Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-ill<br />
(4) Eta honeraino, ustez, esan-nahía ongi jaso dut ez dut, haatik, garbiro ikusten zer<br />
ror zioten ontziek Etxeberriri eta honen esku abilari (iaioari, trebeari, nahi<br />
duzuenari). (L. Michelena, Sobre Historia de la Lengua Vasea, 697)<br />
(5) Eta argi bezain garbi irudituko zaigu <strong>gramatika</strong> aldetik. (L. Michelena, Sobre<br />
Historia de la Lengua Vasea, 698)<br />
(6) Eta Arestik, horren oraintsuko dugun Arestik, hainbeste ezagutu dugun Arestik,<br />
hain ozenki mintzatzen zen Arestik, eontra esto y aquello maiz aski, utzi du<br />
pasarte ilunik ageri. (L. Michelena, Sobre Historia de la Lengua Vasea, 699).<br />
Hala ere, zenbait partikula lokailu (eta ez lokailu bezala erabilitako<br />
juntagailu) huts dira batez ere. Emendiozkoen artean aipatu behar ditugu<br />
batetik ere, gainera, bestalde, halaber eta, bestetik, behintzat,<br />
bederen, bederik, behinik behin, e.a. Hauek guzti hauek gehienetan<br />
adberbioak dira berez, lokailu lana egiten dutenak testuan zehar.<br />
Lehenbiziko multzoko lau lokailuek, hau da, ere, gainera, bestalde eta<br />
halaber-ek, aurreko perpausean esandakoari zerbait gaineratzen diote.<br />
Gaineratze hori aski neutroa da, aurreko perpausari zerbait gehitu besterik ez<br />
baitugu egiten (X + emendiozko lokailudun perpausa):<br />
(1) gure herriko plaza oso handia da. Ederra ere.<br />
(8) gure herriko plaza oso handia da. Ederra. gainera.<br />
(9) gure herriko plaza oso handia da. Ederra. bestalde.<br />
(10) gure herriko plaza oso handia da. Ederra. halaber.<br />
Horrela, (7) perpausean herriko plazari buruz emandako kualitate bati<br />
(handia izateari, alegia) beste kualitate bat gaineratzeko erabili ditugu lokailu<br />
horiek, adibideetan ikusten den bezala. Guztiz berdinak ere ez dira, jakina, ere<br />
lokailua gainerako guztiekin konbina daitekeen bitartean, beste hiruak<br />
nekezago aurkituko baititugu elkarren artean bat eginez:<br />
34<br />
(11) gure herriko plaza oso handia da. Ederra ere (bai), gainera.<br />
(12) gure herriko plaza oso handia da. Ederra ere (baO, bestalde.<br />
(13) gure herriko plaza oso handia da. Ederra ere, halaber.