Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-m<br />
(63) Ez dut agurtu, bada ez dut ezagutu.<br />
(64) Lehorte handia dago, bada aspaldian ez du euririk egin.<br />
Horietan bada-k garbiro adierazten du zergatik bata aspertu den, zergatik<br />
besteak halakoa agurtu ez duen eta zergatik lehorte handia dagoen. Eta bada<br />
horien balioa eta honako beste hauena desberdina dela aski bistan dago, hauena<br />
ondoriozkoa baita:<br />
(65) Aspertu egin naiz, bada; zer nahi duzul<br />
(66) Ez OOt agurtu, bada; izorra dadilal<br />
(67) Lehorte handia dago, bada; zuk nahi duzuna esango duzu!<br />
Badira, halere, bi bada horiek bi diren dudanjartzen dutenak. Hala OEH-k<br />
aitortzen du batetik "...actúa como relacionante entre frases (ilativa), como<br />
introductoria de explicativas,..." -guk ondoriozko eta kausazko edo<br />
esplikaziozko deitzen ditugunak, alegia-, baina bestetik dio: "En realidad, tanto<br />
el valor causal como el consecutivo que se le atribuyen carecen de base<br />
formal..." (658)<br />
Mitxelenak berak kausazko bada denik ukatzen duela irudi dakioke norbaiti:<br />
"bada ¿puede ser causal? Desde el punto de vista vasco, parece claro que<br />
bada, beraz son part(culas coordinativas como baina, ordea..... Yo no veo<br />
que bada hori zure eskuan dago y beraz hori zure eskuan dago sean<br />
diferentes. (L. Villasante, Sintaxis de la oración compuesta...156. , orripeko<br />
oharrean).<br />
Azken hitz horiek argitzen digute Mitxelenaren hitzen zinezko esanahia;<br />
Villasantek zioenaren kontra Mitxelenak uste du, eta arrazoiz gainera,<br />
Axularren (398) hitz horietan -"bada hori zure eskuan dago"- (horietan eta<br />
ez beti eta nonahi), bada ondoriozkoa dela, ez kausazkoa (Villasantek berak<br />
"Pues bien" ondoriozkoaz itzuli zuen pasarte hori, hain zuzen), horrenbestez,<br />
bada beste perpaus batzutan kausazkoa izan daitekeela ukatzeko asmorik gabe.<br />
Baina pasarte horretan bakarrik ez, Axularren guztietan bada ondoriozkoa da,<br />
ez kausazkoa, gure ustez, piska bat aurrerago ikusiko dugunez.<br />
Beste arrazoiaz den bezainbatean, hots "formazko oinarria" falta omen dela<br />
bata ondoriozkoa eta bestea kausazkoa dela esateko, aitortu behar da aldez egia<br />
188