Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Arantzazurako bidean Baiona <strong>eta</strong> Ermua<br />
Arantzazuko bilera ez da gertakari isolatua. Badu testuinguru bat <strong>Euskaltzaindia</strong>ren<br />
historian. Bai. Baina euskalgintzan ere bai.<br />
60ko hamarkadaren aurretik etorri bazetozen batasun eskariei belaunaldi gazteen<br />
ahobatezkoa eransten zaie. Hala agertzen da hori bai Baionan <strong>eta</strong> bai Ermuan,<br />
Arantzazukoaren aurretik. Giroa prestatzeko <strong>eta</strong> lana errazteko balio izan dute aurreko<br />
bi Biltzar hauek.<br />
Baionako Euskal Idazkaritzaren baitan, 1963an Hizkuntza<br />
Sail bat sortzen da. Horren egiteko nagusia zera zen: euskara<br />
idatziaren batasunari bidea bilatzea. Zortzi hilabetez<br />
astero-astero zazpi gizon bildu ziren horr<strong>eta</strong>rako, jatorriz<br />
gipuzkoar, nafar, bizkaitar, lapurditar <strong>eta</strong> zuberotarrak;<br />
lanbidez, idazle edo irakasle: Telesforo Monzon, Jesus Solaun,<br />
Eneko Irigarai, Jean Louis Davant, Jesus Mari Bilbao,<br />
Roger Idiart <strong>eta</strong> Txillardegi.<br />
Lanaren fruitua 1964ko abuztuaren 29-30 egun<strong>eta</strong>n Idazkaritzan<br />
bertan eratu zen Biltzar Nagusi batean ematen<br />
dute. Berrogei euskaltzale bildu ziren Lafitteren zuzendaritzapean.<br />
Lafitteren beraren <strong>eta</strong> Larzabal euskaltzainen<br />
bidez Euskaltzaindira bidali zituzten erabakiok, <strong>Euskaltzaindia</strong>k azter zitzan. Hala<br />
egin zen horr<strong>eta</strong>rako batzorde bat eratuta. Agiri<strong>eta</strong>n ikus daitekeenez, Mitxelena<br />
<strong>eta</strong> Villasante erabakien alde agertu ziren.<br />
Baiona’ko Biltzarraren Erabakiak izenar<strong>ekin</strong> eman zuten liburuxka bat argitara. Sarrerako<br />
bi hitz<strong>eta</strong>ko bat eskari bikoitz hau da:<br />
Batasunari buruz, euskaltzale guziei erabaki hauek betetzen hasteko eskatzen<br />
diegu; <strong>eta</strong> bereziki <strong>Euskaltzaindia</strong>ri egiten diogu dei bat, bere aipamen guziaz<br />
gure erabaki hauek aztertu ondoren onar ditzan.<br />
Arantzazuko Biltzar bezperan ia, ekainaren 28, 29 <strong>eta</strong> 30 egun<strong>eta</strong>n, idazleen gerra<br />
osteko lehenbiziko jardunaldiak atontzen dira Ermuan, Gerediaga Elkarteak deia<br />
eginda. Jose Luis Lizundiaren bidez jakin dugu Juan San Martinen ideia izan zela,<br />
hain zuzen ere idazleen iritziak entzun <strong>eta</strong> Arantzazukoa bideratzeko. Adierazgarria<br />
da 1968ko apirilaren 26ko <strong>Euskaltzaindia</strong>ren agiria, non esaten den:<br />
... Gerediaga alkarteak eraturik, euskal idazleen biltzar bat izango da Ermua’n<br />
(Bizkaia), euskal idazleei dagozkien zenbait gauza aztertzeko <strong>eta</strong> baita ere literatura<br />
euskeraren batasunari buruz idazleen iritziak aztertzeko, <strong>Euskaltzaindia</strong>ri<br />
bere lanean lagundu al izateko. Oso pozik entzun da. Eta idazle bakoitzaren iritzia<br />
librea izan dedin, biltzar oi<strong>eta</strong>n <strong>Euskaltzaindia</strong> ez nahastatzea obe dela esan<br />
da. Baiña, <strong>Euskaltzaindia</strong>k naiko luke “Gerediaga” alkartearen txosten bat bertako<br />
aburuak jasoaz, edo Euskaltzaindiko literatura-alkartasunerako izendatua<br />
dan batzorde teknikoak zelatari bezala bertara joan al izatea.<br />
Hainbat txosten azaldu ziren literatur euskararen batasunari buruz idazleek onduak,<br />
tartean euskaltzainak: Juan Antonio L<strong>eta</strong>mendia, Xalbador Garmendia, Imanol Laspiur,<br />
Aingeru Irigarai, Piarres Lafitte, Txillardegi. Hemengo erabakiak ez dira linguistikoak,<br />
beste maila batekoak baizik.<br />
Erabateko sintonian dago Ermua Baionar<strong>ekin</strong> <strong>eta</strong> geroko Arantzazur<strong>ekin</strong>. Men egiteaz<br />
gainera, eskari sutsua egiten da batasun hori gauza dadin. Baionan <strong>eta</strong> Ermuan<br />
bildu ziren idazleen desio <strong>eta</strong> esperantzak zein ziren Txillardegiren pasarte hon<strong>eta</strong>n<br />
islatzen dira argi:<br />
Normalizazioaren bidean<br />
Baionako Biltzarraren Erabakiak<br />
Baiona'ko Biltzarraren Erabakiak<br />
izenar<strong>ekin</strong> eman zen argitara<br />
liburuxka bat 1966an.<br />
Jose Luis Alvarez Txillardegi<br />
Baionako Biltzarraren erabaki<strong>eta</strong>n<br />
eragile nagusi<strong>eta</strong>koa izan zen<br />
Txillardegi.<br />
73
Change language