Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Jean Haritxelhar<br />
EKONOMIA<br />
128<br />
EUSKALTZAINAK<br />
“Villasanteren <strong>eta</strong> nire denboran<br />
ez gara aberats izan, <strong>eta</strong> behar<br />
zen dirua bilatu eskuin <strong>eta</strong> ezker”<br />
Ibarretxer<strong>ekin</strong><br />
Juan Jose Ibarretxe Eusko Jaurlaritzako<br />
lehendakaria <strong>eta</strong> Jean Haritxelhar<br />
euskaltzainburua<br />
Bergarako Biltzarrera arte, esan nahi duzu.<br />
Bai, Bergaran ni nintzen Biltzarra kudeatzeko. Villasante zen egiazko mahaiburu,<br />
baina nahiago zuen gibelean egon, <strong>eta</strong> ni nintzen elkarrizk<strong>eta</strong>k gidatzeko, hitza<br />
emateko… Lehendabiziko eguna ikaragarria izan zen. Kontra zirenak aritu ziren gogor,<br />
<strong>eta</strong> beste batzuk haien kontra. Ez zen aise behar bezala kudeatzea. Bukatu zelarik,<br />
gaueko bederatziak ziren… Nekatua nintzen. Eta erran nion Jose Luis Lizundiari:<br />
“Hemendik goiti segitu behar bada horrela, nik galde egiten dut beste<br />
norbait ere aritu dadin nire ordez”. Erran zidan: “Ez, gizona, ez. Ez zaitela ink<strong>eta</strong>.<br />
Bihar ez dute ezer esango, gauza zientifiko<strong>eta</strong>n sartuko baitira”. Eta hala izan zen!<br />
Erran nahi baita, zientifikotasuna ez zela gero Euskerazaintza sortuko zuten horiengan.<br />
H-ri buruzko eztabaidan zuzenean parte hartu zenuen?<br />
Beti h-ren banderaren eramailea ni izan nintzen! Bildu nituen hemengoak, <strong>eta</strong> egin<br />
genuen txosten bat elkarr<strong>ekin</strong>. Komiki batean erraten zuten: “Haritschelhar, segi<br />
horrela <strong>eta</strong> ez gal zuk dauzkazun hiru h horiek” [barrez].<br />
Hasieratik ikusi zenuen Mitxelenak hartutako bidea zela <strong>jarrai</strong>tu beharrekoa?<br />
Bai. Eta denek. Maisu gisa agertzen zen Mitxelena. Jakituria ikaragarria zuen.<br />
Manuel Lekuonaren ordez euskaltzainburu Luis Villasante hautatu zenutenean,<br />
Lekuona Arantzazuko erabaki<strong>ekin</strong> guztiz ados ez egoteak izan zuen zerikusirik,<br />
ezta?<br />
Ados zen alde batetik, baina ez osoki ados. Duda-mudan egon zen. Eta hori ikusi<br />
zelarik, aldatu zen. Baina Manuel Lekuona errespetu handiz hartzen genuen.<br />
Luis Villasante buru zelarik, zertan aldatu zen <strong>Euskaltzaindia</strong>?<br />
Villasante izan da euskaltzainburu handia. Berar<strong>ekin</strong> sortu ziren bost batzordeak,<br />
Bergarako Biltzarraren ondoren: hiztegigintza, gramatika, atlasa, onomastika <strong>eta</strong>,<br />
azkenik, literatura. Osoki aldatu zen <strong>Euskaltzaindia</strong>. Hartu zuen beste bide bat, bai<br />
ikerketen aldetik <strong>eta</strong> bai administratiboki.<br />
Zu zeu Gramatika batzordean buruorde, Euskararen Lekukoak batzordean buru<br />
<strong>eta</strong> Hizkuntz Atlasaren proiektuko arduradun izan zinen.<br />
Bai, horiek guztiak egin ditugu orduan. Ez dut uste sekula <strong>Euskaltzaindia</strong>k hainbeste<br />
lan egin zuen, nola orduan <strong>eta</strong> orain.<br />
Euskaltzainburu izendatu zintuzten 1988ko abenduaren 30ean. Zergatik zu?<br />
Villasantek ukan zuen istripu bat mendian, <strong>eta</strong> ikusten zuen pixka bat flakatua zela.<br />
Eta egun batez erran zidan: “Zuk beharko duzu nire segida hartu”. Erran nion:<br />
“Baina… ahal dea? Posible dea frantses batek ukan dezan kargu hori?”. Zeren, ordura<br />
arte, beti Hegoaldekoak ziren. Erran zidan: “Ikusiko dut, <strong>eta</strong> erranen dizut”.<br />
Hortik bizpahiru hilabeteren buruan, iritsi zitzaidan <strong>eta</strong> erran: “Denek onartuko zaituzte”.<br />
Ni ez ninduten euskaltzainek arduratzen, baizik <strong>eta</strong> administrazioek <strong>eta</strong> horiek<br />
guztiek.<br />
Zer asmor<strong>ekin</strong> hartu zenuen kargua?<br />
Jarraipena. Argi <strong>eta</strong> garbi erran nuen, kargu aldak<strong>eta</strong> egin zelarik. Jadanik urratua<br />
zen bidean segitu nuen.
Change language