Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

2. Emendiozkoak
perpaus okerra suertatzen dela, eta juntagailua ezin delako juntatzen dituen bi
osagaien atzean, bien erdian baizik, joan. Agian horregatik ez dira erabiltzen
halakoak literatura klasikoan.
2.1.9. Jakina, hauetaz kanpo, ere anitzetan ezagun da beste lokailuak
indartzeko edo ("halaz guztiz ere", "halarik ere", "zemahi gisaz ere", e.a.),
forma klixetuetan ("batere", "asko ere asko", "batez ere", "izan ere") edo
mendeko perpausetan ("erosi badu ere...", "...baino ere handiago", "esatea
ere!", e.a.). Gauza bera gertatzen da "inor", "ezer", "deus", "inoiz", e.a.
bezalako egituretan. Guzti hauek bere lekuan ikusiko ditugu, ez hemen,
hemen, hain zuzen ere, ere bakarrik ageri denean eta bere oinarrizko esanahia
galdu gabe ageri zaigunean aztertu nahi izan baitugu.
2.1.10. Esan dezagun, azkenik, ere lokailua edozein juntagailurekin
(emendiozko balioa nahiz bestelako balioa izan juntagailuak) ager daitekeela:
(108) eta zu ere joan zaitezke
(109) baina zu ere joan zaitezke
(110) edo zu ere joan zaitezke
(111) Saindu hau ere egiptoarra zen sortzez. Eta hunek ere galduak zituen bere
buraso aberats etajainkotiarrak (R. Joannateguy, Sainduen Bici/zea, 120)
(112) Non garbitu biar dok ik, demoniño orrek? Etxera ixil-isillik, eta laster juan be
gero, aizto ori emen itzita, katu txatxar ori (Kirikiño, Abarrak, 39)
(113) Pedro retorren bere ondoren, bañan au ere urruti (Euskal baladak, 235)
(114) Ez du hainbertze indar, bainan harek ere on egiten du (J. Duvoisin,
Laborantzako liburua, 163)
(115) Aitak ezagutzen du bere semea bethidanik; beraz hura bezain zahar da semea,
ezagutzaren haurra. Bainan elkhar ere maite dute bethidanik (J.M. Hiribarren,
Escaraz eguia, 906)
(116) Goseak hil ditzan, edo diru xahutzeak lotsaraz; edo berak ez lotsaturik ere
jendea dadin akit, beti emaiten (J. Hiriart-Urruty, Zezenak errepublikan, 151)
(117) Ez balitz sorthu, edo egon balitz ere azken gimn bat bezala ilhunbean, nihork
etzuen ikusiko haren eskasa (J.M. Hiribarren, Escaraz eguia, 80)
49