Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-IlI<br />
(36) Erderatik San Juan de la Cruz, 000 olako zerbait itzul nezake, bai, baiño,<br />
bestenaz, ez daukat idazteko lengo eznairik (Orixe, Fichas y apuntes sobre J.<br />
Lizarraga, 19-2-30)<br />
Aski maiz, azkenik, edo nahiz edota hautakariekin ikusiko dugu:<br />
(37) Bere flakia aitortu bear. Bere plaua mugatu bear. Edo, bestela, irentsi nazala<br />
bere arrokeriak (fxillardegi, Leturiaren egunkari ezkuJua, 182)<br />
(38) Aska nazazute, edo ta, bestela, egingo diat nik ezegitekoren bat gaur emen<br />
(M. Lekuona, Eun daukat, 49)<br />
(39) Frantzia beherean, herrausturik ematen da landetan. Remen ere hala egin daiteke,<br />
edo bertzenaz gainerako ongarriekin nahasteka (J. Duvoisin, Laborantzako<br />
liburua, 172)<br />
(40) Sarrerako ateondoan jartzen dira, meza bitartean, gizonezkoak zutik. Edota,<br />
bestela, goiko korura igo (T. Agirre, Uztaro, 25)<br />
(41) Pauloren burasoak hil ziren urthe hartan berean, enperadorek oihu eginarazi zuten<br />
Egiptoan eta beren meneko zituzten herri guzietan, etzezaketela gehiago onets<br />
giristinorik izan dadin hekien erresuman; giristino zirenek behar zutela beraz<br />
arbuiatu beren erlisionea, edo bertzela, hiltzerat kondenatuak izanen zirela (B.<br />
Joannateguy, Sainduen bicitzea, 113)<br />
Bada lokailuarekin ere erabiltzen da inoiz bestela:<br />
(42) Esplika beza argiro eta ejenploekin, bada bestela ezin ondo adi nezake (J.A.<br />
Moguel, Confesioe ta comunioco eracasteac, 104, 104)<br />
(43) Gere barruko deseoak, eta ansiak, eta gere borondatea Jaungoikoari osoro ematea;<br />
bada, bestela, nuo dagoan gure deseoa eta amorioa, an dago gure biotza (J.!.<br />
Guerrico, Sayaquera, 404)<br />
Ezi lokailuarekin (= ezen) ere ez dugu adibiderik falta:<br />
(44) Eztüzü ororen eiztia lege zeren natllrak behar beitü süstengatü izan; bena zure<br />
lege saintiak eztizü unhesten behar heno haboro, eta haboruenik plazer egiten<br />
dienen txerkhatzia; ezi bestela aragia ezpiritiaren kunre altxa litezü (M.<br />
Maister, Jesu-Kristen imitacionia, 218)<br />
Esan dezagun azkenik, bertzenaz lokailuak, balio murrlztalea duenean, ere<br />
lokailuaren laguntza ere har dezakeela Ikus goiko (35) adibidea Eta baita:<br />
84