26.08.2013 Views

Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)

Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)

Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

186<br />

BATZORDEAK. EGITASMOAK. LANTALDEAK<br />

Andolin Eguzkitza<br />

Dialektologia batzordeko burua<br />

zelarik hil zen Andolin Eguzkitza,<br />

2004. urtean.<br />

1962an berriro Mitxelenak, Akademiaren 1964ko Biltzarraren gaia atlasa izatea<br />

proposatu zuen Juan San Martinek, 1966an “euskal gaiak magnetofoiak biltzeaz”<br />

eztabaidatu zuten euskaltzainek, 1967an Piarres Lafittek idazlan bat irakurri zuen<br />

atlasaren egitasmoaz, 1970ean Mitxelena atlaserako lanean jartzea aztertu zuten <strong>eta</strong><br />

1977an “euskara herrikoia” magnetofoian biltzeko ekimena aurkeztu zuen Jose Maria<br />

Satrustegik.<br />

Irizpideak finkatzen<br />

Dialektologia batzordea, beraz, ez zen hutsetik hasi 1980. urtean eratu zenean, hizkuntz<br />

atlasa egitea helburu nagusi hartuta. Batzordeburu Patxi Ondarra zela, atlasa<br />

nola egin zehazteko azterlanak <strong>eta</strong> gogo<strong>eta</strong>k egiten aritu zen batik bat batzordea<br />

lehen urte<strong>eta</strong>n, Dialektologia jardunaldien <strong>eta</strong> bestelakoen bidez. Atlasa egiteko<br />

irizpideak IV. <strong>eta</strong> V. Jardunaldi<strong>eta</strong>n finkatu zituzten, 1984an <strong>eta</strong> 1985ean, hurrengo<br />

urtean inkestagileen taldea osatu zuten <strong>eta</strong> 1987an <strong>ekin</strong> zioten atlaserako<br />

grabazioak egiteari.<br />

Atlasa izan da urte hau<strong>eta</strong>n guzti<strong>eta</strong>n Dialektologia batzordearen lehentasuna,<br />

baina beste azpibatzorde bat ere lanean aritu zen, 1989tik 1995era, Euskalkien<br />

Ikerk<strong>eta</strong> Arruntak izenekoa, dialektologiako bestelako lanei emana. Txomin Peillen<br />

izan zen azpibatzorde horren arduraduna.<br />

Ondarrak 1993an batzordeburu izateari utzi zionean, batzordeko ardura ere bere<br />

gain hartu zuen Peillenek, bi urtez. 1995ean Beñat Oihartzabalek hartu zuen Dialektologia<br />

arloaren ardura; 2003an Andolin Eguzkitzari eman zion lekukoa baina,<br />

2004ko martxoan hil zenez, berriro Oihartzabal izendatu zuten batzordeburu.<br />

Urte horren azaro inguruan Adolfo Arejitak hartu zuen egitasmoaren gidaritza.<br />

Euskararen Herri Hizkeren Atlasa egitasmoa<br />

Hizkuntz Atlasaren ezaugarriak<br />

Beti sigla berberak izan ditu egitasmoak, EHHA, baina 2000. urtera bitartean Euskal<br />

Herriko Hizkuntz Atlasa zen, <strong>eta</strong> geroztik Euskararen Herri Hizkeren Atlasa.<br />

1987tik 1992ra bitartean Euskal Herri osoko 145 herritan egindako inkest<strong>eta</strong>ko grabaketek<br />

osatzen dute Atlasaren corpusa: Bizkaiko 36 herri, Gipuzkoako beste 36,<br />

Arabako bat, Nafarroako 27, Lapurdiko 15, Nafarroa Behereko 18 <strong>eta</strong> Zuberoako 12.<br />

4.200 grabak<strong>eta</strong> ordu, guztira. Herri guzti<strong>eta</strong>n 2.762 galdera egin zituzten, <strong>eta</strong><br />

beste 222 galdera ere bai itsas hegiko herri<strong>eta</strong>n, itsas biziari lotutakoak. 2.162 galdera<br />

lexikoaz dira, 596 morfologiaz, 62 sintaxiaz <strong>eta</strong> 37 fonetika sintaktikoaz. Grabaketez<br />

gain, inkesten ondorioak eskuz jaso zituzten inkestagileek, herriz herriko<br />

koaderno<strong>eta</strong>n.<br />

Galdera horiei guztiei inkestaleku bakoitzean eman zizkieten erantzunen nolakoak<br />

mapaz mapa agerian uztea da, azken batean, maparen funtsa. Egitasmoaren<br />

helburua, beraz, inkestaren ondorioei dagozkien mapak eratzea da <strong>eta</strong>, oro har, ondorioak<br />

publikoaren esku<strong>eta</strong>n jartzea.<br />

Datuen informatizazioa hedatu gabe zegoenean <strong>ekin</strong> zion <strong>Euskaltzaindia</strong>k Atlasaren<br />

egitasmoari, baina artean inkestagileak lanean ari zirenean ohartu zen datuak<br />

datu-base automatizatuan jarri beharraz. 1990. urtean hartu zuen erabakia, <strong>eta</strong><br />

1993an hasi ziren inkestatan jasotako datuak informatizatzen, base automatizatuan

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!