2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia 2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
EKAITZPEAN JOSE EIZAGIRRE (1881-1949) - Jon Kortazar 571 Puntu honetan, bada, Jose Eizagirre literatura euskararen menpe jartzen zuten idazleen zerrenda luzean kokatua dugu; baina nobelaren gaia azaltzerakoan askoz ere argiago agertzen da: – aizkenengo gure gudate izugarriaren zipriztin beltzak mendi-mendian izkutatuta dagoen baserri bateraño nola iritxi diran, gaitzat artuta (4. or.). Gaia, bada, guda izugarriaren oihartzunak zeintzuk diren aztertzea litzateke. Dena dela, baserria ez dago hain urrundua, ez hain mendi-mendian ezkutatua, eta garbi azaltzen du herritik baserrira dagoen aldea 144. orrialdean, non agertzen den baserritik herria ikusten dela, eta garbi azaltzen direla handik prozesioan doazen gizakiak. Eta pertsonaiek ere garbi dute nondik nora ikusten duten herria (ikus 4. irudia). 4. irudia
572 EUSKERA – LII, 2007, 2 «XABIER.- A! Bai, emendik ederki ikusten det, … aurretik bat bere ikusrriñarekin dijoa…» (144. or.). Egia da gainera, pertsonaia desberdinek herritik baserrirainoko bidea egiten dutenean ez dirudiela bide handia egin dutenik. Nobelaren argumentuak hari mataza bi nahastatzen ditu: Alde batetik, guda baserrian nola bizi den azaltzen da, eta beste alde batetik, idilio bat du kontagune, hau da, gazte biren maitasun mataza. Historia lau ataletan bananduta dago: – Guda-otsak. – Babes goxoa. – Ekaitz ixugarria. – Bukaera. Lehen atalean, «Guda-otsak» horretan, baserri horretako familiakoak deskribatzen dira. Anton Mari eta Mañaxi senar-emazteak, aitona, zaharra, Manu seme nagusia, Malen, Joxepantoni, alaba gaztea, eta seme txikia, Txomin. Manu karlistek behartuta joango da gudara eta saiakera batzuetan hilik gertatuko da. Malen alaba zaharrenaz Pello Kirten dago maitemindua, baina hark ez dio kasurik egiten. Dirudienez, baserria karlisten eremuan da, Gipuzkoan, baina karlisten menpe, eta bat-batean gudariak agertzen dira Xabier gudari gaztea zauriturik dakartelarik. Familiak Xabier zaindu eta gorde egingo du, nahiz eta sor lezakeen arriskuaz oso pentsakor izan: «Babes-goxoa» sailean, Xabier etxean delarik, Xanti medikua dator hura bisitatzera, eta baserri giroa deskribatzen da. Supazter goxoan ipuinak, Mateo Txisturena, kontatzen direlarik. Dena dela, Malen eta Xabierren arteko maitasuna indartzen doalarik, era berean zabaltzen da kezka familian: norbaitek ikusiko balu Xabier? Eta zelatan bizi dira. Eta Txinparta karlistaren beldur dira, nahiz eta semea rekete artean hilda gertatu zen. «Ekaitz izugarrian», aldiz, bukaera ematen zaio ekintzari. Pello Kirtenek, Malenen pretendiente ukatuak, salatu egiten du karlisten aurrean, eta Txinparta agertzen da eta Xabier lotzen dute. Familikoekin borroka sortzen da eta Txomin seme gazteak, ilunean agertu eta tiroka sakabanatzen ditu karlista beldurtiak. Xabier, gudaria, Malen eta Aitona baserritik joango dira herri berri baten bila, eta ideologia nazionalistak bizirik dirauen lurraldeen bila. NARRAZIOA ETA IDEOLOGIA Ekaitzpean nobelak eztabaida nagusi bat agertzen du. Hau da, nola ulertzen diren karlisten eta nazionalisten arteko harremanak. Jose Eizagirreren
- Page 1 and 2: E u s k a l t z a i n d i a r e n l
- Page 3 and 4: AURKIBIDEA / INDEX I LETURIAREN EGU
- Page 5 and 6: I LETURIAREN EGUNKARI EZKUTUA ELEBE
- Page 7 and 8: 542 EUSKERA - LII, 2007, 2 - 12,30-
- Page 9 and 10: AITZIN SOLAS Jean Haritschelhar, Li
- Page 11 and 12: LETURIAK BERROGEI ETA HAMAR URTE BE
- Page 13 and 14: LETURIAK BERROGEI ETA HAMAR URTE BE
- Page 15 and 16: LETURIAK BERROGEI ETA HAMAR URTE BE
- Page 17 and 18: LETURIAK BERROGEI ETA HAMAR URTE BE
- Page 19 and 20: LETURIAK BERROGEI ETA HAMAR URTE BE
- Page 21 and 22: LETURIAK BERROGEI ETA HAMAR URTE BE
- Page 23 and 24: 560 EUSKERA - LII, 2007, 2 Etxebazt
- Page 25 and 26: 562 EUSKERA - LII, 2007, 2 rik gabe
- Page 27 and 28: 564 EUSKERA - LII, 2007, 2 Antton A
- Page 29 and 30: 566 EUSKERA - LII, 2007, 2 idazlea
- Page 31 and 32: 568 EUSKERA - LII, 2007, 2 ren Madr
- Page 33: 570 EUSKERA - LII, 2007, 2 3. irudi
- Page 37 and 38: 574 EUSKERA - LII, 2007, 2 Karlista
- Page 39 and 40: 576 EUSKERA - LII, 2007, 2 Pertsona
- Page 41 and 42: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 43 and 44: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 45 and 46: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 47 and 48: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 49 and 50: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 51 and 52: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 53 and 54: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 55 and 56: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 57 and 58: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 59 and 60: YON ETXAIDEREN ELEBERRI HISTORIKOAK
- Page 61 and 62: 600 EUSKERA - LII, 2007, 2 Euskaraz
- Page 63 and 64: 602 EUSKERA - LII, 2007, 2 dez, err
- Page 65 and 66: 604 EUSKERA - LII, 2007, 2 latzak z
- Page 67 and 68: 606 EUSKERA - LII, 2007, 2 Euskal l
- Page 69 and 70: 608 EUSKERA - LII, 2007, 2 Nolanahi
- Page 71 and 72: 610 EUSKERA - LII, 2007, 2 la mota
- Page 73 and 74: 612 EUSKERA - LII, 2007, 2 aitortu
- Page 75 and 76: 614 EUSKERA - LII, 2007, 2 ClArk, r
- Page 77 and 78: LETURIAREN EGUNKARI EZKUTUA (1957)
- Page 79 and 80: LETURIAREN EGUNKARI EZKUTUA (1957).
- Page 81 and 82: LETURIAREN EGUNKARI EZKUTUA (1957).
- Page 83 and 84: LETURIAREN EGUNKARI EZKUTUA (1957).
EKAITZPEAN JOSE EIZAGIRRE (1881-1949) - Jon Kortazar 571<br />
Puntu honetan, bada, Jose Eizagirre literatura euskararen menpe jartzen<br />
zuten idazleen zerrenda luzean kokatua dugu; baina nobelaren gaia azaltzerakoan<br />
askoz ere argiago agertzen da:<br />
– aizkenengo gure gudate izugarriaren zipriztin beltzak mendi-mendian izkutatuta<br />
dagoen baserri bateraño nola iritxi diran, gaitzat artuta (4. or.).<br />
Gaia, bada, guda izugarriaren oihartzunak zeintzuk diren aztertzea litzateke.<br />
Dena dela, baserria ez dago hain urrundua, ez hain mendi-mendian<br />
ezkutatua, eta garbi azaltzen du herritik baserrira dagoen aldea 144. orrialdean,<br />
non agertzen den baserritik herria ikusten dela, eta garbi azaltzen direla handik<br />
prozesioan doazen gizakiak. Eta pertsonaiek ere garbi dute nondik nora<br />
ikusten duten herria (ikus 4. irudia).<br />
4. irudia
Change language