerrlretu 'alzerriratu'5 2-3<br />
alzerrltar 'atzeritar'» 2-1<br />
atzipetU 'atzipetu'-3 2-3<br />
alzo bsrtan 'alzo bertan'- 1-4<br />
auherretan 'auherretan'-5 1-5<br />
aurdikl 'aurdiki'L> 2-3<br />
• urkeztu 'aurkestu''3 2-3<br />
burros hartu laurea-artu y 1-2<br />
eurreguneen 'auregunean'13 1-4<br />
aurregunetan 'auregunetang 1-4<br />
aurrera daramaten 1 'aurrera daroen 1y 1-3<br />
eurrerekede 'aurerakadea'-9 2-2<br />
aurrerantzeen 'aurerantzean'5 1-4<br />
aurrerantzeen 'aurerantzean g 1-4<br />
surreratu 'aureratu'5 2-3<br />
aurretlk Iblll 'auretik ibili'13 1-2<br />
aurretxoan 'auretxoan'-* 1-4<br />
aurrez Iragarria zegosnez 'aurez iragaria zegonez-3 1-0<br />
• urtengotzat 'aurthengotzat'3 1-4<br />
• usego 'ausago y 2-4<br />
auanertu 'ausnarlu i3 2 . 3<br />
eutarkl 'autarkiL> 2-1<br />
autarkiz 'aulerkiz'3 1-5<br />
autos xehetu auto bat xehatu'-5 1-2<br />
eutozeln 'autozainy 2-1<br />
autu 'autu'-9 2-2<br />
auzl 'auzi 3 2-2<br />
auzia arakatzen jerdun 'auzia arakalzen jardun 15 1-2<br />
auzia aztertzen dierdu 'auzia aztertzen diardu'-j 1-2<br />
auzia horten uken 'Hortan dugu mementoan auzia'l3 1-2<br />
auzia plztu 'piztu auzia'15 1-2<br />
auzia xuritu 'auzia xuritu1 1-2<br />
auzlpetu 'auzipetu'* 2-3<br />
auzitegira deitu 'auzilegirat deituy 1-2<br />
• uzo herrlak 'auzo erriak y 1-1<br />
azelez bahlntzat 'azalez beintzat'-3 1-5<br />
azalpen 'azalpen'3 2-2<br />
• zalpsnak sskatu 'azalpenak eskatu'1 1-2<br />
azken bsrriatan 'azken berrietan'g 1 .0<br />
azken egun heueten 'azekn egun haulan 3 1-4<br />
azken egun hauetan 'azken egun hauetan'13 1-4<br />
azken hatee aman 'azken halsa aman 4 1-2<br />
azken kondusn arabara 'azken konduen arabera 9 1-0<br />
• zken ordurako 'azken ordurako y 1-4<br />
ezksn tenorean 'azken tenoreko'13 1-4<br />
azken-erdlek 'azken-erdiak'-j 2-1<br />
• zksn-leurdenak 'azken-laurdenak'- 2-1<br />
azkenengo eldloten 'azkenengo aldiotan y 1-4<br />
ezkenez 'azkenez y 1-4<br />
• zkenlk 'azkenik 3 2<br />
ezpi-malxlnada 'azpi-matxinada'-3 2 - 2<br />
azplen hartu 'azpian anu'-) 2-3<br />
azplkerla 'azpikeria'l3 2-2<br />
azplkerle 'azpikeria'-5 2-2<br />
ezpllan 'azpi-tan'-j 2-2<br />
azplretu 'azpiratu'i 2 - 3<br />
azplretu 'azpiratu'5 2-3<br />
• zplz 'azpiz-9 1-5<br />
• zpiz 'azpiz'-j 1-5<br />
azterne 'aztarnak-3 2-2<br />
azterrenlk atara ez 'astarrenik atara ezL> 1-2<br />
azterrenlk ez 'azterenik ez'-3 1-1<br />
be A beraz 'badire beraz''-) 1-0<br />
beA . . . A 'irabazi bazuten, aste huntan galdu dule'15 1 - 6<br />
beA . . . A 'ematen badute, badira'-j 1-e<br />
beba* amen 'babes aman'-) 1-2<br />
babespetu 'babespetu--) 2-3<br />
Boda . . . -Bada tirabira asko 3 1-0<br />
bade egunotan esamesik bada egunotan esamesik13 1-2<br />
bada ere bada ere» 1-7<br />
bade ere besterik 'bada era bertzerik'-3 1-0<br />
bade mugimendu 'bada moimendu'-j 1-2<br />
badlr∎ 'badire' 1-2<br />
badire diotenak 'badira diotenak'19 1-0<br />
bedirudi 'badirudi13 1-0<br />
badu este bet 'badu asta bat'-j 1-4<br />
badu Jadenik hogei egun 'badu jadanik hogoi egun 9 1-4
Sarreren zerrenda<br />
badu zenbalt hllabete 'badu zonbail hilabetey 1-4<br />
bahitu 'baitu'-j 2-3<br />
bahitu 'bahitu''-j 2-3<br />
bahitu∎ atxlki 'bahitua atxikiy 1 . 2<br />
bahltzalle 'bahitzaiiey 2-1<br />
bala 'balay 2-2<br />
baletzean gaude 'baielzian gaudey 1-2<br />
balezko 'baiezko'-) 2-2<br />
baieztu 'baieztu y 2-3<br />
baleztu 'bayeztu'-j 2 - 3<br />
beikere 'baikere'-j 1-5<br />
batna 'bainan y 1-7<br />
baila ere 'bel-eta are'-> 1-7<br />
baltaezpadako 'baitaezpadakoay 2 .6<br />
balzik 'baiziky 1-7<br />
baja 'bajay 2-1<br />
bakalderrl 'bakaideriy 2-1<br />
bakaldun 'bakaldun- 2-1<br />
bakea flnketu 'bakearen tinkatzekoy 1-2<br />
bakea sendotu 'bakea sendotu- 1 .2<br />
balentria 'balentriay 2-2<br />
bel¡ dira 'ball diray 1-2<br />
ball Izan 'ball izany 2-3<br />
balialu 'baliatu'-) 2-3<br />
ballorlk gabeko paperak 'baliorik gabeko paperak'-j 2-1<br />
bellos 'baliousa'-3 2-e<br />
banandu 'banandu y 2-3<br />
bapatean 'bepetany 1-4<br />
bapatean 'betbelan'.3 1-4<br />
baratu 'baratu-9 2-3<br />
barealdi 'bare-aidi y 2-2<br />
barne 'barne- 1-5<br />
barrandarl 'barrendari-3 2-3<br />
barrandatze 'barrandatzey 2-2<br />
barreiatu 'barraialu y 2-3<br />
barreiatu 'barreiatu y 2-3<br />
barruti 'barutí y 2-1<br />
bart 'barly 1-4<br />
bet egin 'bat egin y 2-3<br />
bet eginlk 'bat egiñik13 1 .5<br />
batez ere 'batez ere ,4 1 .7<br />
betzaldl 'batzaldi13 2-1<br />
batzar berezl 'batzar berezi y 1-1<br />
batzar berezl 'batzar berezia y 2-1<br />
batzar buru 'batzar-buru y 1-1<br />
batzar-gal 'batzar-gaiy 2-1<br />
batzarkide 'batzarkide y 2-1<br />
batzartu 'batzartu1 2-3<br />
batzartuta egon 'batzartuta egon y 1-2<br />
batzorde 'batzorde-3 2-1<br />
betzordea oaatu 'batzordea osotuy 1-2<br />
betzuen arabsra 'betzuen arabera y 1-0<br />
betzuen Iduriko 'batzuen iduriko y 1-5<br />
bazen 1-rik 'ba'zas zaratariky 1-0<br />
bazirudien 'bazirudian13 1-2<br />
bazkaldar 'bazkaldar y 2-1<br />
bazkokarl 'bazkokari-3 1-5<br />
bazkun 'bazkun joan'.3 1-5<br />
bazkun 'bazkun y 2-1<br />
bazkun 'bazkun y 2-1<br />
bazkun 'bazkun y 2-1<br />
bazterrak 'bazterraky 2-2<br />
bezterrek airean 'bazterrak airean» 1-5<br />
bazterrak arras kaldan 'bezterrek arras kaidan y 1-5<br />
bazterrak harrotu 'bazterrak harrotu y 1 - 2<br />
bazterrak harrotu 'bezterrek harrotu y 1-2<br />
bazterrera utzl 'bazterrerat utzi y 1-2<br />
bazterreten 'bazterretany 1-5<br />
bazterreten 'bazterreten y 1-6<br />
baztertu 'baslarluy 2-3<br />
bederatziak Irían 'bederatziak irlas -3, 1-4<br />
bederezka 'bederazka-3 1-5<br />
beglko 'begiko- 2-6<br />
begira Iblll 'begira ibiüy 1-2<br />
begiramen 'begirameny 2-2<br />
<strong>begiratu</strong> 'beiratu 9 2-3<br />
begitandu 'begitanduy 2-3<br />
bebe agon 'beha baitzauden13 1-2<br />
beber bezala 'beher bezalay 1-5<br />
295<br />
beher diran argitasunak 'bear diran argitasunak eskatu'-j 1-2<br />
beherkun 'biarkun13 2-2<br />
beherkun 'bearkun'-9 2-2<br />
beharordu 'beharorduak'-) 2-2<br />
beherrlk 'beharrik19 1-0
Sarreren zerrenda<br />
baharrlk Ibeharrik y t-o bar* kargua atxlki -bate kargua atchik y t-2<br />
beharrizan 'beanzany 2-2 bare kargua utzi Ibero kargua ulziy 1-2<br />
boharrizan Ibearizany 2-2 bere kua Iberekasay 1-5<br />
behelti arl 'beheiti eriy 1-2 berebalteratu Iberebaitaratuy 2-3<br />
beheitltu 'beheitituy 2-3 berahala 'batahola--> 1-4<br />
beheltitu 'beheitituy 2-3 barehala 'eta berialay 1-4<br />
behera egin Ibera egin y 2-3 berehaleko bateen Iberialako baten--> 1-4<br />
behinen 'beñena'-j 2-6<br />
barehalakoan 'berealakoan y 1-4<br />
behintzat Ibaintzat y 1 - 5 bereiztu Iberextea y 2-3<br />
beldur ageri dira 'bildur ageri diray 1 .2 beren atdetik 'baten aldetik'4 1-7<br />
betdur Izateko de oratno 'beldur izaiteko da oraino y 1-o beren arabera 'baten araberal-> 1-5<br />
boiztu 'belztuy 2-3 beren glea utzi 'baten gisa utziy 1-2<br />
bentzutu 'bentzutu'1j 2-3 beron haserres erakutal 'baten asarea erakutziyaz y 1-2<br />
bentzutu 'bentzutuy 2-3 beren zazpi ahatak egin 'baten zazpi ahalak egin'y 1-2<br />
bar denboran 'bar denborany 1-4 berendu Iberenduy 2-3<br />
bar denboran bar denboray 1-4 berezlkl Iberezikiy 2-4<br />
berandatu 'bertantzekoy 2-3 bereziki Iberezikiy 2-4<br />
berant bezen berant 'berant bazen beranty 1-4 bereziki 'berezikiy 2-4<br />
berante 'berantay 2-1 bereziki Iberzikiy 2-4<br />
berantenez 'berantenazy 1-4 berezlkl oraln (bereziki oraiy t-4<br />
beranletsl Iberantetsiy 2-3 berezlko eran 'bereziko erany 1-5<br />
berantetsl 'berantetsiy 2-3 bermatu Ibermatuzy 2-3<br />
beraz 'berazy 1-7 berreraldu Ibereraldul-* 2-3<br />
berdindu 'berdinduy 2-3<br />
berri Iberriy 2-2<br />
berdindurik 'berdinduriky 1-5 berri aman 'beri aman ,-> 2-3<br />
berdlntze 'berdintzeay 2-1 berri aman 'berri aman ,-> 2-3<br />
berduratu Iberduratuy 2-3 berri hedatu 'barrio hecatuL> 1-2<br />
bere aldetik Ibera aldetiky 1-7 berri hedetzalie (berri hedatzailey 2-5<br />
bar* atdetik Ibera aldetiky 1-7 berri nahaslak 'berri nahasiaky t-1<br />
bar* asmoei gogor eutsl -bate asmoei gogor eutsiy 1-2 barrio berrelatu 'berria barraialuy 1-2<br />
bere atxtklmendua arakutsl -bate atxikimendua erakutsiy 1 ~ barrio barrelatu 'barrio barraiatu--> 1-2<br />
bar* azken hatee aman Ibera azken hatsa aman'-> 1-2 barrio hedatu 'barrio hadatul-> 1-2<br />
bere burue hil Ibera burua ily 1-2 barrio kurritu de barrio kurritu da--> 1-0<br />
bar* buruaz baste egin Ibera buruaz bertze agio y 1-2 barrio kurritu de 'berria kurritu da ,-> 1-0<br />
bere dimistoa aman Ibera demisionea aman'--> 1-2 berria oflzlatkl hedatu 'barrio ofizialki hedatuy 1-2<br />
bare eglnbldaa beis -bate eginbidea batey 1-2 berriak ukan 'berriak ukany 1-2<br />
bar* gain ' bote gain y 1 -5 berriak xehekiago aman 'berriak xehekiago aman ,-> 1-2<br />
bar* gain -bate gainy 1-5 barrikatu Iberrikatu'y 2-3<br />
bar* gain hartu -beta gain artu y 1-2 berriketa handiak aortu 'bariketa andiak sortu y 1-2<br />
bere gain hartu -bate gain hanu'-> 1-2 berrlketaldl 'barikataldi'-j 2-2<br />
bere gain jarri -bate gain jarriy t-2 benlketarl Iberriketariay 2-5<br />
bate hartan egon -bate hartan egony 1-2 berriketarl 'berriketariy 2 - 5<br />
296
Sarreren zerrenda<br />
berriketari 'berriketariak_ 2 .5<br />
berriketari 'berriketari_ 2-5<br />
berrlkl 'berrikig 1-4<br />
berrlkl 'berriki'_ 1-4<br />
berrlkitako 'berrikitakoay 2-6<br />
berrikltan 'berrikilan_ 1-4<br />
berrikltan 'berrikitan_ 1-4<br />
berrikltan 'berrikilan_ 1-4<br />
berriren berra 'bariren bar¡--> 1-4<br />
berriren berra 'bariren bar¡,-> 1-4<br />
barniz 'beriz_ 1-7<br />
berrlz lanar¡ lotu 'berriz lanera lotu_ 1-2<br />
barriztatu 'barriztau _ 2-3<br />
barriztatu 'bariztau_ 2-3<br />
berrlztatu 'bariztau_ 2-3<br />
bertan 'borlan_ 1-5<br />
bertan behere lago barban bara lago_ 1-2<br />
bertzaldl 'berlzaldi _ 1-1<br />
bestalde 'berlzalde'-j 1-7<br />
bestalde 'berlzalde_ 1-7<br />
bestalde 'besteldez'-) 1-7<br />
bestalde ',berlzalde,_ 1-7<br />
bestalde 'berlzalde ._ 1-7<br />
baste eregozpan gibe 'baste eragozpen baga'_ 1 .5<br />
baste ondokorik gebe 'bertze ondokorik gabe_ 1-5<br />
beato urtatako aran 'baste urtetako eran_ 1 .5<br />
besteak beato 'bertzeak bertze'_ 1-5<br />
besteak basta 'bertzeak bertze_ 1-5<br />
besteak beato 'besteak baste_ 1-0<br />
besteak baste 'besteak baste_ 1-5<br />
bestelaketu 'bertzelakatuz_ 2-3<br />
bestelatu 'bertzelatu_ 2-3<br />
bestarik azaldu de 'besterik azaldu da'_ 1-2<br />
betegarrl 'betegari_ 2-6<br />
bezain ¡estar 'bezain ¡estar ,-><br />
1-4<br />
bl urte honstan 'bi urthe huntan _ 1-4<br />
bidal artezkerl 'bidai artezkari'-j 2-1<br />
bideia 'piala y 2-1<br />
bldarl 'bidari'-j 2-1<br />
bide 'bide'_ 1-0<br />
bide A 'ibili bide da_ 1-0<br />
bide A-(o)¡* 'bide di-ala_ 1-6<br />
bide dira 'bide dire_ 1-0<br />
bide onez loen 'bide onez joan_ 1-2<br />
bide-ertzean gelditu 'bide-ertzean geldilu_ 1-2<br />
bidegabekerla 'bidegabekeria'-> 2-2<br />
biderdl egln 'biderdi egin_ 1-2<br />
bidezabal 'bidezabala_ 2 -1<br />
bidezko 'bidezko _ 2-6<br />
bidezkotzat eta¡ 'bidezkotzat etsi'_ 1-2<br />
bigarrenez 'bigarenez _ 1-5<br />
blheremun goizeen 'biharamun goizean_ 1-4<br />
biharamunean 'biharamunean_ 1-4<br />
bihurtu 'biurtu_ 2-3<br />
bilakotu 'bilakatu _ 2-3<br />
bildu 'bildu_ 2-3<br />
bildu 'bildu_ 2-3<br />
bildu 1 'guduan bildu zauriak_ 1-3<br />
bilkura 'bilkura_ 2-1<br />
bilkura 'bilkura'_ 2-1<br />
bllkure 'bilkura_ 2-1<br />
biltzar 'biltzar_ 2-1<br />
birrindu 'birindu_ 2-3<br />
blrrindute 'birrinduta_ 1-5<br />
bisita 'bisila _ 2-2<br />
blsitez Izan Izan bisitaz_ 1-2<br />
bisten da 'bixtan day 1-0<br />
blsten de 'bixtan da_ 1-0<br />
bletan den bezala 'bixtan den bezala_ 1-0<br />
bisten done 'bichtan dona'_ 1-0<br />
bitertean '30'gn .bitartean'-j 1-4<br />
bltxikarie 'bilchikeria_ 2-2<br />
bltxikerie 'bilchikeria_ 2-2<br />
bizi molde 'bizi moldea_ 2-1<br />
blzkitertean 'bizkitartean_ 1-7<br />
blzkitertean 'bizkitartean_ 1-7<br />
blzkitertaan 'bizkitartean_ 1-7<br />
blzkitertean 'bizkitarlean_ 1-7<br />
biztants 'bizlanle_ 2-1<br />
bolo-bolo zeblltzan 'bolo-bolo ebillzan zurumuruak_ 1-1<br />
bonbe bat lehertu 'bonba bat lertu g 1-2<br />
bonberdamendu 'bonbardamenduak'-j 2-1<br />
bortizki 'bortizki_ 2-4<br />
bortizki 'bortizki_ 2-4<br />
297
Sarreren zerrenda 298<br />
bortxatu 'bortchalua'- 2-3<br />
bortxatu 'borlchatu'l3 2-3<br />
bortxatu 'bortxetuy 2-3<br />
buruhauste 'buruauste'-j 2-2<br />
burukide 'burukidey 2-1<br />
bururatu 'bururatuy 2-3<br />
bospaael agunsn buruan 'bospasei egunen buruan13 1 .4 bururatu 'bururalu y 2-3<br />
boten eertu 'bocee senu'3 1-2 burutu 'burulu'.3 2-3<br />
boz 'boz' 2-1 burutu 'burutu'-3 2-3<br />
hoz 'bozak' 2-1<br />
buruz buruen 'buruz buruan '13 1-5<br />
boz apailatze 'boz apailelze .3 1-1 buruz-buru 'buruz-buru'. 1-5<br />
boz blltzen 'boz biltzen'.3 1-2 buruz-buru mintzatu 'buruz-buru mintzalzeko y 1-2<br />
hoz emaile 'boz emeiley 2 .1 buruz-buruka 'buruz-burukay 1-5<br />
boz-omaleek 'boz-emaileak't3 2-1<br />
bozak 'bozak13 2-1 buruzagi 'buruzagi' 2-1<br />
bozak aman 'bozak emaiten'.2 . 3 buruzagi 'buruzagi .32 . 1<br />
bozak aman 'bozak aman!) 2-3 buruzagl 'buruzegi-3 2-1<br />
bozak ukan 'bozak uken'l3 1-2<br />
brzkatu 'bozkatuz'-3 2-3<br />
bozkatzele 'bozketzale y 2-1<br />
buruz-burukako txapelgos 'buruz-burukako chapelgoag 2-1<br />
buruzagi 'buruzagi' 2-1<br />
buruzagi 'buruzagiy 2-1<br />
butxete 'budjela'l3 2-1<br />
bozkatze 'bozkatzelan'13 2-1 butxete 'budjeta'-j 2-1<br />
bozkatzeak 'bozkatzeaky 2-1 dagokion aldetik 'dagokion aldelik'. 1-5<br />
bozketa 'bozketa'.3 2-1 deklgune de 'dakiguna da-3 1-0<br />
brokatu 'brokatu'1 2-3 dakizuen bezale 'bakizuen bezale '-j 1-0<br />
bronzatu 'bronzalu'-3 2-3 deklzuen bezale 'dakizuen bezala'l3 1-0<br />
bulto 'bulla-_> 2-2 demu domaiak 'damu domaiak'l3 2-1<br />
bulto honetan 'bulto hunlany 1-4<br />
bunbako 'bunbako'1 2-1<br />
bureekunde 'bureskunde'-) 2-1<br />
burhagertu 'burhegertu y 2-3<br />
burkide 'burkide y 2-1<br />
demurik 'damuriky 1-0<br />
darablitzaten erablltzekosk 'darabilzen erabiltekoak13 1-1<br />
delako 'dateke-3 1-0<br />
debeketu 'debekatu'-9 2 .3<br />
debeku 'debeku'__> 2-2<br />
burnibide 'burnibidey 2-1 dei 'dei'-) 2-2<br />
burnietatik Irten 'burnietatik irles 13 1-2 dei ¡arria dei laria'l3 1-1<br />
burrukaldl 'burukaldiL> 2-2 deis zuzendu 'dala zuzenduy 1-2<br />
burrukatu 'burruketu'l3 2-3 deitoragarrl deitoragarrl y 2-6<br />
burrundera 'burrundaray 2-2<br />
deitoragarrl uken 'deiloragarri ukan'19 1-2<br />
buru 'buruz 2-2 dele blde 'dale bide'- 1-6<br />
buru 'buru'13 2 .2 dele del& . . ., 'dela . . . . dala . . .,'13 1-7<br />
buru dala 'buru dala'-> 1-5 dele eta 'dale-tey 1-6<br />
buru dutela 'buru dutela13 1-5 deis karia 'direla karia' .3 1-5<br />
buru egin 'buru egin'-3 1-2 dale kauee 'dala kausey 1-6<br />
buru aman 'buru aman'--> 1-2 dala medio 'dala medioy 1-6<br />
buruan 'buruan y 1-a delako 'delakoa y 1-3<br />
burubelarrl 'burubelari'-j 2-4<br />
delako 1 'delako ertikuluey 1-3<br />
burubide 'burubide'-) 2-2 delako 1 horret&n 'delako bilkura hollan'-3 1-3
Sarreren zerrenda 299<br />
deliberatu 'deliberaluy 2-3 diotenez 'diolenez'y 1-0<br />
deilberatuak Izan 'deliberatuak izan» 1-2 dlotenez 'diolenezy 1-0<br />
den ezkero 'dan ezkero'-) 1-8 dlotenez 'diotenaz'-* 1-0<br />
dina del& 'dona dala y 9 dlputatu blltzarra barreatu 'deputatu-biltzarra barreatu y 1-2<br />
dona den 'dona den y v dlputatu-gal 'deputatu-gei'y 2-1<br />
dina den 'dona don -3 9 dlren bar 'diren bery 1 .6<br />
denak bat egon 'denak bat daudey 1-2 diru-bllkete 'diru-bilketay 2 .1<br />
denak konde 'denaa konday 1-5 diru-hantura 'diru-hanturay 2-1<br />
denbora berean 'denbora berean y 1-4 diruaren sukarra 'diruaren sukarra y 1-1<br />
denbora berean 'denbora berean-3 1-4 dirudlenez 'dirudienezy 1-0<br />
denbora gutxl borne 'denbora guli borne 13 1-4 diruketa 'dirukela19 1-1<br />
denbora gutxl barru 'denbora gulxi barru y 1-4 dlruketa 'diruketa'-j 1-1<br />
denbora laburrez 'denbora leburrez3 1-4 docta urtee do¡-dolo 'doala ourlia co¡-doiay 1-4<br />
denborak ditu 'demborak diluy 1-4 do¡ 'doiy 2-4<br />
denek altor dute 'denek ailor dula '-3 1-0 doidola 'doidoiay 2-4<br />
donen aho-mihltan 'donen aho-mihilan y 1 .5 doldola 'doidoia y 2-4<br />
donen Jakinean Izan 'donen jakinean da'-> 1-2 dolerte flakstu 'dotara flakatu'3 1-2<br />
denentz 'denenizy 1-6 dolu 'doluy 2-2<br />
denotara 'denelarat'-3 1-5 doluan Izan 'doluan diray 1-2<br />
deplaukl 'deplaukiy 2-4 dolumin 'doluminaky 2-1<br />
deplaukl 'depleukiy 2-4 drogakl 'drogaki13 2-1<br />
deplaukl sean 'deplauki errana izany 1-2 duele 'duela y 1-4<br />
deplaukl onertu 'deplauki onarlu13 1-2 duela . . . Jada 'duela hanitz monde jada'-> 1-4<br />
deputatu 'deputatu19 2-1 duela zenbalt egun 'duela zonbait eguny 1 . 4<br />
deputatu 'deputatu'-9 2-1 duen bar 'duen bar'-> 1-6<br />
derltzalone 'derilzaionay 1-3 dunbadoaka 'dunbedoskay 1-5<br />
derltzalt 'deritzaily 1-0 dunbote 'dunbotsay 2-1<br />
derltzan 'deritxon'-3 1-3 es denentz 'ea errespetatua denentzy 1 .6<br />
desarmamendu 'desarmamenduy 2-2 abaste 'ebasle-3 2-1<br />
desballotu 'desbaliotuy 2-3 abate¡ 'ebatsiy 2-3<br />
desmesla 'desmasiay 2-2 ebetal 'ebatsiy 2-3<br />
desmesla 'desmasiay 2-2 edo haletsu 'geldi edo halalsuy 1-5<br />
desmesla 'desmasiay 2-2 egia 'egia y 1-0<br />
desmesla 'desmasiay 2-2 egla dona logia denal4 1-0<br />
desmesla 'desmasiay 2-2 egla sean 'egia errany 1-0<br />
despendlo 'despendioak19 2-1 eglezk1 'egiazki 3 2-4<br />
destelnez 'destañez'-j 1-5 egln 1 'egin konduaky 1-3<br />
destalnez 'destañez y 1-5 eglnbehar 'eginbearak'y 2-2<br />
destainez entzun 'destañez entzun y 1-2 eglnblde 'eginbide y 2-2<br />
deuaaztu 'deuseztuy 2-3 eglnblde 'eginbidey 2-2<br />
dloenez ' dinoanez 3 1-6 egingo ote duten -egingo ata daban'-> 1-0<br />
diotenak badire 'diñoenak badira y 1 .2 eglpen 'egipen y 2-2
Sarreren zerrenda 300<br />
agitada 'agitada-3 2-2 el 'eiday 1-0<br />
egitarau 'egitarauy 2-1 el le¡ y 1 - 0<br />
egltate 'egitatey 2-2 ekandu 'ekendu'-) 2-2<br />
egltate 'egitatey 2-2 eklnaldl 'ekiñaldiy 2-2<br />
egltate 'egitatey 2-2 eklnaldl 'ekiñaldiy 2-2<br />
eglztatu 'egizlatu y 2-3 eklnaldl 'ekiñaldiy 2-2<br />
eglztatu 'egizlatu-2-3 elauso 'elauso y 2-1<br />
egoera 'egoera'-* 2-2 ele 'elhey 2-2<br />
egolllar 'egoiliary 2-2 *lo 'eleak'y 2-2<br />
g oksra 'egokeray 2-2 ola •gin 'ele eginy 2-3<br />
g okl 'egoki'9 2-4 elsa jalgl 'elhea jalgiy 1-2<br />
egonaldl 'egon aldiy 2-2 elekete arl Izan 'elheketa eri izan-* 1-2<br />
egotzl 'egotzi-5 2-3 elestatu 'elhestatzeraty 2-3<br />
eguerdl ondoxeen 'eguerdi ondoxean'-3 1-4 algar adltu 'elgar adituy 2-3<br />
gun batzuen buru 'egun batzuen buru y 1-4 elgarretaratu 'elgarretaratu y 2-3<br />
egun gutxlren buruan 'egun gutxiren buruany 1-4 elgarretaratu 'elgarretaratu-3 2 .3<br />
gun haustako batean 'egun euetako balean-* 1-4 elhauso 'elheusoy 2-1<br />
sgun haustan 'egun hautan y 1-4 eliz-glzon 'eleiz-gizon y 2-1<br />
sgun hauetarlk batez 'egun hautarik batezy 1-4 ellzburu 'elizburuy 2-1<br />
sgun zortzi 'egun zortzi-* 1-4 elkar editu 'alkar adituy 1-2<br />
egune aman 'egune emany 1-2 elkar editu 'elgar adi'-3 1-2<br />
eguna zebalduaz 'egune zabalduaz'-3 1-4 elkar aditu 'elgar adituy 1-2<br />
egunaldi 'egunaldi13 2-2 elkar aditu 'alkar aituy 1-2<br />
egunarl dagozklon galek 'egunari degozkion gaiaky 1-1 elkar hartu 'alkar-arluy 2-3<br />
egundo 'egundo15 2-4 elkar Ikusl 'elgar ikusiy 1-2<br />
egunetik biharamunora 'egunetik biharamuneraty 1-4 elkar jo 'elgar joy 1-2<br />
egunetlk egunera 'egunetik egunera-3 1-4 elkar ondo hartu 'alkar ondo artuy 1-2<br />
g ungo egunean 'egungo egunean y 1-4 elkargo 'elgargoa'-j 2-2<br />
egunkari 'egunkariy 2-5 elkarren artean hizkatu 'elgarren arrean hizkay 1-2<br />
agunkarl 'egunkariy 2 .5 elkarren erteen makur Izan 'elgarren arrean makury 1-2<br />
egunkari 'egunkariy 2-5 elkarretara blldu 'elgarretarat bilduy 1-2<br />
egunoten 'egunolany 1-4 elkarrl etxikl 'elgarri atxikiy 1-2<br />
ehunaretzat hamar 'ehunarentzat hamary 1-5 elkartze 'elkartze-3 2-2<br />
ehundaka lagun 'eundaka laguny 1-1 elur-lauso 'elur-lausoy 2-1<br />
ehundakek 'eundakak19 1-3 elurketa 'elhurketa13 2-1<br />
ehundakek 'eundakak'-) 1-3 emakuntza 'emakuntza'-~> 2-2<br />
ehuneko 60 'euneko 50 ,4 1 - 5 emanklzun 'emankizun 13 2-6<br />
.hunsko bostsz 'ehunarentzat borlzez3 1-5 emskl em •k l 'emeki emeki'-* 2-4<br />
h unsko hamar 'ehuneko hamary 1 - 5 emsndatu 'emendatuy 2-3<br />
hunsko hamarrez 'ehunarentzel hamarrez 9 1-5 emendatu 'emendatuy 2-3<br />
ehunetiko berrogel te hamar 'ehunetiko berogeitabi13 1-5 emokun 'emokuny 2 .2<br />
ehunka 'ehunka13 1-3 -en aintzlnean galdu 'heien aintzinean galduy 1-2
Sarreren zerrenda<br />
engoltlk 'engoitiky 1-4 eratu 'eratu'-) 2-3<br />
engoltlk 'engoitik13 1-4 eratu 'eratuy 2-3<br />
enparaukosk 'enparaukoak!j 1 . 1 eratu 'eratu y 2-3<br />
enplegu 'enpleguy 2-1 eratzalle 'eratzailey 2-2<br />
• ntseatu 'enlseatu'.3 2 - 3 erbeste 'erbeste y 2-2<br />
entsegu 'entsegu13 2-2 erdi •a zaldu 'erdi-azalduy 1-2<br />
entzutetsu 'entzuletsu'-> 2-6 erdl-ardltlk 'erdi-erditiki3 1-5<br />
entzutetsu 'entzutetsu l9 2-6 erdiratu 'erdiratu'-) 2-3<br />
• pa¡ 'epai13 2-1 aresaidl 'eresaldi'13 2-1<br />
epalkarl 'epaikari'--> 2-1 eritzi bateko Izan 'eritxi baleko izan 13 1-2<br />
epaipean gelditu 'epaipean geldilu y 1-2 eritzola 'eritxola y 1-2<br />
epaipean Ipinl 'epaipean ipiñi'-> 1-2 erki 'erki'l3 2-1<br />
epalperatu 'epaiperatu'-j 2-3 erreberrllze 'erreberirtzea'-> 2-2<br />
epalperatu 'epaiperatu'_) 2-3 errebide 'errebide'-j 2-1<br />
epa 'ephey 2-2 erreboltatu 'erreboltatu'-> 2-3<br />
epa bereon 'epe bereanL> 1-4 errelusatu 'errelusatu' 2-3<br />
opa laburrlk borne 'ephe laburrik barneg 1-4 errelusatu 'errelusatu''-j 2-3<br />
erabaki astunak 'erabaki aztunaky 1-1 errege 'errege' 2-1<br />
erabaki zorrotzak hartu 'erabagi zorotzak artu y 1-2 errege 'erege'19 2-1<br />
erabakia aman 'erabakia aman--> 1-2 errenkontru 'errekontru'-3 2-1<br />
erabakia hartu 'erabakia hartuy 2 .3 erreskadan 'ereskadan'13 1-5<br />
erabakizun 'erabakizun13 2-2 erresume 'erresuma19 2-1<br />
eraberrltu 'erreberrituy 2-3 erresume 'erresuma'-j 2-1<br />
orabill 'erabilil3 2-3 arroz Bramen 'errez eraman'-3 1-2<br />
eraglle 'eragiley 2-2 errezebitu 'errezebituy 2-3<br />
eragin 'eraginy 2-3 erriente 'errienta`y 2-1<br />
eragotzl 'eragotzi13 2-3 erru 'eruy 2-1<br />
eragotzl 'eragotzi'19 2-3 erru 'erru'13 2-2<br />
eragotzl 'eragotziy 2-3 arruga 'eruge'-j 2-1<br />
eragozpen 'eragozpeny 2-2 arrue 'erute'-3 2 - 1<br />
eragozpen 'eragozpen13 2-2 erruz 'eruzy 1-3<br />
erahll 'era¡¡ ,-> 2-3 erruz 'eruz'-j 1-3<br />
erahlike-t∎ 'erailketay 2-2 asamos 'esamesak'-> 2-2<br />
erakustera aman 'erakusterat emana'-) 1 - 2 seamos lesamesl-> 2-2<br />
erakustera aman 'erakusterat aman 1--> 1 -2 asemos asko sortu 'esames asko sortu'13 1 - 2<br />
eraldu 'eraldu'-j 2 - 3 asan beher 'erran beher'-3 1-o<br />
*recia 'erasiag 2-2 asen beher dugu 'erran behar dugu-3 1-o<br />
erasia 'erasia13 2-2 caen daltake 'erran ditake13 1-0<br />
*recia 'erasiak'-j 2-2 asen dezagun aíran dezagun g 1-o<br />
eraslan 'erasian19 1-2 sean dezagun 'dugun aíran '3 1-0<br />
orate¡ 'eratsi'-. 2-3 asan dezagun berehela 'erran dezagun berehalay 1-o<br />
orate¡ 'eratsiy 2-3 asan dezagun lehanlk 'erran dezagun leheniky 1-o<br />
301
Sarreren zerrenda<br />
osan du osan ere 'osan du asan ere y 1-2 eta azkenlk late azkenik y 1 - 5<br />
osan giba don arras gabea doey 1 .0 eta baste 'eta bertze'.9 1-1<br />
asan gibas erres gabeay 1-0 ate hona 'eta huna'13 1 .0<br />
osan genezako 'asan genezakey 1-0 eta hona nota 'eta huna nola13 1 .0<br />
osan litoks erres ditake y 1 - 0 ata hona non 'ata huna non'.3 1 - 0<br />
osan nahi ball da erres nahi baila'-> 1-7 eta orobet 'eta orobat13 1 .7<br />
osan nahi baila erran nahi baita'13 1-7 etengabean 'etengabean'l9 1-5<br />
osan nahi balta erres nahi baita'13 1-0 etca1 'etsai'q 2-2<br />
asan-ahalak asan 'asan-ahelak asan --> 1-2 etsalgo 'etsaigoa!y 2-2<br />
asaos dugu jadanik 'errana dugu jadaniky 1 .0 etsalgo 'etsaigoa!3 2-2<br />
canten zigun 'erraiten zaikun'' 1-2 atol 'etsi'.- 2-3<br />
eskabide 'eskabidel3 2 .2 atol 'etsiy 2-3<br />
eskabide bel zuzendu 'eskabide bat zuzenduy 1-2 etxera blidu 'etxerat bildu'13 1-2<br />
eskabideei eutal 'eskabideei eutsiL> 1-2 eurendu 'eurendu y 2-3<br />
eskabldeel men egin 'eskabideei meo egin .3 1-2 surensan 'eurenean'3 1-5<br />
eskebideko 'eskabideko-3 2-6 curia dihardu 'curia diardu13 1-2<br />
aakabldaz 'eskabidez'- 1-5 eurite 'eurite'- 2-1<br />
eskabide : 'eskabidez'' 1-5 euron artean 'euron artian19 1-7<br />
eskaora 'eskaera y 2-2 surondu 'eurondu y 2-3<br />
eskarl 'eskari'-9 2-2 suele 'eusle'-) 2-2<br />
esku aman 'esku eman'.3 1-2 ez ahantz 'ez ahantz'-j 1 - 0<br />
eskualde 'eskualde13 2-1 ez de deus berriagorlk 'ez da deus berriagorik-3 1-2<br />
eskuartoa edukl 'eskuartea eduki 13 1-2 ez da asan& 'ez da errana' .3 1 .0<br />
eskuartean srabill 'eskuartean erabili'' 1-2 ez da *sano 'ez da errana'-j 1-2<br />
eskuartedun 'eskuarteduny 2-6 ez da esateko balzlk 'ez da arraiteko baiziky 1 - 0<br />
eskuartsko 'eskuartekoy 2-2 ez de nolanahlko 1 'ez da nolanaiko egunay 1-2<br />
eskubira jo 'eskuira joy 1-2 ez dlrenentz 'ez direnentz'-j 1-6<br />
eskubltar kutsuko 'eskubitar kutsuko'-> 1 .3 ez dirudl 'ez dirudi 9 1-0<br />
eskuotaratu 'eskuetaralua '19 2-3 ez du Iduri 'ez du iduri'i9 1-0<br />
eskuotaratu* Izan 'eskuetaralua da-L> 1 - 2 ez du luzatuko ' ez du luzatuko'LJ> 1-2<br />
eakuko ukan 'eakuko ukany 1-2 ez luzazko 'ez luzazkoL> 1-5<br />
eskuratzen zalguncrako 'eskuratzen zaigunerako y 1-0 ez-sartze 'ez-sartze'- .> 1-1<br />
eskuaartu 'esku-sartu13 2-3 eza Igorri lazo igorriL> 1-2<br />
eskutaratu 'eskutaralu'-9 2-3 eza ukan laza ukan'-j 1-2<br />
eakutitz bat zuzendu 'eskutitz bat zuzendu'-3 1 - 2 ezagutarazl 'ezagutu-araziy 2-3<br />
espanto 'espantoaky 2-2 ezagutu 'ezagutu''3 2-3<br />
eopotxeratu 'espetxeralu---> 2-3 ezbel 'ez-baia'_> 2-2<br />
eaprasukl 'espresukiy 2-4 ezbeher 'ezbiar'.9 2-2<br />
estala 'estaietako y 2 - 1 ezen laxen g 1-7<br />
estakuru 'estakuruay 2-2 sien . . . ball 'ezen . . . baitute'3 1-6<br />
estrelnatu 'estreinatu'-j 2-3 cien ez 'ezenezI-> 1-5<br />
estu egon 'estu egony 1 .2 ezenez 'ezenez'g 1-6<br />
302
Sarreren zerrenda 303<br />
azar gutxl 'azar gutxi'-j 1-1<br />
ezereztu 'ezereztu'-3 2-3<br />
ezereztu 'ezerestu'- 2-3<br />
ezereztuta 'ezereztuta y 1 .5<br />
ezespen 'ezespen y 2-2<br />
ezetarlko oker barlk 'ezelariko oker bariky 1-5<br />
$zeta¡ 'ezetsi') 2-3<br />
azetz aun aun erren 'ezetz osan zenareng 1-0<br />
ezezkk 'ez ezik-9 1-5<br />
ezezkari Irltzl 'ezezkari iritzi'13 1-2<br />
ezezkarrl *te] 'ezezkari etsi 13 1-2<br />
ezezko borobila 'ezezko biribilla'13 1-1<br />
ezezko∎ aman 'ezezkoa aman'-> 1-2<br />
ezezkoa aman 'ezezkoa emong 1-2<br />
ezin bastean 'ezin bertzean19 1-5<br />
ezin egokiago 'ezin egokiago-3 1-5<br />
ezin uka 'ezin uka'13 1 - 0<br />
ezin ukatu 'ezin ukatu'-j 1-0<br />
ezin ukatuzko froga 'ezin ukhauuzko froga y 1 .1<br />
ezindu 'ezindul-> 2-1<br />
ezkeroztik 'ezkeroztik'l3 1-4<br />
ezpai barik 'ezbai barik'l 1 - 0<br />
eztabaida 'eztabaida-3 2-2<br />
aztabaida 'eztabaiy 2-2<br />
eztabalda asko plztu 'eztabada asko piztu y 1-2<br />
eztitu 'eztitu'-j 2-3<br />
eztitu 'eztitu' 2-3<br />
ezune 'ezuney 2-2<br />
fagora legare 13 2-2<br />
farmukl 'fermukiy 2-4<br />
farmukl fermuki y 2-4<br />
fide Izan 'fide zeny 1 .2<br />
fituatu 'fitsatuy 2-3<br />
foltsu 'Ioltsuay 2-2<br />
(rango 'frangoy 2-4<br />
mango - ¡rango ,-> 1-3<br />
frantses 'irantsesa'-3 2 .6<br />
froga 'froga-3 2-2<br />
fundltu 'fundituy 2-3<br />
funtsean 'funtsean-) 1 - 0<br />
funtsean 'funtsean-) 1-0<br />
funtsean 'funtsean'-) 1-5<br />
funtsasn 'funtsean'3 1-0<br />
funtzetara-eta 'funtselaral-eta y 1-0<br />
gabatu 'gabetu'-3 2-3<br />
gain azarri 'gain ezarri19 1-2<br />
geindl 'gaindiy 1 .5<br />
galnean 'gañen ,-> 1-5<br />
galnean ditugu 'gainean dilugu13 1 -2<br />
gainera gainetikoak 'gañera gañetikuaky 1-1<br />
galnerako 1 'gañerako gastuak13 1-3<br />
gaineratiko berririk ez 'gañeratiko berririk ez13 1-2<br />
gaineratikoan 'gaineratikoany 1-5<br />
gaineratu 'geiñeratu y 2-3<br />
gaineratu 'geiñeratu y 2-3<br />
gaineratu 'gaiñeratuaz'-j 2-3<br />
guinea egin 'ganez egin y 2-3<br />
gainti 'gaintian'-) 2-1<br />
galsorik aurkitu 'gaixorik arkitu13 1-2<br />
galaotegl 'gaxotegi13 2-1<br />
gaita guztlen Iturria 'gaitz guztien iturria'3 1 .1<br />
galtzetsi 'gaiztetsi'13 2-3<br />
galizelei 'galtzetsi'-) 2-3<br />
galtzetsi 'gaitzetsi'.9 2-3<br />
gaitzitu 'gaitzilu-3 2-3<br />
gaitzitu 'gaitzitu'.32-3<br />
galzkatu 'gaizkatu'» 2-3<br />
galzkl agita 'gaizki egiley 2-2<br />
gaiztagln 'gaichtagin'-j 2-2<br />
gaiztagln 'gaixtaginy 2-2<br />
galdatu 'galdatu y 2-3<br />
galde 'galde'-j 2-2<br />
galderake lotu 'galderaka lotu'-3 1-2<br />
galditz 'galditzeriy 2-2<br />
galdutzat utzl 'galdutzat utziy 1-2<br />
galerazl 'galaziy 2-3<br />
galerazo 'galerazo-) 2-3<br />
galerazo 'galerazo''-j 2-3<br />
gelerazpen 'galerazpeny 2-2<br />
gallo 'galtho'-j 1-5<br />
galtze 'galtzeaky 2-2<br />
galtze 'galtze-) 2-2<br />
galtze handiak 'galtze aundiaky 1-1<br />
ganbara 'gamberay 2-1
Sarreren zerrenda 304<br />
garaltu 'garheitu y 2-3<br />
garbiki 'garbikiy 2-a<br />
garraztu 'garraztu y 2-3<br />
gartakerl 'gertakariy 2-2<br />
gertaklzun 'gertakizuny 2-2<br />
gertakizun 'gerlakizuny 2-2<br />
gastuak txlkitu 'gastuak ttipilu-3 1-2 gert∎pen 'gerlepeny 2-2<br />
gatazkan ari 'gataskan ariy 1-2 gertarl 'gertariy 2-2<br />
gau minian 'gau mineany 1-4<br />
gezurpetu 'guzurpelu'-) 2-3<br />
gauak gau 'gauak gau 3 1-4 gezurtatu 'gezurtetu y 2-3<br />
gaur zortzl 'gaur zortziy 1-4<br />
gazurtatu 'gezurlatuy 2-3<br />
gaurkoan 'gaurkoany 1-4 gezurtu 'gezurtu'-j 2-3<br />
gaurkoz 'gaurkoz-3 1-4 gider 'giderraky 2-2<br />
gauza Jakina da 'gauza jakina ca---> 1-o glltzapean 'giltzapeany 1 - 5<br />
gauzak **tu eta larri 'gauzak estu eta larri jarri y 1-5 gintza 'gintza-3 2-2<br />
gazeta 'gezetaL 2-5 gis& bersan 'gisa beriany 1-7<br />
gazteketa 'gazteketa gaitzay t-t gua gu :iz 'gisa guzizy (-~<br />
gaztlatu 'gaztiatuy 2-3<br />
gaztlgatu 'gaztigatuy 2-3<br />
gaztlgatu 'gaztigatuy 2-3<br />
gua guzlz 'gisa guziz ,-> ( - ;<br />
glee horretan 'gisa hortany 1 - 5<br />
gtse horretan 'gisa b orlas 19 1 - 5<br />
gaztigu 'gaztiguey 2-2 giaa horretan 'gisa horteny 1 - 5<br />
gebendu 'gebendu-9 2-3<br />
gizaseme 'gizaseme'y 2-2<br />
gehiago den* 'gehia9o dona'-> glzlrudl 'gizirudia y 2-1<br />
gehiago dona 'gehiago dona'--> t-o gizon alpatuenak 'gizon aiphetuenak'y 1-1<br />
gehiago gibe 'geiago bagey 1-5 gobernamendu 'gobernemenduy 2-1<br />
gehiago Izan 'geiago izan y 1-2 gobernu birria muntatu 'gobernu berri baten muntatzeko y 1 , 2<br />
gehienerla 'gehieneria'13 2-2<br />
gobernua erorl 'gobiernua erori'y 1-2<br />
gehienerla harta¡& 'gehienerla hertsia' y t-t gogoangarri 'gogongaria'-j 2-6<br />
gehitu 'geitu-3 2-3<br />
gogoengerrl 'gogoangeri'y 2-6<br />
gentza 'gentzay 2-1 gogostatuak agon 'gogoetatuek egony 1-2<br />
geriza 'geriza'y 2-2<br />
gogoeletuak egon 'gogoetetuek egony 1-2<br />
garlzapean 'gerizapeany 1-5 gogor agio 'gogor egin'y 1-2<br />
garla 'gerlay 2-1<br />
garla 'gerlay 2-1<br />
gogor craso 'gogor eraso y 1-2<br />
gogor hartu 'gogor artuy 1-2<br />
gerlarl 'garlar¡'--> 2-1 gogorkl 'gogorkiy 2-4<br />
giro eta beroago 'geroago beroago y t-s golan asan dene 'goleo asan dene y 1-1<br />
geroago 'geroagoy 1-4<br />
geroago 'geroago'-9 1-4<br />
golti 'goitiy 1 - 5<br />
goititu 'goitituy 2-3<br />
geroak esanen 'geroak erranen'19 1-2 goltitu 'goititu-9 2-3<br />
gerora 'geroray 1-a<br />
geroztlk 'geroztik'y 1-4<br />
goltu 'goilhuy 2-3<br />
goizean goiz 'goizien-goizy 1-4<br />
gerteera 'gertaera-9 2-2 gomit Izan 'gomil direy 2-3<br />
gerteera 'gertaeray 2-2 gomita - gomita -> 2-2<br />
gertakarl 'gertakaiy 2-2 gomltatu 'gomitatuy 2-3<br />
gertakarl 'gertakari'-3 2-2 gore-gorake 'gore-goraka'13 1-5
Sarreren zerrenda 305<br />
gorabahera 'gora-beraky 2-2 gudarltza 'gudaritzay 2-1<br />
gorabeher∎ 'gorabera'y 2-2 gudaroste 'gudarozte y 2- 1<br />
gorabahera 'gora-beheray 2-2 gudaroste 'gudaroste'-j 2-1<br />
gorabahera 'gora-beherak y 2-2 gudate 'gudete y 2-1<br />
gorabeher∎ gutxl 'gora-bera gilxiy 1 .1 gudatu 'gudatuy 2-3<br />
goragoraka 'goragorakay 1-5 gudoln 'gudoñelatiky 2-1<br />
goraipen 'goraipeny 2-2 gudontzi 'gudonlziy 2-1<br />
gorakl allortu 'goraki aitortu-3 1-2 gudu 'guduy 2 - 1<br />
goraki caen 'goraki errany 1-2 guduka 'guduka-3 2-1<br />
goraki osan 'goraki derasat y 1-2 gudukatu 'gudukatu y 2-3<br />
gorapen 'gorapen y 2-2 gudukatu 'gudukatu y 2-3<br />
goraxeago alpatu 'gorachago aipaluy 1-2 gudukatu 'gudukatuy 2-3<br />
gordezko soles 'gordezko solas'-> 1 . 1 Buen 'guenay 2-1<br />
goreamendatu 'goresmendatuy 2 - 3 guenez 'guenez'9 1 - 5<br />
gorpu 'gorpuy 2 - 1 guk dakigunez segurlk 'guk dakigunez seguriky 1-o<br />
gorputz Izan 'gorputz izan 19 1-2 guneka 'gunekay 1-5<br />
gorputz Jali 'gorputz jali'-) 1 . 2 gurarl 'gurariy 2-2<br />
goce-grebe 'gose-grebay 2-1 gure 'gurey 1 - 3<br />
goce-graban plantatu 'gose-greban plantatuy 1-2 gure ertetik eremen 'gure artelik aroman 13 1-2<br />
gocete 'gosetey 2-2 gure Jakinean 'gure jakinean-9 1-5<br />
gostaia gotta 'gostaia gusta 19 1-5 gure Jakinean 'gure jakinean-9 1-0<br />
graba 'graba-3 2-1 gurenda 'gurenday 2-2<br />
graban aman 'graban aman y 1-2 gurutzemen 'kurutzamenaky 2-2<br />
graban Jarri 'graban jarriy 1-2 gutarteko 'guthartekoy 1 - 3<br />
graban plantatu graban plantatu y 1-2 gutxieneria 'gutieneria y 2-2<br />
grina 'griñay 2-2 gutxieneria zabala 'gutieneria zabalay 1-t<br />
grlnatuak Izan 'grinatuak izan y 1-2 guzlen gainera 'guzilen gañerat y 1-5<br />
grlñatu 'griñatu y 2-3 guztlak balare lote 'guzliak batera jota'-> 1 - 5<br />
guda-atze 'guda-atzey 2-1 guztlzko 'guztizko 9 1-3<br />
guda-aurreti 'guda-aureti'-j 2-1 haatik haatik -> t-7<br />
guda- •k inaldl 'guda-ekiñaldi 3 2-1 haatik 'haatik 9 1-7<br />
guda-ekltaldl 'guda ekitaldiy 2-1 haatik 'haatik 9 1-7<br />
guda-hesl 'guda-esi 9 2-1 haatlk 'haatik-9 1-7<br />
guda-ikusketa 'guda-ikusketay 2-1 haatik 'haatik .9 1-7<br />
guda-Izkllu 'guda-izkiluy 2-1 heiekin aditu 'heiekin aditzeko'-9 1-2<br />
guda-luban 'guda-lubaneky 2-1 hain segur 'hain segur'-> r-5<br />
guda-oin 'guda-oñetan y 2-1<br />
heln zuzen ere sin zuzen bere y 1-o<br />
gudalburu 'gudalburu y 2-1 hainbat 'ainbat y 1-3<br />
gudalburu 'gudalburu'-j 2-1 hallado hallada 19 2-2<br />
gudaldi 'gudaldiy 2-1 hallado hallada 19 2-1<br />
gudaiaku 'gudaleku3 2-1 hallado 'haitaday 2-1<br />
gudamutll 'gudamutily 2-1 helzatu 'haizatzekoy 2-3
Sarreren zerrenda<br />
halzelu 'haizalu y 2-3<br />
halzatu 'haizatu y 2-3<br />
halzatza 'haizatzea y 2-2<br />
halzu Izan 'heizu izany 1-2<br />
halzu Izan 'heizu dea y 1-2<br />
heizu Izan 'haizukoy 1-2<br />
halzutu 'haizulu'-> 2 .3<br />
hala balltz 'ala balitz'-3 1-5<br />
hala nola 'hala nola y 1-7<br />
hala nota 'hala nolay r-7<br />
hala nota 'hala nolay 1-7<br />
hala nola 'hala nolay 1 .7<br />
halaber 'halaber'y 1-7<br />
halaber 'halabery 1-7<br />
halarik era 'halarik era ,-> 1-7<br />
halarik ore lHalerik era'-> 1-7<br />
halare 'halere y 1-7<br />
hamaboat 'amabosty 1-4<br />
hamaboat egunen barruan 'amabost egunen baruan4 1-4<br />
hamar minutuko jarduna 'hmman minuluko jarduna4 1-r<br />
han hemenka 'han hemenka-3 1 - 5<br />
han-hemenka alpatu 'han-hemenka aipatu'-j 1-2<br />
handiro oapatu 'aundiro ospatu y 1-2<br />
handizkI 'handizkiy 2-4<br />
harat hunatak 'harat hunatak 9 1 - 1<br />
harat-hunatak 'harat-huneteky 2-2<br />
harat-hunatak 'harat-hunatak-3 2-2<br />
haren Iduriko 'haren iduriko'-) 1-5<br />
haro 'haro y 2-2<br />
haro 'haro'y 2-2<br />
herpidedun 'arpidedun'y 2-5<br />
harrabota puska bat Iblll 'harrabots puska bat ibiliy 1-2<br />
harrepatu 'arrapatu y 2-3<br />
harraman 'har-emanaky 2-2<br />
harremaneten dierdute 'arlu-emanelan diardutey 1-2<br />
harremenetan jardun 'artu-emonetan jarduny 1-2<br />
herrara 'arera y 2-2<br />
herrara egln 'arera egin'-j 1-2<br />
harrezkero 'arezkero y 1-4<br />
hartaratu 'hartaratu'9 2-3<br />
hartubehar 'artubearaky 2-1<br />
haserre gorrien 'hasarre gorriany 1-5<br />
haserre bizla agertu 'asare bula agertu y 1-2<br />
haserre gogorra sortu 'asarre gogorra sortu y 1-2<br />
haserre lotu 'asare lotu y 1 .2<br />
hassrrsa agertu 'euren asarria agertu y 1-2<br />
haserrea sortu 'asarea sortu y 1-2<br />
hasarrearen berrl aman 'asarearen beri aman'-> 1 .2<br />
haserrerlk blzien∎ agertu 'asarerik biziena agertuy 1-2<br />
has¡ ukan hasi duy 1-2<br />
heslera aman 'asiera aman'-> 1-2<br />
hasiera aman asiera aman'--> 1 .2<br />
hastapan 'hastapeny 2-2<br />
hazte atekatua 'hasta atakatu bat y 1 . 1<br />
hasta hastetik 'hasta hastetik y 1-4<br />
hasteko 'hastekoy 1-o<br />
hasteko 'hasteko y 1 - 0<br />
hetzeman 'hatzeman'-j 2-3<br />
hatzemate 'hatzemaitey 2-2<br />
hauste 'auste y 2-2<br />
heuta-arazl 'hauta-arazi y 2-3<br />
heutatu 'hautatu y 2 .3<br />
heuteman 'hautemany 2-3<br />
hauteskunde 'auteskundeaky 2-1<br />
hautsl 'hautsi (kontratua) y 2-3<br />
hautsl-meutal 'hautsi-mautsi'-> 2-2<br />
hautu 'haulu'» 2-3<br />
hautu 'hautu y 2-2<br />
hautu 'autu y 2-2<br />
hautu 'autu y 2-2<br />
hautu 'hautuay 2-2<br />
heutueldisk 'autualdiak y 2-2<br />
haxean ezarrl 'haxean ezarriy 1-2<br />
hedatu 'edatuy 2-3<br />
hedatu 'edalu-3 2-3<br />
hedatu 'edatu y 2-3<br />
hegaldatu 'hegallatuy 2-3<br />
halen 'heiany 1-5<br />
hein hortara 'hein hortaraty 1-5<br />
halarazl 'he¡ araziy 2-3<br />
halda 'zerri-heldey 2 .1<br />
heldu den 1 'heldu den» 1-3<br />
heldu den urlea 'heldu den urteay 1-3<br />
herenegun 'erañegun'-j 1-4<br />
306
Sarreren zerrenda<br />
herenegun demu 'erenegun damuy 1-a<br />
herlotza aurkltu 'eriotza arkituy 1-2<br />
horra 'herray 2-2<br />
horra 'herra y 2-2<br />
h .slbarrutu 'esibarutu y 2 - 3<br />
hesitu 'esituta y 2-3<br />
hlgatu 'higalu y 2-3<br />
hll-mehatxu 'hil-mehatxuaky 2-1<br />
hilab .te ondarrean 'hilabele undarreany 1-4<br />
hllabet . t' .rdl honatan '¡la bate Verdi onlanL> 1-4<br />
hilak atzoman 'hilak atxemany 1-2<br />
hlldako 'ildakoak'-3 2-2<br />
hllkal 'ilkayeky 2-1<br />
hlltzera kondenstu 'hiltzeral kondenetuaky 1-2<br />
hlrlaz jab .tu 'hiriaz jabetuy 1-2<br />
hlrltar 'uritary 2-2<br />
hiru .gun borne 'hiru egun borne '3 1-4<br />
hiru mllako bit 'hiru milako baty 1-3<br />
hitz batzuk .gin 'hitz batzuk egin'-> 1-2<br />
hitz beretan Izan 'hitz beretan izan L> 1-2<br />
hitz hertu hitz hartu y 2-3<br />
hitza atxikl 'hilza atchiki y 1-2<br />
hltze atxlkl 'hitza atxiki y 1-2<br />
hitzak hitz 'Itzak itzy 1 . 0<br />
hllzartu 'hilzartuy 2 - 3<br />
hltzartu 'hitzarluy 2-3<br />
hitzeman 'hitzemany 2-3<br />
hltzeman 'hitzemany 2-3<br />
hltzeman 'hitzemany 2-3<br />
hltzeman 'hitzemany 2 - 3<br />
hltzeman 'hitzemany 2 - 3<br />
hltz.mane ukan 'hitzemana zuen'-j 1-2<br />
hltzezko segurtamen 'hitzezko segurtamen13 1-1<br />
hitzik salatu gibe 'hitzik sahlalu gabe y 1-5<br />
hizk .taldl 'izketaldi y 2-2<br />
hizketeldl 'izketaldi y 2-2<br />
hlzlerl 'islariy 2-1<br />
hlzlerl 'izlariy 2-2<br />
hizplde 'izpidey 2-2<br />
hizplde 'itzbidey 2-2<br />
hizplde ugarl sortu 'itzpidea ugari sortu'-) 1-2<br />
hobaro eskabid .ak 'obaro eskabideak''-j 1-1<br />
hobaro eskabideak 'obaro-eskabideak y 1-1<br />
hob .r.nsan 'hobereneany 1-5<br />
hobiratu 'obiratuy 2 . 3<br />
holen a rt.a n 'oyen artean y 1 .7<br />
hona huna l_) 1-0<br />
hona 'huna y 1-0<br />
hona Iaburki 'huna laburzkiy 1-0<br />
hona nota 'huna nola y 1 - 0<br />
hona non 'huna nun y 1-0<br />
hona non 'huna non''-) 1-0<br />
hona non 'huna nun y 1 - 0<br />
hona zeln diren 'huna zoin dires .y 1-0<br />
hondemendl 'ondamendi'-j 2-2<br />
hondemendl 'ondamendiy 2-2<br />
hondarreko 'hilabete hunen undarrekoy 1-4<br />
hondoratu 'ondoratuy 2-3<br />
honenbesteko bit 'onenbesteko bat y 1-1<br />
honi datxlkola 'huna datchikola y 1-0<br />
honuzko 'onunzko y 1-5<br />
hor geindl 'hor gaindiy 2-4<br />
horl dele te 'ori dala-tal1 . 5<br />
hora horrela 'ori orelay 1-0<br />
hora ikusirlk 'hori ikhusiriky 1-5<br />
horiek guziek hola 'horiek guziak hola ,-> 1-0<br />
horiek horrele 'horik holay 1-0<br />
horiek horrele 'horiek hola '3 1-0<br />
horieten 'horietan'-3 1-5<br />
hornitu 'ornidu y 2-3<br />
hornitu 'ornidu y 2-3<br />
hornitzelle 'fornitzailey 2-1<br />
horro nota 'horra nota ,-> 1-0<br />
horra zer A-n 'horra zen ziony 1-0<br />
horra zargatik 'horra zertakoy 1 .0<br />
horra zertako 'horra zertako badiren y 1-7<br />
horrele 'orelay 1-7<br />
horrele minlzatu de 'hola minlzatu ca-L> 1-2<br />
horrelaxe 'horrelaxe y 1-7<br />
horren cribare 'horren arabera y 1-5<br />
horrenb .steko bit 'horremertzeko bet'-j 1 .1<br />
horrez getn 'orez gain'-j 1 .7<br />
horrez geinera 'orez gañera y 1-7<br />
horrezkero 'orezkero'l9 1-4<br />
307
Sarreren zerrenda<br />
hortik agerl de 'hortik ageri da' 1- 0<br />
hosk∎ has¡ 'otska asi'' 1-2<br />
hola 'ots'' 1-7<br />
hola 'hots ' 1 .7<br />
hote 'hots'' 1-7<br />
Nota 'hots'-j ?<br />
Note 'hots'' 7<br />
hunklek Izan 'hunkiak izan' 1-2<br />
hurbll 'hurbil'' 2-4<br />
hurbll 'hurbil'' 2-4<br />
hurbiltzeko ere 'hurbiltzeko ere' 1 - 5<br />
hurrean lblll 'urean ibili'- 1 - 2<br />
huta egin 'huís egin'' 2-3<br />
hutaean 'utzian'' 2-4<br />
1 andares '1 anderea'9 1-1<br />
1 bide 'bide ' 1 - 6<br />
1 deltu herrlan '1 deilu herrian' 1-3<br />
1 deltu 1 'paziliko deilu itsasoko' 1-3<br />
1 delako 1 'Hautes-Pyrenees delako ' 1-3<br />
'I' delako 1 "Constituzion' delako lega gafe ' 1-3<br />
1 delakoa 'greba delakoa' 1 .3<br />
1 delakoa '1 delakoa'' 1-3<br />
1 done 'deputatu dena'' 1-1<br />
'I' derltzalon 1 'deritzaion'<br />
1-3<br />
1 derltzen 1 'Mantxa derilzan itxasoan'' 1-3<br />
1 deritzon 1 '1 deritxon 1'' 1-3<br />
1 direlakoak 'monopoles direlako'' 1-3<br />
1 dlrelakoak '1 diralakoak'' 1-3<br />
1 horrez galnera 'sariketa orezaz gañera'4 1-5<br />
1 Izandakoak 'lendakari izandakoak'_> 1 .3<br />
1 fauna '1 fauna'' 1-1<br />
1 /cuna 'jauna' 1-1<br />
1 kontu '1 konlu'' 1-1<br />
1 kontuan 'zerga kontuan ' 1-5<br />
1 ohl ministro-nausi ohia'' 1-1<br />
1 ohl 'garlari ohi' 1 .1<br />
1 ordea 'presiden) ordea'' 1 - 1<br />
I-(r)en karletara partida baten karietara'l 1-5<br />
I-(r)en ondorloz 'horren ondorioz'' 1-5<br />
1 zanbaltetan 'mina zonbeitetan'' 1-3<br />
I-az aipu 'salhalergoaz aipu'' 1-5<br />
I-erakoa hartu 'Donibane Loitzun'erakoa artu '' 1-2<br />
1-ez beatalde 'lerrokoez bestalde'' 1-6<br />
I-karl 'bazko-kari' 1-5<br />
I-n gaindl 'hirian gaindi'' 1-5<br />
I-n zortzl 'zortzi'9 1-4<br />
1-ok 'guda-untziok'' 1-7<br />
1-pean egon 'España-pean egon'' 1-2<br />
1-re jo 'Erromerat jo'' 1-2<br />
1-rako bidea hartu 1-rako bidea artu'' 1-2<br />
1-ratu 'Pasai'ratu'' 1-2<br />
1-ratu '<strong>Bi</strong>lbao'ratur 1-2<br />
I-reklkoa alpatu I-rekikoa aitalu'13 1-2<br />
I-rekllakoa oaokl hautal 'I-rekilakoa osoki hautsi' 1-2<br />
¡-ron aburuz 'aburuz' 1-5<br />
¡-ron ahoz Ibera presidentaren ahoz' 1-5<br />
¡-ron berrl aman 'I-ren berri aman' 1-2<br />
¡-ron eskariz 'gobernuaren eskariz'1 1-5<br />
¡-ron kaltez 'Durango'ren kaltez'' 1-5<br />
¡-ron kaltezko 1 'kaltezko13 1-3<br />
¡-ron manupeen 'manupean'' 1-5<br />
¡-ron manuz 'manuz' 1-5<br />
i-ron ustez 'izparingiaren ustez'' 1-5<br />
I-ti de 'minichtroeri da' 1-2<br />
I-rl doa '¡aun horieri doa'1 1 .2<br />
1-rik eako 'komunistarik asko'' 1-3<br />
1-rlk eako 'alegiñik asko'1 1-3<br />
¡-solas 'diru-solas' 1 .1<br />
I-tlk ¡ande 'I-tik landa' 1-5<br />
ladanlk 'iadanik'' 1-4<br />
tez '¡yaz'' 1-4<br />
laz 'igaz'' 1-4<br />
taz danik Ixaz danik'' 1-a<br />
ibill de barrio 'ibili da barrio'' 1-2<br />
ibilkunde 'ibilkunde' 2-2<br />
Idazkerl 'idazkari'l 2-1<br />
Idazkl 'idazki' 2-1<br />
Idazkl Iidazki'19 2-1<br />
Idazkl gogorra 'idazki gogora19 1-1<br />
Idazlan 'idazlan'' 2-5<br />
idazlan 'idazlan'1 2-1<br />
Idazpuru 'idazpuru'9 2-5<br />
idazpuru 'idazpuru' 2-5<br />
Idurl du 'iduri du y 1 - o<br />
308
Sarreren zerrenda<br />
Iduri du 'Iduri duy 1-0<br />
Iduri du 'iduri duy 1-0<br />
Iduri dute 'iduri dula -9 1-o<br />
Iduri duto 'iduri dutey r-0<br />
Iduri luke 'iduri luke9 1-o<br />
Iduri luke 'iduri lukey 1-0<br />
Iduri tele 'iduri zaiote'9 1-2<br />
Iduri tele 'ez baitzakote iduriy 1-2<br />
Idurl tale 'iduri zakotey 1-2<br />
Iduri zukeen 'iduri zukeny 1-2<br />
Iduri zulen 'iduri zuteny 1-2<br />
Idurlko 'idurikoy 1-5<br />
Idurlko 'iduriko-3 1-5<br />
Iduriz 'Iduriz 9 1-0<br />
Iduriz baderon 'iduriz bederen 3 1 . 5<br />
Igandearekln 'igandeerekin'-) 1-4<br />
Igendez 'igandez-9 1-4<br />
Igaro ligero-3 2-3<br />
giro den Igendean ligero dan igandean-3 1-4<br />
Igazi 'Igazi'-9 2-3<br />
Igazi den ∎stelehen 'Igazi dan astelen9 1-4<br />
Igorrl 'igorri'-) 2-3<br />
Igurikatu 'igurikaluy 2-3<br />
Igurikltu 'igurikituz 9 2-3<br />
Ihardetsl 'ihardetsi y 2-3<br />
Ihardokl 'ihardoki'-3 2-3<br />
Ihardokl 'ihardokiy 2-3<br />
Ihardokl 'ihardokiy 2-3<br />
Ihardokl 'ihardokiy 2-3<br />
Ihesarl aman 'ihesari aman--> 1-2<br />
¡hozar¡ lotu 'ihesari Iotuy 1-2<br />
iheslerl 'iheslariy 2-1<br />
Ikur 'ikury 2-2<br />
(ikusi de) klntze aderrlk 'ikusi da kintze ederrik3 t-1<br />
Ikusl eta 'ikusi eta-4 1-6<br />
Ikuaiek Ikusi 'ikusiak ikusi'-j 1-0<br />
Ikuslko 'ikhusikoy 1-2<br />
lkuskatu 'ikuskatzekoy 2-3<br />
Ikusketa 'ikusketay 2-2<br />
lkualler 'ikhusliary 2-1<br />
Ikuslekorlk Izan ez 'ikustekorik izan ezy 1-2<br />
Ikustere amen 'ikusterat aman'-> 1-2<br />
Ilebete boda 'ilabele bedel-3 1 - 4<br />
¡ido '¡¡dos--> 2-2<br />
Ilunabarrez 'ilunabarez-3 r-4<br />
Indar neurketa lindar neurketa y 1-1<br />
Indargetu 'indargetutekoy 2-3<br />
Indarrez 'inderezy 1-5<br />
Indarrez 'indarez '_ 1-5<br />
Indarrez jazartu 'indarrez jazarlu y 1-2<br />
Indarrez sertu 'indarez sartuy 1-2<br />
inguru 'inguruy 2-4<br />
Inolako okerrik gibe 'iñolako okerrik gabe'-j 1-5<br />
inondik ahel badu 'iñundik al badauy 1-5<br />
Inork ez zuen esenen 'nehork ez zuen errasen y 1-2<br />
Ipuru 'ipuruy 2-2<br />
Irebaztun 'irabaztunaky 2-1<br />
iradun eel urtoten 'iradun sei unetan y 1-4<br />
tragan 'iragan 3 2-3<br />
tragan -iragan--> 2-3<br />
Tragan egunean 'iragan egunean 3 1-4<br />
Iregen 1 'iragan igandean y 1-4<br />
Iragarkl 'iragarkiy 2-1<br />
Iragerrl 'iragariy 2-3<br />
iragarrl '¡regar¡--> 2-3<br />
Iragerriteko orduan 'iragarrilako orduan 3 1-4<br />
Iraln 'irain y 2-2<br />
Iralnek ]sean 'iranak jasany 1-2<br />
Irako hemasel urteoten 'irako amasei urtiotany 1-4<br />
Irakurgal 'irakurgeiaky 2-1<br />
Irakurtzele 'irakurlzaley 2-5<br />
Iratzarraldl 'iratzar-aidi y 2-2<br />
Ireuli 'irauiiy 2-3<br />
Intel 'iflxiy 2-3<br />
iritzi bateretu 'irilzi bateratuy 1-2<br />
Irteneneterlko 'urlenenetarikoy 2-6<br />
Iselu 'iseiuy 2-2<br />
leeke 'ixekay 2-2<br />
lsilke 'ichilke y 1-5<br />
Iailke 'ichilka .32-4<br />
Isllka 'ichilke y 2-4<br />
leilkako xede 'ixilkako xedea'-j 1-1<br />
lekanblla 'ixkanbilay 2-2<br />
Iskanbllera jo 'ixkanbilara joy 1-2<br />
309
Sarreren zerrenda<br />
latantekoz 'ixtantekotz'' 1-4<br />
Istrlpu 'ichtripu' 2-1<br />
¡aun 'isun g 2 .1<br />
¡teme hesi 'itxas-esi'-j 2-1<br />
Iteasall 'itxasail'5 2-1<br />
Itsaaperatu 'itxasperatu'-> 2-3<br />
Iteumustuan 'itsumustuany 2-4<br />
Itsuskl kolpatu 'itsuski kolpatu y 1-2<br />
itsuski zeuritu 'itsuski zaurilu'9 1-2<br />
itunaren Indarrez 'itunbenaren indarrezy 1-5<br />
itunben 'ilunben''3 2-1<br />
Itxure degoenez 'itxura dagoenezy 1-0<br />
Itxure guzien arabere 'itxura guzien arrabera'-4 1-o<br />
itxura guztlen arabere 'itchura guzien araberay 1-0<br />
Itxure ororen grabara 'itchura ororen araberay 1 .0<br />
Itxurez 'itxurazy 1 .0<br />
Itxuren arabere 'itxuren arabere y 1-0<br />
Itzalean ezarrl 'itzalean ezarri'-j 1-2<br />
Itzelere bildu 'itzalerat bildu'y 1-2<br />
Itzull 'ilzali'-j 2-3<br />
Itzali 'itzali'-> 2-3<br />
Itzull 'itzuli'4 2-3<br />
Itzull 'itzuli baty 2-1<br />
Itzull 'itzuliay 2-1<br />
Itzull 'itzuliy 2-2<br />
Ixkull 'ixkuliy 2-3<br />
Izaki 'izaki''4 1-6<br />
Izaki ate 'izaki ata ,-> 1-6<br />
Izaki *te 'izanki ata ,-> 1-e<br />
Izaki-ate 'izaki-eta y 1-6<br />
Izan beher du 'izan bear duy 1-0<br />
Izan beher dute 'izan bear dule y 1 - 0<br />
Izan ere 'izan be» 1-7<br />
Izan ezlk 'izan ezik y 1-5<br />
Izan zona 'izan zana y 1 .3<br />
Izendako 'izandakoa4 1-3<br />
Izan ona 'izan onay 1-1<br />
Izan ona 'izan onay 1-1<br />
Izenburu 'ixenpuru'4 2-5<br />
Izenburu 'izenpuru'-9 2-5<br />
Izenburu 'izenpuruy 2-5<br />
Izendatu 'izenda(uy 2 - 3<br />
Izendatu 'izentatuy 2-3<br />
Izendatu 'izenlatu'L> 2-3<br />
Izendatu 'izendatu'--> 2-3<br />
Izendatu 'izendatu'-> 2-3<br />
Izenorde 'izenordey 2-5<br />
Izenpetu 'izenpetzekoy 2-3<br />
Izenpetzalle 'izenpetzaile'5 2-1<br />
Izenpetze 'ixenpetzeg 2-1<br />
Izialdure 'izialdurag 2-2<br />
Izpar 'izparl_) 2-2<br />
Izpar 'izpar'-j 2-5<br />
Izperkarl 'izparkari'-> 2-5<br />
Izperkarl 'izparkari5 2-5<br />
Izperkarl 'izparkarig 2-5<br />
Izparlari 'izparlariy 2-5<br />
Izparrlng1 'izparingiy 2-5<br />
izparringl 'izparingiy 2-5<br />
Izugarrle aritu 'izugarria arituy 1 - 2<br />
Izurrite 'zerri-izurrite'4 2-1<br />
l a 'ja» 1-4<br />
J a 'j ay 1-4<br />
Jebaldu 'jabaltzeny 2-3<br />
Jebaldu 'jabaldu'y 2-3<br />
Jada 'jada» 1-4<br />
jade 'jada'-> 1-4<br />
joden 'jadany 1 .4<br />
jadanik 'jadanik'-j 1-4<br />
Jedenik 'jadaniky 1-4<br />
Jedenik era 'jadanik ere -g 1-4<br />
Jedenik sean bezaie 'jadanik erran bezalay 1 .0<br />
Jedenik *sane dugun bezala 'jadanik errana dugun bezela y 1-G<br />
jagi 'lagi 'y 2-3<br />
Jel-eratzelle 'jai-eralzailey 2-1<br />
Jalkleldl 'jaiki-aldi y 2-2<br />
jalklaldl aortu 'jaiki-aldi sortuy 1-2<br />
jakin arazl 'jakin arazi'y 2-3<br />
jakin da 'jakin da l4 1-2<br />
Jekin da 'jakin da'-> 1-2<br />
Jeklna den bezala 'jakina den bezalay 1-0<br />
jakinerezl 'jakineraziy 2-3<br />
Jakinerezl 'jakin araziy 2-3<br />
Jakinerezl 'jakinarazi y 2-3<br />
310
Sarreren zerrenda 311<br />
jakinarazl 'jakin-araziy 2-3 jazokun 'jazokuny 2-2<br />
jekinerazl dusnez 'jakin-erazo dienez'-) 1-5 jazokune 'jasokuna'-3 2-2<br />
jaklngarrl 'jakingarria'-j 2-6 Jends-oste 'jende-oste'_ 1-1<br />
jaklngarrl 'jakingariy 2-6 ¡ondea erruz 'jendea eruzy 1 - 1<br />
Jaklnmln 'jakin-min '.92 . 2 Jendsa erruz blldu 'jendea cruz bilduy 1-2<br />
jeklnmin handia dogo 'jakin-min andia dagoy 1-2 Jends∎ gelanki 'jendea galanki9 1-t<br />
jakitun 'jakituny 2-2 Jendeketa 'yendeketa aundia'-j 2-2<br />
jakitun batzorde 'jakitun batzorde 3 1 . 1 Jendeketa 'jende-ketay 1 .1<br />
Jakitun egin 'jakitun eginy 1-2 Jendeketa 'jende-keta'-3 2-2<br />
¡al¡ 'jaliy 2-3 jendetza 'jendetzay 2-2<br />
jaramon egin 'jaramon egin9 1-2 Jendetza 'jentetziay 2-2<br />
jaramon sgln 'jaramon eginy 1-2 Jendetza Izugarrle 'jendetza izugaria9 1-1<br />
Jardun 'jardunak 9 2-1 jendetza ugerle 'jendetza ugariay 1-1<br />
Jardun 'badiarduy 2-3 jo 'loy 2 .3<br />
Jardun Ijardun ,4 2 - 3 lo 1 10L> 2-3<br />
jardun 'jarduny 2-3 joak izan 'joak izany 1 - 2<br />
jardun 'jardunaky 2-1 joaldl 'jo-aldiy 2 - 2<br />
jardun 'jardunak'-3 2-2 joaldl 'joaldi-9 2-2<br />
Jardun 'jarduny 2-3 joan den eldlen 'joenden aldiany 1-4<br />
Jardun 'jarduny 2-2 joan den estelehenean 'Juan den estelehenean y 1-4<br />
jerdunaldl 'jardunaldiy 2-2 loan den estelsheneen 'juanden asteleheniany 1-4<br />
jarduneldl Izan 'jardunaldi izan'-> 1-2 jokabide 'jokabidey 2-2<br />
jarralen 'jaraian'3 1-4 jokalege 'jokalegey 2-2<br />
jarraldl 'jarraldiak'y 2-1 jokalege 'jokalegey 2-2<br />
jaulkl 'jaulkiy 2-3 jokatu 'jokatuy 2-3<br />
)aun 'jauny 2-2 jokera 'jokera'-3 2-2<br />
]aun 'jauny 2-2 jokera 'jokeray 2-2<br />
]aun agurgerria 'jaun agurgarria'-j 1-1 joko 'gobernuaren jokoay 2-2<br />
jaunerle 'jauneriay 2-2 jokoa egin 'jokoa agiten'-> 1-2<br />
jourlarl 'jaurlariy 2-1 jokoa heutei 'jokoa autziy 1-2<br />
jaurtl 'jaurtiy 2-3 jolaseldl 'jolasaldi-3 2-1<br />
jeurti 'jaurtitzeak'L> 2-3 jornal 'jornalay 2-1<br />
jauzarazl 'jauzarazirik'-j 2-3 jorratazle 'jorratazle 9 2-2<br />
jazarkunde 'jazarkundey 2 - 2 jorretze 'jorratzey 2-2<br />
jazarkunde 'jazarkunde-3 2-2 jozek ele emak has¡ 'jozak eta emak hasiy 1-2<br />
jazarrl 'jazarriy 2-3 jujamsndu 'jujamenduay 2-1<br />
jazarri 'jazarriy 2-3 jujamendu 'jujamenduy 2- 1<br />
Jezerri 'jazarriy 2-3 Jujetu 'jujetuy 2-3<br />
Jezerri 'jazarriy 2-3 lujo Ijuiel-> 2-1<br />
Jezo 'jazoy 2-3 lujo juJey 2-1<br />
jezokun 'jezokun'-) 2-2 jujearen elntzlnera deltu 'jujiaren aintzinalat deithuriky 1-2<br />
jezokun 'yazokuny 2-2 jukutrla 'jukutriay 2-2
Sarreren zerrenda<br />
jukutrla 'jukutria'-j 2-2<br />
Juntetu 'junlatu y 2-3<br />
kalaka 'kalakay 2-2<br />
kalaplta 'kalapita'-j 2-2<br />
kalaplta 'kalapilaL 2-2<br />
kalaplta gorrian 'kalapita gorrianL 1-5<br />
kaldan 'kaldan-3 1-5<br />
kalerik kale 'kalerik kale y 1-5<br />
kalte 'kalleak-3 2-2<br />
kalte handiek egin 'kalte aundiak eginy 1-2<br />
kalte Izan 'kalle lilake 3 1-2<br />
kalte ugarl sortu 'kalte ugari sortuy 1-2<br />
kanbiamandu 'kanbiamenduak 9 2-2<br />
kanpo ezarrl 'kanpo ezarri-3 1-2<br />
kanpo azarri 'kanpo ezarri 3 1-2<br />
kenposn ezarrl 'kampoan ezarri'3 1-2<br />
karguan aman 'karguan aman ,-> 1-2<br />
karguan Izan 'karguan izan'--> 1-2<br />
karguarl uko egin 'karguari uko egin y 1-2<br />
kargudun 'kargudun-3 2-2<br />
kargudun 'kargudun-3 2-2<br />
kargutan sartu 'kargutan sartuy 1-2<br />
korla horretare 'karia hortarat y 1-5<br />
kerletara 'karietara y 1-5<br />
kerletara 'karietarat> 1 - 5<br />
karraskan 'lanean karraskan ariy 2-4<br />
kasalia 'kasailay 2-2<br />
kaaaila 'kasailay 2-2<br />
kasalisan hartu, arltu ? 'kasaileay 1-2<br />
kaseta 'kasela-3 2-5<br />
kaseta 'kaseta-3 2-5<br />
kaseta baten arabera kaseta baten arabera y 1 - 0<br />
kaseta agita 'kaseta agita ,-> 2-5<br />
kausltu 'kausitu-3 2-3<br />
kausltu 'kausiluy 2-3<br />
kausltu 'kausituy 2-3<br />
kazeta 'kazeten graba y 2-5<br />
kazeta 'kazetaky 2-5<br />
kazeta eglle 'kazeta egileak y 2-5<br />
kazetalarl 'kazetalari'-) 2-5<br />
kainka 'kinnka'-j 2-2<br />
kete 'ketay 2-2<br />
keta 'ketay 2-2<br />
kexu 'kexuay 2-2<br />
kexu Izan 'kexu direy 2-3<br />
kexu Izan 'kexu diray 2-3<br />
kexusko 'kechusko y 1-5<br />
kinka 'kenkay 2-2<br />
kinka 'kenka-3 2-2<br />
kinka 'kenka ',9 2-2<br />
kinka gaiztosn 'kenka gaichtoan y 1-5<br />
kitatu 'kilatu y 2-3<br />
kiarkl 'klarki y 2-4<br />
kiarkl galtzetsl 'klarki gailzetsi-3 1-2<br />
kirie 'klasa-9 2-1<br />
kokatu 'kokay 2-3<br />
kolorerik ez 'ez duela kolorerik'L) 1-1<br />
koipatu 'kolpaluak y 2-1<br />
koipatu 'kolpalua y 2-3<br />
koipatu 'koipatu'-j 2-3<br />
kolpe 'kolpeay 2-2<br />
koipe 'kolpe'-j 2-2<br />
komltu 'komilua-9 2-2<br />
komunikabide 'komunika-bidey 2-1<br />
konda Izan 'konda daitezkeelariky 1-2<br />
konda Izan 'konda direla-3 1-2<br />
kondatu 'kondatu-9 2-3<br />
kondenamendu 'kondenamendua y 2-2<br />
kondenatu 'kondenatu-3 2-3<br />
kondu 'konduak-9 2-1<br />
kondu 'konduak y 2-2<br />
konpllmendu 'konplimenduak-3 2-2<br />
konponketa 'konponketa y 2-2<br />
kontra aitxatu 'kontra altchatuy 1-2<br />
kontra altxatu 'kontra allxatuy 1-2<br />
kontsailarl 'kontseilariy 2-1<br />
kontuak kontu 'kontuak-kontu y 1 - 0<br />
kontuzkoa ukan 'ikusi ata ,-> 1-2<br />
korderlk gabe 'korderik gabey 1-5<br />
korrikalarl 'korikalariy 2-1<br />
kosta ahalek koala 'kosta-alak kostay 1-5<br />
krima 'krima-3 2-2<br />
kudeatu 'kudealu-3 2-3<br />
kudeatu 'kudeatuy 2-3<br />
312
Sarreren zerrenda 313<br />
kudeetzalle 'kultur-kudealzalea-3 2-1 lsgsaren arabera 'legearen araberay 1-5<br />
kunpllmendu •g in 'konplimendu eginy 1-2 legada 'legedi13 2-1<br />
kurrllu 'kurrituy 2-3 lsgstxe 'legetxey 1-5<br />
laburzkl 'laburzkiy 2 .4 lsgozko Izan 'legezko izany 1-2<br />
lagun zitusla 'lagun ziluala13 1-5 Ish •n bellah •n 'lehenbailehen .3 1-4<br />
¡sido -laido13 2-2 lehsnballeh •n 'lehenbailehen'-j 1-4<br />
laido 'laido13 2-2 lehenbizikorik ( . . .) 'lehenbizikorik ( . . .) bigarrenekorik( . . .)'13 t-0<br />
lak •t ego ukan 'laketago du'-3 1-2 l•h •n dabiziko ssndakintza 'lendabiziko sendakintzay 1-1<br />
laketu 'laketuy 2-3 Iehendakeri 'lendakar¡'13 2-1<br />
-lakoan •g on 'dabelakoan nagoy 1-2 Iehendakeri 'lendakari15 2-1<br />
fan 'lanaky 2-2 lehen •n goz 'lenengozy 1-4<br />
fan gutxiago 'len gutxiagoy 1-1 lehungo tensen 'lengo sanean'-- 1-5<br />
fan-aamo 'lan-asuro'-j 2-1 lehenlk 'leheniky 1-0<br />
lan-sari 'lan-sariaky 2-1 leher egin 'lar eginy 2-3<br />
len-uzte 'lan-uzley 2-1 lehergal 'lergaiak'3 2-1<br />
lana bere gain hartu 'lana bere gain artuy 1-2 ¡ahorre Jende 'leherra jende y 1-3<br />
lenak aman 'lanak aman'-> 1-2 lehertze 'lertzey 2-1<br />
lanarl lotu 'lanar¡ lotuy 1-2 lekora 'lekoray 2-4<br />
lanar¡ lotuak Izan 'len horri dira lotuak'y 1-2 lekuke 'lekukay 1-5<br />
lanar] lotuta 'lanar¡ lotutay 1-5 lekuke 'lekukay 2-4<br />
lanj •r 'lanjerra'-9 2 - 2 lakuko 'lekukoy 2-2<br />
lankidsgo 'lankidego13 2-2 lakuko 'lekuko13 2-1<br />
lankldego 'lankidegoy 2-1 lakuko 'lekukoy 2-2<br />
lapurrsta 'lapurrela13 2-1 lekukoen arabera 'lekukoen araberay 1-5<br />
¡arderla 'larderia13 2-2 lekukotasun 'lekukotasuna13 2-2<br />
¡arderle 'larderiay 2-2 leporatu 'leporatuy 2-3<br />
lsrr •g lk •r ia 'laregikeri13 2-2 lerratu 'lerratuy 2-3<br />
larriaidl 'lar¡ aldiy 2-2 ¡erro 'lerro hauky 2-5<br />
lasa¡ entzean 'lasa¡ antzeany 1 - 5 ¡erro heuek egitean 'lerro hauk egilean13 1 .0<br />
laster balno lasterrago '¡estar baino lasterrago .3 1-4 ¡erro heuek moldatzen ditugun 'farro hok moldatzen dilugun<br />
lasterkste 'laisterketa'-j 2-1 lokertu 'lokartu'y 2-3<br />
laterrl '¡atar¡ ,-> 2-1 Londreaerekoe hartu 'Londres'erakoa artu'-) 1-2<br />
laterrl 'laterri y 2-1 lorretz 'loratzak'1 2-2<br />
laudatu 'laudatuy 2-3 lorretz 'loralzy 2-2<br />
laztasun 'lazlasuny 2-2 lolu 'lothuy 2-3<br />
legar 'legarraky 2-1 lotu 'lotuy 2-3<br />
lego bsrrl bat moldatzen ∎ri 'lega berra bat ari dula moldatze lotua Izan 'lotua Izan 1.3, 1-2<br />
lego-entolapen 'lega-antolapeny 1-1 lur-Ikara 'lur-ikhara13 2-1<br />
lego-aamo 'lege-asmoy 2-1 lur-Ikara 'lur-ikara'l3 2-1<br />
lego-gel 'lega-geiy 2-1 turra jo 'lura joy 1-2<br />
Isgoe ablatu legua abiatuy 1 - 2 lurrsko armada 'lurreko armada 1.3, 2-1<br />
legua hautsl 'legea auts¡y 1-2 lurreratu 'lureratu13 2-3
Sarreren zerrenda 314<br />
Iurrlkara 'lur ikarea-* 2-1 mezutu 'mezuluy 2-3<br />
Iuzaz 'luzazy 1 - 5 mezutu 'mezutu-* 2-3<br />
luzaz 'luzazy 1-4 mletu 'miatuy 2-3<br />
luzaz 'Iuzaz'-* 1-4 miatu 'miatuy 2-3<br />
mahalburuko 'mahaiburuko-* 2-1 mietu 'miatuy 2-3<br />
mahalkide 'maikidey 2 .1 miatze 'miatzey 2-2<br />
makil ukaldika 'makil ukaldika-3 1-5 mletze 'miatzey 2-1<br />
makur 'makhur1 2-2 mita bat 'mita bat jakintsu13 1-3<br />
makur 'makurray 2-2 mllaka 'milakay 1-3<br />
makur 'makuri-) 2-2 ministro 'minixtro'-j 2-1<br />
makur 'makur-* 2-2 ministro nagual 'ministro-nausi'-j 2-1<br />
makur handis 'makur handiey 1-1 mlnlstroklde 'ministrokidey 2-1<br />
makur Izan 'makhur diray 1-2 mintza aulkl 'mintza alkia'-j 2-1<br />
makurrak plztu 'makurrak piztu-* 1-2 mintzaldi 'minizaldi-* 2-1<br />
manamsndu 'manarnenduy 2-2 mlntzatu 'mintzatuy 2-3<br />
manatu 'manatuy 2-3 mintzatu 'mintzatuy 2-3<br />
manuz 'manuzy 1-5 mintzatuko zafo 'mintzatuko zakoy 1 .2<br />
matasa 'matasaky 2-2 mintzo Izan 'zen mintzoy 1-2<br />
mstxinada 'matxinaday 2-1 mollas 'moltsay 2-1<br />
matxinade 'matxinaday 2-2 moltaero 'moltsero'-j 2 . 1<br />
matxlnada 'mstxinada''-j 2-2 muela 'muetay 2-2<br />
matxlnada 'matxinaday 2-1 mukurru botes 'mukurru bethea .) 1- 5<br />
matxinade Itzall 'matxiñadea itxali .3 1-2 multzo 'multchoy 2-2<br />
matxinade-zafe 'mstxinada-zaleaky 2-2 multzo 'multxoa'-j 2-2<br />
medioz 'medioz'-j 1 - 5 munte handlrik ez 'munía handirik ez'-j 1 - 1<br />
madloz 'medioz-* 1-5 muntatu 'muntatuy 2-3<br />
mshatxatu 'mehatchatuy 2-3 muntatu 'muntatuy 2 .3<br />
mshatxu 'mehatchuy 2 .2 muntatu 'muntatuy 2 . 3<br />
mehatxuak egin 'mehatxuak eginy 1-2 muritu 'muritu'-3 2-3<br />
mehatxuka 'mehatchukay 1 - 5 murmurike 'murmurikay 2-2<br />
msmsntuan 'mementoany 1 - 4 nabarmenkerla 'nabarmenkeria-* 2-2<br />
mamentukoz 'mementokotzy 1-4 nagual agertu nagual agertuy 1-2<br />
men egin 'men egin y 2-3 nagual atara 'nagusi atara-* 1 .2<br />
menbro 'monbrOy 2-1 nagusltu 'nausituy 2-3<br />
mendskatu 'mendekatuy 2-3 negusitu 'nagusitu-* 2-3<br />
mandoratu 'menderatu'y 2-3 nagusltu 'nausituy 2-3<br />
meneko egon 'meneko egony 1-2 negusltzat aukeratua Izan 'nagusitzat aukeratua izan'-* 1-2<br />
montura 'montura-* 2-2 nahaslek dira bazterrak 'nahasiak dira bazterraky 1-2<br />
menturaz 'menturazy 1-5 nahasmendu 'nahasmendu'13 2-2<br />
menturaz 'menturazy 1 .0 nahasmendu 'nahasmendu-* 2-2<br />
mezu 'mezu-* 2-2 nahasmendu 'nahasmenduaky 2-2<br />
mezu bat helarazl 'mezu bat he¡-araziy 1-2 nahasplla 'naspila' 2-2
Sarreren zerrenda<br />
nahasplla 'naspillak'y 2-2<br />
nahasplla naspila-3 2-2<br />
nefasta 'naste y 2-2<br />
nefasta 'nasta'-) 2-2<br />
nahaste 'nasteak'y 2-2<br />
nahlkarl 'nahikari'-) 2 .2<br />
nahlkarl 'nahikariy 2-2<br />
nahlkunde 'nahikundey 2-2<br />
nahlkunde 'nahikunde y 2-2<br />
nahiz 'nahiz y 1-6<br />
nahiz . . . den 'nahiz . . . den y 1-6<br />
nahiz . . . den 'nahiz ez direny 1-6<br />
nahiz eta 'nahi ta-L> 1-7<br />
naskl 'naski15 1-0<br />
nsgutlar 'negutiar- 2-1<br />
neurrl 'neuri'-j 2-2<br />
nlre erltziz 'nere iritziz-5 1-0<br />
nolzetlk nolzsra 'noizetik noizerat'-3 1-4<br />
nolzetlk nolzsra 'noiztik noizera'y 1-4<br />
nolzetlk nolzsra 'noizetik noizerat-3 1-4<br />
nota 'nolay 1-6<br />
nola 'nola'13 1-6<br />
nota 'nolay 1-6<br />
nota . . . hala 'nota . . . ala .5 1-7<br />
non ez A-n 'non ez direny 1-6<br />
non sz A-n 'nun eztuen'-j 1-6<br />
non az A-n 'nun ez diluzten'y 1-6<br />
nonbalt 'nunbaily 1 .0<br />
obrarazl 'obrarazi15 2-3<br />
obratzera Braman 'obratzerat zeramala-3 1-2<br />
oher 'oarrak 3 2-2<br />
ohargarrlrlk sz 'oargaririk ez 'y 1 .1<br />
ohert 'ohart'y 1-0<br />
oherterazl loar eraziL> 2-3<br />
ohartzako de 'ohartzeko da'-> 1 .0<br />
ohea egin 'komunixgoaren ohea eginy 1 .2<br />
ohi den bazala lo¡ dan bezela y 1-5<br />
oholntza 'ohoinlza y 2-1<br />
ohoratu 'ohoratuy 2-3<br />
ohorsak egin 'ohoreak egin y 1-2<br />
olhartzun 'oiharzun y 2-2<br />
olnezko 'oinezko'-3 2-1<br />
olnezko 'oinezka'y 2-2<br />
olxton/arestlen 'oixton'-)5 1-4<br />
okaslo 'okasioa y 2-2<br />
oker eta kalteak 'oker ala kalteak 3 1-1<br />
oldar 'oldarra'y 2-2<br />
oldar galtzean /azarrl 'oldar gailzean jazarri'15 1-2<br />
olderkete 'oldarketa'y 2-2<br />
oldartu 'oldartu'19 2-3<br />
oldartu 'oldartu y 2-3<br />
oldartu 'oldartu y 2-3<br />
oldartze 'oldartzey 2-2<br />
oldoztu 'oldoztu'13 2-3<br />
amen lomen-4 1 - 0<br />
amen 'amen--> 1 .0<br />
,amen, ', ornen,-3 1 .0<br />
,amen ',Umeny 1-0<br />
omenezko jala 'omenezko jara '-3 1-1<br />
on egin Ion egin''y 1-2<br />
onartu 'Onartuy 2-3<br />
andar &ate heuetan 'ondar este hotany 1-4<br />
andar egun hauetan 'ondar egun haulan-5 1-4<br />
ando deritzo 'ondo deritzo'-3 1-2<br />
ondo arltzl 'ezteritxo ando'-> 1-2<br />
ondo aritzl 'onda entxiL> 1-2<br />
ondoko 'ondoko'y 1-3<br />
ondoko egunetan 'ondoko egunetany 1 .4<br />
ondoko egunetan 'ondoko egunetany 1 .4<br />
ondoko egunetan 'ondoko egunetan'' 3 1 .4<br />
ondore 'ondorey 2-2<br />
ondoren 'ondorenak'y 2-2<br />
ondoren 'ondoren3 1-4<br />
ondoren, gero, ezkenik 'ondoren, gero, aizkeniky 1-4<br />
ondoren letzak 'ondoren latzak'-3 1-1<br />
ondorlo 'ondorio'y 2-2<br />
ondorlo 'ondorio'-j 2-2<br />
ondorloz 'Ondorioz'13 1-6<br />
ondorloz 'ondorioz'-j 1 - 5<br />
ondorloz 'ondorioz'-3 1- 5<br />
ondotik 'ondotik'-j 1 - 5<br />
ondotik 'ala ondotik'''4 1-4<br />
ondu 'ondu'y 2-3<br />
onerespen 'oneraspeny 2-2<br />
315
Sarreren zerrenda<br />
onerlatez 'oneristezy 1-5<br />
oneritziz 'oneroztez y 1-5<br />
onetsl 'onesteny 2-3<br />
onetsl 'onetsiy 2-3<br />
onetsl - onetsiay 2-3<br />
onez-onean 'onez-onean y 1-5<br />
ongile 'ongiley 2-6<br />
onik 'oniky 1-5<br />
ontzat aman 'onlzat aman'-> 2-3<br />
ontzat aman 'onlzat aman'2 - 3<br />
ontzat aman 'ontzat aman ,-> 2-3<br />
ontzat hartu ontzat artu1 2 - 3<br />
ontzat hartu ontzat artu y 2-3<br />
ontzlburu 'ontziburu 3 2-1<br />
onura 'onura'-j 2-2<br />
onuratsu 'onuratsu13 2-6<br />
opor 'opory 2-1<br />
opor 'oporay 2-1<br />
opor egin 'opor egin y 1-2<br />
oporketa 'oporketa-) 2-1<br />
oporketa 'oporketa-) 2-1<br />
oreindeino 'oraindaño'-j 1-4<br />
oralndanik 'oraidanik'-j 1-4<br />
oralndanik 'oral danik y 1-4<br />
oralndanik 'oral danik y 1-4<br />
oraindik orain 'oraindik orain y 1-4<br />
oraindik oraintsu 'oraindik oraintsu'-j 1-4<br />
oreingo ustez 'oraiko uslez y 1-5<br />
oraingoz 'oraingoz y 1-4<br />
oraingoz 'oraikotz y 1-4<br />
oraingoz 'oraingoz'-) 1-4<br />
orainokoan 'orainokoany 1-4<br />
oralntsu 'oraintsu y 1-4<br />
oralntsu 'oraintsu'3 1-4<br />
oraintsutik hona 'Oraintsutik ona-) 1-4<br />
oralntxe bi hilabais 'oraixe bi ¡¡abete'- 1-4<br />
oraltlk asen dezakegu 'orailik erres dezakeguy 1-0<br />
ordaln 'ordein-) 2-2<br />
ordein 'ordein'-) 2-1<br />
ordein 'ordaina y 2-1<br />
ordeintzat 'ordaintzat 1 1-5<br />
orde 'orde-) 1-5<br />
orde arl 'orde ari-) 1-2<br />
ordes 'ordea-3 1-7<br />
ordezkari 'ordezkaria-3 2-1<br />
ordezkari 'ordezkari '13 2-1<br />
ordezkari talde 'ordezkari-taldey 2-1<br />
ordezko 'ordezko y 2-1<br />
ordre 'ordrea'-3 2-2<br />
ordu dos 'ordu doa-) 1-2<br />
oro har oro har''19 1-5<br />
oro konds 'oro kunday 1-5<br />
oro konds 'oro konday 1-5<br />
orobet 'orobaty 1-7<br />
orobat 'orobaty 1-7<br />
orobat 'orobaty 1-7<br />
orobat 'orobal-3 1-7<br />
orohar 'oro har'1-5<br />
oroit 'orhoit-) 1-0<br />
orolt 'orroily 1-0<br />
orolt gara 'orhoit gira-) 1-2<br />
oroit fiara 'orhoit gira L> 1 - 0<br />
oroit gara 'orroil gira-) 1-0<br />
oroltarrl 'oroit-arri> 2-1<br />
oroltza 'oroitzay 2 - 2<br />
ororen buruan oraren buruan y 1-4<br />
ororen buruan oraren buruan y 1-5<br />
orotara 'orolarat y 1-5<br />
oroz gainetik 'oroz gainetik-3 1-5<br />
orrlalde 'orrialde -) 2-5<br />
orrialde 'orialde-) 2-5<br />
ortzl galtzak 'ortzi gaitzak19 2-1<br />
oso bestela 'oso bestela-3 1 .5<br />
oso gaizki aritu 'oso gaizki arituy 1-2<br />
osoro 'osoroy 2-4<br />
osoro 'osoroy 2-4<br />
ospetsu 'ospalsu9 2-6<br />
ospatu ospatu-9 2-3<br />
ospatu 'ospatu'-) 2-3<br />
ospetsu 'ospetsu'-j 2 - 6<br />
ospetsu 'ospetsu-) 2-6<br />
ostantzean 'ostantzen -) 1-7<br />
oste 'ostia'13 2 - 2<br />
oste asko 'oste asko 3 1<br />
316
Sarreren zerrenda 317<br />
oste haundls 'oste aundiay 1-1 pleini izan 'ez da pleini'-j 1-2<br />
ostean 'ostean13 1-4 politika darabll 'polilikea darabily 1-2<br />
ostera 'osteray 1 . 2 poiizetxe 'polizetxey 2-1<br />
ostera 'ostera» 1-7 populu 'populu» 2-1<br />
ostera 'ostera'» 2-1 populu 'populu» 2 .2<br />
osterantzean 'osteranlzean y 1 .5 populu 'populua y 2 .1<br />
ost•tza handis 'ostetza aundiay 1-1 porroskatu 'porrostkatuaky 2-6<br />
ostiko mondo 'ostiko sondo 13 1-1 poto •g in 'poto egin'-3 1 . 2<br />
ostlkoketa 'ostikoketay 2-1 pozgarri Iritzi dio 'pozgarri iritzi dio» 1-2<br />
ostlkoketa 'ostikokelay 2-1 pozik agertu 'pozik agerluy 1-2<br />
ostontzeko 'ostontzeko13 1-3 premiatsu 'premialsu'-j 2-6<br />
oslots-srsuntsl gogor 'ostots-erauntsi gogorriky 1-1 premiatsuen 'premiatsuenaky 2-6<br />
otordu 'otordu-3 2-1 Prontas Bulego 'Prenlsa bulegoay 2-1<br />
oturuntza 'oturuntzay 2-1 preseskl 'preseskiy 2-4<br />
pace 'pala» 2-5 preseskl 'preseskiy 2-4<br />
parada 'parada» 2-2 preseski 'preseski'» 2-4<br />
parada 'parada y 2-2 presidente ordain 'president ordainay 2-1<br />
paradaz baliatu 'paradaz baliatu y 1-2 preso altxatu 'preso altxatu'-j 1-2<br />
paratu 'paratu y 2-3 preso altxatu 'preso altxatu y 1-2<br />
parraste bat 'parrasta bat y 1-3 prest izan 'prest izan y 1-2<br />
parte egin 'pharte egin» 1-2 prestamen 'prestamen» 2-1<br />
puta aman 'parte aman' 1-2 prezto goratzea 'prezio goratzeay 1 - 1<br />
partida *Ida batea Joan 'partida alde batera joany 1-2 prezloak hein bersan egon 'prezioak hein berean egony 1-2<br />
partidu iehistua 'partdu leiatuay 1-1 pundu 'pundu» 2-2<br />
partidua bereganatu 'partidua bereganatuy 1-2 pundu 'pundu» 2-2<br />
partitu 'partituy 2-3 puntu 'pondu'-j 2-2<br />
pautzue 'phartzuery 1 .5 puntu horren gain •a n 'pundu horren gañan» 1 .5<br />
partzuer 'partzuery 2-1 -rl egon 'zuri dagoy 1-2<br />
partzue oso 'partxuer oso» 2-1 -rl ekin 'oldarketari ekiny 1-2<br />
pausatu 'pausatu'y 2-3 -rl oldartu 'amerikanoeri oldartzekoy 1-2<br />
pelotak∎ ¡arria 'pelotaka ¡aria» 1-1 sal¡ 'saily 2-2<br />
pelotaketa Izugarria 'pelotaketa izugaria y 1-1 aakabanatu 'sakabanatu y 2-3<br />
pentsatzeko de 'pentsatzeko ca L> 1 - 0 sekabenatzeko agindue aman 'sekabenatzeko agindua aman'-><br />
pentsatzeko da 'pentsatzeko de y 1-2 sakon 'sakony 2-6<br />
pentsu ukan 'pentsu zukeny 1-2 salatu 'salhatuy 2-3<br />
perll 'periliky 2-2 salatu 'salaluy 2-3<br />
piola 'piaia y 2-1 salatu 'salatu y 2-3<br />
piztu 'piztu'-) 2-3 salatu 'salatu y 2-3<br />
plomo 'plamay 2-5 saibu 'saibu'-j 1-6<br />
plantatu 'plantatu (akordio geiak)'-3 2-3 saibu 'salbuy 1 - 5<br />
p¡antatu 'planta dadin y 2-3 saibu izan 'saibu izan'-) 1-2<br />
plastlkatu 'plaztikatu y 2-3 saldo 'saldo y 2-2
Sarreren zerrenda<br />
saldo 'saldos 2-2<br />
salnsurrl 'saneuriy 2-1<br />
samln agur 'samin altura_* 2 .1<br />
airean sartu 'srean sartu' 1 - 2<br />
saslkete 'sariketay 2-1<br />
sarlstatU 'saristatu y 2-3<br />
sarltu 'Sarituy 2-3<br />
asgid∎ 'segida-3 2-5<br />
segidatze nagual 'segidatze nausia'-9 2-1<br />
segur 'segur_* 2-4<br />
segurantza 'segurantza y 2-2<br />
segurik 'seguriky 1-5<br />
segurki 'sagurkiy 2-4<br />
segurtamen 'segrutamenaky 2-2<br />
asgurtamen 'segurtameny 2-2<br />
segurtatU 'segurtaluy 2-3<br />
seinale 'seinale_* 2-2<br />
sekulako ohoreek 'sekuleko ohoreak'13 1- 1<br />
sematzat altortu 'semetzat aitortu_* 1-2<br />
seslo-aldia 'zeziyo-aldia_* 1-1<br />
sstlatu 'sethiatu _* 2-3<br />
slnadure 'sinaduray 2-1<br />
sinatu 'sinatuy 2-3<br />
so agita 'so agitas 2-1<br />
so egon 'so egony 1-2<br />
solas 'solasak'-3 2-2<br />
solos 'solasak_* 2-2<br />
solas 'solasak' 2-1<br />
solos •g in 'solas eginy 2-3<br />
solas-bide 'solas-bide y 2-2<br />
solas* de 'solase da'-> 1 - 0<br />
soleta de 'solase das 1-0<br />
solos* hala dabil 'solase hale dabilay 1-2<br />
solas* hedatu 'solasa hedatu3 1-2<br />
soleaketa 'solasketatj 2 - 1<br />
solastalu 'solastalzea-9 2-3<br />
soldado multzo 'soldado mullzo y 1 - 1<br />
soldadogo 'soldadogoay 2-1<br />
soldsdutza 'soldadutzay 2-1<br />
soldaduzka 'soldaduzka_* 2-1<br />
soldaduzka bote 'soldaduzka bate y 1 .2<br />
sorburu 'sorburuy 2-2<br />
sor¡ Izan 'sori izan_* 2-3<br />
soetengu 'sostengu' 2-2<br />
su 'su y 2 1<br />
su egln 'su agio y 1-2<br />
su lolu 'su lothu y 1-2<br />
sU lotU 'su lotu9 1-2<br />
sus berrlz plztu 'sua berriz pizluy 1-2<br />
suaga 'suaga_* 2-1<br />
suaga 'suaga_* 2-1<br />
suegaketa 'ezetsi'3 2-1<br />
suegatu 'suagatuy 2-3<br />
suak suntsltu 'suak sunlsitu y 1 -2<br />
suaketa 'suaketa_* 2-1<br />
buen mande egon 'suan monde egony 1-2<br />
sugeldo 'sugeldo_* 2-1<br />
suntsltu 'suntsiluy 2-3<br />
suntsitze 'suntsitzea_* 2-2<br />
quemo onlk ez 'susmo onik ezy 1-1<br />
susmo txarra hartu 'susmo txara anuy 1-2<br />
sustatu 'sustatzeny 2-3<br />
sustatu 'sustatuak y 2-3<br />
sutsu 'SUtsuy 2-6<br />
talas 'tayu y 2-2<br />
talutu 'layutu y 2-3<br />
tamalgarrl erltzl 'lamalgarri eritzi'3 1-2<br />
tanto 'tanto''-) 2-1<br />
tarteka 'tartekay 1-5<br />
tarteko 'tarteko_* 2-2<br />
tarteko Izan 'tarteko izan'_* 1-2<br />
tematu 'thematuy 2-3<br />
tenore 'tenore y 2-2<br />
tenore bereen 'tenore berean y 1-4<br />
tenore honetan 'hasten den tenore huntan_* 1-4<br />
tenoreen 'lenoreany 1-4<br />
tinkatu 'tinkatzeny 2-3<br />
tira 'tira y 2-3<br />
tirabira 'tira-biray 2-2<br />
tlrabira 'tira-biray 2-2<br />
titullketu 'litulikatu'9 2-3<br />
tono 'tono--> 2-1<br />
torroske 'thorroskay 2-2<br />
trabes 'trabesay 2-1<br />
318
Sarreren zerrenda<br />
trahltu 'trahituy 2 - 3<br />
tratu 'tratuy 2-2<br />
tratu egln 'tratu eginy 1-2<br />
trebatu 'trebatuy 2-6<br />
trenkatu 'trenkatu-9 2-3<br />
tr-Iskantza 'triskantza'9 2-2<br />
trlskatu 'Iriskatua-3 2-3<br />
tropa 'tropaky 2-1<br />
trumllka 'trumilkag 2-4<br />
trumllk∎ 'trumilkay 2-a<br />
txalogarri 'txalogari-3 2-6<br />
txalotu 'txalotu» 2-3<br />
txapela @remen 'xapela ereman-3 1-2<br />
txapeldun 'txapelduny 2-1<br />
txarretel 'txaretsi y 2-3<br />
txlkl-txlkl egin 'lxiki-txiki eginy 1 .2<br />
txlkltu∎ geldltu 'txikitua gelditu'-j 1 - 2<br />
txletukatu 'xixtukatu y 2-3<br />
txlt aipatu∎ 'txit aipatua-3 2-6<br />
txolarte 'txolartey 2-2<br />
txosten 'txosten-3 2-1<br />
tzar 'tzary 2-6<br />
udatiar 'udatiar-3 2 - 1<br />
ukaldl 'ukaldi y 2-2<br />
ukaldl 'ukaldl y 2 - 2<br />
ukaldika 'ukaldika y 1- 5<br />
ukatu 'ukatu-3 2-3<br />
ukatu 'ukatu y 2-3<br />
ukatu egin zen 'ukatu egin zen'y 1-2<br />
uko egln 'uko eginay 2-3<br />
urlol 'uriolak y 2-1<br />
urperatu 'urperatuy 2-3<br />
urran 'urran y 1-5<br />
urrate 'urrats y 2 - 2<br />
urrun barik 'urrun bariky 1-5<br />
urtatakarl 'urlatskari y 1-5<br />
urte buru 'urte buruay 2-1<br />
urte honen buruan 'urteonen buruan''-j 1-4<br />
urte muga 'urte muga'-> 2-1<br />
urlenen 'urteneny 2-6<br />
urtero legas 'urtero lezy 1- 5<br />
urteurren 'urteurenay 2-1<br />
usadloko `usaiokoy 1 . 3<br />
usatu bozal& 'usatu bezala y 1-5<br />
unte da 'uste day 1-o<br />
unte denaz 'uste danezy 1 - o<br />
uate Izateko da 'uste izaiteko day 1-0<br />
unte Izateko da 'uste izaiteko da'-> 1 -0<br />
usle Izateko zen 'uste izaiteko zen y 1-0<br />
untos egon 'ustia dagoy 1-2<br />
untes egon 'ustea egon y 1 .2<br />
untes sendotu 'ustea sendoluy 1-2<br />
ustean 'usteany 1-5<br />
usteten dira 'ustetan diray 1-2<br />
ustez 'ustez-9 1-0<br />
ustez eta 'ustez ata--> 1-6<br />
X bal '270 bat langile3 1-3<br />
x aguo borne 'zortzi egun barney 1 .4<br />
xahuplde 'chahupideaky 2-1<br />
xahuplde 'chahupidey 2-2<br />
xede 'chedey 2-2<br />
xede 'chedey 2-2<br />
xede 'chedey 2-2<br />
xede hortera 'chede hortaraty 1-5<br />
xede&k ezarrl 'xede horien ezartzekoy 1-2<br />
xehatu 'xehatuy 2-3<br />
xehetasun 'chehetasunaky 2 - 2<br />
xehetasun 'chehetarzunaky 2-2<br />
xehetasun 'zeetasun y 2-2<br />
xehetasun 'cheetasunaky 2-2<br />
xehetasun 'chehetarzun'.9 2-2<br />
xehetu 'txeluy 2-3<br />
xifra 'chifriaky 2- 1<br />
xlfrlkatu 'chifrikatu'-j 2 - 3<br />
zabaldu zen 'zabaldu zen y 1-2<br />
zabalkunde 'zabalkundey 2-2<br />
zabalkunde 'zabalkundey 2-2<br />
zabalkunde 'zabalkundey 2-2<br />
zabalkunde 'zabalkundey 2-2<br />
zabalkunde handia egln 'zabalkunde aundia eginy t-2<br />
zafraldi 'zafraldi y 2-2<br />
zafraldi 'zafraldi y 2-2<br />
zalaparta 'zalaparta-3 2-2<br />
zalaparletan /ardun 'zalapartetan jardun .9 1-2<br />
319
Sarreren zerrenda<br />
zamatuta 'zamatula- 1-5 zertzelada 'zertzelade- 2-2<br />
zapart egin 'zapan egin- 1-2 zertzelade 'zerzelade9 2 .2<br />
zapartarazi 'zapart-arazi'-3 2-3 zertzelade 'zertzeladay 2-2<br />
zeratatsu 'zaratatsu - 2-6 zlgor erina 'zigor erina- 1-1<br />
zartada 'zartada'- 2-2 zlgorketu 'zigorkalu- 2-3<br />
zartarazi 'zartarazi - 2-3 zln egin zin egin - 2-3<br />
zartarazi 'zartarazi- 2-3 zinaldari 'ziñaldari'-j 2-1<br />
zartatu 'zartatu - 2-3 zlo 'ziyo - 2-2<br />
zeurituak gelditu 'zaurituak gelditu- 1 . 2 zlo 'zijo'- 2-2<br />
zedarri 'zedarri- 2-2 zlo 'zijuak- 2-2<br />
zedarri 'zedarri- 2-2 zlrt edo zart egin 'zirt-edo-zart- 1-2<br />
zeharo hondatute geratu 'zearo ondalula geratu-1-2 zlur aako 'ziur asko - 1-o<br />
zeharo menderatu 'zeharo menderatu'- 1-2 zlurtatu 'ziurtau'-j 2-3<br />
zehatz bote 'ziatz bate- 1-2 zolltuta 'zolitula- 2-3<br />
zahlarka loan zehiarka joan - 1-2 zorl 'zori - 2-2<br />
zeta kausa 'zela kausa- 1-6 zona 'gudearen zoriay 2-2<br />
zen ezkeroz 'zuten ezkeroz - 1 - 6 zorlon agurra 'zorionagura'- 1- 1<br />
zenatur 'zenalur- 2-1 zotz egin 'zolz-egin- 2-3<br />
zenbalt 'zonbeit'-j 1-3 zozketa 'sosketa- 2-1<br />
zenbalt denbora hauetan 'zonbeit denbora hotan- 1-4 zuhur Jokatu 'zur jokatu- 1-2<br />
zenbalt egunen buruko 'zombeit egunen buruko- 1-4 zur(r)atu 'zuratu- 2-3<br />
zenbalt xehetasun hatxean 'zonbeit chehetasun hachean azar zuririk 'zuririk'- 1 - 5<br />
zenbaitatan 'herri zonbaitetan- 1-4 zuritu 'xuritu'- 2-3<br />
zenbaitzu 'zenbaitzu- 1 -3 zurrumurru 'zurumuru9 2-2<br />
zenbaitzu 'zenbaitzu- 1-3 zurrumurru 'surumuru'- 2-2<br />
zenbaki 'zenbaki- 2-5 zurrumurruak uxatu 'zurumuruak uxatu- 1-2<br />
zeneko 'zaneko'-j 1-4 zutlk aman 'chulik aman'-> 1-2<br />
zar sean ugarl zar asan ugarig 1 - 1 zutlk azarri 'chutik ezarri- 1-2<br />
zar gerla ore 'zar gerta ere'- 1-5 zutik ezarrl 'xutik ezarri13 1-2<br />
zar mundu∎ zar mundua - 1-1 zuzen 'chuchen'-j 2-4<br />
zar nahl den zar nahi den'- 1-o zuzen 'zuzen- 2-2<br />
zar* 'zeretaz'-) 2-2 zuzen Jakln 'chuchen jakin'- 1-2<br />
zar* 'zeretaz- 2-2 zuzen kontre 'zuzen kontre 9 1-5<br />
zarak 'zerak'-j 2-2 zuzen kontra 'zuzen kontre- 1-5<br />
zeregin 'zeregin - 2-2 zuzen-kontrako 'zuzen-kontrako'- 1 .3<br />
zaresan ugarl sartu 'zar asan ugari sortu- 1-2 zuzendu 'zuzendu'- 2-3<br />
zeresanak sortu 'zeresanek sortu - 1-2 zuzenik Jakin 'xuxenik jakin - 1-2<br />
zergak ezarrl 'zergak ezari-9 t-2<br />
zerrenda bitare 'zerenda bitara - 2-5<br />
zertan den 'zertan den- 1-2<br />
zertan den 'zertan diren- 1-2<br />
zertaratu 'zertaratu'- 2-3<br />
320
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 .3 . Gai berezi batzuetako terminologia eta<br />
esamoldeak<br />
Hitz edo esamolde multzo esanguratsua duten arlo berezi batzuk<br />
aparte hartu ditugu, aparte ikustea interesgarria izan<br />
litekeelakoan . Kasu honetan, beraz, gure kategorien sailkapena<br />
ahaztuta, gaien araberako sailkapena egin dugu . Baina hemen ez<br />
daude bildutako fitxa guztiak, multzo berezia osatzeko adina egin<br />
duten gai batzuei dagozkienak bakarrik baizik .<br />
Gaika jarrita gero, sarreren arabera alfabetikoki ordenatu ditugu,<br />
eta ondoren dataren arabera, fitxen aurkezpen nagusiko irizpide<br />
berekin . Gaikako aurkezpen honetarako alorren izenak bistatik<br />
kendu ditugu, baina aurkezpen nagusiko ordena berari eusten<br />
diote (sarrera, jasotakoa, testuingurua, aldizkaria-data,<br />
kategoriaren zenbakia) .<br />
Bost multzo osatu ditugu :<br />
3 .3 .1 . Kirola<br />
3 .3 .2 . Gerra<br />
3 .3 .3 . Politika instituzionala<br />
3 .3 .4 Gizarte gaiak<br />
3 .3 .5 . Gertakarien sailekoak
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 .3 .1 . Kirola
kirola<br />
abantaila hartu sise garaitu<br />
abanPla hartu ale ganulu<br />
1 dituzla .ELxhatia .ata .Vivier.Moí)t-.da .Mwsanako<br />
. . .. . . . . . .. 1 .1 - konduwj .zj£eabi.eskualduriak<br />
. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . .. ... . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . . .<br />
1 1<br />
. . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . ... ... . . .. . .. . . . . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . .<br />
herria 1958-4-10 herria 1972-2-3<br />
1-2 sail . 1-2 saU,<br />
abantxu berdindurik aldeziari<br />
abantxu berdindurík aWebari<br />
Altamakur ..hoir.ekin .finitu.ka .b.adute .zze, .izarwn .dira .(gaz.bezela .banalu . .dira .aurten .pr.e . .p£lota .lxapelak,<br />
.b.erriz.abaritxu .b.er.dkidur!L - .a7. .ata .39. .baina .n .harlan .. Gipuzkaazlde7Jariak .bi .jakar.i .dizkiguie.la .ir.ugareria<br />
.g.eldi ..edo .halatu ..Ikusi .da .kinlu . .edarrik. .Dag.up.r.ce ere . .ure.,u.jbili .degu<br />
.tiober.eLicar4 .Arsibil.aga .ondarr.elQtz .ezliW,..ado . . .. . . . . . .. . .. . ..<br />
. . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . .<br />
herria 1974-2-7 argia 1926-4-11<br />
1-5 sail . 2-2 sail .<br />
aidean atezain<br />
. . 1<br />
. . . . . . . . .<br />
.<br />
aidean<br />
9<br />
atezaía<br />
.CalaWnyar.aU .Ja . .l . .p.go.n. .o.ndo.rp.n, . .4 :na .be.rdindu .ta ..<br />
.4. .ta.1.3jan .jarizjr.an,aidean<br />
Batwere. .Ej7-agjrre .atezaia .izugariia .arituzar)-<br />
COEUD11WIwi « 1 1 1<br />
.. . . . . . . .. . . .. . .. . 1<br />
. . .. . . .. . .. .<br />
1<br />
. . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . ... .. . . .. . .. . . . . 1<br />
. . . . .. . ... . . . 1<br />
.. . .. . . .. . .. .<br />
. . . . .. . ... . 1<br />
argia 1926-4-11 argía 1923-4-1<br />
2-4 sail . 2-1 sail .<br />
aintzinean joan aurreratu<br />
. .<br />
. .<br />
. . . . . .<br />
aintzinean joana aureratu<br />
.Miartit7-e,ko .trinkataw .Arbillagajozak .eta .emakhasia .<br />
2en.bada, .ela .haste .atakWu .balez) . .o .nddik .ainlzúieari<br />
A rakistain.uso .gaizkiadtuaz.patotaka.laria.izan .zan<br />
.jowa .Dairigpl .etrie. .ta .bipilareidn .Batoan .ezluzazko- . Iaetct .ttizakaitarakaur.eratu .zirar.L,. .ata .4a-.45 .agon<br />
.U. .t.an.bar.di,ntzea .eta ..huria .mm .aj,ratze,n.,d.en ondor.eti. .4. .larita.ar.eskadari.eoaz .paiüdija<br />
.Elásalde. .a4. .ala.21 ..ixlaritakotz tieregarialu .zuten<br />
.. . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .<br />
. . .. . . .. . . . .. . . . . . . .. . .. . .<br />
herría 1974-2-7 argia 1926-4-11<br />
1-2 sail . 2-3 sail .<br />
323
kirola<br />
aurretik ibili bentzutu<br />
auretik ibili<br />
bentzutu<br />
.4Ziia.berdindu.tiran, .batzuatan .abek.etabestetan .. . .<br />
Hirug&ren.saiiaan. .hendaitarrek .aderki .tlenlzuw<br />
.aiek .aurstik .i hiua7 .tarteka <strong>Bi</strong>zanoa,-ekra.<strong>Bi</strong>arnes.andan& . .. . . . . .<br />
. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . ... . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . .<br />
. . .. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . .. . . . . . .<br />
. .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . ... . . . . .. . .. . .. . .. . .<br />
argia 1926-4-11<br />
herria 1970-1-8<br />
1-2 sail . 2-3 sail .<br />
azken erdiak berant bazen berant<br />
azken-erdiak<br />
berant bazen berant<br />
.<br />
. . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . .<br />
AZKEN.-EFID.IAK<br />
.Mayatzaren .9.'an, .AzkerLlaurdenstan .garaile.diranak,<br />
.zeñekzeñekin .4okaW .zatz .agirada<br />
Dargal .ek .ererun.du .Euskat-.Herriko .ligakla .xapel a<br />
aurien. .Hasteko. .es .du .Maitiak .usaiaka .bola .aidea<br />
sarlu; .5 .bakarrik, . .ela .Dargelek .l3 . .a8 .ela .1.6 . .herant .. .<br />
bazen.baranticatzal-aldibat.egin.du.Maitiak<br />
. . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . ... . .. . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . . .<br />
.. . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . . .. .<br />
22.-taraba,.hainan .barantegi ..,(pltotanl<br />
argia 1926-4-11<br />
2-1 sail .<br />
herria 1974-2-7<br />
1-4 sail,<br />
azken Iaurdenak beranta<br />
azken-laurdenak<br />
beranta<br />
.a<br />
. . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
.Mayatzarern .9.'ara, .Azken.laurdenatan .garaile .diranak. .Segi dgt7P . .nausian .Merekxan .jundolik .Pingam .da . .<br />
zeñekzeñekin .iokaW .zotz .eginda<br />
tiaaU.lebara kbpIdu. .hamasai .miro.Maten<br />
. .. . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . .heraritar.ekin<br />
. . . .. .. . . . . . .. . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . .. . ... . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . .<br />
. . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . .. . .. . . .. . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . .. . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . . .. .<br />
. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . . . .. . .. . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . . . .<br />
argia 1926-4-11<br />
2-1 sail .<br />
bentzutu<br />
bentzutu<br />
herria 1969-7-24<br />
2-1 sail .<br />
berdindu<br />
berdindu<br />
Zugasti . .ata.Etahernendy.-k .heruzutu .diWzte Arakistain.oso .gaizki.arituaz,patotaka.laria .izan.zan<br />
.trinketean .Rehengaray. .eta .loaran, . .50. .ela .4.0- au.. .1. x .1.0» .1 .1 .,.1 .á, .1 .7,3Q,31 :.na.k~erründuaz . .hi.bikaak<br />
Gera.bizakaitwakaureratu.zran . .. .ata .4d-45 .agon<br />
. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . . .. . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . ... . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . .. .ondor.en . .4.,tanta.areskadau .eoaz.partidi ja<br />
. . . . . .. . ... . . . . .. . . .. . . .. . ... . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . ... . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. .. . . . . .. . . . . . .. .bereganalu.zuten<br />
. . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . .. . ... .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . .. .<br />
herria 1961-4-6<br />
2-3 sail .<br />
argia 1926-4-11<br />
2-3 sail .<br />
324
kirola<br />
berdintze -en aintzinean galdu<br />
berdintzea heien aintzinean galdu<br />
.Miarritzeka,trinketean,Arbillaga . jozak .eta .emak.hasia . . ala .gibelean.ere. .D.uhalda.az,trinketeko. .t£abalu<br />
.zan .bada. :ela .harte .atakalu.baien ..ondatik .airitzin arz .fielwik. .horra .hor.arrazoinik.aski .SPnpsrtar . .gogar<br />
.joano .Dardgol . .erne.la .bipilarekin . .Hainan .ezluzazko : . treien .zin zinean .galtzeka<br />
.12.-tan .bar.dintzaa .ata .huna.nun .airatzen . .den<br />
.Ellisalde . .a4. .ela .21 . .ixtantakotz<br />
. . .. . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . .<br />
herria 1974-2-7 herria 1974-2-7<br />
2-1 sail . 1-2 sail .<br />
botea sartu erdiratu<br />
botea sartu erdiratu<br />
.Ezcurraren .arríe .ari .Zamora: .23 .bote .sartu. .ditu Asita .1.7. . .minulura .Xurita'k.elota.er.diratuta . . .. . .. . . . . ... . . . . . .. . .<br />
.milalrangarrak .ela..7. .baizik .ez .igarroa .urn.tdarrak Juantegi'.k .lerenga .guerra.sadu.zuao . .(osükokeian) .<br />
.Hola,. .eta.beste .giran,ere, .partida .alde .batara.joan . . .. . ... . .. . . . . . .. . .<br />
.(pilotaz)<br />
. . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .<br />
... . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .<br />
herria 1974-2-7 argia 1923-4-1<br />
1-2 sail . 2-3 sail .<br />
buruz-burukako txapelgoa erreskadan<br />
buruz-burukako chape/goa ereskadan<br />
.buruz.burukako . .chap.elgoaren,finala,.erdiakjakaW A. rakistain .asa.gaizki, .ariWaz .pelolaka .laria .izan.zan<br />
dúa au.. .1.5 .1 .0» .1.1 ., .1.6, .1.7,áL1,3 .1:na .tasrrlinduaz .bi .bikaak_<br />
Caero .bizakailarat< aureratu .zran., . .ata .4a-45 .agon<br />
. . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .Pndoren . .4 ..tanta .ereskadaa.egiñaz .paiüdua . . .<br />
bereganalu .zuten<br />
. . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .<br />
herria 1960-4-7 argia 1926-4-11<br />
2-1 sail . 1-5 sail .<br />
edo halatsu errez eraman<br />
geldi edo halatsu errez eraman<br />
Alía. .makur .horrekin .finituka.badute .ere, .izamn .dira .. . ,<strong>Bi</strong>zkala .ta.Naparoa . .1,2 .3 . .ta .4:nab~erdindu .zira%,<br />
.b.erriz.abantx .b .erdiridurlk. .SZ .ata.39..baioan .hadaa. . .baña.gesa .bizkaitarak .arex .araman .zuen .pelolaketa.. .<br />
.gekü ..eda .halatsu ..Ikusi .da .kinize .edarrik- .Daguerre . .. . .<br />
.hoberenean . .Arribilaga .andarr.ekatz .eztitu .. .ado<br />
a1ciW : .9 .bate .Elissaldek .eta<br />
. . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .<br />
herria 1974-2-7 argia 1926-4-11<br />
1-5 sail . 1-2 sail .<br />
325
kirola<br />
erru Buen<br />
eru<br />
<strong>Bi</strong> .~oJ a~a ldietan . .'eru'. .(laul) . askn .zigaduzüuzten, .46 . .. .<br />
.bat .hai.4astikoketanl<br />
guena<br />
. .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . ... . . . .. . . . . . .. . .. . .<br />
. .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . .. . . .. . . . . ... . . . . .. . . . . .. . . . . .<br />
. . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . . . . .<br />
argia 1923-4-1<br />
2-1 sail .<br />
.Asita,l.7.. .minuiura .X.urita :k,pslata .a r.diratuta<br />
luantagi'.k .lenenga .guenasariu .zuan_ .Gostikaketan~ .<br />
argia 1923-4-1<br />
2-1 sail .<br />
ez luzazko haitada<br />
ez luzazko<br />
haitada<br />
.<br />
.<br />
1<br />
. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.Miarritzekairin catean .Arbillaga.jozak .ata .emakhasia . .Sail .huntanXapelgaaren .lehen .baitada.bururziua . .da,<br />
.zan .baila ..eia .hasta.atakatu .haien . .ondatik .aintzinean<br />
.jaaaa .A.arrigol .erre ..ta .hipi &aWn . .Hakmri .ezluzazka. .<br />
Doniha ie . .Lohizune. .leben.i glit7 en . da .bera.muitxaaa<br />
.1 .9..tan .bardintzea.ata .huna..rwn .aiiratzen ..den<br />
.Ellisalde . .34. .ela .21 . .ixtantekratz<br />
. . . .<br />
. . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . .. . .. . . . . . . . .. . . . .. . . . .. . .. . .. . .<br />
herria 1974-2-7<br />
1-5 sail .<br />
herria 1968-2-22<br />
2-1 sail .<br />
garaitu haitada<br />
garhaitu<br />
haitada<br />
.<br />
. . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . .<br />
.Clakuri .eta .Arlamendikhamar . .p.onduz .garhaitu<br />
Paulidar. .kar.ainitzelin .jokatu .da .ata .bigarien .alecatu ..<br />
.dituzie.Maillabia.etaMonasle.rio du.baitada .hartan,. .kasik .minuto .erdi .balez<br />
aintzinatzarl .zuela . .Pingean., .(laurl<br />
. . . .. . .<br />
.. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . .. . .. . . . . . . . . . .. . ... . . . . .. . .. . . .. . . . .. .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . .. . .. . .<br />
. .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . . . .. . .. . . . .. . .. . . . .<br />
. . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . .. . . .<br />
eskualduna 1929-12-13 herria 1969-7-24<br />
2-3 sail .<br />
2-1 sail .<br />
gehiago izan haste atakatua<br />
geiago izan<br />
haste atakatu bat<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . .<br />
.Clemente.:Parra.(<strong>Bi</strong>zkaia),.iturain .aitasemeak Miarritzeko. .trinketaan .Arbillaga .jozak .eta .amakliasia .<br />
.(.Gipuzkoaa . .Paddu .lalatua..<strong>Bi</strong>zkaitarak .aleginduzizan .zan .badaela .hasta.ataka1u .baten ..ondatik .airuzinean<br />
.baina .gureak .geiago ..izan<br />
joana .I)arrigal .erre .la .hipitazakin . .aaban .Pziuzazko- .<br />
1~ .aan .berbinizea .eta.huna.non .aúatzen . .den<br />
. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . . . .. . .. . .. . .<br />
. . . . . .. . .. . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . .. . .. . . . . .. . .<br />
.Ellisalde . .a4..eta .21 .ixtantalmiz<br />
argia 1926-4-11<br />
herria 1974-2-7<br />
1-2 sail . 1-1 sail .<br />
326
kirola<br />
hurrean ibili irabaztun<br />
urean ibili irabaztunak<br />
.Igaz .bazela,banatu . .Jira .aurien .are.pslota.lxagelak Irabaztunel .sz .dule. .sAbara .nekalzerik .ukan<br />
.Gipuzkaa.aldP7la riak.bi .ekari.dizkigute .la .irugarana . . . . . . . .. . .. . . .<br />
.ere .orean,lblli .degu_<br />
. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . ... . .. . .. . .. . . .. . . . . .. . .. . . . . . . .<br />
. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . . .<br />
. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . .. . . . . .. . . .. . .. . . . . . . .<br />
argia 1926-4-11 herria 1960-4-7<br />
1-2 sail . 2-1 sail .<br />
(ikusi da) kintze ederrik iratzarraldi<br />
ikusi da kintze ederrik iratzar-aldi<br />
Altamakur .horrakin .finituka.badutesra, .izanen .dira . . . Dargel:.ek.erernan .du.Eu" :Harrikra .Jigako.xapela<br />
.berrizabantxu .bardindur!L .37. . .ata.39 .baúmn .barlan . . .aurien . .Hasteko. .ez .du .Maiüak .usaiakQ .bole .aldea<br />
.gei i . .eda .halalsu . .Ikusi.da .kintze . .ederrik .Llaguerxe, .. . .sartu ; .5 .bakarrik, . .eta .Dargelek .1&a8..e1a .1 .6. .berant . . .<br />
,txoberernaan„Arribilaga .ondarrekatz .eztitu, ..ado bazen .berantiratzal:aldi.bal .egin.du.Maiüak<br />
akiW : .9 .bate .ElJssaldek .ela, i .Qarrlgalek ?2aarairw ..bainan.beraotegi . . .(pi1otan~ . . .. . .<br />
. . .. . . . . . .. . .<br />
herria 1974-2-7 herria 1974-2-7<br />
1-1 sail . 2-2 sail .<br />
ikusliar istantekoz<br />
ikhusliar ixtantekotz<br />
.L .oriatuak .zeuden.ikushar .guziak., pilola.partida Miarritzeko . .trinkataan .Arbillaga.jozak .ata .emakhasia . .<br />
balean~, zan .hada.sla .hasta.atakalu .baien. .ondatik .airuzúiean<br />
jowa .Durlgol .snze .la .bipitarekin, .Bainan .azluzazko . .<br />
1 9 .aan .berdinizea .eta .huna .rwn .airatzen . .den<br />
. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .EiJisaide ..a4 . .ela .21 . .ixtantakotz<br />
. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . ... . .. . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .<br />
eskualduna 1932-9-2 herria 1974-2-7<br />
2-1 sail . 1-4 sail .<br />
indar neurketa izugarria aritu<br />
indar neurketa izugarria aritu<br />
.113. .eta .1 .6. .urteko. .mutil . .ganta .bikindar ..neurketabai Batez ere,.Eizagirre.atezaia.izugarxia .arituzan<br />
izan.dote.erl .aman. .125 .kilaka .ari .biribila ..4A (.ostikakatanl<br />
.minututan .46.'na .bider.iasa .dula .lurelikbizkarara<br />
. .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .<br />
. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .<br />
. .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .<br />
argia 1923-4-1 argia 1923-4-1<br />
1-1 sail . 1-2 sail .<br />
327
kirola<br />
jendea erruz bildu kitatu<br />
jendea eruz bildu<br />
kitatu<br />
.wtiko .zelaiean .jandea .,eruz,biWu .zar4 DanQsüa'.n .izaap .da Ura .are..~n .badiU<br />
. .. . . . . . .. . . . . . .. . akab.o . .D.oncisliarak .kilWuka,£Iir.alaiLste .degu<br />
. .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. .<br />
. .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . .<br />
1<br />
argia 1923-4-1<br />
argia 1923-4-1<br />
1-2 sail . 2-3 sail .<br />
jokoa hautsi korrikalari<br />
jokoa autzi korikalari<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . 1 1<br />
Aien .joka .bikainakautzi .7-uari.napar.ena, .ziar£i<br />
EperzeL-iWk .eta .Gastizaba£jak,ilaren .E :aniokatzen<br />
.mandzr.alurik5Q .aO 1 1 1 1 1 dule. .kor.ikalari .apusWa .emarigo .2ej£n .plazan<br />
. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . . . .. .. . . . . ... . .. . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . 1<br />
.. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . .<br />
. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . .<br />
argia 1926-4-11<br />
1<br />
argia 1928-1-1<br />
1-2 saU . 2-1 sail .<br />
jolasaldi lan gutxiago<br />
jolasaldi<br />
lan gutxiago<br />
. . .<br />
. . . . . . . . . .<br />
. 1<br />
.bzl .bai.(astMkeUul<br />
<strong>Bi</strong>zkaia.Xatzokoak), ..Guridj .-.Isasa .~Gipij7-koa) . .Cast ga .. .<br />
baño .lan .gutxiagokin .rmndezatu .zuten ..Gipuáoz<br />
. . .. . . . . .. . . .. . . . .. . ... . .. . . . . .. . . .. . .. .<br />
. . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . .. . .. . .. . . .. . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . ... . . . . . .. . .<br />
. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . .. . . 11 1<br />
. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . ... . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . 1<br />
argia 1923-4-1<br />
argia 1926-4-11<br />
2-1 sail . 1-1 sail .<br />
jozak eta emak has¡ lanak eman<br />
jozak eta emak hasi<br />
lanak eman<br />
.<br />
1<br />
.Miartit7-e,ko..trirletaw.Arbillag"zak.ata .p.makhasia . Ixlarit .bate7-bizkitarlaw .,uste .ginuen. .azken .hauk<br />
j-en.bad,a . .ela .haatp. .atakalu .bale,n. .ondolik .aintzúip.an Ianak .erriupri .zituztela .garazlarrer,.22. .ela26 .zir.eii,<br />
.ja,ua .D,md~pi . .e rn.e .l a .bjpU&eLWn ..B"n .azluzazko~. Bairiw.bainckk .gcLiti .,garaztariakajae, .riegusi.agarlu<br />
.19. .tan .bar.di,ntzaa .ela .tiuria.mm.airatze .n . .CLen<br />
Cua<br />
.Elksalde ..a4..ela .21. .ixtaritakalz, 1<br />
. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . 1 1<br />
herria 1974-2-7<br />
herria 1972-2-3<br />
1-2 sail . 1-2 sail .<br />
328
kirola<br />
Iasterketa<br />
laistedeta<br />
nagusitu<br />
nausitu<br />
Ar.r,atsaldeka .iauelw .mulikop.n.laisle.rkela .pr.emwa :<br />
.. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . 1 1<br />
.. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . 1<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
. .<br />
. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . . .. . .. . . .<br />
. . . .. . . . . . . 1<br />
argia 1935-4-2<br />
.. . . . . . .. . .. . . . 1<br />
2-1 sal . 2-3 sail .<br />
menderatu<br />
eskualduna 1929-12-13<br />
nagusitu<br />
menderatu nagusitu<br />
.<strong>Bi</strong>7-kai&Xatzokoak~, ..Guridi .-Isas&IGip.uz.km~, ..Casüfla Eakuz-~eíia) . .Gipuzkoa .ta.Napar.oa- .PP.IQtaketa<br />
.bafio .Jan .putxiagokin .awndexatu,zuten .Gipuzkoxi<br />
Jugaria (-.), .aridik .aur£ara .gipuzkoarzk.naguskan . .<br />
dita, . .oxdu.bela .ta . .ogeitalau .minutu.iiam . .duan<br />
peWtaketairabaziriL 1<br />
. . . . . . .. . . . . . . . 1 1 1 1<br />
. . . .. . 11 1 1 1<br />
argia 1926-4-11 argia 1926-4-11<br />
2-3 sail .<br />
2-3 sail .<br />
mukurru betea orde ari<br />
mukurru bethea<br />
orde ari<br />
.<br />
.Baioriaka .trinket&mukurxjj .bp.t.ea .ze.n ..ela .beir.elwn<br />
E7-curiacien .Qrde.ari .ZamQra ; .2.3 .binte . .sarW . .dau<br />
milatrangar.rak.ela.7, .baizik .a7- .Cigwroa .urmñarrak<br />
. . .. . . .. . . . Hala, . .elabesie, .gisari,we, .par.lida .alcle .batprajoan<br />
. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .<br />
1 (PjJDW) 1<br />
.. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . .<br />
herria 1963-4-4 herria 1974-2-7<br />
1-5 sal .<br />
1-2 sail .<br />
nagusi agertu oso gaizki aritu<br />
nagusiagedu<br />
oso gaizki aritu<br />
. . . . . . .<br />
1<br />
.IxtaW .bate7-bizkitarle,u. .uste .ginue.a.,azk.en .hauk<br />
.Ianak .&mwp.n2úuztp.la .garazlair.ar ..22- .ela2-6 .zir.eLi .<br />
Arakistauri.osa .ozki .aritua7- .pelitakalaria .izariza r. .au.<br />
.Bairmu .hairidik .goiti .garaztarrak;ajsa.negusi .agartu Ciero .LLzakaitarakwr.eratu .zjxar)- . ..ata .4d-.45.egan<br />
.dixa<br />
ondiur.eii . .4 . .tariteL .Preskadari .iEiWa7- .parLdija<br />
. . . .. . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . . . .. . .. . .. . . . . .. . ... . .. .<br />
.. . .. . . .<br />
bereganalu .zuten<br />
herria 1972-2-3 argia 1926-4-11<br />
1-2 sal .<br />
1-2 sail .<br />
329
kirola<br />
ostiko sendo partidu Iehiatua<br />
ostiko sendo partdu /eiatua<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
.Irogaren . .quena .Pinila :ksartu.zuan, .,osfika .wndo<br />
Clemante.Parra.lr<strong>Bi</strong>zkaM, .iturain, aita .se.meak<br />
txatez<br />
(Gipuzkoa~ .P.artidu .leiatua . .<strong>Bi</strong>zkaitarak .alaginduziran<br />
bina.gureak .geiago.,izan<br />
. .. . . .. . .. . . .. . . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . .. . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . .. . . . .. . . . .. . . . .<br />
. .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. .. . . .. . ... . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . .<br />
. . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . .. . . . .. . . .. . . .. . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . .. . . . . ..<br />
argia 1923-4-1 argia 1926-4-11<br />
1-1 sail . 1-1 sail .<br />
ostikoketa<br />
partidua bereganatu<br />
ostikoketa partidua bereganatu<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
(QAnasüa rrek8aldu). <strong>Bi</strong>en .arieka .urenga.astikrakeia . A rzkistaua .osa .gaizki .arituaz .p.elitak a. .laria .izanzar. .au.<br />
.Dr)nasüa:n .kzangra.da.. .Ura,are..galizen .tiadute<br />
1,5,.1Q,.1 .1, .16, .17 N3A .3.1 :na .berdinduaz .bi .bikaak<br />
.akatio_ .D.onosxiarak .kiiatuko .dira1a . .uste .dagu<br />
Gera .bizakaüarakaurBratu .z rar3 .. ..ata .46 :45.agon<br />
. . .. . . . . .. . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . . .. . . . .. . . .. . .. . . . ... . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . . .. . . . .. . . .<br />
. . .. . . . . .. . . ... . .. . . .. . . . . . . . .. . . . . . . .. . . .. . .. . ... . .. . .. . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . . . .. . ..<br />
.andoren. .4. .tanta .areskadari .egiñaz .parüdua<br />
bereganalu .zuten<br />
.. . . .<br />
argia 1923-4-1<br />
2-1 sail .<br />
argia 1926-4-11<br />
1-2 sail .<br />
ostikoketa pelotaka ¡arria<br />
ostikoketa pelotaka laria<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
.Qsükaketaa .ari .zafa.autsi .zioten .lxoxlatila.Bariaka Arakistaun .osa .gaizlú .arituaz .pelitaka. .laria .izanzar .au .<br />
.bserriko .Errarnun .rm l .gazteari 1,5, .1Q, .1.1,.1 ,.17 3A .3.i :na .bsrdinduaz .bi .üi aak<br />
.Entzun .degunaz.landabiziko ..sendakiniza . .onda<br />
fiera .bizakaituakaureratu,zúar3 . .. .ata.4G:45,agon<br />
.agro . .d nte ..eia..p.oliki .xarnar ..ornen.daga<br />
oDdoreu ..4. .tanta .er.eskadan. .egiñaz.parüdua<br />
. . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . . . .. . . . . .. . .. .bereganalu .zuten,<br />
. . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . .. . .. . . . .. . . . . .. . . .<br />
argía 1935-4-2 argia 1926-4-11<br />
2-1 sail .<br />
1-1 sail .<br />
partida alde batera joan pelotaketa izugarria<br />
partida a/de batera joan pelotaketa izugaria<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
.Ezourraren .arria .ad .Zamora :.23.bote .sartu. .ditu Eskuz (azkena)..Gipuzkoa .ta .Naparoa_ .Pelataketa<br />
.milalrangarrak .eta .7. .baizik .ezGigarrQa.urnañariak<br />
iziagaria, ..(M,), .andik .aurrera .gipuzkoarak .nagusitzen<br />
.Hrala, .etabesta .gisan .ere, .partida .alde.batera).oan dina, . ardu .lela .ta .ngaltalau .minutu .iraun .duan<br />
.(pillataz)<br />
pelotaketairabazirik<br />
. . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . . .. . . . .. . ..<br />
. . . . .. . . .. . .. . . .. . ... . .. . . .. . . .. . . .. . . .. . .. . .. . . . . . . . .. . .. . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . .. . .. . . . .<br />
.<br />
herria 1974-2-7 argia 1926-4-11<br />
1-2 sail .<br />
1-1 sail .<br />
330
kirola<br />
sarean sartu tira<br />
sarean sartu<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
.Siga'tarbatek .lista .Porto.donostiara .ja .zuan .pelotak . Siga''ar.balek.tkata.PorW .riariostiara.ja .zuan .pelolak .<br />
.ta .- .sareansariu- . . .(rastikoketanl<br />
ta . .. .sareanzarILL . ..(rastikMketanj<br />
. .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . . .. . .. . . .. . . .. . . . . . .. .<br />
. . . . . .. . . .. . ... .. . . . . . . .. . .. . . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . .. . . . .. . .. . . .. . .. . . . . ... . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .<br />
. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . . . .. . . . . .. . .. . . . .. . . .. . ... . . . .. . . . .. . . . . .. . .. . . .. . ... . .. . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .<br />
. . ... . .. . . .. . . . .. . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . .. . ..<br />
. .. . .. . . . . .. . . .. . .. . .. . .. . .. . . . . .. . .. . . . . . . .. . . .. . .. . . . .. . . . . . . . . . . . .. . ... . .. . . .. . . . .. . . . . .. . . .. . . . . . . .<br />
. . . .. . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . .. . .<br />
argia 1923-4-1<br />
tira<br />
argia 1923-4-1<br />
1-2 sail . 2-3 sail,<br />
segidatze nagusi trabes<br />
segidatze nausia<br />
trabesa<br />
.<br />
. . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . .<br />
.Segirlat7P .nausian .Mexakx:en . .andolik .Fingaon. .da<br />
AMAYUA . .: . .( . . .~ .Trabssa .gogatik .jokatu.zetLdablean<br />
.tiaatlk iebarúkheldu, .hamasei .minuturen ela .guzie.zaa.ren.atde. .Alaxa .asi ..ere, .padidazaarak<br />
.taerantarekia. .(Taur4<br />
txos .jrako. .ta .beste.bi, .se.ielarik<br />
. . . . .. . .. . .. . . . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . .. . .. . .<br />
. . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . .. .<br />
. .. . .. . . .. . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . .. . ... . .. . . .. .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . .<br />
herria 1969-7-24<br />
argia 1928-1-1<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
tanto<br />
tanto<br />
trebatu<br />
trebatu<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.elzuten . .abek .iantorik .agin .42,.5D. .geldiluaz<br />
eta .gibelean .sre.D.uharlde. .ez .irinkelaka .lrebatu<br />
. .. . . .. . .. . . .. . .. . . . .. . .. . .. . . .. . . .. . . . . .. . .. . . . . . . .. . ... . .. . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . .<br />
. . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . .. . . . . . . . . .. . .. . ... . .. . . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . .<br />
t eWik. .horra .tior.arrazojnik .aski .Senp,ertar . .gogar<br />
.tieien . .zinizineari .galtzeka . . . .<br />
.. . . . . . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . ... . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . ... . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .<br />
. . . .. . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .<br />
argia 1926-4-11<br />
herria 1974-2-7<br />
2-1 sail . 2-6 sail .<br />
tarteka txapela eraman<br />
tarteka<br />
xapela ereman<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
.42na .bardindu .ziran,.baizuatan .abek.etabestetan . . . .Dargel.-.ek.ereman .du . a skal:Herriko .ltgako .xapela<br />
.aiek .auretikiblüaz .tartaka<br />
. .. . .. . . . . .. . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . .. . .. . . . . .. .<br />
auaen. .Hasleko. .es .du .Maitiak .usaiaka .bale .aldea<br />
sartu: .5 .bakarrik, . .eta .Dargelek .l,3 ..a8. .eta .1 .6. .berant .. .<br />
bazen .baranticatzal.aidi .bal .egun .du .Maitia k<br />
. . . . .. . .. . .. . . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . .. . .. . . .. . ... . .. . .. . .. . 22.aarai.no. .iaakw. barantegi . ..(Ailoiano<br />
.. . . . . .. . . .. . .. . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . .<br />
argia 1926-4-11<br />
herria 1974-2-7<br />
1-5 sail . 1-2 sail .<br />
331
kirola<br />
txapeldun<br />
txapeldun<br />
.Sail .bstazketa .ondoren. .Galta .ta . .Gijon.ixapeldunen . .<br />
.anean, ..eia.Athletia .D.rid .ta.aeüs.bsr.dia .daude . . . . .<br />
.pur>.ta :etail<br />
. . . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . .. .<br />
. . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. .<br />
2-1 sail .<br />
zeharo menderatu<br />
zeharo menderatu<br />
Ajen .jala .taikainakautzi .zuna .naparena, .tiara<br />
.mandaraturik . .5.0 .a0<br />
.. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . .<br />
. . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . ..<br />
1-2 sail .<br />
zotz egin<br />
zotz-egin<br />
A. 71S.ER-.ERD.IAK<br />
.Mauatza rea .9.'an,.Azkenlaurdenetan .garaile.diranak .<br />
.zeñek .zsñekin . jokatu .zatz .aginda<br />
. .. . . .. . . . . .. . ... . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . ... . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. .<br />
1-2-lail .<br />
zozketa<br />
sosketa<br />
. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . . . . ... . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. .<br />
.marka'rik .aurldiena .segura'.ka .htxetaeriaaar. .J.oseba :k .<br />
agro . .du ..ganasaskexan.(sorcenan). .ain ....e .arrik<br />
.izan .sz .óadu .er.e<br />
. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . .. . . .. . ... .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . .<br />
.. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . .<br />
2-1 sail .<br />
332
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 .3 .2 . G e r r a<br />
Aztertu ditugun lau agerkariek harrapatzen duten epeak 3 gerra<br />
ezagutu ditu bere haragian . Bere haragian diot, agerkariek gerrotan<br />
beren buruak inplikaturik ikusi zituztelako : beren ingurune<br />
sozialeko pertsonek gerran parte hartu zutelako, edo, Eg u n a r e n<br />
kasuan agerkaria bera gerraren alaba zelako . Frantzia bete-betean<br />
hartu zuten mende honetako bi mundu gerrek (lehenari buruzko<br />
Eskualdunaren albisteek irekitzen dute euskal gerra-<strong>kazetari</strong>tza) .<br />
Algeriako gerra ere nahiko gertutik jarraitu zuen Herriak . Tartean,<br />
Eguna dago, Espainiako gerra zibilaren erdian jaio eta itzalitako<br />
agerkaria .<br />
Hala, gerrei buruzko albisteek multzo berezia osatzen dute euskal<br />
<strong>kazetari</strong>tzaren tradizioan eta lau agerkari hauen laginetan .<br />
Gertutasun eta emozio handiz idatzitako albisteak dira . Hitz eta<br />
esamolde multzotxoa osatu dugu eurekin .
gerra<br />
agindupe geratu akordio<br />
agindupe lotu<br />
akordioa<br />
.Ona .baste.zio.bal_ .Marueko .alde .orl.Alemariáran Etapundu .hortaz.agh.duten .akoidiaa .(Amarla.eta . . .<br />
.agindupe.latuko .balita, ..mairu .:gudarostasgaki .ta Rusiak).nahi .luketa .era .bartze .arrwumeri ..onar . .arazi. .<br />
.azkarasgite.ka .Erantza:k.dituan .awnoak,szerP7tut,I .. .<br />
.Iatukra .litzakez<br />
. .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . ... . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .<br />
. . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . ... . .. . . .. . .. . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .<br />
eguna 1937-4-28 herria 1967-4-6<br />
1-2 sail . 2-1 sail .<br />
aginpideari eutsi aldeztu<br />
.<br />
. . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
aginpideari eutsi<br />
aldeztu<br />
Londres<br />
.Hang:Kong .Buda:asiz .ssndolzeasrabagi . .Elarlo.aldean.tieiaziki, .jndartsu, .baro. .t a .zital.io . .eban . .<br />
.dau .lngelaterraka .Gobernuak.ata .Singapwre'.o ar<strong>arloa</strong>k; .une h2t7[ tetan .joatdi ..gozdiftak .eginzixa%<br />
.an1zsko. .gudontz ..tokia .egi.n .dau. .SArkaldean<br />
baña .gure .uwWlak.Puren .aberiko .lurakzaintzen .et a . .. .<br />
.gudaaa dak .egjñaz. .Ingetatera .bar.e. .aQjnpideari i<br />
.euatsko. .garlatzen . .da<br />
aldeztuten .dakie .. . . .. . .. . .. . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . .. .<br />
.. . . . . .. . .. . ... . .. . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . .. . ... . . . .<br />
eguna 1937-4-28 eguna 1937-4-24<br />
1-2 sail .<br />
2-3 sail .<br />
aireko armen aterbe<br />
aireko armen aterbe<br />
.Eskualde. .tiuntaka .lauruzagiak .aitartu.duta .akeknaz . . .Da..nang .sskuaide .horlan.diluzte .Amexikanoek<br />
.elsajek .egin . .dlotela .d.esmasia .trango tieran .sodado . .ela .araren .ate£úe ..handianat&ik.bat<br />
. . . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . .<br />
. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . .<br />
. . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . .. .<br />
. . .. . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . .. . ... . .. . . . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . . . .<br />
herria 1970-1-8<br />
herria 1966-4-14<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
airetako armada arroila<br />
airetako armada<br />
arroila<br />
.Luireka .aunada .emendatu .dugun.bazaJa. .airatako l8eljikanstsaiak .egin ahaI.bat .egin .du .Yssreka .ur<br />
.arreada .ars .banditu .henar.dugu tzandiazbunakjio .nat iz; .han .atchiki .dugu<br />
. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . Alha .Cbampaiñako . .alde .horian .ere .ez.dago. .geldirik . . . .<br />
Eguabezean.brartz .aldiz.roJdariuzauku .liartuak<br />
. .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . .gjnaizkran .arzoila .batzubsrriz .ktaendu .nabjz . . . .<br />
eskualduna 1935-3-29 eskualduna 1914<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
334
gerra<br />
atxilotu bakea finkatu<br />
atxilotu bakearen finkatzeko<br />
.Valeosa.. . . Erkaldar.gudan2ziak .itxasontzi.bai .atxiloiu . Bairm .gure . .enbachadoreak .laman.ari.dire<br />
.duleka .dion .iztzara,agizlalu .da bakawe i .tinkatzake . .ltaliarekinbal .aginik, .slgar,<br />
.. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . ... . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . . . .. . . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . .. adilurik, .ardielsi .dugu .alriatúa .ez . .dadien .Alemanen .. .<br />
askuetarat sror-<br />
. . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . . .. . .. .<br />
eguna 1937-5-1 eskualduna 1934-1-26<br />
2-3 sail . 1-2 sail .<br />
aurrea hartu barruti<br />
aurea-artu baruti<br />
.GUR.E .G1JLIARIAK .AUREA .ARTZEN .ASIAK.D1RA IPARALUEKO.GUDOÑ.ETAN . . .. . . .. . .. . . . . . .. . .<br />
.BIZK .ARGI:N<br />
. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . ... .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .(_ ._)P.usil .erautsiz, .patxislen ..egazkin .aizeko . .bl .ja . .. . .<br />
ditua .gur .8udariak.t~aruti .antan<br />
. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . .<br />
. .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .<br />
eguna 1937-5-16 eguna 1937-5-13<br />
1-2 sail . 2-1 sail .<br />
babespetu berendu<br />
babespetu berendu<br />
.Larunbata .gabaz.aldatu .beata .izan .zan .urleara Beaze .ailiarAity.deithuan . .eirela .sail. .oso .hat .hartu . . .<br />
.baizuenizaL .mita .tagun . .eskuadedunak.ateraziran l diolegu . .heiek .aldiz.guru .M onimare .,ko.lurrelik .pozi .. . .<br />
.ela .beste .rda.babespatuak . .(aizarrirat7P4 bzl, .aura.gpratua, .berriz .berendu<br />
. . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . ... .. . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .<br />
. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .<br />
. . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . .. . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .<br />
eguna 1937-5-10 eskualduna 1915<br />
2-3 sail . 2-3 sail .<br />
baja birrindu<br />
baja birindu<br />
.Ezer .lomo. .ebeaik .ezin .esan Londres.:. .Gernika.birindu .dabala .Franco'k .eta<br />
.O.rala, .aratsalde . .osuansta . .gau .ilunean, .ioaldi .herA .la Iaregikeri .ari .gaiiztetsiaz .j,ardun. dabe . .Inglalera'.ka<br />
.bulartsuak .egin .ebezaa . .Ararioakbaja .ugari .izan izparin4i ..guztiak . . . . .. . .. . . .. .<br />
.ebazan-<br />
.. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . . .. . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .<br />
.. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . . .. . ... . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .<br />
eguna 1937-4-24 eguna 1937-4-30<br />
2-1 sail . 2-3 sail .<br />
335
gerra<br />
bonbardamendu<br />
bonbardamenduak<br />
.bsnlpara,barean .haraiub.ehr. .luzketela .amarikamek. .<br />
.honbardarrzenduak<br />
.. . .. . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . .. . .. . .. . . .. . ... . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .<br />
. . . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . ..<br />
herria 1967-4-6<br />
2-1 sail .<br />
dunbadoska<br />
dunbadoska<br />
Arenaubanatatik .alkari .dunbadaska .lardua .dabs :. .tiro.<br />
gitxi. jaurti .daba .baina<br />
.. . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . ..<br />
. . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . .. . ..<br />
. .. . . . . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . . .<br />
. . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .<br />
eguna 1937-4-30<br />
1-5 sail .<br />
bunbako dunbots<br />
bunbako<br />
dunbotsa<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.D.NDARRABIKO .FQLIZETXEAK .SiiNaAKQ . .RAT Gibraltar:dik .arluidran .izparak.dúmar ez .Sievilla:n<br />
.Goiz .barietarikbaiez, .bunbako. .aliraale.batek.franga .. . .le.rtze .andi .Lat .egin .zan. . .Qunáoisa .kilometro<br />
.desmasia.bandiak .egin .diW. .Qndaradiko . .pAllzatxean .<br />
.. . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . . . . . . . .. . .. . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . . .<br />
.ugaritara.entzun .zan<br />
. . . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . .. . .<br />
. .. . . . .. . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .<br />
. . .. . . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . . .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . . .. . . . . .. . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . .. . ..<br />
. .. . . . .. . . . . . . .. . ... . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .<br />
herria 1969-7-24<br />
2-1 sail .<br />
eguna 1937-5-2<br />
2-1 sail .<br />
burrukatu eratsi<br />
burrukatu<br />
eratsi<br />
. . . . . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
Atza.gaizaidean .gogor. .ziardun .burrukatze 4 °Monrninq.Prast :'.ekidazpuru .aurxdiz .auxe. .diño:<br />
.pazistak<br />
:'.Gemilsar.eriasailak .il . .Gordeiekuetara igesi~oiazan<br />
. . . . . . . . . . .. . .. . ... . .. . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . .. . .. . . . . . . .. . . .. . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .<br />
. . .. . .. . . .. . . . .. . ... . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . .. . .. . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .<br />
.. . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . . . . ..<br />
. . .. . .. . . . . .. . . . .. . . .. . ... . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . .. . . .. . .. . . . .. . . . . . . . . ..<br />
.erüaraksuz .eratsi .ditue. :'<br />
.<br />
.<br />
.<br />
eguna 1937-1-10<br />
2-3 sail .<br />
deuseztu<br />
deuseztu<br />
eguna 1937-4-30<br />
2-3 sail .<br />
eurendu<br />
eurendu<br />
.<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . .<br />
.IJrijak .deuseztu .ta .biztanliak .izki-lastarica .araiten<br />
Manzanares .ibaia .igaroleko . .ienaga .egin .eben .zubia .<br />
.dabiltzanak.daistarakba-.dina,.¿zelan ..ezagututeka? . . . .aurendu .nai .izan.eben .Ciudad .Urúversitazia'.n<br />
. . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . .. . . .. . . .. .. . .. . . . .. . . . .dagozan .asaldariak<br />
. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . . . .. . . .. . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . .. . . . . .. . . . . .<br />
. .. . . .. . . . . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . .. . ..<br />
. . . .. .. . . .. . .. . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . .. . . .<br />
eguna 1937-4-28<br />
2-3 sail .<br />
eguna 1937-5-18<br />
2-3 sail .<br />
336
gerra<br />
eurondu galtze handiak<br />
eurondu galtze aundiak<br />
. . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . .<br />
.Guda:.talo ..e,8r .eurondu ",<br />
.osiean .Sopar GL da:zaki .ia .guda. . .luban .aska.apurtu .dauisez<br />
.mandaratu .eben .erkaldarak pax sioi .ta.galtze. .aundia kizan.ebezan,<br />
. .. . . . . . . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . . . . .<br />
.. . . .. . . .. . . .. . . . . . . .. . ... . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . .. . . .<br />
.. . . .. . . .. . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . .. . . .<br />
.. . . .. . . .. . . . . . . . . . .. . ... . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . ... . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . .. . . .<br />
eguna 1937-4-25 eguna 1937-5-6<br />
2-3 sail . 1-1 sail .<br />
ezereztu gerla<br />
ezereztu gerla<br />
.aldarketa,baten .falangetar.,aldra.bat .ezereziuta .utzi. . . . .geilalik .landa<br />
.dabs<br />
.. . . . . . .. . . .. . . . . . . . ... . .. . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . .<br />
. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . .<br />
. . . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . .<br />
. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. .<br />
eguna 1937-1-10 herria 1965-4-1<br />
2-3 sail . 2-1 sail .<br />
ezereztu gerla<br />
ezerestu gerla<br />
,SEI .TANKE.ABEBIQABL .EZERESTU.TA .MENDIANI., .GEFILA . . . . . . . . . . . . .. . . . . .<br />
.BERAJAJ ..IBTI<br />
.. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . .<br />
. . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . .<br />
. . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . . . .<br />
eguna 1937-5-8 eskualduna 1900-3-23<br />
2-3 sail . 2-1 sail .<br />
gainti gerlari<br />
gaintian gerlari<br />
.hiriaren . .ondoan .batailla .bandi.bat.ukhen. .dn : .atsaiak . . .Vistcangeko . .geriarlen . .irzdarra<br />
.goithu .duiu, .bas.pasei .shun .hil . .deüze, . . .bar a<br />
.malarauski .hil .dira..orara.goum .Baintiari .Wr.our<br />
.soldada ..eta .kolpaturikizan .hogaita..hirnur_<br />
Tirs:.eka.g«inüan .arara .eho. .dsikáe .etsaisk .soldado<br />
.bai .eta .kalpatu.bsste.laur<br />
eskualduna 1908-2-28 herria 1968-2-22<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
337
gerra<br />
gogor eraso guda izkilu<br />
gogor eraso<br />
Paxisten .e azkiñak .Bagar .Brasa .aussn,.baña<br />
.kañoiez .sra Uijnaz. .agazkiñatako.bai.sralsl,ebsn, . . ..<br />
. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . ... . . . . . . . . . . . . . . ..<br />
. . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . .<br />
eguna 1937-4-28<br />
1-2 sail .<br />
guda-izkilu<br />
Arerijuak .gQgar . .okiartuten .si :dau, .ia.guda .izkilurik<br />
.onanakaz .oldartu. .be<br />
. .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . ... . .. . .. . .. . . .. . . .. . . . . . . . .. . . .. . . .. . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .<br />
. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . ... . . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .<br />
. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . ... . . . . .<br />
. .. . ... . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . .<br />
eguna 1937-4-28<br />
2-1 sail .<br />
goitu guda oin<br />
goithu<br />
guda-oñetan<br />
.<br />
.<br />
.bi.riarem ..ondoan .batailla .handi .bai.ukhen. .du: .etsaiak . . .E .JZKQ1 ..U.DA.QÑETAN . .<br />
.goübu.dutu, .bras,pasei.shun .hil . .daitze,. . .bena<br />
malerauski .bil .dira .grana.gaurs .8aintiarLbirAUr<br />
.saldado .eta .kolpaturlk.izan .hagsita ..biraur<br />
.Tirs..eka .gaiWian .grana .ebo. .daikia .atsaisk .soidado<br />
.bai .eta.kalpatu .basta.laur_<br />
ILLUN HUTA .CENO. ..IOALDI.I .~TSUAK .F-GITEN<br />
Z IH.AU.ELG.ETA.ETA .ELORIO. .INaUR.UTAN<br />
eskualduna 1908-2-28<br />
2-3 sail .<br />
eguna 1937-4-24<br />
2-1 sail .<br />
guda ekinaidi guda oin<br />
guda-ekiñaldi<br />
guda-oñ<br />
. . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . .<br />
Leían .aldean . rkaldarak .gudaakiñakdi .batsgin<br />
Guda ..oñak .inpernua .dlwdi . . .Suzka .inpernu<br />
dabs.taararerasgin .dabs ;<br />
beldurgaria<br />
. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . . . . . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . ... . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . ..<br />
. . . . . .. . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . ... . .. . . .. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . ..<br />
.<br />
.(. . a .Atzoka .aguna.egun .bakstsu.eta .nasaia .izan .zan .<br />
guda .adatan,,<br />
.. . .. . .. . .. . . .. . ... . . . . . . .. . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . .. . . .. . . .. . .. . ... . . . .. . .. . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . .<br />
eguna 1937-4-25<br />
2-1 sail .<br />
eguna 1937-4-28<br />
2-1 sail .<br />
guda ekitaidi guda-atze<br />
guda ekitaidi<br />
guda-atze<br />
.<br />
. . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . . . . . . . . .<br />
.liuda .ekitaldiakazbatera, .suagakata .izugari .eta<br />
.bidshakaekaz .atzeritarak.asaratu .ez.daitazan, .izpar. . .<br />
.eia .bari .Buz.urezkoak.tala:haia. .edatuaz .eure,n.aldeko<br />
PA XISTENI .EGAZKIÑAK.DUDA :.OfAK .ETA<br />
DUDA ATZF_AK.SUAGATZEN,<br />
.zabalkunds .andia .sgin .nai. .izan .daba .paacistak<br />
. . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . . .. . . . .. . . . . .. . .. . . . .. . . .. . .. . .. . .<br />
. . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . . .. . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . .. . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . .. . . .. . . . .. . .. . . . .<br />
.<br />
eguna 1937-5-2<br />
2-1 sail .<br />
eguna 1937-5-6<br />
2-1 sail .<br />
33 8
gin<br />
guda-aurreti gudalburu<br />
0oda'auretí<br />
^~g .~a~ ..~~~^~^~~~<br />
gudalburu<br />
--.----zka~u-<br />
egunu 1937-4-28 a i1024~-10<br />
2-1 sal . 2-1 sal .<br />
guda-hesi<br />
ouoa'ea/<br />
gudMburu<br />
gudalburu<br />
.<br />
eguna 1937-4-28<br />
eguna 1937-4-24<br />
2-1 sal . 2-1 sal<br />
guda-ikumkets gudalburu<br />
ouda-Usketa<br />
gudalburu<br />
]I8UA'.U.8áKALDEB<br />
»ouin.ar.tmbo . .daF-gaokin .Aoóur.oduo .Guedng<br />
{l82EIZENL - . gudalbutue<br />
. .<br />
.<br />
eguna 1937-5-10<br />
eguna 1937-4-28<br />
2-1 sal 2-1 sal<br />
gudm-iuban<br />
gudaldi<br />
AudaSbmmyk<br />
gudaldi<br />
1aoGm<br />
lenuubbezaka..-_- .<br />
.GUCALEKUAi .DU EIA<br />
.S&NIA .QUOEB1&]8]ElLE]Z,&IEA .SLúAGAI.U<br />
~~<br />
~~aadüa<br />
oax~ouaumoabu~c-<br />
eguna 1937-5-1<br />
eguna 1937-5-8<br />
2-1 sal . 2-1 sal .<br />
339
gerra<br />
gudaleku gudaroste<br />
gudaleku gudaroste<br />
.ERREPU.BLIKARAKZARAGQZA:KQ erkaldarak .gudaraste.indarisua .eraiu .ata .áeiinbaiikra .<br />
.GUDALEKUAK, ..QUINIQ'KQ .GUDA:LLJBANAK .ETA ~siak.zuzituia .lagaka .dituaa.arce<br />
.SANTA .QULIERIA . .ELEIZATEA .S .UAGAT.U<br />
.DITUE<br />
. .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . . . . ... . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. . .<br />
. . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . . .. . ... .. . . . . . . . . .. . .. . .<br />
eguna 1937-5-1 eguna 1937-5-8<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
gudamutil gudate<br />
gudamutíl gudete<br />
Büaria'tar . .lasa .jauraak .Aprika'.tik .arair~dik .Arainsiori GUDETE.AU .ASIZANETIK .QNAKQ. . J .QALDIRIK<br />
diran .gudarrwtilai .raturutzbai .amaazien .lengoan, INDARTSU .TAZARATATSJIENAK .IZA U. .DIRA<br />
.. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . . . ATZQ .E.GLN .ZIRANAK<br />
. . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . .. . . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . .. .<br />
. . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . . .. . . . . . . . .. . .. . . . .<br />
. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . .<br />
argia 1925-1-4 eguna 1937-5-8<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
gudaritza gudatu<br />
gudaritza gudatu<br />
.UNGRLA'N . GAZIEDLA .GUDAaITZARA .BEART.UTEA BIZKARGI .INGUR U.AN .ETEN .aARIK.GUDATU.ZAN<br />
.ERABAGLDA6.E Alzo<br />
. . . .. . .. . .. . .. . . .. . ... . .. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . .<br />
. . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . .<br />
. . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .<br />
. . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . .. . . .<br />
eguna 1937-5-13 eguna 1937-5-12<br />
2-1 sail . 2-3 sail .<br />
gudaroste gudoin<br />
gudarozte gudoñetatik<br />
.Inditar.en .buruzagi . .Ixandi .jauna .duta .(~nadan) . . .. .baña .uri .ezeraztuak .argi.askn .age.rtuko . .dau<br />
.Q.nek .gudarcLzia .edo..ekerzüa .bat . .egiieka.jendea munudaren.,aure .gudoñatatik .uruti . .daguri .uri .PdeQj. . . .<br />
.bittzen.ari . .Amen .da baieri. .egindako . .erasa .zitala<br />
.. . . . . . .. ... . .. . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . . . . . . . ... . . . . .. . .. . . . . . .. .<br />
. . . . . ... . .. . . .. . .. . . . .. . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . ... . .. . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . ... . . . . .. . .. . . . . . .. .<br />
. .. . ... . .. . . .. . .. . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . ... . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . ... . . . . .. . .. . . . . . .. .<br />
argia 1922-2-26 eguna 1937-4-28<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
340
gerra<br />
gudontzi gudukatu<br />
gudontzi gudukatu<br />
l ondres . : .Hang:Kong .eudaasizssndoxzea .a~rabaei . H ori,gezWa.baladi, . .garla .ez.iüeka .bakharrik<br />
dau .irzgslaterra ka .Gobsrrwak.eta .Sángapoore'n Rusianaen.ela .Japoriesen .zrlean ; .bainaa, .F.rantziak . . .<br />
.anizeko. .gudantzi,takja . .egin . .dau, e~a.áertzs .zenbsü .errss urnsk .sre.b.ebar .lukete<br />
.. . . . . .. . . . . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . . gudukat u<br />
. . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . .. . . .<br />
eguna 1937-4-28 eskualduna 1904-2-26<br />
2-1 sail . 2-3 sail .<br />
gudu gudukatu<br />
gudu gudukatu<br />
.Diote . .Husria.Prsskisnta.srnan .gago.,d ela.bsr.e Goura .trapak.hiraur.lektiutan . .gudukatu. .ciúa<br />
soldadosn .buru, . .heiskin .gudurat .jaaiteko<br />
.. . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . .. . .. . . . . .. . . .. . .. . . . . . .<br />
. . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .<br />
. .. . . . . . . . . .. .<br />
. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . .<br />
eskualduna 1916 eskualduna 1908-2-28<br />
2-1 sail . 2-3 sail .<br />
guduka haizatu<br />
guduka haizatu<br />
.<br />
. . . . . . . . . . . .<br />
. . . . . . . . .<br />
.Lebarúk iensrzlak .Gasablanaa . .ondaan .ukhen. .du .bi. . .. .Ipar..ako.stsaiak.sunisilu .ela, .hago ..aldekoak.diW<br />
.egunsz.guduka.brarthitz .bat .(. ..)Ak<br />
zkan .kasatak haizatu. .UNITAdekakoaii .amar. .ernan.araziz<br />
.erizan . .dula . .guduka .harlako .gara .bsherak, .sta .bilsn . . ..<br />
.eta,kolpatien .chitiak<br />
.<br />
. . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . .. . . .. . . . . .. . ... . .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . . .. . . .. . . .<br />
. . .. . . . . .. . .. . . . ... . .. . .. . . .. . . .. . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . .. . . .. . ... . .. . . .. . .. . . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . . .. . . .. . . .<br />
eskualduna 1908-2-28 herria 1976-2-19<br />
2-1 sail . 2-3 sail .<br />
gudukatu hesibarrutu<br />
gudukatu esibarutu<br />
.iragan .astean .loortizkl .dúa .oraina .gudukatu Albarúa'n,.b.e..matxiñadsa .soriu . .da ; . .Egaakisarzstartu<br />
.kamunixtekin . .Saigaaeka .saldaiiaak zan .Isnengoz . .Asaldari:gudariokburuka .zitalak .egin . .<br />
ostean .esibarutu .dabsz .jaurgn:gudariak: .buruka<br />
. . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . .. . .arsitan .galtze..a.undiakizan .daban .alderdi .biok<br />
. . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . .<br />
. . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . .. . . .. . .. . .<br />
herria 1973-2-8 eguna 1937-5-19<br />
2-3 sail . 2-3 sail .<br />
34 1
g e rur a<br />
hesibarrutu<br />
esibarutu<br />
1-ren kaltez<br />
Durango'ren kaltez<br />
1 1<br />
AJbariáLi,, .tie..matxiñ.adea .sorW .da ;. .Egoaldeari .serlu<br />
Joraüweri .asierw .Durango.'ran."ez .Pgiri.dituen<br />
zan .lanengaz- ~ar.!-.jgudariokbíjmka .zitalakzgin ..<br />
sugakatak .asrm .auxe. .eben, . .guda-.alzakoaldekoak<br />
.o.stean .esibar.ulu .dabp.zjaurgQ-.gudarial( ; .bur.uka<br />
actoreliaW,<br />
.areitan .galtze. .auLldiakjzari.dabe7-zlder.di .t)iol . . .. .<br />
. . . .. . . .. 1 1 11 11<br />
. . . 1 1 1 .11 1<br />
eguna 1937-5-19 eguna 1937-5-2<br />
2-3 sail .<br />
hesitu<br />
esituta<br />
1-5 sail .<br />
itsas hesi<br />
itxas-esi<br />
.<br />
. . . .<br />
. . . . . . . . .<br />
. . . . . . . 1<br />
.<strong>Bi</strong>oba.o.'.kQ .kaya .esituta .eukela.paxiot&aKiiagari.jun. . BILBAO.'KQ .1.TXAS. .ESIAK .ETA.AUGLANDAR<br />
.eb.enatik .m,á. .z.anzi .jtxasnntzi .sa= . .diia<br />
AZBAREINGIM<br />
. .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .. . .. . . . . .. .<br />
. . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . .<br />
. .. . . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . - .<br />
.<br />
.. . . . . .. . . . . . 1<br />
1<br />
eguna 1937-4-28<br />
2-3 sail,<br />
hiriaz jabetu<br />
. . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . ... . .. . . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . . .. . .. . . ..<br />
eguna 1937-4-25<br />
2-1 sal .<br />
itsasail<br />
hiriaz jabetu itxasafl<br />
.<br />
. . 1<br />
AnglesakMesopotamian .biziki.iintsazri .zaizku- . .A= . Euran .dagozan .hasallelanitaUar . .et&,alemacidar . .<br />
.Bagdaci .-.ka .hiritik .bamar .kiiamatr,elw .gúiitu.en,. .ela<br />
Wdoritziak,.kQalaterxak,auxctri .ardurapp<br />
.e,guri .hiriaz .jab.elu .cilrjalakjj .barxia .O.zauk u.<br />
daukazarietw .bazen.zintza .jokatuka.dabpn . .usiea<br />
. ... . .. . .. . . .. . ... . . . .. . .. . . .. . .. . - - 1 - 1-111-1,11<br />
..11 1<br />
. ... . . . . . .. .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . ... . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .<br />
eskualduna 1913 eguna 19354-28<br />
1-2 sal .<br />
hondoratu<br />
ondoratu<br />
2-1 siL<br />
itsasperatu<br />
itxasperatu<br />
.<br />
. .<br />
. . . . . . . . . . . . .<br />
.Saritarider. .inguruetan . :'.España' .'. .akarazadu .paxálea . .Aranizazu .Mendi'..Itxuperatua.zala .la .wpraño .aldu .<br />
.ondcirzlu .da.na .bay.eztu.dau.ing.eles.itxaa-.zai,ago,a.k .. . . ijiarl .bLeriak4ezurW . .dilu .Seta .taAznar .atxeak<br />
. . .. . .. . . . . .. . . . . .. . . . .. . . . .. . . .. . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . .<br />
. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . . 1<br />
. . . .. . . .. . . . . . .. . . 11 1<br />
. . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . .. . .. . . .. . .<br />
. . . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . ... . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . .<br />
eguna 1937-5-2<br />
2-3 sal .<br />
argia 1928-1-1<br />
2-3 sal .<br />
11 1 1 . .. 1<br />
34 2
gerra<br />
jaurti kontra altxatu<br />
jaurti kontra altchatu<br />
:Canarias.' . .etaaaleares' . .erkaldaren .dastrzysr Eliopianoak .elgarr.ekin .samur.zambaü,bsdersn<br />
.diralakaai .erasaka.asiziran ..eta .150 .bañasuaga Godjam ..eka .eskualdean .aitzindari .bal .altcbalu,da<br />
.ge .yago .4auni .eutsezaa riagus.en.kantra. .(Etiopianoak .Jtalianaekin .garran .ari<br />
diren. .unaan)<br />
. . . . . . .. . .. . . . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . . . . . . . .<br />
. ... . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . ... . .. . . .. . .. . . .. . . .. . .. . . .. .. . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . .. . .. . .. . .. . . . . .<br />
eguna 1937-4-28 eskualduna 1936-1-17<br />
2-3 sail . 1-2 sail,<br />
jo Iehergai<br />
jo /ergaiak<br />
Elario.aidaan.bereziki, .indadsu„bsra,ta .zital . jaslaan . . Maruan .artean.ikaragarizka.gosetea .dabil<br />
ararioak .una.laatzuetan .jaaldi .gordLt ak .eginzúan Egazkjnen .lergaiak .i ata .aska .i l .dira<br />
.lea .gure.awtülak .eursn .aóeriko.kaakzaintzan .eta .. . . .<br />
.aldeztuten . .dakie<br />
. . .. . . .. . . . . . .. . . . . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . .<br />
. . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . .. . .. . . .. . .. . . . . . . . .. . .. . . . . .. .<br />
eguna 1937-4-24 argia 1922-2-26<br />
2-3 sail . 2-1 sail .<br />
klasa Iehertze<br />
klasa /ertze<br />
.Solda dogoa.tüpitzekoa .zuen. jaus .araziz . .lá Gibraltar dik .ariu .diran .4arak.di marlez.SauiUn<br />
.túlabethatarik, . .urthera. .hijilerrenberriak .jakinarakin Ierize .andi .bat .egin .zan. . .Dunbolsa .lilomair.o . .. . . . .<br />
.denbara .hori .ez .tu.iaburtu .. .Gehiaga .dena .1931 .ako . . .ugaritara,enizun .zan . . .. . .. . . .. . . . . . . .<br />
.klasa.deüzsn .du .taerrizzarbitzura<br />
. . . .. . . .. . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . .<br />
. . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . . . . . . . .<br />
eskualduna 1935-3-29 eguna 1937-5-2<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
kolpatu Iurreko armada<br />
kolpatuak lurreko armada<br />
.Gerlako .mirústraak .berak .aithortu . .du,.baditugula Luireko. .armada .amendatu. .dugun .bezala. .airetako<br />
.jadan .han .bitak .berrogaiaa.hamazazpi, . .eta .k4,W.uak .armada .are .banditu .babar .dugu<br />
.b.errebun .eta.hamazazpi<br />
. . . .. . . . . . .. . . .. . . . . .. . ... . . . . . .. . .. . . . . . ... . .. . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . .. . . . . .. . . .<br />
.. . .. . .. . . ... . .. . . .. . . .. . . . . .. . .. . . . . . .. . . .. . . .. . ... . .. . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . .. . . .<br />
.. . .. . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . .. . .. . . . . . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . .<br />
eskualduna 1908-2-28 eskualduna 1935-3-29<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
343
geerur a<br />
suaga suaketa<br />
suaga suaketa<br />
~ten .arlilarjakMaddd .Lidra .suagajaurliten .jarduri. . Egazkiñun,suaketabidp. .Jau .lagun .jausi .dira.btzik<br />
.Ctu- 1 . . . . . 1 1 11 CijatrQ .ran- iriossiL<br />
.. . .. . . . . . .. . - . 11<br />
. .. . . .. . .. . .<br />
1<br />
. . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . .<br />
eguna 1937-4-24 eguna 1937-4-25<br />
2-1 sail . 2-1 sail .<br />
suaga suntsitu<br />
suaga suntsitu<br />
. .. . . . . . .. . . . . . . . .<br />
.diraiakcai .exasoka.asi .zirxu, .ela .1 .50 .baño.suaga tiaizaw ..UNITAdekakaad.zmr..eiw. .araziz<br />
.ge.y.ago. .jauiü .eutaezan 1<br />
. . . .. . . . . . . . . .. . .. . . .. . ... . . . ... . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .<br />
. .. . .. . . .. . .. . . . . . .. . .. . . .. . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . 1<br />
1 1<br />
eguna 1937-4-28 herria 1976-2-19<br />
2-1 sail . 2-3 sail .<br />
suagaketa triskatu<br />
ezetsi triskatu<br />
.GEF.INIKA:KQ .SUAGAKEIARF-N . .QND.DREN Cierriika ..euzkQtar.on .ijri .lulun. .Ipku .maitagarlena . . . .<br />
.IZPARJNGI .GJJZrIAKBASATIKERIA .EZETSIT.Ek tzis.katua.jdor.o..dugu<br />
.DABE 1 1 1 1 . . . .<br />
.(F-uropaka .i7-parrkQiek)<br />
. . . . . . .. . . . . . 1<br />
1 1<br />
eguna 1937-4-30 eguna 1937-4-28<br />
2-1 sail . 2-3 sail .<br />
suagatu tropa<br />
suagatu tropak<br />
ArañBgurl .Madrid.suagWu-suagatu . .egin .aban El . .Salvadoir.ekci .tropak.HoLiduraa-.aka .lurr.eW.;saclu. .<br />
.p.axistok. . .e .gundo.kQ .bizian . . . . cka .bpja7-1 11<br />
. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . .. . ... . . . . .. . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . 11<br />
1 .. . . . 1 1<br />
. . . . . .. . . . . . .. . . . . . .. . .. . ... . . . . .. . . . . . .. . .. . . .. . .. . .. . . .. . .. . . .. . . . . . . . . .. . . . 1<br />
. . . . .. . . . . . . . . .. . . .. . . . .<br />
eguna 1937-4-25 herria 1969-7-24<br />
2-3 sail . 2-1 sail .<br />
34 5
3 .3 .3 . Politika instituzionala
<strong>Bi</strong> <strong>begiratu</strong> <strong>euskarazko</strong> <strong>kazetari</strong> <strong>hizkerari</strong><br />
Hustuketaren emaitzak<br />
3 .3 .4 Gizarte gaiak<br />
Gizarte gaien multzoa aurrekoak baino zailxeagoa da, 'gizarte'<br />
izendapenak esparru zabala hartzen duelako . Hala ere, piska bat<br />
zedarritu dugu, kendu ditugun gaiekin : orainarteko hirurez gain,<br />
egunkarietan 'gertakarien sailean' kokatzen diren gertakariak<br />
(esanahi politiko-sozial-kulturalik gabekoak edo) aparte utzi<br />
ditugu, hurrengo atalerako .<br />
Atal honetan berriz, lehenik ekonomiaren ingurukoak agertuko<br />
ditugu, gero lan-munduaren ingurukoak, eta, ondoren, esanahi<br />
kultural edo sozialen bat duten albisteetako hitzak .
3 .3 .5 . Gertakarien sailekoak<br />
Atal honetan egunkarietan ohituraz 'gertakari' (sucesos)<br />
deitutakoen atalean sartzen diren albisteetako hitz-esamoldeak<br />
sartu ditugu . Normalean esanahi politiko, sozial, nahiz kulturalik<br />
gabeak izaten dira zentzu itxian, gertakari arrunt nahiz bitxiak .
Aurkibidea<br />
3 .1 . Fitxak kategoriaka, alfabetikoki ordenaturik 3<br />
Enuntziatzaileak 9<br />
Izenezkoak 26<br />
Aditzezkoak 39<br />
Izenlagunak 85<br />
Denborazkoak<br />
92<br />
Adizlagunak<br />
112<br />
Menpekoak<br />
135<br />
Juntagailuak<br />
142<br />
Kontagaiarenak<br />
151<br />
Kazetariarenak<br />
181<br />
Aditzak<br />
225<br />
Adberbioak<br />
270<br />
Kazetakoak<br />
277<br />
Adjetiboak<br />
283<br />
3 .2 . <strong>Bi</strong>ldutakoen zerrenda alfabetikoa 287<br />
3 .3 . Gai berezi batzuetako terminologia eta esamoldeak<br />
3 .3 .1 .Kirola<br />
322<br />
3 .3 .2 . Gerra<br />
333<br />
3 .3 .3 . Politika instituzionala<br />
347<br />
3 .3 .4 . Gizarte gaiak<br />
361<br />
3 .3 .5 . Gertakarien sailekoak 379