Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

5. Ondoriozkoak
(104) Beraz, justuak, alegera eta gloriftka zaitezte (B. Gastelucar, Eguia Catholicac,
41)
(105) Beraz, launa. aitzin bekit zure grazia (S. Pouvreau, Iesusen Imitacionea, 22)
(106) Beraz, launa, konpli zazu agindu darokuzuna (M. Chourio, Jesu-Christoren
lmitadonea; 21)
(107) Beraz, Extebe gaixoa, errazu otoi, zer da...? (J. Hiriart-Urruty, Zezenak
e"epublikan, 5)
5.2.2.4. Perpausaren barnean bigarren lekuan
Perpausaren barnean agertzen denean, aditzaren ondokoa duela ohizko lekua
ikusi badugu ere, aurki daitezke adibide bakan batzu beraz perpausaren lehen
osagaiaren ondoan daramatenak (bai galde perpausetan eta bai adierazpenperpausetan
ere gertatzen dela hau):
(108) Arrazoifiez beraz (...) kondenatu zuen bere ondoko guztiekin heriotzera (p. de
Axular, Guero, 38)
(109) Hek beraz behar dira handitzetik begiratu (p. de Axular, Guero, 242)
(110) Zertako beraz eman zioen orduan lainkoak gizonari, manamendu hura? (p. de
Axular, Guero, 12)
(111) Zergatik, beraz, Elizak dioan bezala, hura deitzen die hen sor egüoa? (A.
Belapeyre, Catechima labürra, 88)
(112) Nola beraz, bihotz mio bat gabe, aipha dezakezu geroko gauzez? (p. Laphitz,
Bi saindu hescualdunen bizia, 247)
Dena den, adibide urri hauek egiaz salbuespentzat hartu behar dira, ez
lokailuaren posizioagatik soilik, azken hiruretan lehen osagaia galdegai delako
baizik; eta lokailuak, perpausaren barnean kokatzekotan, mintzagaiko atalen
baten ondoren ipini ohi ditugu. Galdegaiak eta aditzak osatzen duten multzoa
ezin du beste elementu batek eten. Hala ere, aipatzekoa da galdegaia, hiru
kasuetan, nola, zergatik eta zertako galde hitzak osatua izatea. Izan ere
galde-hitz hauek (eta orohar adizlagunei dagokien kasu-marka hartzen duten
gainerakoek, norekin, norendako e.a.) ez dute aditzaren aurre-aurrean joan
beharrik. Bereziki ekialdean, 'Zergatik emandako aginduak ez dituzu bete?'
147