Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Luis Villasante<br />
124<br />
EUSKALTZAINAK<br />
Iker 1 liburuaren aurkezpena<br />
Euskalarien Nazioarteko Jardunaldien<br />
liburuaren aurkezpenean izan zen,<br />
besteak beste, Marcelino Oreja,<br />
Espainiako Atzerri ministroa.<br />
terario común (1972), Palabras vascas compuestas y derivadas (1974),<br />
Sintaxis de la oración compuesta (1976), Estudios de sintaxis vasca (1978),<br />
Sintaxis de la oración simple (1980) <strong>eta</strong> La H en la ortografía vasca (1980).<br />
Hamarkada osoan iraun zuen euskara batuari buruzko eztabaidak,<br />
baina 1978an Bergaran egindako Biltzarrean ondorioa garbia izan zen:<br />
Arantzazuko irizpideek oro har harrera ona izan zuten euskara idatziaren<br />
erabiltzaileen artean, <strong>eta</strong> Akademiak berretsi egin zituen erabakiak.<br />
Egitura berriaren arkitektoa<br />
Villasanter<strong>ekin</strong> <strong>Euskaltzaindia</strong>n aro berria zabaldu bazen, lan egitura<br />
eraginkorragoa hartu zuelako ere izan zen. Euskaltzainburuaren proposamenez,<br />
Akademia Sailka <strong>eta</strong> batzordeka antolatu zen 1980ko hamarkadaren<br />
hasieratik aurrera. Iker saileko batzordeak batetik, <strong>eta</strong> Jagon sailekoak<br />
bestetik, lan arloak ondo bereizi <strong>eta</strong> lantaldeak antolatu zituzten, hileroko batzarrean<br />
hartu beharreko erabakiak aurrez landuta etor zitezen.<br />
Batzordeka antolatze horrek beste ondorio bat izan zuen, gainera: <strong>Euskaltzaindia</strong><br />
gizartera zabaldu <strong>eta</strong> hurbildu egin zuen, euskaltzain ez zirenei Akademiaren atea<br />
ireki baitzitzaien, batzord<strong>eta</strong>n lan egiteko aukera emanda. Egitura berri honen eskutik<br />
<strong>ekin</strong> zien <strong>Euskaltzaindia</strong>k azken urteotako lan nagusiei, hala nola Orotariko<br />
Euskal Hiztegiari, Hizkuntz Atlasari edota gramatikaren azterk<strong>eta</strong>ri.<br />
<strong>Euskaltzaindia</strong> aitorpen ofizialeko erakunde izatera ere pasatu zen Villasante euskaltzainburu<br />
izan zenean, garaia ere halakoa egokitu zelako: 1976an Espainiako Erregeak<br />
erakunde ofizial bilakatu zuen erret dekretu bidez, <strong>eta</strong> Gernikako Estatutuak<br />
(1979) nahiz Nafarroako Foru Hobekuntzak (1982)<br />
euskara kontu<strong>eta</strong>n aginpidea aitortu zioten gero.<br />
Villasanteren gidaritzapean <strong>Euskaltzaindia</strong> bide onean<br />
abiatua zelakoan hartu zion buruzagitzan lekukoa Jean<br />
Haritxelharrek 1988an. Hain zuzen ere, Villasanteren<br />
omenez argitaratutako Iker 6 liburuaren aurkezpenean<br />
hauxe adierazi zuen Haritxelharrek, 1992an: “Horiek<br />
guziak [OEH, Atlasa, Gramatika, Onomastika <strong>eta</strong> Literatura<br />
ikerk<strong>eta</strong>k] sortu dira Aita Villasante euskaltzainburu<br />
zelarik. Eta orain zer egin? Aldi bat baino<br />
gehiagotan erran dut <strong>eta</strong> errepikatzen dut egun ere,<br />
urratu bidetik ibili behar duela <strong>Euskaltzaindia</strong>k, hasiak<br />
diren lan luzeak behar direla bultzatu <strong>eta</strong> burura eraman,<br />
ez baita lan ttipia <strong>eta</strong> ez lan erraza”.<br />
Euskaltzainburu izateari utzi ondoren ere lanean <strong>jarrai</strong>tu zuen Villasantek Akademian.<br />
Besteak beste, 1989tik 1992ra Iker sailburu izan zen, <strong>eta</strong> 1991tik 1992ra<br />
Euskara Batua batzordeko buru. 2000ko maiatzaren 5ean parte hartu zuen, azkenengoz,<br />
Akademiaren batzar batean. Urte bereko abenduaren 2an hil zen, Arantzazun.<br />
Erlijioa <strong>eta</strong> klasikoak<br />
Euskara <strong>eta</strong> <strong>Euskaltzaindia</strong> bezala, erlijioa ere Villasante frantziskotarraren bizitzaren<br />
ardatz<strong>eta</strong>koa izan zen, ardatz nagusia ez bazen. 11 urter<strong>ekin</strong> joan zen ikasle<br />
Arantzazuko Apaiztegira, 1931n. Handik Foruko ikastetxera joan zen, 1934an,<br />
ikasket<strong>ekin</strong> <strong>jarrai</strong>tzera <strong>eta</strong>, 1936an, gerra piztu berritan, Zarautza, nobiziatua egi-
Change language