Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-III
Beste hitzetan esana: ere lokailua perpaus osoarekin doa eta ez
'Lehendakariak' izen sintagmarekin bakarrik. Beti ere, zernahi gisaz,
testuinguruari egin behar zaio kasu:
(61) - Kontseilariak Madrilera joateko asmoa duela jakin dugo
- Bai, egia. Asmo bera duela Lehendakariak ere irakurri dugo
Beraz, hor irakurri behar dena da 'Lehendakariak ere asmo bera duela',
'Lehendakariak ere Madrilera joateko asmoa duela".
Zernahi gisaz, ere-ren erreferentziak ez du nahitaez eskuinaldean egon
beharrik, testuinguruaren arabera aurreko esaldian ere egon baitaiteke (ikus
beherago (73) adibideaz egiten dugun oharra)
Horiek ditugu bi interpretazioak bada: "ez bakarrik entzun, irakurri ere bai"
eta "zerbait ere irakurri".
Geroago ikusiko dugunez "baita ere" bezalako itzulietan halako zerbait
egiten dugu, hor ere lokailua aurreratua bezala ageri baitzaigu. Berehala
ukituko dugu punttu hau.
Hona hemen literaturako adibide batzu:
(62) Zazpi urthetan pozoatu nahi izan zuten; bainan etzion edariak deusik egin. Behar
bada 00 egio ere zion (J.M. Hiribarren, Escaraz eguia, 73)
(63) Eta hala apezek nola aintzindariek, denek atseginekin ikusi zuten Jesus jauna
estekatua eta beren soldaduen eskuetan. Egio ere zioten hainitz laido eta
azkenean, oihu egin zuten guziek, hiltzea merezi zuela (B. Joannateguy,
Sainduen Bicitzea, 28)
(64) Egift zuen baratzuri-salda koipe puska batekift, bafta Agerak !aster ezagutu zuen
etzala aragi-salda, eta galdetu zion: Jualimo: gaur ere ostirala al degu? Salda
onek ala dirudi, bada aragirik ikusi ere ez du (p.M. Urruzuno, Ur-za/e baten
ipuiak,24)
(65) Nik, zure tokian, liburutxo ortan euskeraren alboan itzulpen on bat ipiftiko nuke.
Ala egio ere dut, aren ao1kuari nagokala (Orixe, Barne-muinetan, 10)
Badugu, azkenik, beste erabilera bat: zenbaitetan, ere lokailua aditz
nagusia eta aditz laguntzailearen ondoren ageri zaigu. Goiko adibide berbera
erabiliz gero:
42