Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

2. Emendiozkoak
Hor ulertzen dugu, gure presupozioa da, aprobatua baino gehiago ere atera
daitekeela, bestela ez bailuke zentzurik perpaus horrek. Ikus dezagun beste
honako hau:
(254) Matrikula behintzat aterako du
Egoera arrunt batean ulertezina litzateke perpaus hori. Jo dezagun, ordea,
ikasketak bukatu berri dutenen altean aukeratzen ditugula hoberenak eta haien
artean banatu nahi ditugula sariak. Eta sari horiek bi direla: "Ikasketen Sari
Berezia" (hoberenentzat) eta "Matrikula", besterik gabe (bigarren gelditzen
direnentzat). Orduan, testuinguru horretan (matrikula baino sari hoberik
onartzen dugulako presuposizioan), goiko esaldi hori zuzen legoke. Ez
dezagun ahaztu, norbait edozein azterketatara aurkezten denean zero
behintzat seguro daukala. Ber gauza suertatuko zaigu bestela ere:
(255) Everest behintzat igoko du
Guretako, seguraski ere, normalean Anbototik 000 Gorramenditik pasatzen
ez garenondako, ez du ez, perpaus horrek zentzu gehiegirik. Hala ere, gu izan
beharrean Himalaia aldera abiatu den mendizale batek esaten baldin badigu, eta
mendizale horren asmoa baldin bada Everest-ekin batera Lothse eta Annapürna
ere igotea, orduan, eta orduan bakarrik, perpausa bere tokian egongo litzateke.
2.5.5. Behintzat eta honen kideak
Behintzat, ordea, ez da euskalki guztietan ezaguna eta lokailu honen
lekuan zenbait euskalkitan segurik da erabiltzen dena, horrela bereizten
direlarik mendebaleko (behintzat) eta ekialdeko (segurik) euskalkiak.
Hortaz, goiko adibide horietan berdin berdin erabil daitezke bi lokailuak, bata
zein bestea, pare parekoak direlako:
(256) Koldo eta Miren behintzat etorriko dira
(257) Koldo eta Miren behintzat ez dira etorriko
(258) Koldo eta Miren segurik etorriko dira
(259) Koldo eta Miren segurik ez dira etorriko
69