Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

(169) -Ez do borrela egin
-Nolabada?
5. Ondoriozkoa.k
Lehenean 'Nola bada'-k apustua ez irabazi izana bidezkotzat jotzen du eta
irabazi izanak, irabazi balu, emango ziokeen harridura agertzen. Ronek ere
elisioa izkutatzen du: 'Nola irabaziko zuen bada!'. Bigarrenean aldiz galdera
soila dugu eta azpian dagoen elisioa bestelakoa da, 'Nola egin du bada?',
bataren eta bestearen partizipioek erakusten duten bezala (ikus (124-133)ko
adibideetan presuposizioaz esana).
Orain arte esandakotik erraz soma daiteke ez dela batere erraza bada-ren
erabilera mota guziak biltzen eta sailkatzen. Rain da ugaria eta ñabarduraz
betea. Dena den zenbait multzotan biltzen saiatuko gara. Rasteko, badirudi sail
handi bat egin daitekeela aurreko perpausaren kontrakoa adierazten duen badarekin.
5.3.2. Aurreko perpausaren kontrako 'bada'
5.3.2.1. 'Kontrako' diogunean, bada-k bere-berea duela dirudien
ñabardura bati gagozkio; alegia, inork esanarekiko mesfidantza, ezadostasuna,
sinesgogortasuna adierazten du ia beti, baita harridura, haserrea, erronka ere
zenbaitetan. Rori horrela delarik, lehen perpausak berekin duen baieztapenak
000 ukamenak (ezezkoa denean) sorrerazten du harridura edo mesfidantza.
Baieztatu dena gehiegizkoa dela iruditzen zaionak, kontrako erronka egiten du
(17o-173)ko adibideetan, bada erabiliz:
(170) -Nik badakit hacen berri
-Esan bada!
(17l) -ürdubetean joan naiteke
-Zoazbada!
(172) -Bakarrik egingo dut
-Egizu bada!
(173) -Ez diot beldurrik
-Emaiozu, bada, lehen muturrekoa
155