Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

5. Ondortozkoak
Argudio berriarl bidea zabaltzen ere dio, aurrekoa burutu dela beraz-en
bidez aditzera eman gabe ere, honetarako aski baita argudio berria puntu eta
aparte batean hastea, esate baterako, edota beste modu batera ere bai, orain
ikusiko dugun bezala, eta maiz bietara batean. Hona Axularren zenbait pasarte,
askoz gehiagoren artean hautatuak:
(228) Badakit halaber ezin heda naitekeiela euskarazko minzatze molde guztietara.
Zeren (...) minzatzen baitira Euskal herrian: Nafarroa garaian (...). Eztituzte
euskaldun guztiek (...), zeren erresumak baitituzte diferent
Bada eskinbatzeaz denaz bezanbatean ere ez naiz egiteko gabe. Zeren (...) (p. de
Axular, Guero, 8)
Garbi dago hor Axularrek 'euskarazko minzatze molde' edo euskalkiez esan
nahi zuena bukatzean, argudio berriaz, 'eskiribatzeaz', hitz egitera pasatzean,
honi ateka bada-ren bidez zabaltzen diola, puntu eta aparteaz baliatzeaz
gainera, ere-ren bidez argudio berria dela seinalatuz edo azpimarratuz. Orobat
egiten du beste pasarte askotan:
(229) Erleak, hain gauza ttipiak eta flakoak, bethat,zen du mundua eztiz eztitzeko eta
ezkoz argitzeko (...)
Bada xinhaurriaren gobemuaz (...), nock zer erranen du? (p. de Axular, Guero, 21)
Erleak ditu leben argudioa edo mintzagaia eta xinhaurriak bigarrena.
(230) Nagia ere negu hotzean (...) lotara bere obe herora bihurtzen da. Bada haur heror
espiritualki bekhatore nagia baithan ere gerthatzen da (p. de Axular, Guero, 29)
(231) Herkules hura (...) geldi dago, kheinatzea egiten du eta ez bertzerik. Hala dira
bada gerotik gerora dabiltzanak ere... (p. de Axular, Guero, 35)
5.3.5. Perpausean duen lekua
Aurreko orrialdeetan aipatu ditugun adibideek ongi erakusten dute bada ere,
beraz bezalaxe, oso mugikorra dela perpausean eta lehen burutik azkeneraino
edozein leku har dezakeela. Hemen ere haatik, beraz-en kasuan bezalaxe,
seinala daitezke zenbait joera nagusi. Etajoera nagusi horiek ez dira beraz-en
berberak baizik, biek baitute jokabide bertsua perpausaren baitan hartzen duten
lekuarl dagokionez. Hiru joera nagusiak hauek dira:
163