Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

euskaltzaindia.net
from euskaltzaindia.net More from this publisher
26.08.2013 Views

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-ill (80) ... ta oraift ere auxé berá esán dezakegu Euskalerrienzat; bada Jainkoaren hitzaren ogia txikitu bageaz... hilzer daude asko ta asko. (M. de Larramendi, Mendibururi egin gutuna, 278) (81) Oraindik eztauzáute Euskáldunak euskéra duéla gauzarik onena ta honragarriena; bada ari ditxekala beti agertuko du bere buma, dan bezala. Espaftar huts hutsa. (M. de Larramendi, Mendibururi egin gutuna, 279) (82) ... ezagutu nuen hau ere niri Loyolan eragiteko izandu zela aldi artan Jangoicoak ni ara bidaltzea; bada ara ni joan ezpanintz, ez nuen ... librurik egiften. (S. Mendiburu,Iganteetarako irakurraldiaJc, 52) (83) Bafta ori ezta Euskararen, ezpada Euskaldunen desonra, bada oiek polikitu [...] bearrean, lotsarik gabe [...] desegin izan dute. (A. Cardaberaz, Euscararen Berri Onac,10) (84) Bitzubak uts egiten dabee. Bada ez olgeeta guztiak dira onak, ez guztiak dira txarrak edo pekatuzkuak. (Fray Bartolome, Euskal errijetaco olgueeta, 38) (85) Bekatuak dira Jainkoaren treshondragarriak, [...]; bada fede-gabeak, Kristauen bekatuak ikusi, ta uste due ez dala ona... (J.A. Ubillos,Cristau doctriñ berriecarlea, 159) 6.S. Izan ere 6.5.1. Forma eta balioa Formak ez du esplikazio beharrik; esapide hori osatzen duten bi osagaiak egunoro erabiltzen ditugu. Osagaiak, zein bere aldetik, ez ezik, esapidea bera ere asId ezaguna dute hegoaldeko euskaldunek, nahiz beti ez erabili. Bada aitortu behar da gaztelerazko "es que" neurriz kanpo hedatu dela eta izan ereren bizia arriskuan jarri duela. Izan ere sekuentzia guztiak ez dira berdinak, halere; guztiak ez dira lokailuak, ez eta, beraz, guk hemen aztertzekoak. Ez da beti hain erraza jakiten zeintzu diren lokailu eta zeintzu ez. Honako hau ez dela, asId garbi dago: 192 (86) Han izango zela esan zuen eta izan ere da. Horren berorren beste forma hau ere ez da inola ere lokailua:

<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-ill<br />

(80) ... ta oraift ere auxé berá esán dezakegu <strong>Euskal</strong>errienzat; bada Jainkoaren hitzaren<br />

ogia txikitu bageaz... hilzer daude asko ta asko. (M. de Larramendi, Mendibururi<br />

egin gutuna, 278)<br />

(81) Oraindik eztauzáute Euskáldunak euskéra duéla gauzarik onena ta honragarriena;<br />

bada ari ditxekala beti agertuko du bere buma, dan bezala. Espaftar huts hutsa.<br />

(M. de Larramendi, Mendibururi egin gutuna, 279)<br />

(82) ... ezagutu nuen hau ere niri Loyolan eragiteko izandu zela aldi artan Jangoicoak<br />

ni ara bidaltzea; bada ara ni joan ezpanintz, ez nuen ... librurik egiften. (S.<br />

Mendiburu,Iganteetarako irakurraldiaJc, 52)<br />

(83) Bafta ori ezta Euskararen, ezpada <strong>Euskal</strong>dunen desonra, bada oiek polikitu [...]<br />

bearrean, lotsarik gabe [...] desegin izan dute. (A. Cardaberaz, Euscararen Berri<br />

Onac,10)<br />

(84) Bitzubak uts egiten dabee. Bada ez olgeeta guztiak dira onak, ez guztiak dira<br />

txarrak edo pekatuzkuak. (Fray Bartolome, <strong>Euskal</strong> errijetaco olgueeta, 38)<br />

(85) Bekatuak dira Jainkoaren treshondragarriak, [...]; bada fede-gabeak, Kristauen<br />

bekatuak ikusi, ta uste due ez dala ona... (J.A. Ubillos,Cristau doctriñ berriecarlea,<br />

159)<br />

6.S. Izan ere<br />

6.5.1. Forma eta balioa<br />

Formak ez du esplikazio beharrik; esapide hori osatzen duten bi osagaiak<br />

egunoro erabiltzen ditugu. Osagaiak, zein bere aldetik, ez ezik, esapidea bera<br />

ere asId ezaguna dute hegoaldeko euskaldunek, nahiz beti ez erabili. Bada<br />

aitortu behar da gaztelerazko "es que" neurriz kanpo hedatu dela eta izan ereren<br />

bizia arriskuan jarri duela.<br />

Izan ere sekuentzia guztiak ez dira berdinak, halere; guztiak ez dira<br />

lokailuak, ez eta, beraz, guk hemen aztertzekoak. Ez da beti hain erraza jakiten<br />

zeintzu diren lokailu eta zeintzu ez. Honako hau ez dela, asId garbi dago:<br />

192<br />

(86) Han izango zela esan zuen eta izan ere da.<br />

Horren berorren beste forma hau ere ez da inola ere lokailua:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!