Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

4. Aurkaritzakoak
Aipatzekoa da, azkenik, gorago ere adierazi duguna: ere partikularen
laguntza hartzen dutela sarritan lokailuok, aurkaritza indarra sendotzeko.
Esan dezagun, azkenik beste zenbait lokailu bezala, hauek ere erabiltzen
direla inoiz harridura perpausetan -azken buman maiz-, hauei enfasi berezia
emanaz:
(226) Hori handia zait hargatik! (J. Duvoisin, Laborantza/w liburua, 107)
(227) Bakarrik: zer den ahatik bizia! (p. Larzabal, ¡ru ziren, 112)
(228) Zuk eraman ezer nere etxetik? Orixen orregatik! (B. Iraola, Oroitzak ta beste
ipui asko, 111)
(229) Bixi biarraz ez az eu gogoratzen, orratiño! (Otxolua, Bertolda'ren..., 170)
4.11. Barren
Leku batzutan erabiltzen den aurkaritza lokailutzat har liteke hau ere.
Ba(da) arren esapidearen laburdura izan liteke. Bigarren perpausaren azken
muturrean kokatzen da beti, ez perpaus horretako ezein osagairen ondoan:
(230) -Isil zaitez, mesedez!. -Isilik nago, barren!
(231) Esan dizut barren! (p. Mujika, Diccionario Vasco-Castellano)
(232) -Jerolimo, urrenguan andriakin laztanka abillenian, bentana ondotik erretirau
eike, auzuen barregarri izaterik nai ez pok beintzat Ze, atzo afal-onduan nere
andria ta biok lotsatu be ein gifiuen zueri begira. -Baña, norekin diarduk? Atzo
etxetik kanpora ibilli nintzuan barren. (J. San Martin, Zirikadak, 79)
Honelako perpausetan agertzen da, hortaz, barren hau: aldez aurretik
adierazitako zerbaiti erantzunez 000 egiten direnetan; hauen azken buman, hain
zuzen. Perpausaren azken muturrean joan ohi den baina juntagailuaren
ordezkoa dela dirudi:
(233) -Isil zaitez, mesedez!. -Isilik nago, baina!
131