Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

2. Emendiozkoak
2.1.7. Izan ere, baditu beste erabilera batzu lokailu honek. Zenbait
kasutan, oso arrunta da perpauseko osagai guztiak ezabatzea, lokailuarekin
doan sintagma eta lokailua bera izan ezik (batzutan "bai" edo "ez" erants
dakioke lokailuari ondoren, batez ere mendebalean egiten delarik hau):
(76) - Pero gaur etorriko omen da
- Jone ere (bai)
Hala ere, hor aukeran eman ditugun arren "Jone ere" nabiz "Jone ere bai",
biak erabiltzen baitira, euskalkien arabera, ez dira bi itzuliak pare parekoak:
bai horrek aditz sintagma ordezkatzen du, biak batera ageri ezin direlarik:
(77) Jone ere etorriko omen da
(78) *Jone ere bai etorriko omen da
2.1.8. Orain arte ikusi ditugun adibideetan ez bezala, zenbait kasutan ere
lokailua perpaus koordinatu baten barruan agertzen ahal zaigu. Azkeneko
esaldia bera har dezagun lekuko:
(79) Pero gaur etorriko omen da eta Jone ere (bai).
Koordinazioan ageri den bigarren perpausaren baiezkotasuna
azpimarratzeko bai erabil daiteke (egin dugun oharra kontuan hartuz, jakina),
adibide horretan bezala edo juntagailuaren ondoren jarriz, itzuli hauek sortzen
direlarik orduan:
(80) Pero gaur etorriko da eta bai Jone ere
Gauza berbera suertatzen da ezezkoetan ere:
(81) Pero ez da gaur etorriko eta ez Jone ere
Kontua da, ordea, juntagailuak eta baiezko nabiz ezezkotasuna markatzeko
erabiltzen dugun partikulak eIkarren artean duten ordena aldaturik ere ager
dakigukeela:
(82) Pero gaur etorriko da, bai eta Jone ere
(83) Pero ez da gaur etorriko, ez eta Jone ere
45