Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-IlI (22) a Nik autoa badut eta zuk ez. b. Nik autoa badut, zuk ez. (23) a Ez duk etorri ez etorriko ere, hik aldegiten ez baduk. b. Ez duk etorri eta ez etorriko ere, hik aldegiten ez baduk. (24) a Laguna dinat Manu eta ez naun bakarrik utziko. b. Laguna dinat Manu, ez naun bakarrik utziko. Azk:en honetan, gainera, menderakuntza ez bezalakoa da aJborakuntza: (25) a. Lasai egon, neska, laster etorriko dun. b. Lasai egon, neska, laster etorriko bait da /*dun. Juntagailurik gabeko juntadura da, hortaz, labur esateko, alborakuntzak gauzatzen duena. 12 Hauxe da, beraz, aipaturik:o perpaus mota hauei dagokien eskema: l. BAKUNA 2. ELKARTUA 2.1. fUNTADURA 2.1.1. funtagailuz: P--->P1 juntg. P2 2.1.2. Alborakuntzaz: P---> P1 P2 2.2. MENDERAKUN1ZA: P ---> x P1 Y (perpaus motak, konplexutasunaren arabera)
1. Perpaus elkarketa eta lokailuak Perpaus elkartuak sortzeko bideak zeintzu diren azaldu dugu orain artekoan eta, erraztasunari begira, adibide laburrak eman ditugu gehienetan. Gogoan hartu behar da, dena den, errekurtsibotasunari esker amairik gabe luza daitezkeela perpausak, bere barnean behar adina perpaus berri sartuz. Juntaturiko perpausei, esate baterako, beste perpaus berri bat erantsi dakieke eten gabe. Jakina, perpausak beti ere luzera jakin bat izango dute, baina ez dago inon aldez aurretik ezarritako arauik perpaus bati beti ere beste bat txertatzea 000 gehitzea debekatuko dionik: (26) p[ PI P2 P3 P4 ...] (26') Jonek egurra ekarri zuen, Mirenek sua piztu zuen, Andonik: patatak zuritu zituen, ... eta Joxepak gitarra jotzen pasatu zuen denbora guzia. Edo, txertatze bidezko elkarketa gauzatzen denean, mendekoari beste mendeko bat txerta dakioke beti ere, nahi adina luzatuz katea: (27) p[ ... P4[ P3[ P2[ PI[···]] ] ] ] (27') Etorrilco zela uste dudala esan nion gizonak ez du sinistu nabi nik: esandakoa denek ontzat ematen dutela Are gehiago, perpaus juntatuak eta mendekoak nahasi egin daitezke, bere artean, unitate are konplexuagoak osatuz. Guzti honen argigarri ematen dugun ondoko adibidean, konparazio baterako, juntaturiko bi perpaus ditugu beste mendeko baten mendeko direnak, nagusi biak bere aldetik juntatuta ageri direlarik: (28) Zenbat urte dituen eta non bizi den galdegiten zaionean, lotsatu egiten da eta ez du ezer erantzuten. Bestelako luzapen errekunsiboetan bezala, honetan ere hiztunon oroimen ahalmen mugatuak eragozten du perpausk neurri jakin batetik aurrera luzatzea; ez, ordea, gramatikak, honen arabera, izan ere, mugarik gabe luza bait daitezke perpausaren barneko perpaus eranste horiek. 13
- Page 2 and 3: EUSKAL GRAMATlKA. LEHEN URRATSAK-II
- Page 6 and 7: AURKIBIDEA Aurktbtdea . ... Hitzaur
- Page 8 and 9: Aurkibidea 4.8.1. Forma 116 4.8.2.
- Page 10 and 11: HITZAURRE GISA Hitzaurre gisa Hona
- Page 12 and 13: Hitzaurre gisa Baina amai dezagun.
- Page 14 and 15: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 16 and 17: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 18 and 19: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 20 and 21: Euskal Gramattka. Lehen Urratsak-II
- Page 22 and 23: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 26 and 27: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-il
- Page 28 and 29: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-Il
- Page 30 and 31: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 32 and 33: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 34 and 35: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 36 and 37: Euskal Grwnatika. Lehen Urratsak-Il
- Page 38 and 39: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 40 and 41: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-Il
- Page 42 and 43: Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II
- Page 45 and 46: 2. EMENDIOZKOAK 2.0. Sarrera 2. Eme
- Page 47 and 48: 2. Emendtozkoak Beste hiru lokailue
- Page 49 and 50: 2. Emendtozkoak (22) Nahiz ez den h
- Page 51 and 52: 2. EmendioZkoak (37) Txapela kentze
- Page 53 and 54: 2. Emendtozkoak Esaldi hauetan ikus
- Page 55 and 56: (66) Irakurri dugu ere Lehendakaria
- Page 57 and 58: 2. Emendiozkoak 2.1.7. Izan ere, ba
- Page 59 and 60: 2. Emendiozkoak (92) ta egia au da:
- Page 61 and 62: 2. Emendiozkoak perpaus okerra suer
- Page 63 and 64: 19) * X ere ezta 20) * ere bai X 21
- Page 65 and 66: 2. Emendiozkoak (131) Esan det ixil
- Page 67 and 68: 2. Emendtozkoak (147) Mugaz bertzal
- Page 69 and 70: 2.4. Halaber (orobat, berebat) 2. E
- Page 71: 2. Emendiozkoak aldatuko bagenitu,
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-IlI<br />
(22) a Nik autoa badut eta zuk ez.<br />
b. Nik autoa badut, zuk ez.<br />
(23) a Ez duk etorri ez etorriko ere, hik aldegiten ez baduk.<br />
b. Ez duk etorri eta ez etorriko ere, hik aldegiten ez baduk.<br />
(24) a Laguna dinat Manu eta ez naun bakarrik utziko.<br />
b. Laguna dinat Manu, ez naun bakarrik utziko.<br />
Azk:en honetan, gainera, menderakuntza ez bezalakoa da aJborakuntza:<br />
(25) a. Lasai egon, neska, laster etorriko dun.<br />
b. Lasai egon, neska, laster etorriko bait da /*dun.<br />
Juntagailurik gabeko juntadura da, hortaz, labur esateko, alborakuntzak<br />
gauzatzen duena.<br />
12<br />
Hauxe da, beraz, aipaturik:o perpaus mota hauei dagokien eskema:<br />
l. BAKUNA<br />
2. ELKARTUA<br />
2.1. fUNTADURA<br />
2.1.1. funtagailuz: P--->P1 juntg. P2<br />
2.1.2. Alborakuntzaz: P---> P1 P2<br />
2.2. MENDERAKUN1ZA: P ---> x P1 Y<br />
(perpaus motak, konplexutasunaren arabera)
Change language