Hezitzaileen prestakuntza esperientziala: aisialdiko ... - Euskara

Oinarri teorikoak 115
hezitzailearen harreman-trebetasunak garatzeko eta hobetzeko gorputzarekin lan egin behar
dugula gorputz sentsazioak, erreakzioak eta aldaketak norbanakoaren emozioetara iristeko
sarbiderik egokiena baitira.
Damasioaren funtsezko ekarri horrek, aldi berean, Ramírez Goicoechearen (2001) ideia
indartzen du, zeinaren ustez esperientzia oro gorputzean txertatuta baitago, eta gorputzak
berak ahalbidetzen baitu. Ezinbestekoa da esperientziari dagozkion fenomeno oro
gorputzean kokatzea:
“El cuerpo se construye histórica, cultural y biológicamente a partir de aquellas posibilidades y
aperturas neurofisiológicas y cenestésicas (...) Reubicar la experiencia –siempre social en cuanto
es constituida socialmente- en el cuerpo devuelve a la mente, lo psicológico, y lo cultural a sus
dimensiones biosociales, algo olvidadas por los relativistas y constructivistas. Lo físico, psíquico y
social forman partes articuladas del complejo proceso de la experiencia” (Ramírez Goicoechea,
2001:190)
Gure ustez, hezkuntzari buruz gaur egun dugun ikuspegiak mendebaldeko filosofiaren
aztarnak eta eragina jaso ditu sarritan (Johnson, 1991), non ikuspegi razionala gailendu den.
Esan nahi baita, mendebaldean pentsamenduaren historian zehar gorputzari oro har, eta
gorputzak sortzen dituen sentsazioei zehazki, arreta gutxi jarri zaiela. Alta, heziketa unean
gorputzaren garrantzia handia da; ezinbestekoa da gizakion gorputzaren funtzioa onartzea
pertsonen arteko elkarrekintzan, eta bidez batez, heziketan. Adibide batekin hobeto ulertuko
dugu hori guztia. Irakasle bat egunero bezala gelara sartzen da, ikasleak agurtzen ditu eta
bere tokian esertzen da. Une batez, irakaslearen aurpegia elkarrekintzan sartu da hainbat
ikaslerekin. Ikasle batzuei aurpegi alaia ikusiko die, beste batzuei beroa, besteei... Bada, une
hori modu global batean ulertzen dugu, hau da, egoeraren nolakotasuna gorputzak osoki
hartzen du. Irakasle horrek hainbat sentsazio ditu, eta horiek beste ezer baino hobeto
laguntzen diote egoera interpretatzen. Beraz, esan dezakegu hautemateen bidez egoera
jakin bateko informazioa gorputzak eman diezagukeela (Gendlin, 1997i). Horrela, gelara
sartzen denean, irakasleak ez ditu oroitu behar modu razional batean ikasleekiko dituen
sentimenduak, bere gorputzak ezagutzen ditu-eta.
Beste batzuetan, ingurune edo toki arrotz batean sartzen garenean, gorputzak bere
osotasunean modu jakin batean erreakzionatzen du. Hau da, gorputzak eta inguruneak
elkarrekintzazko prozesua osatzen dute (Gendlin, 1997e; Gendlin, 1997i); gorputzak
ingurunearekin eratzen eta eraikitzen dituen interakzioak sentitzen ditu. Bada, sentitzen den
elkarrekintza horrek aurreko adibidean irakasleak ikasleei buruz zuen informazio konplexu