Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-ill
bezalakoak ez dira hain arrotzak. Galde-hitz hauen jokabide berezia da, beraz,
lokailuaren leku berezi horren arrazoia.
5.2.2.5. Zenbait aditzondoren ondoan
(113) Orai, beraz, behar diagu jakin nor den... (B. Gaste1ucar, Eguia Catholicac, 180)
(114) Orrela beraz, nor da Jesu-Kristo? (M. Larramendi, Panegirico de S. Agustin,
17)
(115) Halatan beraz, nihork ezin erran diro... (J. Etcheberri (Sarakoa), Obras Vascongadas,382)
(116) Oraflo beraz, o lesus, besoak heda... (A. Mihura, Andredena Mariaren !mitacionea,
118)
(117) Onela beraz, ikusten dugun bezela... (C. Beovide, Asis'ko loría, 22)
Hiru bider dio Axularrek 'Ez eta beraz...', ez ordea inoiz ere 'eta beraz'.
Hau autore zaharretan ez da aurkitzen bakanka baizik. Orotariko Euskal
Hiztegia-ko zerrendan lehen aldiz Haraneder-ek darabil, eta ondoren Duhaldek:
(118) Duen amodio sobraniazkoa, eta beraz izan al daiteken ungi-egillerik frankoenarentzat
(J. Haraneder, Gudu izpirituaIa, 75)
(119) ...gogoramendu gaxtoei jarraiki zaje. Eta beraz bere bizian debruaren zerbitzari
izan den bezala... (M. Duhalde, Meditacioneac gei premiatsuenen gainean, 153)
5.2.3. Beraz + modu-aditzondo erakuslea
Batzutan beraz, lokailu sinplea, ikusi batera aditzondo den beste elementu
batez osaturik agertzen zaigula esan dugu eta hala beraz hunelatan, beraz
halatan, beraz horrela eta abar aurki daitezkeela liburuetan, nahiz egun
ahozko hizkeran ia ezezagunak diren, hegoaldeko euskalkietan behintzat:
148
(120) ...egin zinituzkeiela urthe batez. Beraz hunelatan galduitutzu bertze urthe
guztiak (p. de Axular, Guero,109)
(121) ...eta bat bertzearen mienbro eta parte. Beraz hunelatan elkhar onhetsi behar
dugo (p. de Axular, Guero, 209)