Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

19) * X ere ezta
20) * ere bai X
21) * ere ez X
2.2. Gainera
2. Emendiozkoak
2.2.1. Forma aldetik berehala ikusten dugu "gain" izenak eta adlatiboaren
kasu markak osatzen dutela emendiozko lokailu hau. Posposizio bezala ere
erabiltzen dugu ("Fonetikaz eta fonologiaz gainera..."). Baina hemen lokailu
gisa ageri zaigunean bakarrik hartuko dugu kontuan. Noiz erabiltzen dugu?
Dagokion perpausak aditzera ematen duena, aurreko perpausean emandako
informazioari gaineratzen zaionean:
(118) Askojakina zen Axular ela trebea, gainera, zekiena esaten
Perpaus honen bigarren zatian ageri zaigu gainera lokailua. Hortaz
bigarren zatiko informazio hau ("Axular trebea zen zekiena esaten") gaineratu
egiten zaio aldez aurretik geneukan informazioari ("Axular asko jakina zen").
Esan daiteke gainera-k balio argumentatiboa duela, esan nahi baita, hiztunak
dioenaren bermagarri 000 indargarri erabiltzen dugula, aurretik aipatu beste
zerbaiten ondoan:
(119) Ez du balio orain harengana joan nadin. Akiturik: nago ela oso berandu da.
Gainera euria ari du.
Lokailu honek, adibide horietan, eta ondokoetan ere, ikusten denez, bere
autonomia osoa du, "gain"-ek izen gisa izan lezakeen erreferentzia guztiz
galdua baitu:
(120) Arrigorrietan beste ohidura bat dago. Gainera, zer daki ama batek muttikoen
gauzaz, edo... (Oskillaso, Kurloiak, 64.a)
(121) Arritzekoak ziran aren adimenaren irardausia la ark eraiki zuen etxaguntzaren
ederra. Gainera, askotarako gizona zan, izan ere: la onela arrigarriago la
ikusgarriago egiten zaigu (J. Zaitegi, Platon'eneko atarian, 5)
2.2.2. Gehienetan, beti ez bada ere, perpaus hasieran doa lokailu hau:
51