Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

(66) Irakurri dugu ere Lehendakariak Madrilera joateko asmoa duela
2. Emendiozkoak
Erabilera hau ekialdera mugatua dago eta mendebaleko euskaldunen artean
neketan aurkitzen da. Interpretazio aldetik, nolakoa den testuingurua, esaldiari
ematen diogun hizkera doinua e.a., hiru aukera eskaintzen dizkigu: goiko
biak, (55) eta (56), eta beste hirugarren bat: lokailua, askotan, bere
eskuinaldean ageri diren sintagmetako batí loturik dago, esaldiaren
interpretazioa oso anbiguoa gertatzen delarik orduan. Zenbat eta sintagma
gehiago, hainbat eta anbiguoago.
(67) Hola uste dute ere ene lana ikhusi duten guziek (J.B. Arcbu, La Fontainaren
aieghia-berheZÜlk, 13)
Adibide honen parafrasia hauxe da:
(68) Ene lana ikusi duten guziek ere bala uste dute
Honen pareko dirateke ondoko adibideok:
(69) Beila tokietan bereziki, zonbat jende ez dira jarraikitzen egiazki graziarik darían
bederatziUITun balios borri!. Hala nola Xaberrin. Horrat biltzeo dira ere, oste
gaitzean, Nafarra guziko gizonak eta gazteak, berdin urrunetik oinez jinak (p.
Narbaitz, San Frantses Jatsukoa, 275)
(70) Jupiter asitzen da eztanda egiten, duenean alakO figura ikusten. Lertu oai dute
ere abere guztiak farraz eta algaraz txiki eta andiak (A.P. Iturriaga, Ipuiak, 127)
(71) Baderitzat (...) txit gauza egoki 13 baliotsua izango dala bízitza au maíz irakurtia.
Denbora berian arkituko dute ere emen beste asko kristau erok,
Jaungoikoaren bildur gutxirekin zeruaz azturik, lurreko atsegin debekatu
igarakorren billa dabiltzanak, beren animako eritasunen sendagai berezia (C.
Beovide, Asis'ka Loria, 18)
Beobideren adibideak erakusten digunez, mendebalean ere ikusten dira
noizean behin halako esaldiak, baina argi dago ekialdean maiztasun handiagoa
dutela.
Mitxelenak berak ere erabiltzen ditu noizean behin:
(72) Badakigu ere zer diren eskalatu eta bai ikastolatu, erroak eskala eta ikastola. (L.
Micbelena, Sobre Historia de la Lengua Vasea, 698)
43