Hezitzaileen prestakuntza esperientziala: aisialdiko ... - Euskara

Oinarri teorikoak 108
“Esta técnica de sacar las cosas de su contexto ordinario y crear un nuevo esquema para ellas
constituye una forma de tornar insólito lo familiar” (Goleman, 2000:192).
Horrek guztia intuizioaren ezaugarriarekin lotura estuak ditu (Menchén Bellón, 1998).
Bere hitzetan, intuizioa norberaren barruko hautematea da, norbanakoaren barne-ezagutza;
horrela, zerbait berria ekoizteko inkontzienteak esaten digun horri arreta jartzen diogunena,
orduan elementu hau agertu dela esan dezakegu. Azken batean, ezezagunaren ukituak
gugan duen eragina da kalitate hau, neurri handi batean. Zentzu horretan, gure eskutik edo
kontrolpetik kanpo dagoen indarra da; ez kontzientea. Kalitate hau eskura dutenek oso
intuitiboak agertzen dira oro har, beraien sakonean duten balizko esanahietara iristeko
gaitasuna dutelako. Intuizioaren prozesuaren bidez, indibiduoak hausnartzen du eta gauza,
objektu, elementu edo pertsonen gaineko esanahi berriak ekoizten ditu. Modu horretan, gure
ustez, intuizioaren bidez ideien ikuskera lausotua izaten dugu, baina guztiz baliagarria ideia
berri bat indarrez azaltzeko; nolabait esate arren “Eureka!” unearen baino lehenagoko
prozesua da. Txinparta berri horretan kalitate honen beste ezaugarrietako bat dugu:
berezkotasuna edo espontaneitatea. Kalitate honen bidez lortzen dugun berritasuna
berezkotasunarekin lotuta dago; hots, ohiko testuinguruari egoera berri bat gehitzen diogu,
eta sarri askotan berau espontaneoa izaten da. Txinparta berri bat sartzen dugu horrela.
Uraren agerpena, azken batean, ohiko bidetik ateratzen garenean izaten da. Rodariren
aburuz (1996), ohikotasunak urratutako bidetik atera behar gara, orduantxe agertzen da
kalitate hau, orduan agertzen da ez ustekoa. Rodariren hitzok oso adierazgarriak dira kalitate
honen nolakotasunaren ulermenean. Bere ustez, istorio bat sortzeko, hau da zerbait berria
ekoizteko, nahikoa da antzekotasunik ez duten bi hitzekin hastea, Horixe da iturburua. Une
horretan agertzen da trebetasunhau gure barnean, irudimena, originaltasuna, batbatekotasuna,
berezkotasuna, ez ustekoa... den dena abiatzen da erritmo bizian.
“Una historia sólo puede nacer de “un binomio fantástico” (...) Hace falta una cierta distancia entre
dos palabras, hace falta que una sea lo bastante extraña a la otra, y su acercamiento
discretamente insólito, como para que la imaginación se vea obligada a ponerse en marcha para
establecer entre ellas un parentesco, para construir un conjunto (fantástico) en el que puedan
convivir los dos elementos extraños. Por ello es bueno es bueno elegir el binomio fantástico con
la ayuda del azar (...)
En el “binomio fantástico” las palabras no son tomadas en su significado cotidiano, sino liberadas
de las cadenas verbales de las que forman parte cotidianamente. Son “extrañadas”, “mudadas”,
lanzadas una contra otra en un cielo jamás visto antes. Entonces se encuentran en las mejores
condiciones para generar una historia” (Rodari, 1996: 22, 23).