Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

4.9. Hala ere, hala eta guztiz ere
4.9.1. Forma eta balioa
4. Aurkaritzakoak
Forma eta aldakin desberdin ugariz ageri dira sail honetako lokailuak.
Aurkaritzari dagozkionak dira denak ere. Perpaus kontzesiboaren pareko direla
esan daiteke, nolabait:
(150) Aberatsa da eta, hala izanik ere, pobre bizi da
(151) Aberatsa da eta, hala ere, pobre bizi da
Asko dira, esan bezala, sail honetako lokailuak eta hauen aldakinak.
Badirudi, halere, bakoitzaren formari eta tradizioari begiratuz gero, honako
multzo hauetan bil daitezkeela guztiak:
Hala ere eta halere multzokoak genituzke aurrena, hedatuenak eta
euskararen eremu osoan erabiltzen direnak:
(152) Biak ziren euskaldun zintzoak ustean, / halere ezin adi elgarren artean
(Xalbador, Odo/aren mintzoa, 115)
(153) Adiskide maitea, eskerrik auoitz zure eskutitza gatik Txanpain-herri zoriontsutik
igorri didazuna. Damu dut hala ere zu ez ikusia bazter horietara joan baino
lehen, bainan pentsatzen dut bazkogaraian elkar ikusi abal izango dugula (J.
Mirande, Miranderen idaz/an hauJatuak, 190)
(154) Abadegei bietarik batak esan eban, alan be, euzkalerriyan bafio santo geiago
eukela erdalerriyan (Kirikifio, Bigarrengo Aba"ak, 181)
(155) Ekin nion nik ere, bafio atzeko aldea eman da an utzi nindun... Erregearen
anaiak siflistu alare, nik utsegin niola: au naigabea! (Orixe, Santa Cruz apaiza,
123-4)
Halarik (ere) multzokoak, berriz, iparraldeko tradizioari dagozkio,
mende honetan beste euskalkietako erabilera jasora pasa bada ere:
(156) Nabiz hekien mintzairak ez ditezken berdinak, halarik ere biak elkharren
heinekoak dire (J.P. Arbelbide, Igandea edo Jaunaren eguna, 36)
(157) Gorputza duelarik luzekara, halarik xuxen du, et'ezta lodi, ez mehe soberarik
(A. Oihenart, Poesiak, 31)
121