Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
erezkoa, <strong>eta</strong> dinamika horrek batzu<strong>eta</strong>n geldotasuna ekartzen du. Tradiziotik datozen<br />
inertziak handiak dira, baina XIX. mendean <strong>eta</strong> XX. mende hasieran akademiak<br />
modu batean ulertzen ziren, <strong>eta</strong> beste ulerkera bat eman behar diogu <strong>Euskaltzaindia</strong>ri,<br />
XXI. mende hasieran hizkuntza bera <strong>eta</strong> hizkuntzaren beraren egoera<br />
soziolinguistikoa, soziologikoa <strong>eta</strong> politikoa ez baitira akademia klasiko batenak bezalakoak.<br />
Gizarteak eskabide batzuk baditu, <strong>eta</strong> akademiak, beste eragile<strong>ekin</strong> batera,<br />
horiei erantzun egin behar die. Bide horr<strong>eta</strong>n ari gara, hain zuzen ere decalage<br />
hori ahal den neurrian <strong>eta</strong> moduan orekatzeko ahalegin<strong>eta</strong>n.<br />
2005. urtean euskaltzainburu izendatu zintuzten, <strong>eta</strong><br />
Jean Haritxelharri lekukoa hartu zenion. Zein ziren orduan<br />
zure asmoak?<br />
Hiru helburu nagusi nituen. Lehen helburua zen <strong>Euskaltzaindia</strong><br />
eraberritzea, pertsonen ikuspegitik. Bigarren helburua<br />
zen euskararen ikerkuntzan <strong>eta</strong> euskararen instituzionalizazioan<br />
sakontzea, hau da, <strong>Euskaltzaindia</strong>k<br />
hasiera-hasieratik dituen bi sail<strong>eta</strong>n, Iker <strong>eta</strong> Jagon sail<strong>eta</strong>n,<br />
sakontzea. Eta hirugarren helburua zen Akademiaren finantziaziorako<br />
eskema orekatu <strong>eta</strong> egonkorra sortzea.<br />
Goazen helburuz helburu. Zer neurritan bete da lehen<br />
helburua, <strong>Euskaltzaindia</strong> berritzearena?<br />
Behar-beharrezkoa zen jende berria sartzeko formula bat asmatzea, <strong>eta</strong> emerituen<br />
bitartez lortu genuen: 75 urte betetzen dituen euskaltzaina emeritu bihurtzen da<br />
<strong>eta</strong>, emerituak <strong>Euskaltzaindia</strong>n euskaltzain oso <strong>jarrai</strong>tzen badu ere, euskaltzain<br />
oso berri bat izendatzeko hutsartea aldarrikatzen da. Horrek egundoko iraultza<br />
ekarri dio <strong>Euskaltzaindia</strong>ri. Bestela, egongo ginateke orain dela bost urte geunden<br />
moduan: 24 euskaltzain, baina urt<strong>eta</strong>n oso aurreratuak, <strong>eta</strong> adin piramidea oso desorekatua.<br />
Pertsonen berriztatze prozesu hori bukatutzat eman dezakegu, lau edo<br />
bost urteko eperako.<br />
Orain 29 euskaltzain oso zarete, hai<strong>eta</strong>ko bost emeritu. Kopuru egokia da, <strong>Euskaltzaindia</strong>ren<br />
eginkizun<strong>eta</strong>rako?<br />
Ez nintzateke ausartuko esaten egokia zer den. Nahikoa da, <strong>Euskaltzaindia</strong>k eskuartean<br />
dituen lanei erantzuteko.<br />
Urte gutxitan kide berri batzuk sartu dira, <strong>eta</strong> euskaltzainaren soslaia aldatu<br />
egin da, neurri batean. Zer ezaugarritako euskaltzainak bilatu dituzue?<br />
Batetik, gizartean mugitzen ari den euskalgintzaren jendea sartu da, <strong>eta</strong> bestetik,<br />
euskararen ikerkuntzan dabilen jendea. Jende askok uste du akademia bat filologoen<br />
bilkura bat dela, <strong>eta</strong> gehien-gehien jota, idazle galduren bat. Ez. Hori ere<br />
bada, dudarik gabe, baina horr<strong>ekin</strong> batera, <strong>eta</strong> askoz gehiago euskara bezalako hizkuntza<br />
minorizatu batean, gizarteak daraman martxa horri nola edo hala isla egin<br />
behar diogu hemen. Oreka bilatu da: batetik, ikerkuntza, <strong>eta</strong> bestetik, gizartearen<br />
arlo ezberdinak, hala nola irakaskuntza, euskararen industriak, komunikabideak <strong>eta</strong><br />
abar. Oreka horri eutsi behar diogu. Euskara ez da bukatzen ikasgel<strong>eta</strong>n. Euskara<br />
kalean bizi da.<br />
Euskaltzain urgazleak Euskaltzaindiko parte dira, formalki behintzat. Praktikan<br />
ere bai?<br />
Aro berria<br />
Euskaltzaindiko kideak<br />
Euskaltzainburua euskaltzain<strong>ekin</strong><br />
solasean 2009ko martxoan, Urkiolan,<br />
Barne Jardunaldi<strong>eta</strong>n<br />
EUSKALTZAIN BERRIAK<br />
“Batetik, gizartean mugitzen ari<br />
den euskalgintzaren jendea sartu<br />
da, <strong>eta</strong> bestetik, euskararen<br />
ikerkuntzan dabilen jendea”<br />
95
Change language