Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

2. Emendiozkoak
dakigu ziur besteak: etorri diren ala ez, baina badakigu Koldo eta Miren ez
daudela hemen. Ekintzaren baiezk:otasun eta ezezk:otasun hau dela-eta, ez da
harritzeko lokailu honen ondoan 'bai' eta 'ez' (edo baiezkotasuna nahiz
ezezk:otasuna adierazteko erabiltzen ditugun bestelak:o partikulak:) ere agertzea.
Horixe da, hain zuzen ere, literaturan behin eta berriz ageri zaiguna:
(239) Erriari gebendu zaion ura lurperatzeko asmoa al den? Vra beintzat bai, neba
baitet, baita ik ere, nai ez baden ere (J. Zaitegi, Sopokel'en antzerkiak, 162)
(240) -Gizon guztiak, Kain bezala, izandu ziran gaiztoak? Geienak beintzat bai
(J.A. Ubillos, Cristau doctriñ be"i-ecarlea, 15)
(241) -Noiz, ta zenbat aldiz komulgatu behar da? Vrtean bein beintzat bai (J.A.
Ubillos, Cristau doctriñ berri-ecarlea, 185)
(242) -Orain ere igesegingo ote zun? Iges egin edo libratu beintzat bai. (Orixe,
Santa Cruz apaiza, 38)
(243) Buru geiago... ez dakit; ille geiago beintzat bai (T. Alzaga, Bu"untziya, 34)
(244) Ori dok-eta, astotxu! Onetan beintzat baietz neu nagusi izan! esan eban
otsoak, pozaren pozez dantzan asten zala (F. Bilbao, Ipuin-ba"eka, 185)
(245) Ikusiko dozu beti diardubela euren buruak garbituten. Txarrijak beintzat ez
(J.A. Vriarte, Dialogues basques, 34)
(246) Eguo danetan dagoz sarturik eleizen, abadien aurrean santu baten gisan; gero
ikusi biar zer moduz dabiltzan, Zintzo asko orain arte beintzat ezta izan (K.
Enbeita, Bertsoak, 162)
Perpaus galdegaiaren baiezk:otasunaz eta ezezkotasunaz aritu gara: ez da
beharrezkoa, hale ere, galdegaia perpausaren baiezkotasuna nahiz
ezezk:otasuna izatea, galdegaia beste zerbait ere izan baitaiteke:
(247) Rahab emakume galduaren izenekoa zan: ala ere, edo bere bizitza gaiztoa utzita
zeukalako, edo Jainkoak ordu artan biotzean ukitu ziolako, Israel'tarrai
beintzat, txit arrera ona egin zien (F.I. Lardizabal, Testamentu Zarreco eta
Berrico condaira, 108)
(248) Ta neure buruaz baifio urrukiago nintzan nire nagosi gaxoaz, zortzi egunez ez
eban ezer agora eraman-da. Etxean beintzat, ondo egon gifian yan barik. Nik
eztakit nondik ebillen eta zer yaten eban (Orixe, Tormes'ko itsu-mulilla, 85)
67