Hezitzaileen prestakuntza esperientziala: aisialdiko ... - Euskara

Oinarri teorikoak 109
Istorioen sorkuntzaren adibideak hezkuntza-praktikara eraman dezakegu. Horri guztiorri
esker, hezitzaileak ateraldi eder eta inoiz entzun gabeak egin ditzake, bere baitan ezagutzen
ez zituen ahalmenak bat-batean ager daitezke, bere burua bera eta besteak ere guztiz
harrituta utzirik. Irudimenaren, originaltasunaren eta intuizioaren emaitzak, eroaldi
irangakorrek (jaiak, drogak, sexua...) dakarkiguten berezko mugimendu askearen forma
hartzen du kalitate honek. Horrekin batera, inspirazioaren fruitu artistikoak eta guztiz
aztoratua gintuen arazoari zorioneko irtenbidea gogora bat-batean aurkitzen diogunean,
kalitate hau agertu dela esan genezake. Ikuspegi hori osatzeko Golemanek (1992) uste du
inkontzientea kontzientea bera baino aberastasun intelektual handiagoa duela, datu multzo
joriagoa. Gainera autoreak inkontzientearen eremuan kokatzen du intuizioa, eta hori guztiz
bat dator kalitate honen izaerarekin, sentsazio moduko bat delako hain zuzen ere, non
arrazoiaren arauek gutxirako balio duten. Kalitate hau agertzen denean, sarritan, egoeraren
ikuspegi arrazionala eta ordenatua gainditzen dugu.
Bada, egoera horri, une magikoarenari alegia, uraren logika (“lógica del agua”) deitzen
dio De Bonok (1992). Ondoko hitzok eskuartean darabilgun irudiaren nolakotasuna argitzeko
laguntza handia ematen digute:
“La lógica del agua y de la percepción se ocupan de “lo que podría ser”” (De Bono, 1992:107).
Bete-betean bat datoz hitz horiek berezkotasunaren alderdiekin lotuta dago harremantrebetasunarekin.
Beraren izaera malgua eta jariakorra da; horrela, estilo hau agertzen duten
hezitzaileak “da” formulatu beharrean, “izan daiteke” esango du, eta horrek bide berriak,
esperientzia berriak eta gauza berriak urratzeko aukera ematen du. Oraingo egoeratik
harantzago baitoa kalitate honen ahalmena. Irakasleak, kasu, gauza berriak sistema berriak,
programa berrika, lan egiteko modu berriak sortu eta praktikan jar ditzake, “izan daiteke”
ideia horrekin guztiz sinetsita dagoelako. Horrek guztiak beste ezaugarri bat aurkezteko
parada ematen digu, eta Van Manenen (1998) irudirako hezkuntzan funtsezkoa dena:
inprobisazioa. Gaitasun hori, ikuspegi didaktikotik oso interesgarria eta garrantzitsua da.
Aldez aurretik pentsatu gabea den ekintza, hau da, inprobisatutakoa, unean bertan sortzen
dena, guztiz pedagogikoa izan daiteke (Van Manen, 1998). Kalitate honen agerpena
beharrezkoa den unean pertsonen hezkuntzarako efektu edo eragin egokia izan dezake, hau
da, ezer berria espero ez dugunean, egoerak gogogabetasuna sortzen digunean, zerbait
berritzailea eta arrunkeriatik at dagoena egitea ondorio guztiz positiboak ditu. Azken batean,
ohiko logika alde batera uztea eskatzen du kalitate honek (Matussek, 1984), aurrean dugun