Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

2. EMENDIOZKOAK
2.0. Sarrera
2. Emendiozkoak
Emendiozko lokailuek halak:o gehitze zentzu bat ematen dute testuan zehar.
Jakina, gehitze zentzu hori nabarmen ageri da eta bezalak:o juntagailu batekin:
lehenago esan den moduan, partikula hau berez juntagailua baldin bada ere (bi
perpaus nahiz bi iren sintagma lotzen baititu), lokailu moduan erabiltzea ere ez
da batere gauza arraroa, beste juntagailu askorekin gertatzen den legez. Ikus
ditzagun, esate baterako, hurrengo adibideok. Lehenbiziko hiruetan eta
juntagailua lokailu moduan agertzen zaigu perpaus hasieran. Ondoren
datozenetan, berriz, juntagailu bera daukagu (lokailu moduan hemen ere)
perpaus hasieran ezezik, pasarte hasieran ere:
(1) Izan ere, egungo eguneko hizkuntzaz ari ez denak, ingurukoak begi-belarriz
jasotzen ez dituenak, testuak behar ditu lekuko, ordukoari nahiz bart arratsekoa
izan, antzemango badio, inoizko hizketaren bitartez inoizko hizkuntzaren muinera
helduko baldin bada. Eta filologia da, besterik baino areago, testuez, bestela
esan, gatzaturik, érgon bihurturik, gelditu den hizketaz (esaldi, perpaus eta
luzeagoez) mintzatu behar duen jakite mota (L. Michelena, Sobre Historia de la
Lengua Vasca, 694. orr.)
(2) Kasu honetan, gainera, Beriain berarengana jo dezakegu, erosoenetakoa ez bada ere
bidea, bitartekoak bectan behera utziaz. Eta bitartekoa bera, Larramendi alegia, ez
zebilen oker, oraingo Telletxeak erakutsi duen legez (L. Michelena, Sobre
Historia de la Lengua Vasca, 695)
(3) Baditu bere legeak, baina, lege horiek erabiliko baditu, erabilkizun den gaia behar
du horretarako. Eta gaia ezin izan daiteke testua baizik, testu idatzia, noski,
izkribuzkoekin ari garenean lanean (L. Michelena, Sobre Historia de la Lengua
Vasca, 697)
33