Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

2. Emendiozkoak
(306) Guziok nolerebait, ta nola ez dakizutela badere, Meditazio, Konsiderazio eta
Orazio mentala egin oi dezute askotan (A. Cardaberaz, Egercicioac n, 10)
(307) Ikasi zuen gauzak obekiago pentsatzen eta arrazoiaren antz pixka batekin
badere egiten (p. Gofli, Lurdes-ko gertaera goguangarriyak, 72)
Askotan ez da, ordea, adizki oso bat, iharturik geratu den zerbait baizik:
(308) Bi-iru urte da pasatuxia zintzotu zala gizona, nekez bada're sinistu zuen
emaztearen esana; lan-toki ODa arrapatu du, entregatzen du kintzena; garai batian
ori bezela orai'\ ni nago gizena (Txirrita, Bertsoak 11, 174)
Hor adizkia balitz, badirudi "bazen ere" edo halakoren bat behar
genukeela.
Bere adizkitasun osoa galtzen duelarik, ordea, lokailu bihurtzen zaigu
beharbada, emendiozko gainerakoen esanahia eskuratuz:
(309) Beragatik asmo onekin egunian orritxo bat badere letu biar dezu (C. Beovide,
Asis'ko Loria. 17)1
(310) Nik este bakar bat det tripan, eta bera zuzen-zuzena. eta ala, aotik sartu-ala,
bete-ala dijoa bere bidez kanpora, eta apurtxo bat bada're barruan geldituko
bada, egarria iltzeko, askotxo sartu bear izaten det (p.M. Urruzuno, Ur-zale
baten ipuiak, 52)
Jakina, hemen formak hain labainkorrak izanik, 'bederen' eta 'badere'
bezalakoekin nahaspideak sor daitezke:
(311) Bigarrena: urtean bein bedere konfesatzea. edo lenago eriotzeko peligroan
aurkitzen bada (Cristau-Dotrina (Baztan), 48)
1Hemen behlntzat ere ager zitekeen. seguro asko. agian esanahi ez erabat
berarekin
77