Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-ill
Hirugarren adiera badu, ordea, edo juntagailuaren baliokidetzat har
daitekeena (juntagailu hautakaria litzateke hemen), 000 baita lokailu honen
oinarrian dagoen ezpa juntagailuarena ere:
(80) Manual debotionezkoa, edo ezperen, oren oro eskuetan erabiltzeko liburotxoa
(J. Etcheberri (Ziburokoa), Manual devotionezcoa, 1)
(81) Raquel, ezperen Jethro zeritzon aphezaren zazpi alabekjo zuten leku bererat (B.
Larreguy, Testamenl caharreco era berrico historioa, 117)
Adibideetan ikusten denez, perpaus hasieran 000 aditzaren ondoren ageri da
gehienetan. Juntagailuaren segidan ere.
3.4.2. Ezpabere
Gaur egun bizirik dirauen bizkaierazko lokailu hau, ezperen-en antzekoa
da, lehenbiziko adierari dagokionean batez ere eta baldintza kutsuko hautaketa
adierazten du ("hori betetzen 000 gertatzen ez bada", "bestela", 000 halako
zerbaiten esangura duelarik):
(82) Onek berbok emon biar dira oso osuan? Bai, jauna, gustiyak bat itxi baga;
ezpabere, ez18go bautismorik (Nicolas de la Quadra, Doctrina Cristinauba,
1784)
(83) Zer egin bear da iftor murmuretan dagoanean? Eragotzi albadagi, ezpabere beste
konbersazifto bat atera edo joan arik (B. Olaechea, Doctrina Cristianea 115)
(84) Zer egin bear dau deungaro ezkondu18 daguanak? Billatu deferoore jakitwia andiko
bat, 18 egin onek esango deutsana. Ezpabere beti biziko da pekatuan (l.A.
Moguel, KristauaTen lkasbidea, 259)
(85) Zelan ondo bataiatuten da? Ezarten jakala seiftari ora, albalOOi burura, 18
ezpabere gorputzeko zatirik andienera (Cristiñau Doctrinia (LautJjo), 58)
(86) Emen eskatuten dogu librau e18 apartau gaizala Jangoiko gure Jaunak
demoniftoen tentazionetarik. 000 ezpabere, aetan ez jausteko emon deigula bere
grazia (B. Olaechea,Doctrina Cristianea, 94)
Baizik-en pareko adieran ageri da ondoko adibidean. Erabilera hori ez da,
beharbada, zuzenegia, ezpa hitzak betetzen baitu normalean zeregin hori, ez
90