Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-<strong>III</strong><br />
2.4.10. Autore batzuren artean aski arrunta da lokailu hau modukonparazioa<br />
egiteko erabiltzen ditugun perpausetan aurkitzea, hala hutsaren<br />
ordez jartzen delarik orduan:<br />
(211) Nola espantatzen baitu dragofiak marifiela / Halaber izituren du Antekristek<br />
fidela (J. Etcheberri (Ziburnk:oa), Manual devotionezcoa, 72)<br />
(212) Ezen nola zeIhaietan arriberek bidea / Halaber nabi dik egin Iustiziak berea<br />
(J. Etcheberri (Ziburukoa), Manual devotionezcoa, 91)<br />
Hemen ikus daiteke berriro ere halaber eta ere-ren artean dagoen<br />
parekotasuna: oola ... halaber bikotea bezala ... ere bikotearekin ordezka<br />
baitaiteke:<br />
(213) Ezen erriberek zeIaietan bidea egiten duten bezala nabi du Justiziak ere berea<br />
egin<br />
2.4.11. Esan dezagun, bukatzeko, lokailu gisa aztertu dugun honek "-ko"<br />
atzizkia hartzen aha! duela, izenlagun bihurtuz horrela:<br />
(214) Fermuki sinhesten dut entzutera nohan meza deIa, Jesu-Kristo zure seme<br />
Jainkoaren gorphutz eta odoIaren Sakrifizioa; ofritzeko manera halaberekoa<br />
ez izan arren, hark berak Kalbatioko mendian gizon guztientzat ofritu zuen<br />
Sakrifizio hura bera. (Andredena Mariaren ilhabetea, 45)<br />
Adibide honek erakusten digu orain lokailu honen aditzondotasuna<br />
argiago, ezin baitugu ahaztu, azken batean, lokailuak aditzondoak (edo<br />
aditzondo izanak) ditugula lotura kontuetan erabiltzen ditugunak.<br />
2.4.12. Lokailu honen parekoak ditugu berebat eta orobat lokailuak ere.<br />
Ondoko adibideotan ikus daitekeenez, halaber bezala, lokailu hauek ere<br />
perpaus hasieran, perpausaren barnean, juntagailuekin, e.a. erabiltzen dira.<br />
Hona hemen batzu perpaus hasieran, esate baterako:<br />
62<br />
(215) lrugarren egunean goizean-goiz mendia odei illun batek artu zuen, eta asi ziran<br />
tximistak irteten, eta turmoia jotzen. Berebat aditzen zan tronpeta-sofiu<br />
zorrotz bat, jendea mendironz aIderatzeko, ziona. (El. Lardizabal, Testamentu<br />
Zm7eco eta Berrico condaira, 77)<br />
(216) Mirenek eskefii didan batio zorion biziagoa bear du nere biotzak, eta arkitzen<br />
alegindu bear dut denaren gafietik. Berebat, pentsatu gabe aukeratu nuen nere
Change language