26.08.2013 Views

Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

6. KAUSAZKOAK<br />

6.0. Sarrera<br />

6. Kausazkoak<br />

Kausazko lokailuak aztertuko ditugu hurrengo orrialdeetan. Harrigarri gerta<br />

lekioke norbaiti nolatan duela berrehun urte, hegoaldean eta literaturan bederen,<br />

oso erabiliak ziren batzu-hala nola, alabaina, bada- egungo egunean, zeinen<br />

gutxik ezagutzen dituen. Beste bat, berriz, zergatik, -bizkaieraz, zegaitik<br />

(ze)- bizi-bizirik dago oraindik hegoaldeko hiztunen artean , baina idazleek<br />

muzin egin diote, zeren-i <strong>lehen</strong>tasuna ez ezik bakartasuna emanik.<br />

Kausa izen orokorraren pean mosofiarekin zer ikusi gutxi duten arrazoi,<br />

motibo, aitzakia, estakuru, esplikazio eta abar direnak sartu ohi dira. Hitz<br />

gutxitan esateko, nola 000 hala zergatik, nolatan, zer dela-eta, eta abarrei<br />

erantzuten dion perpausak sarritan lokailu batez hasten dira. Hauei deituko<br />

diegu kausa-Iokailu.<br />

Zer esanik ez, menderakuntzaren sailean agertuko zaizkigula galdera horri<br />

erantzuteko molderik gehienak. Horiek ez dagozkigu hemen eta orain; horietan<br />

menderagailuak agertuko dira eta gu hemen lokailuez ari gara.<br />

Gero esango dugun bezala bakoitzaz ihardutean zeren (000 zerrenl<br />

euskalki guzietakoa izan zen, guzietan erabilia; besteak, aldiz, hegoaldean<br />

bakarrik; bada eta alabaina ere bai, kausazko balioz.<br />

6.1. Zeren<br />

6.1.1. Forma eta balioa<br />

Jatorriari dagokionez ez da dudarik: Zer galde hitzaren genitiboa da, eta<br />

hala da oraindik Etxeparegan; hona exenplu bat<br />

177

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!