Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Euskaltzaindia : ekin eta jarrai (PDF, 33,9 MB)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Inazio Maria Etxaide<br />
118<br />
EUSKALTZAINAK<br />
telefoniari buruzko hainbat lan idatzi <strong>eta</strong> argitaratu zituen: Apuntes sobre telefonía<br />
(1921), Medidas eléctricas y mecánicas (1924), Comunicaciones de Guipúzcoa (1925),<br />
Disposiciones legislativas sobre Telefonía (1926), La corriente Telefónica (1927) <strong>eta</strong> Telefonoaren<br />
sortze <strong>eta</strong> aurrerapena (1929).<br />
41 urtez izan zen Gipuzkoako telefono sarearen arduradun nagusi, 1949an Diputazioa<br />
arlo horr<strong>eta</strong>n eskumenik gabe geratu zen arte, Compañía Telefónica Nacional-ek<br />
sarearen jabetza <strong>eta</strong> administrazioa hartu zituenean. Amorrazioa <strong>eta</strong> nahigabe<br />
handia eragin zion erabaki hark Etxaideri, foru eskumenen defendatzaile<br />
sutsu baitzen. Beste zazpi urte egin zituen Diputazioan lanean, 1954an erretiroa<br />
hartu zuen arte.<br />
Ordurako alargunduta, <strong>Euskaltzaindia</strong>ri eguneko ordu guztiak eskaintzeko moduan<br />
zen Etxaide. Yon Etxaide semeak halaxe adierazi zuen, 1984ko azaroaren<br />
30ean aitaren jaiotzaren mendeurrenean <strong>Euskaltzaindia</strong>k eskaini<br />
zion omenaldian: “Gure aitarentzat <strong>Euskaltzaindia</strong> izan zen bere<br />
zahartzaro bizitzaren betegarri, haurrak hazi, emaztea galdu <strong>eta</strong> telefonotik<br />
ostiko polit batez —baina ostikoa beti ostiko— bota zutenez gero.<br />
<strong>Euskaltzaindia</strong> izan zen bere atsekabe <strong>eta</strong> samintasunaren eztigarri, <strong>eta</strong><br />
batez ere ogi-lanaro amaituz gero, berari eskaini zizkion gelditzen zitzaizkion<br />
kemenak oro”.<br />
Hizkuntzalari<br />
Ordurako dozena bat urte zeramatzan euskaltzain, <strong>eta</strong> hiru urte euskaltzainburu.<br />
Etxaide 1942an izendatu zuten euskaltzain, Juan Carlos Guerrak utzitako hutsunea<br />
betetzeko. Bere sarrera hitzaldiaren izenburua “Jatorrizko euskeraren azterpenaldia<br />
(ensayo sobre el primitivo euskera)” izan zen. Akademian sartu baino askoz lehenagotik,<br />
euskarari buruzko hainbat idazlan argitaratu zituen: Tratado de<br />
subfijación, Prefijación y Composición en el idioma Euskaro (1911), Tratado de Sintaxis<br />
del idioma Euskaro (1912), El verbo vascongado (1923), Sobre el origen y parentesco<br />
del pueblo Euskaro y su idioma (1935) <strong>eta</strong> Desarrollo de las conjugaciones Euskaras Perifrásticas<br />
y Sintéticas, respetuosas y familiares (1943).<br />
Heriotzak eraman zuen arte ez zituen utzi <strong>Euskaltzaindia</strong>n hartutako lanak <strong>eta</strong> ardurak.<br />
1954an, erretiroa hartu berritan osasun arazo larria izan zuen: enbolia bat<br />
zela <strong>eta</strong>, ezkerreko hanka moztu behar izan zioten. Baina onik atera zen trantze hartatik,<br />
hurrengo urtean berriro hasi baitzen <strong>Euskaltzaindia</strong>ren batzar <strong>eta</strong> ekitaldi guzti<strong>eta</strong>ra<br />
joaten. Eta halaxe <strong>jarrai</strong>tu zuen, 1962ko udazkenera arte. 1962ko urriaren<br />
26an zuzendu zuen, azkenengoz, <strong>Euskaltzaindia</strong>ren batzarra. Handik hiru astera hil<br />
zen, ohean, Ategorri<strong>eta</strong> auzoko Villa Aldatzain etxean, azaroaren 14ko goizaldean.<br />
Inazio Maria Etxaide (1884-1962)<br />
Euskaltzain: 1942-1962<br />
Euskaltzainburu: 1951-1962<br />
Idazlan<strong>eta</strong>ko batzuk: Tratado de subfijación, Prefijación y Composición en el idioma<br />
Euskaro (1911), Tratado de Sintaxis del idioma Euskaro (1912), El verbo vascongado<br />
(1923), Sobre el origen y parentesco del pueblo Euskaro y su idioma (1935),<br />
Desarrollo de las conjugaciones Euskaras Perifrásticas y Sintéticas, respetuosas y<br />
familiares (1943).
Change language