2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia

LETURIAREN EGUNKARI EZKUTUA... - Patri Urkizu 639
Basques), zein Parisen argitaratu zen 1936-40 a arte, gero alemanak sartutakoan
Buenos Airesen (1941-43), Mexicon (1943-1945) eta Bigarren Mundu
Gerla bukatutakoan, berriro, Parisen (1945-1972).
Bai halaber Espetxean (1937-1942), Euzkadi en Catalunya (1937),
Anaiak (1939), Euzko-Enda (1939-1940), Gudari (1944), Aintzina (1943),
Ikuska (1946-1951), Gernika Cahiers Collectifs de Culture Humaniste (1948-
-1953), Euzko Gogoa (1950-59), EGAN (1948…)…aldizkarietan aurki dezakegu
euskal idazleen oihartzunik.
Errebista hauei jarraikiz euskal literaturaren zenbait idazleren ideiak eta
lanak irakur ditzakegu. Hala nola Manuel Apalategi «Sabiaga» (Ataun 1901),
Jel-Orde, Ignazio Eizmendi «Basarri» (Errexil 1913-Zarautz 1999), Joxe Mari
Lopetegi (Irun- Sarrikota 1942), Koldo Mitxelena (Errenteria 1915-Donostia
1987), Pierre Lafitte, Jon Zubimendi, Jesus Maria Leizaola, Orixe, Ibiñagabeitia,
Mirande, Txillardegi… eta besteren bertso, erreseina, artikulu, ipuinak, eta
beste.
Gauza jakina da urte hauetan oso liburu gutxi argitaratu zela euskaraz.
Ez du esan nahi honek, ordea, ez zirela lan gehiago idatzi, zeren asko mantendu
baitziren itzalian, askoz ere beranduago, baldintza sozio-politikoak aldatu
bide zirenean, argitaratu arte. Hona hemen plazaratutakoen zerrenda erlijio
lanak eta itzulpenak kanpo utziz:
1937 Toma Agirre «Barrensoro», Uztaro
Txomin Arruti «Mendi Lauta», Loretxo (Eguna)
L. Léon, Herriko besta biharamunian (Gure herria)
1937-1944 Eskualduna (5)
1938 L. Léon, Mehetegiko nausia (Gure herria)
1939 L. Léon, Haurrak azken hitza bere (Gure herria)
1940 P. Lafitte, Kantuz
J. Diharce, Zakalar
1941 D. Soubelet, Petain Marechala
1942 R.M. Azkue, Euskalerriaren Yakintza II
1943 Aitzina
I. Lopez Mendizabal, Xabiertxo
1944 J. Moulier «Oxobi», Haur elhe haurrentzat.
Herria (1944…)
(5) Epe horretako eta sortu zenez geroztikako euskal literaturaren historia egiteko funtsezkoa.
Ikus, besteak beste, X. Altzibar, Jean-Hiriart-Urruti, Ni kazeta-egilea naiz. Labayru, 2004;
eta J. Casenave, Eskualduna astekariaren gizaldi gaztea (1877-1888). www.archiker.ccsd.cnrs.fr