Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Euskal</strong> Grwnatika. Lehen Urratsak-IlI<br />
b. Hautakariak<br />
Hautakari direlako hauek, nolabait, aurreko perpausaren kontra jartzen<br />
duten aukera 000 hautabide bat aurkezten dute. Hona hemen, multzo honetan<br />
sartu beharrekoak: Bestela, bertzenaz, ezpabere, ezpere(n),<br />
osterantzean, gainerontzean, gaineratikoan, e.a.<br />
Juntagailuena baino askoz ere zabalagoa eta irekiagoa da, dena den,<br />
sailkapen hau. Sail bakoitzeko hitz eta esapideen zerrenda aisa luza daiteke,<br />
horretara jarriz gero; eta baita sail berriak aurkitu ere, beharbada. Izan ere,<br />
esapidetzat hartu ditugunak eta egiazki lokailutzat eman ditugunen artean muga<br />
non ezarri ez dago oso garbi. Bestalde, zenbait lokailu multzo batean baino<br />
gehiagotan sar daitekeela dirudi, sarritan multzo desberdinen artean dagokeen<br />
muga ez baita guztiz finkoa. Hurbilketa lasai gisa baizik ez da hartu behar,<br />
beraz, goian emandako sailkapen hau. Izan ere, sailkapenak berak baino<br />
interes handiago duela uste dugu aipatu lokailu hauek dituzten ñabardurak eta<br />
balio desberdinak ahalik eta xehekien emateak. Eta horretan saiatuko gara, hain<br />
zuzen, lan honen hurrengo ataletan.<br />
c. Aurkaritzakoak<br />
Oraingoan, lokailuak aurreko perpausarí buruz bigarrenak duen<br />
kontrakotasuna markatzen duela esan liteke.<br />
Alabadere, alabaina, aitzitik, aldiz, barren, berriz,<br />
bizkitartean, bien bitartean, bitartean, dena dela, dena den,<br />
haatik, halere, hala ere, hala ta guztiz ere, hala ta ere, horratik,<br />
ordea, ostera, alta, alta bada...<br />
Hauei, goian egin dugun bezala, baina gehitu beharko litzaieke,<br />
juntagailu ezezik lokailu ere izan baitaiteke.<br />
d. Ondoriozkoak<br />
Perpaus bat aurrekoak baieztatzen duenaren ondorío dela aditzera emateko<br />
erabiltzen ditugun lokailuak agertuko zaizkigu hemen: bada, beraz, beraz<br />
honelatan, hortaz, horrenbestez, halaz eta, orduan, ...<br />
Erakusleren bat tartean duten beste zenbait esapide ere, hala nola:<br />
horregatik, hori dela eta, hori dela medio eta abar ere zeregin bereko<br />
esapideak ditugu, baina hauen gardentasuna hain handia izaki eta osagai duten<br />
24
Change language