Hezitzaileen prestakuntza esperientziala: aisialdiko ... - Euskara

Oinarri teorikoak 101
izateko; izan ere, berria den oro ezin har genezake kalitate honen adibidetzat. De la Torrek
(1997) dioen legez, badira hainbat jokaera eta jarrerak berriak diren arren sortzailetzat har
ezin ditzakegunak. Kalitate honen estiloa, beraz, ez da berria den guzti-guztia. Horrela,
ondoko jarrera hauek berriak izan daitezke, baina ez dituzte inondik inora kalitate honen
ezaugarriak: nabarmenkeria hutsagatik agertzen den jarrera, justifikatu eta zentzurik gabeko
jarrera aldaketak...
Guilforden (1994) arabera, sormena heziketaren ezaugarri garrantzitsua da, gizakiak
ezinbestekoa baitu bere garapenerako. Bere irudikoz sormenaren elementurik gabe
aurrerapenik eta aldaketarik nekez gauza daitezke. Giza garapenaren oinarria
gizabanakoaren sormen-gaitasunean oinarritu da bere irudikoz. Horrela, kalitate honi esker
existitzen den edozein eremu aldatzeko gaitasuna du gizakiak, edo jadanik existitzen den
eremu jakin bat berri batean eraldatzeko (Csikzentmihaliy; 1998b). Horrela, trebetasun hau
eguneroko bizitzaren hainbat eta hainbat arlotan gauza daiteke, baita pertsonen arteko
harremanetan ere. Zentzu horretan, trebetasun honen erakuslea izango litzateke hezitzailea
eta subjektuak elkarrekin eragiten ari diren eremu edo giro horretan zerbait berria egitea edo
aldatzea. Hau da, ordura arte egin ez den zerbait pentsatzea, proposatzea edo egitea.
Trebetasun honek bere baitan barne biltzen dituen nolakotasun guztiak fenomeno
sistemiko bat osatzen dute Csikzentmihalyiren arabera (1998b). Bere hitzak oso baliagarriak
dira estilo honen nondik norakoa kokatzeko. Horretarako, autore horrek sormenaren
inguruan egiten duen azterketa sakonen oinarrituko gara. Bere irudiko, sormena ulertu ahal
izateko sistema bat osatzen duten hiru elementuen arteko elkarrekintza aintzat hartu behar
dugu: alde batetik, hainbat arau sinboliko dituen kultura; beste aldetik, eremu sinbolikora
zerbait berria ekartzen duen pertsona; eta, bukatzeko, berrikuntza hori balidatzen duen aditu
multzoa. Hirurak dira beharrezkoak ideia, aurkikuntza edo ekoizpen berritzailea gerta
daitezen. Ikuspegi hau arras interesgarria da. Gure kalitatearen agerpena testuinguru jakin
baten araberakoa dela baieztatzen duelako. Hots, kalitate horren azalpena ez da ezerezean
gertatzen, sistema baten baitan baizik, eta arrakasta horren baitan egongo da. Hau da,
ekintza sortzaile gerta dadin, zerbait sortzeko horiek elementu horiek egon behar dute.
Ekar dezagun hori guztia dinamizaziora eta hezkuntza testuingurura. Autoreak aipatzen
dituen hiru ezaugarri horiek egitura nahiko handi batean kokatzen ditu, baina mikroegituretan
ere koka genitzake, talde baten kasua, edota eskola bateko gela batean adibidez. Horrela,
arau sinbolikoaren kultura esan ordez, talde jakin horren arau sinbolikoez hitz egin
dezakegu, hau harreman-sare bat osatzen duten kideek elkarren artean duten
funtzionamendu arauen –inplizitu zein esplizitu- multzoa izango litzateke. Gure kasuan,