Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
186<br />
BATZORDEAK. EGITASMOAK. LANTALDEAK<br />
Andolin Eguzkitza<br />
Dialektologia batzordeko burua<br />
zelarik hil zen Andolin Eguzkitza,<br />
2004. urtean.<br />
1962an berriro Mitxelenak, Akademiaren 1964ko Biltzarraren gaia atlasa izatea<br />
proposatu zuen Juan San Martinek, 1966an “euskal gaiak magnetofoiak biltzeaz”<br />
eztabaidatu zuten euskaltzainek, 1967an Piarres Lafittek idazlan bat irakurri zuen<br />
atlasaren egitasmoaz, 1970ean Mitxelena atlaserako lanean jartzea aztertu zuten <strong>eta</strong><br />
1977an “euskara herrikoia” magnetofoian biltzeko ekimena aurkeztu zuen Jose Maria<br />
Satrustegik.<br />
Irizpideak finkatzen<br />
Dialektologia batzordea, beraz, ez zen hutsetik hasi 1980. urtean eratu zenean, hizkuntz<br />
atlasa egitea helburu nagusi hartuta. Batzordeburu Patxi Ondarra zela, atlasa<br />
nola egin zehazteko azterlanak <strong>eta</strong> gogo<strong>eta</strong>k egiten aritu zen batik bat batzordea<br />
lehen urte<strong>eta</strong>n, Dialektologia jardunaldien <strong>eta</strong> bestelakoen bidez. Atlasa egiteko<br />
irizpideak IV. <strong>eta</strong> V. Jardunaldi<strong>eta</strong>n finkatu zituzten, 1984an <strong>eta</strong> 1985ean, hurrengo<br />
urtean inkestagileen taldea osatu zuten <strong>eta</strong> 1987an <strong>ekin</strong> zioten atlaserako<br />
grabazioak egiteari.<br />
Atlasa izan da urte hau<strong>eta</strong>n guzti<strong>eta</strong>n Dialektologia batzordearen lehentasuna,<br />
baina beste azpibatzorde bat ere lanean aritu zen, 1989tik 1995era, Euskalkien<br />
Ikerk<strong>eta</strong> Arruntak izenekoa, dialektologiako bestelako lanei emana. Txomin Peillen<br />
izan zen azpibatzorde horren arduraduna.<br />
Ondarrak 1993an batzordeburu izateari utzi zionean, batzordeko ardura ere bere<br />
gain hartu zuen Peillenek, bi urtez. 1995ean Beñat Oihartzabalek hartu zuen Dialektologia<br />
arloaren ardura; 2003an Andolin Eguzkitzari eman zion lekukoa baina,<br />
2004ko martxoan hil zenez, berriro Oihartzabal izendatu zuten batzordeburu.<br />
Urte horren azaro inguruan Adolfo Arejitak hartu zuen egitasmoaren gidaritza.<br />
Euskararen Herri Hizkeren Atlasa egitasmoa<br />
Hizkuntz Atlasaren ezaugarriak<br />
Beti sigla berberak izan ditu egitasmoak, EHHA, baina 2000. urtera bitartean Euskal<br />
Herriko Hizkuntz Atlasa zen, <strong>eta</strong> geroztik Euskararen Herri Hizkeren Atlasa.<br />
1987tik 1992ra bitartean Euskal Herri osoko 145 herritan egindako inkest<strong>eta</strong>ko grabaketek<br />
osatzen dute Atlasaren corpusa: Bizkaiko 36 herri, Gipuzkoako beste 36,<br />
Arabako bat, Nafarroako 27, Lapurdiko 15, Nafarroa Behereko 18 <strong>eta</strong> Zuberoako 12.<br />
4.200 grabak<strong>eta</strong> ordu, guztira. Herri guzti<strong>eta</strong>n 2.762 galdera egin zituzten, <strong>eta</strong><br />
beste 222 galdera ere bai itsas hegiko herri<strong>eta</strong>n, itsas biziari lotutakoak. 2.162 galdera<br />
lexikoaz dira, 596 morfologiaz, 62 sintaxiaz <strong>eta</strong> 37 fonetika sintaktikoaz. Grabaketez<br />
gain, inkesten ondorioak eskuz jaso zituzten inkestagileek, herriz herriko<br />
koaderno<strong>eta</strong>n.<br />
Galdera horiei guztiei inkestaleku bakoitzean eman zizkieten erantzunen nolakoak<br />
mapaz mapa agerian uztea da, azken batean, maparen funtsa. Egitasmoaren<br />
helburua, beraz, inkestaren ondorioei dagozkien mapak eratzea da <strong>eta</strong>, oro har, ondorioak<br />
publikoaren esku<strong>eta</strong>n jartzea.<br />
Datuen informatizazioa hedatu gabe zegoenean <strong>ekin</strong> zion <strong>Euskaltzaindia</strong>k Atlasaren<br />
egitasmoari, baina artean inkestagileak lanean ari zirenean ohartu zen datuak<br />
datu-base automatizatuan jarri beharraz. 1990. urtean hartu zuen erabakia, <strong>eta</strong><br />
1993an hasi ziren inkestatan jasotako datuak informatizatzen, base automatizatuan