Hezitzaileen prestakuntza esperientziala: aisialdiko ... - Euskara

Oinarri teorikoak 16
duenez, pertsonen arteko harremanetan ere eragina izango du. Harreman giro -testuinguru
edo ingurune ere dei geniezaioke- horien garrantzia Sistemen Teoria Orokorraren
ekarpenean oinarritzen da (Bertalanffy, 1981). Horren arabera, sistemak bere osotasunean
berau osatzen duten elementuek beraiek baino propietate eta ezaugarri gehiago ditu.
Sistemak, beraz, elkar erlazionaturik dauden eta elkarri eragiten dioten elementuz osaturik
daude, horri esker osoa dena eratzen delarik. Bertalanffyren arabera, sistemak irekiak edo
itxiak izan daitezke. Horren ildotik, interesgarria da Parcerisak (1999) egiten duen ekarria.
Bere irudikoz, testuingurua edo giroa sistema itxi bat izango litzateke, hau da, sistema
horietan hezkuntza prozesu espezifikoak garatuko lirateke, esaterako: aisialdiko zentro
bateko talde bat, eskola bateko gela jakin bat, helduen hezkuntzarako zentro bateko gela
zehatz bat... Horrela, giro horietan testuinguruak berak baldintzatutako dinamika
espezifikoak garatuko dira; eta, aldi berean, taldearen dinamikak berak testuingurua bera
determinatzen lagunduko du.
Zehatzago esanda, testuinguru jakin batean pertsonek egiten dituzten gauzek
besteengan eragina dute, hainbat mailatan, nahiz eta ekintza bera ez bideratu zuzenean
solaskidearengana. Horrela, irakasleak bere azalpenak emateaz gain, harreman horizontalak
errazten edo oztopatzen ditu, bere nahierara antolatzen du gaia edo taldeak parte har dezan
errazten du... Udalekuetan beste hainbeste: hezitzaileak jolasak eta jarduerak antolatzeaz
gain, eta haur, gazte edo helduekin hitz egiteaz aparte, taldeak osatzen ditu edo nahi duten
bezala antolatzen uzten die, subjektuak ahalik eta gehiago forma daitezen ahalbidetzen du
edo ez... Hau da, hezitzailea etengabe, kontzienteki edo inkontzienteki, hezkuntza
testuinguruan jarduten ari da harremanetan, nahiz eta zuzen-zuzenean ez izan. Gauza bera
egiten du hezigaiak. Testuinguru jakin bakoitza den sistema horretan energia-fluxua eta
jarioa etengabekoa da. Horrexegatik esan genezake, uneoro elkarrekintzan ari direla egoera
horretako partaideak, batak zein besteak egiten dutenak elkarri eragingo diotelako. Horixe da
hezkuntza egoeren eta testuinguruen ezaugarri garrantzitsu bat. Sistemaren barruan indar
jokoen eta elkarrekintzaren eragina saihestezina da, eta, hain zuzen ere, testuinguru edo
giro horiek formaziorako, irakaskuntza-ikaskuntza eta hezte prozesuetan garrantzi itzela dute
(Parcerisa, 1999).
Pertsonaren izaera soziala norbanakoaren berezko ezaugarria da. Gizakia hartu eta
eman etengabeko jarioan dago bere bizitzaren hasieratik. Besteekin erlazionatzen da, eta
berea eman eta besteengandik jasotzen du etengabe, modu horretan ehuntzen dira gizarte
egiturak: familia, lagun taldeak, kolektiboak... Gizakia eta pertsona bera produktu soziala da,
ezin baita ulertu gizakiaren indibidualtasuna eta espezifikotasuna bere ingurunean dagoena
eta bere ondoan dituen pertsonak aintzat hartu gabe. Aristotelek berak aipatu zuen hori,